21,0 - WUP Kielce

Wojewódzki Urząd Pracy
w Kielcach
Rynek pracy
a szkolnictwo zawodowe
Kuratorium Oświaty - Konferencja
„Szanse i zagrożenia rozwoju
szkolnictwa zawodowego
w województwie świętokrzyskim”.
Kielce, 3.07.2013 r.
Andrzej Lato
Dyrektor
Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Kielcach
Wojewódzki
województwa
z
Urząd
w
Powiatowymi
Pracy
realizując
zakresie
polityki
Urzędami
Pracy
samorządu
zadania
rynku
pracy
przywiązuje
wspólnie
dużą
wagę
do współdziałania z właściwymi organami oświatowymi, szkołami
i szkołami wyższymi w harmonizowaniu kształcenia i szkolenia
zawodowego z potrzebami rynku pracy.
Niedostosowanie systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy
powoduje powstawanie zawodów, na które jest duże lub zbyt
małe zapotrzebowanie ze strony pracodawców, tzw.
 zawodów
„nadwyżkowych”
–
w
których
liczba
zarejestrowanych bezrobotnych oraz poszukujących pracy jest
wyższa niż zgłaszane zapotrzebowanie przez pracodawców
w postaci proponowanych miejsc pracy (ofert pracy).
oraz

