wymagania edukacyjne klasa I

Transkrypt

wymagania edukacyjne klasa I
1
GEOGRAFIA
WYMAGANIA EDUKACYJNE
,, Bliżej geografii1”
Nauczyciel :Alicja Januś
R. SZK.2016/2017
2
Wymagania na poszczególne oceny
Temat
Dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
DZIAŁ: MAPA
Geograficzny
punkt widzenia.
• definiować pojęcia:
geografia, środowisko
przyrodnicze i geograficzne,
• wymienić elementy,
środowiska przyrodniczego,
• wymienić sfery Ziemi.
Mapa źródłem • podać definicję mapy,
• podać przykłady
informacji
zastosowania mapy.
geograficznej.
Skala mapy.
• podać definicję skali,
• porównać wielkość skal.
• definiować elementy
środowiska przyrodniczego,
podać przykłady,
• podać źródła wiedzy
geograficznej,
• wyjaśnić, czym zajmuje się
geografia fizyczna i społecznoekonomiczna .
• podać powiązania między
elementami środowiska
przyrodniczego
i geograficznego,
• omówić współzależności
zachodzące między sferami
Ziemi.
• omówić korelację
geografii z innymi
dziedzinami nauki,
• podać przykłady
osiągnięć geografii jako
nauki.
• omówić rodzaje map,
• dobierać odpowiednią mapę w
celu uzyskania określonych
informacji geograficznych.
• wymienić i zdefiniować
elementy mapy.
• omówić podstawowe
elementy, cechy i rodzaje
map.
• obliczać odległość
rzeczywistą na podstawie
mapy.
• przeliczać odległości
na podstawie rożnych
rodzajów skal,
• przeliczać wszystkie
rodzaje skal.
• omówić pojęcie
generalizacji i jej roli
w tworzeniu map,
• obliczać skale na
podstawie znajomości
odległości.
3
Mapa i plan.
• podać różnice między
mapą a planem.
• analizować mapę i plan,
• orientować mapę w terenie,
• zdefiniować siatkę
geograficzną i kartograficzną.
• skonstruować prosty plan
okolicy, obliczając skalę,
• zdefiniować odwzorowanie.
• omówić główne rodzaje
odwzorowań,
• podać przykłady
odwzorowań umownych.
Język mapy.
• odczytać wysokość
bezwzględną punktu,
• wyjaśnić znaczenie
terminów: „wysokość
względna”, „wysokość
bezwzględna”, „poziomica”.
• obliczać wysokość
względną,
• podać nazwy metod
kartograficznych.
• rozpoznawać metody
kartograficzne prezentacji
treści na mapach.
• odczytywać rzeźbę
terenu na podstawie
poziomic,
• opisywać środowisko
na podstawie mapy.
Mapa świata.
• wskazać kontynenty
i oceany.
• charakteryzować rzeźbę
terenu na podstawie mapy.
• wskazać główne obiekty
geograficzne na poszcze gólnych kontynentach.
• wskazać położenie
największych państw
Europy.
Współrzędne
geograficzne.
• wskazać na mapie i
globusie półkule
północną i południową,
wschodnią i zachodnią,
południki: 0° i 180° ,
równik, południki,
równoleżniki, zwrotniki,
koła podbiegunowe.
• zdefiniować długość
i szerokość geograficzną,
• opisać cechy południków
i równoleżników,
• określać położenie
matematyczno -geograficzne
punktów na mapie i globusie.
• odczytać położenie
punktów na mapie,
• lokalizować na globusie
i na mapie obiekty na
podstawie współrzędnych
geograficznych.
• obliczać rozciągłość
południkową i równoleżnikowi obszarów,
• opracować trasę
podroży, uwzględniając
współrzędne
geograficzne.
4
DZIAŁ: KSZTAŁT I RUCHY ZIEMI
Ziemia we
Wszechświecie
• podać definicje planety i
gwiazdy,
• wymienić kolejno planety
Układu Słonecznego.
