docCzęść I (s. 2-68) - Starostwo Powiatowe w Kraśniku
download 
Reklamacja Transkrypt
Część I (s. 2-68) - Starostwo Powiatowe w Kraśniku
Plan Rozwoju Lokalnego dla Powiatu Kraśnickiego na lata 2004-2006 został opracowany w Starostwie Powiatowym w Kraśniku przez Zespól zadaniowy ds. opracowania projektu Planu Rozwoju Lokalnego powołany przez Zarząd Powiatu Uchwałą Nr 51-152/2004 z dnia 9 kwietnia 2004 r. W skład Zespołu weszli: • Tomasz Mularczyk – Wicestarosta (Przewodniczący) • • Zygmunt Kusiak – Członek Zarządu Powiatu Ryszard Piórkowski – Kierownik Wydziału Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki • Krzysztof Pulikowski – Kierownik Wydziału Promocji Zdrowia i Pomocy Społecznej • Małgorzata Romanko – Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie • Marian Szafran – Kierownik Wydziału Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska • • Józef Wójcik – Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych Dorota Jackiewicz – Chamera – podinspektor w Referacie ds. Promocji i Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi oraz przedstawicieli innych wydziałów Starostwa Powiatowego w Kraśniku i powiatowych jednostek organizacyjnych 2 SPIS TREŚCI Wstęp ........................................................................................................................ 5 Obszar realizacji ...................................................................................................... 6 Rozdział I Sytuacja społeczno – gospodarcza powiatu kraśnickiego ................................. 7 1.1 Położenie geograficzne ....................................................................................... 7 1.2 Podział administracyjny ....................................................................................... 7 1.3 Środowisko przyrodnicze .................................................................................... 8 1.4 Struktura demograficzna ..................................................................................... 9 1.5 Infrastruktura techniczna .................................................................................... 12 1.5.1 Komunikacja .................................................................................................. 12 1.5.2 Gospodarka odpadami .................................................................................. 13 1.6 Gospodarka ....................................................................................................... 18 1.6.1 Rolnictwo ..................................................................................................... 18 1.6.2 Przedsiębiorczość ........................................................................................ 21 1.6.3 Turystyka ..................................................................................................... 22 1.7 Sfera społeczna ................................................................................................ 22 1.7.1 Bezrobocie ................................................................................................... 22 1.7.2 Opieka zdrowotna ........................................................................................ 27 1.7.3 Pomoc społeczna ........................................................................................ 31 1.7.4 Edukacja ..................................................................................................... 34 1.7.5 Kultura ......................................................................................................... 40 1.7.6 Sport ............................................................................................................ 42 1.8 Promocja i współpraca międzynarodowa ......................................................... 44 1.9 Partnerstwo ...................................................................................................... 44 Rozdział II Cele i priorytety planu .......................................................................................... 46 Rozdział III Powiązanie priorytetów i działań z innymi działaniami realizowanymi w powiecie ............................................................................................................ 62 Rozdział IV Wskaźniki realizacji Planu Rozwoju Lokalnego ................................................. 66 3 Rozdział V Plan finansowania działań ................................................................................. 69 Rozdział VI System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego ................................................. 76 6.1 Monitoring …………………………………………………………………………. 76 6.2 Ocena ……………………………………………………………………………… 77 6.3 Public Relations …………………………………………………………………… 77 4 WSTĘP Proces rozwoju lokalnego i regionalnego kształtowany jest przez system uregulowań prawnych i organizacyjnych. Jest to zjawisko złożone zawierające wiele istotnych wątków, od procesu planowania i wyznaczania priorytetów po określenie celów i zespołów działań. Cele wyznaczone w programie rozwoju lokalnego można osiągnąć przy pomocy instrumentów polityki gospodarczej. W Polsce trwa obecnie proces wdrażania instrumentów wspierających rozwój, jakimi są fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Są to instrumenty bezpośrednio wpływające na aktywizację lokalnego życia społecznego i gospodarczego. Wykorzystanie funduszy strukturalnych wymaga jednak odpowiedniego przygotowania tzw. potencjału absorbcyjnego. Nakłada to na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek programowania rozwoju, przygotowania projektów oraz zarządzania ich realizacją. Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego zamierzające korzystać z funduszy strukturalnych powinny opracować dokumenty programowe na lata 2004-2006 oraz na kolejny okres programowania 2007-2013. Plan rozwoju lokalnego powinien być spójny z planem rozwoju regionalnego województwa w latach 2004-2006, który z kolei jest pochodną Narodowego Planu Rozwoju. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Kraśnickiego przedstawia sytuację społeczno – gospodarczą powiatu, określa priorytety i obszary działań, wskazuje sposoby ich realizacji oraz źródła finansowania. Dokument ten jest podstawą złożonego procesu, który ma kształtować warunki sprzyjające wspólnym działaniom społeczności lokalnej na rzecz rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu. 5 OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego obejmuje swoim zasięgiem teren powiatu kraśnickiego, a czas realizacji zostaje uzależniony od okresów programowania. W związku z tym działania zaplanowane na lata 2004-2006 realizowane będą obligatoryjnie, a działania zaplanowane na lata 2007-2013 fakultatywnie. Plan niniejszy został stworzony na podstawie Strategii Rozwoju Powiatu Kraśnickiego oraz na podstawie informacji uzyskanych z poszczególnych powiatowych jednostek organizacyjnych. Plan Rozwoju Lokalnego dla Powiatu Kraśnickiego tworzono zgodnie z dokumentami programowymi dla kraju i regionu, zgodnie z priorytetami i celami w nich zawartymi. Projekty ujęte w niniejszym Planie zostały podzielone na kategorie w zależności od zakresu jaki obejmują. Są to następujące kategorie: • Infrastruktura techniczna • Infrastruktura społeczna. Działania dotyczące rozwoju zasobów ludzkich oraz wzmocnienia potencjału gospodarczego i społecznego powiatu zostały określone ogólnie, ze względu na swą specyfikę i brak możliwości ostatecznego sprecyzowania kosztów i konkretyzacji działań w poszczególnych projektach na etapie kilkuletniego planowania. 6 Rozdział I SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA POWIATU KRAŚNICKIEGO 1.1 Położenie geograficzne Powiat kraśnicki położony jest w południowo – zachodniej części województwa lubelskiego. Obejmuje prawie w całości obszar Wzniesień Urzędowskich stanowiących część Wyżyny Lubelskiej oraz prawobrzeżną część Małopolskiego Przełomu Wisły. Od wschodu granica powiatu obejmuje zachodni skraj Wyniosłości Giełczewskiej, od południowego – wschodu skraj Roztocza zachodniego. Granica ma tu charakter płynnego przejścia od Wyżyny Lubelskiej do wyższego poziomu Roztocza w okolicach Polichny. Znacznie bardziej jest wyodrębniona południowa krawędź Wyżyny, w południowo – zachodniej części powiatu w okolicy Opoki Dużej i na południe od Kosina. Na południe od tej granicy w skład powiatu wchodzi skraj Kotliny Sandomierskiej. Na północy Wzniesienia Urzędowskie graniczą z Równiną Bełżycką i Kotliną Chodelską. Bardzo ważne dla powiatu kraśnickiego jest położenie na terenie Euroregionu Bug, który obejmuje swym zasięgiem określone obszary terenów przygranicznych na terenie Polski, Białorusi i Ukrainy. 1.2 Podział administracyjny Powiat kraśnicki pod względem powierzchni ogólnej wynoszącej 100 534 ha klasyfikowany jest na 12 pozycji w województwie (na 24 powiaty). Na terenie powiatu kraśnickiego znajduje się 10 gmin: • miasto Kraśnik (gmina miejska) • miasto i gmina Annopol (gmina miejsko – wiejska) oraz 8 gmin wiejskich: • Dzierzkowice • Gościeradów • Kraśnik • Szastarka • Trzydnik Duży • Urzędów • Wilkołaz • Zakrzówek Na terenie powiatu znajdują się 2 miasta (Kraśnik i Annopol) oraz 206 miejscowości wiejskich. 7 1.3 Środowisko przyrodnicze Lasy zajmują ok. 22% obszaru powiatu. Największą powierzchnię zajmują w gminie Gościeradów (42,6%), najmniejszą w gminie Trzydnik Duży (7,3%) oraz Szastarka (9,5%). Około 70% powierzchni zajmują pola uprawne, łąki i sady. Dominującymi siedliskami leśnymi (ok. 66%) są lasy mieszane, występujące najczęściej na glebach żyznych. Piaszczyste tereny zachodnie i południowo – zachodnie porastają w większości lasy iglaste, głównie sosnowe. Na szczególną uwagę w składzie gatunków lasów zasługują jodła i buk rosnące tutaj poza granicą ich naturalnego zasięgu. Lasy jodłowe występują w okolicach Polichny, Marynopola i Natalina, a lasy bukowe głównie w okolicach Polichny i Szczecyna. W okolicy Kraśnika zaobserwowano występowanie 42 rzadkich roślin naczyniowych na 94 stanowiskach oraz 67 innych gatunków roślin wyższych, uchodzących za interesujące w skali regionalnej i krajowej. Najciekawsze tereny pod względem gatunków występujących roślin znajdują się w obrębie doliny Wyżnicy. Ciekawymi walorami odznaczają się również lasy na południe od doliny, stawy w okolicach Terpentyny oraz pola między Słodkowem i Boiskami. Są to środowiska o dużej różnorodności faunistycznej, zbliżone do środowisk naturalnych. Potwierdzeniem walorów przyrodniczo – krajobrazowych jest utworzenie 2 Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu o powierzchni 293 km na terenie 5 gmin. Na terenie gminy Urzędów znajduje się rezerwat leśny „Natalin” o powierzchni 2,45 ha, obejmujący ochroną drzewostan jodłowy. Znacznie większy rezerwat jodły o powierzchni 157 ha „Marynopole” istnieje na terenie gminy Gościeradów. Drugi rezerwat krajobrazowo – leśny na terenie tej samej gminy o powierzchni 200 ha „Szczeckie Doły” charakteryzuje się poza urozmaiconą rzeźbą (liczne rozbudowane wąwozy lessowe) występowaniem zwartego drzewostanu bukowego oraz roślinnością charakterystyczną dla buczyn górskich oraz lasu grabowo – bukowego porastającego wąwozy. W fazie projektowania znajdują się kolejne rezerwaty na terenie gminy Dzierzkowice „Grabowy Las” oraz w Polichnie – Mostach z drzewostanem buku i jodły. W dolinie Wyżnicy w okolicach Kraśnika wydzielono kilka użytków ekologicznych obejmujących swym zasięgiem stawy, łąki, torfowiska, tereny podmokłe i zabagnione bogate we florę i faunę. Obszar powiatu charakteryzuje się dużym nasłonecznieniem i wysokimi średnimi temperaturami rocznymi (powyżej 7,6 0 C). Średnie roczne zachmurzenie wynosi 62-64%. Średnia roczna wilgotność 64-68%. Roczna suma opadów wynosi 500-600 mm. Warunki bioklimatyczne są sprzyjające, zwłaszcza w obszarach zwartych kompleksów leśnych na południu oraz w okolicach Natalina. Teren powiatu kraśnickiego to obszar o bardzo rzadkiej sieci wód powierzchniowych, charakteryzujący się rozległymi pustkami wodnymi, zwłaszcza na południe od Kraśnika 8 i Olbięcina. Występują tu podziemne wody szczelinowo – warstwowe zalegające na znacznych głębokościach. Głównym zbiornikiem tych wód są spękane skały kredowe. Głównymi rzekami są Wisła, Sanna w dolnym biegu i Bystrzyca w górnym biegu. Centralnym ciekiem wodnym Wzniesień Urzędowskich jest Wyżnica, tworząca z dopływami Urzędówką i Potokiem Podlipie system rzeczny drugiego rzędu. Przełomowy odcinek Wisły jest tu jednym z najbardziej malowniczych na całym jej biegu. Wisła charakteryzuje się tu zmieniającym się z roku na rok przebiegiem koryta oraz pojawiającymi się i znikającymi łachami piaszczystymi i wyspami. Do wód powierzchniowych należą również stawy. Obecnie te zbiorniki wodne przeznaczone są do celów gospodarczych (hodowla ryb, głównie karpie). Należy tu jeszcze wymienić malowniczo położone stawy „Zawólcze” w Wólce Szczeckiej, wkomponowane w kompleks leśny u podnóża sfery krawędziowej wyżyny Lubelskiej, stawy w Rzeczycy Księżej i Ziemiańskiej, Wólce Gościeradowskiej oraz inne znacznie mniejsze zbiorniki. W połowie lat 90 na terenie powiatu czynnych było około 150 źródeł, gdzie dominują źródła o wydajności do 10 l/s. We wsi Łany gm. Gościeradów znajduje się źródlisko uznane za pomnik przyrody nieożywionej. Jest to źródło podpływowe o stałej wysokiej temperaturze zimą i latem od 10,2 do 10,3 0C i licznych gajzerkach wybijających się ponad lustro wody, nie spotykane na Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu. W źródłach rzeki Tuczyn w Olbięcinie woda wypływająca z gruntu i wietrzeliny opoki ma niską temperaturę ok. 8 0C, co znalazło odbicie w lokalnej nazwie małego dopływu „Zimne Wody”. Na końcu ulicy Wodnej w Urzędowie występują źródła związane z lokalnym kultem św. Otylii, obok znajduje się kapliczka i Sanktuarium. 