zajrzyj do środka - Wydawnictwo W drodze
Transkrypt
zajrzyj do środka - Wydawnictwo W drodze
Tytuł oryginału Sucht – Hintergründe und Heilung. Abhängigkeit verstehen und überwinden First published in 2008 by Patmos Verlag © 2010 Schwabenverlag AG, Patmos Verlag, Ostfildern Copyright © for this edition by Wydawnictwo Wdrodze 2013 Redaktor Lidia Kozłowska Redaktor techniczny Justyna Nowaczyk Projekt okładki i stron tytułowych Bogusława Hamryszczak ISBN 978-83-7033-891-6 Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów Wdrodze 2013 ul. Kościuszki 99, 60-920 Poznań tel. 61 852 39 62, faks 61 850 17 82 www.wdrodze.pl [email protected] Życie zmusza nas do skonfrontowania się z tym, co spoczywa na dnie naszego serca. Dalajlama Uzależnienie jest nieuleczalną chorobą. Można leczyć jedynie rany, które zadała owa choroba, jak również duchowe zranienia, które przyczyniły się do powstania samego nałogu. Heinz-Peter Röhr WPROWADZENIE. Nałóg jest chorobą głodową. W związku z tym nasuwa się pytanie, czego człowiek tak naprawdę łaknie, a przede wszystkim, dlaczego nie może wpełni się nasycić. Oczywiście chodzi tutaj oodczuwanie łaknienia związanego z doświadczeniem sympatii, miłości, uznania czy dowartościowania. Iim trudniej człowiekowi jest ów głód zaspokoić, tym coraz silniejszą przybiera on postać. Najtrafniej można przyrównać niniejszy problem do obrazu wewnętrznej pustki, której nie da się niczym wypełnić. Cokolwiek włoży się do środka, ostatecznie tylko zpozoru ją zapełnia. Po jakimś czasie znów odczuwamy pewien brak, co więcej – stan rzeczy ulega pogorszeniu, bo pustka staje się coraz większa. W społeczeństwie konsumpcyjnym można zastąpić wspomnianą pustkę wszystkimi możliwymi aktywnościami. Poczucie niezadowolenia próbuje się zastąpić nie tylko przez zażywanie narkotyków czy picie alkoholu. Sięga się mianowicie po wiele innych środków, które w ostatecznym rozrachunku nie prowadzą do osiągnięcia prawdziwego zadowolenia. Wtym miejscu można wymienić właściwie 7 WPROWADZENIE UZALEŻNIENIE – CHOROBA GŁODOWA UZALEŻNIENIA – PRZYCZYNY I TERAPIA wszystko, co wiąże się zpojęciem konsumpcji: podróżowanie, samochody, ubrania, elektronikę, komputer, Internet, seks, pracę, sukces, uznanie czy pochwałę. Wten sposób można wydłużać listę, by wostateczności stwierdzić, że gdy wspomniany wewnętrzny głód pochodzi zsamej głębi osobowości, wówczas wszystkie przedstawione czynności itak nie doprowadzą do odczucia zadowolenia. Niewykluczone, że określone aktywności na jakiś czas odwrócą naszą uwagę od wewnętrznych problemów, które przeżywamy. Jednakże wkrótce ponownie pojawi się niezadowolenie wraz z wewnętrzną pustką, i poszukiwanie rozpocznie się od nowa. Osoby uzależnione są typowymi IP, pacjentami identyfikowanymi (index patient), żyjącymi wspołeczeństwie dotkniętym uzależnieniami, które tak naprawdę nie potrafi zaspokoić odczuwanego głodu. Ci chorzy wgruncie rzeczy również mają nam coś do powiedzenia. Od nich także możemy się czegoś nauczyć. Problem uzależnień dotyczy wszystkich warstw społeczeństwa, jednakże niektóre środowiska są nim dotknięte wwiększym stopniu od innych. Zalicza się do nich nie tylko osoby zmarginesu społecznego, lecz także te, które zajmują wysoką pozycję wspołeczeństwie. Są to na przykład gwiazdy muzyki pop czy też członkowie wyższych sfer. Uzależnienie zatem nie jest kwestią pozycji – tutaj wszyscy mogą się czuć zagrożeni. Problem wewnętrznej pustki wynikający z uzależnienia staje się jeszcze większy. Toteż wielkie znaczenie ma znalezienie takiego środka, który pomoże odczuć prawdziwe szczęście. Wiele osób uzależnionych doświadczających nawrotowości wyznaje, że chociaż „przestały pić”, to itak odczuwają niezadowolenie. Pozostają zuczuciem głodu irozczarowania. Ich byt jest przepełniony pretensjami inienawiścią do samych