zawodów „deficytowych” – w których liczba bezrobotnych
i poszukujących pracy nie zaspakaja potrzeb pracodawców, tzn.
występuje przewaga ofert pracy nad możliwością zatrudnienia
pracownika z odpowiednimi kwalifikacjami.
Poziom bezrobocia
Jak wskazują analizy rynku pracy, dotychczasowy system
szkolnictwa zawodowego
w znacznym stopniu kształci
w zawodach i specjalnościach, na które nie ma
zapotrzebowania ze strony pracodawców.
Niedostosowanie struktury kształcenia do potrzeb rynku
pracy:
 niesie daleko idące konsekwencje w postaci wzrostu
bezrobocia, zwłaszcza wśród ludzi młodych,
 generuje frustracje i napięcia wśród bezrobotnych
absolwentów,
 powoduje kształcenie niedostatecznej liczby specjalistów
w zawodach, na które występuje niezaspokojony popyt.
LICZBA BEZROBOTNYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM
W LATACH 1999 - 2013
140000
Liczba bezrobotnych
131 129
131 266
W latach 2003 – 2008
spadek o 53.550 osób
tj. 40,8%
126 322
126 538
120000
117 754
118 469
107 472
99 406
100000
84 824
W latach 1999 – 2002
wzrost o 46.442 osoby
tj. 54,8%
83 819
83 217
86 708
83 339
80000
86 160
82 141
77 716
60000
1
styczeń
1999
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
koniec grudnia
2007
2008
2009
2010
2011
2012
koniec
maja
2013
Województwa
Liczba
bezrobotnych
(w tys.)
Liczba bezrobotnych
w kraju
2.176,3
1
Mazowieckie
287,5
2
Śląskie
214,5
3
Małopolskie
165,9
4
Dolnośląskie
159,1
5
Łódzkie
156,2
6
Wielkopolskie
151,2
7
Kujawsko – Pomorskie
150,6
8
Podkarpackie
150,4
9
Lubelskie
132,7
10
Pomorskie
118,0
11
Warmińsko –
Mazurskie
111,6
12
Zachodniopomorskie
109,6
13
Świętokrzyskie
86,2
14
Podlaskie
69,7
15
Lubuskie
60,2
16
Opolskie
53,0
LICZBA BEZROBOTNYCH
ORAZ STOPA BEZROBOCIA
NA KONIEC MAJA
2013 ROKU WG WOJEWÓDZTW
POLSKA - 13,5%
Stopa bezrobocia to:
wyrażony w procentach udział liczby bezrobotnych
do liczby ludności aktywnej zawodowo
Powiaty
Liczba
bezrobotnych
maj 2013 r.
Liczba bezrobotnych
w województwie
86.160
1
kielecki
14.358
2
m. Kielce
11.873
3
ostrowiecki
8.928
4
skarżyski
7.495
5
starachowicki
7.283
6
konecki
7.259
7
jędrzejowski
5.346
8
opatowski
5.288
9
sandomierski
4.658
10
staszowski
3.767
11
buski
3.004
12
włoszczowski
2.997
13
kazimierski
2.072
14
pińczowski
1.832
LICZBA BEZROBOTNYCH W MAJU 2013 ROKU
ORAZ STOPA BEZROBOCIA
NA KONIEC MAJA 2013 ROKU
WEDŁUG POWIATÓW
KRAJ - 13,5%
WOJEWÓDZTWO - 15,7 %
(stopa o 2,2 p.p. wyższa niż w kraju)
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY BEZROBOCIA
W MAJU 2013 ROKU
•
WYSOKI UDZIAŁ BEZROBOTNYCH POWRACAJĄCYCH
DO REJESTRÓW PO RAZ KOLEJNY
województwo 82,8% - kraj 79,6%
•
WYSOKI POZIOM BEZROBOCIA NA TERENACH WIEJSKICH
województwo 55,3% - kraj 43,0%
•
WYSOKI UDZIAŁ OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH
województwo 52,5% - kraj 50,5%
•
BEZROBOTNI BEZ ZAWODU
województwo 24,0% - kraj 19,2% (grudzień 2012 r.)
•
ZNACZNY UDZIAŁ WŚRÓD BEZROBOTNYCH LUDZI MŁODYCH
W WIEKU 18-24 LATA
województwo 19,6% - kraj 19,1% (marzec 2013 r.)
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY BEZROBOCIA
W MAJU 2013 ROKU
•
NIŻSZY POZIOM BEZROBOCIA WŚRÓD KOBIET
województwo 47,2% - kraj 50,0%
•
NIŻSZY UDZIAŁ WŚRÓD BEZROBOTNYCH OSÓB POWYŻEJ
50 ROKU ŻYCIA
województwo 21,6% - kraj 23,1%
•
NISKI POZIOM WYKSZTAŁCENIA OSÓB BEZROBOTNYCH
(wykształcenie zasadnicze zawodowe bądź gimnazjalne)
województwo 50,1% - kraj 56,1% (marzec 2013 r.)
•
BEZ KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
województwo 25,0% - kraj 29,8%
Struktura bezrobotnych według wykształcenia
stan na 31.03.2013 roku
gimnazjalne
i poniżej
21,3%
(w kraju - 27,6%)
zasadnicze
zawodowe
28,8%
(w kraju - 28,5%)
Łącznie:
wykształcenie zasadnicze zawodowe
oraz gimnazjalne i niższe
- 46.125 osób tj. 50,1% ogółu
(w kraju - 56,1%)
wyższe
14,2%
(w kraju - 11,5%)
średnie
ogólnokształcące
10,6%
(w kraju - 10,6%)
policealne
i średnie
zawodowe
25,1%
(w kraju - 21,8%)
Zmiany w strukturze bezrobotnych według wykształcenia
od 2002 roku do 2013 roku
gimnazjalne
i poniżej
zasadnicze
zawodowe
średnie
ogólnokształcące
policealne
i średnie zawodowe
wyższe
2002
26,2%
37,0%
6,8%
24,3%
5,7%
2003
26,2%
36,9%
7,0%
23,7%
6,2%
2004
25,3%
35,0%
7,7%
24,7%
7,3%
2005
25,6%
33,3%
8,6%
24,7%
7,8%
2006
25,9%
31,9%
9,3%
24,7%
8,2%
2007
26,2%
30,8%
10,0%
24,2%
8,8%
2008
24,6%
29,3%
11,1%
24,6%
10,4%
2009
22,8%
29,5%
11,3%
24,7%
11,7%
2010
21,8%
28,8%
11,2%
24,9%
13,3%
2011
21,1%
28,2%
11,2%
25,2%
14,3%
2012
21,0%
28,4%
10,8%
25,3%
14,5%
marzec 2013
21,3%
28,8%
