Tworzenie infrastruktury informacji przestrzennej w Niemczech

Transkrypt

Człowiek i Środowisko
38 (3-4) 2014, s. 29-68
Urszula Bereza-Tijero
TWORZENIE INFRASTRUKTURY INFORMACJI
PRZESTRZENNEJ W NIEMCZECH
Słowa kluczowe: infrastruktura informacji przestrzennej Niemiec, Geodateninfrastruktur Deutschland, GDI-DE, Dyrektywa 2007/2/WE, Dyrektywa INSPIRE, IMAGI,
geoportal.de
CZĘŚĆ 1. PRACE KRAJOWE
W artykule przedstawiono fragment badań nad harmonizacją planowania przestrzennego w Polsce ze standardami europejskimi. Przybliżono tu
prace nad infrastrukturą informacji przestrzennej realizowane w Republice
Federalnej Niemiec. Podjęte studia mają na celu przedstawienie i popularyzację wyników prac ośrodków europejskich, wdrażających dyrektywę
INSPIRE.
Wstęp
Z każdym rokiem rośnie zapotrzebowanie na dostęp do informacji
przestrzennych – serwisów bezpłatnych, jak i usług tworzonych pod konkretnego odbiorcę (prywatnego lub publicznego). Wynika to zarówno ze
wzrostu ilości urządzeń elektronicznych (tabletów, smartfonów) zdolnych
do korzystania z tego typu informacji, jak i zwiększającej się świadomości
o możliwościach, jakie daje korzystanie z tego typu danych. Geodane (czyli
informacje przestrzenne) – ich tworzenie, obsługa i użytkowanie, dają nowe
możliwości rozwoju gospodarki.
29
Poszczególne kraje tworzą swoje systemy informacji przestrzennej.
Podejmowane są również inicjatywy międzynarodowe1, mające na celu
organizację i harmonizację posiadanych przez poszczególne państwa lub
instytucje zasobów oraz generowanie nowych danych w określonych grupach tematycznych (będących przedmiotem prac w ramach projektów).
Gromadzone na potrzeby administracji, nauki i społeczeństwa aktualne
dane mają pomagać w efektywnym zarządzaniu (ułatwiać podejmowanie
decyzji w oparciu o dostępne informacje, skracać czas poszczególnych
procedur) i monitorowaniu zachodzących zmian. Nie bez znaczenia jest
też czynnik ekonomiczny.
W niniejszym artykule przybliża się historię i etapy budowy systemu
informacji przestrzennej w Niemczech – wiodącym kraju UE i głównym partnerze gospodarczym Polski. Artykuł składa się z dwóch części.
W pierwszej zatytułowanej „Prace krajowe” przedstawiono podejmowane
inicjatywy administracyjne i polityczne mające na celu określenie struktury
organizacyjnej, funkcjonalnej i technicznej przedsięwzięcia oraz etapy ich
wdrażania. W części drugiej pod nazwą „Europejska inicjatywa INSPIRE
(Dyrektywa 2007/2/WE)” zaprezentowano ich powiązanie z europejską
inicjatywą INSPIRE oraz jej wpływ na kształt niemieckiego systemu informacji przestrzennej.
System informacji przestrzennych – definicja
Zgodnie z definicją Polskiego Towarzystwa Informacji Przestrzennej
system informacji przestrzennej to: „System pozyskiwania, gromadzenia,
weryfikowania, integrowania, analizowania, transferowania i udostępniania danych przestrzennych, w szerokim rozumieniu obejmuje on metody,
środki techniczne, w tym sprzęt i oprogramowanie, bazę danych przestrzennych, organizację, zasoby finansowe oraz ludzi zainteresowanych
jego funkcjonowaniem”2.
1
2
Do głównych inicjatyw na terenie europy należy zaliczyć INSPIRE (INfrastructure
for SPatial InfoRmation in Europe), GMES (Global Monitoring for Environment
and Security) / Copernicus, GEOSS (Global Earth Observation System of Systems)
oraz Galileo (europejski system nawigacji satelitarnej).
Definicja za Internetowym leksykonem geomatycznym Polskiego Towarzystwa
Informacji Przestrzennej, pod redakcją prof. Jerzego Gaździckiego http://www.
ptip.org.pl
30
Definicja Geodateninfrastruktur w niemieckiej GisWikipedii3 wyjaśnia, że „jako infrastrukturę informacji przestrzennych rozumie się instytucje oraz przedsięwzięcia technologiczne i organizacyjne, jak również
towarzyszące im decyzje polityczne, zabezpieczające dostęp do metod,
danych, technologii, standardów, zasobów finansowych i personalnych dla
tworzenia i stosowania informacji przestrzennych”4 (tłumaczenie autora)5.
Najmniejszymi częściami składowymi infrastruktury są dane przestrzenne
i ich metadane.
System informacji przestrzennej może się odnosić do konkretnego
obszaru terytorialnego (państwa, obszaru chronionego) lub być systemem
hierarchicznym (gmina, kraj związkowy, związek federacyjny, kontynent,
świat). Powinien umożliwiać dostęp do wszystkich osiągalnych, interdyscyplinarnych geodanych (danych przestrzennych), które normalnie nie są
połączone i znajdują się w wielu oddzielnych instytucjach.
Tworzenie systemu informacji przestrzennej na poziomie
federalnym
Powołanie i działalność IMAGI
Budowa systemu informacji przestrzennej (Geodateninfrastruktur)
w Niemczech rozpoczęła się pod koniec lat 90-tych XX wieku. Za początkową datę przyjmuje się 17. czerwca 1998 r., kiedy to Rząd Federalny
przyjął „Raport dla poprawy koordynacji działań na polu geoinformacji”.
Raport postulował utworzenie Międzyministerialnej Komisji do Spraw
Geoinformacji (Interministerieller Ausschuss für Geoinformationswesen
– IMAGI) pod przewodnictwem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Decyzja z dnia 17. czerwca 1998 r. Rządu Federalnego (potwierdzona
decyzją z 15. lipca 2008 r.) zlecała IMAGI następujące działania6:
3
4
5
6
http://www.giswiki.org/wiki/Geodateninfrastruktur
„Als Geodateninfrastruktur (GDI) werden die technologischen und organisatorischen
Maßnahmen und Einrichtungen sowie die begleitenden politischen Entscheidungen
verstanden, die sicherstellen, dass Methoden, Daten, Technologien, Standards,
finanzielle und personelle Ressourcen zur Gewinnung und Anwendung von Geoinformationen zur Verfügung stehen.”
Wszystkie tłumaczenia z języka niemieckiego zawarte w artykule pochodzą od
autora.
Handlungsempfehlungen des Kabinettsbeschlusses vom 17. Juni 1998
31
• jako zadanie priorytetowe opracowanie koncepcji efektywnego zarządzania danymi dla informacji przestrzennych na poziomie federalnym;
• budowę i prowadzenie systemu informacji o metadanych jako część
geoportalu danych przestrzennych poziomu federalnego;
• optymalizację kompetencji technicznych i organizacyjnych dla przechowywania zestawów danych przestrzennych;
• wypracowanie propozycji rozwiązań dla harmonizacji i optymalizacji
wymogów administracyjnych dotyczących importu (pobierania) i eksportu (przekazywania) danych przestrzennych;
• zachęcanie do działań podnoszących ogólną świadomość o znaczeniu
informacji przestrzennych;
• reprezentowanie Niemiec na arenie międzynarodowej w sprawach dotyczących informacji przestrzennych7.
Realizacja zleconych działań odbywała się stopniowo. Na pierwszym
posiedzeniu IMAGI 8. września 1998 powstały dwie grupy robocze: „Inwentaryzacja” i „Systemy metadanych”, mające przebadać administrację
federalną pod kątem posiadanych danych przestrzennych. Na drugim
posiedzeniu 15. lipca 1999 powołano do życia grupę roboczą „Koncepcja
zarządzania danymi przestrzennymi”, mającą rozwinąć i sformułować zleconą przez Rząd Federalny koncepcję. Szkic projektu, z uwzględnieniem
wyników prac pozostałych grup roboczych, przedstawiono na kolejnym
posiedzeniu IMAGI w dniu 14. grudnia 1999. Zwrócono uwagę na konieczność pogłębienia wiedzy odnośnie stanu informacji przestrzennych
i ich wymiany wewnątrz administracji federalnej. W celu przebadania tej
kwestii utworzono grupę ekspercką.
Do czwartego posiedzenia IMAGI 6. maja 2000 r. wypracowano
pierwszy projekt Koncepcji. Nie uwzględniał on jeszcze ostatecznych wyników prac dotyczących obowiązków służbowych, stanu posiadania danych
przestrzennych i przepływu danych w administracji federalnej.
Efekt końcowy prac, tj. „Koncepcję efektywnego zarządzania informacjami przestrzennymi federacji”8, przedstawiono w październiku 2000 r. na
piątym posiedzeniu komisji. Koncepcja zawierała podstawowe założenia do
tworzenia infrastruktury danych przestrzennych oraz przegląd istniejących
danych, przepływów informacji pomiędzy organami administracji oraz
7
8
IMAGI jest koordynatorem prac prowadzonych w ramach międzynarodowych
inicjatyw i programów: INSPIRE, GMES/Copernicus, GEOSS oraz Galileo.
„Konzeption eines effizienten Geodatenmanagements des Bundes" http://www.
imagi.de/download/Konzeption_Geodatenmanagement_des_Bundes.pdf
32
zapotrzebowania na dane w administracji federalnej. Całość składa się z 4
części zgodnych ze zleceniami rządu federalnego, zawartymi w decyzji
z dnia 17. czerwca 1998 roku. Pierwsza, najbardziej rozbudowana część
dotyczy założeń budowy systemu informacji o metadanych MIS-Bund
(Metadaten-Informationssystem – Bund).
W koncepcji autorzy wyraźnie skłaniają się do modelu zdecentralizowanego – zarówno w odniesieniu do gromadzenia metadanych, jak i samych
danych przestrzennych. Rozwiązanie centralne zapewnia lepszą kontrolę
nad posiadanymi informacjami (co ułatwiłoby również ich wykorzystanie
w aplikacjach internetowych), niewykonalne jest jednak zebranie w jednym
miejscu niezbędnych fachowców z każdej dziedziny.
Dokument: Wykorzystanie informacji przestrzennej w Republice
Federalnej Niemiec (Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland)
Podjęte przez Rząd Federalny prace nad realizacją infrastruktury
informacji przestrzennej na poziomie federalnym znalazły swój odzew
polityczny. Grupa parlamentarzystów Bundestagu wystosowała 14. lutego
2000 roku zapytanie do Rządu Federalnego w sprawie wykorzystania informacji przestrzennych w Republice Federalnej Niemiec9. W siedemnastu
pytaniach zwracano się z prośbą o wyjaśnienie znaczenia infrastruktury
informacji przestrzennej dla federacji, kosztów i źródeł finansowania,
postępu prac, znaczenia Niemiec na arenie międzynarodowej w temacie
geoinformacji oraz tworzenia wolnego oprogramowania (OPEN-GIS),
wykorzystania przykładów światowych, znaczenia dla rozwoju biznesu itd.
Odpowiedzi udzielono 5 miesięcy później (27.09.2000 r.)10, a 15. lutego
2001 r. Bundestag przyjął przygotowaną rezolucję: Entschließungsantrag
zur „Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland”
(BT-Drs 14/5323).
Poprzez ten dokument niemiecki parlament w wymowny sposób
podkreśla znaczenie danych oraz infrastruktury informacji przestrzennej.
9
10
Die Große Anfrage der Abgeordneten Dr.-Ing. Rainer Jork, Ilse Aigner, Günter
Baumann, weitere Abgeordneter und der Fraktion der CDU/CSU zur „Nutzung
von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland, BT-Drs 14/3214
Die Antwort der Bundesregierung auf die Große Anfrage der Abgeordneten Dr.-Ing.
Rainer Jork, Ilse Aigner, Günter Baumann, weitere Abgeordneter und der Fraktion der CDU/CSU zur „Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik
Deutschland – Drucksache 14/3214, BT-Drs 14/4139
33
Zgodnie ze wstępem: „Uzyskiwanie, przetwarzanie, dystrybucja i wykorzystanie informacji przestrzennych jest niezbędnym elementem nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Niemcy poprzez jakość i stan swoich
zbiorów danych przestrzennych, (...) zajmują jedną z wiodących pozycji na
arenie międzynarodowej. Miejsce to, ze względu na dynamiczny rozwój