• porównać cechy planety i
gwiazdy,
• wymienić cechy planet wewnętrznych i zewnętrznych.
• opisać geocentryczny i
heliocentryczny model
budowy Wszechświata.
• porównać model
heliocentryczny i
geocentryczny,
• omówić fazy Księżyca.
Kształt i
rozmiary Ziemi.
• podać nazwę kształtu
Ziemi,
• podać długość promienia
ziemskiego i równika.
• przedstawić argumenty
potwierdzające kulistość Ziemi.
• porównać kształt kulisty i
elipsoidalny.
• omówić cechy geoidy.
Ruch obrotowy
Ziemi i jego
następstwa.
• określić znaczenie terminu
kierunek i okres ruchu
obrotowego.
• omówić prędkość liniową i
kątową ruchu obrotowego,
• wymienić następstwa ruchu
obrotowego.
• scharakteryzować
następstwa ruchu
obrotowego.
• przedstawić następstwa
ruchu obrotowego w
powiązaniu z jego
cechami.
Rachuba czasu
na Ziemi.
• odczytywać czas z map
stref czasowych.
• rozróżniać pojęcia czasu
miejscowego, strefowego i urzędowego.
• obliczać różnicę czasu
miejscowego na podstawie
różnicy długości
geograficznej,
• wymienia nazwy stref
czasowych, w których
obrębie położona jest Polska.
• obliczać różnice
wszystkich rodzajów
czasu,
• obliczać położenie na
podstawie różnic czasu.
5
Ruch obiegowy
Ziemi i jego
następstwa.
• zdefiniować ruch
obiegowy Ziemi.
• omówić cechy ruchu
obiegowego,
• podać daty początków
astronomicznych pór roku,
• określić, kiedy kąt padania
promieni słonecznych w Polsce
jest największy i najmniejszy.
• wymienić następstwa ruchu
obiegowego
• podać kąt nachylenia osi
ziemskiej do płaszczyzny
orbity,
• omówić dzienną wędrówkę
Słońca w różnych porach
roku, w umiarkowanych
szerokościach
geograficznych.
• odczytywać położenie
Słońca na tle
gwiazdozbiorów
Zodiaku,
• omówić następstwa
ruchu obiegowego.
Strefy
oświetlenia
Ziemi.
• wymienić strefy
oświetlenia Ziemi,
• podać nazwę
obowiązującego w Polsce
kalendarza.
• podać cechy
• opisywać oświetlenie Ziemi
charakterystyczne, w tym zasięg, w ciągu roku w różnych
stref oświetlenia Ziemi.
szerokościach
geograficznych,
• obliczać kąt padania
promieni słonecznych w
dniach przesileń i równonocy
w strefie umiarkowanej.
• obliczać kąt padania
promieni słonecznych w
dniach przesileń i
równonocy w strefie
międzyzwrotnikowej.
DZIAŁ: SFERY ZIEMI
Zróżnicowanie
temperatury
powietrza na
Ziemi.
• scharakteryzować
troposferę,
• obliczyć średnią
temperaturę powietrza
(dobową i roczną) i
amplitudę dobową i roczną
temperatury powietrza.
• wymienić warstwy atmosfery,
• omówić zależność
temperatury powietrza od
szerokości geograficznej.
• analizować roczną
amplitudę temperatury
powietrza
• omówić przyczyny
zróżnicowania
temperatury powietrza na
kuli ziemskiej.
6
Ciśnienie
atmosferyczne i
wiatr.
• zdefiniować niż i wyż
atmosferyczny oraz
ciśnienie atmosferyczne i
wiatr.
• przedstawić ruch powietrza w
układach barycznych na półkuli
północnej,
• podać nazwy wiatrów i obszary
ich występowania: pasaty,
monsuny, bryza, fen.
