Wsparcie zarządzania zasobami ludzkimi przez - ERP

Transkrypt

Wsparcie zarządzania zasobami ludzkimi przez - ERP
Wsparcie zarządzania zasobami ludzkimi
przez controlling w Polsce
Badanie opinii ekspertów HR i controllingu
Listopad 2010 – Czerwiec 2011
2
Personel Projektu
Zespół projektowy:
Szymon Knobloch, GAVDI POLSKA S.A.
Teresa Olszewska, GAVDI POLSKA S.A.
Redakcja i analiza przedmiotowa:
Edyta Szarska, Controlling Partner
Przeprowadzone badanie ma na celu weryfikację potrzeb i luk związanych ze wsparciem
zarządzania zasobami ludzkimi informacją zarządczą. Wyniki tego badania pozwolą na
odnalezienie i rozwój efektów synergii z połączenia controllingu i zarządzania kapitałem
ludzkim.
Uczestnicy badania
Niniejsze badania zostały przeprowadzone wśród 93 przedstawicieli obszaru finansów i
controllingu w okresie listopad 2010 – czerwiec 2011. Większość badanych to różnej klasy
specjaliści (53%), kierownicy i menedżerowie (17%) oraz administratorzy/koordynatorzy
(17%).
Rysunek 1: Charakterystyka stanowisk pracy uczestników badania.
Zajmowane stanowisko w firmie
Asystent / Pracow nik podstaw ow y
Młodszy Specjalista
3,4%
4,6%
Specjalista
34,5%
Starszy / Głów ny specjalista
18,4%
Administrator/ Koordynator
Analityk
Kontroler finansow y
17,2%
2,3%
2,3%
Kierow nik
Menedżer
14,9%
2,3%
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
3
Reprezentowali oni przedsiębiorstwa, które charakteryzują dwie poniższe tabele.
Rysunek 2: Charakterystyka wielkości przedsiębiorstw uczestniczących w badaniu.
Szacunkowe roczne przychody
Liczba osób
Procent
Do 50 mln PLN
11%
Od 51 do 200 mln PLN
10%
Powyżej 200 mln PLN
79%
Przeciętne zatrudnienie
Liczba osób
Procent
Do 50 osób
2%
Od 51 do 200 osób
7%
Powyżej 200 osób
91%
Większość badanych pracuje w organizacjach zatrudniających powyżej 200 osób i
osiągających średnie roczne przychody na poziomie powyżej 200 mln PLN. Są to
przedsiębiorstwa zarówno produkcyjne, jak i usługowo-handlowe, głównie z branży
elektrycznej/elektronicznej i finansowej.
Rysunek 3: Branże reprezentowane w badaniu.
Branża przedsiębiorstwa - grupa inne
Branża
Branża przedsiębiorstwa
Branża
Procent
Procent
Chemiczna
5%
Farmaceutyczna
2%
Media
10%
Ubezpieczeniowa
2%
Uczelnia
2%
Edukacja
2%
FMCG
3%
Outsourcing personalny
2%
Szkolnictwo wyższe
4%
Budowlana
7%
Transportowa
8%
Finansowa
12%
Spożywcza
10%
Motoryzacyjna
5%
Elektryczna, Elektroniczna
14%
Energetyka
2%
Informatyczna
4%
Medyczna
1%
Inne
45%
Pozostałe
2%
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
4
Realizacja zadań controllingu personalnego w Polsce
Komórki zarządzania zasobami ludzkimi coraz częściej są angażowane w zagadnienia
controllingu, chociaż w Polsce ten poziom wciąż nie jest zadowalający.
Niespełna 45% organizacji angażuje swoich ekspertów HR w procesy budżetowania
struktur zatrudnienia, z czego koordynację planów zasobów ludzkich powierza się tym
ekspertom w jednej czwartej przedsiębiorstw.
Zaledwie jedna trzecia firm traktuje komórki HR jako partnerów w opracowaniu strategii.
Wynika to zapewne z faktu, że prawie 70% organizacji podejmuje decyzje dotyczące
zarządzania zasobami ludzkimi bez jakichkolwiek analiz i kalkulacji, a 18% przyznaje,
że są to decyzje intuicyjne i przypadkowe!
