Skala nadużyć

ERNST & YOUNG
BUSINESS ADVISORY
Zapobieganie nadużyciom w firmach
Spis treści
•
Definicja oszustwa / nadużycia
•
Skala nadużyć
•
Kategorie nadużyć gospodarczych
•
Czynniki warunkujące istnienie nadużyć
•
Zapobieganie występowaniu nadużyć
•
Czynniki zapobiegające nadużyciom
1
Definicja oszustwa / nadużycia
•
Oszustwa i nadużycia z wykorzystaniem stanowiska to próba
wzbogacenia się drogą świadomego nadużywania bądź
niewłaściwego wykorzystywania zasobów lub majątku firmy
zatrudniającej.
•
Taka działalność charakteryzuje się przede wszystkim
następującymi cechami:
–
–
–
–
2
jest utajona,
narusza obowiązki powiernicze pracownika wobec firmy,
ma na celu uzyskanie bezpośrednich lub pośrednich korzyści finansowych,
uszczupla majątek, przychody lub rezerwy firmy.
Skala nadużyć
•
Nadużycia są kosztowne
– Średnio, roczne straty spowodowane nadużyciami wynoszą 5-6% przychodów firm*
– Co najmniej 50% strat spowodowanych nadużyciami nigdy nie zostaje odzyskanych
•
Pilnuj swoich pracowników
– Ponad 85% nadużyć w firmach, powodowanych jest przez ludzi z wewnątrz firmy
(pracowników, kierownictwo)**
•
Zapobieganie jest lepsze niż leczenie
– Firmy, które nie poprawiają mechanizmów kontrolnych w obszarach, w których doszło
do nadużyć, z dużym prawdopodobieństwem staną się ofiarą tych samych nadużyć w
przyszłości**
– Tylko około 60% firm posiada coś na wzór polityki wobec nadużyć**
– Firmy, które posiadają wdrożone mechanizmy z zakresu zapobiegania
nieprawidłowościom, ponoszą o 50% mniejsze straty z tytułu nadużyć*
* Association of Certified Fraud Examiners
** Ernst & Young 9th International Fraud Survey – IX Badania Nadużyć Gospodarczych – Ryzyko Nadużyć Gospodarczych na Rynkach Wschodzących
3
Kategorie nadużyć gospodarczych
Nadużycia gospodarcze
Korupcja
Fałszowanie
informacji
Konflikt
Interesów
Gotówka
Finansowe
Przekupstwo
Zapasy i inne aktywa
Niefinansowe
Wymuszenia
4
Sprzeniewierzenie
Majątku
Czynniki warunkujące istnienie nadużyć
•
Motyw/Presja
– finansowa, osobista, nierealne do
zrealizowania cele stawiane przez
firmę, itp.
•
Faktyczna lub potencjalna
możliwość (okazja)
– słabe kontrole / nieuczciwi
pracownicy w miejscach
„wrażliwych”
•
5
Racjonalizacja lub
Usprawiedliwienie
– przekonanie w rodzaju “taka
działalność nie jest zabroniona”,
“wszyscy tak robią” itp.
Motyw/Presja
Trójkąt
nadużyć
Okazja
Racjonalizacja
Zapobieganie występowaniu nadużyć
Co robić by „rozbić” trójkąt ?
Niwelowanie presji przez uczciwe i jasne
zasady wynagradzania oraz ścieżki
zawodowe. Rozpatrywanie potencjalnych
motywów występujących na poziome
danej jednostki firmy lub procesu (np.
oczekiwane wyniki, charakter pracy itp.)
Motyw/Presja
Trójkąt
nadużyć
Okazja
Niwelowanie okazji przez silne
mechanizmy kontrolne na poziomie
transakcyjnym oraz podział
obowiązków
6
Racjonalizacja
Niwelowanie racjonalizacji przez
odpowiednie działania działu HR
(wysokość płac, mierzenie jakości
pracy, coaching) oraz silną kulturę
organizacyjną (“przykład z góry”,
promowanie etyki zawodowej)
Czynniki zapobiegające nadużyciom
Procent respondentów uznających dany czynnik za skutecznie zapobiegający nadużyciom
Żródło: Ernst & Young 9th International Fraud Survey – IX Badania Nadużyć Gospodarczych
– Ryzyko Nadużyć Gospodarczych na Rynkach Wschodzących
7