DZIAŁALNOŚĆ SEKTORA PRYWATNEGO W 1989 R.
Transkrypt
DZIAŁALNOŚĆ SEKTORA PRYWATNEGO W 1989 R.
W O J E W Ó D Z K I W URZĄD STATYSTYCZNY BIELSKU-BIAŁEJ DZI AŁALNOŚĆ SEKTORA PRYWATNEGO W 1989 R. Bielsko-Biało październik 1990 SPIS T R E Ś C I CZĘŚĆ ANALITYCZNA Strona I . Charakterystyka ogólna pozarolniczego sektora prywatnego.................... * n . Działalność gospodarcza przedsiębiorstw z udziałem zagrardczn y m ................................................................................................... 6 1. Zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej w ytw órczości...................... 2. Joint - venturos - spółki z udziałempodmiotów zagranicznych.... 8 7 Ul. Działalność gospodarcza krajowych spółek i większych firm prywat nych ............................................................................................ II IV. Działalność gospodarcza zakładów prowadzonych przez osoby fiz y c z n e ........................................................................................................... 13 V. Uwagi końcow e.............................................................................. 15 CZĘŚĆ TABELARYCZNA Pracujący w sektorze prywatnym w 1969 r. według działów gospodarki 1 narodowej ................................................................... ; ..................................... Działalność usługowa sektora prywatnego w 1989.r ..................................... Działalność podmiotów gospodarczych z udziałem kapitału zagraniczne go .i............................................................................................................. Kapitał zakładowy, inwestycje i zapasy podmiotów gospodarczych z udziałem kapitału zagranicznego.................................................................. Działalność spółek handowych oraz osób fizycznych prowadzących księgi handlow e................................................................................................... środki trw ałe, inwestycje i zapasy spółek handlowych oraz osób fizycz nych prowadzących księgi handlowe................................................................ Działalność podmiotów gospodarczych sektora prywatnego według rodza jów działalności................................................................................................... Podmioty gospodarcze sektora prywatnego według rodzajów działalności w 1989 r ................................................................................................................ 'Sprzedaż, koszty własne sprzedaży, zysk wI.półroczu 1990 ................... Zatrudnienie i wynagrodzenia, przeciętna p ła c a .......................................... Dynamika rozwoju przedsiębiorstw zagranicznych........................................ Nakład 20 egz. Druk.: <VUS Katowice Cena: 1000 zł y lata, Str. 1 2 16 16 3 17 4 19 5 20 6 21 7 22 8 9 10 11 24 28 29 30 PRZEDMOWA Niniejsza publikacja jest pierwszą próbą statystycznej oceny zjawiska prywatyzacji życia gospodarczego w województwie bielskim. Podejmuje tem at rozwoju sektora prywatnego w związku z rosnącym jego znaczeniem we wszystkich działach gospodarki narodowej. Zawiera oprócz inform acji statystycznych ogólną charakterystykę popartą aktami prawnymi wydanymi w te j sprawie, jak również podstawowe wyjaśnie nia, pojęcia i definicje. Odbiorców te j inform acji prosimy o ewentualne uwagi, które zostaną wykorzystane w następnych edycjach. 0 y re k to r Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego mgr Florian B o j a Bielsko- Biała, wrzesień 1990 r. CZĘŚĆ ANALITYCZNA I. Charakterystyka ogólna pozarolniczego sektora prywatnego Określeniem pozarolniczej gospodarki nieuspołecznionej obejmuje się grupę jednostek gospodarczych o charakterze bardzo zróżnicowanym tak pod względem spełnianych funkcji, jak i form organizacyjno - prawnych. Pojęcie to obejmuje produkcję rękodzielniczą i przemysłową, usługi i handel. Wspólny wyróżnik dla omawianych jednostek spełniających tak różnorodne funkcje stanowi fa k t, że są to wyłącznie jedhoetki nieuspołecznione, a więc stanowią własność prywatną osób fizycznych lub prawnych. Osobami prawnymi mogącymi zakładać przedsiębiorstwa w sektorze nieuspołecznio nym są spółki prawa handlowego. Oprócz spółek nie posiadających osobowości prawnej ( spółka prawa cywilnego, spółka jawna ) coraz bardziej istotnego zna czenia nabiera instytucja spółki akcyjnej, a przede wszystkim spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.Trzecią grupą podmiotów gospodarczych władną tworzyć przed siębiorstwa w sektorze nieuspołecznionym są zagraniczne osoby prawne i fizyczne. Mogą one tworzyć : przedsiębiorstwa zagraniczne oraz przedsiębiorstwa z udziałem zagraniczny m. Przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym mogą przyjmować formę spółki prawa handlowego. Pozarolnicza gospodarka nie uspołeczniona reprezentuje stosunkowo niewielki poten cjał gospodarczy. Sprzedaż tego sektora stanowi zaledwie 4,5 \ sprzedaży w gos podarce uspołecznionej. Potencjał faktyczny sektora prywatnego jest większy od formalnie zarejestrowanego ze względu na fa kt ukrywania części obrotów oraz prowadzenia działalności gospodarczej bez zezwolenia ( poza ewidencją ). Szacunki te j ukrytej działalności bardzo różnią się od siebie, nawet je śli chodzi a rząd wielkości zjawiska. Nawet przy uwzględnieniu faktu, te liberalizacja przepisów pozwoliła zapewne na oficjalną rejestrację przynąjmniej części drugiego obiegu gos podarczego, na ogół uważa się, że rozmiary drugiego obiegu gospodarczego po - większają