7 - Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego

Transkrypt

Nr 7 (9)
lipiec
2011
Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego
W dniu 27 czerwca 2011 r. odbył się po raz pierwszy egzamin z geografii dla doktorantów II roku
studiów doktoranckich, wprowadzony do programu studiów w bieżącym roku. Jego zadaniem jest
sprawdzenie ogólnej wiedzy o przedmiocie geografii jako nauki, aktualnych kierunkach badań
w Polsce i na świecie, organizacji geografii i historii geografii w ośrodku wrocławskim. Komisję
egzaminacyjną tworzyli prof. Piotr Migoń, dr hab. prof. UWr. Wiesława Żyszkowska, dr hab. Dariusz Ilnicki i dr hab. Alicja Krzemińska. Z satysfakcją odnotowano bardzo dobre przygotowanie
doktorantów do egzaminu, co znalazło odzwierciedlenie w dobrych i bardzo dobrych ocenach.
Dnia 17 czerwca 2011 roku podczas posiedzenia Rady Wydziału Nauk
o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego odbyło
się kolokwium habilitacyjne dr Tomasza Niedzielskiego. Podstawą przewodu habilitacyjnego była rozprawa habilitacyjna przygotowana jako jednotematyczny cykl publikacji pt. „Oscylacja El Niño/Southern Oscillation
a prognozy niektórych procesów geofizycznych”. Recenzentami dorobku
naukowego i rozprawy habilitacyjnej Tomasza Niedzielskiego byli: prof. dr
hab. Krzysztof Haman (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. inż. Zbigniew Sorbjan (Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk), prof. dr hab. inż. Jerzy Rogowski (Politechnika Warszawska) i dr hab. prof. UWr. Krzysztof Migała (Uniwersytet Wrocławski). Po przyjęciu kolokwium habilitacyjnego oraz wykładu habilitacyjnego na temat „Wpływ trzęsień ziemi na
parametry ruchu obrotowego Ziemi” Rada Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska
Uniwersytetu Wrocławskiego nadała Tomaszowi Niedzielskiemu stopień naukowy doktora habilitowanego nauk o Ziemi w dyscyplinie geografia.
Imponujący dorobek naukowy najmłodszego doktora habilitowanego naszego Wydziału można
sprawdzić na jego stronie internetowej. http://www.geom.uni.wroc.pl/niedzielski/ .
[email protected]
1
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 7 (9) 2011
Zakład Analiz Regionalnych i Lokalnych
Prof. dr hab. Barbara Miszewska i dr Robert Szmytkie w dniach 22–24 maja 2011 r. wzięli udział
w Konferencji Naukowej "Miasta XXI wieku – Gospodarowanie przestrzenią i gospodarowanie
w przestrzeni współczesnego miasta", zorganizowanej w Izbicku k. Opola przez Katedrę Geografii
Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Opolskiego, na której wygłosili referat pt.
Rozszerzanie się przestrzeni akademickiej we Wrocławiu i jej wpływ na formy zagospodarowania
przestrzeni.
Zakład Geografii Fizycznej
Dr Piotr Owczarek uczestniczył w konferencji TRACE – Tree Ring In Archaeology, Climatology and
Ecology. Konferencja odbyła się 11–14 maja 2011 w Orleanie we Francji. Organizatorem było Association for Tree Ring Research, French National Institute for Agricultural Research. Dr Piotr
Owczarek w trakcie konferencji wygłosił referat: Modern dynamic of geomorphic processes in
small partly-glaciated catchment in the High Altai Mountains (Kazakhstan) oraz przedstawił poster
The influence of bird colonies on the tree-ring formation of Arctic dwarf shrubs, a case study from
Svalbard (Norway). W czasie trwania konferencji przeprowadzono konsultacje naukowe w sprawie
analizy krzewinek arktycznych i możliwości korelacji krzywych przyrostowych ze Spitsbergenu
i północnej Norwegii. Nawiązano współpracę z prof. A. Bräuningiem.
W dniach 16–21 maja odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Closing the gap – North
Carpathian Loess traverse in the Eurasian Loess Belt”. Organizatorem był Zakład Geografii Fizycznej Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego wraz z Loess Focus
