„ZŁOTY STANDARD” KAPITALIZMU
Transkrypt
„ZŁOTY STANDARD” KAPITALIZMU
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego Współczesne koncepcje zarządzania dr Dariusz Jemielniak [email protected] konsultacje: www 0.1. Typologia przywódców ARTYSTA RZEMIEŚLNIK Otwartość Uczciwość Zorientowanie na ludzi i współpracę Zrównoważenie Intuicja Opanowanie narzędzi zarządzania Zdolność do formułowania wizji Zmysł artystyczny Realizm Umiejętność współpracy Wrażliwość społeczna Życzliwość Inspiracja: Patricia Pitcher „THE DRAMA OF LEADERSHIP” John Wiley and Sons Inc. New York 1997 TECHNOKRATA Dobre przygotowanie teoretyczne Systematyczność, rygoryzm Ambicje osobiste Skłonność do „rozgrywek” Fascynacja wskaźnikami finansowymi 1.1. Koniec historii? Kraje postkomunistyczne Trzeci świat Socjaldemokratyczne „państwa dobrobytu” Wysoko rozwinięte kraje Azji ? „Złoty standard” kapitalizmu jednakowy dla wszystkich ? Wzrost gospodarczy, wysoka i rosnąca jakość życia 1.2. „Złoty standard” kapitalizmu „ZŁOTY STANDARD” KAPITALIZMU GLOBALIZACJA RYNKÓW - niska inflacja dyscyplina budżetowa restrykcyjna polityka monetarna - niski udział pracy w kosztach wytwarzania - rosnąca wydajność na skutek masowego zastosowania IT - malejący udział gałęzi o niskiej wartości dodanej rosnące inwestycje w nowoczesne przemysły - inwestycje w kapitał ludzki - kontrola nad cenami energii, surowców i stabilizacja kursów - otwarcie i umiędzynarodowienie gospodarki ? HOMOGENIZACJA ŚWIATA UPODOBNIENIE GOSPODAREK I SPOŁECZEŃSTW 1.3. „Złoty standard” transformacji „ZŁOTY STANDARD” TRANSFORMACJI „ZŁOTY STANDARD” KAPITALIZMU - demokratyzacja - liberalizacja - prywatyzacja - stabilizacja - restrykcyjna polityka monetarna - równowaga budżetowa SZOK TRANSFORMACJI 1.4. Transformacja: sprzężenie zwrotne dodatnie a ia aw yc pr i ż Po śc ko rm o e f Re kow n ry GOSPODARKA ja y POLITYKA SPOŁECZEŃSTWO Akceptacja gospodarki rynkowej i demokracji 1.5. Transformacja: sprzężenie zwrotne ujemne ji ac m a or ci sf ży an ć tr ś ko ja e i i n cj e i ra b ła ok s o em d y zt os K e GOSPODARKA za rs go o w o p S i n ie n l rm o f e r POLITYKA SPOŁECZEŃSTWO Niezadowolenie z transformacji 1.6. Sprzężenie zwrotne „konstruktywne” GOSPODARKA POLITYKA ne w ty ga ne a i dl u p ne ty gr w ek c h ty ef n y zy ż ró Po rm o f re i e ty yk cz k t ar e i l or po od K sp o g SPOŁECZEŃSTWO Artykulacja interesów poszukiwanie rozwiązań „konkurs programów” 1.7. Scenariusz trójdzielnego świata DOMINUJĄCE KRAJE „TRIADY” „BLIŻSZE PERYFERIE” „DALSZE PERYFERIE” DESTABILIZUJĄCY EFEKT DEMONSTRACJI I DOMINACJI RENTA „NAUCZYCIELA” KORZYŚCI SPEKULACYJNE FINANSOWANIE POLITYKA „PODWÓJNEGO STANDARDU” DOMINACJA PRAGMATYCZNA TRANSFORMACJI INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ORIENTACJA NA SPEKULACYJNE ROZWÓJ BANK ŚWIATOWY FUNDUSZ WALUTOWY NARZUCONA TRANSFORMACJA EGZEKWOWANIE STABILIZACJA NIESPOKOJNYCH OBSZARÓW NARZUCANIE „ZŁOTEGO „ZŁOTEGO STANDARDU” STANDARDU” BANK ŚWIATOWY FUNDUSZ WALUTOWY POMOC HUMANITARNA DZIAŁANIA „POLITYCZNE” I MILITARNE DEPRYWACJA ASPIRACYJNA DEPRYWACJA KRYZYSOWA STANDARD ŻYCIA STANDARD ŻYCIA 1.8. Cztery scenariusze deprywacji oczekiwany RD aktualny oczekiwany RD aktualny CZAS CZAS oczekiwany RD aktualny KRZYWA „J” J. DANIELSA STANDARD ŻYCIA STANDARD ŻYCIA DEPRYWACJA „NOŻYCOWA” oczekiwany CZAS Źródło: P. Sztompka „Socjologia” Kraków, Znak 2002, s. 548 - 549 RD aktualny CZAS 1.9. Rynki finansowe: pełzanie kryzysu Inwestycje zysków na rynkach pewnych głównie USA Liberalizacja przepływów pieniądza Rozwój instrumentów finansowych narastająca kapitalizacja Rosnące inwestycje