faktyczne rozmiary tego sektora w granicach od trzydziestu do sześć dziesięciu procent. Zatrudnienie w sektorze nieuspołecznionym wyniosło w 1989 roku 52259 osób. Znaczenie sektora prywatnego nie wynika jednak z wielkości produkowanych dóbr i świadczonych usług, lecz z fa ktu , że pewne dobra i usługi najlepiej świadczone są przy małej skali wytwarzania. Z tego punktu widzenia rozmiary sektora pry watnego należałoby uważać za zbyt małe w odniesieniu do potrzeb społecznych, W 1989 roku obserwuje się intensywny rozwój sektora prywatnego. Przybyło 7374 nowych jednostek gospodarczych, z tego 3035 jednostek przemysłowych 1111 jednostek budowlanych 1238 transportowych 1048 handlowych 158 gastronomicznych 784 w pozostałych usługach materialnych i niematerialnych Przyczyny intensywnego rozwoju można najogólniej podzielić na 2 grupy. Pierwszą stanowią zmiany w przepisach formalnoprawnych. Drugą- ogólna sytuacja gospodarcza. Sektor prywatny w ostatnim czasie znajdował się w sytuacji o tyle różnej od sytuacji w gospodarce uspołecznionej, że na jego rozwój silniąpzy wpływ wywierały zmiany w przepisach prawnych niż warunki działania w sensie ekono - micznym. Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej, zwana także „ k o n s ty tu c ją gospodarczą sektora prywatnego" , wyraźnie wpłynęła - jak wynika z dotychczasowej obserwacji statystycznej - na powstawanie i rozwój spółek pra wa handlowego i przedsiębiorstw prowadzonych przez osoby fizyczne, głównie zakładów rzemieślniczych. Podobnie-usta wa w dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej z udzia łom podmiotów zagranicznych zwiększyła zainteresowanie kapitału zagranicznego inwestowaniem i działalnością gospodarczą w Polsce. W końcu 1989 roku zarejestrowanych było 25006 jednostek w sektorze prywatnym poza rolnictwem. Obroty w pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej ( bez osób fizycznych zwolnionych z prowadzenia ksiąg handlowych ) szacuje się na ponad 177 mld zł. n . Działalność gospodarcza przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym Przedsiębiorstwa zagraniczne to jednostki gospodarcze działające na terenie Polski, w stosunku do których prawa majątkowe służą jedynie zagranicznemu pod miotowi gospodarczemu oraz jednostki gospodarcze zorganizowane w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, z których jedynymi udziałowcami są zagraniczne podmioty gospodarcze. Natomiast przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym zorga nizowane są w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyj nych polskich podmiotów z podmiotami zagranicznymi, przy czym wkład podmiotów zagranicznych nie może być niższy niż 20 1 kapitału zakładowego spółki i powinien stanowić równowartość co najmniej 5,0 tys.dolarów. I kolei przedsiębiorstwa międzynarodowe to jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porożu mienia lub umowy. Przedsiębiorstwa takie nie występują na terenie województwa bielskiego. Podstawy prawne tworzenia i funkcjonowania tych przedsiębiorstw zawarte zostały w ustawie z dnia 6 lipca 1982 roku o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne. I i/edsiębiorstwa te jednak powstawały Już kilka la t wcześniej na podstawie aktów prawnych o niższej randze, jak: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 lutego 1976 roku w sprawie warunków, trybu i organów właściwych do wydawania osobom prawnym i fizycznym uprawnień do tworzenia przedsiębiorstw na terytorium PRL dla wykonywania działalności gospodarczej, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1976 roku w sprawie wydawania zagranicznym osobom prawnym i fizycz nym zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej oraz uchwały nr 24 Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1979 roku w sprawie tworzenia i działalności w kraju przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. Pierwsze przedsiębiorstwo z udziałem kapitału zagranicznego powstało w województ . tw ie bielskim 28 grudnia 1977 r . Następne tego typu przedsiębiorstwo powstało 29 stycznia 1979 r . i odtąd datuje się dalszy rozwój sektora prywatnego z udzia łem kapitału zagranicznego. Wprowadzając do naszego życia gospodarce . i tę nową formę przedsiębiorczości stworzono możliwości zwiększenia potencjału produkcyjnego w kraju za pomocą środków napływających z zewnątrz, zasilenia zasobów środków dewizowych, przybli żenia zagranicznych osiągnięć technicznych i organizacyjnych, urozmaicenia oferty towarowej na rynku przez wprowadzenie nowych wyrobów i nowych wzorów towa rów , opakowań itp . Cenny dla naszej gospodarki był również, aczkolwiek w niewiel kich rozmiarach, dopływ tych zagranicznych surowców i komponentów, których brak odczuwa się u nas. W kolejnych aktach prawnych stworzono przesłanki do ^rozszerzenia zakresu i możli wości rozwoju działalności gospodarczej z udziałem obcego kapitału. Dla przykładu można tu wymienić rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1985 roku w sprawie szczegółowych warunków wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i f i zyczne oraz ustawę z dnia 23 kwietnia 1986 roku o spółkach z udziałem zagrani - czny m. Natomiast postanowienia ustawy z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospo darczej z udziałem podmiotów zagranicznych miały na celu stworzenie stabilnych warunków do dalszego rozwoju wzajemnie korzystnej współpracy kapitałowej dzy podmiotami krajowymi i zagranicznymi oraz zagwarantowanie podmiotom u - granicznym ochrany ich własności, dochodów i innych praw. Od czasu wejścia w Zycie te j ustawy obserwuje się szybki wzrost liczebności firm zagranicznych. W 1980 roku działało zaledwie 6 zagranicznych przedsiębiorstw drobnej wytwórczości - firm polonijnych ( w kraju 46 ), w 1984 roku liczba tych przedsiębiorstw wyniosła 13(w krąju 649), natomiast do końca 1989 roku zarejestrowano tych przedsiębiorstw 17 (w kraju 847) 1 '12 spółek J o in t-Venturos (w kraju 416). i Najczęstszą formę prawno-organizacyjną firm zagranicznych są właśnie zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej ;y twórczości (45 \ ogółu zarejestrowanych firm ) oraz I jo in t venturos ( 55 % firm ). Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału obcego prowa dzą działalność w sferze produkcji materialnej, głównie w przemyśle i budownictwie. Na terenie województwa bielskiego nie występują spółki jo in t-venturos z udziale n skarbu państwa, których w krąju jest zaledwie 3. Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego zajmują się głównie produkcją i zbytem towarów powszechnego użytku (artykuły spożywcze, wyroby perfum ery jio osmetyczne, obuwie, wyroby dziewiarskie, wyroby pończosznicze, okrycia z tkanin, ubiory z tkanin, itp .) oraz stolarki budowlanej i materiałów budowlanych. 1. Zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości W 1980 roku działało 6 firm polonijnych, a w 1989 r. liczba tych przedsiębiorstw wyniosła 17 i zatrudniały 4179 osób. Wartość sprzedaży zrealizowana przez te przed siębiorstwa wyniosła w 1989 r. 51,0 mld z ł, z czego na eksport 9,4 mld Zł (18,5%), w tym do n obszaru płatniczego 8,3 mld zł (16,3 %). Ze sprzedaży ogółem przypada na działalność przemysłową aż 98,6 %, pozostałe 1,4 % dotyczy działalności w budownictwie ogólnym. Przeciętne zatrudnienie wyniosło 3748 osób, natomiast przeciętne wynagrodzenie miesięczne na 1 zatrudnionego 194395 zł (w krąju 222035 zł). Koszty własne sprzedaży wyniosły 34,5 mld z ł i stanowiły 67,6 % wartości sprze daży. Obciążenia omawianych przedsiębiorstw z tytu łu podatków i opłat stanowiły ponad G mld zł z czego wpłacono do budżetu 3 mld z ł z tytułu podatku obrotowego i 4 mld z ł z tytułu podatku dochodowego. Odsprzedano skarbowi Państwa uzyskane z tytułu eksportu dewizy za wartość ok. 20 mld zł. Wskaźnik zyskowności wyniósł 358 z ł na 1000 zł sprzedaży. Sprowadzono z zagranicy towary do celów produkcyjnych o wartości 1,6 mld zł z tego z n obszaru płatniczego 1,5 mld zł ( 92,7 % ). Transfer zysków stanowił 3,9 % zysku ogółem. Udział kapitału zagranicznego w kapitale zakładowym ogółu przedsiębiorstw stano wił 70,1 \ ( w kraju 51,4 X ). Spośród zadań inwestycyjnych przekazano do użytku zadania o wartości przekracza jącej 1 mld z ł, jednakże wartość kosztorysowa zadań budownictwa inwestycyjnego ujętych w programach inwestycyjnych przekracza kwotę 6 mld zł. Zapasy ogółem w końcu 1989 roku osiągnęły kwotę przekraczającą 8 mld zł. Docelowo, przedsiębiorstwa zagraniczne ulegną likw id acji wraz z wygaśnięciem zezwolenia lub w dowolnie wybranym wcześniejszym momencie. Może to nastąpić w drodze utworzenia spółki wecflug zasad określonych w ustawie z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych. Po pewnym czasie wszystkie zagraniczne inwestycje w Polsce będą podlegać tym samym regtłacjom prawnym i finansowym. 2. Joint venturos - spółki z udziałem podmiotów zagranicznych Najbardziej chyba atrakcyjna forma spółki, bowiem z udziałem zagranicznego kapitału. Wspólnik zagraniczny może wnieść kapitały dewizowe, nowoczesną techno logię , zapewnić dostawę w y s o k ie j jakości surowców i komponentów, czy wreszcie wyposażyć spółkę w maszyny. Spółka z udziałem podmiotów zagranicznych może funkcjonować wyłącznie w form ie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Do spółek nie stosuje się przepisów dotyczących jednostek gospodarki uspołecznionej. W ciągu 1989 roku wydano 11 zezwoleń na spółki jo in t ventures, a łącznie z po przednim okresem zarejestrowanych je st na terenie województwa bielskiego 12 ta kich spółek, co oznacza ze rok 1989 był okresem dużego wzrostu zainteresowania Polską, jako rynkiem inwestycji kapitałowych. Spośród 12 zarejestrowanych do końca 1989 roku spółek zdecydowaną przewagę mają spółki z udziałem firm i przedsiębiorstw z RFN. Dla przykładu można tu wymienić następujące spółki; Nazwa firm y Wkład dewizowy w OM Kapitał zakładowy w ty s .z ł Rodzaj działalności DROS RFN 408000 340000 garbowanie skór, handel ABCO RFN 207300 696528 produkcja odzieży i usługi w tym zakresie 99986 536677 produkcja kontene rów i wyrobów metalowych 100000 . 260000 139000 477120 POLCONT DRIADA BOND RFN RFN RFN produkcja stolarki budowlanej szycie odzieży, handel zagraniczny Pozostałe spółki zawarte zostały z firm am i austriackimi, włoskimi i szwedzkimi. Wartość sprzedaży tych spółek przekroczyła 31 mld z ł, co stanowi 4,0 V sprzeda ży osiągniętej przez wszystkie spółki wystę>ujące w kraju objęte badaniem statysty cznym. W kosztach własnych sprzedaży wynoszących 19,1 mld zł udział kosztów materialnych stanowił około 85 \ . Z tytułu podatków i opłat ze spółek do budżetu państwa wpłynęło 1,3 mld z ł, w tym 1,1 mld w formie podatku obrotowego. Do banku dewizowego odprowadzono dewizy o wartości 579,0 min zł (odsprzedaż dewiz z tytu łu eksportu). Przeciętne zatrudnienie wyniosło 1374 osoby, w tym tylko 1 cudzoziemiec. Wskaźnik zyskownośti. wyniósł 418 z ł na 1000 zł sprzedaży. Im port zaopatrzeniowy stanowił wartość ponad 5 mld z ł i pochodził głównie z U obszaru płatniczego ( 95 \ ). Wartość kosztorysowa zadań budownictwa inwestycyjnego ujętych w programach