Group INQUA (International Union for Quaternary Research). Przewodniczyli jej prof. Zdzisław
Jary oraz prof. Ludwig Zőller. Była to pierwsza od 1985 roku międzynarodowa konferencja lessowa
organizowana przez INQUA w Polsce. W seminarium uczestniczyło około 30 gości zagranicznych
(m.in. Ian Smalley z Nottingham, Norm Catto z Newfoundland, Ludwig Zőller z Bayreuth, Slobodan
Marković z Nowego Sadu, Paul Haesaerts z Brukseli, Natalia Gerasimenko z Kijowa) z kilkunastu
krajów Europy i świata oraz około 30 gości z ośrodków polskich (Uniwersytet A. Mickiewicza,
UMCS, Politechnika Śląska, SGGW, Państwowy Instytut Geologiczny, Uniwersytet Przyrodniczy,
ING UWr oraz pracownicy i doktoranci Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego).
Konferencja rozpoczęła się 16 maja 2011 w Sali Oratorium Marianum od uroczystych wystąpień
prof. Adama Jezierskiego – prorektora UWr., prof. Stanisława Staśki - dziekana Wydziału Nauk
o Ziemi i Kształtowania Środowiska oraz prof. Piotra Migonia - dyrektora Instytutu Geografii
i Rozwoju Regionalnego. W trakcie sesji naukowych 16 i 17 maja wygłoszono 24 referaty oraz zaprezentowano 20 posterów.
[email protected]
2
17 maja w godzinach popołudniowych odbyła się pierwsza sesja terenowa w czasie której prezentowane były stanowiska lessowe w Zaprężynie (Wzgórza Trzebnickie) i w Białym Kościele (Wzgórza
Strzelińskie). Sesja terenowa zakończyła się uroczystą kolacją w Wojsławickim Arboretum.
Biały Kościół
[email protected]
3
Złota k/Sandomierza
Korshiv (Ukraina)
[email protected]
4
W dniach od 18 do 21 maja odbyła się wycieczka terenowa „From Silesian to Volhynian Loess” na trasie
Wrocław, Branice, Kietrz, Sandomierz, Zamość, Tyszowce, Zosin, Korshiv na Ukrainie, Lublin, Kazimierz
Dolny, Wrocław. Na wycieczce terenowej pokazano
najbardziej reprezentatywne sekwencje lessowoglebowe rejestrujące klimat ostatnich 130 tys. lat,
przedstawiono przykłady współczesnych procesów
i form rzeźby na obszarach lessowych południowej
polski i zachodniej Ukrainy.
Wystąpienia konferencyjne i trasa wycieczki konferencyjnej zostały streszczone w specjalnie wydanym na te
okazje tomie pod redakcja naukową prof. Zdzisława
Jarego.
Tom można pobrać klikając na miniaturę okładki.
Zakład Geomorfologii
W konferencji Geoparki – Georóżnorodność – Geoturystyka, która odbyła się w Lublinie w dniach
6–8 czerwca 2011 r. i była dedykowana profesorowi Marianowi Harasimiukowi z okazji jubileuszu
pracy naukowej, uczestniczył prof. dr hab. Piotr Migoń. Wygłosił on referat Granitowy krajobraz
Kotliny Jeleniogórskiej – dopełnienie Geoparku Karkonosze i prowadził jedną z sesji konferencyjnych. Konferencji towarzyszyła sesja terenowa w obrębie projektowanego geoparku Małopolski
Przełom Wisły, podczas której oglądano m.in. dawne kamieniołomy wapieni kredowych w Janikowie koło Ożarowa, wychodnie fosforytów koło Annopola, wysokie zbocza przełomu Wisły w Piotrawinie, wąwozy lessowe koło Kazimierza Dolnego i odsłonięcie granicy kreda – paleogen w Bochotnicy.
W dniu 28 czerwca 2011 r. Piotr Migoń wygłosił referat Z dziejów Ziemi w regionie kaczawskim –
szanse dla rozwoju turystyki podczas jednodniowej konferencji Budowa kapitału społecznego oraz
rozwój turystyki poprzez efektywne wdrażanie Programu Leader na terenie Partnerstwa Kaczawskiego, zorganizowanej w Jaworze przez Lokalną Grupę Działania Partnerstwo Kaczawskie.
Współpraca Zakładu Geomorfologii z Uniwersytetem Karola w Pradze (A. Traczyk)
Zakład Geomorfologii od ponad 15 lat współpracuje w ramach umowy międzyuczelnianej z Zakładem Geografii Fizycznej i Geokologii Uniwersytetu Karola w Pradze. Efektem tej współpracy,
oprócz wymiany naukowej między Zakładami, są także prowadzone wspólnie badania terenowe