1.4 Struktura demograficzna Obszar powiatu zamieszkuje ogółem 100 874 osoby. W tym mężczyźni – 49,3 tyś, kobiety – 51,6 tyś. Gęstość zaludnienia na 1 km2 wynosi 100,4 osoby. W miastach powiatu kraśnickiego, podobnie jak w roku 2001, mieszka 39 188 osób, na wsi – 61 686 osób. Stan ludności powiatu kraśnickiego w ubiegłych latach przedstawiał się następująco: Tabela nr 1: Populacja ogółem z uwzględnieniem podziału miasto – wieś ( dane w tys. ) Rok 2002 2003 Ogółem 101,1 100,8 Miasto 39,4 39,2 Wieś 61,7 61,6 9 Tabela nr 2: Struktura populacji według płci i wieku z podziałem miasto – wieś (dane w tys.) Rok 2002 Wiek Ogółem 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75 i więcej Razem 5200 6280 7482 8686 7806 7183 6068 6183 7079 7774 6676 4539 4800 4752 4564 6063 Miasto M 2697 3268 3837 4382 4106 3639 3126 3205 3620 3939 3249 2066 2167 2112 1866 2093 K 2503 3012 3645 4304 3700 3544 2942 2978 3459 3835 3427 2473 2633 2640 2698 3970 Razem 1941 2154 2752 3549 3264 2941 2483 2428 2932 3448 3028 1857 1903 1758 1429 1532 Wieś M 1024 1135 1420 1768 1693 1481 1270 1194 1344 1615 1403 824 837 764 582 529 K 917 1019 1332 1781 1571 1460 1213 1234 1588 1833 1625 1033 1066 994 847 1003 Razem 3259 4126 4730 5137 4542 4242 3585 3755 4147 4326 3648 2682 2897 2994 3135 4531 M 1673 2133 2417 2614 2413 2158 1856 2011 2276 2324 1848 1242 1330 1348 1284 1564 K 1586 1993 2313 2523 2129 2084 1729 1744 1871 2002 1802 1440 1567 1646 1851 2967 Struktura wiekowa mieszkańców przedstawia się następująco: - w wieku przedprodukcyjnym 23 621 osób - w wieku produkcyjnym 59 308 osób - w wieku poprodukcyjnym 17 945 osób Aktywni zawodowo to 53 597 osób, w tym zatrudnieni: - w rolnictwie 53% - w przemyśle i budownictwie 23% - w usługach rynkowych - w usługach nierynkowych 9% 15% Wskaźnik urodzeń żywych na 1000 mieszkańców w 2002 r. wynosił 9,64, w roku 2001 - 9,62. Wskaźnik zgonów w 2002 r. wynosił 10,88 i nieznacznie zmniejszył się w porównaniu z 2001 rokiem, kiedy to wynosił 10,9. Wskaźnik przyrostu naturalnego na 1000 mieszkańców w 2001 r., jak w wielu powiatach województwa był ujemny i wynosił (-1,28), a dla porównania w roku poprzednim (-0,40). 10 Tabela 3: Roczny wzrost albo spadek przyrostu naturalnego – wskaźnik na 1000 mieszkańców Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny 2002 9,92 11 -1,08 2003 9,97 Na terenie powiatu odnotowano równocześnie ujemne saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych ludności na 1000 mieszkańców na poziomie –1,2, co spowodowane jest szczególnie odpływem ludności z terenów wiejskich (wskaźnik ten dla województwa wynosi – 1). Tabela 4: Struktura populacji według poziomu wykształcenia w 2002 roku. Ludność powiatu kraśnickiego w wieku od 13 lat według poziomu wykształcenia w 2002 roku Ogółem Gm. miejskie Ogółem Wyższe Policealne Średnie razem Średnie zawodowe 85226 5642 2844 22185 14961 31454 3465 1569 11069 7039 Gm. miejsko wiejskie 7946 298 168 1657 1357 - Gm. wiejskie Średnie ogólnokształcące Zasadnicza zawodowa Podstawowe zawodowe Podstawowe nieukończone i bez wykształcenia szkolnego Nieustalone 7224 4030 300 2894 18611 5781 1781 11049 30465 8136 3389 18940 4693 827 639 3227 786 607 14 165 45826 1879 1107 9459 6565 O niskim poziomie urbanizacji powiatu świadczy mała liczba miast na jego terenie (2) oraz wskaźnik ludności zamieszkującej w miastach na poziomie 31,9%, znacznie odbiegający od wskaźnika krajowego – 61,9%. Jednocześnie, jest to jeden z najwyższych wskaźników w województwie. 11 1.5 Infrastruktura techniczna 1.5.1 Komunikacja Podstawą do prawidłowego transportu jest odpowiednia sieć dróg. Obsługę komunikacyjną powiatu kraśnickiego zapewnia system dróg o znaczeniu miedzyregionalnym, regionalnym, powiatowymi lokalnym. W Kraśniku krzyżują się dwie trasy ruchu tranzytowego. Na osi północ – południe droga krajowa Nr 19 granica państwa – Białystok – Lublin – Kraśnik – Rzeszów oraz zachód – wschód Sulejów – Kielce – Annopol (most na Wiśle) – Kraśnik – Zamość – Zosin granica państwa. Łączna długość dróg krajowych na obszarze powiatu wynosi 66,4 km. Sieć dróg wojewódzkich tworzy dogodne połączenie z sąsiednimi powiatami. Na terenie powiatu przebiega pięć odcinków dróg wojewódzkich Nr 824 – Puławy – Annopol, Nr 833 Chodel – Kraśnik, Nr 842 Rudnik Szlachecki - Krasnystaw, Nr 855 Olbięcin – Zaklików – Stalowa Wola, Nr 854 od Annopol łączy się z drogą krajową Nr 77Sandomierz – Jarosław. Łączna długość dróg wojewódzkich w powiecie kraśnickim wynosi 76,5 km. Na obszarze powiatu kraśnickiego znajduje się sieć dróg powiatowych o łącznej długości 408,2 km w tym 356,8 km o nawierzchni bitumicznej twardej i 51,4 km dróg gruntowych (dane wg stanu na 31.12.2003r.) Tabela 1. Tabela 1. Drogi powiatowe wg stanu na 31.12.2003r. Lp. Gmina 1. Długość dróg Długość dróg Długość dróg ogółem w km twardych w km gruntowych w km Annopol 33,576 25,812 7,764 2. Dzierzkowice 29,813 27,919 1,894 3. Gościeradów 56,734 47,834 8,900 4. Kraśnik – miasto 23,644 22,029 1,615 5. Kraśnik – gmina 34,581 20,776 13,805 6. Szastarka 49,863 44,957 4,906 7. Trzydnik Duży 38,683 38,683 0,000 8. Urzędów 45,692 43,906 1,786 9. Wilkołaz 33,035 28,508 4,527 10. Zakrzówek 62,578 55,250 7,328 Ogółem długość dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych wynosi 551,1 km w tym drogi powiatowe stanowią 74 %. Dwie drogi powiatowe Nr 1701 Wilkołaz – Urzędów – 12 Dzierzkowice – Annopol i Nr 1289 Strzyżewice – Zakrzówek – Szastarka – Polichna mają duże znaczenie komunikacyjne, jak również stanowią objazdy dla dróg krajowych w przypadku ich blokady lub wystąpienia awarii. Na terenie powiatu znajduje się łącznie 526 km dróg gminnych i miejskich w tym 295,8 km gruntowych. Tabela 2. Tabela 2. Drogi gminne na podstawie danych z Urzędów Gmin na 31.12.2003r. Lp. Gmina 1. Długość dróg Długość dróg Długość dróg ogółem w km twardych w km gruntowych w km Annopol 87,50 29,274 60,20 2. Dzierzkowice 32,75 23,80 8,95 3. Gościeradów 35,00 21,80 13,60 4. Kraśnik – miasto 47,577 35,274 12,303 5. Kraśnik – gmina 31,00 21,00 10,00 6. Szastarka 53,00 8,70 44,30 7. Trzydnik Duży 56,20 19,90 36,30 8. Urzędów 78,00 38,60 39,40 9. Wilkołaz 50,00 16,00 34,00 10. Zakrzówek 55,00 16,20 38,80 Przez teren powiatu przebiega linia kolejowa, która jest ważnym połączeniem komunikacyjnym łączącym Kraśnik z Lublinem i Stalową Wolą. Brak obwodnicy sprawia, że cały ciężki ruch przebiega przez centrum Kraśnika. 1.5.2 Gospodarka odpadami Na terenie powiatu kraśnickiego dominującym sposobem zbierania odpadów jest zbiórka odpadów zmieszanych, które następnie unieszkodliwiane są poprzez składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Selektywna zbiórka odpadów w roku 2002 była prowadzona w niewielkim zakresie. Od roku 2003 we wszystkich gminach powiatu rozszerzono system zbierania o wyselekcjonowywanie surowców wtórnych. W roku 2002 w powiecie kraśnickim zebrano i przyjęto na składowiska 15 594 Mg, to jest ok. 60 380 m3 odpadów komunalnych. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych wynosiła 30 958 Mg, z czego aż 51,2 % zostało wytworzonych w Kraśniku. Ilość zebranych odpadów komunalnych w powiecie kraśnickim stanowi około 50% wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych. 13 Na terenie powiatu unieszkodliwianie odpadów odbywa się poprzez ich składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Na terenie powiatu kraśnickiego znajduje się 6 składowisk odpadów komunalnych (w tym 1 nowo pobudowane i jeszcze nie eksploatowane). Składowiska odpadów komunalnych usytuowane są w następujących miejscowościach: Kraśniku (Wilcze Doły i Zarzecze II), Annopolu, Księżomierzy, Polichnie IV i Rzeczycy Ziemiańskiej. Na składowisko w Kraśniku „Wilcze Doły” są kierowane odpady z następujących gmin powiatu kraśnickiego: miasto Kraśnik, gmina Kraśnik, gmina Urzędów, gmina Dzierzkowice, gmina Zakrzówek oraz gmina Wilkołaz. Dodatkowo na to składowisko kierowane są odpady z gmin powiatu lubelskiego tj. Niedrzwica Duża oraz od 2003 roku Strzyżewice. Na składowisko odpadów komunalnych w Annopolu są kierowane odpady wytwarzane w mieście i gminie Annopol. Na składowisko odpadów komunalnych w Księżomierzy są kierowane odpady z gminy Gościeradów. Gmina Szastarka kieruje odpady na składowisko odpadów w Polichnie IV, natomiast gmina Trzydnik Duży na składowisko w Rzeczycy Ziemiańskiej. Rzeczywista ilość odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie kraśnickim została określona na podstawie informacji, które zostały zebrane w poszczególnych gminach. Odpady te zostały zdeponowane na składowiskach w powiecie w 2002 roku. Tabela 1. Rzeczywista masa odpadów z sektora komunalnego zebranych w poszczególnych gminach i przewiezionych na składowiska odpadów w 2002 roku (źródło: Informacje uzyskane z Urzędów Gmin oraz przedsiębiorstw usuwających odpady komunalne) ilość Gmina/Miasto zebranych odpadów komunalnych w 2002 roku Mg m3 m. Kraśnik 10 972 42 200 m i g. Annopol 668 2 568 g. Dzierzkowice 598 2 300 g. Gościeradów 775 2 981 g. Kraśnik 727 2 796 g. Szastarka 338 1 300 g. Trzydnik Duży 321 1 235 g. Urzędów 494 1 900 g. Wilkołaz 181 1 100 g. Zakrzówek 520 2 000 Razem 15 594 60 380 14 Tabela 2. Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych (kg/M, rok) dla roku 2000 (wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami) przyjęty wskaźnik nagromadzenia L.p. źródła powstawania odpadów miasto wieś 1 Odpady z gospodarstw domowych 224 116 2 Odpady z obiektów infrastruktury 110 45 3 Odpady wielkogabarytowe 20 15 40 40 4 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 5 Odpady z ogrodów i parków 12 5 6 Odpady z czyszczenia ulic i placów 15 - 3 2 424 223 7 Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych Razem Tabela 3. Szacowana masa odpadów z sektora komunalnego wytworzonych w poszczególnych gminach powiatu kraśnickiego w 2002 roku (źródło: obliczenia własne na podstawie wskaźników zamieszczonych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami) Gmina/miasto Szacowana masa odpadów Zawartość komunalnych [Mg/rok] [%] m. Kraśnik 15 838,9 51,2 m. Annopol 1 143,9 3,7 g. Annopol 1 559,4 5,0 g. Dzierzkowice 1 188,1 3,8 g. Gościeradów 1 724,0 5,6 g. Kraśnik 1 572,6 5,1 g. Szastarka 1 422,3 4,6 g. Trzydnik Duży 1 604,7 5,2 g. Urzędów 1 989,8 6,4 g. Wilkołaz 1 265,5 4,1 g. Zakrzówek 1 649,1 5,3 Razem 30 958,3 100,0 15 Szacuje się, że na obszarze powiatu powstało w sektorze komunalnym w omawianym roku ok. 30 958 Mg odpadów. Zdecydowanie najwięcej odpadów komunalnych wytworzono w Kraśniku (51,2%), najmniej w gminach: Dzierzkowice i Wilkołaz. Osady ściekowe na terenie powiatu kraśnickiego zostały wytworzone wskutek funkcjonowania 15 oczyszczalni. Wykaz oczyszczalni zamieszczono w tabeli 4 (dane z Urzędu Statystycznego w Lublinie i urzędów gmin) Tabela 4. Wykaz oczyszczalni ścieków na terenie powiatu kraśnickiego Gmina Nazwa oczyszczalni i rodzaj Przepustowość Osady ściekowe (2002 rok) m. Kraśnik m. Kraśnik miejska oczyszczalnia ścieków oczyszczalnia przy 12 500 m3/d 3 Fabryce 7 100 m /d 931,7 Mg 673,3 Mg Łożysk Tocznych Kraśnik S.A. m. Kraśnik przy Okręgowej Spółdzielni 600 m3/d 9 Mg Mleczarskiej m. i g. Annopol miejska oczyszczalnia ścieków 600 m3/d , 6 Mg mechaniczno-biologiczna m. i g. Annopol oczyszczalnia przy Zakładzie 325 m3/d Produkcji 8 Mg Metalowej „Metalchem” g. Dzierzkowice mechaniczno-biologiczna typu 202 m3/d 4 Mg „BIOVAC” w Terpentynie g. Gościeradów mechaniczno-biologiczna Gościeradowie Folwark w 130 m3/d; 11,2 Mg przy Domu Opieki Społecznej g. Gościeradów mechaniczno-biologiczna 38,4 m3/d b.d. BIOCLER B-180 przy szkole w Wólce Gościeradowskiej g. Urzędów szt.: 1 w Urzędowie-Osadzie 175 m3/d 1 Mg typu „BIOVAC”, g. Urzędów przydomowe oczyszczalnie od 0,6 do 2,2 m3/d b.d. ścieków: szt. 17 g. Urzędów g. Wilkołaz 1 przydomowa oczyszczalnia do 15 m3/d (korzysta b.d. ścieków 17 rodzin) mechaniczno-biologiczna 15,86 m3/d; b.d. oczyszczalnia przy szkole w Rudniku Szlacheckim 16 Gmina Nazwa oczyszczalni i rodzaj Przepustowość Osady ściekowe (2002 rok) g. Wilkołaz 1 przydomowa oczyszczalnia - b.d. ścieków w Wilkołazie Górnym g. Zakrzówek oczyszczalnia komunalna typu 156 m3/d 3 Mg (od początku „BIOBLOK” BIS-90 eksploatacji) g. Trzydnik Duży Oczyszczalnia przy Specjalnym Ośrodku b.d. Szkolno- Wychowawczym w Olbięcinie Razem 1 647,2 Z danych przedstawionych w powyższej tabeli wynika, że w 2002 roku na terenie powiatu kraśnickiego w wyniku oczyszczania ścieków wytworzono ok. 1 650 Mg osadów ściekowych, z czego aż około 97% pochodzi z miasta Kraśnika. Dominującym sposobem postępowania z wytworzonymi osadami było ich tymczasowe gromadzenie na lagunach, poletkach osadowych lub składowiskach odpadów. Tabela 5. Ilości wytwarzanych osadów ściekowych w poszczególnych gminach powiatu kraśnickiego w roku 2002 Gmina/Miasto Ilość [Mg] m. Kraśnik 1 614 m i g. Annopol 14 g. Dzierzkowice 4 g. Gościeradów 11,2 g. Urzędów 1 g. Zakrzówek 3 Powiat kraśnicki posiada uchwalony przez Radę Powiatu „Powiatowy program ochrony środowiska” oraz „Plan gospodarki odpadami na lata 2004-2013”. 