rozwojowych spółek była w województwie bielskim stosunkowo niewielka i wyniosła 44,9 min z ł podczas gdy w kraju przekroczyła kwotę 1033 mld zł. Zapasy ogółem w końcu 1989 roku stanowiły wartość 11,8 mld zł. Mimo utrzymujących się obaw zagranicznych inwestorów przed angażowaniem znacz nych kapitałów w Polsce, utrzymuje się zjawisko wzrostu liczebności spółek jo in tventures. W I półroczu 1990 roku zarejestrowały się 3 nowe tego typu jednostki. IH. Działalność gospodarcza krąpwych spółek i większych firm prywatnych Spółka to zrzeszenie prowadzące wspólną działalność gospodarczą przy pomocy połączonych kapitałów wspólników. Wyróżniamy spółki osobowe ( cywilne i jawne ) oraz spółki kapitałowe ( spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ). Spółki działające w Polsce można podzielić na : « - prywatne ( wszyscy uczestnicy są jednostkami gospodarki nie uspołecznionej ), - uspołecznione ( wszyscy uczestnicy są jednostkami gospodarki uspołecznionej ), - mieszane ( w których część uczestników to jednostki gospodarki uspołecznionej, a część nie uspołecznionej ). Jeżeli wartość udziału jednostek gospodarki uspołecznionej wynosi powyżej 50 \ kapitału zakładowego, spółka taka uważana jest za jednostkę gospodarki uspołecznio nej. W omawianej tu grupie jednostek nie uspołecznionych występuje jedynie własność prywatna - indywidualna i zbiorowa. Tę ostatnią reprezentują wspomniane spółki osób fizycznych i prawnych. Z kolei za większe firm y prywatne uznaje się te za kłady prowadzone przez osoby fizyczne, które zobowiązane są do prowadzenia ksiąg handlowych, co oznacza że ich obrót w poprzednim roku ze wszystkich rodzajów działalności gospodarczej po odliczeniu należnego podatku obrotowego i obrotu ze świadczeń na eksport przekroczył 240 min z ł ( w 1990 r . 840 min z ł ). Według stanu w dniu 31 XII 1989 roku w pozarolniczym sektorze prywatnym zareje strowanych było 390 spółek prawa handlowego ( z czego 319 złożyło sprawozdania) oraz 11 osób fizycznych prowadzących księgi handlowe ( 4 złożyło sprawozdania ). W zakładach prowadzonych przez spółki zatrudnionych było na podstawie umowy o pracę ponad 4700 osób, natomiast w zakładach większych firm prywatnych ponad 220 osób. Działalność tych jednostek prowadzona jest przede wszystkim w sferze produkcji materialnej. Struktura działowa te j grupy jest następująca: W y s z c z e g ó ln ie n ie Sprzedaż i eksport w min zł W odsetkach OGtfŁEM................................................................ 90999 100,0 w tym : p rze m ysł.......................................... 48780 53,6 budow nictw o.......... ; ....................... 14809 16,3 transport............................................ 108 0,1 15245 16,8 gospodarka komunalna.................... 858 0,9 pozostałe gałęzie produkcji m a terialnej ........................................ 6409 7,0 2895 3,2 handel............................................ pozostałe branże usług niemałe rialnych........................................ • Wartość sprzedaży tych przedsiębiorstw wyniosła około 91 mld zł, z czego sprzedaż spółek handlowych około 87 mld z ł, a pozostałe 4 mld zł przypada na większe firm y prywatne. Sprzedaż na eksport wyniosła w 1989 r . 4 mld z ł, w tym do U obszaru płatniczego 3,7 mld zł. Koszty własne sprzedaży wyniosły 72,4 mld zł i stanowiły 79,5 \ dąży ogółem. wartości sprze - Wskaźnik ten kształtował się następująco : - w spółkach prawa handlowego 79,3 %, - w zakładach prywatnych 83,2 Obciążenia omawianych jednostek z tytułu podatków i opłat wyniosły 9,9 mld z ł, z czego wypłacono do budżetu 2,8 mld zł z tytułu podatku obrotowego i 4,8 mld zł z tytu łu podatku dochodowego. Wskaźnik zyskowności wyniósł 181 z ł na 1000 z ł sprzedaży. Import zaopatrzeniowy stanowił wartość około 709 min z ł i pochodził głównie z II obszaru płatniczego ( 76,9 \ ). Poniesione nakłady inwestycyjne wyniosły 2,6 mld z ł, w tym zakupy inwestycyjne około 2 mld z ł. Zapasy ogółem w końcu 1989 roku stanowiły wartość 14,2 mld zł. IV . Działalność gospodarcza zakładów prowadzonych przez osoby fizyczne W pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej działają dotąd przede wszystkim małe lub nąjwyżej średnie zakłady produkcyjne, usługowe i handlowe. Niektóre z nich prowadzą działalność mieszaną produkcyjno - usługową lub produkcyjno handlową. Badania statystyczne tzw . małych jednostek są zdeterminowane: - dużą liczebnością jednostek - około 23 tys. ( poza rolnictwem ), co praktycznie uniemożliwia objęcie badaniami wszyslkich jednostek i wymusza stosowanie badań reprezentacyjnych, - prowadzeniem ewidencji księgowej tylko przez nieznaczną część jednostek (więk sze firm y ), co utrudnia zebranie inform acji od tych zakładów, - dużą zmiennością zbiorowości ( likw idacja, bądź czasowe zawieszenie działalności, zmiana profilu działalności, powstawanie nowych zakładów ). Z początkiem ubiegłego roku przestiy istnieć dotychczasowe źródła inform acji o działalności te j części sektora prywatnego z uwagi na zniesienie obowiązkowej przynależności osób fizycznych prowadzi :ych zakłady wytwórcze, handlowe i usłu gowe do właściwych branżowych z wiąz I < v i zrzeszeń. Utrata dotychczasowego e- źródła ewidencji i inform acji o ogromnej liczbie jednostek sektora prywatnego wy musza konieczność stworzenia nowego systemu inform acji i objęcia sprawozdawczo ścią centralną GUS pełnego zakresu oziałania sektora prywatnego poza rolnictwem . Brak dotąd pełnej wiedzy o potencjale sektora prywatnego, jak bowiem wspomniano jest to przecież, sektor