Dobór materiałów konstrukcyjnych
Transkrypt
Dobór materiałów konstrukcyjnych
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 5 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przykład Nogi stołowe Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stół z wysmukłymi, cylindrycznymi, o pełnym przekroju nogami. Lekkość i maksymalna smukłość nóg jest wymaganiem projektanta. Blat to ciężka płyta szklana. Funkcja Podparcie blatu stołu, przenoszenie obciążenia Ograniczenie Nie może nastąpić wyboczenie Cel Minimalizacja masy i maksymalizacja smukłości Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przykłady oryginalnych lekkich stolików Karim Rashid Industrial Design; "Aura" Coffee Table Blat - kompozyt szklano-polimerowy PMMA, nogi – stal i drewno Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego •Noga – smukła kolumna wykonana z materiału o gęstości i module E •Długość l i maksymalne obciążenie P, jakie musi przenosić – ustalone w założeniach projektowych •Promień nogi r – zmienna swobodna Żądamy minimalnej masy danej jako: m r l 2 Krytyczne obciążenie P crit wywołujące wyboczenie kolumny: Pcrit 2 EI l 2 3 Er 4 4l 2 Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego I = r 2 /4 to geometryczny moment bezwładności powierzchni przekroju kolumny względem osi. Po obliczeniu r z tego równania i wstawieniu do zależności na m: 1 2 4 P 2 m l 1 2 E Własności materiałowe zawiera ostatni człon równania. Masa jest minimalizowana dla materiałów o największej wartości wskaźnika M1 M1 E 1 2 Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Smukłość – obliczenie r wg zależności PPcrit 1 4 1 1 4P r 3 l 2 E M2=E 1 4 min max Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Obszar poszukiwań Schemat wykorzystania wykresu przy występowaniu dwóch ograniczeń http://www.grantadesign.com Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wynik poszukiwań z użyciem systemu Cambridge Material Selector (CMS) http://www.grantadesign.com Materiały na lekkie nogi - czy te własności wystarczą? Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wynik poszukiwań z użyciem systemu (CMS) http://www.grantadesign.com Materiały odporne na kruche pękanie i tanie Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wybór Materiał /E1/2 E-1/4 M1 M2 Uwagi Drewno 0,1250,2 0,470,84 58 220 Tanie, tradycyjne, niezawodne CFRP 0,1250,25 0,2660,427 48 30200 Drogie GFRP 0,1820,286 0,3250,472 3,55,5 2090 Tańsze niż CFRP, gorsze własności Ceramika inżynierska 0,1250,25 0,1780,286 48 1501000 Krucha! Jaki jest racjonalny wybór? Jakie mogą być opcje? Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Opryskiwacz rolniczy Przykład poszukiwania zamiennika materiałowego na podstawie: Selection Methodologies of Materials and Manufacturing Processes; Sydney Ferreira Santos, Maurizio Ferrante; Materials Research, Vol. 6, No.4, 2003 a Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Opryskiwacz rolniczy Urządzenie mocowane do traktora w celu rozpylania środków ochrony roślin oraz nawozów będących w stanie płynnym. Składa się ze zbiornika i dwóch ramion - rur z otworami spryskiwaczy. Kształt i wymiary: Rura - średnica zewnętrzna D0 = 10 cm, grubość ścianki t = 3 mm, długość L = 5 m Cel : Zastąpienie stali węglowej lepszym materiałem Wielkość produkcji : 50 sztuk Ograniczenia: niska masa, ograniczone ugięcie (tylko w zakresie sprężystym), rozsądna cena Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wymagania wobec ramion • mała masa, •zdolność do dystrybucji produktu na dużej powierzchni, •odpowiednia sztywność, • łatwość montażu i demontażu oraz przechowywania, • koszt porównywalny z obecnie stosowanymi rozwiązaniami wykonanymi ze stali węglowej. •odporność na środowisko pracy Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Model – belka wykonana z rury obciążona skupioną na końcu siłą; ugięcie wynika z masy własnej belki Minimalizacja masy m V L (2 r t ) Ograniczenia max I W L3 8 E I r 4 4 0 (1) δmax – maksymalne ugięcie ramienia W – siła obciążająca równa WL, gdzie W masa przypadająca na jednostkę długości, L długość ramienia, E -moduł Younga, I - moment bezwładności: (2) ri 4 r 3 t (3) wstawiając (3) do (2) Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego max W L3 8 E ( r 3 t ) (4) zmienną jest wielkość r, eliminując ją poprzez (4) przekształcamy (1): W L t m Ymax 7 Wskaźnik materiałowy: 2 2 M 1/ 3 1/ 3 E E1 / 3 max Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (5) Obszar poszukiwań Ashby M. F. – Dobór materiałów w projektowaniu inżynierski; WNT, Warszawa, 1998 C=3 Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Potencjalne materiały materiał M ρ [Mg/m3] E [GPa] Cena [US$/kg] Masa [kg] Koszt produkcji [US$/szt] Maksymalne ugięcie [mm] CFRP 2,75 1,5 70 16,5 7,10 117,00 13 GFRP 1,56 1,9 26 3,60 8,9 32,00 44 Stop Al 1,54 2,8 80 3,40 13,20 45,00 21 Stal węglowa 0,76 7,8 210 1,00 36,70 37,00 23 aluminum stop 6061T4 (1.0Mg - 0.60Si - 0.30Cu - 0.20Cr ), utwardzony wydzieleniowo GFRP (70% włókna typu S w osnowie poliestrowej), CFRP (70% ciągłe, niekierunkowe włókna w osnowie poliestrowej) Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Polecenie Dobór materiałów na laskę (lub kulę) dla różnych przypadków chorobowych i dla różnych (wiekowo) osób, jakie kryteria będą najważniejsze? Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego