52 Róża

Z życia i wiary
Dewa, które pomagają naszemu zdrowiu
Róża
(Rosa)
Róża jest jednym z najpoolitszych kewów w naszej oe. Poszególne gatunki
należące do tego rodzaju występują na całym
niżu i w górach, gdzie niektóre sięgają ponad
górną granicę lasu, aż do zarośli kosodewiny. Zadawalają się one ęsto dość ubogimi
i suchymi siedliskami, byle dostatenie zasobnymi w wapń. Nie znoszą natomiast gleby
silnie zakwaszonej. Róże mają też dość duże
wymagania wobec światła, więc rosną zwykle na stanowiskach nasłonenionych. Często
owocodajne róże są uprawiane w ogrodach
i parkach w postaci żywopłotów, szpalerów
jako obramowanie alejek, nie zawsze jednak
z myślą o wykoystaniu owoców. Piszę tutaj
o różach dzikich, nieszepionych, które posiadają większe znaenie lenie. Pod względem liby witamin i ich zawaości dzikie
gatunki róży pewyższają wszystkie rośliny.
Zawaość witaminy C w owocach dzikich róż
jest 10-krotnie większa niż w poece arnej,
a 100-krotnie większa niż w jabłkach. Jeden do
tech owoców mogą pokryć dzienne zapotebowanie dorosłego łowieka na witaminę C.
Ze składników mineralnych owoce zawierają
szególnie dużo żelaza. Ze świeżych owoców
otymuje się sok i syrop witaminowy. Szeroko stosuje się świeże, marynowane i suszone
owoce do witaminizowania potraw i wyro-
52
bów cukierniych. Z rozdrobnionych owoców
oądza się galaretki, konfitury, wina, nalewki, kompoty, powidła i marmolady.
Rozróżnianie poszególnych gatunków
róży jest bardzo trudne. W dziele „Rośliny
polskie” wymieniono i opisano 23 gatunki
róż występujących w Polsce. Najpoolitszym
i najbardziej znanym z tych gatunków jest
róża dzika (R. canina L). Jest to duży kew,
nieadko pekraający 2 metry wysokości
o pędach wygiętych łukowato, zaopatonych
w mocne hakowate kolce (najęściej używana
do okowania). Kwiaty są dość okazałe, różowe lub białe. Szupinka (owoc) jest erwona,
zwykle wydłużona, niekiedy kulista.
Poolita jest także róża pomarszona, yli
fałdzistolistna (Rosa rugosa unb). Nie jest
to gatunek rodzimy (pochodzi ze wschodniej
Azji), ale dobe zaaklimatyzowany. Jest to
zwykle ory, gęsty kew, o pędach owłosionych i pokrytych prostymi, szeciniastymi,
bardzo nierównej wielkości kolcami. Kwiaty
ma duże, barwy karminowej, adziej białej
lub różowej. Owoce są duże, ksztaem i barwą
pypominające mały pomidor.
Na niżu i w górach otyka się różę rdzawą
(Rosa rubiginosa L, yli R eglanteria L). Wydaje się cała jakby rdzawa lub „zardzewiała”
dzięki brunatnozielonej barwie liści. Są one
najęściej 7 - listkowe, adziej 5 - lub 9 - listkowe. Listki py potarciu wydzielają wyraźny
zapach jabłek. Kwiaty są nieduże, zwykle zebrane w groniste kwiatostany. Owoc średniej
wielkości, kulisty, adziej trochę wydłużony.
Kew jest duży i gęsty.
Znanie adsza jest róża girlandowa (R.
cinnamomea), która występuje tylko w stanie
zdziałym w całej nizinnej ęści kraju.
Informator Paraalny nr 80
www.parafiajawoe.pl
Z życia i wiary
Róża płotowa (R. dumetorum uill) występuje w zaroślach py rowach na całym
obszae kraju.
Róża sina (R. glanca Vill) najęściej występuje w Karpatach, adko na nizinach.