zdezintegrowanyrozproszony. Obecnie korzysta się z in fo r macji uzyskiwanych z aparatu podatkowego resortu finansów, z innych jednostek oraz oszacowań własnych. Podstawowe znaczenie w te j grupie jednostek sektora prywatnego odgrywa rzemiosło następnie handel i gastronomia oraz transport. W 1988 roku na terenie województwa bielskiego działało 11276 zakładów rzemieśl niczych zatrudniających 28575 pracowników, natomiast w pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej działało 16712 jednostek zatrudniających 39706 pracowników. W końcu 1989 roku zarejestrowanych było w urzędach miast 1 gmin 22777 jednostek sektora prywatnego ( t j . o 36,3 % więcej niż w 1988 roku ). W tym miejscu należy wspomnieć o ruchu wewnątrz te j grupy jednostek, co obrazuje poniższe zestawienie: Liczba jednostek,ktdre działalność Rodzaj działalności uruchomiły zlikwidowały 737* 1791 przemysł.................................. 3035 751 budownictw o.................. 1111 282 transport.................................. 1238 189 handel ...................................... 1048 251 gastronomia............................ 158 65 pozostałe usługi materialne . 432 150 usługi niematerialne.............. 352 103 OGtfŁEM ...................................... z tego: V. Uwagi końcowe Z przedstawionej analizy statystycznej wynika, że: 1. Podobnie jak w całym kraju trwa ożywiony ruch skierowany na rozwój prywatnego potencjału gospodarczego. 2. Największe tempo tego rozwoju datuje się od 1989 roku i nadal wzrasta. 3. Zjawisko prywatyzacji obserwuje się na terenie całego województwa, a szczegól nie w aglomeracjach miejskich ( w miastach zarejestrowano około 16 tys.pryw at nych podmiotów gospodarczych, na wsi ponad 6 tys.). 4. Największa grupę stanowię małe firm y prywatne osiągajęce obrót roczny poniżej 240 min zł. 5. Największy w s k a ż # zyskowności ( 418 zł na 1000 zł sprzedaży ) osięgnęły spółki jo in t - ventures. 6. W przedsiębiorstwach zagranicznych dominuje kapitał zachodni a szczególnie firm z RFN. 7. Zmiana stosunków własnościowych jest elementem pobudzającym rynek, a efektem tych działań jest stłumienie in fla c ji, zapełnienie półek sklepowych, likwidacja kolejek, urn okolenie złotego, a w konsekwencji równoważenie życia gospodar czego . Reasumiyęc można stwiprdzić, że: znaczenie sektora prywatnego polega na fakcie dużej elastyczności działania w stosunku do popytu, jak również na tym , że pewne dobra i u^ugi najlepiej świadczone są przy małej skali wytwarzania. Z tego punktu widzenia należałoby uważać, że jego rozmiary są jeszcze zbyt małe w odniesieniu do potrzeb społecznych. CZĘŚĆ T A B E L A R Y C Z N A TAB>. 1. PRACUJĄCY W SEKTORZE PRYWATNYM W 1989 R WEDŁUG OZIA ŁÓW GOSPODARKI NARODOWEJ X Wyszczególnienie Zakłady wyt Spółki hand wórcze pro lowe wadzone P 2 EZ osoby fizycz ne ...................................... 29409 5166 P rzem ysł........ ..................................... 19572 2207 Budownictwo....................................... 7973 1447 Rolnictwo.............................................. 38 - OGÓŁEM Jednostki z udziałem ka pitału zagra nicznego 5564 ' 5396 168 Transport .............................................. - 12 - Łączność .............................................. - 8 - H a nd el................................................. 3 508 - Pozostałe gałęzie produkcji materiał n e j.............. ............................... . - 632 # Gospodarka komunalna...................... 370 91 - Nauka i. rozwój techniki.................... - 24 - Oświata i wychowanie...................... - 38 - Kultura i sztuka.................................. - 47 - Ochrona zdrowia i opieka społeczna 39 2 - Kultura fizyczna, turystyka i wypo czynek i* * » * * * * * # # ,* * * , 31 28 » Pozostałe branże usług rdemateriał nych .............. i ............................... 117 - Administracja państwowa i wymiar sprawiedliwości .............................. 5 - - - Pozostała działalność nieprzemyśło wa ........ ........................................... TABU. 2. 1383 DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA WyazczegdlnienLe SEKTORA PRYWATNEGO W 1989 R Sprzedaż usług dla ludności w min zł Przeciętne zatrudnienie Zakłady usługowe WOJEWÓDZTWO OGÓŁEM................ 153165 21802 10274 w" tym sektor p ryw a tn y.................. 80321 17665 9129 31770 20989 7199 8439 7124 4245 3464 w tym usługi : przemysłowe ........................ budowlane.............................. transportowe.......................... Wyszczególnienie Przeciętne zatrudnienie Sprzedaż usług dla ludności w min z ł Zakłady usługowe 10503 Pozostałe branże usług materialnych TABL. 3. 417 306 155 96 1295 922 DZIAŁALNOŚĆ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH Z UDZIAŁEM KAPITA ŁU ZAGRANICZNEGO Stan w dniu 31 XII 1909 r . Z tego Wy s z c z e g ó l n i e n i e jednos tka miary Ogółem - Liczba jednostek.................................... X 29 Spółki z udziałem po dmiotów za granicznych jaint-verrtures) zagraniczne przedsiębiors twa drobnej wytwórczości (firm y polo nijne) 17 12 . 51019,6 min zł 82366,9 31347,3 min zł 16166,9 6732,4 H .obszar płatniczy.......................... min zł •14522,1 6185,2 8336,9 Koszty własne sprzedaży.................... min zł 53558,1 19082,2 34475,9 Sprzedaż.................................................. w tym: Eksport................................................ 9434,5 w tym: w tym : . koszty materialne...................... min zł 38085,5 16214,8 21870,7 koszty niematerialne ................ min a 15472,5 2867,4 12605,1 Odsprzedaż dewiz z tytułu eksportu . min zł 2573,2 578,9 1994,3 Zysk................................ ........................ min zł 34443,8 16164,2 18279,6 min zł 3062,5 3062,5 - w tym skarb państwa.................... min zł 3022,5 3022,5 - Zagraniczni udziałowcy........................ min zł 1498,7 1478,9 - Transfer zysków.................................... min zł 721,3 - 721,3 min zł 132,6 - . 132,6 TABL. 3. DZIAŁALNOŚĆ PODMIOTtfW GOSPODARCZYCH Z UDZIAŁEM KAPITA ŁU ZAGRANICZNEGO / d o k./ Stan w dniu 31 XH 1989 r . Z tego Wy s z c z e g ó l n i e n i e Jednos tka miary Podatki i opłaty ogółem....................... min zł 9402,3 1345,3 8057,0 podatek obrotowy............................ min zł 4209,5 1063,3 3226,2 podatek dochodowy ........................ min zł 3999,2 - 3999,2 Kredyty ogółem .................................... min zł 711,4 353,2 358,2 Im port zaopatrzeniowy........................ min zł 6788,2 5148,0 1640,2 U obszar płatniczy.......................... min zł 6402,0 4882,0 1520,0 Zatrudnienie ogółem ............................ osób 5564 1385 4179 osób 1 1 - min zł 11144,2 2401,2 8743,0 Sprzedaż na 1 zatrudnionego3^ . ty s .z ł 16081,0 6120,1 9960,8" Zysk na 1 zatrudnionego3^ .......... ty s .z ł 6724,6 3155,8 3568,8 H 46,2 51,7 42,8 spółki z u- zagraniczne działem pod przedsiębiors miotów za - twa drobnej granicznych wytwórczości (joint-ventu- (firm y polo nijne) ras) Ogółem w tym: w tym: w tym: cudzoziem cy........................ Wynagrodzenia........................ ' Udział kosztów materialnych w sprzedaży...................... a/ Zatrudnienie przeciętne. TABL. 4. KAPITAŁ ZAKŁADOWY, INWESTYCJE I ZAPASY PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO Stan w dniu 31 KU 1989 r . w min zł Z tego W yszczególnienie Ogółem spółki z udzia łem podmio tów zagrani cznych ( jo in t • ventures ) zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwór czości ( firm y polonijne ) 23552,7 9587,4 13965,3 zagraniczni udziałowcy.................. 11510,0 1710,7 9791,2 Wartość brutto środków trw a ły c h .... 10501,5 1719,2 8782,3 2553,6 216,5 2337,2 k i transportu, narzędzia................ 9193,4 1154,2 803,9 Wkłady gotówkowe................................ 1708,0 1464,1 244,7 zagraniczni udziałowcy.................. 1611,0 1393,0 218,0 Nakłady inwestycyjie ogółem ............ 9940,5 1955 j 3 7985,2 zakupy in w estycyjn e...................... 7798,6 1948,8 5849,8 w tym z im p o rtu ........................ 4066,0 663,8 3402,2 w tym z n obszaru płatni czego.................................. 3614,0 663,8 2950,2 Wartość kosztorysowa zadaó budownic twa inwestycyjnego........................ 6354.0 44,9 6309,1 Nakłady inwestycyjne poniesione od początku realizacji zadania . . . . . . 2585,2 44,9 2540,3 w tym zadania przeleżane do użytku.......................................... 1131,5 - 1131,5 Zapasy ogółem ...................................... 20137,3 Kapitał zakładowy................................ w tym: w tym: - zagraniczni udziałowcy.................. Maszyny, urządzenia techniczne,środ w tym: • w tym: 11770,3 8367,0 TABL. 5. DZIAŁALNOŚĆ SRtfLEK HANDLOWYCH ORAZ OSdB FIZYtZNYCH PROWADZĄCYCH KSIĘGI HANDLOWE Stan w dniu 31 XII 1989 r. Z tego Wy s z c z e g ó l n i e n i e Jednos tka miary Liczba jednostek.................................... X Sprzedaż................................................. Ogółem spółki handlowe osoby fiz y czne pro wadzące księgi han dlowe 323 319 4* min zł 90998,9 86970,8 4028,1 min zł 4028,4 4026,7 1,7 U obszar płatniczy.................. min zł 3721,1 3720,6 0,5 Ud u g i...................................................... min zł 14787,8 12431,8 2356,0 w tym: eksport .............................................. w tym: ' w tym: n obszar płatniczy.......................... min zł 2520,3 2512,2 8,1 Koszt własny sprzedaży ...................... min zł 72361,7 69008,5 3353,2 Koszty m aterialne................................ min zł 46953,7 44930,6 2023,1 Koszty niematerialne............................ min zł 25408,0 24077,9 1320,1. Podatki i opłaty .................................... min zł 9941,4 9371,0 570,4 podatek obrotowy........................ min zł 2846,3 2752,8 93,5 podatek dochodowy ........................ min zł 4843,3 4611,6 231,7 Dotacje.......................................... min zł 1 2356,6 2356,6 Zysk................................................... min zł 16435,8 15818,9 616,¾ Import ogółem............................ min zł 709,4 709,2 0,2 min zł 545,2 545,0 0,2 w tym: w tym: U obszar płatniczy........................ TABU 5. DZIAŁALNOŚĆ SPĆŁEK HANDLOWYCH ORAZ OSĆB FIZYCZNYCH PROWADZĄCYCH KSIĘGI HANDLOWE /d o k ./ Stan w drdu 31 XH 1989 r . Z tego W yszczególnienie Jednos tka miary t Pracujący razem ............................ ......... osób 5406 5166 240 zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.............. .......................... osób .4942 4716 226 właściciele , współwłaściciele i członkowie ro d z in .................... osób 290 Ogółem spółki handlowe osoby fiz y czne pro wadzące księgi han dlowe w tym : 280 . 10 Wynagrodzenia zatrudnionych na podsta min zł wie umowy o pracę.......................... 9378,8 8973,0 405,8 Sprzedaż na 1 zatrudnionego3^ ............ ty s .z ł 22309,1 21321,5 987,5 Zysk na 1 zatrudnionego3''.................... ty s .z ł 4029,3 3877,3 151,2 51,5 ' .51,6 50,2 Udział kosztów materialnych w sprze daży...................................................... \ a / Zatrudnienie przeciętne. TABL. 6. ŚRODKI TRWALE, INWESTYCJE I ZAPASY SPtflEK HANDLOWYCH ORAZ OStfB FIZYCZNYCH PROWADZĄCYCH KSIĘGI HANDLOWE Stan w dniu 31 XII 1989 r . w min zł Z tego Wy s z c z e g d l n i e n i e "Wartość brutto środków trwałych . . . . w tym maszyny, urządzenia techni czne, środki transportu, narzędzia Nakłady in w estycyjn e.......................... Ogółem spółki handlowe zakłady osób fizycznych prowadzących księgi handowe 8985,3 8511,5 473,8 6969,9 6504,1 465,8 2576,3 2215,3 361,0 2076,7 1948,5 128,2 537,6 511,? 26,4 487,6 470,4 17,2 w tym: zakupy in w estycyjn e ...................... w tym: z im p o r tu ...'........................... w tym: n obszar płatniczy.............. TABL. 6. ŚRODKI TRWAŁE, INWESTYCJE I ZAPASY SPÓŁEK HANDLOWYCH ORAZ OSÓB FIZYCZNYCH PROWADZĄCYCH KSIĘGI HANDLOWE/dok./. Stan w dniu 31 XII 1989 r . w min zł Z tego Wy s z c z e g d l n i e n i e Ogółem zakłady osób fizycznych pro wadzących księgi handlowe spółki handlowe Wartość kosztorysowa zadań budownictwa inwestycyjnego.................... . 321,4 321,4 _ Nakłady inwestycyjne poniesione od początku realizacji zadań.............. 211,6 211,6 - zadania przekazane do użytku . . . 24,9 24,9 - Zapasy ogółem ...................................... 14239,7 13720,5 w tym: TABI . 7. DZIAŁALNOŚĆ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH SEKTORA PRYWAT NEGO WEDŁUG RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI Wy s z c z e g ó l n i e n i e Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego a - sprzedaż ogółem b - w tym eksport *—:— 519,3 , ■ OGÓŁEM .......................................... Spółki handlowe (akcyjne, z o .o .) zakłady jednostek bę dące płatnikam i po datku dochodowego a 82366915 90998873 b 16166903 4028423 a 01175999 48779783 b 16166903 3222015 a 978656 - b 273163 - w tym: . Przemysł...................................... m etalurgiczny................ elektromaszynowy.......... me ta to w y ........................ ch e m iczn y..................... a 10665200 4646020 b 2087536 31094 a 10205135 2679589 b 2087536 - a 5847356 377330 b 1361818 Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego Wy s z c z e g ó l n i e n i e a - sprzedaż ogółem b - w tym eksport m ineralny.................. . 1633377 a b materiałów budowla nych ...................... S pfiki handlowe ( akcyzie, z o.o . ) zakłady jednostek bę dące płatnikami po datku dochodowego - • ■ 1005753 a - b •- - a 45431653 7360931 b 8938264 216652 a 45401160 7319903 b 8938264 216652 a 30493 28017 b - - a ■ - 32791907 b - 2606539 a 18253134 296622 b 3506122 1203 a 1190916 14809336 b - ' - Transport......................«- . .> a - 108255 b - le k k i.......................... odzieżowy.................. skórzany .................... spożyw czy................ Pozostałe gałęzie przemy słu .................................... Budownictwo........................ . Handel.................................... Pozostałe gałęzie produkcji matenalnej. « • • • • • * • • • • - b - 667569 8 - 6409405 109284 b Gospodarka komunalna Pozostałe branże usług nie materialnych.............. 15244659 a a - b - a - b 857803 2894920 ' 2276 . OZAJÓW 1. Miasta, gminy WOJEWÓDZTWO ........ z tego Ogó łem przemystowa 22777 10436 produk cja wyro bów 3602 usługi prze mys łowe 5028 działal ność produkc y łio usługo wa 3. RAZEM.......................... 16408 ' 7404 2608 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Bielsko-Biała.............. Andrychów 0 / .............. Chełmek * V ................. Cicazyn....................... Kalwaria Zebrzydowska Kęty ^ . . . . . . . . . . . Maków Podhalański J/ . Oświęcim . .................... Skoczów H / .................. Strumień / .................. Sucha Beskidzka.......... Szczyrk b./ .................. Ustroń............................ Wadowice “/ ................ Wilamowice ............ W isła.............................. Zator b / ........................ Żywiec ........................ 6417 636 157 954 1658 599 553 666 723 184 238 443 590 1014 207 459 144 766 2732 276 65 296 1401 244 353 192 295 60 60 133 227 551 74 109 49 287 903 106 28 48 448 92 231 83 125 9 7 26 94 223 19 35 10 121 21. RAZEM.......................... 6369 3032 994 *. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ll. 3208 1094 158 36 247 330 142 94 107 147 50 52 107 91 317 43 66 37 90 22 . 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 50. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. Brenna............................ Brzeźnica ...................... Budzów .......................... Chybie .......................... Czernichów .................. Dębowiec...................... Gilowice-Śla m ie ń ........ Goleszów ...................... Haźlach.......................... Iste b n a .......................... Jasienica........................ Jeleśnia ........................ Koszarawa.................... Kozy . . . . . . . . . . . . . . . . Lanckorona.................... L ip o w a .......................... Łodygowice.................. M iló w ka ........................ 262 172 87 146 103 94 161 277 134 207 666 223 74 394 142 116 249 133 116 92 47 x 61 31 33 54 149 41 73 482 106 54 167 92 94 23 .55 30 14 13 6 11 38 18 2 169 63 46 52 1 _ 29 75 33 17 36 25 40 108 15 ' 71 302 42 8 104 83 94 % 11 18 2 3 3 8 11 1 11 8 _ 10 handle*»a ga stro no miczna pozostałe usługi material ne usługi nie ma te rialne Lp. 3747 1783 2317 409 3133 952 1. 2473 1130 1896 248 2487 770 2. 