10,6%
25,1%
14,2%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
gimnazjalne
i poniżej
2002
2003
zasadnicze zaw odow e
2004
2005
2006
średnie
ogólnokształcące
2007
2008
w yższe
policealne
i średnie zaw odow e
2009
2010
2011
2012
marzec 2013
Struktura bezrobotnych według wieku
stan na 31.03.2013 roku
25 - 34 lata
31,4%
(w kraju - 29,9%)
18 - 24 lata
19,6%
(w kraju - 19,1%)
35 - 44 lata
19,8%
(w kraju - 19,9%)
45 - 54 lata
17,8%
(w kraju - 18,5%)
60 - 64 lata
2,5%
(w kraju - 2,9%)
Łącznie w wieku 18-34 lata
- 46.924 osoby tj. 51,0% ogółu
(w kraju - 49,0%)
55 - 59 lat
8,9%
(w kraju - 9,7%)
Zmiany w strukturze bezrobotnych według wieku
od 2002 roku do 2013 roku
18-24
25-34
35-44
45-54
55 i powyżej
2002
28,2%
28,9%
22,2%
18,4%
2,3%
2003
26,7%
29,2%
21,7%
19,5%
2,9%
2004
25,4%
30,0%
20,5%
20,6%
3,5%
2005
23,9%
30,0%
19,9%
21,8%
4,4%
2006
21,7%
29,7%
19,7%
23,0%
5,9%
2007
19,7%
29,5%
19,5%
23,9%
7,4%
2008
20,9%
29,6%
18,8%
22,6%
8,1%
2009
21,9%
30,6%
18,5%
20,7%
8,3%
2010
22,3%
31,2%
18,1%
19,1%
9,3%
2011
21,9%
31,1%
18,7%
18,2%
10,1%
2012
20,8%
30,9%
19,6%
17,7%
11,0%
marzec 2013
19,6%
31,4%
19,8%
17,8%
11,4%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
18 - 24
2002
25 - 34
2003
2004
2005
35 - 44
2006
2007
2008
55 i powyżej
45 - 54
2009
2010
2011
2012
marzec 2013
Struktura bezrobotnych do 25 roku życia
według wykształcenia
stan na 31.03.2013 roku
gimnazjalne
i poniżej
15,7%
wyższe
8,1%
(w kraju - 7,3%)
(w kraju - 24,3%)
zasadnicze
zawodowe
20,2%
(w kraju - 21,9%)
Łącznie:
wykształcenie zasadnicze zawodowe
oraz gimnazjalne i niższe
- 6.471 osób tj. 35,9% ogółu
(w kraju - 46,2%)
średnie
ogólnokształcące
21,9%
(w kraju - 21,5%)
policealne
i średnie
zawodowe
34,1%
(w kraju - 25,0%)
Bezrobotni do 25 roku życia według powiatów
na koniec maja 2013 roku
Lp.
Powiaty
osoby
udział %
1
kazimierski
683
33,0
2
pińczowski
496
27,1
3
opatowski
1 362
25,8
4
staszowski
931
24,7
5
buski
740
24,6
6
włoszczowski
733
24,5
7
sandomierski
1 109
23,8
8
jędrzejowski
1 215
22,7
9
kielecki
3 111
21,7
Województwo
16 834
19,5
Kraj
403 002
18,5
10
konecki
1 299
17,9
11
starachowicki
1 269
17,4
12
ostrowiecki
1 543
17,3
13
skarżyski
1 039
13,9
14
m. Kielce
1 304
11,0
Bezrobotni do 25 roku życia według województw
na koniec maja 2013 roku
Województwa
Lp.
osoby
udział %
1
Małopolskie
37 541
22,6
2
Lubelskie
28 102
21,2
3
Podkarpackie
31 556
21,0
4
Wielkopolskie
31 641
20,9
5
Podlaskie
13 964
20,0
6
Kujawsko - Pomorskie
29 400
19,5
7
Świętokrzyskie
16 834
19,5
8
Warmińsko - Mazurskie
21 367
19,1
9
Pomorskie
22 438
19,0
KRAJ
403 002
18,5
10
Opolskie
9 457
17,8
11
Mazowieckie
49 345
17,2
12
Lubuskie
10 079
16,8
13
Łódzkie
25 754
16,5
14
Śląskie
34 319
16,0
15
Zachodniopomorskie
17 238
15,7
16
Dolnośląskie
23 967
15,1
Stopa bezrobocia w wieku 15-24 lata w I kwartale 2013 roku
według BAEL
Lp.
Województwa
Stopa bezrobocia (w %)
1
Wielkopolskie
20,6
2
Mazowieckie
21,0
UE 27
23,5
23,7
26,7
26,8
27,9
28,6
29,2
29,6
30,5
32,3
32,7
34,0
34,1
35,1
38,9
42,2
3
Opolskie
4
Warmińsko-Mazurskie
5
Podlaskie
6
Śląskie
7
Lubuskie
POLSKA
8
Kujawsko-Pomorskie
9
Pomorskie
10
Dolnośląskie
11
Łódzkie
12
Małopolskie
13
Lubelskie
14
Zachodniopomorskie
15
Świętokrzyskie
16
Podkarpackie
Stopa bezrobocia
wśród młodych
(do 25 roku życia)
w krajach
Unii Europejskiej
BAEL - Badanie Aktywności Ekonomicznej
Ludności zgodne z metodologią Międzynarodowej
Organizacji Pracy, opierające się na innej niż
w
statystykach
urzędów
pracy
definicji
bezrobotnego.
Osoba bezrobotna wg BAEL spełnia łącznie
kryteria:
• jest w wieku 15-74 lata,
• nie pracowała w okresie tygodnia objętego
badaniem,
• aktywnie poszukuje pracy ,
• jest gotowa do podjęcia pracy w ciągu dwóch
tygodni po przeprowadzeniu badania.
Źródło: EUROSTAT
Dane: kwiecień 2013
Kraje UE 27 - 23,5%
Polska - 27,6%
Zharmonizowana stopa bezrobocia w krajach Unii Europejskiej
w kwietniu 2013 r.
Hiszpania
Grecja
Portugalia
Cypr
Słowacja
Irlandia
Litwa
Łotwa
Bułgaria
Włochy
Francja
UE 27
Polska
Węgry
Słowenia
Estonia
Belgia
Szwecja
Finlandia
Wielka Brytania
Rumunia
Czechy
Dania
Holandia
Malta
Luxemburg
Niemcy
Austria
26,8
26,8
15,6
17,8
14,5
13,5
12,5
12,4
12,3
12,0
11,0
11,0
10,8
10,6
10,2
8,7
8,4
8,4
8,2
7,7
7,3
7,2
7,0
6,5
6,4
5,6
5,4
4,9
0,0
Dane Eurostatu z czerwca 2013 r.
3,0
6,0
9,0
Polska przed wstąpieniem do UE
miała najwyższą stopę bezrobocia:
kwiecień 2004 roku - 18,9%
(UE 25 - 9,1%)
12,0
%
15,0
18,0
21,0
24,0
27,0
Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej

Do urzędów pracy zgłaszana jest tylko część zapotrzebowania
na pracowników.

Pracodawcy najczęściej do urzędów pracy kierują
informacje
o wakatach (30 – 20% ofert występujących na rynku), które wiążą
się z funkcjonowaniem wtórnego rynku pracy, na którym występują
zawody nie wymagające wysokich specjalistycznych umiejętności
i kwalifikacji
natomiast

oferty z pierwotnego rynku pracy są realizowane przez nich samych
(80–70% miejsc pracy) albo zlecane są wyspecjalizowanym agencjom
zatrudnienia.

Analizując zapotrzebowanie rynku pracy w odniesieniu do
wykształcenia obserwuje się zwyżkową tendencję ofert pracy dla osób
z wykształceniem zawodowym oraz malejąca liczbę ofert dla osób
z wykształceniem średnim i wyższym.
STRUKTURA WOLNYCH MIEJSC PRACY WEDŁUG
ZAWODÓW W OKRESIE 5 MIESIĘCY 2013 ROKU
Ogółem - 14.481 wolnych miejsc pracy
Pracownicy usług
i sprzedawcy
4.582 - 31,6%
1 miejsce
(w kraju - 27,7%)
Pracownicy
biurowi
2.837 - 19,6%
2 miejsce
(w kraju - 12,5%)
Dane dla kraju za 2012 rok
Rolnicy,
ogrodnicy,
leśnicy
i rybacy
150 - 1,0%
8 miejsce
(w kraju - 0,8%)
Robotnicy
przemysłowi
i rzemieślnicy
1.995 - 13,8%
3 miejsce
(w kraju - 19,2%)
Operatorzy
i monterzy maszyn
i urządzeń
638 - 4,4%
7 miejsce
(w kraju - 7,2%)
Technicy i średni
personel
1.953 - 13,5%
4 miejsce
(w kraju - 9,7%)
Specjaliści
1.090 - 7,5%
6 miejsce
(w kraju - 6,8%)
Przedstawiciele
władz
publicznych,
wyżsi urzędnicy
i kierownicy
52 - 0,4%
9 miejsce
(w kraju - 0,8%)
Pracownicy
przy
pracach
prostych
1.184 - 8,2%
5 miejsce
(w kraju - 14,2%)
W okresie 5 miesięcy 2013 roku najwięcej wolnych miejsc
pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszono dla:
• pracowników usług i sprzedawców - 4.582 oferty (31,6%),
w tym dla gospodarzy obiektów - 1.892 oferty, pracowników
sprzedaży w sklepach - 1.267, kucharzy - 310, inni pracownicy
sprzedaży i pokrewni - 255;
• pracowników biurowych - 2.837 ofert (19,6%), w tym dla
pracowników obsługi biurowej - 1.832 oferty, pracowników
do spraw ewidencji materiałowej i transportu - 329, sekretarek
- 173, pracowników do spraw informowania klientów - 171
oraz pracowników do spraw finansowo - statystycznych - 166;
• techników i średniego personelu - 1.953 oferty (13,5%), w tym
dla pracowników administracyjnych i sekretarzy wyspecjalizowanych
- 462 oferty, agentów i pośredników handlowych - 318, średni
personel z dziedziny prawa, spraw społecznych i religii - 214;
• robotników przemysłowych i rzemieślników - 1.995 ofert
(13,8%), w tym dla: robotników budowlanych robót stanu
surowego, robotników budowlanych robót wykończeniowych, malarzy
- 698 ofert, robotników w przetwórstwie spożywczym i pokrewnych
- 355, mechaników maszyn i urządzeń - 223, formierzy
odlewniczych,
spawaczy,
blacharzy,
monterów
konstrukcji
metalowych - 193;
• pracowników przy pracach prostych - 1.184 oferty (8,2%),
w tym dla: pomocy i sprzątaczek domowych, biurowych,
hotelowych - 256 ofert, robotników pomocniczych w górnictwie
i budownictwie - 251, pozostałych pracowników przy pracach
prostych - 239, pracowników pomocniczych przygotowujących posiłki
- 201, robotników przy pracach prostych w przemyśle - 123;
• operatorów i monterów maszyn i urządzeń - 638 ofert (4,4%),
w tym dla: kierowców ciężarówek i autobusów - 166 ofert, kierowców
samochodów osobowych, dostawczych i motocykli - 83, operatorów
pojazdów wolnobieżnych i pokrewnych - 69 oraz operatorzy innych
maszyn i urządzeń przetwórczych - 66;
• rolników, ogrodników, leśników i rybaków - 150 ofert (1,0%),
w tym dla rolników produkcji roślinnej - 125 ofert oraz dla robotników
leśnych - 21;
• specjalistów - 1.090 ofert (7,5%), w tym dla: nauczycieli szkół
podstawowych i specjalistów do spraw wychowania małego
dziecka oraz innych specjalistów nauczania i wychowania - 233
oferty, specjalistów do spraw sprzedaży, marketingu i public
relations - 124, inżynierów (z wyjątkiem elektrotechnologii) - 103;
• przedstawicieli
i kierowników w
górnictwie,
oraz kierowników
- po 14 ofert.
władz publicznych, wyższych urzędników
52 oferty (0,4%), w tym dla kierowników
przemyśle,
budownictwie
i
dystrybucji
do spraw sprzedaży, marketingu i rozwoju
WOLNE MIEJSCA PRACY
WEDŁUG SEKTORÓW
W WOJEWÓDZTWIE I KRAJU
Wolne
miejsca
pracy
Województwo
Kraj
5 miesięcy
5 miesięcy
2012
%
2013
%
2012
%
2013
%
Sektor
publiczny
4.240
36,1
5.331
36,8
90.267
26,1
109.490
27,6
