Przypisy bibliograficzne - Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN

Oprac. Agnieszka Chmielewska
Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN ,,WOM”w Częstochowie
Przypisy bibliograficzne – uwagi ogólne
Przypisy bibliograficzne sporządza się głównie w celu identyfikacji publikacji źródłowych,
z których korzysta się przy pisaniu własnej pracy.
Jednak ich rola to nie tylko dokumentowanie korzystania z cudzych opinii i osiągnięć, ale
bywa także, że stają się niejako wyprowadzeniem poza tekst główny – w celu budowania
tekstu bardziej zrozumiałego. Wszystkie uwagi dodatkowe, które mogą być interesujące dla
czytelnika nie są umieszczane w tekście głównym ponieważ albo mniej wiążą się z głównym
tokiem wywodu, albo mogą go zbytnio skomplikować – dlatego umieszcza się je w formie
przypisu.
Odsyłacze oznacza się cyframi arabskimi umieszczonymi w tekście nieco powyżej linii druku
bezpośrednio za wyrazem lub wyrażeniem, do którego treść przypisu się odnosi. W praktyce
najwięcej odnośników stawia się na końcu zdania, tuż przed kropką, nigdy za kropką.
Dopuszczalna jest też forma wstawiania odsyłacza w nawiasie okrągłym bezpośrednio
w tekście ( np. Zdaniem A. Wiercińskiego (1), rodzina ...).
Obecnie, kiedy w przygotowaniu pracy wykorzystujemy komputerowe edytory tekstu
najlepiej jest drukować przypisy na dole strony, numerując je kolejnymi cyframi w obrębie
rozdziałów albo stosując nową numerację na każdej stronie. Nie zaleca się utrzymywania
ciągłej numeracji w całej pracy.
Początek przypisu stanowi powtórzony znak odsyłacza. Zwykle treść odsyłacza zapisujemy
mniejszą czcionką po oddzieleniu go krótką linią poziomą od tekstu głównego.
Formułowanie przypisów:
W przypisach należy wskazywać pełne dane bibliograficzne wykorzystywanego po raz
pierwszy materiału źródłowego.
SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja niepełnosprawnych. Warszawa, 2002. s. 3-4.
ISBN ...
Jeśli ponownie wskazujemy tę samą pozycję wówczas możemy użyć skrótu, np.
SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja..., s. 25.
SOKOŁOWSKI, Robert. jw., s. 25.
SOKOŁOWSKI, Robert. op. cit., s. 25.
SOKOŁOWSKI, Robert. wyd. cyt., s. 25.
Przedstawione przykłady nie dotyczą sytuacji, kiedy wskazujemy pracę wspomnianą już
w przypisie bezpośrednio poprzedzającym przypis aktualnie formułowany. Stosujemy
wówczas jeszcze większy skrót i piszemy:
1
Tamże, s. 25.
Ibidem, s. 25.
Ibid., s. 25.
Oczywiście reguła ta nie może być stosowana, jeśli we wcześniejszym przypisie wskazywano
co najmniej dwie prace tego samego autora.
Należy też pamiętać, że każdy przypis kończy się kropką.
Rodzaje przypisów:
1. Przypisy źródłowe zwykłe są to najprostsze, a często i najkrótsze z przypisów. Wskazują
tylko źródło pochodzenia cytatu, informacji, opinii, danych liczbowych itd.
1
SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja niepełnosprawnych. Warszawa, 2002. s. 3-4.
ISBN....
2. Przypisy źródłowe rozszerzone – w przypisach tego rodzaju poza wskazaniem źródła
przytaczamy jakiś cytat lub omawiamy bliżej powołane poglądy. Mają one jednak tylko
pośredni związek z głównym tokiem wywodu i dlatego nadmieniamy o nich w przypisie.
2
Wyjaśnił, że nie miało to znaczenia gdyż „bunt studentek był jedynie marginalnym
epizodem – prawdziwe ostrze protestu skierowane było przeciwko złemu funkcjonowaniu
wyższych uczelni” – FILIPIAK, Marian. Od subkultury do kultury alternatywnej. Lublin,
1999. s. 54. ISBN 83-227-1372-X.
3. Przypisy odsyłające odsyłają czytelnika bądź to do innych fragmentów naszej pracy, bądź
do innych opracowań, np. w celu otrzymania dokładniejszych informacji lub porównania
naszych poglądów z innymi:
3
Była już o tym mowa w rozdziale I naszej pracy.
Na temat konstytucyjnej regulacji problematyki źródeł prawa zob. też uwagi
L. Kaczyńskiego. Układ zbiorowy pracy – problem konstytucyjny. Państwo i Prawo.
Nr 8,1999.
4
4. Przypisy polemiczne – posługujemy się nimi kiedy podejmujemy polemikę
z przedstawionymi poglądami, a przeprowadzenie dyskusji w tekście głównym rozbijałoby
tok wywodów. Ten rodzaj przypisów dotyczy tez sytuacji, kiedy w literaturze prezentowane
są rozbieżne poglądy w pewnej kwestii mniej związane z naszymi rozważaniami.
5
Pewne wątpliwości mogą wynikać z przyjęcia przez X takich kryteriów...
Trudno natomiast zgodzić się z poglądami X,Y,Z, którzy...
7
Zupełnie inaczej rzecz traktuje X, pisząc...
6
2
5. Przypisy dygresyjne pojawiają się wtedy kiedy autor chce się podzielić z czytelnikiem
pewną uwagą czy spostrzeżeniem na marginesie rozważań.
8
Doskonałym przykładem takiego stawiania sprawy było przemówienie radiowo-telewizyjne
de Gaulle’a z 7 X 1962 r. poprzedzające rozwiązanie Zgromadzenia Narodowego.
Bibliografia:
1. Pułło Andrzej : Prace magisterskie i licencjackie: wskazówki dla studentów. – Warszawa :
LexisNexis, 2004
2. Sebastjan Danuta, Tobolska Urszula : Bibliografia załącznikowa i przypisy bibliograficzne
// Poradnik Bibliotekarza. – 2005, nr 3, s. 11-19
3. Senetra Krystyna : Przypisy bibliograficzne po nowemu // Biblioteka w Szkole. – 2006,
nr 9, s. 1-6
3