Zamek Królewski w Warszawie - Muzeum

ZAMEK KRÓLEWSKI
W WARSZAWIE - MUZEUM
REZYDENCJA KRÓLÓW I RZECZYPOSPOLITEJ
Konserwacja archiwaliów
Data dodania: 23/03/2015
23
Mar 2015
Konserwacja archiwaliów
Tak jak już nie raz wspominaliśmy, samo cyfrowe odzwierciedlenie obiektu za pomocą skanera lub aparatu cyfrowego
jest tylko jednym z etapów, na który składa się proces digitalizacji zbiorów. Początek procesu to kluczowy etap dokonanie wyboru obiektów. Kilka czynników bierzemy pod uwagę. W pierwszej kolejności digitalizowane są materiały o
najwyższej wartości historycznej, a następnie te będące w złym stanie technicznym lub te często udostępniane, czyli
potencjalnie narażone na uszkodzenia.
Zgodnie z tymi zasadami do digitalizacji w 2014 r. został wytypowany zbiór D I – Dokumenty, listy, akta
luź ne, zawierający najstarsze dokumenty, znajdujące się w zbiorach Archiwum, w tym m.in. dokumenty i listy
królewskie. Po wytypowaniu obiektów przez kustosza zbioru, wraz z konserwatorem, przystępujemy do oceny stanu
technicznego dokumentów. Ponieważ papier jest bardzo kruchą materią, musimy stwierdzić, czy w wyniku czynności
digitalizacyjnych nie naruszymy jego struktury.
digitalizacyjnych nie naruszymy jego struktury.
W przypadku prac konserwatorskich przy archiwaliach, naszym celem nie jest przywrócenie wizerunku dokumentu z
dnia jego wytworzenia, a jedynie jego oczyszczenie, wzmocnienie i zabezpieczenie przed dalszą destrukcją. Dlatego w
trakcie konserwacji nie dopisujemy brakującego tekstu na postrzępionych brzegach czy też nie wypełniamy dziur po
brakującym sznurze od pieczęci. Wszystkie te „niedoskonałości” świadczą bowiem o historii obiektu.
Przed konserwacją
Po konserwacji
Dziś na przykładzie kopii uwierzytelnionej księgi praw cechowych cechu ślusarskiego Starej Warszawy z 1671 r.
przedstawimy czynności konserwatorskie, jakim został poddany ten obiekt przed digitalizacją.
Wspomniany dokument jest rękopisem spisanym na pergaminowych kartach połączonych ze sobą zielonym sznurem.
Oprawa dokumentu również została wykonana z pergaminu.
Przed konserwacją
Po konserwacji
Pierwszy etap prac to sporządzenie stanu zachowania obiektu.
Nasz dokument posiadał bardzo silnie zabrudzone karty, a na jego rogach widoczne były ślady rdzy. Zewnętrzna część
pergaminowej oprawy była bardzo zniszczona, posiadała liczne przetarcia i drobne przedziurawienia. Przednią
wewnętrzną część oprawy stanowiła wydarta, pognieciona i poplamiona wyklejka, tylną zaś naderwana karta.
Po dokonaniu opisu stanu zachowania obiektu, omówiony został program prac konserwatorskich. W ich skład weszło
m.in. dokonanie oceny czystości mikrobiologicznej obiektu, w celu wykluczenia grzybów i pleśni, które mogły się na nim
znajdować, sporządzenie dokumentacji opisowej i fotograficznej prac, oddzielenie kart od oprawy, oczyszczenie
mechaniczne kart i oprawy, konserwacja: oprawy (m.in. oczyszczenie, wzmocnienie, prostowanie), wyklejek
(oczyszczenie, wzmocnienie, podklejenie przedarć, uzupełnienie bibułkami japońskimi) i sznura (oczyszczenie,
wzmocnienie) oraz opracowanie pudła ochronnego na dokument.
Po ustaleniu przebiegu prac konserwatorskich i ich akceptacji przez opiekuna zbioru i kierownika archiwum, na
podstawie protokołu wypożyczenia zewnętrznego i specjalnej przepustki dokument opuszcza Zamek i jest przewożony
do pracowni konserwacji, by tam spędzić klika tygodni na „zabiegach regeneracyjnych”. Do Zamku wraca czystszy,
wzmocniony, z kompletem dokumentacji z przebiegu konserwacji oraz w nowym pudle. W sam raz gotowy na pozowanie
do zdjęcia.
W trakcie konserwacji
Prace konserwatorskie nad tym obiektem przeprowadziła firma Versum – pani Anny Szlasy-Byczek.
Zdjęcia przedstawione poniżej w tekście są autorstwa p. Anny i zostały zaczerpnięte z dokumentacji konserwatorskiej.
oprac. Dominika
Zamek Królewski w Warszawie - Muzeum. Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej
www.zamek-krolewski.pl