technologii informacyjnych i struktury marketingowe na całym świecie,
jest narażone na ostrą konkurencję.
Z możliwością wykorzystania informacji przestrzennych w biznesie,
administracji i nauce, z wpływem na niemal wszystkie segmenty społeczeństwa, wiążą się nowe istotne rynki z ponadprzeciętnymi wskaźnikami wzrostu i nowymi miejscami dla pracy wykwalifikowanej. Dzięki wykorzystaniu
multimedialnej technologii informacje przestrzenne mają kluczową pozycję
wszędzie tam, gdzie podejmowane decyzje w planowaniu i zarządzaniu
muszą być prostsze, bardziej zrozumiałe i przejrzyste, aby wzmocnić udział
społeczeństwa, a także poprawiać komunikację z obywatelami.
Informacje przestrzenne są również nieodzownym wsparciem w podejmowaniu decyzji oraz w pracy, np. w działaniach na rzecz ochrony
zasobów naturalnych, ochrony praw konsumentów i zrównoważonego
zarządzania gruntami.
Zachęca się więc Rząd Federalny, kraje związkowe i prywatne inicjatywy do ścisłej i pełnej zaufania współpracy, aby wykorzystać szanse leżące
w naukach o ziemi i informacjach przestrzennych w sposób zrównoważony
i pracować nad dalszym ich doskonaleniem.(...)”.
Rezolucja zawiera 9 zaleceń dla rządu federalnego, dotyczących
m.in.:
• rozszerzenia inicjatywy budowy infrastruktury informacji przestrzennej
(IIP) na kraje związkowe;
• opracowania strategii integracji i zarządzania zbiorami danych przestrzennych federacji i krajów związkowych;
• przeanalizowanie kompatybilności zbiorów danych przestrzennych
w kontekście międzynarodowych i europejskich inicjatyw na rzecz
budowania wspólnej globalnej lub europejskiej infrastruktury danych
przestrzennych;
• podstawowe dane o informacjach przestrzennych są i nadal będą
uzyskiwane głównie z wykorzystaniem środków publicznych (w celu
zagwarantowania stałego i całościowego zaopatrywania w aktualne
i wiarygodne dane o niezmiennej jakości). Krajowa infrastruktura danych przestrzennych jest dostępna bezpłatnie dla wszystkich podmiotów
publicznych, jak również użytkowników prywatnych i biznesowych;
34
• wzmożenia wysiłków, przede wszystkim w celu wsparcia badań ukierunkowanych na wdrożenie i rozwój systemu informacji geograficznej,
jak również dalszego rozwoju krajowej infrastruktury danych przestrzennych;
• wsparcie zastosowania infrastruktury informacji przestrzennej w istniejących i nowych przedsiębiorstwach, zwłaszcza małych i średnich,
na przykład w dziedzinie transportu, rolnictwa, ochrony środowiska,
planowania miejscowego i regionalnego, głównie poprzez uproszczenie
dostępu do oficjalnych danych przestrzennych;
• informowanie i edukacja o praktycznych wartościach i korzyściach
z używania informacji przestrzennych, zwłaszcza dla efektywnego
przeprowadzania procedur administracyjnych. Poszerzanie wiedzy
o możliwościach przyszłego wykorzystania informacji przestrzennych
przez rząd, przemysł i naukę;
• zabezpieczenie i poszerzenie międzynarodowej pozycji Niemiec: w dziedzinie geodezji i informacji przestrzennej, wykorzystania istniejącej
niemieckiej przewagi (także politycznie) i przyspieszenia procesu przyjęcia koncepcji Technologie Społeczeństwa Infomacyjnego (Information
Society Technologies – IST) w UE;
• promowanie wykorzystania efektywnych technologii z wykorzystaniem
informacji przestrzennej we wszystkich aspektach życia społecznego i dziedzinach zastosowań (np. ochrona przyrody i ochrona środowiska, naturalne
i przyjazne środowisku rolnictwo i leśnictwo, ochrona praw konsumentów,
transport, urbanistyka i planowania regionalne), dla zachowania zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i miejskich w Niemczech.
Rząd Federalny został zobligowany do przedstawiania sprawozdania opisującego rozwój dziedzin związanych z informacją przestrzenną
w krajowym, europejskim i międzynarodowym kontekście w trzecim roku
każdej kadencji.
Do dnia dzisiejszego (koniec 3. kwartału 2013 roku) przedstawiono
3 raporty z wykonania prac:
• Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung
der verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und internationalen Kontext BT-Drs. 15/5834
z 27.06.200511
11
Raport Rządu Federalnego o postępach rozwoju różnych dziedzin Geoinformacji
w kontekście narodowym, europejskim i międzynarodowym. http://dipbt.bundestag.
de/doc/btd/15/058/1505834.pdf
35
• Zweiter Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und internationalen Kontext BT-Drs. 16/10080
z 30.07.200812
• Dritter Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und internationalen Kontext BT-Drs. 17/11449 z 8.11.
201213
Rezolucję uznaje się za pierwsze polityczne ramy dla utworzenia
ogólnoniemieckiej infrastruktury informacji przestrzennej (Geodateninfrastruktur Deutschland GDI-DE).
Ocenę realizacji zadań zawartych we wniosku końcowym, wraz
z nową listą zaleceń, przedstawiono w dokumencie „Antrag – Nutzung
von Geoinformationen in Deutschland voranbringen”, BT-Drs 15/809 z 8
kwietnia 2003 roku („Wniosek – postępy wykorzystania geoinformacji
w Niemczech”).
Lista pięciu zaleceń przedstawionych w tym dokumencie dotyczyła:
1. Znaczącego polepszenia koordynacji działań z zakresu geoinformacji
w Niemczech.
2. Ujednolicenia i uproszczenia udostępniania danych przestrzennych.
3. Rozbudowy niemieckiego systemu zarządzania kryzysowego deNIS
(ujęty w projektach pilotażowych – przypis autora).
4. Zwołania konferencji federacji i krajów związkowych14.
5. Włączenia w podjęte działania gospodarki.
12
13
14
Drugi raport Rządu Federalnego o postępach rozwoju różnych dziedzin Geoinformacji w kontekście narodowym, europejskim i międzynarodowym. http://dip21.
bundestag.de/dip21/btd/16/100/1610080.pdf
Trzeci raport Rządu Federalnego o postępach rozwoju różnych dziedzin Geoinformacji w kontekście narodowym, europejskim i międzynarodowym. http://dipbt.
bundestag.de/dip21/btd/17/114/1711449.pdf
Pierwszą konferencję federacji i krajów związkowych przeprowadzono w 2001 r.
Konferencja pod tytułem „Wspólna strategia dla wdrożenia rezolucji niemieckiego
parlamentu” była wynikiem wytycznych Bundestagu odnośnie rozszerzenia budowy
infrastruktury informacji przestrzennej na kraje związkowe. Informację o organizacji
konferencji zawiera następny rozdział artykułu (Uchwała 4.2 IMAGI). W roku 2002
przeprowadzono kolejną edycję konferencji.
36
Koncepcja rozwoju infrastruktury informacji przestrzennej
Niemiec
Realizację zadań wyznaczonych przez Bundestag rezolucją z 15.02.2001
rozpoczęto na 7. posiedzeniu IMAGI 10 października 2001 roku. Na posiedzeniu przyjęto 4 uchwały, z czego 3 związane z ww. rezolucją parlamentu
niemieckiego15:
Uchwała 4.1: Infrastruktura informacji przestrzennej Niemiec
(Geodateninfrastruktur Deutschland)
Zakłada się realizację infrastruktury danych przestrzennych Niemiec
(Geodateninfrastruktur Deutschland GDI.de), rozwijanej w sposób zrównoważony i płynny jako projekt infrastruktury publicznej. W pierwszej
kolejności kładzie się nacisk na rozwój w ramach kompetencji rządu federalnego (dla realizacji którego podjęto już pierwsze prace).
Tworzenie infrastruktury podzielono na 3 etapy. Celem pierwszego
jest zharmonizowanie dostępu do systemów metadanych o informacjach
przestrzennych federacji, poprzez GeoMIS.Bund. Celem drugiego etapu
jest harmonizacja tematycznych katalogów obiektów oraz rozwój interfejsów, modułów konwersji, standardów i procedur dla integracji danych
(z uwzględnieniem kontekstu europejskiego). Zapotrzebowanie i udostępnianie istniejących podstawowych danych w narodowej bazie informacji
przestrzennych (Nationalen Geodatenbasis NGDB) zatwierdza odpowiedni
resort. Celem trzeciego etapu jest stopniowa implementacja narodowej bazy
informacji przestrzennych (NGDB) na zasadach wypracowanych podczas
prac nad koncepcją integracji zbiorów, podjętych w drugim etapie.
Jako niezbędne dla budowy Geodateninfrastruktur Deutschland
GDI.de wskazano następujące działania:
• podejmowanie niezbędnych działań politycznych;
• określenie stanu istniejącego i zapotrzebowania w zakresie narodowej
bazy danych przestrzennych z federalnego punktu widzenia, harmonizacja narodowej bazy danych przestrzennych, norm, standardów i semantyki;
15
Czwarta uchwała 6.1 „Federalne wytyczne odnośnie zapłaty za dane przestrzenne”
dotyczyła sprawozdania tymczasowego grupy eksperckiej zajmującej się tematem
opłat i warunków dostawy geodanych na poziomie federalnym. Raport końcowy
(Entgelte und Abgabebedingungen für Geodaten – stan na 22.marca 2002), uwzględniający wytyczne zawarte w uchwale, przedstawiono na 8. posiedzeniu IMAGI
17.04.2002.
37
• budowa krajowej sieci danych przestrzennych;
• optymalizacja zamówień i warunków dostarczania danych przestrzennych;
• inicjatywy szkoleniowe;
• działania z zakresu public relations.
Uchwała 4.2. Konferencja rządu federalnego i krajów związkowych
Bundestag w swojej rezolucji wskazywał na konieczność współpracy
rządu federalnego, krajów związkowych i prywatnych inicjatyw nad tworzeniem ogólnoniemieckiej infrastruktury informacji przestrzennej. W odpowiedzi na ten postulat IMAGI postanowiło zaprosić kraje związkowe na
pierwszą konferencję rządu federalnego i krajów związkowych pt. „Wspólna
strategia dla wdrożenia rezolucji niemieckiego parlamentu”. W celu przygotowania konferencji utworzono grupę roboczą „Infrastruktura informacji
przestrzennych”. Grupa przygotowała propozycje wniosków, jako uszeregowane działania dla budowy Geodateninfrastruktur Deutschland GDI.de.
Uchwała 4.3. Wspólna praca z biznesem i nauką
Kolejnym z punktów decyzji Bundestagu była konieczność wzmocnienia współpracy z biznesem i środowiskiem akademickim, w celu lepszego
wykorzystania informacji przestrzennej. IMAGI postanawia zainicjować
proces dialogu.
Jeszcze w tym samym miesiącu (21.10.2001 r.) przedstawiono koncepcję rozwoju infrastruktury informacji przestrzennej Niemiec (Konzept
für die Entwicklung der Geodateninfrastruktur Deutschland). Koncepcja
jest rozwinięciem kroków wdrażania systemu na poziomie federalnym,
przedstawionych w uchwale IMAGI z 10.10.2001 r. oraz wcześniejszych
opracowań komisji.
Realizację projektu podzielono na trzy stopnie:
◦ umożliwienie dostępu do informacji przestrzennych (stworzenie
serwisu metadanych – GeoMIS.Bund do przeszukiwania danych przestrzennych na poziomie federalnym i w krajach związkowych w oparciu
o wspólne, uznane, krajowe i zagraniczne normy i standardy). W wyniku
realizacji pierwszego etapu możliwe będzie przeszukanie informacji
przestrzennych z różnych dziedzin, zoptymalizuje to przechowywanie
danych oraz zmniejszy koszty przy wzroście wydajności.
◦ harmonizacja istniejących informacji przestrzennych (harmonizacja tematycznych katalogów obiektów, rozwój interfejsów i modułów
konwersji podczas przyjmowania jednolitych standardów i procedur
integracji danych – z uwzględnieniem kontekstu europejskiego. Jako
38
wspólną podstawę dla poszczególnych działów katalogu obiektów
ustanowiono nowy model oparty na normach ISO serii 191xx, zwany
AFIS/ALKIS/ATKIS-Datenmodell 116, opracowany przez grupę roboczą