17 1.6 Gospodarka 1.6.1 Rolnictwo Gleby na terenie powiatu są zróżnicowane. Wynika to zarówno z urozmaiconej rzeźby terenu, jak i zróżnicowania skał macierzystych. Największą powierzchnię zajmują gleby wytwarzane z lessów i utworów lessopodobnych. Występują one na płatach lessowych (od Słodkowa do Sosnowej Woli i od Wilkołaza w stronę do Kluczkowic). Gleby te wykazują przeważnie cechy bielicowe. Zaliczane są do kompleksu gleb pszennych i II – III, rzadziej IV klasy bonitacyjnej. Na południu od stacji kolejowej w Kraśniku występują gleby lessowe niecałkowite. Na obszarze południowo – zachodniego skraju Kotliny Sandomierskiej wchodzącej w skład powiatu dominują gleby wykształcone z piasków luźnych i słabogliniastych oraz piasków gliniastych lekkich zalegających na piaskach luźnych i żwirach. Gleby te zaliczane są do najniższej VI klasy bonitacyjnej i w przeważającym stopniu są zalesione. Na południowo – wschodnich krańcach powiatu, gdzie na powierzchnię wychodzą skały kredowe; wytworzyły się rędziny o podobnej wartości bonitacyjnej. W zachodniej części obszaru występuje dużo gleb piaszczystych i słabo gliniastych. W okolicy Dębniaka i Miłoszówki występują gleby wytworzone z piasków luźnych. Zaliczane są one do gleb klasy VI i kompleksu żytniego najsłabszego. Najwyżej klasyfikowane są w tej grupie gleby wytworzone z piasków gliniastych. Zalicza się je do kompleksu gleb żytnio – ziemniaczanych oraz IV – V klasy bonitacyjnej. W dolinach Bystrzycy, Urzędówki i Wyżnicy występują mady piaszczyste, w dolinie Wisły wytworzyły się mady lekkie, średnie i ciężkie. W dolinie Sanny występują także gleby torfowo – mułowe. Są one podobnie jak mady piaszczyste najczęściej użytkowane jako łąki i pastwiska. Tabela 1. Zestawienie gleb użytków rolnych w powiecie kraśnickim w rozbiciu na klasy bonitacyjne (wg IUNG Puławy) Gmina Grunty orne (ha) Użytki zielone (ha) Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa I II III IVa IVb V VI IIz IIIz IVz Vz VIz Annopol 2 30 2261 2210 2136 1620 1106 Dzierzkowice 250 3468 953 532 258 121 Gościeradów 66 2864 1279 1330 1406 830 Kraśnik 105 4658 1137 492 210 21 Szastarka 39 4 357 1 290 380 58 169 466 382 232 14 194 142 93 65 10 97 126 221 87 66 93 58 15 40 36 11 3 18 Trzydnik Duży 38 6 732 1523 293 157 7 Urzędów 601 6 498 1 038 424 153 70 Wilkołaz 162 5350 19 1 Zakrzówek 340 6 201 1 475 5 19 m. Kraśnik 28 684 3 11 883 177 129 368 65 89 93 83 40 1 177 157 66 13 1 67 69 71 4 42 130 104 31 13 22 42 Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w powiecie kraśnickim wynosi 5,30 ha. Struktura gospodarstw rolnych pod względem wielkości przedstawia się następująco: Liczba gospodarstw rolnych na terenie całego powiatu - 11905 w tym: • 1-2ha – 2569 • 2-3ha – 1747 • 3-4ha – 1610 • 4-5ha – 1351 • 5-7ha – 1854 • 7-10ha – 1470 • 10-15ha – 861 • powyżej 15ha – 443 Powiat kraśnicki od lat znany jest jako prawdziwe zagłębie owocowe. Sadownicy oraz plantatorzy malin, truskawek I czarnej porzeczki osiągają wręcz rekordowe wyniki. W ostatnim czasie znaczenia nabiera produkcja warzyw, głównie marchwi, kalafiora, brokuł i kapusty pekińskiej. Ogromną rolę odgrywają nadal zboża I buraki cukrowe. W strukturze zasiewów na terenie powiatu przeważa produkcja zbóż, pszenica i jęczmień stanowią 52% zasiewów, obserwuje się sukcesywny wzrost znaczenia upraw mieszanek zbożowo strączkowych. Można stwierdzić, że w przyszłości nastąpi spadek produkcji zbóż na rzecz produkcji sadowniczej. Zła koniunktura w rolnictwie trwająca wiele lat powoduje, że wzrasta areał odłogów i nieużytków - jest to sytuacja bardzo niepokojąca. Głównymi kierunkami hodowli na terenie powiatu są trzoda i bydło. Po załamaniu i gwałtownym zmniejszeniu pod koniec lat 90-tych odbudowała się produkcja trzody i bydła przeważnie mlecznego. Zorganizowanym skupem płodów rolnych objęte są zboża, owoce, warzywa, buraki cukrowe, trzoda chlewna i bydło, oraz mleko. Jednakże większość producentów nie ma zawartych umów kontraktacyjnych na swoje produkty. 19 Tabela 2. Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych w ha oraz struktura użytkowania gruntów w gospodarstwach w powiecie kraśnickim. Powierzchnia Użytki rolne Lasy Inne ogólna Razem Grunty Sady Łąki Pastwiska orne 73719 64827 54207 6541 2665 1415 4617 4275 100 87,9 73,5 8,9 3,6 1,9 6,3 5,8 Tabela 3. Powierzchnia zasiewów oraz struktura powierzchni zasiewów według grup ziemiopłodów (GUS 2002r) Ogółem Zboża 49798 100 40200 80,7 Strączkowe jadalne 67 0,1 Ziemniaki Przemysłowe Pastewne Pozostałe 2968 6,0 2757 5,5 2585 5,2 1221 2,4 Tabela 4. Powierzchnia zasiewów upraw zbóż (GUS 2002r) Zboża Ogółem 40200 Zboża podstawowe z mieszankami Razem pszenica żyto jara ozima w ha 39074 8118 3956 1685 jęczmień jary ozimy owies 8380 483 2042 Tabela 5. Powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w ha. Ogółem Jabłonie Grusze Śliwy Wiśnie Czereśnie Pozostałe 2307 1567 57 202 405 23 53 Tabela 6. Powierzchnia uprawy krzewów owocowych i plantacji jagodowych w sadach oraz truskawek w ha powiat kraśnicki.(GUS 2002r) Maliny 2136 Porzeczki 1560 Pozostałe 478 Truskawki 180 20 Tabela 7. Powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w ha. Ogółem Kapusta Cebula 687 112 90 Marchew jadalna 131 Buraki ćwikłowe 57 Ogórki Pomidory Pozostałe 65 24 144 1.6.2. Przedsiębiorczość Największymi przedsiębiorstwami powiatu, stanowiącymi źródło utrzymania dla kilku tysięcy osób są Fabryka Łożysk Tocznych Kraśnik S A I TSUBAKI – HOOVER POLSKA w Kraśniku. Zakłady te odgrywają dużą rolę w funkcjonowaniu polskiego przemysłu maszynowego I motoryzacyjnego oraz są liczącymi się eksporterami łożysk i elementów tocznych. Ważną gałęzią gospodarki powiatu jest również produkcja wyrobów i elementów gumowych – przedsiębiorstwa WOTEX oraz NABOR. Na uwagę zasługuje również przedsiębiorstwo poligraficzne AJG, które dzięki wyposażeniu w najnowocześniejszy sprzęt świadczy usługi na bardzo wysokim poziomie. Należy również wspomnieć o Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Kraśniku, której wyroby wielokrotnie odnosiły sukcesy na targach ogólnopolskich I cieszą się dużym uznaniem wśród klientów. Specyfiką okolic Kraśnika jest funkcjonowanie licznych cegielni eksploatujących bogate pokłady glinki lessowej. Od dziesiątków lat produkowany jest tu doskonały materiał budowlany trafiający do wielu zakątków Lubelszczyzny i nie tylko. Pochodząca stąd cegła wykorzystana została, m.in. do odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. W ostatnich latach na terenie powiatu obserwuje się rozwój małych przedsiębiorstw prywatnych. Dominują usługi i handel. Na terenie powiatu kraśnickiego w 2003 r. zarejestrowanych było 5471 podmiotów gospodarczych w systemie REGON jako: • Osoby prawne • Państwowe • Spółki handlowe 118 • Spółki cywilne 406 • Spółdzielnie 44 • Osoby fizyczne 4311 Razem 5471 podmiotów 1160 4 Na terenie powiatu istnieją organizacje wspomagające rozwój przedsiębiorczości. Są to Kraśnicka Izba Gospodarcza, zrzeszająca ok. 200 małych i średnich przedsiębiorstw oraz Agencja Rozwoju Regionalnego, która jest kraśnickim oddziałem Lubelskiej Fundacji 21 Rozwoju. Obie organizacje świadczą usługi doradcze i szkoleniowe dla przedsiębiorstw z terenu powiatu. 1.6.3. Turystyka Na terenie powiatu istnieje dobrze rozwinięta baza hotelowa i gastronomiczna. Funkcjonuje 6 hoteli i ok. 20 restauracji. Jako baza noclegowa (szczególnie w okresie wakacyjnym) wykorzystywane są również internaty przy Zespole Szkół Nr 3 w Kraśniku oraz Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Olbięcinie. Powstało również ok. 10 gospodarstw agroturystycznych, dysponujących łącznie ponad 60 miejscami noclegowymi. Na tle całego powiatu szczególnie atrakcyjnie pod względem oferty turystycznej prezentuje się gmina Urzędów. Znajduje się tam unikalne miejsce sakralne – Sanktuarium św. Otylii oraz centrum tradycyjnej sztuki ludowej – ośrodek garncarski w Bęczynie. Propagowaniu tego ginącego rzemiosła służą organizowane corocznie w Urzędowie Międzynarodowe Warsztaty Garncarskie. Na terenie powiatu brak jest obecnie wodnych zbiorników rekreacyjnych. Ze względu na zanieczyszczenie wody przestał pełnić tę funkcję zbiornik w Dzierzkowicach Krzywiu. Na terenie Kraśnika znajdują się natomiast kryta pływalnia i odkryty basen. Istotne znaczenie dla turystów ma również położenie powiatu na przecięciu dróg krajowych (Warszawa – Lublin – Rzeszów oraz Zgorzelec – Kielce – Lublin), co gwarantuje sprawność przemieszczania się i łatwe połączenie komunikacyjne. 1.7 Sfera społeczna 1.7.1 Bezrobocie Wielkość bezrobocia na terenie naszego powiatu w 2003 roku była obiciem stanu demograficznego (absolwenci opuszczający szkoły; wiek produkcyjny), aktywności ekonomicznej ludności, sytuacji gospodarczej na lokalnym rynku pracy, ale także odbiciem sytuacji społeczno – gospodarczej w regionie i w kraju. Kolejny już rok kraśniccy pracodawcy walczą o utrzymanie się na rynku, brak jest dużych inwestycji tworzących nowe miejsca pracy, coraz więcej młodzieży opuszcza powiat w poszukiwaniu pracy w dużych miastach Polski oraz za granicą. Bezrobocie w powiecie kraśnickim w roku 2003 można ocenić dwojako. Z jednej strony porównując je do bezrobocia w kraju (stopa bezrobocia - 18,0 %) i w województwie (stopa bezrobocia – 15,5 %) to bezrobocie na poziomie 12,9 % wydaje się 22 wskazywać na niezłą sytuację naszego powiatu. Lecz jeżeli spojrzymy na liczbę bezrobotnych to 6914 osób stanowi już bardzo duży problem społeczny, gospodarczy i ludzki (obraz bezrobocia w powiecie kraśnickim na tle województwa lubelskiego przedstawia tabela nr 1). Stan i strukturę bezrobocia w powiecie na dzień 31.12.2003 r. w porównaniu do lat 2001 i 2002 przedstawia tabela nr 2. W zestawieniu tym widzimy stabilizację bezrobocia na poziomie ok. 7000 osób z małą tendencją spadkową. Niestety widoczny spadek bezrobocia nie został spowodowany wzrostem ilości nowych miejsc pracy, lecz odpływem ludzi młodych (w tym absolwentów) poszukujących pracy poza granicami kraju i w dużych miastach Polski. Stan bezrobocia w poszczególnych gminach powiatu kraśnickiego jest bardzo zróżnicowany. Najmniejsza liczba bezrobotnych jest w gminie Wilkołaz – 284 osoby, a największa w mieście i gminie Annopol – 889 osób, nie mówiąc o mieście Kraśniku – 2776 osób. Na przełomie lat 2001-2003 w samorządach widać niewielki, lecz stały spadek bezrobocia (wyjątek gmina Gościeradów – wzrost o 2,9 % w stosunku do 2002 roku). Szczegółowo tendencje te obrazuje tabela nr 3. Strukturę bezrobocia w powiecie kraśnickim w latach 2001-2003 według wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy przedstawiają tabele nr 4, 5 i 6. Z zestawień tych wynika, że w naszym powiecie mamy do czynienia z: - powoli malejącym, ale nadal dużym bezrobociem ludzi młodych wykształceniem wyższym (od 43 % w roku 2001 do 38% w roku 2003), - wzrastającym bezrobociem wśród osób z (od 3,7% w 2001 r. do 4,3% w 2003 r.), - dużym bezrobociem osób z wykształceniem gimnazjalnym i podstawowym (28 – 29%), - bardzo dużym odsetkiem bezrobotnych bez stażu pracy (49% w roku 2001 i 46% w roku 2003), Powyższe dane mówią o stagnacji lokalnego rynku pracy dla wszystkich bezrobotnych niezależnie od wieku, wykształcenia czy stażu pracy. Potwierdzeniem tego jest wzrastająca liczba długotrwale bezrobotnych. Zestawienie stanowiące tabelę nr 7 przedstawia największe grupy zagrożenia bezrobotnych według płci, wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy w rozbiciu na poszczególne samorządy. Do największych niebezpieczeństw wynikających z tego zestawienia należy zaliczyć: 23 1. Duże bezrobocie wśród kobiet stanowiące od 39,7 % w gminie Dzierzkowice do 48,8 % w mieście Kraśnik, co przy braku dla nich na naszym rynku pracy ofert powoduje, iż to właśnie wśród kobiet jest najwięcej długotrwale bezrobotnych. 2. Bardzo duże bezrobocie ludzi młodych w wieku 18-24 lat od 31,7 % ogółu bezrobotnych w mieście i gminie Annopol, aż do 48,6 % ogółu bezrobotnych w gminie Wilkołaz. Prowadzi to z jednej strony do szybkiej degradacji społecznej tej grupy, a z drugiej strony do odpływu młodej kadry zawodowej z naszego powiatu w celu poszukiwania pracy. 3. W grupie strukturalnej bezrobotnych według wykształcenia możemy wyróżnić dwie najbardziej zagrożone podgrupy: a) pierwsza to rosnąca grupa bezrobotnych z wykształceniem wyższym, przede wszystkim humanistycznym, rolniczym, ale także coraz częściej z administracyjnym, ekonomicznym i prawniczym. Największy odsetek bezrobotnych z wyższym wykształceniem występuje w mieście Kraśniku – 5,7 %, a najmniejszy w gminie Dzierzkowice – 1, 4 %. Powyższe świadczy o braku miejsc pracy niezależnie od poziomu wykształcenia; b) grupa druga, która stanowi średnio ok. 1/3 bezrobotnych to osoby z wykształceniem podstawowym. Dla tych bezrobotnych coraz rzadziej można znaleźć oferty pracy prostej, nie wymagającej wykształcenia i szczególnych umiejętności. Jeżeli takie oferty się trafiają, to są to oferty prac sezonowych (np. zbiór owoców, cegielnie). Najwięcej osób z wykształceniem podstawowym jest zarejestrowanych w mieście i gminie Annopol – 32,8 % oraz gminie Urzędów 32,5 %, a najmniej w gminie Wilkołaz – 17,6 %. 4. Następną grupą o dużym stopniu ryzyka na lokalnym rynku pracy są bezrobotni bez stażu pracy. Stanowią oni grupę 3215 osób, tj. 46,5 % ogółu bezrobotnych. Przy tak małej ilości miejsc pracy pracodawcy poszukują pracowników z dużym doświadczeniem zawodowym, którzy bez dodatkowego szkolenia podejmą pracę z jak największą efektywnością. W grupie tej jest bardzo duża liczba absolwentów, którzy po ukończeniu szkoły nie podjęli pracy (staż nie jest stosunkiem pracy), ale również duża grupa osób starszych, nigdy nie pracujących, a rejestrujących się tylko w celu uzyskania ubezpieczenia zdrowotnego. Największy odsetek z tej grupy stanowią bezrobotni w gminie Trzydnik – aż 61,5 %, a najmniejszy w gminie Kraśnik – 36,0 %. 