• scharakteryzować: pasaty,
monsuny, bryzę, fen,
• charakteryzuje rodzaje
wiatrów na podstawie
lustracji,
• scharakteryzować
cyrkulację powietrza w strefie
międzyzwrotnikowej.
• omówić globalną
cyrkulację powietrza,
• wyjaśnić przyczyny
odchylania kierunków
wiatrów,
• wyjaśnia, w jaki sposób
powstają cyklony
tropikalne i tornada,
charakteryzuje je oraz
podaje obszary ich
występowania.
• wyjaśnić przyczyny
zróżnicowania sum
opadów rocznych i
rocznego rozkładu
opadów na świecie,
• podać przyczyny
powstania wskazanych
pustyń świata.
Opady i osady
atmosferyczne.
• wymienić warunki
powstawania chmur i
opadów.
• rozróżnić podstawowe grupy
chmur,
• wskazać na Ziemi miejsca o
największych i najmniejszych
sumach opadów rocznych.
• wymienić opady i osady
atmosferyczne
• przedstawić rodzaje opadów
(konwekcyjne, orograficzne,
frontalne),
• przedstawić warunki, w których dochodzi do pustyn nienia.
Pogoda i klimat.
• definiować pogodę i
klimat.
• omówić elementy pogody i
składniki klimatu.
• analizować i konstruować
wykresy klimatyczne.
• analizować mapy
synoptyczne.
Zróżnicowanie
klimatyczne
Ziemi.
• wymienić strefy
klimatyczne Ziemi.
• omówić czynniki
klimatotwórcze,
• analizować wykresy
klimatyczne.
• podać zasięg stref
klimatycznych,
• konstruować wykresy
klimatyczne.
• charakteryzować
poszczególne strefy
klimatyczne.
7
• opisać ruchy wody
morskiej,
• podać przykłady typów
genetycznych jezior,
• definiować pojęcia
związane z siecią rzeczną.
• analizować wpływ
prądów morskich na
środowisko wybrzeży,
• rozpoznawać na mapie
typy mórz
Minerały i skały. • zdefiniować pojęcia skała, • podać i zaklasyfikować do
minerał,
głównych grup skał przykłady
• podać główne grupy skał.
skał ważnych dla gospodarki.
• wyjaśnić pojęcie i omówić
podział surowców
mineralnych.
• klasyfikować i
rozpoznawać główne
skały wszystkich grup,
podać ich zastosowanie.
Budowa wnętrza • podać główne warstwy
wnętrza Ziemi,
Ziemi.
• zdefiniować płytę litosfery
i podać przykład.
• omówić zjawiska na
granicach płyt litosfery,
• wymienić główne
wydarzenia w
poszczególnych erach dziejów Ziemi.
• omówić przyczyny
ruchu płyt litosfery,
• wymienić orogenezy,
podać rodzaje gór z
przykładami i ich
charakterystyczne cechy.
System wodny
na Ziemi.
• wymienić elementy
hydrologiczne,
• podać przykłady
wykorzystania wody w
życiu i gospodarce
człowieka.
• zdefiniować poszczególne
elementy hydrologiczne.
• omówić budowę litosfery,
• wskazać płyty litosfery.
DZIAŁ: RZEŹBIARZE LĄDÓW
Procesy
wewnętrzne
kształtujące
powierzchnię
Ziemi.
• wymienić czynniki
kształtujące rzeźbę
powierzchni,
• zdefiniować wulkanizm.
• wymienić i zdefiniować
elementy budowy wulkanu.
• podać przykłady wulkanów,
• zdefiniować obszary
sejsmiczne i asejsmiczne.
• wskazać obszary sejsmiczne
i występowania czynnych
wulkanów na świecie.
• dostrzegać zależności
między granicami płyt
litosfery i obszarami
aktywności sejsmicznej i
wulkanicznej.
8
Rola wód w
kształtowaniu
krajobrazu.
• podać przykłady rzeźby
terenu ukształtowanej przez
wodę.