siebie. Rozważania, które przedstawiam wniniejszej książce, koncentrują się na następujących pytaniach: wjaki sposób można osiągnąć głębsze 8 9 WPROWADZENIE zadowolenie? Jak zpowodzeniem zaakceptować chorobę, której nikt nie chce, ijak ją zrozumieć? Jak należy rozumieć nawroty ijak można ich uniknąć? Wreszcie, wjaki sposób można zchoroby tej czerpać korzyści? Książka ta jest adresowana do wszystkich, którzy pragną się skonfrontować ze swoim uzależnieniem. Obojętnie, czy uczestniczą właśnie wterapii odwykowej na oddziale albo poza nim, czy współpracują zgrupą samopomocy lub wjakiś inny sposób pragną poszerzyć zakres wiedzy na temat uzależnień. Być może również ci, którzy żyją wabstynencji, jednakże zjakiegoś powodu czują się nieszczęśliwi, znajdą wniniejszej lekturze odpowiedzi na nurtujące ich pytania albo spojrzą na swoje życie zzupełnie nowej perspektywy. Członkowie rodzin osób uzależnionych to wielokrotnie ludzie zapomniani, spotykający się zbrakiem zrozumienia. To także osoby, które same siebie nie rozumieją. Stoją one niczym we mgle iczęsto nie są wstanie realnie ocenić sytuacji, wjakiej się znalazły. Również im powinno się udzielić odpowiedzi przynajmniej na część nurtujących je pytań. Ichociaż wNiemczech ludziom zuzależnieniami jest udostępniony najlepszy na świecie system świadczenia pomocy, to sama oferta usług terapeutycznych skierowana do członków rodzin ludzi uzależnionych pozostawia wiele do życzenia. Ponadto członków rodzin osób dotkniętych nałogiem najczęściej cechuje niska gotowość do uznania potrzeby podjęcia leczenia. Wierzą, że ich problemy się rozwiążą, jeśli osoba uzależniona przestanie sięgać po środek uzależniający. Współuzależnienie jest chorobą, podobnie jak uzależnienia związane ze stosowaniem środków chemicznych, które prowadzą do utraty istotnej jakości osobowości. Znaczna liczba współuzależnionych nie tylko traci poczucie radości życia, lecz również zdolność do kochania, zaś leczenie ich wymaga takiej samej intensywności, jak terapia samego uzależnienia. UZALEŻNIENIA – PRZYCZYNY I TERAPIA Mam nadzieję, że dzięki tej książce uda mi się dotrzeć zarówno do chorego, który od lat trwa wabstynencji, jak i do tego, kto dopiero rozpoczyna konfrontację z własną chorobą. Ufam, że ta lektura stanie się dla nich wszystkich przewodnikiem w trudnych chwilach. W swojej książce wykorzystałem doświadczenie zdobyte dzięki pracy wgrupie terapeutycznej, którą zajmuję się od wielu już lat w specjalistycznej klinice we Fredeburgu. Celem mojej działalności jest udzielanie potrzebnych informacji pacjentom decydującym się na leczenie odwykowe po zatruciu organizmu. Wiedza ta ma posłużyć im wprzygotowaniu do życia we wstrzemięźliwości. Tutaj nie chodzi wyłącznie oinformację, lecz również oprowadzenie dialogu. Jakie pytania poruszają osoby uzależnione oraz zjakimi typowymi trudnościami przychodzi im się zmierzyć? Kolejne rozdziały są ułożone wtaki sposób, by można je było czytać niezależnie. Przy czym polecam zaznajomienie się zcałością tekstu. Niektóre powtórzenia są celowe isłużą jedynie zgłębieniu przedstawionej myśli. W tym miejscu chciałbym podziękować moim pacjentkom i pacjentom, od których jak zawsze wiele się mogłem nauczyć. Słowa podziękowania należą się również mojej żonie Annemie za przejrzenie ipoprawienie tekstu. Dzięki jej zaangażowaniu wiele zagadnień stało się bardziej zrozumiałych. Bad Fredeburg, wrzesień 2007 roku Heinz-Peter Röhr Także niewielkimi krokami można (niekiedy tylko) pokonać daleko wiodące ścieżki. 