HSW SA uzyskala najwyzsze oceny sposr6d przed

~
Huta "Stalowa Wola" zaprezentowala
licznemu granD
specjalist6w
drogownictwa
nowoczesny
zestaw do
gor~cego recyklingu
asfaltu w miejscu naprawy, tzw.
"poci~g drogowy"
-AR 2000. Podj~cie produkcji
tego
zestawu bylo mozliwe dzi~ki wsp61pracy Huty ze sp6lk~
"Martec",
w sklad kt6rej wchodzi japoliski
koncern
Marubeni
Corporation
i kanadayjska
firma
"Artec".
HSW SA uzyskala
najwyzsze
oceny sposr6d przed-
si~biorstw w Europie, Azji i Arabii Saudyjskiej ubiegaj~cych si~ 0 pozyskanie tego asortymentu
produkcji.
Realizacj~ umowy rozpocz~to w
lutym br. W cia.gu trzech miesiecy
specjalnie powolany zespol konstruktorow i technologow przygotowal dokumentacj~ konstrokcyjno-technologiczn& do modemizcji zestawu nr 1 i wykonal dokumentacj~ dla potrzeb produkcji
seryjnej.
wanej nawierzchni poddawana
jest przerobce w zestawie AR
2000. Skladniki asfaltu s& ponownie tiZywane i przerabiane na
miejscu. co skutkuje oszczednosci& czasu i pieni~dzy. Zastosowarne metody recyklingu powoduje zredukowanie nakladow finansowych do poziomu stano-
wi"\,cego 40% kosztu w przypadku
stosowania
metod konwencjonalnych.
Remont
nawierzchni
przy
uZyciu tego zestwu minimalizuje
zaklocenia
ruchu
drogowego,
gdyz
juz
w dwie
godziny
po
zakonczeniu
prac jezdnia
maZe
byc uZytkowana.
Technologia
regeneracji
warstw
jezdnych
nawierzchni
przez powtome
przetworzenie
materialu
odzyskanego
z nawierzchni
remontowanej
jest stosowana
przez
fiml~ "Martec"
od 10 lat w Ameryce Polnocnej i w innych krajach
swiata. System AR 2000 jest nowoczesnym
rozwia,zaniem
inZynierskim,
ktory
godzi
problemy
jakosci
remontowanych
nawierzchni
z ochron"\,
srodowiska
i wyznacza nowe standardy
w tyro
zakresie.
Proces
technologiczny
odbywa
si~ bez emisji
dymow
i zanieczyszczen
srodowiska
naturalnego.
Jak
twierdzi
Mostafa
Johartfard,
prezes Zarz;a.du "Martec" ,
biez"\,ce
swiatowe
potrzeby
w
zakresie
renowacji
drag s"\, szacowane
na ponad
milion
kilometrow paBa asfaltowego
rocznie.
Dlatego
fimla
ta zajmuje
si~ rue
tylko
konstruowaniem
i wytwarzaniem
zestawow do recyklingu goracego,
ale takZe wykonywaniem
zlecen na remonty
drag.
W Polsce roboty te, wykonywane
zestawem
AR
2000,
bed"\,
prowadzone
wspolnie
z przedsi~biorstwem
"DROMEX"
SA.
AJ
AR 2000 sklada si~ z czterech
samobieznych
maszyn, ktore
pracuj~ w zestawie, ogrzewaj~,usuwaj~,
przerabiaj~ i ukladaj~
sciezk~ asfaltow~
pojedynczej
szerokosci. Zestaw ten umozliwia
recykling 3 km nawierzchni asfaltowej dziennie.
Poszczegolne czlony zestawu s~
przystosowane do transportu. jako naczepy specjalnego przeznaczenia, przy uZyciu ci&gnika
siodlowego. Ulatwia to transport i
obniZa koszty. Zestaw jest przystosowany do przepisow drogowych obowia,zuj~cych w krajach
europejskich.