• wymienić elementy rzeźby w
poszczególnych odcinkach biegu
rzeki,
• rozróżnić wybrzeża erozyjne i
akumulacyjne.
• scharakteryzować
rzeźbotwórczą działalność
rzeki w poszczególnych
odcinkach (erozja,
akumulacja).
• omówić rzeźbotwórczą
działalność morza,
(abrazja, akumulacja),
• podać przyczyny
powstawania
podstawowych typów
wybrzeży.
Rzeźbotwórcza
działalność
wiatru.
• określić czynniki
sprzyjające działalności
wiatru.
• zdefiniować akumulacyjną i
erozyjną działalność wiatru,
• podać przykłady form
eolicznych.
• klasyfikować formy
eoliczne,
• rozpoznawać wydmy:
paraboliczną i barchan.
• omówić powstawanie
wiatrowych form
erozyjnych (wskutek
korazji, deflacji) i form
akumulacyjnych,
• podać przykłady
regionów aktywnej
działalności wiatru.
Rzeźbotwórcza
działalność
lądolodów i
lodowców
górskich.
• zdefiniować lodowce
górski i lądolód
• podpisać elementy
lodowca górskiego.
• omówić warunki powstawania
lodowców.
• podać przykłady form
erozyjnej i akumulacyjnej
działalności lodowców
górskich i lądolodu.
• charakteryzować formy
polodowcowe lodowców
górskiego i lądolodu ,
podając przykłady.
9
DZIAŁ: POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI
• wskazać Polskę na mapie
Położenie,
Europy;
granice i obszar
• wskazać swoje
Polski. Podział
województwo na mapie
administracyjny.
administracyjnej;
• nazwać i określić zasięg
struktur tektonicznych
Przeszłość
występujących w Polsce;
geologiczna
• wskazać krainy
Polski.
geograficzne w pasach
rzeźby;
Zlodowacenia
• wymienić główne różnice
w rzeźbie regionów
na obszarze
Polski;
Polski.
• wymienić podstawowe
grupy skał, podać przyUkształtowanie
kłady.
powierzchni
Polski.
Polskie skały i
minerały.
Klimat Polski.
Wody
powierzchniowe
i podziemne
Polski.
• odczytywać wartości
temperatury powietrza
i opadów na mapach;
• podać nazwy wiatrów
występujących w Polsce;
• wskazywać na mapie
wybrane elementy
• wskazać wszystkie
województwa i miasta
wojewódzkie;
• podać przykłady konsekwencji
rozciągłości
południkowej i
równoleżnikowej Polski;
• podać erę, w której
powstały poszczególne
struktury tektoniczne;
• wskazać regiony geograficzne
Polski;
• przypisywać formy powierzchni do regionów,
w których występują;
• podać zastosowanie
skał występujących
w Polsce.
• wymienić i wskazać na mapie
sąsiadów Polski;
• wymienić konsekwencje
rozciągłości południkowej i
równoleżnikowej Polski;
• podać orogenezy i
przykłady gór, które
powstały w czasie ich
trwania;
• charakteryzować podstawowe formy
powierzchni;
• omówić genezę głównych
surowców Polski.
• obliczać rozciągłość
południkową ( stopnie i
kilometry)
i równoleżnikową
Polski;
• scharakteryzować
konsekwencje
rozciągłości
południkowej
i równoleżnikowej
Polski;
• charakteryzować góry
poszczególnych
orogenez;
• omówić rzeźbę powierzchni Polski;
• omówić występowanie
surowców mineralnych
Polski.
• opisać cechy mas powietrza,
kształtujących klimat Polski;
• wskazać na mapie dział
wodny i dorzecze oraz
rzeki główne;
•przedstawić zbiorowiska
roślinne w Polsce;
• podać kierunki napływu
mas powietrza oraz
regionów, w których
powstają;
• wyjaśnić proces
powstawania gleby;
• przedstawić strukturę
• opisać cechy
przejściowego klimatu
Polski;
• wskazać zlewiska,
w których położona jest
Polska;
10
Zjawiska
krasowe w
Polsce.
hydrologiczne Polski;
• wyjaśnia genezę procesów
krasowych
Lasy i gleby w
Polsce.
