List przewozowy zgodny z konwencją

Prawo Lutz
List przewozowy zgodny
z konwencją
Zgodnie z art. 4
Konwencji o umowie
międzynarodowego
przewozu drogowego
towarów (CMR)
dowodem zawarcia
umowy przewozu
jest list przewozowy.
Brak, nieprawidłowość
lub utrata listu
przewozowego nie
wpływa na istnienie
ani na ważność
umowy przewozu,
która pozostaje
w zakresie zastosowania
niniejszej konwencji.
58
O
znacza to, że bez względu na wewnętrzne przepisy krajowe zawarte w ustawach o przewozie
towarów lub w innych przepisach administracyjnych, które przewidują wystawienie
listu przewozowego, zastosowanie znajduje
Konwencja CMR w międzynarodowym
przewozie drogowym towarów, również
w przypadku niewystawienia listu przewozowego, pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek.
Istnieje jednak kilka ważnych powodów,
przemawiających za tym, aby nie rezygnować z wystawienia listu przewozowego. Po
pierwsze, w niektórych krajach na podstawie przepisów wewnętrznych funkcjonuje
obowiązek posiadania listu przewozowego,
po drugie, posiadanie listu przewozowego
ma znaczenie w kwestiach ciężaru dowodu.
Poza tym w przewozie na terenie Włoch zaleca się udokumentowanie zawarcia umowy
przewozu listem przewozowym, w odniesieniu do Konwencji CMR (art. 6 (1) k), ponieważ zgodnie z orzecznictwem włoskiego
Sądu Najwyższego konieczne jest szczególne porozumienie do zastosowania Konwencji CMR. Pomimo krytycznych uwag
w literaturze, włoski Sąd Najwyższy orzeka
w stałym orzecznictwie w sposób sprzeczny
z prawem międzynarodowym. Wprawdzie
narusza to międzynarodowe obowiązki
Włoch jako państwa członkowskiego Konwencji CMR, nie podlega jednakże żadnym
sankcjom, dopóki nie zostanie przeprowadzone postępowanie przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości, zgodnie
z art. 47 Konwencji CMR.
Niewystawienie listu przewozowego
pociąga za sobą poważne konsekwencje;
przede wszystkim wyłączone są liczne ułatwienia dowodowe zgodnie z art. 9 Konwencji CMR. Dla wielu przepisów konwencji umieszczenie wzmianki o ich stosowaniu
w treści listu przewozowego jest przesłanką
ich mocy obowiązującej. Jeżeli list przewo-
zowy nie istnieje, wówczas niektóre przepisy
konwencji nie znajdują zastosowania. Przewoźnik może powołać się na zwolnienie
z odpowiedzialności przy użyciu pojazdów
otwartych (art. 17 (4) a) tylko wówczas, jeżeli taki sposób przewozu był uzgodniony
w liście przewozowym; zgodnie z art. 22 (1)
domniemywa się, że przewoźnik wiedział
jakie niebezpieczeństwo stanowił przewóz
towarów, jeżeli odpowiednia informacja została zamieszczona w liście przewozowym;
Art. 34-39 konwencji nie mogą być stosowane bez wystawienia listu przewozowego.
Postanowienia zwiększające zakres odpowiedzialności zgodnie z art. 24 konwencji
(deklaracja wartości) oraz art. 26 konwencji
(interes w dostawie) nie są skuteczne bez listu przewozowego. Obowiązek odbiorcy do
zapłaty należności wynikającej z listu przewozowego zgodnie z art. 13 (2) konwencji
warunkuje jego skuteczność. Jeżeli wpisy do
listu przewozowego mają charakter konstytutywny, nie mogą zostać podjęte jakiekolwiek nieformalne uzgodnienia dotyczące
danego przedmiotu.
Jedynie w pełni ważny list przewozowy
może wywołać skutki, które zostały uregulowane ustawowo w konwencji. Zgodnie
z art. 5 (1) konwencji wszystkie trzy egzemplarze listu przewozowego są z reguły podpisywane przez przewoźnika i przez nadawcę. Złożenie na nich podpisów powoduje,
że stają się one oryginałami. Brak podpisu
powoduje nieskuteczność listu przewozowego. Wydrukowane podpisy lub stemple są
wystarczające, jeżeli zezwala na to ustawodawstwo kraju, w którym wystawiono list
przewozowy. Jeżeli brakuje tylko jednego
z podpisów, wówczas wypełnione formularze nie wywierają skutków przewidzianych
dla listu przewozowego.
Art. 6 konwencji reguluje treść listu
przewozowego, natomiast zgodnie z ust. 3
dopuszcza możliwość umieszczenia w nim
dodatkowych danych. Zgodnie z ust. 1 i 2
list przewozowy powinien zawierać wymienione dane, mianowicie: miejsce i datę
jego wystawienia; nazwisko (nazwę) i adres
nadawcy; nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika; miejsce i datę przyjęcia towaru do
przewozu oraz przewidziane miejsce jego
wydania; nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy; powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane
określenie; liczbę sztuk, ich cechy i numery;
wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru; koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne
i inne koszty powstałe od chwili zawarcia
umowy do chwili dostawy); instrukcje niezbędne dla załatwienia formalności celnych
i innych; oświadczenie, że przewóz, bez
względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę,
podlega przepisom niniejszej konwencji.
Zakaz przeładunku; koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie; kwotę zaliczenia
do pobrania przy wydaniu towaru; zadeklarowaną wartość towaru i sumę przedsta-
Istnieje jednak
kilka ważnych
powodów, przemawiających
za tym, aby nie
rezygnować
z wystawienia
listu przewozowego
wiającą interes specjalny w jego dostawie;
instrukcje nadawcy dla przewoźnika dotyczące ubezpieczenia przesyłki; umówiony
termin, w jakim ma być wykonany przewóz;
wykaz dokumentów wręczonych przewoźnikowi; ostatnie punkty w przypadku, jeżeli
dotyczą zawartych porozumień. Brakujące
lub niepełne dane zawarte w liście przewo-
zowym nie powodują jego nieskuteczności,
natomiast mogą spowodować istotne trudności w kwestiach prawno-dowodowych.
Nieprawidłowe dane w liście przewozowym
są z reguły podważalne. Fałszywe dane
mogą prowadzić do odpowiedzialności z tytułu winy przy zawarciu umowy.
W większości polis ubezpieczeniowych CMR odpowiedzialność za utratę
lub uszkodzenie towaru lub też częściowo
za opóźnienie terminu dostawy jest objęta
ubezpieczeniem. Jednakże z obserwacji wynika, że istnieją jeszcze inne liczne kwestie
prawne związane z tą odpowiedzialnością,
przy czym istotne jest, że w przypadku istnienia odpowiedzialności zapewniona jest
odpowiednia ochrona ubezpieczeniowa.
W związku z powyższym zaleca się spojrzenie krytycznym okiem na polisy ubezpieczeniowe. LUTZ Assekuranz pozostaje do
dyspozycji w przypadku kontroli i zawierania umów ubezpieczeniowych dotyczących
transportu, spedycji oraz odpowiedzialności w ruchu drogowym.
Lutz Aassekuranz
59