urzędów geodezyjnych krajów związkowych (Arbeitsgemeinschaft der
Vermessungsverwaltungen der Länder AdV) – narodowa baza informacji
przestrzennych (Nationalen Geodatenbasis NGDB).
◦ implementacja systemu (stopniowe wdrożenie NGDB z wykorzystaniem przyjaznego dla użytkownika interfejsu – bazujący na dostępie
internetowym, umożliwiającym przetwarzanie i udostępnianie danych
GeoPortal, system dostępny dla administracji publicznej, sektora prywatnego (komercyjnego i nie), nauki oraz mieszkańców).
Cały proces koordynuje i nadzoruje IMAGI.
Rdzeniem systemu jest narodowa baza informacji przestrzennych
Nationale Geodatenbasis (NGDB), składająca się z:
◦ podstawowych informacji przestrzennych Geobasisdaten (GBD) – obejmuje informacje topograficzne, działki i budynki bez opisanego sposobu
użytkowania;
◦ tematycznych informacji przestrzennych Geofachdaten (GFD) – obejmuje dane tematyczne, np. dotyczące demografii, gleboznawstwa, ochrony
przyrody itp.;
◦ powiązanych z nimi metadanymi Metadaten (MD).
NGDB w połączeniu z siecią zgromadzonych danych, dostępnymi
usługami sieciowymi i z wykorzystaniem określonych standardów tworzy
niemiecką infrastrukturę informacji przestrzennej Geodateninfrastruktur
Deutschland.
Efektem końcowym ma być dostęp do zharmonizowanych informacji
przestrzennych poprzez GeoPortal.Bund, z wykorzystaniem usług Web
Mapping Services, umożliwiających zobrazowanie informacji na ekranie
komputera oraz ich wzajemne nakładanie na siebie. Z serwisem ma być
połączona informacja o sposobie zamawiania i formach odpłatności za
dane z wykorzystaniem przejrzystej tabeli opłat i licencji użycia. Dostęp
16
AFIS (Das Amtliche Festpunktinformationssystem) – urzędowy system punktów
odniesienia; ALKIS (Das Amtliche Liegenschaftskatasterinformationssystem)
– urzędowy system katastralny łączący zautomatyzowaną mapę nieruchomości
ze zautomatyzowanym katalogiem ksiąg wieczystych; ATKIS (Das Amtliche
Topographisch – Kartographische Informationssystem) – urzędowy system topograficzno – kartograficzny dla prowadzenia zdygitalizowanych rezultatów pomiarów
topograficznych i urzędowych map topograficznych.
39
do istniejących zbiorów danych przestrzennych ma zapewnić przeglądarka
metadanych GeoMIS.Bund. Dodatkowymi usługami ma być możliwość
przeliczania współrzędnych, pozyskiwanie informacji o danym obszarze
geograficznym, forum, giełda pracy, listy przydatnych linków, wielojęzyczny specjalistyczny słownik tematyczny itp.
Odnośnie samej budowy systemu, podobnie jak w założeniach
przedstawionych w „Koncepcji efektywnego zarządzania informacjami przestrzennymi federacji”, tak i tutaj zakłada się zdecentralizowany
sposób przechowywania danych tematycznych. Wynika to z konieczności prowadzenia zasobu przez organy kompetentne w danej dziedzinie,
a zarazem rozwiązanie to jest gwarantem aktualności danych. Centralnie
przechowywane są podstawowe informacje przestrzenne (Geobasisdaten
GBD). Jednostką odpowiedzialną jest Centrum Informacji Przestrzennych
(Geodatenzentrum) Federalnego Urzędu Kartografii i Geodezji w Lipsku17.
Urząd odpowiada za złożenie i harmonizację danych przesyłanych przez
kraje związkowe, w celu uzyskania jednorodnych zestawów danych dla
obszaru całej federacji.
Realizacja infrastruktury informacji przestrzennej poza ośrodkiem
centralnym wymaga podjęcia działań organizacyjnych i administracyjnych
w celu zapewnienia właściwej koordynacji toku prac na poziomie lokalnym,
regionalnym, krajowym, a dalej międzynarodowym. Osiągnięcie zakładanych rezultatów jest możliwe tylko i wyłącznie przy ścisłej i konstruktywnej
współpracy na wszystkich poziomach. Poza zastosowaniem odpowiednich
instrumentów politycznych organizujących prace, konieczne jest ustalenie wspólnych rozwiązań technicznych, umożliwiających harmonizację
zbiorów istniejących i powstających w przyszłości (zarówno danych, jak
i metadanych)18. Istotne jest, aby rozwiązania te były w miarę możliwości
uniwersalne, tj. niezależne od sprzętu i oprogramowania. Wymaga to wykorzystania typowych formatów dla danych przestrzennych i metadanych.
Podstawą są tu obowiązujące standardy OGC oraz ISO19.
17
18
19
http://www.geodatenzentrum.de/geodaten/gdz_rahmen.gdz_div
Część prac nad harmonizacją istniejących zbiorów informacji przestrzennych (m.in.
w projektach pilotażowych opisanych w dalszej części artykułu) przeprowadzono w sposób zautomatyzowany przy użyciu narzędzi do konwersji (jak Feature
Manipulation Engine FME). Programy te nie sprawdzają się jednak w zadaniach
wymagających znacznej precyzji odwzorowania, jak np. przebieg granic obszarów
chronionych (mające duże znaczenie dla możliwości zagospodarowania i użytkowania terenów).
OGC – Open Geospatial Consortium, ISO – International Standard Organization
40
Kolejnym istotnym elementem wynikającym z decentralizacji jest
standaryzacja ceny i warunków dostawy informacji przestrzennych w różnych agencjach rządowych i we wszystkich krajach związkowych20.
GEOMIS.BUND – w poszukiwaniu danych
GeoMIS.Bund był pierwszym etapem budowy infrastruktury informacji przestrzennej, a w ostatecznym rezultacie stanowi integralną część
GeoPortal.Bund. Jest to system umożliwiający przeszukiwanie istniejących
metadanych danych przestrzennych w internecie, niezależnie od przynależności administracyjnej zbioru (tj. z którego kraju związkowego pochodzi
informacja). Listy wyników obejmują poszczególne poziomy zarządzania
(od federalnego, przez krajowe po lokalne). Zapewnia to przejrzysty dostęp
do wszystkich informacji przestrzennych, a poprzez włączenie projektu do
tworzonej inicjatywy E-Government Deutschland-Online stanowi istotny
element standaryzacji, jak do tej pory niejednorodnych systemów i zbiorów danych.
Przyjęty zdecentralizowany model rozmieszczenia metadanych informacji przestrzennych wynika z analiz przeprowadzonych w fazie koncepcyjnej.
Centralne przechowywanie metadanych związane by było z nadmiernym obciążeniem administracji – obsługa byłaby zbyt czasochłonna i kosztowna, ze
względu na konieczność regularnego porównywania danych i wprowadzania
uaktualnień. Za efektywniejsze uznano rozwiązanie, gdy za zbiór metadanych
odpowiada organ odpowiedzialny za określone zbiory tematyczne (wiele
urzędów na własne potrzeby prowadziło już bazy metadanych). Gwarantuje
to właściwą jakość zbiorów, dbanie o ich stan oraz aktualność przechowywanych informacji przestrzennych i powiązanych z nimi metadanych. W tym
rozwiązaniu należało jedynie ujednolicić w skali całego państwa stosowane
metadane i przyjąć wytyczne dla nowo tworzonych danych.
Utrudnieniem przy ujednolicaniu był bardzo różny stan istniejących
katalogów metadanych informacji przestrzennych. Przeprowadzona kwerenda wykazała szereg problemów. Część z nich dotyczyła aktualności
20
W tym celu powstały ramowe wytyczne określające trzy poziomy cen: usługi podstawowe (bezpłatne, o ile nie wiąże się z nimi konieczność opracowania danych),
usługi zestandaryzowane (opłaty oparte na wartości rynkowej dla produktów i usług
standardowych, urząd pobiera prowizję za przygotowanie danych) oraz usługi specyficzne (obejmuje produkty i usługi, które są opracowane na specjalne życzenie,
opłata ma przynajmniej pokryć poniesione przez urząd koszty i nie może naruszać
zasad konkurencji).
41
posiadanych zbiorów, reszta – ich zawartości lub luk w opisach. Głównymi
przeszkodami w harmonizacji danych były: brak współrzędnych geograficznych (w tym brak określenia układu współrzędnych), pola daty wpisywane
jako pola tekstowe, brakujące informacje w opisie metadanych, takie jak
aktualność danych, osoba do kontaktu (dla danych i metadanych) itp.
Niektóre braki można uzupełnić automatycznie – część metadanych
jest generowana samoistnie przez programy GIS, inne wymagają udziału
administratora. Jak to podsumował Jürgen Walther w artykule „Die Entwicklung einer Geodateninfrastruktur für Deutschland”: ”Ostatecznie
z bazy danych można pobierać tylko to, co się w niej znajduje. Nic więc
nie zastąpi dobrze prowadzonej bazy danych”21.
Prace nad GeoMIS.Bund prowadził Federalny Urząd Kartografii
i Geodezji przy współpracy dwóch firm prywatnych (GIStec z Darmstadt
i wemove z Frankfurtu). Dla zapewnienia interoperacyjności zbiorów na
szczeblu krajowym i międzynarodowym zastosowano standardy OGC (catalogue service implementation specifications) oraz ISO (19115, 19139).
GeoMIS.Bund funkcjonuje jako Broker informacji rozmieszczonych
w różnych instytucjach, przeszukując je z wykorzystaniem protokołów
SOAP (Simple Object Access Protocol) lub Z39.50. Użytkownik może
szukać informacji poprzez wpisanie w interfejsie poszukiwanej frazy (jak
np. obszary chronione, woda), określenie nazwy geograficznej (nazwa
konkretnego miasta, nazwa rzeki) lub wpisanie zestawu współrzędnych
geograficznych (ukazując dane dotyczące konkretnego obszaru, jak np.
rodzaje siedlisk, gleb, obszary chronione, rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń itp.). Zakres poszukiwań można zawęzić wybierając: interesujące
nas kategorie tematyczne (np. wody, rolnictwo i leśnictwo), rodzaj danych
(zestaw danych, seria danych, mapy), czas (dane z jakiego przedziału czasowego nas interesują), dostęp (na zamówienie, do pobrania) itp. Interfejs
i w miarę możliwości zawartość prezentowane są w języku niemieckim
oraz angielskim.
W odniesieniu do zapytań użytkownika, dla zwiększenia trafności
rezultatów wyszukiwania, stosuje się Tezaurusy. Podstawowym wykorzystywanym w GeoMIS.Bund jest Geo-Tezaurus22 (jego integralną częścią
21
22
„Letztendlich kann aber nur aus einer Datenbank herausgeholt werden, was darin
steckt. Eine gute Datenbankpflege kann nicht ersetzt werden”.
Słownik początkowo prowadzony był przez Federalne Ministerstwo Ochrony
Przyrody; na 9. posiedzeniu IMAGI dnia 09.10.2002 r. Geo-Tezaurus przeniesiono
do Federalnego Ministerstwa Kartografii i Geodezji.
42
jest Gazetteer GN 25023). Poza Geo-Tezaurusem używa się słowników
specjalistycznych rozmieszczonych w różnych instytucjach, dysponujących danymi przestrzennymi. Zapytanie użytkownika przekazane danej
instytucji przeszukuje bazę również pod kątem synonimów poszukiwanej
frazy, podgrup lub terminów powiązanych (wynikających ze słowników
specjalistycznych), jak np. geologia – nauki o ziemi, minerały. Zebrane
informacje zwrotne wyświetlane są na monitorze użytkownika.
Projekt ukończono i udostępniono w internecie we wrześniu 2003
roku. GeoMIS.Bund jest produktem dynamicznym i może w każdej chwili
być rozszerzony lub przekonfigurowany. Zmiany dotyczą głównie ciągle
zwiększającej się ilości przeszukiwanych katalogów metadanych. Do
stycznia 2005 roku wyszukiwarka GeoMIS.Bund obejmowała 11 systemów
metadanych z instytucji federalnych i krajowych. Systemy te obejmowały
również powiązane z nimi zbiory, jak np. dane Centralnego punktu dokumentacji i informacji agrarnej (Zentralstelle für Agrardokumentation
und -information ZADI) oraz Katalogi danych środowiskowych krajów
związkowych (Umweltdatenkataloge UDK). Całkowita liczba systemów