• obliczać średnie wartości
temperatury powietrza,
amplitudy temperatury
i sum opadów;
• wskazać na mapie występowanie różnych
typów gleb;
• wskazać główne zbiorowiska
leśne;
• wskazać ważniejsze
rzeki, jeziora, zatoki;
• wymienia formy krasu
podziemnego i
powierzchniowego
gatunkową zbiorowisk
roślinnych Polski;
• analizować klimatogramy;
• przedstawić mechanizm
powstawania wiatrów
lokalnych występujących w
Polsce
• analizuje warunki w
których powstają formy
krasu podziemnego i
powierzchniowego
• określić miejsca
występowania wód
podziemnych w Polsce;
• omówić genezę
wybranej gleby;
DZIAŁ: LUDNOŚĆ POLSKI
Ludność Polski i • na podstawie zestawień
statystycznych
jej
odczytywać liczbę
rozmieszczenie.
ludności Polski
Procesy
w różnych okresach;
migracyjne.
• definiować przyrost
naturalny i rzeczywisty;
• odczytać z różnych
Zróżnicowanie
wykresów strukturę
ludności Polski.
ludności;
•
definiować pojęcia
Procesy
związane z migracjami;
urbanizacyjne w • wskazywać większe
Polsce
miasta Polski;
• określać funkcje miasta
i wsi;
• podać przykłady grup
• określić miejsce Polski w
Europie pod względem liczby
ludności;
• odczytywać mapę gęstości
zaludnienia w Polsce;
• wskazywać obszary o dodatnim
i ujemnym przyroście
naturalnym
i rzeczywistym;
• analizować strukturę ludności
w Polsce;
• podać przykłady fal
migracyjnych w Polsce;
• zdefiniować zespoły miejskie,
podać przykłady;
• wskazać na mapie Polski
występowanie grup etnicznych
i mniejszości narodowych;
• wskazać na wykresach
demograficznych okresy
wyżów i niżów
demograficznych;
• podać przyczyny
zróżnicowania przyrostu
naturalnego Polski;
• podać przyczyny bezrobocia
w Polsce;
• omówić przyczyny migracji
i wyjaśnić ich
rozmieszczenie;
• opisać funkcje wybranych
miast Polski;
• omówić typy wsi;
• scharakteryzować wybrane
grupy etniczne i mniejszości
• omówić tendencje
zmian
liczby ludności Polski;
• podać przyczyny
wyżów i niżów
demograficznych;
• analizować zmiany
przyrostu naturalnego
własnego regionu;
• analizować wskaźnik
bezrobocia w
poszczególnych
regionach
Polski;
• omówić konsekwencje
migracji;
• analizować zmiany
11
etnicznych i mniejszości
narodowych w Polsce.
• wskazać skupiska Polonii na
świecie;
narodowe.
w osadnictwie
wiejskim
i miejskim;
• podać przyczyny
rozmieszczenia
mniejszości narodowych
w Polsce;
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiadomości i umiejętności nie ograniczają się do poziomu wymagań z
podstawy programowej. Uczeń taki odznacza się specjalnymi zainteresowaniami geograficznymi. Wykonuje
dodatkowe zadania wykraczające poza kanon zajęć obowiązkowych. Uczestniczy i osiąga sukcesy w szkolnych i
pozaszkolnych konkursach geograficznych. Systematycznie pracuje nad pogłębianiem wiedzy z zakresu geografii .
Uwagi dotyczące oceniania na każdym poziomie wymagań: - aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi
opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu.
Wymagania zostały dostosowane do realiów szkoły i środowiska.