Róża kutnerowa (R. tomentosa sm.) jest dużym kewem z pędami ęsto zwieszającymi
się łukowato.
Róża erwona (R. rubrifolia Vill), zwana też
różą erwonolistną w stanie dzikim występuje bardzo adko w górach. Częściej jest hodowana w parkach i na skwerach jako kew
ozdobny. Ma gałązki ciemnoerwone, jakby
oszronione i erwono nabiegłe listki.
Róża jabłkowa (R. pomifera Herrm.) jest
kewem niezbyt dużym, ale gęstym. Owoce
są kuliste, pokryte szeciniastymi kolcami,
purpurowe, wyraźnie kwaskowate.
Róża gęstokolasta (R. inosissima L)
rośnie w południowej Polsce, najęściej na
kamienistych, suchych zboach. Jest to zupełnie niski kew o pędach gęsto pokrytych
prostymi, szeciniastymi kolcami. Owoc, gdy
dojeje, jest niemal arny.
Wykoystanie owoców dzikiej róży dla celów zdrowotnych.
fermentacja, yli po upływie 3 miesięcy, 2-3
razy ściągnąć rurką wino znad osadu i pefiltrować. Trunek taki dojewa jesze mniej
więcej pół roku.
Zażywać po kieliszku dla wzmocnienia organizmu. Taki kieliszek zawiera około 70 mg
witaminy C. Świetnie pomaga na bezsenność,
gdyż obecne w owocach róży glikozydy działają uokajająco. Wzmacnia również ścianki
nayń krwionośnych.
Nalewka z owoców róży I
500 g owoców róży, 500 g cukru, szklanka
irytusu, 2 szklanki wódki
Pomarszone owoce róży zasypać cukrem.
Odstawić na kilka tygodni, aż całkowicie pokryją się wydzielonym sokiem. Wlać irytus
i pechowywać pez 2 tygodnie, ęsto potąsając słojem. Następnie wlać wódkę, pestawić naynie w ciepłe miejsce i macerować
pez następne 2 tygodnie. Wówas pelać
do butelek, filtrując nalewkę pez gęste sito
wyłożone bibułą lub kilkukrotnie złożoną
gazę aptekarską. Taki trunek dojewa co najmniej 3 miesiące.
Pić po małym kieliszku tzw. likierowym raz
dziennie py awitaminozie i stanach zmęenia.
Wino z owoców dzikiej róży
1,5 kg owoców róży pomarszonej, 1 kg cukru, pożywka i drożdże winiarskie
Owoce umyć, usunąć listki i szypułki, włożyć do gąsiora i zalać cukrem rozpuszonym
w 2-3 litrach wody. Odstawić na 3 miesiące.
W połowie tego okresu dodać pożywkę oraz
drożdże winiarskie typu tokaj, pygotowane
według pepisu na opakowaniu. Gdy ustanie
R
e
k
CENTRUM
UBEZPIECZENIOWO KREDYTOWE
W JASIENICY
Leszek Obracaj
Jasienica ul. Cieszyńska 291
Poniedziałek - Piątek
10:00 - 17:00
Sobota 9:00 - 12:00
www.obracaj.pl
www.parafiajawoe.pl
www.obracaj.pl
Bibliograa:
Rośliny lenie i bogate w witaminy
Nalewki lenie
Opracował Zygmunt Lira
l
a
m
a
oferujemy
II Filar w Nationale Nederlanden
PEŁNY ZAKRES UBEZPIECZEŃ
KOMUNIKACYJNYCH
I MAJĄTKOWYCH
KREDYTY HIPOTECZNE,
POŻYCZKI EKSPRESOWE,
KREDYTY SAMOCHODOWE
całodobowe telefony kontaktowe
tel/fax (033) 814 03 44
601 81 88 41
www.obracaj.pl
Informator Paraalny nr 80
www.obracaj.pl
53