Fragment - AlmaPress

Nawigacja elektroniczna
Dla użytkownika wszystkie wewnętrzne
części kompasu oraz jego system zawieszenia
Fot. 51. Czujnik
elektromagnetyczny zwykle
mieści się
w bakiście.
90
W przypadku kadłubów metalowych,
pierwsza zasada ma pierwszeństwo przed
drugą; kompas elektromagnetyczny będzie
działał, nawet jeżeli zostanie zamontowany
na topie masztu!
t
t
Instalacja
kardanowego będą niewidoczne. Niektóre
modele, konstruowane jako proste
zamienniki dla konwencjonalnych kompasów
sterowych, mają wyświetlacz, ale większość
czujników kursowych, jest ukryta w czarnych
lub szarych pudełkach wielkości mniej więcej
piłki tenisowej.
Najważniejszą chyba rzeczą, o której
należy pamiętać przy instalacji kompasu
elektromagnetycznego, jest to, że chociaż jest
on urządzeniem elektronicznym, wciąż działa
na zasadzie wykrywania pól magnetycznych,
więc nie ma sensu montowanie go
w pobliżu dużego skupiska metalu jak np.
silnik, kil, kotwica czy czegokolwiek innego
(np. głośnik), co zawiera magnes lub może
stworzyć pole magnetyczne.
Druga rada jest taka, że wewnętrzna
konstrukcja kardanowa pracuje najlepiej,
jeżeli nie jest za bardzo potrząsana.
Oczywiście nie możemy oczekiwać, że
jacht będzie stał idealnie, ale można
w sposób istotny zredukować efekty
wstrząsania przez fale mocując czujnik
elektromagnetyczny gdzieś w pobliżu
środka ciężkości jednostki.
Fot. 52.
Do kabla
wyjściowego
można podłączyć wyświetlacz
taki jak ten albo
inne urządzenie,
autopilot lub
zorientowany na
północ radar.
Po ustaleniu lokalizacji sama instalacja
jest kwestią przykręcenia kilku śrub do
wybranej grodzi i upewnienia się, że
linia środkowa zaznaczona na obudowie
jest równoległa do linii wyznaczającej
środek jachtu oraz że obudowa nie jest
umieszczona do góry nogami.
Podłączenia elektryczne są również bardzo
proste, szczególnie wówczas kiedy kompas
jest częścią jakiegoś pakietu, np. autopilota.
W tym przypadku prawdopodobnie
wszystkie podłączenia są już gotowe, a nam
pozostanie tylko powtykanie odpowiednich
wtyczek do odpowiednich gniazdek.
Jeżeli chcemy podłączyć kompas jednego
producenta do radaru czy autopilota innej
firmy, ważne jest, żeby wszystkie urządzenia
działały w protokole NMEA 0183. Dane
mogą być zapisywane w różnym formacie
i ważne jest sprawdzenie, czy informacje
wychodzące z kompasu będą zrozumiane
przez pozostałe urządzenia.
Samodzielne wprowadzanie
poprawki
Kolejnym dużym plusem większości
kompasów elektronicznych jest łatwość
dokonywania automatycznej korekty
wskazań kompasu. Wszystko co użytkownik
musi zrobić, to zwykle wykręcić powoli
kilka kółek na silniku.
t
t
z jednego kawałka drutu, ale skręconego
w przeciwnych kierunkach. W środowisku
magnetycznie „czystym” lub wtedy, gdy
rdzenie umieszczone są na osi wschód
–zachód, efekt jest taki, że pola magnetyczne
obydwóch spirali neutralizują się nawzajem.
Kiedy rdzenie transformatora
umieszczone są w osi północ–południe, pole
magnetyczne Ziemi zakłóca równowagę,
wytwarzając prąd w obwodzie wtórnym.
Kompas elektromagnetyczny zbudowany
jest z kilku cewek połączonych w okrąg.
Porównując prąd wytwarzany w ich
obwodach wtórnych, można ustalić, gdzie
leży północ względem okręgu cewek.
Dużą wadą czujników
elektromagnetycznych jest to, że są
notorycznie poddawane przechyłom,
a przechylanie ma mniej więcej taki
wpływ na równowagę pól magnetycznych
wewnątrz nich jak ich odwrócenie! Żeby
to zniwelować, większość czujników
elektromagnetycznych jest umieszczona
w płynie i zawieszona na kardanach,
których konstrukcja jest przynajmniej tak
skomplikowana jak zawieszeń
w kompasach tradycyjnych.
Kompasy elektroniczne
Przeczytajmy instrukcję!
To, jak działa oprogramowanie kompasu,
jest kwestią czystej matematycznej magii.
Opiera się na fakcie, że prąd wytwarzany
w czujniku elektromagnetycznym ma
związek z kierunkiem w jakim jest on
skierowany, więc na wykresie biegunowym
powinien dawać idealnie okrągły zapis.
W trakcie kalibracji kompas
elektroniczny monitoruje zmieniające się
dane z czujników i zapisuje dużo odczytów
próbnych. Każda próbka zajmuje bardzo
mało czasu, ale wszystkie razem dostarczają
dość informacji do zbudowania wirtualnego
wykresu biegunowego tego co się aktualnie
dzieje – co daje z reguły rozchwianą elipsę.
Następnie przeprowadzany jest
dwuetapowy proces matematyczny,
polegający najpierw na znalezieniu okręgu
najbardziej odpowiadającego tej elipsie,
a potem na ustaleniu różnicy między
elipsą a okręgiem przy każdym namiarze.
Następnie te różnice są przechowywane
i sukcesywnie stosowane jako poprawki,
żeby usunąć efekt dewiacji.
Północ
Zachód
Wschód
Południe
Rys. 34. Automatyczna kalibracja kompasu elektronicznego:
1. Oprogramowanie pobiera próbki z czujników.
2. Tworzy kompletny wykres biegunowy na
podstawie próbek.
3. Znajduje środek wykresu.
4. Porównuje otrzymany wykres z idealnym
okręgiem.
Uwagi pomocne w kalibracji
• Kalibracja jest łatwa, więc przeprowadzajmy
ją często!
• Róbmy to na spokojnej wodzie, tam gdzie
nie ma dużych metalowych obiektów.
• Im wolniej będziemy wykonywać
okrążenie, tym lepsze wyniki.
• Kalibracja nie uda się, jeżeli zakłóci
ją pole magnetyczne mocniejsze od
ziemskiego, więc montujmy czujniki
elektromagnetyczne z daleka od głośników,
okablowania prądu stałego
i dużych metalowych przedmiotów.
91