objętych wyszukiwarką była wyższa niż ilość bezpośrednio podłączonych
systemów instytucjonalnych. W latach 2005 i 2006 zaplanowano podłączenie kolejnych 12 systemów metadanych administracji publicznej. W grudniu
2007 roku łączna ilość zestawów metadanych możliwych do przeszukania
wynosiła ok 30.00024.
W planach jest również wzajemne połączenie wyszukiwarki GeoMIS.
Bund i systemów metadanych prywatnych przedsiębiorców (tj. umożliwienie wyszukiwarce państwowej przeszukiwanie również zbiorów prywatnych/komercyjnych oraz w drugą stronę – umożliwienie przeszukiwania
zasobów państwowych przez wyszukiwarki prywatne/komercyjne).
W ostatecznej formie GeoMIS.Bund będzie udostępniał wszystkie metadane informacji przestrzennych urzędów federalnych (podstawowe dane
przestrzenne i dane tematyczne). Planowane jest również podłączenie pod
wyszukiwarkę metadanych posiadanych przez kraje związkowe. Wstępne
próby przeprowadzono w ramach jednego z projektów pilotażowych, w którym brali udział przedstawiciele Grupy Roboczej Urzędów Geodezyjnych
krajów związkowych25. W ramach prac końcowych nad ostatecznym pro23
24
25
Rejestr nazw i obiektów geograficznych w skali 1:250 000.
Dane na podstawie raportów postępu prac nad rozwojem infrastruktury informacji
przestrzennej, przedstawianych Bundestagowi w latach 2005, 2008 i 2012.
Arbeitsgemeinschaft der Vermessungsverwaltungen AdV – organ odpowiedzialny za
koordynację prac wszystkich urzędów geodezyjnych (http://www.adv-online.de)
43
duktem w wybranych instytucjach państwowych zainstalowano interfejsy
umożliwiające dostęp do wyników prac.
GeoPortal.Bund – dostęp do danych
Uruchomienie portalu internetowego to wraz z utworzeniem Narodowej bazy danych przestrzennych (NGDB) trzeci i ostatni etap budowy
infrastruktury informacji przestrzennej, przedstawiony przez IMAGI.
GeoPortal.Bund jest centralnym punktem infrastruktury informacji
przestrzennej. Składa się z dwóch zasadniczych części: przeglądarki mapowej służącej do przedstawienia graficznego informacji z różnych źródeł
oraz wyszukiwarki danych i usług przestrzennych (z możliwością szybkiego
przejścia do przeglądarki mapowej i zobrazowania znalezionych danych).
Użytkownik może z jego pomocą wyszukiwać informacje przestrzenne
od jednego lub większej liczby dostawców, dzięki wykorzystaniu usług
sieciowych zobaczyć ich wizualizację i ze sobą wzajemnie połączyć.
Uzyskuje w ten sposób wiedzę o wzajemnych powiązaniach przestrzennych różnych danych (jak np. zasięgi obszarów chronionych w połączeniu
z granicami administracyjnymi gmin, odwzorowanie przestrzenne danych
statystycznych itp.). Osiągnięty w ten sposób łatwy dostęp użytkownika do
wiedzy wymagał dużego nakładu pracy nad rozwiązaniami technicznymi
geoportalu.
Jednym z głównych założeń przy budowie zarówno GeoMIS.Bund,
jak i GeoPortal.Bund było minimalizowanie dodatkowych kosztów w administracji publicznej. Wykluczało to zakup drogiego oprogramowania
i związanych z jego wykorzystaniem licencji dla dalszych użytkowników.
Z tego względu przy realizacji projektu zdecydowano się na zastosowanie
w jak najszerszym zakresie rozwiązań open source: komponentów projektu
Jakarta26. Jako platformę wykorzystuje się Windows i Tomcat, Apache
Web Server, Java SDK 1.4, Turbine (Web Application Framework) oraz
Jetspeed (Portal Framework)27. Całość ma być prosta, modułowa i oparta
na zastosowaniu Servlets oraz Java Server Pages, tj. umożliwiać (dzięki interaktywnej komunikacji serwera z przeglądarką) tworzenie dynamicznych
dokumentów www z wykorzystaniem języka java. Przy budowie aplikacji
wykorzystano Model View Controller, zapewniający wyraźne oddzielenie
26
27
Część projektów jest aktualnie rozwijana przez Apache Software Foundation (np.
Tomcat, Turbine, Jetspeed...).
Za J. Walther: „Die Entwicklung einer Geodateninfrastruktur für Deutschland”,
2003
44
danych od obszaru stosowania/użycia. Wykorzystanie struktury stworzonej
z użyciem mechanizmu komponentów wielokrotnego użytku (Java Beans)
sprawia, że zastosowanie różnych modułów jest szybkie i bezproblemowe.
Opieka nad zawartością portalu odbywa się przez Content Management
System (CMS) stworzony dla projektu BundOnline 200528.
Programowanie podstawowych funkcji zakończono w sierpniu
2003 roku. Realizowana w 2004 roku druga faza dotyczyła głównie implementacji funkcji odwzorowywania map w internecie (Web Mapping
Service) – sukcesywnie zwiększając ilość objętych nim danych. Zgodnie
z harmonogramem prace zakończono w 2005 roku – poza możliwością
przeszukiwania danych online (z wykorzystaniem GeoMIS.Bund – udostępnionego już w 2003 roku) umożliwiono bezpośredni dostęp do danych
przestrzennych. Jako zasadę działania portalu przyjęto „szukać – znaleźć
– wykorzystać”. Technicznie działanie portalu przedstawia się następująco: zapytanie użytkownika jest przekazywane online do interfejsów
opartych na standardach internetowych, gdzie jest przetwarzane i odsyłane
do GeoPortal.Bund. Tu zachodzi integracja uzyskanych wyników (listy
wyników, interaktywnych map), a użytkownik zależnie od potrzeb może
je łączyć, integrować i używać w różnych scenariuszach. W grudniu 2007
roku poprzez geoportal można było przeglądać ok. 500 przygotowanych
map tematycznych. Osiągnięcie tego stanu rzeczy wymagało współpracy
wielu instytucji publicznych (dostawców posiadanych przez siebie danych
przestrzennych). IMAGI wymienia tu m.in.:
• Federalny Urząd Kartografii i Geodezji we Frankfurcie,
• Federalny Urząd Statystyczny w Wiesbaden,
• Federalny Urząd Ochrony Środowiska w Bonn,
• Niemiecka służba meteorologiczna w Offenbach,
• Federalny Urząd Nauk o Ziemi i Surowcach w Hanowerze,
• Niemieckie centrum teledetekcji w Oberpfaffenhofen,
• Federalny Urząd Gospodarki Wodnej i Żeglugi,
• Federalny Urząd Żeglugi Morskiej i Hydrografii.
28
BundOnline 2005 jest inicjatywą podjętą w 2000 roku, mającą na celu umożliwienie
dostępu online do zasobów informacji i usług administracyjnych realizowanych
przez urzędy federalne. Efektem projektu jest centralny punkt dostępu – strona
„Administracja federalna online” (http://www.bund.de), z liczbą ponad 1,7 miliona odwiedzin w miesiącu (zgodnie z danymi podanymi na stronie). Powiązanym
projektem jest rozpoczęty w połowie 2006 roku E-Government Deutschland-Online, mający zapewnić dostęp do informacji i usług administracyjnych w obrębie
federacji, krajów związkowych i gmin.
45
• Centralny punkt dokumentacji i informacji agrarnej w Bonn,
• Federalny Urząd Ochrony Ludności i Usuwania Skutków Katastrof
w Bonn29
Budowa portalu przewiduje również możliwość zintegrowania usług
sieciowych w nim dostępnych z procedurami administracyjnymi w projekcie E-Government. Może też on służyć jako centralne łącze do portali
krajów związkowych. Dostęp do usługi jest darmowy.
Głównym problemem w implementacji geoportalu podkreślanym
w wielu dokumentach nie są kwestie techniczne związane z jego działaniem,
ale harmonizacja istniejących informacji przestrzennych oraz unifikacja
standardów dla nowopowstających danych na potrzeby usług Web Mapping
Services. Wyraźnie pokazały to prowadzone projekty pilotażowe. W wielu
przypadkach dopiero opracowywanie portalu wymusiło wypracowanie
wspólnych rozwiązań.
Projekty pilotażowe
Projekty pilotażowe poza swoją utylitarnością (zakończone będą
częścią tworzonej infrastruktury informacji przestrzennej) mają na celu
sprawdzenie w praktyce przyjętych rozwiązań teoretycznych, identyfikację
i rozwiązanie napotkanych problemów (nie przewidzianych w pracach
teoretycznych lub napotkanych podczas realizacji projektu, np. związanych
z dostosowaniem istniejących danych lub ich aktualnością), mających
znaczenie dla dalszych prac nad systemem.
W ramach prac nad harmonizacją publicznych geodanych, związanych
z administracją federalną, podjęto 4 priorytetowe, interdyscyplinarne projekty pilotażowe, realizowane jako zamówienia publiczne:
• Informacje o obszarach chronionych na podstawie ustaw o ochronie przyrody i prawa wodnego (Schutzgebietsinformationen nach Umwelt– und
Wasserrecht) – opisany pokrótce poniżej
• Raportowanie o emisji gazów cieplarnianych, wynikające z umów międzynarodowych (Berichterstattung zu Klimagas-Emissionen aufgrund
internationaler Vereinbarungen)
29
Bundesamt für Kartographieund Geodäsie (BKG), Statistisches Bundesamt (StBA),
Bundesamt für Naturschutz (BfN), Deutscher Wetterdienst (DWD), Bundesanstalt
für Geowissenschaften und Rohstoffe (BGR), Deutsches Fernerkundungsdatenzentrum (DFD), Wasser– und Schifffahrtsverwaltung des Bundes (WSV), Bundesamt
für Seeschifffahrt und Hydrographie (BSH), Zentralstelle für Agrardokumentation
und -information (ZADI), Bundesamt für Bevölkerungsschutz und Katastrophenhilfe (BBK).
46
• Niemiecki system zarządzania kryzysowego (Deutsches Notfallvorsorge
Informationssystem – deNIS II)
• Drogi i informacje o ruchu drogowym federacji, krajów związkowych
i gmin (Straßen– und Verkehrsinformationen von Bund, Ländern und
Kommunen)
Prace były prowadzone przez IMAGI we współpracy z odpowiednimi
organami administracji oraz grupami specjalistów.
Projekt pilotażowy „Informacje o obszarach chronionych na podstawie
ustaw o ochronie przyrody i prawa wodnego“ rozpoczęto w maju 2002
roku. Pierwszy etap prac, podobnie jak w przypadku pozostałych projektów
pilotażowych, obejmował:
• kwerendę zapotrzebowania na dane, w oparciu o zadania ustawowe i stan
faktyczny;
• ustalenie krótko– i długoterminowego planu działań na podstawie uzyskanych wyników;
• opracowanie koncepcji z uwzględnieniem priorytetu dla istniejących
zbiorów danych, struktur administracyjnych, obowiązujących norm
i standardów, jak również stosunku kosztów i korzyści wynikających
z przewidywanych działań.
Na podstawie otrzymanych z urzędów informacji o posiadanych
danych, dotyczących: rodzaju obszaru chronionego, jego zasięgu przestrzennego, pochodzenia danych, ich jakości i aktualności, dokładności
itp., uzyskano wiedzę konieczną do określenia zapotrzebowania na dane,
ich stanu, postępach harmonizacji (semantycznych i geometrycznych) oraz
przykładów dla integracji danych.
Znaczenie projektu dla administracji potwierdziła już pierwsza faza
prac: ponad 20 instytucji na poziomie federalnym potrzebuje tych informacji
przestrzennych do wykonywania swoich obowiązków służbowych30. Dane,
poza tematami związanymi ściśle z ochroną środowiska, wykorzystywane są m.in. w planowaniu układu drogowego, rozmieszczeniu zabudowy
mieszkaniowej, rozmieszczeniu obiektów wojskowych, ochrony przed
kataklizmami itp.
Przed podjętymi pracami informacje przestrzenne dotyczące obszarów
chronionych były zbierane przez wielu użytkowników w różnych miejscach
i wykorzystywane w różnych modelach danych. Pierwszy etap prac polegał
30
Za: „Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und
internationalen Kontext” BT-Drs. 15/5834 vom 27.06.2005
47
więc na określeniu źródeł informacji, a następnie zharmonizowaniu danych
przy użyciu oprogramowania GIS31, w celu porównania ich zgodności.