na obszarze Sudetów. Współpraca ta stała się również okazją do prezentacji wyników badań.
[email protected]
5
Pierwszą sposobnością był VI Zjazd Geomorfologów Polskich „Środowiska górskie – ewolucja rzeźby”, który odbył się w Jeleniej Górze – Cieplicach w dniach 11–14 września 2002 r. Problematyka
geomorfologiczna Sudetów była prezentowana na tym Zjeździe w sesjach referatowych oraz pięciu wycieczkach terenowych prowadzonych w Karkonoszach, Sudetach Środkowych oraz na Pogórzu Kaczawskim. Materiały przygotowane na ten Zjazd dostępne są na stronach internetowych
Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich (www.sgp.org.pl). Zostały one również opublikowane
w specjalnym tomie Przyrody Sudetów Zachodnich wydawnictwie Muzeum Przyrodniczego
w Jeleniej Górze i Zachodniosudeckiego Towarzystwa Przyrodniczego. Kolejną sposobnością było
I. Polsko-Czeskie Seminarium Geomorfologiczne pt. „Geomorfologia Sudetów. Stan badań i perspektywy”, które miało miejsce w Sokołowsku w Górach Kamiennych w dniach 16–17 października
2008 r. Streszczenia wystąpień oraz przewodnik terenowy seminarium dostępny jest na stronie
internetowej Zakładu Geomorfologii (www.geom.uni.wroc.pl/sokolowsko2008.pdf).
W ramach współpracy prowadzono wspólne badania w Górach Izerskich oraz w Karkonoszach.
W latach 2006–2010 Zakład Geografii Fizycznej i Geoekologii Uniwersytetu Karola w Pradze pod
kierownictwem dr Zbynka Engela realizował projekt dotyczący późnoplejstoceńskiej ewolucji rzeźby Karkonoszy (grant Grantovej agentury České republiky nr 205/06/0587GA). Uczestniczyli w nim
również pracownicy Zakładu Geomorfologii: Marek Kasprzak, Andrzej Traczyk oraz Barbara Woronko z Uniwersytetu Warszawskiego. W ramach grantu wykonano szereg sondowań georadarowych (GPR) oraz wierceń w dolinie Łaby i Łomnicy. Prace te pozwoliły na rozpoznanie dawnych
jezior polodowcowych, które istniały w górnych – zlodowacony partiach tych dolin w okresie postglacjalnym. Równolegle prowadzono również badania form morenowych w wymienionych wyżej
dolinach. Obejmowały one oznaczenia stopnia zwietrzenia materiału skalnego z wykorzystaniem
młotka Schmidta, badania wieku powierzchni skalnych metodą berylową (Be10) oraz mikromorfologii powierzchni ziarn kwarcowych w mikroskopie elektronowym (SEM).
Wyniki badań izerskich i karkonoskich były prezentowane już na kliku konferencjach naukowych
oraz w czasopismach o zasięgu regionalnym: Opera Corcontica, Przegląd Geologiczny, Geografie –
Sborník České Geografické Společnosti oraz Landform Analysis. Zostały one również opublikowane
w prestiżowym czasopiśmie geomorfologicznym - Zeitschrift für Geomorphologie w artykule pt.
„Use of 10Be exposure ages and Schmidt hammer data or correlation of moraines in the Krkonoše
Mountains, Poland/Czech Republic”, którego współautorem jest Andrzej Traczyk.
Abstrakt artykułu jest dostępny na stronie Wydawnictwa TUTAJ.
Poniżej znajdują się zdjęcia dokumentujące prace w dolinie Łomnicy (Karkonosze Wschodnie).
[email protected]
6
[email protected]
7
Studenckie ćwiczenia terenowe (R. Szmytkie)
W dniach 1–10 czerwca odbyły się ćwiczenia terenowe dla studentów III roku geografii z Geografii
fizycznej i ekonomicznej Polski (czyli tzw. „objazdówka”). Tegoroczna trasa liczyła 2350 km, prowadząc z Wrocławia przez Kielce, Puławy, Białą Podlaską, Białystok, Gawrych Rudę, Węgorzewo,
Frombork, Malbork, Włocławek z powrotem do Wrocławia. W ćwiczeniach uczestniczyło 66 studentów studiów stacjonarnych i 10 studiów niestacjonarnych, a wśród prowadzących dr D. Chylińska i dr J. Łach z Zakładu Geografii Regionalnej i Turystyki oraz dr R. Szmytkie i dr P. Tomczak
z Zakładu Analiz Regionalnych i Lokalnych. Trasa zaplanowana została tak, by w możliwie najlepszy