5. Bardzo duża grupa ryzyka to długotrwale bezrobotni: a) od 12 do 24 miesięcy - 1276 osób – tj. 18,5 % b) powyżej 24 miesięcy - 2353 osób – tj. 34,0 % Jest to grupa bezrobotnych, która utraciła kontakt ze swoją grupą zawodową i swoim środowiskiem. Z wieloletniego doświadczenia widać, że bardzo trudno przywrócić te osoby do normalnej pracy. Jest to efektem słabej odporności psychicznej tych osób, jak też 24 efektem płytkiego rynku pracy ograniczonego praktycznie do miasta Kraśnika, gdzie w większości funkcjonują krótkoterminowe i sezonowe oferty pracy. Równie zagrożoną grupą bezrobotnych są absolwenci różnego rodzaju szkół ponadgimnazjalnych. Jest to specyficzna grupa bezrobotnych nie posiadająca stażu pracy oraz pozbawiona prawa do zasiłku. Na koniec 2003 roku zarejestrowanych było 458 bezrobotnych absolwentów. Dla porównania w roku 2001 w rejestrach Urzędu było 546 absolwentów, a w roku 2002 - 515 absolwentów. Tak znaczny spadek liczby tej grupy bezrobotnych spowodowany był niestety nie podjęciem pracy, lecz poszukiwaniem przez nich zatrudnienia poza granicami powiatu, a nawet kraju. Mieszkańcy wsi są grupą szczególnie zagrożoną bezrobociem, ponieważ oprócz bezrobocia rejestrowanego występuje na tych obszarach problem wysokiego bezrobocia ukrytego, wynikający głównie stąd, że duża część ludności wiejskiej nie spełnia kryterium niezbędnego do uzyskania statusu bezrobotnego, ponieważ posiada gospodarstwo rolne o powierzchni większej niż 2 ha przeliczeniowe. Na koniec grudnia 2003 r. w rejestrach Urzędu Pracy znajdowało się 3847 osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi (55,6 % ogółu bezrobotnych), w tym 1711 kobiet (tj. 53,4 % bezrobotnych kobiet). Z w/w grupy bezrobotnych 194 osoby posiadało prawo do zasiłku, w tym tylko 67 kobiet. Na trudną sytuację mieszkańców wsi wskazuje również staż bezrobocia tej grupy bezrobotnych. Powyżej 24 miesięcy zarejestrowanych było 1551 osób, tj. 66 % tej populacji bezrobotnych, a w grupie zarejestrowanych w przedziale 12-24 miesiące – 764 osób, tj. 59,9 % tej grupy. O trudnej sytuacji na rynku pracy świadczy także duża, bo licząca 1204 osób grupa pobierających zasiłki i świadczenia przedemerytalne. Są to osoby nie traktowane jako bezrobotne, lecz w wieku ok. 50-55 lat chcące dorobić do świadczeń i aktywne na rynku pracy. Liczba ta praktycznie pozostaje na stałym, wysokim poziomie, w porównaniu z rokiem 2001 – 1082 osoby i rokiem 2002 – 1140 osób widać stałą tendencję wzrostową, spowodowaną planowanym zaostrzeniem przepisów o świadczeniach przedemerytalnych oraz trudną sytuacją pracodawców. Ponadto w rejestrach PUP znajdowała się grupa 247 osób poszukujących pracy, w tym 37 niepełnosprawnych posiadających renty. Powiatowy Urząd Pracy prowadzi również obsługę osób niepełnosprawnych. Na dzień 31.12.2003 r. PUP dla zarejestrowanych 117 bezrobotnych i 37 poszukujących niepełnosprawnych pozyskał 57 ofert pracy dzięki współpracy z 6-cioma zakładami pracy chronionej z terenu naszego powiatu. 25 Dla aktywizacji lokalnego rynku pracy, mającej na celu udzielanie pomocy pracodawcom w tworzeniu i utrzymaniu nowych miejsc pacy, aktywizacji zawodowej absolwentów, przygotowaniu bezrobotnych do nowych ofert poprzez szkolenie i przekwalifikowanie, samozatrudnieniu Powiatowy Urząd Pracy dysponował stosownymi narzędziami i środkami finansowymi na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. 26 1.7.2 Opieka zdrowotna Istniejące wg stanu na dzień 31 maja 2004r., zasoby materialne i kadrowe ochrony zdrowia, pozwalają organizatorom opieki zdrowotnej zabezpieczyć, w ciągu najbliższych lat udzielanie świadczeń zdrowotnych w następujących zakresach: 1) Podstawowa opieka zdrowotna – realizowana przez zakłady opieki zdrowotnej zlokalizowane we wszystkich gminach. Działają one wg sprawdzonych i zaakceptowanych społecznie rozwiązań. Poziom bazy ,kadry i udzielanej pomocy jest na poziomie satysfakcjonującym pacjentów. 2) Ambulatoryjna specjalistyczna opieka zdrowotna – realizowana przez SP ZOZ w Kraśniku oraz przez indywidualne praktyki lekarskie na podstawie umowy z Funduszem Zdrowia. Dostępność do lekarza specjalisty określona jest poziomem zamówień na poszczególny rodzaj świadczeń, określony umową z Funduszem Zdrowia. 3) Lecznictwo zamknięte ( szpitalne) – realizowane jest przez Szpital Powiatowy w Kraśniku. Świadczenia zdrowotne udzielane są stosownie do stanu zdrowia, bez ograniczania dostępności, określone umową z Funduszem Zdrowia. 4) Leczenie uzależnień od substancji psychoaktywnych – realizowane przez NZOZ Ośrodek Terapii Uzależnień w Kraśniku. Podaż świadczeń terapeutycznych jest wystarczająca w stosunku do potrzeb osób uzależnionych i współuzależnionych. 5) Rehabilitacja lecznicza – realizowana przez podmioty mające umowy z Funduszem Zdrowia. Odnotowuje się ograniczenie dostępności do tego rodzaju świadczeń zdrowotnych spowodowane warunkami jakie stawia w umowach NFZ. 6) Stomatologii i protetyki – realizowane przez indywidualne praktyki lekarza stomatologa na podstawie umowy z Funduszem Zdrowia. Świadczenia zdrowotne w tym zakresie są świadczeniami standardowymi określonymi w przepisach. Wyższy standard świadczeń zdrowotnych lekarza stomatologa jest osiągalny na rynku tych świadczeniodawców, gdzie dostępność świadczeń reguluje podaż i popyt. Wiodącym podmiotem w ochronie zdrowia jest Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kraśniku. Jego funkcjonowanie ma wpływ na dostępność do świadczeń zdrowotnych, pozwala oceniać sprawność funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, jest podstawowym ośrodkiem, w którym leczeni są mieszkańcy powiatu kraśnickiego. Na Szpitalu Powiatowym spoczywa obowiązek posiadania zdolności do udzielania świadczenia zdrowotnego na poziomie i o jakości zgodnej z posiadanym poziomem referencyjnym. Bazę do udzielania świadczeń zdrowotnych Szpitala Powiatowego ilustruje tabela nr 1. 27 Tab. nr 1. Liczba łóżek na 10 tyś. mieszkańców w poszczególnych oddziałach. Nazwa oddziału według stanu na dzień 31.12.2002r. do WPZ na 2004 rok. L.p. Kod 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Rok 2002/2003 Liczba ludności 100876 Liczba łóżek Liczba łóżek na 10 tys. mieszk. 40 3,87 400 0 410 0 413 2 422 0 426 0 427 0 434 8 450 0 417 0 440 1 442 1 445 0 458 0 445 0 418 0 O/Chorób Wewnętrznych O/Kardiologiczny 31 3,00 Stacja Dializ 30 0,87 O/Neurologiczny 25 2,42 O/Intensywnej Terapii 5 0,48 O/Gruźlicy i Chorób 39 3,77 O/Obserwacyjno-Zakaźny 25 2,42 O/Chirurgiczny Ogólny 43 4,16 O/Opiekuńczo-Pielęgnacyjny 20 1,93 O/Chorób Dzieci i Młodzieży 20 1,93 O/Noworodkowy 9 0,87 O/Ginekologii Zachowawczej i Operacyjnej 20 1,93 O/Chirurgii Urazowej 37 3,00 O/Położnictwa i Perinatologii 24 1,93 O/Opieki Paliatywnej i Chemioterapii 12 1,16 Podstawą funkcjonowania Szpitala Powiatowego jest zapotrzebowanie na określony rodzaj świadczeń zdrowotnych ( tzw. produkt). To zapotrzebowanie wynika ze stanu zdrowotnego mieszkańców powiatu kraśnickiego, prognoz w zakresie zachorowalności, czynników społecznych i ekonomicznych oraz indywidualnych ( styl życia), które mają wpływ na zdrowie. Strukturę zachorowalności będących podstawa hospitalizacji mieszkańców powiatu kraśnickiego ilustruje tabela nr 2. 28 Tab. nr 2. Struktura hospitalizacji wykonanych w SP ZOZ w Kraśniku według przyczyn leczenia – według ICD-10. Lp. Zespoły chorobowe 2002r. 2003r. Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00B99, oprócz A15-A19706 561 1. gruźlica) 61 51 1a Gruźlica (A15-A19) 1290 2174 2. Nowotwory (C00-D48) 91 110 3. Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz niektóre choroby przebiegające z udziałem mechanizmów autoimmunologicznych (D50-D89) 333 416 4. Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywienia i przemiany metabolicznej (E00-E90) 42 55 5. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 664 687 6. Choroby układu nerwowego (G00-G99) 2 1 7. Choroby oka i przydatków oka (H00-H59) 20 30 8. Choroby ucha i wyrostka sutkowego (H60-H95) 3394 3415 9. Choroby układu krążenia (I00-I99) 1162 1327 10. Choroby układu oddechowego (J00-J99) 1986 2055 11. Choroby układu trawiennego (K00-K93) 254 251 12. Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00-L99) 326 272 13. Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00-M99) 1202 1199 14. Choroby układu moczowo płciowego (N00-N99) 1591 1447 15. Ciąża, poród i połóg (O00-O99) 117 101 16. Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00P96) 9 18 17. Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia i aberracje chromosomowe (Q00-Q99) 408 479 18. Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00-R99) 1677 1643 19. Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00-T98) 20. Zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu (V01-Y98) 807 768 21. Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00-Z99) 16148 17060 Razem: Nasycenie powiatu kraśnickiego kadrą lekarska i pielęgniarską ilustruje tabela nr 3 ( na 1000 000 mieszkańców) Tab. nr 3 Kadra lekarska i pielęgniarska w powiecie kraśnickim. Świadczeniodawca (co najmniej jeden) Lekarz rodzinny lub lekarz podstawowej opieki zdrowotnej Lekarz pediatra zatrudniony w podstawowej opiece zdrowotnej Lekarz ginekolog (kobiety od 15 r. życia) Zakładana liczba osób objętych opieką zdrowotną 2500 (+/-10%) Liczba osób objętych opieką zdrowotną 1623 1200(+/-10%) 1237 10000(+/-10%) 2837 29 Pielęgniarka środowiskowa – rodzinna Położna środowiskowa – rodzinna Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania³ Lekarz stomatolog 2500(+/-10%) 6000(+/-10%) 800 uczniów(+/-10%) 2796 3429 1162 3000(+/- 10%) 5162 Z powyższej tabeli wynika, że zabezpieczenie powiatu kraśnickiego w kadrę medyczna jest zgodne lub bliskie przyjętym standardom. Podstawowym problemem w sytuacji rozwoju lokalnego w ochronie zdrowia jest zabezpieczenie prawidłowego funkcjonowania SP ZOZ w Kraśniku. Szpital Powiatowy osiągnął racjonalne wskaźniki w zakresie zatrudnienia personelu lekarskiego i pielęgniarskiego, wykorzystania bazy łóżkowej, obniżenia kosztów funkcjonowania. Dalsze prawidłowe funkcjonowanie zakładu uzależnione jest od wsparcia finansowego ze strony organu założycielskiego i samorządów gminnych na dostosowanie się do zmieniających warunków i wymogów systemu ochrony zdrowia, z przeznaczeniem na modernizację Szpitala Powiatowego pod katem przygotowania go do podniesienia poziomu i jakości oraz dostosowania do nowych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych. Wszystkie te działania mają przynieść w przyszłości poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańcom powiatu kraśnickiego, obronę istniejących miejsc pracy, poprawę warunków pracy personelu lekarskiego i pielęgniarskiego. Potrzeby finansowe Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kraśniku szacuje się do roku 2007 na 10-12 mln zł., z przeznaczeniem na następujące projekty: 1) utworzenie Oddziału Intensywnej Terapii; 2) zorganizowanie wg nowych rozwiązań Oddziału Chirurgii Urazowej; 3) zlokalizowanie Oddziału Ginekologiczno - Położniczego w budynku przy ul. Chopina; 4) likwidacja Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego; 5) przygotowanie nowej lokalizacji dla Oddziału Chorób Dzieci i Młodzieży; 6) przygotowanie nowej lokalizacji dla Oddziału Kardiologicznego; 7) rozbudowa Oddziału Opiekuńczo- Pielęgnacyjnego; 8) termomodernizacja obiektów Szpitala Powiatowego wraz z modernizacją kotłowni; 9) zakupy aparatury i sprzętu medycznego w tym: o charakterze priorytetowym tj: tomografu komputerowego, aparatury rentgenowskiej (z tzw. ramieniem C). W zakresie profilaktyki chorób i promocji zdrowia najbliższe działania winny koncentrować się na rozpoznawaniu czynników determinujących zdrowie, określenia ich 30 wpływu na zdrowie człowieka i podejmowanie wielopoziomowej ( wg odbiorców) edukacji i profilaktyki zdrowotnej, dla której podstawowe wytyczne winny być konstruowane w ramach „ Powiatowego Forum dla Zdrowia”. Do tych czynników należy zaliczyć: 1) otyłość; 2) stres; 3) palenie tytoniu; 4) spożywanie alkoholu; 5) narkomania; 6) nowotwory; 7) nerwice; 8) urazy i wypadki; 9) niepełnosprawność; 10) styl życia; Biorąc pod uwagę skalę zachorowań i prognozy co do czasu ujawniania się określonych problemów zdrowotnych, w ciągu najbliższych lat należy stworzyć społeczny klimat na poziomie samorządów gminnych, instytucji i organizacji publicznych do podejmowania inicjatyw opisanych w Narodowym Programie Zdrowia i planowanych do realizacji na terenie powiatu kraśnickiego. Podstawą tych działań winno być zabezpieczenie środków finansowych i wykorzystanie istniejącego potencjału kadrowego. Potrzeby w zakresie środków finansowych na ten cel szacuje się na około 100 000 zł rocznie. 1.7.3 Pomoc społeczna Dokumentem wyznaczającym główne kierunki rozwoju pomocy społecznej na terenie powiatu kraśnickiego jest opracowana przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych zatwierdzona uchwałą Rady Powiatu w Kraśniku w dn. 12.09.2001 r. oraz Aneks do Strategii zatwierdzony uchwałą z dn. 18.09.2002 r. Dokumenty te zawierają analizę i diagnozę środowiska lokalnego, a także określają zakres niezbędnych do realizacji działań w kierunku rozwiązania, bądź zminimalizowania zasięgu głównych problemów społecznych występujących na terenie powiatu: bezrobocia, ubóstwa, kryzysów rodzinnych oraz ofiar przemocy i przestępstw, uzależnień, sytuacji osób niepełnosprawnych oraz dzieci i osób starszych pozbawionych opieki itp. Obecnie prowadzone są prace nad aktualizacją w/w dokumentów. 