Nałożenie na siebie informacji wykazało ich niejednorodność dotyczącą
zarówno położenia obszarów chronionych, jak i kompletności danych. Jednym z głównych problemów był przebieg granic. Częściowo można było
wykorzystać geometryczne przybliżenie danych do sieci drogowej Basis
DLM32, ale wyłącznie w sytuacji, gdy granica pokrywała się z przebiegiem
drogi. W bardzo częstym przypadku, jakim są naturalne granice obszaru
chronionego (jak np. strumień czy granica lasu), prawidłowe odwzorowanie
wymaga udziału człowieka.
Mniej problemów stwarzało dopasowanie semantyczne – uznano, że
należy zastosować katalog obiektów ATKIS33, tj. katalog Urzędowego systemu informacji topograficzno-kartograficznej. Katalog zawiera wszystkie
rodzaje obszarów chronionych ustanawianych na mocy prawa.
W trakcie prac nad projektem potwierdzono, że opracowywanie
danych zgodnie z przyjętymi standardami (zapewniającymi ujednolicone
i interoperacyjne dane), określenie sposobu organizacji zbiorów i dostępu do usług w znacznym stopniu obniży koszty stosowania informacji
przestrzennych przez administrację. Obniżenie kosztów związane jest
m.in. z ograniczeniem kosztów związanych z przechowywaniem danych,
pracy związanej z przekształcaniem lub tworzeniem danych zgodnych
z używanym modelem/oprogramowaniem, ale również ze względu na
usuwanie struktur biurokratycznych w dostępie do danych. Umożliwia
to wykorzystanie informacji przestrzennych w dużo szerszym zakresie
i bardziej efektywnie. Jednakże, aby móc w pełni wykorzystać istniejące
dane niezbędne są inwestycje w infrastrukturę techniczną oraz wspólne
i skoordynowane podejście do tematu na wszystkich poziomach administracyjnych.
W celu zapewnienia odpowiednich danych dla wszystkich instytucji
państwowych z zakresu obszarów chronionych zaproponowano stworzenie
(przez rząd federalny i kraje związkowe) centralnego, wykwalifikowanego
organu (Kompetenzzentrum) przy którejś z istniejących instytucji (na wzór
31
32
33
34
Do konwersji danych zastosowano ArcInfo oraz FME (Feature Manipulation Engine).
Digitale Landschaftsmodell – cyfrowy model terenu; część składowa elektronicznych map topograficznych Niemiec
ATKIS – Amtliches Topographisch–Kartographisches Informationssystem: http://
www.atkis.de/dstinfo/dstinfo2.dst_gliederung
Patrz przypis 25
48
AdV w geodezji)34, odpowiedzialnego za zbieranie, harmonizację oraz przygotowanie informacji przestrzennych pozyskanych z krajów związkowych.
Zagwarantuje to dostęp do aktualnych danych o obszarach chronionych
z wykorzystaniem aktualnych narzędzi (internetu). Jest to o tyle istotne, że
większość informacji o tych obszarach powstaje i jest gromadzona głównie
na poziomie lokalnym.
Po raz kolejny głównym wnioskiem, pojawiającym się przy realizacji infrastruktury informacji przestrzennej (w tym przypadku płynącym
z przeprowadzonych projektów pilotażowych), jest to, że realizacja infrastruktury informacji przestrzennej jest możliwa tylko w ścisłej i konstruktywnej współpracy pomiędzy wszystkimi szczeblami administracji
publicznej.
Tworzenie ogólnoniemieckiego systemu informacji przestrzennej
Utworzenie ogólnoniemieckiej infrastruktury informacji przestrzennej
(IIP) wymagało podjęcia szeregu prac na polu administracyjnym i politycznym, wynikających m.in. ze struktury administracyjnej federacji, jak
i konieczności określenia ram działania tworzonej infrastruktury.
Jak informuje IMAGI35, znaczenie przy podjęciu prac miał duży
wzrost popytu na urzędowe geoinformacje, zgłaszany przez ich użytkowników (zarówno ze strony nauki czy gospodarki, ale i samej administracji).
Użytkownicy byli zainteresowani nie tylko danymi z określonego miejsca,
ale i jego otoczenia – wzrastało znaczenie kontekstu posiadanych danych
przestrzennych (istotnego dla określenia wzajemnych wpływów). Potrzeba, a wręcz konieczność istnienia IIP wynikała z coraz bardziej złożonej
współzależności danych przestrzennych. Jednocześnie budowa systemu
była ułatwiona dzięki istniejącym i udoskonalanym możliwościom technicznym.
Organizacja Geodateninfrastruktur – Deutschland GDI-DE (Infrastruktura informacji przestrzennej Niemiec)
Prace nad strukturą trwały od 2003 roku. Udział w budowie infrastruktury informacji przestrzennej Niemiec (Geodateninfrastruktur Deutschland
GDI-DE) bierze rząd federalny, kraje związkowe i związki komunalne.
Wspólne przepisy dotyczące budowy i eksploatacji IIP są uregulowane
35
http://www.imagi.de/SharedDocs/Downloads/IMAGI/DE/IMAGI_Organisation_Zusatz.pdf?__blob=publicationFile
49
w porozumieniu administracyjnym między rządem federalnym a krajami
związkowymi36.
GDI-DE powołano do życia w 2005 roku poprzez ustanowienie:
zespołu kierowniczego/komitetu sterującego (Lenkungsgremium GDI-DE; LG GDI-DE) i punktu koordynującego (Koordinierungsstelle; Kst.
GDI-DE). Strukturę organizacyjną można podzielić na trzy zasadnicze
poziomy: wspomniany wyżej zespół kierujący, punkt koordynujący oraz
rozproszeni członkowie sieci.
Zespół kierowniczy GDI-DE (Lenkungsgremium LG) stanowią 3
przedstawiciele rządu federalnego, po 1 przedstawicielu z każdego z landów oraz 3 reprezentantów związków komunalnych: Związku niemieckich
powiatów, Związku miast niemieckich oraz Związku niemieckich miast
i gmin (odpowiednio: Deutscher Landkreistag, Deutscher Städtetag
oraz Deutscher Städte– und Gemeindebund). Jest to organ decyzyjny
w strukturze GDI-DE – wyznacza zadania i podejmuje kluczowe decyzje.
Organem kierującym wykonaniem prac jest punkt koordynujący pracę
sieci (Koordinierungsstelle, Kst.), prezentujący przedstawicielom grona
kierowniczego koncepcje prac i raporty wykonania. Punkt stanowi platformę wymiany informacji pomiędzy członkami sieci oraz koordynuje
podejmowane przez nich działania. Sieć tworzą poszczególne organy
administracyjne federacji, landy i gminy, jak również uniwersytety, grupy
robocze, eksperci i inni.
Ze względu na strukturę administracyjną Niemiec tworzenie systemu
informacji przestrzennej odbywa się na trzech poziomach:
• GDI-DE, na poziomie Republiki Federalnej Niemiec;
• GDI-Bundesland, na poziomie każdego z krajów związkowych;
• GDI-Kommunal, na poziomie każdej z gmin.
Koszty systemu ponoszą wspólnie: rząd federalny, kraje związkowe i samorządy lokalne. Do urzędowych zadań z zakresu geoinformacji
należy gromadzenie, zarządzanie i udostępnianie oficjalnych danych
przestrzennych.
36
Początkowo Vereinbarung zwischen dem Bund und den Ländern zur Einrichtung
einer Geschäfts– und Koordinierungsstelle zum gemeinsamen Aufbau der Geodateninfrastruktur Deutschland (GDI-DE) z 14.06.2006 następnie Vereinbarung
zwischen dem Bund und den Ländern zum gemeinsamen Aufbau und Betrieb
der Geodateninfrastruktur Deutschland (Verwaltungsvereinbarung GDI-DE)
z 01.01.2013
50
Zadania GDI-DE
Szef Urzędu Kanclerza Republiki Federalnej Niemiec oraz szefowie
kancelarii państwowych i senatów krajów związkowych przekazali sekretarzom stanu, będącym członkami grupy roboczej projektu E-Government37,
polityczne kierownictwo nad GDI-DE. Grupa ta przekazała gronu kierowniczemu GDI-DE (Lenkungsgremium GDI-DE) następujące kluczowe zadania
dla realizacji narodowej infrastruktury informacji przestrzennej:
• Wypracowanie wspólnej dla władz federalnych, władz krajów związkowych i władz lokalnych koncepcji utworzenia publicznego systemu
informacji przestrzennej Niemiec GDI, jako części jeszcze nie utworzonej
europejskiej sieci informacji przestrzennej;
• Kierowanie i koordynacja działań krajów związkowych, gmin i rządu
federalnego dla rozwoju, utrzymania i wdrażania norm i standardów
w europejskich oraz międzynarodowych strukturach informacji przestrzennych;
• Ustalenie projektów modelowych (Best practice) w celu utworzenia sieci
geoportali w Niemczech według zasady „Niektóre dla wszystkich”;
• Monitorowanie realizacji obowiązkowej narodowej bazy danych
przestrzennych (National Geodatenbasis NGDB) przez administrację
publiczną rządu federalnego, krajów związkowych i gmin.
Działania podjęte w ramach tworzenia GDI-DE zbiegły się w czasie
z realizacją inicjatywy utworzenia systemu informacji przestrzennej, obejmującego całą Unię Europejską. Stąd na 28. posiedzeniu sekretarzy stanu
projektu E-Government w dniu 24 czerwca 2008 roku rozszerzono zadania
GDI-DE o działania związane z wdrażaniem Dyrektywy INSPIRE. Lenkungsgremium GDI-DE ustanowiono krajowym punktem kontaktowym,
a Koordinierungsstelle GDI-DE pełni role wykonawcze, koordynując
prace nad wdrażaniem dyrektywy na terenie Niemiec oraz opracowując
i publikując okresowe raporty dla Komisji Europejskiej. Dodatkowo Koordinierungsstelle GDI-DE ma opracować techniczny system monitoringu
(GDI-DE Testsuite)38, określający zgodność informacji przestrzennych
i usług z wymogami INSPIRE.
37
38
Wiosną 2010 roku grupę roboczą E-Governemnt rozwiązano, a na jej miejsce powołano radę IT-Planungsrat, odpowiedzialną za dalsze prowadzenie prac (www.
it-planungsrat.de).
Platforma testująca, jaką jest Testsuite, jest integralną częścią architektury infrastruktury informacji przestrzennej Niemiec GDI-DE. Aplikacja zawarta na stronie
http://testsuite.gdi-de.org/gdi/ umożliwia przetestowanie zbiorów danych lub usług
51
Architektura Infrastruktury Informacji Przestrzennej Niemiec
W ramach realizacji zadań nałożonych na GDI-DE w sierpniu 2007
roku opracowano dokument „Architektura Infrastruktury Informacji Przestrzennej Niemiec, wersja 1.0 – Koncepcja interdyscyplinarnego i wielopoziomowego dostarczania danych przestrzennych w ramach E-Government
w Niemczech”39. Dokument jest instrukcją do tego, co i w jaki sposób chcą
osiągnąć Niemcy poprzez stworzenie GDI-DE.
Koncepcja składa się z trzech części: pierwsza określa zadania, cele
i organizację GDI-DE, druga opisuje stronę techniczną przedsięwzięcia,
a trzecia plan realizacji koncepcji.
Część pierwsza, poza opisem organizacji GDI-DE (zaprezentowanym
we wcześniejszej części artykułu), przedstawia cele budowy infrastruktury
z punktu widzenia administracji publicznej, rządu federalnego, krajów
związkowych i gmin, jak również z punktu widzenia gospodarki powiązanej z geoinformacją. Koncepcja jasno stwierdza: „Potencjał gospodarczy
państwowych informacji przestrzennych w Niemczech jest szacowany
średnio na osiem miliardów euro. Zgodnie z badaniem rynku firmy MICUS Management Consulting GmbH z 2003 roku już w pierwszym roku
uruchomienia rynku geoinformacji mogłoby powstać ok. 13.000 nowych
miejsc pracy w różnych branżach. Korzystać z tego mogą utworzone przedsiębiorstwa, wypracowując nowe modele działalności. Mogą też powstać
nowe firmy”.
W tej samej części opisane są wymagania, jakie trzeba wziąć pod
uwagę przy tworzeniu architektury GDI-DE. Są to zagadnienia prawne,
takie jak: ogólne ramy prawne, prawa podmiotów publicznych i prywatnych, uwarunkowania związane z Prawem dostępu do informacji (Informationsfreiheitsgesetz IFG), Prawem o dostępie do informacji o środowisku (Umweltinformationsgesetz UIG), Prawem wtórnego wykorzystania