525 30 - * 37 145 811 71 22 113 57 76 44 109 67 31 54 38 59 99 25 39 19 162 71 7 2 10 8 4 2 11 14 3 5 27 21 7 . '26 2 28 1185 112 273 46 135 42 219 15 2 65 70 25 153 35 50 50 10 298 38 961 8 28 12 20 30 7 13 58 52 23 8 76 6 23 3. 4. 5. 6 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 653 421 161 646 182 21. 16 2 5 7 3 2 2 13 12 17 4 2 48 14 1 40 17 45 9 26 3 67 20 1 43 10 2 13 7 1 ' 4 3 1 2 14 15 16 16 1 10 4\ i 6 • 4 22. 23. 24. 25. 26." 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 795 132 29 201 84 112 " 51 74 174 48 41 117 118 181 65 122 18 111 42 11 12 8 2 76 18 4 . STA 735 12 1 1 623 10 28 2 23 1 1 218 trans portowa t 1588 MI 1820 budo wla na 1806 MIA 2. W 1989 R. działalności Rodzą) Lp. DZIAŁALNOŚCI 54 _ 49 41 128 33 . 88 _ . EŚ 1274 60 30 19 38 11 37 25 65 29 66 6 28 4 124 30 2 42 32 23 16 21 18 41 17 22 61 15 7 29 2 15 41 11 15 10 5 16 11 4 18 9 5 15 22 21 3 19 4 4 15 13 - 1 4 7 OZAOÓW > DZIAŁALNOŚCI W 1989 R /d o k ./ działalności - Rodzaj Ogół łam Lp. Gminy z tego prze myś le wa udugi prze mys łowe produk cja wyro bów działal ność produkcyjooushjgowa budo wla na trans portowa handlo wa pozosta łe usługi material ne gastro no miczna Lp. usługi niemate ria l ne /d o k ./ 9 8 13 20 5 6 46 32 7 8 89 31 . 17 1 31 - 9 WIEŚ 1. Mucharz............................ 46 24 ( 1 2 2. Osiek.......... ....................... 110 63 11 44 3. O święcim .......................... 172 74 4. Porąbka.............................. 271 101 34 39 40 50 11 47 1. 11 22 6 - 2. 7 6 3. 5 ' 18 10 4. 1 16 1 5. 11 2 i. 7. 8. 2 3 5. Przeciszów........................ 70 12 8 4 - 30 13 16 19 17 4 6. Radziechowy W ieprz___ 174 78 15 38 25 10 - 22 - 32 4 3 7. Rajcza................................ 134 35 14 8. Spytkowice........................ 100 32 - • 9. 20 1 55 - 21 1 42 32 - 28 7 - 13 3 - 62 . 12 - 9 1 28 3 .11. 3 20 - 6 2 42 4 12. - - 6 2 8 3 13. 16 23 20 27 14 14. 25 5 - - 16. 9. Stryszawa.......................... 158 36 33 10. Stryszów............................ 104 38 34 1 11. Świnna ............................ 142 39 15 24 12. Tom ice.............................. 136 62 18 41 3 56 13. U >oły.................................. 50 31 10 20 1 35 - ' 10. 15. 14. Węgierska Górka.............. 185 29 - 26 3 25 83 11 1 7 11 15. Wieprz................................ 119 52 9 33 10 61x 9 23 10 3 11 3 17. 2 18. 16. Wilkowice.......................... 374 236 3 233 17. Z aw o ja.............................. 197 86 32 26 28 18. Zembrzyce........................ 187 120 95 20 5 - 29 ' 21 4 2 którym wydano zaświadczenie o wpisie do ewidencji, i j . nowo organizowanych, któdziałalność w latach poprzednich, b/ Łącznie z gminą. a/Oane obejm iyą ogólną liczbę wpisanych do ewidencji podmiotów gospodarczych, re rozpoczęły działalność po raz pierwszy w 1989r. , jak również prowadzących / TABU 9. SPRZEDAŻ, KOSZTY WŁASNE SPRZEDAŻY, ZYSK W I PÓŁRO CZU 1990 R. Koszty -własne sprzedaży Sprzedaż Wy s z c z e g ó l n i e n i e ogóle m eksport ogółem koszty mate rialne zysk ogółem w milionach .złotych OGÓŁEM ..................... 204087 20419 180989 120386 27998 - Spółki handle we ( spółki akcyjne ) X 1 Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością........ 182152 20414 160366 107948 26523 - Fundacje prowadzące dzia łalność gospodarczą ........ 2314 - 2236 900 170 - Zakłady .jednostek będących płatnikami podatku docho -dowego prowadzące księgi handlowe................ 19621 5 18387 11538 1297 Z' „ o g ó ł e m - " ' Przemysł.................................... 118976 14266 100972 79926 19542 37999 - 33540 17306 4892 Transport.................................. 137 - 150 94 9 Łączność.................................... 52 - 36 1 16 Handel i Gastronomia............ 23587 5799 23459 12969 885 Bucbwnictwo............................ , ! TABL. 10. ZATRUDNIONE I WYNAGRODZENIA, PRZCIĘTNA PŁACA Stan w dniu 30 VI Wy s z c z e g ó l n i e n i e Zatrudnienie przeciętne w osobach Wynagrodzę nia w min zł Przeciętna płaca w zł 5053 22744 750181 4500 20470 758148 127 457 599738 426 1817 710876 Przemysł................................................ 2307 10831 782474 Budownictwo........................................ 1329 5874 736644 Transport .............................................. 5 22 733333 Łączność............................................ 5 23 766667 403 1499 619934 0 G Cf Ł E M ........................................ - Spółki handlowe ( spółki akcyjne) Spółki z ograniczoną odpowiedzial nością ...................... ................... - Fundacje prowadzące działalność gospodarczą .................................. - Zakłady jednostek będących płat nikami podatku dochodowego prowadzące księgi handlowe . . . Z «0 G (f t E M" Handel i Gastronomia........................ 1 ABL. ił. DYNAMI KA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORSTW ZAGRANI CZNYCH Kraj Województwo LATA liczba jednos liczba zatrud tek ( w dniu nionych3/ 3i x n ) liczba jednos tek ( w dniu 31 x n ) liczba zatrud nionych ( stan w dniu 31 XII) 1977 . . 5 ..............1 i 3 1978 .................... i 9 - 1979 .................... 4 18 • 1980 ...................... 6 46 1 9 o \............ 9 178 3510 1982 .................... 12 759 12201 1983 .................... 13 • 491 29526 :984 .................. 13 2099 633 42684 1985 .................... 13 2234 682 54231 1986 .................... 10 „ 2426 677 61580 1987 .................. 10 2439 688 68407 1988 .................... 13 3800 730 81778 1989 .................... 29 3729 727 100240 36 4297 1290 149731 1990 (I półrocze).. a/ Przeciętne zatrudnienie w zagranicznych przedsiębiorstwach drobnej wytwórczości. ; , ., ,: ' ^