Calosc materialu ze zdejmo-
Petrochemia Plock SA i Stowarzyszenie Inzynierow
i Technikow Przemyslu Chemicznego zorganizowaly w
Plocku Mi~dzynarodowe Seminarium "Asfalty 2000",
Bylo ono poswi~cone ocenie jakosciowej produkowanych w Polsce asfaltow oraz mozliwosciom technologicznym, jakie stwarza ten material w budowie i remontach nawierzchni drogowych.
Produkcja asfaltu. jako produktu ubocznego przetw6rstwa ropy
naftowej. systematycznie wzrasta w
ostatnich latach. Polskie rafinerie
sa. w stanie sprostac popytowi drogownictwa na ten produkt i zapewnic jego wysoka, jakosc. Jest
ona zalema od surowca -ropy naftowej. z kt6rej jest wytwarzana i od
technologii produkcji, prowadzonej
gl6wnie metoda. cia.gla.. Ostatnie
lata -twierdzil
w czasie seminarium Dariusz Sybilski z IBDiM -z
przyniOSly istotna. popraw~ jednorodnosci i jakosci w produkcji
asfalt6w drogowych. kt6rych wlasciwosci sa. por6wnywalne do asfalt6w wytwarzanych w rafineriach
europejskich.
Jakosc
stosowanych
asfalt6wma
duZy wpiyw na stan nawierzchni drogowych,
na ich nosnosc,
r6wnosc, szorskosc i trwalosc. Powinny one bye projektowane i budowane dla konkretnych warunk6w obcia,Z~nia, kt6re powinny uwzgl~dniac zar6wno warunki ruchu
(nat~zenie pojazd6w i obcia,Zenie
osi), jak i warunki klimatyczne.
Nosnosc konstrukcji
nawierzchni
bitumicznej uzyskiwana jest dzi~ki
wlasciwemu wymiarownaiu,
czyli
zaprojektowaniu
typu i grubosci
warstw nawierzchni,
tak, aby w
przewidywanym
okresie eksploatacji nawierzchnia przeniosla przewidywanq liczb~ obcia,Zen pojazdami. Na og61 -m6wionoprzyjmuje
si~ 20-letni okres jej eksploatacji,
choC np. w Wielkiej Brytanii czas
ten ustala si~ na 40 tat, gdyz uwaZajq oni, ze przebudowa i wzmacnianie nawierzchni, szczeg6lnie na
autostradach, jest zbyt kosztowne.
Najprostrzym zabiegiem zwi~kszajqcym odpomosc nawierzchni
na deformacje jest zastosowanie
twardszego asfaltu. Nie moze jednak on bye zbyt twardy, gdyz moze
spowodowac oslabienie nawierzchni na p~kanie niskotemperaturowe,
tak w skali makro (p~kni~cie poprzeczne warst;wy nawierzchni), jak
i w skali miki-o (p~kni~cie wia,zali
mi~dzyziamowych).
Po doswiad-
czeniach ostatnich lat w Polsce.
wyst~powaniu
wysokich
r6znic
temepratur. na drogach 0 duiym
nat~zeniu
ci~zkiego ruchu stosuje si~ twardszy asfalt D50, 0
jak najnizszej temperaturze
lamliwosci,
w miejsce dotychczas
powszechnie stosowanego D70.
Skutecznym sposobem poprawy
wlasnosci
uZytkowych
lepiszczy
bitumicznych
i ich dostosowania
do rosna.cych wymagan zwia,zanych
obciq,Zeniem ruchem i warunkami
klimatycznymi.
jest modyfikacja
asfaltu polimerami
-produkcja
polimeroasfalt6w.
JliZ niewielki .
kilkuprocentowy
dodatek elestomeru zuwaZalnie poprawia wlasciwosci asfaltu. zwi~kszaja.c jego od-
pornosc na wysoka, i niska, tem-
pratur~.