informacji (Informationsweiterverwendungsgesetz IWG) oraz Federalnym
prawem ochrony danych (Bundesdatenschutzgesetz BDSG), ponadto obo-
39
na zgodność z normami wykorzystywanymi w GDI-DE, a tym samym ich interoperacyjność. Dostępne są testy zgodności: GDI-DE Metadaten, INSPIRE Metadaten,
OGC CSW 2.0.2 AP ISO 1.0, OGC WMS 1.1.1 und 1.3.0, INSPIRE Discovery
Service, INSPIRE View Service. Instrukcja obsługi platformy w języku niemieckim:
http://testsuite.gdi-de.org/gdi/files/Anwender-Handbuch_GDI-DE-Testsuite.pdf
Architektur der Geodateninfrastruktur Deutschland Version 1.0 – Konzept zur
fach – und ebenenübergreifenden Bereitstellung von Geodaten im Rahmen des
E-Government in Deutschland.
52
wiązki wynikające z przyjęcia Dyrektywy INSPIRE. Poza wymaganiami
prawnymi dokument rozpatruje potrzeby z punktu widzenia gospodarki,
organizacji infrastruktury informacji przestrzennej (IIP) i danych, czy
Narodowej Bazy Danych Przestrzennych.
Część druga obejmuje stronę techniczną przedsięwzięcia. Ocenia
dostępne rozwiązania, przedstawia normy techniczne dla obligatoryjnych
elementów infrastruktury (usługi, specyfikacje modeli danych), dla elementów opcjonalnych (usługi i propozycje dla poprawy interoperacyjności),
odnosi się do przyszłych specyfikacji opracowywanych dla GDI-DE (jak
Tezaurusy, rejestry, metody eBusiness, dane sensoryczne).
Ostatnia część opisuje proces realizacji IIP i składa się z takich
elementów jak: etapy realizacji obejmujące identyfikację i opracowanie
danych, opracowanie katalogów i usług online, stworzenie odpowiednich
instrumentów dla realizacji zadań (jak powołanie odpowiednich grup roboczych), przedstawia plan działań (czasowy i długoterminowy), określa
koszty oraz punkty krytyczne dla realizacji planu.
Opis dalszych prac nad infrastrukturą informacji przestrzennej
w Niemczech oraz jej powiązania z europejską inicjatywą INSPIRE przedstawiono w drugiej części artykułu.
53
CZĘŚĆ 2. EUROPEJSKA INICJATYWA INSPIRE
(DYREKTYWA 2007/2/WE)
W pierwszej części artykułu opisano podejmowane inicjatywy administracyjne i polityczne, mające na celu określenie struktury organizacyjnej,
funkcjonalnej i technicznej infrastruktury informacji przestrzennej (IIP)
w Niemczech oraz etapy ich wdrażania. W tej części zaprezentowano powiązania niemieckiej IIP z europejską inicjatywą INSPIRE oraz jej wpływ
na kształt niemieckiego systemu informacji przestrzennej.
Geodateninfrastruktur Deutschland (GDI-DE) a europejska
inicjatywa INSPIRE
W pierwszej części artykułu wspomniano, że działania podjęte
w ramach tworzenia GDI-DE zbiegły się w czasie z realizacją inicjatywy
utworzenia systemu informacji przestrzennej, obejmującego całą Unię
Europejską (tzw. europejski system informacji przestrzennej European
Spatial Data Infrastructure – ESDI).
Przedstawiciele Niemiec, ze względu na stan zaawansowania prac nad
infrastrukturą informacji przestrzennej w kraju (oraz wytyczne Bundestagu
odnośnie działań mających na celu zachowanie wiodącej pozycji Niemiec
w dziedzinie geoinformacji), brali czynny udział w pracach europejskich
jako eksperci lub członkowie różnych grup roboczych. Źródła niemieckie
wyraźnie podkreślają znaczącą rolę doświadczeń niemieckich w przygotowanym projekcie Dyrektywy parlamentu europejskiego i rady ustanawiającej
infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), przedstawionym 22 czerwca 2004 roku. Zapewniało to z jednej strony
zabezpieczenie interesów Niemiec na arenie europejskiej, a zarazem umożliwiało wczesne poznanie wymagań, jakie na kraj nakładać będzie budowa
ESDI i branie ich pod uwagę przy trwającej budowie systemu krajowego.
Dyrektywę w ostatecznym kształcie przyjęto 14 marca 2007 roku40.
Cel i zakres dyrektywy
Celem Dyrektywy INSPIRE jest stworzenie europejskiej infrastruktury informacji przestrzennej, dostarczającej zharmonizowanych danych
40
DYREKTYWA 2007/2/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia
14 marca 2007 r., ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE).
54
odnośnie środowiska i jego ochrony, jak również informacji pomocnych
przy podejmowaniu decyzji mogących mieć bezpośredni lub potencjalny
wpływ na środowisko.
Środowisko i jego ochrona są istotnym elementem polityk Wspólnoty
Europejskiej – wymóg jego ochrony musi być brany pod uwagę podczas
formułowania i realizacji wszystkich polityk wspólnotowych, nie tylko tych
dotyczących środowiska. Dla właściwej ochrony konieczne jest zapewnienie dostępu do informacji o środowisku, zgromadzonej w poszczególnych
krajach członkowskich.
Aby tworzenie wspólnotowej polityki ochrony środowiska odbywało
się w sposób zintegrowany, z uwzględnieniem różnic regionalnych i lokalnych, należy umożliwić dostęp do gromadzonych danych przestrzennych
oraz zapewnić odpowiednią koordynację pomiędzy podmiotami dostarczającymi informacje i ich użytkownikami. Konieczne jest podjęcie działań
nastawionych na wymianę, wspólne korzystanie, dostęp i użytkowanie
interoperacyjnych danych przestrzennych oraz usług dotyczących danych
przestrzennych na różnych szczeblach organów publicznych i w różnych
sektorach. Założenia te są podstawą do utworzenia infrastruktury informacji
przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE)41.
Dyrektywa INSPIRE określa ogólne zasady dotyczące tworzenia
infrastruktury informacji przestrzennej (IIP) w Europie i opiera się na
systemach IIP ustanowionych oraz prowadzonych przez państwa członkowskie. Działania na szczeblu wspólnotowym mają zapewnić zgodność
IIP stworzonych przez państwa członkowskie i możliwość ich stosowania
w projektach/programach wspólnotowych i transgranicznych. Zakres tematyczny danych przestrzennych objętych Dyrektywą INSPIRE określają
załączniki I, II i III dokumentu.
Załącznik pierwszy określa głównie tematy danych przestrzennych
tworzących „szkielet” dla innych informacji przestrzennych. Znalazły
się tu m.in. systemy odniesienia układów współrzędnych, systemy siatek
kartograficznych, jednostki administracyjne, nazwy geograficzne, adresy,
działki katastralne, uzupełnione o sieci transportowe, hydrografię oraz
obszary chronione. (Warto tu zauważyć, że opracowanie ogólnofederalnej mapy obszarów chronionych było jednym z ważniejszych programów
pilotażowych podjętych w Niemczech w ramach budowy IIP).
41
Zgodnie z punktem 4 preambuły „Infrastruktura informacji przestrzennej we
Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) powinna wspomagać tworzenie polityki
w odniesieniu do polityk i działań mogących mieć bezpośredni lub pośredni wpływ
na środowisko.”.
55
Drugi załącznik rozszerza zakres podstawowych danych o terenie,
objętych systemem informacji przestrzennej. Obejmuje on takie tematy
danych przestrzennych jak: ukształtowanie i użytkowanie terenu, sporządzenie ortoobrazów i geologię. Najliczniejszy a zarazem najbardziej
skomplikowany w realizacji jest załącznik III, obejmujący 21 tematów
danych przestrzennych.
Transpozycja dyrektywy INSPIRE do prawa niemieckiego
W pierwszej kolejności zapisy Dyrektywy INSPIRE należało przenieść
do niemieckiego prawa krajowego oraz ustanowić odpowiednie struktury
zarządzające.
W dniu 24 czerwca 2008 roku na posiedzeniu sekretarzy stanu projektu E-Government rozszerzono zadania GDI-DE o działania związane
z wdrażaniem Dyrektywy INSPIRE. Lenkungsgremium GDI-DE ustanowiono krajowym punktem kontaktowym, a Koordinierungsstelle GDI-DE
pełni role wykonawcze, koordynując prace nad wdrażaniem dyrektywy
na terenie Niemiec oraz opracowując i publikując okresowe raporty dla
Komisji Europejskiej.
Więcej czasu wymagała transpozycja zapisów Dyrektywy do prawodawstwa krajowego. W związku ze strukturą administracyjną federacji,
każdy z krajów związkowych musiał przyjąć odpowiednie ustawy lub
znowelizować już istniejące, podobnie rząd federalny. (Szerzej o transpozycji i aspekcie prawnym wdrażania Dyrektywy pisze Badowski, 2009).
Większość państw dokonała tego w 2009 lub 2010 roku. Ostatnim etapem
było przyjęcie porozumienia pomiędzy rządem federalnym oraz krajami
związkowymi – o wspólnej budowie i użytkowaniu infrastruktury informacji przestrzennej Niemiec (ze stycznia 2013 roku). Transpozycję zapisów
dyrektywy do prawa niemieckiego przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Transpozycja zapisów dyrektywy do prawa niemieckiego
Land
Bund i kraje
związkowe
56
Ustawa
Vereinbarung zwischen dem bund
und den ländern zum gemeinsamen
aufbau und betrieb der geodateninfrastruktur deutschland (Verwaltungsvereinbarung gdi-de®)42
Data wejścia
w życie
1 stycznia 2013
Bund
Gesetz über den zugang zu digitalen 14 lutego 2009
geodaten (geodatenzugangsgesetz
– GeoZG)
BadeniaWirtembergia
BadenWürttemberg
Gesetz über den zugang zu digitalen 24 grudnia 2009
geodaten für baden-württemberg
(landesgeodatenzugangsgesetz
– L GeoZG)
Bawaria
Bayern
Bayerisches geodateninfrastrukturge 1 sierpnia 2008
setz (BayGDIG)
Berlin
Berlin
geodaten im land Berlin
(Geodatenzugangsgesetz Berlin
– GeoZG Bln)
Brandenburgia
Brandenburg
Gesetz über die
14 kwietnia 2010
geodateninfrastruktur im land
Brandenburg
(Brandenburgisches geodateninfrastr
ukturgesetz – BbgGDIG)
Brema
Bremen
geodaten des landes Bremen
(Bremisches geodatenzugangsgesetz
– BremGeoZG)
Hamburg
Hamburg
Gesetz zur umsetzung der richtlinie 31 grudnia 2009
2007/2/eg vom 14. März 2007 zur
schaffung einer geodateninfrastruktur in der europäischen gemeinschaft
(inspire) sowie zur änderung des
Hamburgischen vermessungsgesetzes (hamburgisches geodateninfrastrukturgesetz – HmbGDIG)
Hesja
Hessen
Hessisches gesetz über das
öffentliche vermessungs
– und geoinformationswesen
(Hessisches vermessungs – und
geoinformationsgesetz – HVGG)
42
17 marca 2010
Porozumienie to zastępuje porozumienie o wspólnej budowie IIP Niemiec z 2006
roku (Vereinbarung zwischen dem Bund und den Ländern zur Einrichtung einer
Geschäfts– und Koordinierungsstelle zum gemeinsamen Aufbau der Geodateninfrastruktur Deutschland (GDI-DE) vom 14. Juli 2006).
57
MaklemburgiaPomorze
Przednie
Mecklenburgvorpommern
Gesetz über das amtliche geoinformations– und vermessungswesen
(geoinformations– und vermessungsgesetz – GeoVermG m-v)
30 grudnia 2010
Dolna Saksonia Niedersächsisches geodateninfrastru 29 grudnia 2010
Niedersachsen kturgesetz (NGDIG)
Nadrenia
Północna
– Westfalia
NordrheinWestfalen
Gesetz über den zugang zu digitalen
geodaten Nordrhein-Westfalen
(geodatenzugangsgesetz – GeoZG
NRW)
NadreniaLandesgeodateninfrastrukturgesetz
Palatynat
(LGDIG)
Rheinland-Pfalz
18 lutego 2009
31 grudnia 2010
Saara
Saarland
Saarländisches geodateninfrastruktur 28 sierpnia 2009
gesetz (SGDIG)
Saksonia
Sachsen
Gesetz über die
5 czerwca 2010
geodateninfrastruktur im freistaat
Sachsen (Sächsisches geodateninfras
trukturgesetz – SächsGDIG)
Saksonia-Anhalt Geodateninfrastrukturgesetz für das
Sachsen-Anhalt land Sachsen-Anhalt (GDIG LSA)
21 lipca 2009
SzlezwikHolsztyn
SchleswigHolstein
Geodateninfrastrukturgesetz für das
land Schleswig-Holstein (GDIG)
24 grudnia 2010
Turyngia
Thüringen