bezpośrednie, spekulacyjne i finansowe Inwestycje na rynkach wysokiego ryzyka w poszukiwaniu wysokich zysków Zakłócenia i dewaluacje na rynkach wysokiego ryzyka Oczekiwania szybkich i wysokich zysków Podtrzymanie optymizmu i skłonności do ryzyka spekulacyjnego „Pakiety ratunkowe” MFW, BŚ, innych banków i rządów najbogatszych krajów Reakcje „łańcuchowe” pełzający kryzys 1.10. Kryzys finansowy w Tajlandii 1997 W latach 1993-1995 pojawiają się pewne słabości makroekonomiczne W odpowiedzi następuje zaostrzenie polityki pieniężnej i fiskalnej Zalecenia MFW i BŚ Następuje wzmożony napływ krótkoterminowego kapitału spekulacyjnego Wzrost importu i eksportu zwalnia. Deficyt handlowy pozostaje nadal na wysokim poziomie Gospodarka staje się bardziej wrażliwa na zachowania inwestorów zagranicznych Podważone zostaje zaufanie inwestorów zagranicznych do gospodarki tajlandzkiej Pojawiają się oznaki kryzysu gospodarczego: - spada wartość aktywów finansowych, nieruchomości - pogarsza się sytuacja wielu instytucji finansowych - obniżają się międzynarodowe ratingi instytucji finansowych Tajlandii oraz całego kraju - następuje run na kasy instytucji depozytowych - pojawiają się ataki spekulacyjne na tajlandzkiego batha - rząd finansuje akcje sanacyjne w sektorze finansowym Bank centralny okresowo broni waluty przed atakami Uwolnienie kursu i deprecjacja batha Źródło: T. Obal „Kraje Azji Południowo-Wschodniej” w: M. Iwanicz-Drozdowska „Kryzysy bankowe” Warszawa PWE 2002, s. 389 1.11. Kryzys przywództwa ELEMENTY PRZYWÓDZTWA WIZJA MOBILIZACJA INSTYTUCJONALIZACJA POZIOM GLOBALNY Powszechne przekonanie o niepowodzeniu totalitarnych i liberalnych wizji i porządku świata, narastające różnice i konflikty Brak globalnych mitów, symboli, idei, interesów przemawiających do wszystkich społeczności i wspólnot kulturowych Sprzeczne krótkoterminowe Ugruntowane podejrzenia o egoizm, korupcję, nieuczciwość: brak moralnej programu rozwoju legitymizacji PONADNARODOWEGO interesy „biednych” i „bogatych”. Niemożność UGRUPOWANIA uzgodnienie wspólnego REGIONALNEGO PAŃSTWA NARODOWEGO FIRMY Koniec wieku ideologii i charyzmy banalizacja polityki Uogólniona niepewność utrudnia generowanie dalekosiężnych wizji burzliwe otoczenie sprzyja zachowaniom oportunistycznym Trudności w funkcjonowaniu instytucji tworzących ład globalny i w powoływaniu nowych nikła skłonność do zmian i reform Biurokratyzacja struktur ponadnarodowych trudności demokratycznej kontroli Ugruntowane podejrzenia o egoizm, Osłabienie aktywności korupcję, nieuczciwość: społeczeństwa brak moralnej obywatelskiego legitymizacji Ugruntowane podejrzenia o egoizm, korupcję, nieuczciwość: brak moralnej legitymizacji Niedoskonałe, sparaliżowane, skorumpowane mechanizmy nadzoru korporacyjnego i kontroli rynków finansowych 1.12. Trauma przełomu - „Oswojony” porządek świata materialny społeczny organizacyjny polityczny Chaos intelektualny i moralny Przewidywalne zachowania Klęska, niepowodzenie „Wyobraźnia socjologiczna” Kultura: normy, wartości, wzorce zachowania, mity, artefakty niespodziewany sukces Wielka zmiana porządku świata Dezorganizacja dezorientacja kulturowa - żal - lęk - brak zaufania - niepokój - bezradność Spójne koncepcje i kodeksy Nieprzewidywalne zachowania 1.13. Intelekt w pułapce FRUSTRACJA NIEMOŻNOŚĆ MALEJĄCY POPYT NA ROZWIĄZANIE WIELKICH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH KLĘSKA IDEOLOGII I WIELKICH UTOPII PROJEKTÓW INTELEKTUALNE SAMOOGRANICZENIE SPÓJNYCH SYSTEMÓW ROSNĄCY POPYT NA RYNKOWE PRODUKTY INTELEKTUALNE BANALNE PRODUKTY: MODNE „KONCEPCYJKI” ”MINIUTOPIE” KOMERCJALIZACJA INTELEKTU