Jak stwierdzili Wojciech Grabowski i Mieczyslaw Slowik z Politechniki Poznanskiej, podczas badan asfaltu D70 modyfikowanego
dwoma polimerarni: SBS Kraton D 1101 CM i lateks LBS 3060, oba
zastosowane modyfIkatory polepszaja, wlasciwosci funkcjonalne
asfaltu D70. Najistotniejsza,r6znic~
zaobserwowano w polepszeniu
wlasciwosci spr~Zystych. Przy dodatku 4% obu polimer6w, wartosc
nawrotu spr~Zystego po 2 rninutach, lepiszcza z udzialem polimeru
SBS jest ponad 8 razy wi~ksza niZ z
udzialem lateksu. ZauwaZono tez,
ze przy dodatku 4% SBS i 8% lateksu wartosci temperaturowego
zakresu plastycznosci (bardzo istotnego wymogu z punktu widzenia
warunk6w k1irnatycznych) sa, zbliZone i wynosZa,odpowiednio 75,0
i 70,5 .C. Z kolei, juZ dodatek 4%
obu polimer6w polepsza odpornosc
terrniczna, asfaltu, wyraZana, przez
indeks penetracji, kt6ry w tym
przypadku przekracza wartosc 1.5
(PI>l,5).
W czasie serninarium m6wiono
r6wniez, Ze poszukiwanie rozwia,zania problemu niszczenia nawierzchni bitumicznych przynioslo,
obok poprawy wlasciwosci klasycznego betonu asfaltowego, wdro-
zenie nowych typow mieszanek
mineralno-bitumicznych,
ktore
zwi~kszaj&.odpornosc na deformacje nawierzchni. Wsrod nich warto
wymienic:
.beton asfaltowy porowaty,
.mieszank~ mastyksowo-grysow&.(mastyks grysowy) SMA,
.mieszanki 0 wysokim module
sztywnosci,
.mieszanki 0 nieci&.gtyrnuziarnieniu.
Beton asfaltowy porowaty jest
mieszank&. mineralno-bitumicZll&.,
ci}arakteryzujac&. si~ duz&. otwartosci&. struktury
(zawartosc
wolnej przestrzeni wynosi od 16 do
nawet 30%vjv). Powoduje to, ze
woda wnika w warstw~ nawierzchni, sptywaj&.c w jej wn~trzu i po
niZej potoronej warstwie. Tworzy to
siln&. struktur~, ktora zapewnia
duz&. odpomosc na deformacje,
umozliwia szybkie odprowadzenie
wody i zmniejszenie zjawiska
aquaplaningu a takZe organicza
hatasliwosc. Beton asfaltowy porowaty ma, jak twierdzi Dariusz
Sybilski, pewne wady: przeci~tna
trwalosc ocenia si~ na 8 -10 lat,
gdy w przypadku klasycznego betonu asfaltowego okres ten wynosi
12 -18 lat (wydiliZenie trwaiosci
mozna jednak przedhlZyc stosuj~c
lepiszcza elastomeroasfaltowe), a
takZe nale:i;y liczyc si~ rowniez ze
zwi~kszonymi kosztami i trudnosciami zimowegoutrzymania nawierzchni i przeciwdziaiania goioledzi.
Mastryks grysowy SMA jest z
kolei mieszank~ zawieraj~c~ 60 80% m/m frakcji grysowej, 0 strukturze szczelnej (zwartosc wolnej
przestrzeni w warstwie nawierzchni
wynosi 2 -6% v/v). SMA stosowac
mama w romych wariantach, z
roznymi stabilizatorami i modyflkatorami: wiokna celulozowe, polimery, elastomeroasfalt + wiokno
celulozowe, co powoduje znaczn~
odpomosc na koleinowanie w
temeraturze do 45°C.
We Francji s~ bardzo popularne
mieszanki
0 wysokim
module
sztywnosci, stosowane w warstwie
wiqZ~cej w poi~czeniu z cienk~
warstw~ scieraln~. Mieszanki takie
zawieraj~ specjalny, bardzo twardy
asfalt (0penetracji 10 -20x0.l mm)
lub polimeroasfalt (modyfikowane
SBS lub EVA), co daje wysok~
odpomosc na deformacje, wielokrotnie wi~ksza, niZ klasycznego
betonu asfaltowego. Popularne s~
tam rowniez mieszanki 0 nie-
ci~1ym
uziarnieniu.
stosowane
do wykonywania
cienkich warstw
scieralnych
(najcz~sciej 0 grubosci 1 -2.5 mm).
Mieszanka
mineralna
zawiera
lepiszcza polimeroasfaltowe 0 nieci&giym uziarnieniu. up. mieszanka 0/10 mm sklada si~ z frakcji
0/2 i 6/10 mIn. Pozwalaja one na
W Strasbourgu, Francja, odbyl si~ w dniach 7-10 maja
uzyskanie
wysokiej szorskosci i
1996
r. pierwszy, pol~czony Kongres EURASPHALT IEUstanowia.. jak twierdzi D. Sybilski.
ROBITUME zorganizowany przez European Asphalt Pawygodna. alternatyw~ wobec powierzchniowego utrwalenia. W novement Association EAPA (Europejskie Stowarzyszenie
wych konstrukcjach.
w pola.czeniu
Nawierzchni
Asfaltowych) -stowarzyszenie
przedsi~z warstwa. wia.Za,.ca.z mieszanki 0
biorstw drogowych) oraz Eurobitume -europejskie stowysokim module sztywnosci. uzyskuje si~ trwala. nawierzchni~. w
warzyszenie producentow asfaltow. Celem organizatoktorej stabilna warstwa wia.Za,.ca
row bylo zorganizowanie spotkania ludzi zajmuj~cych
zapewnia odpornosc na deformasi~ produkcj~ i stosowaniem asfaltu z calej Europy.
cj~. a szczelna. cienka warstwa
scieralna z lepiszczem polimeroasKongres zgromadzil 1200 uczestnik6w, w tyrn 960 uczestnik6w sesji
faltowym zapewnia odpornosc nazniszczenia
niskotemperaturowe
technicznych Kon-gresu, reprezentujqcych 38 kraj6w. Mimo, ze Koni na dzialanie srodkow przeciwgogres byl w nazwie europejskim, to wsr6d uczestnik6w bylo r6wniez 60
loledziowych oraz ma bardzo dobra.
reprezentant6w 12 kraj6w pozaeuropejskich. Kongresowi towarzyszyla
szorskosc.
wystawa, na kt6rej prezentowaly si~ 42 firrny, reprezentujqce zar6wno
Obok koniecznosci zapewnienia
sektor produkcji asfaltu, ale tez innych material6w oraz firrny wykoodpornosci na koleinowanie nawienawcze i producenci sprz~tu drogowego.
rzchni naleZy takZe pami~tac Osiem sesji technicznych, kt6rych motto brzrnialo "Innowacja",
mowiono w trakcie seminarium -0
obejmowaly szerokq plat~ zagadnien zwiqzanych z produkcjq i stosodrugim biegunie wymagafl -odwaniem asfaltu, gl6wnie w drogownictwie. Sesje te byiy zatytulowane:
pornosci na p~kanie.
Sp~kania
1. Innowacje -Utrzyrnanie
poprzeczne nawierzchni bitumicz2. Zapewnienie zdrowych i bezpiecznych warunk6w pracy
nych moga. byc dwojakiego rodzaju:
3. Ochrona srodowiska
termiczne tub odbite. Termiczne 4.
Mieszanki mineralno-asfaltowe -wlasciwosci i badania funkcjopowstaja.
wskutek
ozi~bienia.
nalne
gwaltownego spadku temperatury,
5. Lepiszcza -wlasciwosci i badania funkcjonalne
gdy w nawierzchni powstaja. na6. Innowacje -lepiszcza
pr~zenia rozcia.gaja.ce indukowane
7. Innowacje -nawierzchnie drogowe
termicznie.
post~puja.ce w gla.b.