Thüringer geodateninfrastrukturgese 31 lipca 2009
tz (ThürGDIG)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GDI-DE http://www.geoportal.de/DE/GDI-DE/INSPIRE/Direktive/direktive.html?lang=de
Wraz z przyjęciem Dyrektywy Niemcy zaczął obowiązywać jej zakres
tematyczny oraz harmonogram wdrażania (INSPIRE Road Map). Podjęte
wcześniej prace nad tworzeniem krajowej infrastruktury informacji przestrzennej zapewniły Niemcom przewagę w zakresie realizacji tematów
danych przestrzennych I i II załącznika dyrektywy. Dużo bardziej skomplikowana jest realizacja tematów z załącznika III. Mniejsze lub większe
58
problemy z wdrożeniem poszczególnych etapów dotyczą wszystkich krajów członkowskich, co już przełożyło się na zmiany terminów realizacji,
przedstawionych w harmonogramie INSPIRE RoadMap.
Etapy wdrażania dyrektywy – INSPIRE RoadMap
Wybrane obowiązujące terminy implementacji dyrektywy INSPIRE
(po dacie wprowadzenia jej zapisów do prawa krajowego) przedstawiono
w tabeli 2.
Tabela 2. Wybrane elementy mapy drogowej INSPIRE
Data
Etap wdrażania dyrektywy
15.05.2010 Wdrożenie przepisów w zakresie monitorowania i sprawozdawczości (raportowania)
03.12.2010 Dostępne metadane dla tematów danych przestrzennych z załączników I i II
09.05.2011 Wstępne udostępnienie usług wyszukiwania i przeglądania
danych
09.11.2011 Dostępne usługi wyszukiwania i przeglądania danych
28.06.2012 Wstępne udostępnienie usług transformacji i pobierania
23.11.2012 Nowe zbiory danych przestrzennych Aneksu I, zgromadzone
i przystosowane do wymogów Dyrektywy zgodnie ze specyfikacją danych, zawartą w załączniku II rozporządzenia
Komisji UE Nr 1089/2010 z dnia 23 listopada 2010 w sprawie
wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych
przestrzennych
28.12.2012 Dostępność usług transformacji i pobierania danych
04.02.2013 Nowe zbiory danych przestrzennych Aneksu I, zgromadzone
i przystosowane do wymogów Dyrektywy zgodnie ze specyfikacją danych, zawartą w załączniku II rozporządzenia Komisji
UE Nr 102/2011 z dnia 4 lutego 2011 r., zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1089/2010 w sprawie wykonania dyrektywy
2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych
03.12.2013 Metadane dla tematów danych przestrzennych z załącznika
III
59
21.10.2015 Nowe zbiory danych przestrzennych Aneksu II i III, zgromadzone i przystosowane do wymogów Dyrektywy
23.11.2017 Inne zbiory danych przestrzennych Aneksu I, zgromadzone
i przystosowane do wymogów Dyrektywy zgodnie ze specyfikacją danych, zawartą w załączniku II rozporządzenia
Komisji UE Nr 1089/2010 z dnia 23 listopada 2010 w sprawie
wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych
przestrzennych
04.02.2018 Inne zbiory danych przestrzennych Aneksu I, zgromadzone
i przystosowane do wymogów Dyrektywy zgodnie ze specyfikacją danych, zawartą w załączniku II rozporządzenia Komisji
UE Nr 102/2011 z dnia 4 lutego 2011 r., zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1089/2010 w sprawie wykonania dyrektywy
2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych
21.10.2020 Inne zbiory danych przestrzennych Aneksu II i III, zgromadzone i przystosowane do przepisów implementacyjnych
Dyrektywy
Źródło: zestawienie własne na podstawie http://inspire.jrc.ec.europa.eu/index.
cfm/pageid/44 – wg stanu na koniec października 2013
Postępy prac
Ostatnie pięć państw związkowych przyjęło stosowne ustawy wdrażające Dyrektywę INSPIRE pod koniec grudnia 2010 roku. Z dniem 31
grudnia 2010 roku i wejściem w życie ustawy w Hamburgu oraz Nadrenii–Palatynacie zakończył się proces transpozycji dyrektywy do prawodawstwa krajowego.
Etap przyjęcia zapisów dyrektywy był najprostszy do realizacji. Problem stanowią kwestie organizacyjno-techniczne, niedokończone również
na poziomie europejskim. Konkretyzacja zapisów dyrektywy następuje
poprzez oficjalne zasady implementacji (ang. Implementing Rules, niem.
Durchfürungsbestimmung). Zasady te są obowiązujące dla wszystkich krajów członkowskich (prawnie wiążące) i określają to, co chcemy osiągnąć
w efekcie końcowym. Dalsza konkretyzacja następuje poprzez przedstawienie wskazówek technicznych (ang. Technical Guidance, niem. Umsetzungsanleitung), będących zaleceniem realizacji konkretnych tematów.
Nie są one jednak wiążące prawnie. Dokumenty te opisują, jak osiągnąć
60
to co chcemy. Nie dla wszystkich zagadnień zostały opracowane ostateczne wersje zasad implementacji i wskazówek technicznych. Przekłada
się to na terminy realizacji poszczególnych etapów wdrażania dyrektywy
(RoadMap) oraz wpływa na opóźnienia realizacji tych tematów w krajach
członkowskich.
W Niemczech, jak już wspomniano, wdrażanie dyrektywy do prawodawstwa krajowego w całości ukończono. W znacznej części opracowano
również dokumenty techniczne GDI-DE, określające takie rzeczy, jak
architekturę systemu czy rekomendacje działań, opisujące, w jaki sposób
osiągnąć założone cele w ramach IIP Niemiec. Podobnie jak tego typu
dokumenty na szczeblu europejskim, nie są one wiążące prawnie i tu
również występują pewne braki (wynikające też z braku dokumentów
na szczeblu europejskim). Największy problem, na co zwraca uwagę 3.
raport z postępów prac z 2012 roku, stanowi niewielka realizacja zapisów
techniczno-organizacyjnych na poziomie krajowym.
Każdy z krajów związkowych może pochwalić się strukturami regionalnymi GDI-DE oraz własnym geoportalem – oba stanowią integralną
część ogólnoniemieckiej struktury GDI-DE i realizację zapisów INSPIRE.
Ostatnie uruchomiły swoje przeglądarki w 2011 roku: Bawaria, Brema,
Saksonia-Anhalt i Szlezwik-Holsztyn. Punktem centralnym GDI-DE,
umożliwiającym korzystanie ze zgromadzonych zasobów informacji na
poziomie federalnym, jest uruchomiony w 2005 roku Geoportal.de (http://
www.geoportal.de). Listę geoportali krajów związkowych przedstawiono
w tabeli 3.
Tabela 3. Geoportale poziomu federalnego i krajowego
Land
Geoportal
Rząd federacyjny i kraje
związkowe
www.geoportal.de
Badenia-Wirtembergia
Baden-Württemberg
www.geoportal-bw.de
Bawaria
Bayern
geoportal.bayern.de
Berlin
Berlin
http://www.stadtentwicklung.berlin.de/
geoinformation/
Brandenburgia
Brandenburg
geoportal.brandenburg.de
61
Brema
Bremen
Hamburg
Hamburg
Hesja
Hessen
Maklemburgia-Pomorze
Przednie
Mecklenburg-Vorpommern
Dolna Saksonia
Niedersachsen
Nadrenia Północna – Westfalia
Nordrhein-Westfalen
Nadrenia-Palatynat
Rheinland-Pfalz
Saara
Saarland
Saksonia
Sachsen
Saksonia-Anhalt
Sachsen-Anhalt
Szlezwik-Holsztyn
Schleswig-Holstein
Turyngia
Thüringen
http://geoserver3.geo.bremen.de/
http://gdi1.geo.bremen.de43
geoportal.metropolregion.hamburg.de
www.geoportal.hessen.de
www.geoportal-mv.de
www.geodaten.niedersachsen.de
www.geoportal.nrw.de
www.geoportal.rlp.de
geoportal.saarland.de
geoportal.sachsen.de
www.lvermgeo.sachsen-anhalt.de
www.geoportal.gdi-sh.de
www.geoportal-th.de
Źródło: zestawienie własne
W niektórych landach istnieją strony umożliwiające łatwą nawigację pomiędzy przeglądarkami gmin i/lub powiatów państwa (np. strona
http://www.geoportal-kommune.de/ grupująca geoportale miast i gmin
landu Brandenburgia, dostarczająca również informacji o zachodzących
w nich zmianach, np. udostępnieniu przez określoną gminę wglądu do
dokumentów planistycznych).
Same portale krajowe różnią się wyglądem oraz zakresem prezentowanych danych przestrzennych. Skrajnymi przypadkami są geoportale
43
Strony powiązane: GDI-FHB www.gdi.bremen.de, Geoinformation Bremen Landesamt www.geo.bremen.de, na ostatniej udostępnione są nieliczne przeglądarki
tematyczne, jak np. http://maps.bremen.de/ – mapa adresowa Bremy opracowana
we współpracy z Centrum Technologii Informatycznych Uniwersytetu Bremy.
62
Hamburga i Bremy. Pierwszy obejmuje obszar metropolitalny miasta
oraz prezentuje część informacji przyległych krajów związkowych (plany
krajowe), zakres danych jest więc szeroki i ma charakter ponadlokalny.
Drugi geoportal i oferowane w nim usługi dostępne są wyłącznie dla zarejestrowanych klientów i z reguły wymagają uiszczenia stosownej opłaty.
Strony powiązane z geoinformacją Bremy (GDI-FHB, Geoinformation
Bremen Landesamt) są mało przyjazne dla użytkownika (w dużej części
stanowią raczej informację handlową)44. Tak znaczące rozbieżności wynikają z bardzo różnego rozumienia zapisów Dyrektywy oraz nierozumienia
lub niepodzielania poglądu o dużych możliwościach rozwoju i szansach,
jakie daje harmonizacja i udostępnienie danych przestrzennych online.
Stoi to w sprzeczności ze zgłaszanym zainteresowaniem na dane o charakterze ponadlokalnym, przedstawienia danych w szerszym kontekście,
z uwzględnieniem otoczenia i jego wpływu (czyli w kierunku rozwiązania
prezentowanego przez Hamburg).
Trzeci Raport postępów prac z 201245 też podkreśla, iż wynik monitoringu z 2011 roku46 pokazuje, że INSPIRE ciągle nie jest postrzegane
jako szansa na harmonizację posiadanych zasobów danych. Podkreśla, że
dla każdego z tematów opublikowanych w załącznikach I-III dyrektywy
zidentyfikowano przynajmniej po jednym zestawie danych przestrzennych,
ale – porównując poszczególne kraje związkowe – widać różne punkty
widzenia w rozumieniu poszczególnych tematów, a tym samym różne ich
„pokrycie” danymi. Raport jako przykład podaje ortofotomapy, zgłaszane jako jeden zbiór danych dla całego państwa lub wiele zestawów, gdy
każdy nalot traktuje się jako osobny zestaw. Tego typu rozbieżności będą
wymagały lepszej koordynacji prac na poziomie GDI-DE.
Liczbę zgłoszonych zestawów danych oraz usług na przestrzeni ostatnich lat pokazano w tabeli 4 (w nawiasach podano wzrost w stosunku do
roku poprzedniego).
44
45
46
Dużo prościej pewne informacje z regionu Bremy można odnaleźć przy wykorzystaniu geoportalu federalnego, np. udostępnione jako WMS obszary chronione.
Dritter Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der
verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und
internationalen Kontext BT-Drs. 17/11449 z 8.11.2012
Doroczny monitoring sprawozdawczy z postępów wdrażania INSPIRE. Dane szczegółowe dostępne na stronie GDI-DE: www.gdi-de.org/monitoring2011/. Raport
cykliczny przedstawiany Komisji UE co trzy lata (ostatni z 2010 r.) dostępny pod
adresem: www.geoportal.de/SharedDocs/Downloads/DE/GDI-DE/INSPIRE_Bericht_Mitgliedstaat_DE_2010.html, wersja angielska www.geoportal.de/SharedDocs/Downloads/EN/GDI-DE/INSPIRE_Bericht_Mitgliedstaat_DE_2010.html).
63
Tabela 4. Wzrost liczby zgłoszonych zestawów i usług danych przestrzennych w monitoringu rocznym w latach 2010-2012
2010
2011
2012
Zestawy danych przestrzennych
1366
2078 (+712)
2860 (+782)
Usługi danych przestrzennych
553
727 (+73)
1174 (+447)
Źródło: zestawienie własne na podstawie dorocznego monitoringu INSPIRE
z lat 2010-2012, prezentowane przez GDI-DE47
Wspomniany trzeci raport mówi też, że w niewystarczającym stopniu we wdrażanie dyrektywy są włączone gminy, co owocuje niskim ich
udziałem w monitoringu (dostępne zestawy danych mają raczej zasięg
krajowy a nie lokalny). Raport podkreśla, że na poziomie lokalnym