Sektor
prywatny
7.496
63,9
9.150
63,2
255.396
73,9
287.736
72,4
Ogółem
11.736
*14.481
345.663
397.226
*73,9% - 10.701 wolnych miejsc pracy to miejsca pracy subsydiowanej finansowane
ze środków FP, EFS i PFRON
Udział ofert z sektora prywatnego pozostaje niższy o 9,2 p.p. w porównaniu do kraju.
Oferty pracy według województw
Województwa
Oferty pracy (w tys.)
zgłoszone w okresie 5 miesięcy:
2012 r.
2013 r.
1
Śląskie
42,8
45,1
2
Mazowieckie
37,6
44,0
3
Dolnośląskie
27,2
31,3
4
Wielkopolskie
26,8
29,6
5
Kujawsko - Pomorskie
22,8
28,8
6
Małopolskie
27,4
27,4
7
Podkarpackie
20,2
26,3
8
Łódzkie
19,9
24,1
9
Pomorskie
23,1
24,0
10
Zachodniopomorskie
17,5
22,7
11
Warmińsko - Mazurskie
17,8
21,3
12
Lubelskie
16,0
19,2
13
Świętokrzyskie
11,7
14,5
14
Lubuskie
13,4
14,3
15
Opolskie
12,9
13,8
16
Podlaskie
8,7
11,0
345,7
397,2
KRAJ
Odsetek pracodawców oferujących pracę młodym osobom
3%
11%
Praca dla młodych (do 30 roku
życia włącznie)
Praca również dla młodych
Praca nie dla młodych
86%
Źródło: Projekt PARP i UJ „Bilans Kapitału Ludzkiego -Badanie Pracodawców 2012”
Praca oferowana młodym
Tylko dla młodych
27
Z maks. rocznym
doświadczeniem
13
Ogół
14
20
12
16
18
16
7
7
5
40
8
15
9
3
29
16
13
8
4
pracownicy usług i sprzedawcy - 27%
specjaliści - 20%
robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 18%
technicy i inny średni personel - 16%
operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń - 7%
pracownicy przy pracach prostych - 7%
pracownicy biurowi - 5%
Do młodych adresowane jest 8% ogółu stanowisk oferowanych przez pracodawców.
Źródło: Projekt PARP i UJ „Bilans Kapitału Ludzkiego -Badanie Pracodawców 2012”
503 (34,4%)
390 (31,6%)
robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy
267 (18,3%)
pracownicy usług i sprzedawcy
108 (8,7%)
operatorzy i monterzy maszyn i
urządzeń
261 (17,8%)
432 (35,0%)
162 (11,1%)
128 (10,4%)
pracownicy przy pracach prostych
technicy i inny średni personel
specjaliści
pracownicy biurowi
rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy
146 (10,0%)
53 (4,3%)
62 (4,2%)
60 (4,9%)
61 (4,2%)
52 (4,2%)
1 (0,1%)
12 (1,0%)
2011
2012
Źródło: Badanie własne WUP
Stanowiska, na które pracodawcy z regionu świętokrzyskiego
zgłaszali największe zapotrzebowanie w 2012 roku
145
ochroniarz
127
przedstawiciel handlowy
98
robotnik budowlany (w tym…
89
spawacz
84
pracownik produkcji
56
kierowca (wszystkich kategorii)
49
sprzedawca
40
zbrojarz
36
magazynier
ślusarz i ślusarz-spawacz
33
szwaczka, krawcowa, krojczy
31
kucharz, kelner, barman
31
pielegniarka, opiekun, zabiegowy
26
monter
25
frezer i tokarz (w tym oper. CNC)
25
stolarz
Źródło: Badanie własne WUP
22
Popyt na pracę w krajach Unii Europejskiej/
Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii
Wybrane rekrutacje prowadzone dla pracodawców z zagranicy
w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Kielcach w ramach EURES
wg zawodów
•specjaliści z wykształceniem technicznym: technik elektryk, elektromonter, operator maszyn, monter
instalacji, mechanik pojazdów/maszyn
•pracownicy branży maszynowej: spawacz, tokarz/frezer/operator CNC
•pracownicy hoteli i obsługi gastronomicznej: kucharz, kelner, pokojówka, animator czasu wolnego
•kierowcy: kierowca samochodu ciężarowego, kierowca autobusu
•pracownicy przetwórstwa mięsnego: rzeźnik, wykrawacz
•personel medyczny: opiekun osób starszych, fizjoterapeuta, pielęgniarka, technik stomatolog
•pracownicy do spraw finansowych i handlowych: księgowi, agenci ds. sprzedaży, przedstawiciele
handlowi
•wykwalifikowani inżynierowie: inżynier telekomunikacji, inżynier elektryk, informatyk/programista
•pracownicy niewykwalifikowani do prac sezonowych/prostych:
w rolnictwie, sadownictwie, leśnictwie, produkcji zwierzęcej
Oferty pracy kierowane są do osób posługujących się głównie językiem angielskim lub
niemieckim minimum w stopniu podstawowym i posiadających jednocześnie odpowiednie
kwalifikacje zawodowe, certyfikaty z danej specjalności-poparte udokumentowanym stażem pracy.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Zachodzące zmiany na rynku pracy stawiają przed szkolnictwem
zawodowym wymagania znacznie większego dostosowania kształcenia
młodzieży do potrzeb zgłaszanych przez pracodawców, jeśli absolwenci
tych szkół mają uzyskać zatrudnienie, a nie rejestrować się
w powiatowych urzędach pracy jako osoby bezrobotne.