Sp~kania odbite. z kolei. powstaja.
8. Innowacje -mieszanki
mineralno-asfaltowe, z uwzgl~dnieniem
w konstrukcjach
z podbudowa.
kontrakt6w i sprz~tu.
zwia.zanq (ze spoiwem hydrauliczPodczas sesji technicznych szesnastu prowadza,cych je moderator6w
nym), jako nieunikniony
skutek
dokonalo przeglqdu i prezentacji okolo 220 referat6w nadeslanych naKon
p~kni~c
skurczowych
materialu
Materialy Kongresu ZOStalywydane po raz pieIWszy w wersji
podbudowy.
ktore odbijaja. si~,
CD-ROM oraz tradycyjnie, drukiem i mogq byc zamawiane u organiodwzorowuja. na warstwy bituzator6w.
miczne w gorze nawierzchni.
Kongres mial silny akcent polski. Bralo w rom udzial 13-stu uczesWlasciwosci
lepszcza bitumitnik6w z Polski, reprezentujqcy adrninistracj~ drogowq (Bronislaw Jecznego maja. decydujace znaczenie
firnow -GDDP) , producent6w asfaltu (Mariusz Holowacz -Refineria
dla odpornosci
nawierzchni
na
Gdarl.ska S.A., E1ZbietaBartoszek -Rafineria Czechowice S.A.), przedniska. temperatur~.
a fie -jak
si~biorstwa drogowe (Dariusz SlotwiIiski, Witold Szrajber -Dromex
twierdzi D. Sybilski -0 odpornosci
S.A., Andrzej Grzybowski -GPRD S.A.), srodowisko naukowe (KrzySZnawierzchni
na deformacje lepitor BlaZejowski, Tomasz Mechowski, Stanislaw Styk, Dariusz Sybilski,
szcze decyduje w okolo 40%. to
Janusz Zawadzki -IBDiM, J6zef Judycki -Politechnika Gdarl.ska, Ire0 jej odpornosci
na p~kanie
w okolo 90%. Zapobieganie powna Gawel- Politechnia Wroclawska). Wsr6d opublikowanych referat6wKon
stawaniu
sp~kali uzyskuje
si~
11 pochodzilo z Polski. Dwa referaty ZOStalywybrane przez
przez stosowanie
lepiszczy barmoderator6w i zaprezentowane indywidualnie podczas sesji techniczdziej odpornych na niska. temperanych. Irena Gawel zaprezentowala drugiego dnia podczas sesji popotur~. tj. mi~kkich
asfaltow tub
ludniowej sw6j referat: Study of wax isolated from bitumen, a Dariusz
elestomeroasfaltow.
Sp~kania odSybilski podczas ostatniej sesji Kongresu wsp6lny ze Stanislawem Stybite mozna wyeliminowac
zaskiem referat: Choice of binder for hot thin layers. Inne polskie referaty
t~puja.c podbudow~ sztywna. (ze
byiy wymieniane wsr6d omawianych przez moderator6w.
spoiwem hydraulicznym)
podbuKongres zakonczyl si~ wi~c znacznym sukcesem organizator6w,
dowa. podatna. (niezwia.zana. tub
a dla nas polskich uczestnik6w, byl dowodem, ze nasz kraj i nasze dobitumicznaj .
konania w drogownictwie Sq dostrzegane i doceniane w Europie.
W czasie obrad Mi~dzynarodowego Seminarium
"Asfalty 2000"
W imieniu organizator6w i polskich Iqcznik6w komitetu organizacyjneprzedstawiono rowniez ofert~ polskich producentow asfaltow i informacj~ 0 technologii wytwarzania
tego produktu.
ANDRZEJJUNOSZA
go, swaim i Dariusza Slotwiliskiego, prag~ podzi~kowac polskim autorom referat6w i uczestnikom I Kongresu EURASPHALT/EUROBmJME.
dr info DARIUSZ SYBILSKI
Instytut Badawczy Drog i Mastow