występują problemy z oceną kompetencji i związane z tym niejasności
w sprawie obowiązków w zakresie dostarczania danych. Wymaga to
znowu zwiększonego udziału GDI-DE i GDI na poziomie regionalnym,
głównie w zakresie akcji informacyjnych i szkoleń, w dalszej kolejności
koordynacji prac. Pozytywnym przykładem są niektóre kraje związkowe
Niemiec, które realizują koncepcję zrównoważoną, włączając gminy
do tworzenia IIP już na etapie projektów pilotażowych. Działanie takie
pozwala uzyskać wiarygodne odpowiedzi na temat uzyskanej dzięki
tym projektom wartości na poziomie lokalnym. W innych przypadkach
regionalne IIP tworzone są przy współudziale partnerów regionalnych
– raport podaje tu przykłady GDI-Südhessen lub GDI-Ost-Westfalen-Lippe GDI OWL.
Kolejnymi problemami, na które zwraca uwagę Raport, jest aktualny
kryzys i problemy budżetowe w Europie. Wartość dodana, jaką tworzy
wspólna europejska infrastruktura informacji przestrzennych, jest w tej
sytuacji oceniania głównie pod kątem poniesionych kosztów, a nie oceny
użyteczności IIP dla całej Unii. Negatywny wpływ ma również prezentacja
dokumentacji INSPIRE w języku angielskim, co utrudnia do niej dostęp
(konieczność dobrej znajomości języka lub tłumaczenia całej dokumentacji
na język narodowy). Rząd Federalny poprzez GDI-DE przygotuje krajowy
plan wdrożenia Dyrektywy.
47
Odnośniki do raportów: www.gdi-de.org/monitoring2010/, www.gdi-de.org/monitoring2011/ i www.gdi-de.org/monitoring2012/
64
Wnioski
W Niemczech prace nad tworzeniem krajowej infrastruktury informacji przestrzennej rozpoczęły się z kilkuletnim wyprzedzeniem w stosunku
do europejskiej inicjatywy INSPIRE. Opóźnienie na tym polu w Polsce
niekoniecznie należy odbierać jako coś negatywnego. Zaawansowanie
prac początkowo dawało Niemcom przewagę w realizacji tematów danych
przestrzennych I i II załącznika Dyrektywy (prace nad nimi podjęto już
wcześniej). Z czasem dystans pomiędzy poszczególnymi krajami Unii
ulegał zmniejszeniu, co wynika ze skomplikowania kolejnych tematów
załącznika III oraz napotykanych problemów z określeniem CO i JAK
należy zrobić. Przy tworzeniu IIP w Polsce można się wzorować na doświadczeniach państw bardziej zaawansowanych, przy ograniczeniu nakładów finansowych na prowadzenie projektów pilotażowych i poszukiwania
najlepszych rozwiązań (określających sposób realizacji poszczególnych
tematów i zagadnień). Duże znaczenie mają tu też wypracowane w grupach eksperckich zasady implementacji i powiązane z nimi wskazówki
techniczne, które wprost określają zasady postępowania. Ograniczenie
w tej mierze stanowi konieczność tłumaczenia tych dokumentów na język
polski i związane z tym koszty.
Minusem podążania za przedstawionymi wytycznymi unijnymi jest
brak refleksji nad celem i ostatecznym kształtem krajowej IIP. Dyrektywa
określa zakres danych przestrzennych koniecznych dla budowy europejskiego systemu informacji przestrzennej. Zawartość sieci niemieckiej natomiast
wynika z założeń przyjętych przy budowie GDI-DE (np. usprawnienie
i zmniejszenie kosztów administracji, ułatwienie zarządzania poprzez
dostęp do aktualnych danych przestrzennych) i potrzeb, jakie zdiagnozowano podczas prac przygotowawczych (co wpłynęło na zakres projektów
pilotażowych – dane przestrzenne obejmujące system drogowy czy obszary
chronione). INSPIRE wpisuje się w ten układ, nie jest jednak jego celem.
Problemem podnoszonym w opracowaniach niemieckich jest niewystarczające zaangażowanie w projekt gmin. Podobne problemy występują
na terenie Polski. Wiele z informacji przestrzennych generowanych jest właśnie na poziomie lokalnym, jak np. dokumenty planowania przestrzennego
i wynikające z nich zagospodarowanie przestrzenne. Brak zaangażowania
gmin przyczynia się do powstawania białych plam w strukturze danych
przestrzennych poziomu lokalnego.
Realizacja tematu danych przestrzennych jest tym prostsza, im wyżej
w hierarchii administracyjnej zlokalizowane są zbiory oraz im mniej ele65
mentów powiązanych zawierają. Przykładem może tu być projekt pilotażowy dotyczący obszarów chronionych. Kategorie tych obszarów określa
prawodawstwo (jest to lista zamknięta). Harmonizacja zbiorów na szczeblu
ponadlokalnym występuje w urzędzie nadzorującym (odpowiednim dla
ochrony przyrody), kontrolowanym centralnie przez urząd federalny. Lista
podmiotów dostosowujących dane do wspólnego formatu jest więc krótka
(dotyczy poszczególnych landów). Więcej kłopotów sprawia uwzględnienie
w projekcie obszarów chronionych ustanowionych na poziomie lokalnym
(w przypadku prawa polskiego byłyby to pomniki przyrody i użytki ekologiczne, powoływane uchwałą rady miasta lub gminy). Dołączenie tych
danych do ogólnego katalogu wymaga współdziałania z gminami, a jak
już wspomniano ich udział w projekcie jest niewystarczający. (Geoportal
GDOŚ w Polsce danych lokalnych nie zawiera). Kolejnym powszechnym
problemem przy zbieraniu danych z różnych źródeł jest niejednorodność
zbiorów, braki w opisach metadanych (lub brak metadanych) i to niezależnie od poziomu administracyjnego.
Wdrożenie Dyrektywy INSPIRE wymusza standaryzację danych oraz
ich uporządkowanie. Jest to zadanie żmudne i czasochłonne, ale nieodzowne
dla osiągnięcia pełnej operacyjności systemów europejskiego i krajowych.
Pozostaje nam czekać na efekty końcowe.
BIBLIOGRAFIA
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r.,
ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej
(INSPIRE)
Gesetz über den Zugang zu digitalen Geodaten (Geodatenzugangsgesetz – GeoZG)
GeoZG z dnia 10.02.2009 (z późniejszymi zmianami)
Vereinbarung zwischen dem Bund und den Ländern zur Einrichtung einer Geschäfts–
und Koordinierungsstelle zum gemeinsamen Aufbau der Geodateninfrastruktur
Deutschland (GDI-DE) z 14.06.2006
Vereinbarung zwischen dem Bund und den Ländern zum gemeinsamen Aufbau und
Betrieb der Geodateninfrastruktur Deutschland (Verwaltungsvereinbarung GDI-DE)
z 01.01.2013
Die Große Anfrage der Abgeordneten Dr.-Ing. Rainer Jork, Ilse Aigner, Günter Baumann, weitere Abgeordneter und der Fraktion der CDU/CSU zur „Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland, BT-Drs 14/3214 (12.04.2000)
Die Antwort der Bundesregierung auf die Große Anfrage der Abgeordneten Dr.-Ing.
Rainer Jork, Ilse Aigner, Günter Baumann, weitere Abgeordneter und der Fraktion
66
der CDU/CSU zur „Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland–Drucksache 14/3214, BT-Drs 14/4139 (27.09.2000)
Entschließungsantrag zu der Großen Anfrage der Abgeordneten Dr.-Ing. Rainer Jork,
Ilse Aigner, Günter Baumann, weiterer Abgeordneter und der Fraktion der CDU/CSU
– Drucksachen 14/3214, 14/4139 – Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland BT-Drs 14/5323 (14.02.2001)
Antrag zur Nutzung von Geoinformationen in der Bundesrepublik Deutschland zu
der Großen Anfrage der Abgeordneten Dr.-Ing. Rainer Jork, Ilse Aigner, Günter
Baumann, weiterer Abgeordneter und der Fraktion der CDU/CSU – Drucksachen
14/3214, 14/4139, 14/5323 – BT 15/809 (08.04.2003)
Bericht zur Verbesserung der Koordinierung auf dem Gebiet des Geoinformationswesens (IMAGI) 1998
Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der verschiedenen
Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und internationalen
Kontext BT-Drs. 15/5834 z 27.06.2005
Zweiter Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der
verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und
Dritter Bericht der Bundesregierung über die Fortschritte zur Entwicklung der verschiedenen Felder des Geoinformationswesens im nationalen, europäischen und
Konzeption eines effizienten Geodatenmanagements des Bundes (IMAGI) (stan na
6. października 2000)
Architektur der Geodateninfrastruktur Deutschland Version 1.0 – Konzept zur fach–
und ebenenübergreifenden Bereitstellung von Geodaten im Rahmen des E-Government
in Deutschland (stan na 17. sierpnia 2007)
Geoinformation und moderner Staat – Eine Informationsschrift des Interministeriellen Ausschusses für Geoinformationswesen (IMAGI) im Jahr der Geowissenschaften
2002
Geoinformation und moderner Staat – Eine Informationsschrift des Interministeriellen
Ausschusses für Geoinformationswesen (IMAGI) 2003
Geoinformationen und moderner Staat – Eine Informationsschrift des Interministeriellen Ausschusses für Geoinformationswesen (IMAGI) (wydanie 4)
Geoinformationen und moderner Staat – Eine Informationsschrift des Interministeriellen Ausschusses für Geoinformationswesen (IMAGI) (wydanie 5 poprawione
z sierpnia 2011)
Badowski M. 2009: Implementacja Dyrektywy INSPIRE w Republice Federalnej
Niemiec, Roczniki Geomatyki, tom 7, zeszyt 6 (36)
Lenk M. 2005: IMAGI – das Gremium des Bundes zur Koordinierung des Geoinformationswesens in der Bundesverwaltung, Mitteilungen des DVW-Bayern 2005,
Heft 4, 519-529.
Walther J. 2003: Die Entwicklung einer Geodateninfrastruktur für Deutschland;
materiały pokonferencyjne – Geodaten und GeodiensteInfrastrukturen – von der Forschung zur praktischen Anwendung, 26-27 czerwca 2003 Münsteraner GI-Tage
www.imagi.de
67
www.geoportal.de
https://wiki.gdi-de.org
www.geodatenzentrum.de
www.it-planungsrat.de
www.adv-online.de
www.atkis.de/dstinfo/dstinfo2.dst_gliederung
http://inspire.jrc.ec.europa.eu
www.bund.de
www.giswiki.org
Adres Autorki
mgr inż. arch. kraj. Urszula Bereza-Tijero
Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa
03-728 Warszawa, ul. Targowa 45
Formation of Spatial Development Infrastructure in Germany
Part 1. National Works
Part 2. EU INSPIRE initiative (Directive 2007/2/EC)
Abstract
The article presents the works on the formation of the spatial development
infrastructure in the Federal Republic of Germany. Information is given about
the successive political and administrative stages that had impact on the form
and scope of the German infrastructure both on the federal and the national
levels, and their connection with the European INSPIRE initiative. The content
of the German spatial information infrastructure is a result of the assumptions
made during the construction of the system (e.g. improvement and lowering
the cost of administration, facilitation of management through access to the
current spatial data), and needs that were recognised during the preliminary
works. The INSPIRE directive is inscribed in this system; however it is not
its goal. The German experiences may constitute a model to the works carried
out in Poland, particularly in terms of the goal and serviceability of the spatial
information system which is now under construction.
68

Tworzenie infrastruktury informacji przestrzennej w Niemczech

Transkrypt

Podobne dokumenty

Przedsiębiorcy, inwestorzy - Katowice.eu

Służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo mieszkańców

ZAPROSZENIE

GOSPODARKA PRZESTRZENNA I OCHRONA ŚRODOWISKA W

„Wdrożenie Projektu: System Informacji Przestrzennej Powiatu

Krajowy System Informacji Geograficznej

Warsztaty 2

Usługi geoinformacyjne

Najnowsze publikacje w wydawnictwach grupy

formularz oferty dla pracodawców