31 Do podstawowych zadań powiatu z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie należy: prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym, zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców oraz realizacja zadań w zakresie rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. Na terenie powiatu funkcjonują 3 domy pomocy społecznej: 2 z nich przeznaczone są dla osób starych i przewlekle somatycznie chorych (Kraśnik i Popkowice), zaś 1 – dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie. W związku ze zmianą przepisów, od 2004 r. domy pomocy społecznej znalazły się w nowej sytuacji - brak dotacji Wojewody na osoby skierowane do DPS po 1 stycznia 2004r. Pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej jest aktualnie współfinansowany przez jego rodzinę i gminę, z której pochodzi. Ponieważ gminy z reguły nie posiadają w swoim budżecie środków finansowych na utrzymanie swoich mieszkańców w placówkach opieki stacjonarnej i będą nastawiały się na zapewnianie im usług opiekuńczych w miejscu ich zamieszkania, istnieje realne zagrożenie dla funkcjonowania domów pomocy społecznej, także na terenie naszego powiatu. Powiat dysponuje wystarczającą bazą placówek opieki całodobowej dla dzieci i młodzieży pobawionych całkowicie lub częściowo opieki rodziców – 2 placówki publiczne (Dom Dziecka i Rodzinny Dom Dziecka) i 1 niepubliczna (Wioska Dziecięca SOS). Działa również placówka wsparcia dziennego - Świetlica Opiekuńczo-Wychowawcza Oddziału Akcji Katolickiej, która obejmuje opieką 60 dzieci. Z uwagi na konieczność objęcia taką formą opieki większej grupy dzieci i młodzieży, jednym z priorytetowych zadań do realizacji, mającym wspierać rodzinę w realizacji jej funkcji opiekuńczo-wychowawczych i zapobiegać jej degradacji jest rozwijanie sieci placówek wsparcia dziennego. Całodobowy pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej powinien mieć charakter przejściowy - do czasu powrotu dziecka do rodziny naturalnej lub umieszczenia w rodzinnej opiece zastępczej. Wg stanu na 31.12.2003 r w powiecie kraśnickim funkcjonowało 120 rodzin zastępczych, w których przebywało 173 dzieci. Umieszczenie dziecka w placówce lub rodzinie zastępczej jest zawsze konsekwencją nieskutecznego wspierania jego rodziny w środowisku lokalnym, dlatego też istotnym zadaniem na rzecz rodziny są działania o charakterze profilaktycznym, mediacyjnym i umacniającym więzi rodzinne, poradnictwo rodzinne, terapia rodzinna. Rolę tę pełni Poradnia Rodzinna funkcjonująca przy Domu Dziecka. Poradnia Rodzinna świadczy profesjonalne usługi dla rodzin, w których występują trudności w radzeniu sobie w sytuacjach problemowych. W jej ramach funkcjonuje: poradnictwo informacyjno-prawne 32 z uwzględnieniem ofiar przemocy; sesje konsultacyjno-diagnostyczne; terapia indywidualna, małżeńska i rodzinna; sesje warsztatowo-treningowe w zależności od potrzeb; poradnictwo profilaktyczne; psychoedukacja. W 2003 roku Poradnia objęła swoim wsparciem ogółem 189 osób, w tym: rodziny naturalne-134, rodziny zastępcze i adopcyjne-21, terapia rodzinna-34. Należy zaznaczyć jednak, że osoby te na ogół korzystały z usług Poradni więcej niż 1 raz. W przypadku konieczności zapewnienia miejsca noclegowego kobietom będącym ofiarami przemocy w rodzinie, funkcję tę pełni Powiatowy Dom dla Matki. Dom udziela wsparcia kobietom w kryzysie z terenu powiatu kraśnickiego, w tym: w ciąży (małoletnim i pełnoletnim), z dzieckiem do lat 15 w tym ofiarom przemocy w rodzinie. Pozwala to zmniejszyć skalę problemu rodzin problemowych, dysfunkcyjnych, patologicznych w naszym powiecie. W 2003 roku z tej formy pomocy skorzystało 5 matek i 3 dzieci. Dostępność poradnictwa rodzinnego oraz innych form poradnictwa zabezpiecza Powiatowy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych oraz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Dostępność tych instytucji dla mieszkańców naszego powiatu jest bardzo wysoka i dotyczy możliwości kontaktu z psychologiem, czasu oczekiwania na rozmowę, jak również wynika z bogatej oferty form i metod działania adresowanych do dzieci i młodzieży oraz rodziców i rodziny. Kierownictwo poradni i Centrum Pomocy Rodzinie jest bardzo zaangażowane w działania dotyczące oferty programowej i dostępności uczestnictwa w szkoleniach, zajęciach warsztatowych, udziału w zespołach socjoterapeutycznych. W świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2002 - w powiecie kraśnickim w 2002 roku było 19857 osób niepełnosprawnych (9308 mężczyzn i 10549 kobiet), co stanowiło 19,63% mieszkańców powiatu. W porównaniu z danymi ogólnopolskimi oraz dla województwa lubelskiego oznacza to, ze problem niepełnosprawności występuje w naszym powiecie w bardzo szerokim zakresie – prawie co 5 mieszkaniec powiatu jest osobą niepełnosprawną. 97,52% populacji osób niepełnosprawnych stanowią osoby w wieku 16 i więcej lat (19365 osób), natomiast 2,48% dzieci w wieku do 15 lat (492 osoby). Ponad 2-krotnie więcej osób niepełnosprawnych z terenu powiatu kraśnickiego mieszka na wsi, ale też liczba ludności wiejskiej jest ponad 2.5 razy większa. W tej ogólnej liczbie 19857 – 80,8% są to osoby niepełnosprawne według kryterium prawnego, zaś 19,2% - tylko według kryterium biologicznego. W ostatnich latach stale wzrasta liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w Miejskich i Gminnych Ośrodkach Pomocy Społecznej z tytułu niepełnosprawności. W 2001 roku było to 1269 rodzin, w 2002 – 1496 rodzin, natomiast w 2003 już 1601. Najważniejsze problemy osób niepełnosprawnych i ich rodzin to: trudna sytuacja materialna, brak miejsc pracy, ograniczone możliwości leczenia i rehabilitacji, niedostępność do obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych oraz niedostosowanie większości ich mieszkań do samodzielnego poruszania się. Powiatowe Centrum Pomocy 33 Rodzinie za pośrednictwem środków finansowych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych realizuje zadania z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych, które w znaczący sposób przyczyniają się do zminimalizowania zasięgu tych problemów. PCPR dofinansowuje: działalność Warsztatów Terapii Zajęciowej w Gościeradowie, uczestnictwo osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów, likwidację barier architektonicznych i technicznych oraz barier w komunikowaniu się. Jednakże należy inicjować również inne działania na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych. W działaniach tych PCPR ściśle współpracuje z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych. 1.7.4 Edukacja Powiat kraśnicki prowadzi 11 placówek oświatowo-wychowawczych, w tym: 7 zespołów szkół, tj.: - Zespół Szkół Nr 1 w Kraśniku, - Zespół Szkół Nr 2 w Kraśniku, - Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku, - Zespół Szkół w Annopolu, - Zespół Szkół – Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wólce Gościeradowskiej, - Zespół Szkół w Urzędowie, - Zespół Szkół Zawodowych w Zakrzówku, oraz Liceum Ogólnokształcące w Zakrzówku, 2 placówki specjalne: - Zespół Szkół Nr 4 w Kraśniku, - Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Olbięcinie oraz Powiatowy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Kraśniku. Do szkół tych uczęszcza 4 998 uczniów, z czego: 4 003 to uczniowie szkół młodzieżowych, 591 to uczniowie szkół dla dorosłych, 141 to uczniowie szkół policealnych i 263 – uczniowie szkół specjalnych. W strukturze organizacyjnej tych placówek skupionych jest 43 szkół, w tym dla młodzieży: 7 liceów ogólnokształcących (w tym 1 sportowe, obecnie szkoła mistrzostwa sportowego), 7 liceów profilowanych, 6 techników, 6 zasadniczych szkół zawodowych oraz inne ( policealna szkoła zawodowa dla młodzieży oraz gimnazjum); dla dorosłych: 3 licea ogólnokształcące, 3 technika, policealne studium informatyczne, policealne 34 studium ekonomiczne i policealna szkoła zawodowa; 2 szkoły podstawowe specjalne, 2 gimnazja specjalne oraz 2 zasadnicze szkoły zawodowe specjalne. W szkołach prowadzonych przez powiat kraśnicki utrzymuje się od kilku lat zatrudnienie nauczycieli na zbliżonym poziomie. Tabela 1 przedstawia stan zatrudnienia nauczycieli z uwzględnieniem stopni awansu zawodowego na dzień 10.09.2003r.: Lp. 1. 2. 3. 4. Liczba nauczycieli pełnozatrudnionych i niepełnozatrudnionych według poziomu wykształcenia i stopnia awansu zawodowego Stopień nauk. dr lub dr hab., tytuł zaw. mgr z przyg. pedagog. Tytuł zaw. mgr bez przyg. pedagog., tytuł zaw. licencjata (inż.) z przyg. pedag. Tytuł zaw. licencjata (inż.) bez przyg. pedag., dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego, nauczycielskiego kolegium jęz. obcych Pozostałe kwalifikacje Razem pełnozatrudnieni Razem niepełnozatrudnieni Razem Ogółem stażysta kontraktowy mianowany dyplomowany 1a) 2b) 302 58,23 11 7,07 28 12,24 218 38,00 45 0,92 3a) 11 4 1 6 0 4b) 7,81 2,23 4,55 1,03 0,00 5a) 13 1 0 12 0 6b) 1,04 0,00 0,00 1,04 0,00 7a) 5 2 0 3 0 8b) 0,68 331 0,18 18 0,00 29 0,50 239 0,00 45 67,76 9,48 16,79 40,57 0,92 398,76 27,48 45,79 279,57 45,92 a - nauczyciele pełnozatrudnieni w przeliczeniu na pełne etaty b - nauczyciele niepełnozatrudnieni w przeliczeniu na pełne etaty Perspektywy rozwoju oświaty w powiecie kraśnickim nie przedstawiają się zbyt optymistycznie, ponieważ z roku na rok rodzi się coraz mniej dzieci. Będzie to miało przełożenie na liczbę dzieci przychodzących do szkół ponadgimnazjalnych. 35 Tabela 2. Sytuacja demograficzna Rok urodz. Gmina 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 161 Annopol Dzierzkowice 68 156 158 168 140 147 157 155 128 143 132 134 105 104 93 101 81 63 68 63 70 60 62 63 72 65 61 55 59 47 58 Gościeradów 125 Kraśnik 85 gmina Kraśnik – 695 miasto 145 113 135 110 126 107 106 115 108 111 107 97 82 80 85 85 93 85 65 81 60 71 112 93 85 90 78 85 82 83 615 537 555 512 490 479 436 453 410 323 325 331 358 344 294 Szastarka 112 107 97 89 87 104 97 99 94 83 99 89 62 66 81 73 101 73 99 98 102 111 94 102 90 91 71 80 75 66 78 79 124 134 128 130 113 106 134 103 129 113 96 115 101 103 102 110 Wilkołaz 95 82 107 93 88 103 106 93 58 74 60 65 74 72 73 61 Zakrzówek 122 122 120 112 95 115 111 104 109 100 98 79 75 81 70 75 Trzydnik Urzędów Razem 1688 1600 1515 1533 1375 1453 1405 1331 1351 1287 1140 1145 1053 1076 1050 1019 Tabela 3. Zmiany liczby uczniów w latach 2000-2006 Procent * Lp. Rok urodzenia 1. 1985 Rok szkolny, w którym Liczba uczniowie urodzeni w urodzonych danym roczniku rozpoczną (bądź rozpoczęli) naukę w kl. I szkoły ponadgimnazjalnej 1688 2000/2001 2. - - - - 3. 1986 2002/2003 1600 94,79% 4. 1987 2003/2004 1515 89,75% 5. 1988 2004/2005 1533 90,82% 6. 1989 2005/2006 1375 81,46% 7. 1990 2006/2007 1453 86,08% 8. 1991 2007/2008 1405 83,23% 100% 36 9. 1992 2008/2009 1331 78,85% 10. 1993 2009/2010 1351 80,04% 11. 1994 2010/2011 1287 76,24% 12. 1995 2011/2012 1140 67,54% 13. 1996 2012/2013 1145 67,83% 14. 1997 2013/2014 1053 62,38% 15. 1998 2014/2015 1076 63,74% 16. 1999 2015/2016 1050 62,20% 17. 2000 2016/2017 1019 60,37% * - Procent liczby urodzonych w kolejnych latach w odniesieniu do liczby urodzonych w roku 1985. Poniższe zestawienia obrazują planowane w roku szkolnym 2004/2005 liczby oddziałów klas pierwszych i miejsc oraz kierunki kształcenia w szkołach, dla których powiat kraśnicki jest organem prowadzącym oraz liczby grup wychowawczych i miejsc w internatach tych szkół. 1. Szkoły ponadgimnazjalne na podbudowie gimnazjum 1) licea ogólnokształcące Liczby oddziałów 1. Zespół Szkół Nr 1 w Kraśniku 6 2. Zespół Szkół Nr 2 w Kraśniku 5 3. Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku 4 2* 4. Zespół Szkół w Annopolu 1 5. Zespół Szkół – CKU w Wólce Gościeradowskiej 1 6. Liceum Ogólnokształcące w Zakrzówku 2 Razem 21 * Szkoła Mistrzostwa Sportowego – Liceum Ogólnokształcące Lp. Placówka miejsc 198 170 128 64 30 32 70 692 2) licea profilowane Lp. Placówka Profil 1. 2. zarządzanie informacją ekonomicznoadministracyjny Zespół Szkół Nr 1 w Kraśniku Zespół Szkół Nr 2 w Kraśniku Liczby oddziałów 1 1 miejsc 33 34 37 3. 4. 5. 6. 7. Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku Zespół Szkół w Annopolu Zespół Szkół w Urzędowie mechatroniczny zarządzanie informacją usługowo-gospodarczy zarządzanie informacją Zespół Szkół – CKU w Wólce leśnictwo i technologia Gościeradowskiej drewna zarządzanie informacją Zespół Szkół Zawodowych zarządzanie informacją w Zakrzówku Razem 1 1 1 1 1 32 30 35 35 32 1 1 32 32 9 295 3) technika Lp. Placówka 1. Zespół Szkół w Kraśniku Zespół Szkół w Kraśniku 2. 3. 5. 6. Zespół Zawodowych w Zakrzówku miejsc 68 2 1 1 1 64 32 32 30 technik żywienia i gospodarstwa 1 domowego technik rolnik 1 technik żywienia i gospodarstwa 1 domowego technik hotelarstwa 1 30 Nr 2 technik ekonomista finanse i rachunkowość Nr 3 technik mechanik technik elektryk technik ochrony środowiska Szkół technik ekonomista Zespół w Annopolu Zespół Szkół w Urzędowie Zespół Szkół – CKU w Wólce Gościeradowskiej 4. Liczba oddziałów 2 Zawód Szkół technik ekonomista technik hotelarstwa Razem 32 32 32 1 1 32 32 13 416 4) zasadnicze szkoły zawodowe Lp. Placówka 1. 2. 3. 4. 5. Zespół Szkół Nr 1 w Kraśniku Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku Zawód wielozawodowy elektromechanik mechanik poj. sam. ślusarz Zespół Szkół w Annopolu wielozawodowy Zespół Szkół w Urzędowie wielozawodowy Zespół Szkół – Centrum rolnik Kształcenia Ustawicznego w Wólce Gościeradowskiej Razem Liczby oddziałów 2 1 1 1 1 1 1 miejsc 66 32 32 32 30 35 32 8 259 38 5) zasadnicze szkoły zawodowe specjalne Liczby oddziałów Ośrodek Szkolno-Wychowawczy rolnik, ogrodnik, 2 w Olbięcinie kucharz małej gastronomii, cukiernik rolnik, ogrodnik (oddział 1 przysposabiający do życia) Zespół Szkół Nr 4 w Kraśniku ogrodnik 1 Razem 4 Lp. Placówka 1. 2. Zawód miejsc 32 10 11 53 6) internaty Liczba Grup wychowawczych Zespół Szkół Nr 2 w Kraśniku 2 Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku 3 Ośrodek Szkolno-Wychowawczy 10 w Olbięcinie Razem 15 Lp. Placówka 1. 2. 3. miejsc 65 105 115 285 2. Szkoły policealne na podbudowie szkoły ponadpodstawowej Lp. 1. 2. 3. Liczba oddziałów 1 miejsc 32 Szkół technik informatyk 2 70 Szkół technik rachunkowości technik informatyk 1 1 32 32 5 166 Placówka Zespół Szkół w Kraśniku Zespół w Urzędowie Zespół Zawodowych w Zakrzówku Razem Zawód Nr 3 technik ekonomista 3. Szkoły dla dorosłych na podbudowie zasadniczej szkoły zawodowej Lp. 1. 2. Placówka Zespół Szkół Nr 1 w Kraśniku Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku Szkoła i zawód Liczba oddziałów Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla 1 Dorosłych Technikum Uzupełniające Nr 1 dla 1 Dorosłych Technikum 3 Uzupełniające Nr 2 dla miejsc 32 32 96 39 Zespół Szkół w Annopolu 3. Dorosłych Technikum Uzupełniające Dorosłych dla 1 Zespół Szkół – Centrum Uzupełniające Liceum Kształcenia Ogólnokształcące dla Ustawicznego Dorosłych w Wólce Gościeradowskiej Technikum Zespół Szkół Uzupełniające dla w Urzędowie Dorosłych Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Zespół Szkół Dorosłych Zawodowych Technikum w Zakrzówku Uzupełniające dla Dorosłych 4. 5. 6. Razem 32 1 32 1 32 1 32 1 32 10 320 Na rok szkolny 2004/2005 poszerzona została oferta edukacyjna o zawody: • technik hotelarstwa w Technikum Zespołu Szkół – Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wólce Gościeradowskiej i Technikum Zespołu Szkół Zawodowych w Zakrzówku; • technik rachunkowości w Policealnym Studium Ekonomicznym Zespołu Szkół Zawodowych w Zakrzówku. Podsumowując, należy stwierdzić, że przy podejmowaniu decyzji oświatowych należy zwrócić uwagę na: sytuację demograficzną (z roku na rok jest coraz mniej młodzieży, która - przychodzi do szkół ponadgimnazjalnych), - ruch kadrowy wśród nauczycieli, - ruch kadrowy wśród pracowników administracji i obsługi, - coraz mniejsze zainteresowanie szkołami zawodowymi, a większe szkołami ogólnokształcącymi, - potrzebę ewentualnej reorganizacji sieci szkół. 