sposób ukazać bogactwo kulturowe i przyrodnicze Polski, które można było smakować na różne
sposoby (np. poczęstunek kuchni tatarskiej w Bohonikach czy kuchni litewskiej w Puńsku). Jak
stwierdził jeden z uczestników: Objazdówka to niepowtarzalna okazja do zobaczenia tak wielu
obiektów, w tak krótkim czasie. Ich charakter był tak zróżnicowany, że każdy młody geograf znalazł coś, czym mógł się zachwycić i przekonać o prawdziwości stwierdzenia "cudze chwalicie, swego nie znacie". Z badań ankietowych przeprowadzonych w jednym z autokarów wynika, że studenci za najciekawsze miejsca na trasie tegorocznej objazdówki uznali: Stare Miasto w Lublinie,
pałac w Kozłówce, świętą górę Grabarkę, Bohoniki oraz fabrykę porcelany w Ćmielowie, a za najciekawszy dzień: dzień z wizytą na Mierzei Wiślanej połączony z krótkim pobytem nad Morzem
Bałtyckim. Poniżej krótka fotorelacja z tegorocznych ćwiczeń terenowych w obiektywach
R. Szmytkie i K. Purgała.
[email protected]
8
Opactwo w Sulejowie
Ulica Sienkiewicza w Kielcach
Święty Krzyż w G. Świętokrzyskich
Fabryka porcelany w Ćmielowie
Krzemionki Opatowskie
Świątynia Sybilli w Puławach
[email protected]
9
Korzeniowy Dół k. Kazimierza Dolnego
Pałac Branickich w Białymstoku
Park w Nałęczowie
Zamek Królewski w Lublinie
Stadnina koni w Janowie Podlaskim
Święta Góra Grabarka (foto Robert Szmytkie)
[email protected]
10
Narwiański Park Narodowy
Muzeum Ikon w Supraślu
Synagoga w Tykocinie
Muzeum Pisanki w Lipsku (foto Kamil Purgał)
Klasztor w Wigrach (foto Kamil Purgał)
Skansen litewski w Puńsku
[email protected]
11
Jezioro Hańcza
Wiadukty w Stańczykach
Kwatera Hitlera w Gierłożu
Zamek w Malborku
Przed Katedrą we Fromborku
Muzeum Kopernika we Fromborku
[email protected]
12
Stare Miasto w Elblągu
Grudziądz
Stare Miasto w Chełmnie
Kopalnia soli w Kłodawie
Quantum GIS we Wrocławiu
(A. Traczyk)
Ukazała się kolejna wersja darmowego programu QuantumGIS (w skrócie QGIS). Zgodnie z tradycją kolejne wersje tego programu, podobnie jak wydania systemów operacyjnych np. MS Windows czy też Ubuntu, sygnowane są specjalną nazwą. Wersje QGIS do nr 1.5 opisywały nazwy
naturalnych satelitów Saturna, np. Enceladus, Tethys itp. Począwszy od wersji nr 1.6, są to jednak
nazwy geograficzne. Wersja 1.7 nosi nazwę „Wrocław”, ponieważ główna lista poprawek i zmian
w tym programie została ustalona w trakcie jednego z cyklicznych spotkań (tzw „Hackfestów”)
jego twórców, które miało miejsce w Zakładzie Klimatologii i Ochrony Atmosfery w dniach 11–15
[email protected]
13
listopada 2010 r. Więcej na temat tego spotkania przeczytać i obejrzeć można na stronie internetowej QGIS Polska (URL: http://quantum-gis.pl/czytelnia/hackfest_2010_wroclaw). Warto w tym
miejscu nadmienić, że w zespole tworzącym QGIS działa dr Paweł Netzel, jeden z głównych organizatorów ubiegłorocznego Hackfestu. Dla mniej wtajemniczonych należy również dodać, że program QGIS służy nie tylko do wizualizacji i generowania map w oparciu o różnorodne formaty
danych GIS. Dzięki systemowi tzw. plugin-ów umożliwia on również łatwy dostęp do zaawansowanych narzędzi analizy danych rastrowych i wektorowych udostępnianych przez pakiet GRASS.
Więcej na temat nowości zawartych we wrocławskiej wersji QGIS znaleźć można w nocie aktualizacyjnej na stronie: http://qgis.org/component/content/article/127-qgis-1-7-release.html
Opracowanie:
Marek Kasprzak
[email protected]
Wrocław, 1 lipca 2011 r.
Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego
miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka.
[email protected]
14

7 - Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego

Transkrypt

Podobne dokumenty

GEOGRAFIA Test pisemny wielozadaniowy rónicujący

Krajobraz jako nośnik idei - Zakład Geografii Fizycznej