Ponad
90%
nie
firm
1
PERSONALNEGO
ma
wyodrębnionego
stanowiska
CONTROLLERA
(należy przypomnieć, że dotyczy to w większości organizacji
zatrudniających pow. 200 osób). Takie osoby są odpowiedzialne za koordynację planowania
zatrudnienia i kosztów osobowych zgodnie z przyjętą strategią, dostarczają informacje
wspierające decyzje personalne na każdym szczeblu zarządzania. Często też ich zadaniem
jest współuczestnictwo w zarządzaniu wiedzą w przedsiębiorstwie, poprzez identyfikację
źródeł wiedzy, zarówno tej jawnej (fachowej, łatwej do przekazania, do zidentyfikowania), jak
i tej ukrytej, stanowiącej główne źródło przewagi konkurencyjnej.
Wśród controllerów personalnych i analityków HR projektuje się definicje stosowane w
analizach kapitału ludzkiego, uporządkowanie i ujednolicenie terminów, poprzedzone
dyskusjami z odbiorcami informacji. Analiza pełnego zestawu wskaźników HR w czasie,
porównanie wielkości planowanych i zrealizowanych, a także obserwacja parametrów na tle
średnich wartości dla danej branży czy danego regionu, pozwala na wskazanie obszarów,
które należy usprawniać. Niesie to dla organizacji olbrzymią wartość decyzyjną i pozwala na
osiągnięcie przewagi konkurencyjnej dzięki właściwej alokacji ludzi, którzy są najcenniejszym
zasobem w organizacji.
Poziom realizacji zadań controllingu personalnego został przedstawiony na poniższym
wykresie.
1
Stanowisko CONTROLLER PERSONALNY zwane jest czasami CONTROLLEREM ZASOBÓW LUDZKICH. W
wielu przedsiębiorstwach komórki kadrowe, zarządzania zasobami ludzkimi, nie wyodrębniają stanowiska
controllera personalnego, a obowiązki opisane powyżej stanowią część zakresu obowiązków pełnionych przez
różnych pracowników takich komórek.
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
5
Rysunek 4: Zadania controllingu personalnego realizowane w przedsiębiorstwach w Polsce.
Komórki HR są uczestnikami procesu budżetowania zasobów ludzkich
44%
Komórki HR uczestniczą w opracowaniu strategii firmy
31%
Decyzje dotyczące zarządzania zasobami ludzkimi są podejmowane na podstawie analiz i kalkulacji
31%
Na bieżąco monitorowane są koszty fluktuacji pracowników
29%
Komórki HR koordynują proces budżetowania zasobów ludzkich
26%
Menedżer HR najwyższego szczebla jest członkiem zarządu
22%
Decyzje dotyczące zarządzania zasobami ludzkimi są podejmowane intuicyjnie przypadkowo ze względu na
brak profesjonalnego wsparcia analitycznego
18%
Komórki HR uczestniczą w ciągłym usprawnianiu modeli controllingu
14%
Cyklicznie kalkuluje się pieniężną wartość kapitału ludzkiego
14%
Controlling personalny jest znaczącym elementem kompleksowego systemu controllingu, nadzorowanego
przez komórki finansów i controllingu
10%
W firmie jest wyodrębnione stanowisko pracy: CONTROLLER PERSONALNY
Decyzje o inwestycjach w kapitał ludzki są podejmowane w oparciu o analizę zwrotu z inwestycji
9%
4%
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
6
Zarządzanie talentami w Polsce
Zarządzanie talentami jest coraz częściej propagowane wśród liderów. Przekonanie, że
powodzenie firmy zależy od kapitału intelektualnego pracowników jest już powszechne.
Mimo to prawie 40% badanych organizacji przyznaje się do całkowitego braku
zarządzania talentami.
Metoda zarządzania talentami opiera się na przeświadczeniu, że ludzie są najszczęśliwsi i
najbardziej produktywni w zawodach, które umożliwiają im wykorzystanie ich naturalnych
predyspozycji w jak największym zakresie. Rola organizacji nie polega na „utalentowaniu”
ludzi, ale na tym, aby coś zrobić z posiadanymi talentami, aby optymalnie wykorzystać ukryty
potencjał. Tak zarządzanie talentami rozumie i definiuje zaledwie 16% badanych.