1.7.5 Kultura Na terenie powiatu kraśnickiego znajdują się następujące placówki kulturalne: • Muzeum Regionalne w Kraśniku • Miejska Biblioteka Publiczna realizująca zadania biblioteki powiatowej • Gminny Ośrodek Kultury w Urzędowie 40 • Gminny Ośrodek Kultury w Dzierzkowicach • Gminny Ośrodek Kultury w Gościeradowie • Gminny Ośrodek Kultury w Trzydniku Dużym • Gminne Centrum Kultury w Polichnie • Centrum Kultury w Annopolu Placówki prowadzą działania na terenie swoich gmin w zależności od możliwości finansowych, kadrowych i lokalowych. Każda z nich ma specyfikę swojej działalności. Zależy to od kwalifikacji zatrudnionej kadry. Na terenach wiejskich współpracują z GOK-ami Zespoły Śpiewacze, Zespoły Obrzędowe i Zespół Kolędniczy. Ilość tych grup w poszczególnych gminach zależy od dobrego kontaktu placówek z Kołami Gospodyń Wiejskich i umiejętności zachęcenia ludzi do twórczości artystycznej. W gminie Annopol takie zespoły istnieją w Popowie i Rachowie W gminie Dzierzkowice – w Sosnowej Woli i w Dzierzkowicach Zastawiu W gminie Gościeradów – W Suchodołach, Mniszku i kapela w Gościeradowie W Gminie Kraśnik – zespół folklorystyczny Kowalanki W gminie Szastarka – w Blinowie -Blinowianki i Zalesianki, w Majdanie Obleszcze W gminie Trzydnik – w Rzeczycy Księżej, Rzeczycy Kolonii, Rz. Ziemiańskiej, Trzydniku Dużym, Olbięcinie, zespół kolędniczy w Budkach i kapela ludowa w Trzydniku. W gminie Urzędów- w Bobach W gminie Wilkołaz – nie istnieje W gminie Zakrzówek – w Rudniku - zespół śpiewaczy W Blinowie działają dwa dobre obrzędowe teatry wiejskie. Oba są utytułowane i często nagradzane. Zawsze zajmują czołowe miejsca na Festiwalu Teatrów Wiejskich w Tarnogrodzie. W Łychowie działa kabaret wiejski i w Olbięcinie przy świetlicy również. Działalność powiatu polega na koordynacji i organizacji powiatowych eliminacji konkursów dla dzieci i dorosłych, a także na inicjowaniu przedsięwzięć powiatowych. Udało się wypracować grupę poetów, ludzi, którzy zawodowo nie zajmują się literaturą. Grupa ta stale pracuje pod kierownictwem zawodowych literatów za Związku Literatów Polskich. Wszyscy biorą też udział w konkursach poetyckich ogólnopolskich i tam zajmują wysokie pozycje. Efektem tej współpracy jest almanach poetów ziemi kraśnickiej pt. „Taniec z gwiazdami” i corocznie organizowane konkursy poetyckie. Organizowane są również warsztaty dla instruktorów recytacji i nauczycieli prowadzących teatry dziecięce w szkołach. Ich efekty są sprawdzane na eliminacjach powiatowych konkursów recytatorskich i teatralnych. Prowadzona jest także działalność mająca na celu pomoc dzieciom uzdolnionym artystycznie. Finansowany jest ich udział w konkursach i warsztatach artystycznych. 41 Organizowane są plenery malarskie dla dzieci, na które są zapraszane na podstawie kwalifikacji nadesłanych prac plastycznych. Każdego roku opracowywany zostaje preliminarz ponad gminnych przedsięwzięć i imprez kulturalnych. Wszystkie imprezy powiatowe organizowane są na bazie zaplecza technicznego i pracowników Gminnych Ośrodków Kultury i bibliotek. Pomoc powiatu zawiera się w ufundowaniu nagród, dofinansowaniu wyżywienia uczestników i pracy przedstawiciela Starostwa w jury oraz opracowaniu dokumentacji konkursów. Powiat prowadzi jedną instytucję kultury – bibliotekę powiatową. Placówka ta realizuje zadania merytorycznej pomocy dla bibliotekarzy z gminnych bibliotek publicznych z terenu powiatu kraśnickiego, wynikające z ustawy o bibliotekach. Jest to zadanie własne powiatu. Na terenie powiatu usługi biblioteczne świadczy 10 bibliotek i 19 punktów filialnych. W bibliotekach na terenie powiatu zatrudnionych jest 50 pracowników działalności podstawowej. Oprócz imprez, dofinansowane zostały wystawy w Muzeum Regionalnym w Kraśniku oraz z podziału nadwyżki budżetowej przekazano 20 000zł na remonty budynków Muzeum. Należy wspomnieć o bardzo trudnej sytuacji finansowej Muzeum Regionalnego w Kraśniku, które jest filią Muzeum Lubelskiego. Samorząd Województwa Lubelskiego ( który jest organem prowadzącym) nie jest zainteresowany rozwojem placówki. Środki, jakie przeznacza na Muzeum wystarczają tylko na opłaty za media i etaty merytoryczne. Natomiast nie ma żadnych środków na działalność bieżącą, remonty zabytkowych pomieszczeń czy konserwację zbiorów. Nic nie wskazuje na to, aby w przyszłości sytuacja placówki uległa poprawie. 1.7.6 Sport Na terenie powiatu kraśnickiego działają 54 kluby i stowarzyszenia sportowe w tym : • kluby sportowe – 17 • uczniowskie kluby sportowe – 34 • stowarzyszenia – 3 Tabela 1. Ilość klubów w poszczególnych gminach : L.P. GMINA 1. ILOŚĆ KLUBÓW UKS-ów ANNOPOL 1 4 2. DZIERZKOWICE 1 2 3. GOŚCIERADÓW 2 3 42 4. KRAŚNIK – gmina 1 2 5. KRAŚNIK – miasto 6 12 6. SZASTARKA 1 2 7. TRZYDNIK 2 3 8. URZĘDÓW 1 3 9. WILKOŁAZ 1 --- 10. ZAKRZÓWEK 1 3 17 34 RAZEM Na terenie powiatu mają również siedzibę organizacje pozarządowe zajmujące się rozwojem sportu. Są to: • Powiatowy Szkolny Związek Sportowy • Powiatowe Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe • Kraśnickie Towarzystwo Koszykarskie „PIVOT” Zgodnie z Powiatowym Kalendarzem Imprez Sportowych na 2004 rok na naszym terenie odbędzie się 81 imprez sportowych. Większość z nich ( 65 ) jest organizowana przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Kraśniku. Ponadto przeprowadzono 16 imprez, które były finansowane przez Lubelski Wojewódzki Szkolny Związek Sportowy. Największym organizatorem imprez sportowych jest Powiatowy Szkolny Związek Sportowy, który w każdym roku przeprowadza ponad 60 zawodów o mistrzostwo powiatu w lekkiej atletyce, zespołowych grach sportowych, pływaniu, tenisie stołowym i badmintonie. Działacze Powiatowego Szkolnego Związku Sportowego organizują również na zlecenie Wojewódzkiego Lubelskiego Szkolnego Związku Sportowego mistrzostwa rejonu (11 imprez), mistrzostwa województwa (5 imprez). Powiatowe Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w tym roku jest organizatorem 8 imprez sportowo-rekreacyjnych o charakterze ponadgminnym. Pozostałe imprezy sportowe i rekreacyjne organizują kluby i stowarzyszenia sportowe, które zgłosiły gotowość przeprowadzenia imprezy i otrzymały ze środków Starostwa wsparcie finansowe. Są to imprezy sportowe o zasięgu co najmniej powiatowym, ale są również o zasięgu międzynarodowym ( Turniej Zapaśniczy o Puchar Ziemi Kraśnickiej) czy ogólnopolskim i wojewódzkim ( wyścig kolarski o Memoriał J. Kloca, Wojewódzki Turniej Piłki Nożnej Olimpiad Specjalnych). Starostwo Powiatowe w Kraśniku jako urząd nie jest organizatorem imprez sportowych. Zapewnia całości wydatków jednak – w miarę możliwości finansowych – pokrycie części lub poniesionych przez kluby i stowarzyszenia sportowe związanych z organizacją imprez. Na każdy rok jest opracowywany budżet, który określa rodzaj i wysokość wydatków w dziale sport w danym roku. 43 1.8. Promocja i współpraca międzynarodowa Promocja powiatu ma na celu tworzenie pozytywnego wizerunku powiatu, zarówno wśród mieszkańców, jak partnerów krajowych i zagranicznych. W tym celu prowadzone są następujące działania: • organizacja corocznych imprez na terenie powiatu (Dożynki Powiatowe i Święto Malin) • prezentacja powiatu na imprezach wojewódzkich i ogólnokrajowych • organizacja konkursów dla mieszkańców powiatu kraśnickiego (konkurs fotograficzny, konkurs na najładniejszy ogródek i najbardziej zadbane gospodarstwo rolne, konkurs dla firm i organizacji pozarządowych „Ambasador Powiatu Kraśnickiego” itd.) • organizacja wystaw promocyjnych dla lokalnych twórców ludowych • opracowanie materiałów promocyjnych o powiecie (foldery, ulotki) • współpraca z lokalnymi mediami • tworzenie i aktualizacja strony internetowej powiatu kraśnickiego oraz biuletynu informacji publicznej. Powiat kraśnicki ma dobrze rozwiniętą współpracę z partnerami wschodnimi – powiatami Żółkiewskim i Łuckim na Ukrainie. Współpraca ta dotyczy gospodarki, kultury, edukacji, pomocy socjalnej itp. W 2004 r. realizowane są wspólne projekty dla młodzieży, które otrzymały dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, w ramach programów przeznaczonych dla instytucji i organizacji mających siedzibę na terenie Euroregionu Bug. 1.9. Partnerstwo 19 grudnia 2003 r. w wyniku inicjatywy obywatelskiej osób reprezentujących sektor lokalnej administracji samorządowej na szczeblu powiatowym i gminnym, administracji rządowej, organizacji pozarządowych, związków przedsiębiorców, związków zawodowych, przedsiębiorstw oraz innych osób i podmiotów zaangażowanych w działalność na rzecz wspólnoty lokalnej – doszło do podpisania Karty Współpracy Partnerów Kraśnickiego Porozumienia Lokalnego. Celem nadrzędnym KPL jest tworzenie warunków dla wzrostu gospodarczego i społecznego powiatu kraśnickiego w oparciu o: • usprawnienie współpracy pomiędzy samorządami lokalnymi, partnerami społecznymi, przedstawicielami biznesu w zakresie tworzenia warunków na rzecz rozwoju społeczno – gospodarczego 44 • zaangażowanie lokalnych partnerów do tworzenia strategii rozwiązywania problemów lokalnych • inicjatywy zwiększające kompetencje i umiejętności wszystkich partnerów rekrutujących się z sektora administracji, organizacji pozarządowych, związków przedsiębiorców, związków zawodowych i przedsiębiorstw na polu wdrażania programów rozwoju zasobów ludzkich i tworzenia warunków dla wzrostu zatrudnienia w powiecie kraśnickim. Partnerami KPL są 54 podmioty wywodzące się z 3 sektorów: administracji, biznesu i organizacji pozarządowych. Siedzibą KPL jest Starostwo Powiatowe w Kraśniku. Obecnie trwają prace nad uruchomieniem strony internetowej Porozumienia. KPL pracuje w zespołach zadaniowych, na spotkaniach odbywających się średnio raz w miesiącu. Spotkania te mają na celu m.in. przybliżenie tematyki funduszy pomocowych Unii Europejskiej, naukę tworzenia i pisania projektów, wypełniania wniosków aplikacyjnych, ale także podejmowanie inicjatyw lokalnych, np. rozwój wolontariatu w powiecie kraśnickim. Porozumienie aktywnie uczestniczy w opracowywaniu dokumentów strategicznych dla powiatu. Obecnie w jednym z zespołów trwają prace nad uaktualnieniem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. 45 Rozdział II CELE I PRIORYTETY PLANU Celem strategicznym planu rozwoju powiatu kraśnickiego jest „ Zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny powiatu kraśnickiego”. Priorytetami planu rozwoju lokalnego powiatu adekwatnymi do celu strategicznego na lata 2004-2006, z kontynuacją w latach 2007-2013 są: 1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój miast i obszarów wiejskich na terenie powiatu. 2. Ochrona i poprawa stanu środowiska. 3. Rozwój lokalnych zasobów ludzkich. 4. Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego powiatu. Priorytet 1: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój miast i obszarów wiejskich na terenie powiatu Działanie 1.1 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej Cele działania: - modernizacja/budowa dróg ułatwiających dostępność terenów inwestycyjnych, - modernizacja/budowa dróg wykorzystywanych dla ponadlokalnych połączeń komunikacyjnych, - modernizacja/budowa dróg dla wprowadzenia nowych lub utrzymania dotychczasowych połączeń komunikacji zbiorowej, - modernizacja/budowa dróg stanowiących warunek utrzymania miejsc pracy, - modernizacja/budowa dróg ułatwiających dostęp do miejsc atrakcyjnych turystycznie. 46 Działanie 1.2 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społecznej Cele działania: - wsparcie dla rozbudowy, adaptacji, modernizacji i remontów szkół i placówek oświatowych prowadzonych przez powiat, - poprawa poziomu świadczonych usług, w tym podniesienie bezpieczeństwa uczniów i nauczycieli korzystających z obiektów oświatowych, - doposażenie placówek oświatowych w sprzęt i pomoce naukowe, - zwiększenie dostępności usług świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej w zakresie opieki socjalnej i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, - poprawa warunków bytowych osób przebywających w placówkach opieki społecznej, poprzez dostosowanie istniejącej bazy mieszkaniowej, rehabilitacyjnej, terapeutycznej i opiekuńczej do obowiązujących standardów, - rozszerzenie oferty domów pomocy społecznej, zmierzające do prowadzenia procesu rehabilitacyjno umożliwiający powrót – opiekuńczo pensjonariuszy do terapeutycznego środowiska w sposób pochodzenia i ewentualnego zdobycia zatrudnienia, - poprawa dostępności mieszkańców powiatu do opieki medycznej i ochrony zdrowia, - doposażenie placówek powiatowych świadczących opiekę medyczną w sprzęt specjalistyczny i komputerowy, - podniesienie standardu usług medycznych świadczonych przez placówki powiatowe. 47 Priorytet 2: Ochrona i poprawa stanu środowiska Działanie 2.1: Poprawa gospodarki odpadami na terenie powiatu Cele działania: - objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców powiatu kraśnickiego, - skierowanie do roku 2007 na składowiska do 67,4% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - osiągnięcie do roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów. Planowane działania: - wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów (sortownia odpadów, kompostownia, instalacja fermentacji beztlenowej), - wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, - podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów (z uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji), - wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych, - redukcja zawartości składników biodegradowalnych w odpadach kierowanych na składowiska, - modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które będą użytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych, - utrzymanie przez gminy kontroli nad gminnymi składowiskami odpadów komunalnych do czasu ich wyeksploatowania, - zamykanie, rekultywacja lub modernizacja gminnych składowisk odpadów komunalnych (pod warunkiem braku planów ich modernizacji lub po ich wyeksploatowaniu). 