Część pracodawców (szczególnie MŚP) oczekuje, aby szkolnictwo
zawodowe dostarczało im pracowników w pełni przygotowanych do
konkretnych
stanowisk
pracy,
posiadających
określone
kwalifikacje, umiejętności i kompetencje zawodowe.

Pracodawców interesują efekty nauczania i uczenia się, tj. co faktycznie
absolwent szkoły, uczelni potrafi.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

W niektórych grupach zawodów występują obecnie u nas nadwyżki
podaży w stosunku do zapotrzebowania a nawet w rezultacie
przejściowe bezrobocie. Zapotrzebowanie przyszłe nie musi się bowiem
pokrywać z zapotrzebowaniem obecnym, przykładem jest budownictwo.

Nie wolno dopuścić do przedwczesnego likwidowania szkół
kształcących w zawodach, na które obecnie przejściowo zmniejsza się
zapotrzebowanie w związku z procesami restrukturyzacji czy kryzysu
gospodarczego, ale które mają szanse na wzrost popytu w przyszłości, jak
np. budownictwo mieszkaniowe, transport, motoryzacja, branża
odzieżowa.
CHWIEJNE, WZNOSZĄCE SIĘ CZY GASNĄCE?
Grupy zawodów wg zmian liczby uczniów w ostatnich 3 latach
1. Zawody „wznoszące się”:
Technik:
przeróbki
kopalin
stałych,
górnictwa
odkrywkowego,
górnictwa
podziemnego,
pszczelarz,
organizacji
reklamy,
cyfrowych
procesów
graficznych, gazownictwa, eksploatacji portów i terminali, rachunkowości, turystyki
wiejskiej, monter izolacji przemysłowych, górnik eksploatacji podziemnej, mechanik maszyn
i urządzeń drogowych, florysta, opiekun medyczny i dziecięcy, higienistka stomatologiczna.
2. Zawody „stabilne”:
Technik: geolog, górnictwa otworowego, elektroradiolog, BHP, księgarstwa, robót
wykończeniowych w budownictwie, terapeuta zajęciowy, opiekun w domu pomocy
społecznej, opiekunka środowiskowa, fotograf, kaletnik dietetyk.
3. Zawody „chwiejne”:
Technik transportu drogowego, opiekun osoby
architektury, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej.
4. Zawody „gasnące”:
starszej,
renowator
zabytków
Animator kultury, technik usług pocztowych i telekomunikacyjnych (kształcenie wygasło
w 2012 r.), ogrodnik, rolnik, introligator, krawiec, obuwnik.
Źródło: Badanie Pracodawców 2012 „Bilans Kapitału Ludzkiego”
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Szczególnego podejścia wymagają: zawody robotnicze (poza
budownictwem), obok zawodów nadwyżkowych, bardzo często i bardzo
blisko występują również zawody deficytowe.
Samorządy powiatów powinny przy podejmowaniu działań
zmierzających do likwidacji szkół zawodowych o wąskich profilach
kształcenia zachować dużą ostrożność, aby nie dopuścić
do przedwczesnej likwidacji niektórych szkół szkolących w zawodach
robotniczych.

Będzie zmniejszać się zapotrzebowanie na zawody tradycyjne, które
wykazują stagnację lub spadek zapotrzebowania np. w górnictwie
węglowym,
hutnictwie,
transporcie
kolejowym,
motoryzacji,
w przemyśle stoczniowym, w rolnictwie.
Należy pamiętać , że restrukturyzacje w gospodarce pociągać za sobą
będą zawsze restrukturyzacje zatrudnienia i redukcje etatów.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy
Będzie zwiększać się zapotrzebowanie w kategorii zawodów
nowoczesnych
związanych z funkcjonowaniem nowoczesnej
gospodarki
rynkowej
bądź
obsługą
nowoczesnych
technologii, charakteryzujących się z reguły najwyższą dynamiką
zatrudnienia, zarówno w krajach UE, jak i u nas:

najwięcej potencjalnych nowych miejsc pracy może powstawać
w zawodach związanych z prowadzeniem i obsługą firm oraz biznesu,

będzie wzrastać zapotrzebowanie na personel obsługi technicznej
komputerów i informatyków, domowej służby zdrowia, pracowników
opieki społecznej (pielęgniarki i fizykoterapeuci), personel obsługi
gospodarczej budynków, pracowników ochrony.

coraz bardziej popularne będą takie zawody, jak: grafik komputerowy
i administrator baz danych.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy
Rozwój cywilizacji informacyjnej będzie powodował
zastępowanie starych zawodów, wymagających dużego
udziału pracy fizycznej i źle wyposażonych w narzędzia
technik informacyjnych zawodami nowymi, wymagającymi
dużego udziału informacji i wiedzy oraz wykorzystującymi
w
coraz
większym
stopniu
narzędzia
technik
informacyjnych.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Powodzenie na rynku pracy zależeć będzie od dodatkowych kwalifikacji
pracowników
np.
języki
obce,
kompetencje
informatyczne,
przedsiębiorczość.