10 SPIS TREŚCI 1. Śmierć i zmartwychwstanie – życie z uzależnieniem oraz współuzależnieniem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Przepracowanie poczucia winy i wstydu – droga od uzależnionego do niezależnego poczucia własnej wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Uzależnienie a struktura osobowości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Konflikt autonomia – zależność, czyli syndrom Michaela Kohlhaasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Destrukcyjne związki zależne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Abstynencja – dziecko wolności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Uzależnienia niezwiązane ze stosowaniem środków chemicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Nawrót . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Uzależnienie a seksualność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Kryzysy towarzyszące terapii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Pożegnanie ze środkiem uzależniającym – podróż marzeń. . . . . . . . 7 11 63 89 125 139 149 155 177 195 199 207 ZAŁĄCZNIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 LITERATURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 235 ZAŁĄCZNIK WPROWADZENIE. UZALEŻNIENIE – CHOROBA GŁODOWA . . . . . . . . . . . . . 236 UZALEŻNIENIA – PRZYCZYNY I TERAPIA Ostatnio w serii ukazały się: John Eldredge, Dzikie serce. Tęsknoty męskiej duszy Archibald D. Hart, Adrenalina astres Henry Cloud, John Townsend, Mamo, to moje życie Archibald D. Hart, Rozwód. Jak ratować dzieci Claudio Risé, Sztuka ojcostwa Diane Purper-Ouakil, Mali tyrani Tonino Cantelmi, Pasquale Laselva, Silvestro Paluzzi, Dialog psychologii zteologią Muriel Mazet, Zranione dziecko Henry Cloud, Reguły sukcesu Martin Rovers, Uzdrowić miłość Heinz-Peter Röhr, Narcyzm – zaklęte „ja” John Townsend, Kto nam zatruwa życie? Xavier Lacroix, Naucz mnie żyć. Esej o ojcostwie Archibald D. Hart, Catherine Hart-Weber, Depresja nastolatka Mark Victor Hansen, Art Linkletter, Najlepsza reszta życia Stephen Arterburn, Mężczyźni i ich sekrety Hans Morschitzky, Lęk przed porażką Henry Cloud, John Townsend, To nie moja wina Sharon Jaynes, Marzenia kobiety Johannes Thiele, Zmień swoje życie John Eldredge, Dziennik pokładowy Chris Thurman, Kłamstwa, w które wierzymy Björn Süfke, Krajobraz męskiej duszy Marshall J. Cook, Oswoić lęk John Towsend, Recepta na miłość John Trent, Larry K. Weeden, Błędne koło rozwodów Marilyn Meberg, Kobieta i utracona miłość Max Lucado, Wieloryb nie może latać. O sztuce stawania się sobą Xavier Lacroix, Małżeństwo Pat Gelsinger, Tajniki żonglerki. Jak znaleźć równowagę między pracą, wiarą i rodziną? Christiane i Alexander Sautter, Gdy opadną maski. Terapia związków Henry Cloud, Poszukiwana – poszukiwany. Poradnik dla singli Manfred Lütz, Szaleństwo! Leczymy nie tych, których trzeba Max Lucado, Potwór w szafie. Jak jutro bać się mniej niż dzisiaj Lisa M. Hendey, Mama na pełen etat Sara Savage, Eolene Boyd-MacMillan, Konflikt w relacjach Stephen Arterburn, Debra Cherry, Jak nakarmić pragnienia Philippe Gutton, Vincent Villeminot, Usłyszeć, czego nastolatki nie mówią Antonello Vanni, Ojcowie obecni – dzieci szczęśliwe Marie-France Hirigoyen, Molestowanie moralne Florence d’Assier de Boisredon, Słuchanie jako sztuka obecności Paolo Squizzato, Kłamstwo iluzji. Siedem grzechów głównych. Między duchowością a psychologią Michel Martin-Prével, Rozwiedzeni wciąż kochają Simone Pacot, Droga wewnętrznego uzdrowienia Helen Alexander, Doświadczenie żałoby Philippe Gutton, Vincent Villeminot, Jak nawiązać dialog z nastolatkami Joseph Nicolosi, Linda Ames Nicolosi, Dziecko a skłonności homoseksualne seria psychologia i wiara Wydawnictwo W drodze poleca nowości: Joseph Nicolosi Linda Ames Nicolosi DZIECKO A SKŁONNOŚCI HOMOSEKSUALNE Philippe Gutton Vincent Villeminot JAK NAWIĄZAĆ DIALOG Z NASTOLATKAMI Zamówienia: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze ul. Kościuszki 99, 69-920 Poznań tel. 61 852 39 62, faks 61 850 17 82 www.wdrodze.pl [email protected] seria psychologia i wiara