48 Działanie 2.2: Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza i poszanowanie energii Cele działania: - ochrona i utrzymanie stanu środowiska na dotychczasowym poziomie przy jednoczesnej poprawie standardu cywilizacyjnego życia mieszkańców oraz podniesieniu walorów turystycznych i rekreacyjnych powiatu. Planowane działania: - wspieranie i wdrażanie zintegrowanych systemów oszczędzania energii i ochrony środowiska, w tym termomodernizacja, - wspieranie wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, - współudział w tworzeniu lokalnych programów energetycznych, - przy projektowaniu nowych i modernizowanych kotłowni na terenie powiatu należy zalecać typy kotłowni ekologicznych na paliwo odnawialne. Działanie 2.3: Ochrona przed hałasem Cele działania: - określenie obszarów powiatu najbardziej narażonych na hałas, w tym terenów wzdłuż tras komunikacyjnych, - ograniczenie uciążliwości ponadnormatywnego hałasu dla mieszkańców tych obszarów. Planowane działania: - zmniejszenie uciążliwości hałasu drogowego dla mieszkańców poprzez: poprawę nawierzchni dróg, wprowadzenie ograniczeń prędkości jazdy oraz ograniczeń wjazdu transportu ciężkiego. 49 Działanie 2.4: Edukacja ekologiczna oraz propagowanie postaw i zachowań motywujących ludność do działań sprzyjających środowisku i jego ochronie Cele działania: - kształtowanie prośrodowiskowych postaw mieszkańców. Planowane działania: - podnoszenie świadomości społecznej mieszkańców w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów, - prowadzenie akcji informacyjnych o tematyce ekologicznej, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, - organizacja seminariów, szkoleń, konferencji itp., - bezpośrednie uczestnictwo przedstawicieli władz samorządowych w procesie edukacji ekologicznej, - nawiązanie i rozwój współpracy służb ochrony środowiska z instytucjami naukowymi, organizacjami społecznymi oraz przedsiębiorcami zainteresowanymi problematyką ochrony środowiska. Działanie 2.5: Wspieranie działań zmierzających do zapobiegania katastrofom transportowym i przemysłowym powodującym zagrożenie dla ludzi i środowiska. Cele działania: - ograniczenie zagrożenia płynącego z transportu materiałów niebezpiecznych (trujących, łatwopalnych, wybuchowych) oraz zagrożenia wynikającego ze stosowania i magazynowania takich materiałów w przemyśle, - zmniejszenie ewentualnych skutków takiej katastrofy dla ludzi i środowiska, - zapewnienie systemowego, skoordynowanego i efektywnego reagowania na tego typu zagrożenia kryzysowe. Planowane działania: - doskonalenie funkcjonowania systemu ratowniczo – gaśniczego na obszarze powiatu kraśnickiego w zakresie zapewnienia współdziałania jednostek 50 organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej w przedmiocie zapobiegania zagrożenia życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków. Działanie 2.6 : Gospodarka wodna Cele działania: - uregulowanie stosunków wodnych poprzez udrożnienie koryt rzek oraz budowę zbiorników retencyjnych i małej retencji w celu zapobiegania lokalnym powodziom i zmniejszeniu odpływu wód. Planowane działania : - budowa zbiornika retencyjno – rekreacyjnego na rzece Wyżnicy w Budzyniu, - udrożnienie przepływu rzeki Wyżnicy na odcinku w terenie miejskim, - sukcesywna poprawa stanu technicznego wałów przeciwpowodziowych i pompowni. Działanie 2.7 : Geologia i wykorzystanie kopalin Cele działania: - zrównoważone i racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych (zwłaszcza glin i piasku) do celów gospodarczych. Planowane działania: - zagospodarowanie i rekultywacja wyrobisk pokopalnianych poprzez wyrównywanie podłoża i zadrzewianie lub zalesianie. 51 Priorytet 3: Rozwój lokalnych zasobów ludzkich Działanie 3.1: Perspektywy dla młodzieży Cele działania: - udzielenie możliwie pełnego wsparcia młodzieży, w tym absolwentom wszystkich typów szkół tak, aby nie stawali się i nie pozostawali bezrobotnymi, w szczególności poprzez wspieranie młodzieży na rynku pracy oraz promocję zatrudnienia młodzieży, - wyrównanie szans edukacyjnych młodzieży z terenów wiejskich i obszarów zagrożonych marginalizacją. Planowane działania: - subsydiowanie zatrudnienia młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem subsydiowania zatrudnienia w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw oraz w trzecim sektorze, - staże oraz szkolenia mające na celu dostosowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy poprzez nabycie kwalifikacji, podniesienie kwalifikacji lub ich zmianę, - doradztwo, szkolenia oraz dotacje dla podejmujących własną działalność gospodarczą, - poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy, - realizacja programów innowacyjnych, w szczególności zawierających nowatorskie podejście do problematyki zwalczania bezrobocia wśród młodzieży i wykorzystujących nowe technologie, - opracowywanie i rozpowszechnianie informacji promującej źródła i miejsca dostępu do informacji o lokalnym rynku pracy oraz instrumentach rynku pracy, - akcje informacyjne mające na celu: = promowanie postaw aktywnych w tym promowanie samozatrudnienia, = uświadomienie konieczności planowania kariery i rozwoju zawodowego, = promowanie mobilności, elastyczności, przedsiębiorczości i konieczności dostosowywania się do zmieniających się warunków rynku pracy. 52 - wspieranie inicjatyw lokalnych mających na celu pomoc młodzieży w wejściu na rynek pracy, - programy stypendialne dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, - programy stypendialne dla osób studiujących. Działanie 3.2: Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Cele działania: - ograniczenie zjawiska długotrwałego bezrobocia i jego przyczyn Planowane działania: - wspieranie osób zagrożonych bezrobociem oraz osób bezrobotnych, w tym długotrwale bezrobotnych poprzez: - subsydiowanie zatrudnienia, - doradztwo i szkolenia oraz udzielanie dotacji dla osób samozatrudniających się oraz podejmujących własną działalność gospodarczą, - szkolenia zawodowe, w tym wykorzystujące najnowsze osiągnięcia techniczne, mające na celu dostosowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy poprzez nabycie kwalifikacji lub umiejętności zawodowych, podniesienie kwalifikacji lub ich zmianę, - usługi poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy z uwzględnieniem indywidualnych planów działań, adresowane w szczególności do osób zagrożonych utratą pracy i bezrobotnych pozostających bez pracy do 24 miesięcy, - wsparcie realizacji programów innowacyjnych, w szczególności zawierających nowatorskie podejście do problematyki zwalczania bezrobocia długotrwałego. - wsparcie otoczenia społecznego osób bezrobotnych - działania mające na celu zapewnienie opieki dzieciom oraz innym osobom zależnym od osób objętych działaniami aktywizującymi, 53 - promocja inicjatyw lokalnych wspomagających osoby długotrwale bezrobotne w ponownym wejściu na rynek pracy w tym akcje uświadamiające i kampanie informacyjne, - wsparcie inicjatyw samoorganizacji i samopomocy. Działanie 3.3: Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych Cele działania: - poprawa poziomu przygotowania zawodowego i mobilności osób niepełnosprawnych na rynku pracy (w szczególności osób zaliczonych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności) oraz tworzenie nowych i doskonalenie dotychczasowych instrumentów zwiększających możliwości osób niepełnosprawnych na rynku pracy Planowane działania: - wsparcie osób niepełnosprawnych na rynku pracy: - szkolenia dla osób niepełnosprawnych realizowane w zakresie: = zwiększania potencjału zawodowego tych osób, w tym szkolenia ukierunkowane na nowe technologie (lub realizowane z wykorzystaniem takich technologii), = zwiększania umiejętności poruszania się na rynku pracy w tym umiejętności w zakresie efektywnego poszukiwania pracy (między innymi poprzez rozwijanie umiejętności personalnych i interpersonalnych). - wspieranie osób niepełnosprawnych w pierwszym okresie zatrudnienia (sześć miesięcy) w szczególności poprzez pomoc doradców i innych osób współpracujących z osobami niepełnosprawnymi, - organizowanie subsydiowanych staży pracy, - wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem alternatywnych i elastycznych form pracy: telepraca, praca do wykonania w domu, praca na zastępstwo, 54 - wspieranie osób niepełnosprawnych, które chcą rozpocząć własną działalność gospodarczą poprzez szkolenia, doradztwo w zakresie samozatrudnienia lub przyznawanie dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. - poprawa skuteczności systemu wspierania osób niepełnosprawnych: - szkolenia i warsztaty dla służb zatrudnienia, służby medycyny pracy oraz pracowników jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania na rzecz osób niepełnosprawnych obejmujące: = podnoszenie umiejętności pracy z niepełnosprawnym klientem, jego rodziną, potencjalnym pracodawcą, = podnoszenie umiejętności rozpoznawania i odpowiedniego kojarzenia potrzeb i oczekiwań po stronie pracodawcy i pracobiorcy, = podnoszenie umiejętności pracy z niepełnosprawnym klientem zamierzającym rozpocząć działalności gospodarczą - oddziaływania na pracodawców w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych: - kampanie informacyjne skierowane do pracodawców dotyczące problemów osób niepełnosprawnych, - szkolenia pełnosprawnych pracowników w celu ułatwienia zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Działanie 3.4: Wspieranie integracji zawodowej i społecznej grup szczególnego ryzyka Cel działania: - ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej i przygotowanie osób narażonych na wykluczenie społeczne do wejścia na rynek pracy, utrzymania zatrudnienia lub powrotu do czynnego życia zawodowego 55 Planowane działania: - szkolenia dla osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym dotyczące przezwyciężania problemów, którymi są obarczone, metod integracji społecznej oraz zwiększania samodzielności życiowej, - wspieranie zatrudnienia socjalnego (zatrudnienie subsydiowane), - działania towarzyszące stanowiące pomoc dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w aktywnym uczestniczeniu w szkoleniach, - szkolenia i warsztaty edukacyjno – wychowawcze na rzecz młodzieży trudnej mające na celu powrót do nauki w celu zdobycia zawodu i usamodzielnienia się oraz zapobieganie dysfunkcjom społecznym wśród ludzi młodych takich jak alkoholizm, narkomania, przestępczość, - kampanie promujące wolontariat, organizowanie grup wsparcia i samopomocy, - uwrażliwienie środowisk lokalnych i pracodawców na konieczność podjęcia wspólnych działań na rzecz przeciwdziałania marginalizacji i jej skutkom poprzez: - szkolenia aktywizujące i spotkania integracyjne z udziałem społeczności lokalnych w celu zapobiegania i zwalczania procesów marginalizacji, na które narażone są grupy szczególnego ryzyka, - szkolenia dla pracodawców w zakresie specyfiki zatrudnienia osób dążących do włączenia się do czynnego życia społecznego i zawodowego, Działanie 3.5: Integracja i reintegracja zawodowa kobiet Cel działania: - udzielenie wielostronnego wsparcia kobietom w zakresie poprawy ich sytuacji na rynku pracy, prowadzącego do zwiększenia stopy zatrudnienia kobiet oraz podwyższenia ich statusu ekonomicznego i społecznego 56 Planowane działania: - kursy szkoleniowe dla kobiet - podnoszące ich kwalifikacje zawodowe, - kursy szkoleniowe dla kobiet - w zakresie nabywania i wykorzystywania umiejętności i wiedzy na temat efektywnego poszukiwania pracy - kursy szkoleniowe dla kobiet z obszarów wiejskich z zakresu aktywizacji zawodowej; opracowywanie indywidualnych planów działania, - doradztwo zawodowe dla kobiet, - doradztwo psychologiczne i prawne, - tworzenie programów specjalnych, innowacyjnych i inicjatyw lokalnych na rzecz zatrudnienia kobiet. Działanie 3.6: Wspieranie kształcenia ustawicznego oraz działań na rzecz rozwoju zawodowego Cel działania: - dostosowanie wiedzy i umiejętności zawodowych mieszkańców powiatu do wymogów rynku pracy, - podniesienie poziomu wykształcenia mieszkańców powiatu, - zmiana kwalifikacji zawodowych osób zatrudnionych w restrukturyzowanych branżach, w szczególności odchodzących z rolnictwa, - pobudzenie mobilności zawodowej mieszkańców powiatu kraśnickiego, - zwiększenie motywacji i szans na samozatrudnienie. Planowane działania: - szkolenia w zakresie podwyższania kwalifikacji zawodowych, - szkolenia w zakresie rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej, - kursy specjalistyczne wynikające z potrzeb rozwoju lokalnego, 57 - usługi doradcze wspomagające kształcenie kadry zawodowej, - badania i analizy lokalnego rynku pracy. Działanie 3.7: Zapewnienie pomocy socjalnej i medycznej rodzinom oraz osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym Cel działania: - poprawa dostępności usług świadczonych przez jednostki organizacyjne powiatu kraśnickiego w zakresie opieki socjalnej, rehabilitacji, przeciwdziałania patologiom społecznym, - rozwój profilaktyki zdrowotnej, - rozszerzenie form opieki socjalnej. Planowane działania: - realizacja programów naprawczych DPS w celu osiągnięcia obowiązujących standardów, - rozwijanie sieci placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży, - pozyskiwanie mieszkań chronionych dla usamodzielniających się wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo – wychowawczych, - utworzenie przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kraśniku Centrum Kompleksowej Rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych, - utworzenie na terenie powiatu kraśnickiego w porozumieniu z gminami Centrum Integracji Społecznej, - realizacja programów edukacji zdrowotnej już istniejących oraz opracowywanie i wdrażanie nowych. 