Rozwój mowy dziecka Każde dziecko przyswaja mowę w

Rozwój mowy dziecka
Każde dziecko przyswaja mowę w określonym tempie i w określony sposób. Mimo to jednak
rozwój mowy dziecka podzielony został na okresy.
Jako pierwszy wyróżniamy okres melodii – trwa on od urodzenia do 1 roku życia.
Początkowo dziecko porozumiewa się ze światem za pomocą krzyku i płaczu. Jest to także
doskonały trening jego narządu oddechowego. Po upływie ok 6 miesięcy dziecko wymawia
poprawnie samogłoski „a,e,i”.
Kolejnym jest okres wyrazu trwający od 1 do 2 roku życia. Tutaj pojawiają się już wszystkie
samogłoski (oprócz nosowych) oraz spółgłoski takie jak „p,b,m,t,d,n” czasami nawet „ś, ć”.
Dziecko 2 letnie zna już nie tylko głoski, ale w jego słowniku jest ok 400 słów. Wypowiedzi
takiego malucha składają się z pojedynczych wyrazów. Nazywa ono przedmioty, czynności.
Trzeci z kolei to okres zdania. Wiek dziecka 2-3 lata. Ten okres charakteryzuje się
obecnością wszystkich samogłosek, do spółgłosek dołączają ich zmiękczenia „pi,bi…” oraz
głoski „w,f,ś,ź,ć,dź,ń,l,k,g,ch,j,ł”. Pod koniec tego okresu zaobserwować można także
„s,z,c,dz”. Wyłonienie się nowej głoski nie zawsze oznacza dokładną i częstą wymowę.
Głoski te często bywają zastępowane łatwiejszymi.
Ostatnim jest okres swoistej mowy dziecięcej i trwa on najdłużej. Zaczyna się on po
ukończeniu 3 roku życia a trwa do około 7 roku życia. Wymowa takiego dziecka staje się już
zrozumiała nie tylko dla najbliższego otoczenia, ale także dla osób z zewnątrz. Dziecko
zaczyna mówić pełnymi zdaniami, czasami zdarza się przestawianie głosek lub sylab. W
mowie dziecka zaczynają pojawiać się głoski najtrudniejsze „sz, ż,cz, dż”. Z biegiem czasu
prawidłowo stosuje już wszystkie dźwięki mowy. Jako jedna z ostatnich pojawia się głoska
„r”, do której artykulacji potrzebna jest wibracja języka.
Od czego uzależniona jest mowa naszego dziecka
Prawidłowa mowa naszego dziecka uzależniona jest od sprawności wielu narządów takich jak
język, wargi, podniebienie, żuchwa czy płuca. Pierwsze sygnały mówiące o przyszłych
problemach naszego dziecka z artykulacją głosek pojawiają się we wczesnym dzieciństwie.
Dużą uwagę powinniśmy zwracać, więc na sposób ssania, gryzienia czy oddychania przez
usta dziecka. Aby uchronić nasze dziecko od tych problemów należy zwracać uwagę na
sposób karmienia czy picia. Należy także pamiętać, że pokarmy papkowate podajemy tylko
najmniejszym dzieciom!
Odbiór mowy i jej nadawanie uzależnione jest też od dobrej pracy narządu słuchu. Jeśli
dziecko oddycha podczas snu przez usta, chodzi z otwartą buzią czy źle słyszy należy udać
się do laryngologa w celu wykluczenia powiększonych migdałków.
Jaki wpływ mają wady wymowy na naukę i sytuację w szkole
Najczęstsze błędy dziecka z wadą wymowy to zniekształcenia wyrazów lub całkowita zmiana
jego znaczenia. Uczeń nie rozumie sensu czytanego przez siebie tekstu. Problemy stwarza mu
pisanie wypracowań ze słuchu, gdyż błędom wymowy towarzyszy często zaburzenie słuchu
fonemowego. Dziecko nie różnicuje dźwięków podobnych brzmieniowo. Zaobserwować
można też hiperpoprawność- dziecko używa danej głoski tam gdzie w ogóle jej nie ma. Brak
sukcesów w nauce szkolnej przekłada się na zaburzenia emocjonalne czy społeczne.
Niepowodzenia prowadzą do nerwic lub jąkania. Dziecko staje się wyobcowane, unika
kontaktów z rówieśnikami gdyż boi się zostać obiektem drwin. W takim dziecku narasta
poczucie niższości.
Przykładowe ćwiczenia wspomagające rozwój mowy dziecka:
-dotykanie czubkiem języka do każdego z górnych zębów,
-mycie górnych i dolnych zębów (przesuwanie po dolnych i górnych zębach)
- wypychanie językiem policzków na boki,
-dotykanie językiem do nosa,
-wysuwanie języka na brodę,
-dotykanie językiem do kącików ust,
-nabieranie powietrza do jednego policzka i przesuwanie do drugiego,
-wysyłanie całusów,
-lekkie nagryzanie dolnej i górnej wargi,
-oblizywanie ust,
-robienie rurki z języka,
-kląskanie językiem,
-parskanie wargami,
-masowanie językiem podniebienia (w kierunku gardła i w kierunku ust),
-nabieranie powietrza w policzki i szybkie wypuszczanie,
-szeroki uśmiech,
-trzymanie ołówka pomiędzy górną wargą a nosem,
-nakładanie dolnej wargi na górną i odwrotnie
Oddechowe: (wdech nosem, wydech ustami)
-dmuchanie na płomień świecy tak, aby nie zgasł,
-dmuchanie na kartę papieru tak, aby strumień powietrza był cały czas taki sam,
-dmuchanie przez słomkę do szklanki wody,
- przenoszenie papierków za pomocą słomki,
-dmuchanie na wiatraczki, piórka itp.