Zwiększy się zapotrzebowanie
wykształcenie techniczne.

Kluczowe znaczenie mieć będzie zapewnienie podaży pracowników
o zawodach i specjalnościach, na które popyt kreują bezpośrednie
inwestycje zagraniczne i firmy na polskim rynku.

Rozwój wymagań kwalifikacyjnych i kompetencyjnych na rynku pracy
spowoduje
wzrost zapotrzebowania na pracowników elastycznych,
mobilnych, łatwo poddających się szkoleniu, z umiejętnościami, które
nie zestarzeją się wraz ze zmianami technologicznymi.
na
pracowników
posiadających
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Nowe specjalności i zawody będą powstawać zwłaszcza w obszarach:
- informatyki
- usług osobistych
- opieki zdrowotnej i pracy socjalnej
- usług biznesowych
- ochrony środowiska
- szeroko rozumianego przemysłu rozrywkowego, kultury masowej,
zagospodarowania czasu wolnego i wypoczynku.

Planując zapewnienie zawodów dla potrzeb polskiego rynku pracy
(lokalnego, regionalnego i krajowego) w programach kształcenia należy
uwzględniać możliwości szans związanych z międzynarodową
koniunkturą na niektóre zawody, np. zawody budowlane, personel
służby zdrowia, informatycy.

Istniejący niezaspokojony popyt zewnętrzny (zasoby siły roboczej
w krajach UE ulegać będą coraz większemu zmniejszeniu) może
zwiększać atrakcyjność podejmowania pracy poza granicami kraju
przez absolwentów naszych szkół i pracowników.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Dziś potrzebny jest zawód szerokoprofilowy czyli taki zawód, który
stwarza podstawę do wielokierunkowej specjalizacji w toku pracy
zawodowej i umożliwiający przekwalifikowanie się w obrębie tego
zawodu oraz zdobywanie specjalizacji dodatkowych.

Pracodawcy coraz powszechniej żądają, aby w nauczaniu kształtować
określone kompetencje, tzn. aby zdobywający je młody człowiek lub
dorosły w procesie przekwalifikowania, mógł bezpośrednio po ich
osiągnięciu wykonywać zadania zawodowe zgodnie ze standardami
wymaganymi na danym stanowisku pracy, np. z zachowaniem
przepisów bezpieczeństwa, norm czasowych, kryteriów jakości itp.

Rosnąć będzie też zapotrzebowanie na pracowników w różnych
zawodach, którzy wraz z ukończeniem nauki posiadać będą także
niezbędne minimum praktyki zawodowej dla przejmowania obowiązków
w firmie szczególnie MŚP.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Są podstawy do twierdzenia, że w przyszłości pojawią się nowe
zawody, których dzisiaj nie jesteśmy w stanie przewidzieć. W literaturze
ocenia się, że w ciągu 20 lat powstanie co najmniej 10-20% nowych
zawodów uprzednio nie zidentyfikowanych.

Sukcesami zawodowymi w przyszłości będą cieszyć się
ci pracownicy, którzy zmienią swoje nastawienie z „mieć etat”
na „mieć pracę do wykonania”.

Dzisiejsi absolwenci szkół w ciągu swojego życia zawodowego będą
prawdopodobnie zmuszeni zmieniać swój zawód co najmniej trzy razy.
Będą zmieniać zawód a nie pracę, którą zmieniać będą jeszcze
częściej. Według prognoz niektórych niezależnych instytutów
badawczych, nawet 12 razy.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy
Osoby młode rozpoczynające karierę zawodową,
by móc dobrze radzić sobie na rynku pracy, powinny:

znać języki obce (globalizacja, umiędzynarodowienie),

posługiwać się sprawnie komputerem (rozwój technologii
informacyjnych),

być mobilne i elastyczne (nastawione na zmianę miejsca pracy
i zawodu),

śledzić rynek pracy i dokształcać się,

być przygotowane na okresy bezrobocia, które mogą nastąpić
w ich życiu,

rozwijać umiejętności pracy z ludźmi i organizatorskie,

umieć liczyć! (w sensie dosłownym, ale i przenośnie) - głównie na
siebie, ponieważ państwa wycofują się coraz bardziej z roli opiekuna.
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe
a rynek pracy

Mówiąc o „zawodach przyszłości” należy myśleć o możliwie szerokich
grupach zawodów obejmujących całe zbiory umiejętności, które mogą
pomóc pracownikowi, gdy np. zatrudniająca go firma zmieni profil
produkcji lub usług oraz gdy w innej firmie pracownik stwierdzi dla siebie
perspektywy rozwoju.