Zarządzanie talentami controllingu powinno rozpocząć się od wzmocnienia relacji z
bezpośrednim przełożonym i od poprawy komunikacji wewnątrz zespołu. Okazuje się
bowiem, że 67% z 1,7 mln pracowników z bazy danych Instytutu Gallupa nie wie czego się
od nich oczekuje w pracy. Dlatego też nie mogą się skoncentrować na najważniejszych
rzeczach, nie mogą nadać priorytetów czasowych. Jeśli nie wiedzą, co jest miernikiem ich
sukcesu, nigdy nie będą mieli szans odczuć, że odnieśli sukces w organizacji.
Rysunek 5: Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach.
Na czym według badanych polega zarządzanie talentami w firmie
procent
Nie ma zarządzania talentami w mojej firmie
39%
Wyłonienie najbardziej efektywnych pracowników przez ich przełożonych
23%
Rozwój silnych stron pracowników poprzez optymalny dobór szkoleń
16%
Nagradzanie pracowników z najwyższą oceną wg funkcjonującego systemu
11%
Weryfikacja silnych stron pracowników i ich alokacji na najbardziej odpowiednie stanowiska
9%
Wyłonienie najbardziej efektywnych pracowników przez komórki HR
1%
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
7
Zaledwie jedna trzecia badanych zauważa jakiekolwiek pozytywne skutki zarządzania
talentami, w tym tylko 2% dostrzega możliwość poprawy kondycji ekonomicznej organizacji.
Rysunek 6: Ocena skutków zarządzania talentami przez badanych.
Wzrost zaangażow ania pracow ników
14%
Większe zainteresow anie i w yższy poziom now ych rekrutow anych
9%
Odejścia pracow ników utalentow anych
6%
Popraw a sytuacji ekonomicznej firmy
Inne
2%
0%
Niezauważalna korelacja efektów finansowych zarządzania talentami z sytuacją finansową
organizacji ma z pewnością związek ze wspomnianym wcześniej brakiem pomiarów i analiz
w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi 70% organizacji.
Tymczasem pomiar efektów finansowych działań HR może być prosty i przejrzysty. Takie
stanowisko prezentuje chociażby spółka Development Dimensions Int’l, Inc. (DDI), która od
wielu lat pomaga w organizacji zarządzania talentami na całym świecie. DDI definiuje talent
jako jeden z zasobów organizacji, a tym samym zarządzanie talentami to zarządzanie
jednym z zasobów przedsiębiorstwa. Właściwe odnalezienie logicznych skutków poprawy
cząstkowych działań biznesowych poszczególnych pracowników / grup / zespołów, pozwala
na kalkulację efektów ekonomicznych wszelkich inicjatyw HR w zakresie wykorzystania
potencjału pracowników.
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
8
Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi
Mierniki zarządzania talentami są często elementami Zrównoważonej Karty Wyników
(Balanced Scorecard, BSC) w perspektywie wiedzy i rozwoju. Tymczasem zaledwie 5%
badanych potwierdza, że w ich organizacji wdrożono BSC.
Rysunek 7: Wdrożenie Zrównoważonej Karty Wyników wg badanych.
Nie wdrożono BSC
73%
22%
Nie wiem
Wdrożono BSC
5%
Niewielki odsetek firm (17%) podejmuje jakiekolwiek działania zmierzające do wykorzystania
wiedzy eksperckiej komórek HR w opracowaniach informacji strategicznych (miary
perspektyw BSC, mapy strategii czy analiza odchyleń w realizacji celów strategicznych).
Rysunek 8: Angażowanie komórki HR w działania wspierające zarządzanie strategiczne.
Uczestnictwo Komórki HR w:
procent
Żadne z wymienionych
83%
Opracowywaniu miar perspektyw rozwoju i wiedzy
11%
Opracowywaniu map strategii
4%
Weryfikacji odchyleń mierników strategicznych
2%
Wyznaczanie mierników celi dla pracowników (MBO, KPI itp.)
procent
Bezpośredni przełożony pracowników
47%
Brak zarządzania przez cele
23%
Nie wyznacza się pomiarowanych celi dla pracowników
14%
Zarząd
8%
Komórka HR
7%
Wyniki badania wskazują, że ponad 70% organizacji wprowadziło zarządzanie przez cele,
ale jedynie 31% z nich powiązało te cele z finansowym systemem motywacyjnym, a kolejne
13% uzależnia poziom wynagrodzeń od realizacji mierników strategicznych. Największy
odsetek przedsiębiorstw (44%) uzależnia system motywacyjny od poziomu realizacji
budżetu.
