Czy OZE tanieją na łeb na szyję?

Warszawa, 25 czerwca 2013 r.
Czy OZE tanieją na łeb na szyję?
Nowe technologie już dziś przewartościowują obraz światowej energetyki, w Polsce są jednak
niedoceniane.
Polska polityka, dokonując rozstrzygnięć przesądzających o
przyszłym kształcie sektora energetycznego, musi brać pod uwagę
nie tylko sytuację bieżącą, ale i zewnętrzne trendy technologiczne,
gospodarcze i polityczne. Zmieniające się otoczenie globalne
będzie miało duży wpływ na kształt przyszłego miksu technologii
w polskiej energetyce. W szczególności, wzrost konkurencji
międzynarodowej o ograniczone zasoby naturalne prowadzi do
utrzymywania się ich wysokich cen na rynkach światowych.
Ceny surowców energetycznych
rosną a ich wydobywanie jest
coraz bardziej kosztowne i
trudniejsze
technicznie
i
energetycznie
Na świecie trwa wyścig w
obszarze OZE, dzięki któremu ich
ceny spadają wykładniczo
W dyskusji o przyszłości polskiej energetyki kwestia rozproszonej generacji energii ze źródeł odnawialnych
spychana jest jednak na margines. Często pomijany jest fakt, że osiągnie ona wyższą opłacalność względem
jej wielkoskalowych form już w średniej perspektywie czasowej. Wobec szybkiego postępu technicznego w
technologiach OZE, źródła rozproszone już w perspektywie roku 2025 powinny stać się w pełni opłacalne
ekonomicznie z perspektywy polskich gospodarstw domowych, osiągając tzw. parytet sieci już przy
relatywnie niskich cenach detalicznych. Konsument decydujący się na inwestycję w panele fotowoltaiczne lub
mały wiatrak porównuje koszt produkcji energii elektrycznej z tych źródeł z detalicznymi cenami energii
elektrycznej, które są wyższe od kosztów jej produkcji w elektrowniach systemowych.
1
Kluczem są do sukcesu niskoemisyjnej modernizacji w Polsce jest umiejętne wykorzystanie różnorodnych
technologii energetycznych ze szczególnym miejscem zarezerwowanym dla odnawialnych źródeł energii.
Strona
Próbą odpowiedzi na to wyzwanie jest „zielony wyścig” państw
rozwiniętych oraz Chin, a także Brazylii i Indii. Ich celem jest
dokonanie przełomu technologicznego, dzięki któremu możliwe
Opłacalność
rynkowa
byłoby częściowe lub nawet całkowite wyeliminowanie potrzeby
fotowoltaiki i wiatru w generacji
wytwarzania energii z paliw kopalnych. Od blisko dekady w
czołowych gospodarkach światowych mają miejsce duże
inwestycje w rozwój alternatywnych źródeł energii i ekoinnowacje. Intensywne prace badawczo-rozwojowe
prowadzone na dużą skalę m.in. w Stanach Zjednoczonych już dziś owocują szybkim spadkiem cen tych
rozwiązań wskazując, że to właśnie w niskoemisyjnej modernizacji kraje te upatrują swojej przyszłości
energetycznej. Działania te doprowadziły już do tego, że w niektórych lokalizacjach energetyka słoneczna i
wiatrowa zaczyna być konkurencyjna wobec technologii konwencjonalnych, sprzyjając rozwojowi źródeł
rozproszonych oraz pojawieniu się tzw. prosumenta – odbiorcy energii, który jednocześnie posiada instalacje
do produkcji energii na własny użytek oraz do jej sprzedaży do sieci. Wykładniczy spadek cen takich
technologii jak m.in. fotowoltaika, energetyka wiatrowa czy biogazownie, których opłacalność rynkowa jest
już za rogiem, pozwala sądzić, że w niedługim czasie tak stanie się i w Polsce.
Sięgnięcie przez Polskę do zasobów wiatru, wody czy słońca pozwoliłoby wykorzystać część rozpoznanego,
ale pomijanego dziś polskiego potencjału energetycznego. Rozwój tanich, niskoemisyjnych technologii
energetycznych powaliłby na głęboką zmianę polskiego miksu energetycznego, a także zagwarantował, że
koszty zewnętrzne funkcjonowania gospodarki znacząco spadną. Potrzeba jest jednak stworzenia stabilnych
warunków rozwoju technologii niskoemisyjnych, w szczególności poprawa jakości regulacji oraz
zrównoważenie celów polityki rozwojowej Państwa.
6000
13
2010 USD/kW
2011 USD/W
Koszty OZE spadają w tempie wykładniczym czyniąc je rynkowo coraz bardziej atrakcyjnymi
12
11
10
USA
Dania
5000
4000
9
3000
8
7
2000
6
5
1000
4
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
0
1981
1985
1989
1993
1997
2001
2005
2009
Źródło: Lawrence Berkeley National Lab
Źródło: IRENA 2012
Około roku 2020 fotowoltaika powinna być atrakcyjna ekonomicznie dla odbiorców końcowych niemal w
całej Europie, w tym w Polsce
Fotowoltaika
tańsza od prądu
"z gniazdka"
kWh/m2/rok
Spadek LCOE
2150
MT
CY
IT
PT
ES
Nasłonecznienie
1950
1750
1550
AT
1350
DE
PL 2013
DK
PL 2050
PL 2020
1150
Fotowoltaika
droższa od prądu
"z gniazdka"
0,05
LCOE 2013
LCOE 2020
950
0,10
0,15
0,20
Cena energii elektrycznej, LCOE
0,25
0,30
€cent/kWh
Więcej o polskich perspektywach energetycznych w Części III raportu
Strona
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Breyer i Gerlach (2011) oraz własnych prognoz dla lat 2020 i 2050
2
Uwaga: Ceny energii elektrycznej dla Polski w roku 2020 i 2050 na podstawie scenariusza odniesienia, bez
ETS.