Połączenie odpowiedniego wykształcenia, doświadczenia (praktyki),
szczegółowych umiejętności zawodowych, kompetencji ogólnych i cech
osobowościowych spełni dopiero oczekiwania pracodawców.

Problem prognozowania i rozwoju zawodów odpowiednio do wymogów
rynku pracy oraz skutecznych czyli elastycznych programów kształcenia
zawodowego w szkołach zawodowych pozostaje otwarty.

Szkolnictwo zawodowe było, jest i będzie potrzebne dla rozwoju
gospodarki i życia społecznego.
Projekty badawcze zrealizowane przez Wojewódzki Urząd Pracy
ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki:
 Monitoring osób pozostających bez zatrudnienia na świętokrzyskim
rynku pracy – „Bez pracy”;
 Podniesienie efektywności wsparcia dla bezrobotnych długotrwale
poprzez zapewnienie instytucjom rynku pracy dostępu do informacji;
 Bliżej rynku pracy;
 Wiedzieć więcej = działać skuteczniej. Ostrowiecki rynek pracy okiem
przedsiębiorczości;
 Mapa lokalnego rynku pracy;
 Kielecki rynek pracy pod lupą;
 Od diagnozy do prognozy – potrzeby gospodarki, a jakość kapitału
ludzkiego w województwie świętokrzyskim;
 Skuteczna aktywizacja.
Publikacje Wojewódzkiego Urzędu Pracy
Badanie zapotrzebowania
na zawody i kwalifikacje
w województwie świętokrzyskim
Ranking zawodów deficytowych
i nadwyżkowych
w województwie świętokrzyskim
Analiza i ocena sytuacji na rynku pracy
w województwie świętokrzyskim
Młodzież na rynku pracy
w województwie świętokrzyskim
Wyznaczaj, planuj, działaj
- o skutecznym osiąganiu
celów zawodowych
Aktywny na rynku pracy
Poradnik dla poszukujących pracy
Ulotki tematyczne dla osób
poszukujących pracy
Kształcenie ustawiczne i jego rola
w rozwoju zawodowym człowieka
Publikacje i projekty badawcze Wojewódzkiego Urzędu Pracy umożliwiają instytucjom rynku pracy, uczelniom
wyższym, szkołom, organizacjom pozarządowym oraz innym podmiotom zajmującym się problematyką rynku pracy
właściwe przygotowanie oferty edukacyjnej dostosowanej do potrzeb regionalnego i lokalnych rynków pracy.
Oferta Wojewódzkiego Urzędu Pracy
dla szkół ponadgimnazjalnych
• Prowadzimy zajęcia warsztatowe dla młodzieży szkolnej dotyczące
wyboru zawodu zgodnego z predyspozycjami i zainteresowaniami.
Dla uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych organizujemy
zajęcia m.in. z zakresu metod poszukiwania pracy, redagowania
dokumentów aplikacyjnych, przygotowania się do rozmowy
kwalifikacyjnej z pracodawcą oraz autoprezentacji w pierwszej pracy.
• Z myślą o młodych - w ramach współpracy ze szkołami
ponadgimnazjalnymi organizujemy także spotkania informacyjne,
dyskusje panelowe, debaty oksfordzkie i inne przedsięwzięcia
mające na celu propagowanie wiedzy o rynku pracy i zawodach oraz
promowanie idei świadomego planowania własnej drogi zawodowej.
Oferta Wojewódzkiego Urzędu Pracy
dla szkół ponadgimnazjalnych
•
Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym lub psychologiem to
nasza propozycja dla osób, które pragną dowiedzieć się więcej o sobie,
potrzebują wsparcia w zakresie wyboru szkoły, kierunku studiów czy
zawodu, chcą skonsultować plany na przyszłość lub myślą o założeniu
własnej firmy.
•
Podczas rozmowy indywidualnej z naszym doradcą zawodowym młody
człowiek może określić osobiste preferencje i predyspozycje zawodowe,
odkryć talenty, możliwości i cechy osobowości oraz opracować
indywidualny plan działania uwzględniający kierunek dalszego kształcenia
i wybór zawodu. Osobom pełnoletnim doradca zawodowy - psycholog może
zaproponować wykonanie testów.
•
Młodym stawiającym pierwsze kroki na rynku pracy pomagamy
w zredagowaniu życiorysu zawodowego i listu motywacyjnego.
Korzystając z pomocy doradcy zawodowego młoda osoba uczy się, jak
stworzyć poprawne, profesjonalne i interesujące dla pracodawcy dokumenty
aplikacyjne.
Wojewódzki Urząd Pracy
• Wydział Badań i Analiz Rynku Pracy
tel. (41) 36-41-612
• Wydział Polityki Rynku Pracy
tel. (41) 36-41-621 / 620
• Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
tel. (41) 36-41-638
• Wydział Obsługi Rynku Pracy
tel. (41) 36-41-609
Dziękuję za uwagę
Andrzej Lato
Dyrektor
Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Kielcach
Wykorzystanie materiału w całości lub w części
dozwolone wyłącznie z podaniem źródła.
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH
adres: ul. Witosa 86, 25-561 Kielce,
tel. (41) 36-41-600, fax. (41) 36-41-666
e-mail: [email protected]
www: http://www.wup.kielce.pl