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
9
Rysunek 9: Stosowane parametry systemu motywacji finansowej (premie, nagrody itd.).
Założenia budżetow e
44%
Mierniki systemu zarządzania przez cele (MBO, KPI itp..)
31%
13%
Mierniki realizacji strategii
12%
Żadnie z pow yższych
Inne mierniki
0%
Relacje HR i controlling
Każdy nowoczesny menedżer powinien być w dzisiejszym świecie „controllerem”,
świadomym potrzeby umiejętnego analizowania i wyciągania wniosków z informacji. Tym
bardziej dotyczy to specjalistów i menedżerów HR, którzy powinni być wsparciem dla
decydentów z zakresie zarządzania zasobami ludzkimi dla podniesienia wartości
ekonomicznej firmy.
Potwierdzeniem znaczenia HR jako wsparcia informacyjnego decydentów w zakresie
zarządzania zasobami ludzkimi jest odsetek badanych angażowanych w cykliczne
raportowanie zarządcze.
Rysunek 10: Procentowe zaangażowanie komórek HR w raportowanie.
Cykliczne raporty kom órki HR dla
Zarządu
75%
60%
Dyrektorów
Controllingu
58%
Właścicieli / Rady Nadzorczej
Innych komórek (księgow ość, audyt)
Nie raportują
40%
5%
0%
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner
10
W związku z rosnącą rolą partnerstwa finansów i komórek zarządzania zasobami ludzkimi,
uczestnicy badania dokonali oceny jakości współpracy HR i komórek controllingu.
Rysunek 11: Średnia ocena poziomu współpracy komórek HR z komórkami finansów i controllingu.
Zakres współpracy
średnia ocena
Controlling personalny powinien być zorganizowany w ramach komórek HR
4,3
Controlling dostarcza analiz i zarządza odchyleniami od budżetu w obszarze HR
3,3
Wiele wskazuje na to, że są perspektywy usprawnienia współpracy HR z controllingiem
3,2
Controlling szybko dostarcza informacje ekonomiczno-finansowe dla potrzeb HR
3,2
Finanse dostosowały informacje o kosztach do analiz HR (np. fluktuacja pracowników)
2,8
Controlling wspiera HR w planowaniu zasobów ludzkich (zatrudnienie, koszty osobowe)
2,6
Controlling wspiera HR analizami ekonomiczno-finansowymi przy podejmowaniu decyzji
2,5
Controlling doraźnie wspiera HR w szacowaniu zwrotu z inwestycji w kapitał ludzki
2,2
Wzmocnienie
relacji
między
HR
i
controllingiem
może
zaowocować
znacznym
usprawnieniem umiejętności analitycznych i kalkulacyjnych zarządzania zasobami ludzkimi.
Controllerzy finansowi powinni wzmacniać możliwości interpretacji skutków finansowych
podejmowanych działań zarządzania zasobami ludzkimi. Współpraca taka może zbudować
świadomość ekonomiczną wszelkich decyzji związanych z alokacją pracowników.
Z drugiej strony wiedza i doświadczenie pracowników HR może zdecydowanie podnieść
jakość opracowywanych planów i prognoz, a także wskazywać na ryzyka w osiąganiu celów
strategicznych, które dziś nie są zauważane przez controllerów finansowych.
Podsumowanie
Jest jeszcze wiele do zrobienia w obszarze informacyjnego wsparcia zarządzania
zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach w Polsce. Pozytywnym wnioskiem z badania
jest fakt, że organizacje, które wdrożą w najbliższym czasie najlepsze praktyki w
zakresie controllingu personalnego mogą na polskim rynku osiągnąć przewagę
konkurencyjną.
Wsparcie analityczne decydentów w zakresie właściwej alokacji pracowników może w
stosunkowo krótkim czasie wykreować wyjątkową wartość rynkową.
Wymaga to jednak przemyślenia struktury informacji i źródeł danych niezbędnych dla
prawidłowego,
prostego,
przejrzystego
i
elastycznego
systemu
controllingu
personalnego.
.
Prawa autorskie zastrzeżone stanowią własność GAVDI POLSKA S.A. i Controlling Partner