58 Priorytet 4: Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego powiatu kraśnickiego Działanie 4.1: Wspieranie sektora małych i średnich przedsiębiorstw Cel działania: - tworzenie środowiska wspierającego innowacje i zmiany, - wspieranie rozwoju partnerstwa publiczno – prywatnego, - promowanie przedsiębiorczości jako wartościowej i produktywnej umiejętności życiowej, zorientowanej na klienta i wyższą kulturę usług. Planowane działania: - promowanie możliwości inwestycyjnych w powiecie i w poszczególnych gminach, - współdziałanie ze stowarzyszeniami przedsiębiorców, - współdziałanie z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się tematyką przedsiębiorczości, - wspieranie inicjatyw podmiotów gospodarczych w zakresie rozbudowy bazy przetwórstwa owoców i warzyw w powiecie kraśnickim. Działanie 4.2: Wspieranie rozwoju kultury, sportu i ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego Cel działania: - zwiększenie aktywności mieszkańców powiatu kraśnickiego w zakresie kultywowania własnych tradycji i rozwoju kultury, - upowszechnianie sportu i aktywnego wypoczynku, a tym samym promocja zdrowego trybu życia, - ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego. 59 Planowane działania: - współorganizacja imprez kulturalnych i sportowych o zasięgu powiatowym i ponadpowiatowym, - wspieranie imprez kulturalnych i sportowych organizowanych przez organizacje pożytku publicznego, - wspieranie i promowanie zespołów kultywujących tradycje folklorystyczne działających na terenie powiatu, - promocja obiektów dziedzictwa kulturowego . Działanie 4.3: Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi turystyki w powiecie kraśnickim Cel działania: - poprawa atrakcyjności turystycznej powiatu Planowane działania: - udzielanie pomocy w wykreowaniu, rozwoju i promocji produktów lokalnych , - wydawnictwa promujące atrakcje turystyczne powiatu kraśnickiego, - powołanie Powiatowej Organizacji Turystycznej lub Powiatowego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego, - oznakowanie tras wycieczek pieszych i rowerowych na terenach rezerwatów „Marynopole” i „Szczeckie Doły”, - utworzenie powiatowego punktu informacji turystycznej. Działanie 4.4: Rozwój współpracy powiatu z partnerami krajowymi i zagranicznymi. Cel działania: - wzmocnienie pozytywnego wizerunku powiatu kraśnickiego w kontaktach międzylokalnych, międzyregionalnych i międzynarodowych, 60 - pozyskiwanie partnerów do realizacji projektów współfinansowanych z funduszy UE, - rozwój współpracy pomiędzy partnerami lokalnymi. Planowane działania: - rozwój partnerskiej współpracy krajowej i zagranicznej, w celu wspólnej realizacji projektów edukacyjnych, kulturalnych, sportowych, turystycznych, wspierających działalność gospodarczą, przedsiębiorczość, - rozwój współpracy z powiatami Łuckim i Żółkiewskim na Ukrainie, - rozwijanie międzynarodowej współpracy i wymiany młodzieży, - nawiązanie współpracy z innymi partnerami zagranicznymi. Działanie 4.5: Promocja powiatu Cel działania: - kreowanie pozytywnego wizerunku powiatu kraśnickiego, - promowanie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej powiatu, - usprawnienie przepływu informacji o powiecie. Planowane działania: - opracowywanie folderów i innych wydawnictw upowszechniających informacje o powiecie, - udział w targach i imprezach promocyjnych, - współpraca z mediami w kreowaniu wizerunku powiatu, - wykorzystanie strony internetowej powiatu i powiatowego biuletynu informacji publicznej do usprawnienia przepływu informacji o powiecie. 61 Rozdział III POWIĄZANIE PRIORYTETÓW I DZIAŁAŃ Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI W POWIECIE Zarówno Urząd Starostwa, jak i powiatowe jednostki organizacyjne od lat podejmują inicjatywy służące rozwojowi społeczno - gospodarczemu powiatu. Dotyczą one budowy, modernizacji infrastuktury technicznej i społecznej, ochrony środowiska, rozwoju zasobów ludzkich, pomocy społecznej, ale także działań o charakterze kulturalnym czy promocyjnym. We wszystkich wymienionych dziedzinach udało się stworzyć i zrealizować projekty, które pozostawiły po sobie rzeczywiste i trwałe rezultaty. Na uwagę zasługuje fakt sfinansowania lub współfinansowania większości działań ze środków zewnętrznych, co jest dowodem na posiadanie przez jednostki powiatowe doświadczenia w pozyskiwaniu funduszy pozabudżetowych. Poniżej znajduje się lista zadań zrealizowanych w okresie 2001-2003, podzielonych według tematyki odnoszącej się do priorytetów niniejszego Planu. Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój miast i obszarów wiejskich na terenie powiatu Lp. Jednostka realizująca 1. Zarząd Dróg Powiatowych 2. Zarząd Dróg Powiatowych 3. Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku Nazwa zadania 1. Odbudowa drogi 42505 Zabełcze – Janiszów na odcinku 2,13 km 2. Remont dwóch przepustów na drodze 22512 Józefów – Dzierzkowice 3. Remont odwodnienia drogi powiatowej 22561 Wilkołaz – Urzędów w miejscowości Urzędów - Zakościelne 1. Budowa drogi 22562 Popkowice – Dąbrowa Bór o długości 1,53 km 2. Odnowa ulicy Krasińskiego w Kraśniku na odcinku 0,510 km 1. Remont dachu na budynku administracyjnym, łącznika i kuchni Źródła finansowania lub współfinansowania Urząd Rady Ministrów – dotacja na usuwanie skutków powodzi Budżet Państwa – 10% rezerwa inwestycyjna Budżet powiatu 62 4. Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku 5. Zespół Szkół Nr 3 w Kraśniku 6. Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Olbięcinie 7. Liceum Ogólnokształcące w Zakrzówku Zespół Szkół w Annopolu 8. 9. Dom Pomocy Społecznej w Kraśniku 10. Dom Pomocy Społecznej w Popkowicach 11. Dom Pomocy Społecznej w Popkowicach 2. Roboty wykończeniowe pomieszczeń odnowy biologicznej w hali sportowo rehabilitacyjnej 1. Zakup sprzętu komputerowego i biurek pod komputery 2. Zakup kserokopiarki 3. Zakup wyposażenia do części hotelowej w budynku nowej hali 4. Remont łazienki i sal lekcyjnych 5. Remont dachu na budynku internatu i częściowo na budynku administracji 6. Remont dachu na budynku warsztatów szkolnych 7. Naprawa instalacji wodociągowej w budynku szkoły 1. Zakup pomocy naukowych (programy komputerowe, komputery, monitory, telewizory, drukarka) 2. Zakup wyposażenia do biblioteki (książki, prenumerata prasy, mapy, magnetofony) 3. Zakup wyposażenia sportowego (piłki, stroje, przewozy uczniów na zawody) 4. Zakup wyposażenia gabinetu stomatologicznego (lampa światłoutwardzalna) 1. Zakup edukacyjnego oprogramowania komputerowego 2. Wymiana stolarki okiennej 1. Prace remontowe w budynku szkoły(malowanie łazienek, szatni i sal lekcyjnych) 1. Zakup pomocy naukowych 2. Drobne prace remontowe w budynku szkoły (wymiana drzwi) 1. Zakup samochodu do przewozu osób niepełnosprawnych Środki specjalne Środki Komitetu Rodzicielskiego ZS Nr 3 w Kraśniku Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich Środki Rady Rodziców LO w Zakrzówku Środki Rady Rodziców ZS w Annopolu Budżet powiatu dotacja Burmistrza Miasta Kraśnika dotacja z Urzędu Gminy Dzierzkowice Fundusze środka specjalnego 1. Montaż instalacji przyzywowej na III oddziale 2. Montaż instalacji przyzywowej na I oddziale 1. Remont łazienki dla osób Fundacja Sue Ryder niepełnosprawnych oraz remont tarasu widokowego na oddziale 63 12. Dom Pomocy Społecznej w Gościeradowie 13. Dom Dziecka w Kraśniku 14. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kraśniku 15. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kraśniku 16. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kraśniku V 1. Utworzenie pracowni poligraficzno – informatycznej 1. Utworzenie Poradni Rodzinnej i Ośrodka Interwencji Kryzysowej (remont pomieszczeń i zakup wyposażenia) 2. Utworzenie mieszkania dla grupy usamodzielnianych wychowanków Domu Dziecka w Kraśniku (remont pomieszczeń i zakup wyposażenia) 1. Zakup sprzętu pożarniczego i materiałów eksploatacyjnych 2. Zakup wyposażenia (komputer, oprogramowanie) 1. Zakup samochodu PFRON Środki MGPiPS – resortowe programy osłonowe z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną Dotacja WFOŚiGW Darowizna pieniężna Orlen Środki specjalne Dotacja KG PSP Dotacja WFOŚiGW 1. Remont łazienki oraz drobne Środki specjalne prace remontowe w budynku 2. Zakup wyposażenia (wyposażenie biurowe, kosiarka, podkaszarka, telefony komórkowe) Priorytet II Ochrona i poprawa stanu środowiska Lp. 1. Jednostka realizująca Dom Pomocy Społecznej w Popkowicach Nazwa zadania 1. Modernizacja oczyszczalni ścieków Źródła finansowania lub współfinansowania remont Fundacja Wspomagania Wsi Priorytet III Rozwój lokalnych zasobów ludzkich Lp. Jednostka realizująca 1. Dom Dziecka w Kraśniku Nazwa zadania 1. Rozwój poradnictwa i terapii rodzin dysfunkcyjnych w celu wspierania rodziny w wywiązywaniu się z obowiązków wychowawczo – opiekuńczych wobec swoich dzieci Źródła finansowania lub współfinansowania Środki MGPiPS – resortowe programy osłonowe z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną 64 2. Zespół Szkół im. Orląt Lwowskich w Urzędowie 1. Podnoszenie i zmiana kwalifikacji zawodowych mieszkańców wsi w obszarach gmin wiejskich i miejsko – wiejskich 3. Zespół Szkół im. Orląt Lwowskich w Urzędowie 1. Poznaj i przelicz Unię! Europejskie Lekcje Ekonomiczne 4. Zespół Szkół im. Orląt Lwowskich w Urzędowie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Regionalne Centrum Informacji Europejskiej w Lublinie, Fundacja Nowy Staw, NBP Oddział w Lublinie 1. E-edukacja europejska dla Fundusz Współpracy – uczniów i nauczycieli z terenów Program Agro - Info wiejskich Priorytet IV Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego powiatu Lp. Jednostka realizująca 1. 2. 3. Nazwa zadania Zespół Szkół im. Orląt Lwowskich w Urzędowie Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Olbięcinie 1. Kultura na prowincji Starostwo Powiatowe w Kraśniku 1. Odkryj swój szlak – polsko – ukraiński projekt krajoznawczy dla młodzieży 1. Podaj dłoń – I Międzynarodowe Integracyjne Spotkania Młodzieży Źródła finansowania lub współfinansowania Fundacja Fundusz Współpracy – Program Agro - Info Program PHARE 2001 – Polska Granica Wschodnia Euroregion Bug Program PHARE 2001 – Polska Granica Wschodnia Euroregion Bug 65 Rozdział IV WSKAŹNIKI REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Działania przyjęte w Planie Rozwoju Lokalnego zostaną objęte monitoringiem dostarczającym danych obrazujących postęp w jego wdrażaniu. Pozwoli również na obserwację realizowanych projektów oraz umożliwi ocenę ich wykonania. Wskaźniki obrazujące postęp we wdrażaniu oraz rezultaty działań określonych w Planie Rozwoju Lokalnego można ujmować w trzech kategoriach: • Wskaźniki produktu, które odnoszą się do rzeczowych efektów działania • Wskaźniki rezultatu, odpowiadające bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z realizacji działań • Wskaźniki oddziaływania, obrazujące konsekwencje podjęcia określonych działań wykraczające poza efekty natychmiastowe. Przyjmuje się następujące wskaźniki realizacji Planu Rozwoju Lokalnego w odniesieniu do poszczególnych priorytetów: Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój miast i obszarów wiejskich na terenie powiatu • Długość wybudowanych lub zmodernizowanych dróg powiatowych i ulic • Ilość zmodernizowanych i wyremontowanych obiektów oświatowych • Ilość obiektów pomocy społecznej, w których osiągnięto wymagane standardy • Ilość zmodernizowanych i wyremontowanych budynków instytucji świadczących opiekę medyczną • Ilość zakupionego wyposażenia • Wysokość nakładów na bieżące utrzymanie dróg • Wysokość nakładów na bieżące utrzymanie budynków oświatowych • Wysokość nakładów na bieżące utrzymanie budynków placówek świadczących opiekę medyczną • Ilość wykonywanych zabiegów medycznych • Liczba pacjentów korzystających z usług medycznych • Liczba uczniów korzystających z wyposażenia w placówkach oświatowych 66 Priorytet II Ochrona i poprawa stanu środowiska • Ilość zmodernizowanych składowisk odpadów komunalnych • Poziom zawartości składników biodegradowalnych w odpadach kierowanych na składowiska • Stopień selektywnej zbiórki odpadów • Ilość zamkniętych, rekultywowanych lub zmodernizowanych gminnych składowisk odpadów komunalnych • Długość udrożnionych koryt rzek • Obszar zagospodarowanych i zrekultywowanych wyrobisk pokopalnianych • Ilość akcji informacyjnych, szkoleń o tematyce ekologicznej • Liczba uczestników tych szkoleń Priorytet III Rozwój lokalnych zasobów ludzkich • Liczba przeszkolonych osób bezrobotnych i zagrożonych zwolnieniami • Liczba bezrobotnych korzystających z kursów i usług doradczych • Stopa bezrobocia • Liczba osób podejmujących własną działalność gospodarczą • Liczba przeszkolonych osób niepełnosprawnych • Liczba osób korzystających z subsydiowanego zatrudnienia • Liczba kobiet korzystających ze szkoleń, doradztwa czy innego rodzaju wsparcia • Ilość przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, usług doradczych • Liczba osób korzystających z usług placówek pomocy społecznej • Liczba osób odbywających staż • Poziom wydatków na realizację aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu • Poziom wydatków na pasywne formy • Poziom wydatków na świadczenia pomocy społecznej • Ilość programów profilaktyki zdrowotnej realizowanych w powiecie • Liczba osób niepełnosprawnych objętych działaniami rehabilitacji zawodowej i społecznej 67 • Ilość dzieci przebywających w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczych • Liczba uczniów w szkołach prowadzonych przez powiat Priorytet IV Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego powiatu • Liczba zarejestrowanych przedsiębiorstw • Liczba nowych inwestycji w powiecie • Ilość organizowanych imprez sportowych i kulturalnych • Ilość zorganizowanych imprez i akcji promocyjnych • Liczba uczestników tych imprez • Ilość wydawnictw (nakład) promujących powiat • Ilość promowanych produktów lokalnych • Liczba przeprowadzonych konkursów • Liczba uczestników tych konkursów • Liczba osób odwiedzających stronę internetową powiatu • Ilość wyjazdów zagranicznych i liczba uczestników • Liczba partnerów zagranicznych • Liczba partnerów krajowych • Wielkość PKB na jednego mieszkańca Monitorowanie wskaźników będzie dokonywane raz w roku na podstawie: • Danych statystycznych uzyskanych z WUS, WUP, PUP, UW • Danych z ewidencji działalności gospodarczej poszczególnych gmin • Innych raportów, sprawozdań, opracowań i analiz • Dokumentacji poszczególnych jednostek realizujących projekty 68
