Co nowego w Procesie Bolońskim?

Odniesienie
Krajowych Ram Kwalifikacji do
Europejskich Ram Kwalifikacji
IBE, Warszawa
15 lutego 2011r.
Ewa Chmielecka
Intencja tej prezentacji


Zasady referencji NQF/EQF z komentarzami
Rekomendacje dla prac IBE
–
W szczególności przygotowania raportu
referencyjnego
Prace nad zasadami odniesienia
NQF/EQF

Działalność EQF Advisory Group
–
Oraz jej podgrup


Interpretacje zalecenia Parlamentu Europejskiego
–

podgrupa B: „Promoting mutual trust – ensuring the quality of the EQF
referencing process”
Intencja wiodąca: uzupełnić mechaniczne porównywanie
poziomów pomiędzy krajami o mechanizmy zapewniające
faktyczną ich porównywalność
Wpływ krajów implementujących NQF na sens referencji
–
–
Pierwsze raporty referencyjne. Zaskakujące przykłady UK i Francji.
Niektóre stwierdzenia:


„Ramy europejskie powstają dzięki ramom krajowym”
Nie ma „europejskiego” punktu widzenia na ramy krajowe
Prace nad zasadami odniesienia
NQF/EQF – 10 kryteriów referencji




Koncentrują się na procedurze odniesienia
Nie narzucają krajom scenariuszy postępowania
A już, broń Boże, nie formułują kryteriów treściowych
Intencja:
–
–
–
Na początku można się spodziewać różnic w kwalifikacjach
przypisanych przez kraje poziomom
Ale przez lata system w ramach Europy sam się wyrówna
(o ile zostaną zachowane kryteria referencji)
Building mutual trust a „East European brand”
Kryterium 1 - instytucje
Odpowiednie władze winny jasno określić oraz opublikować zadania i
kompetencje prawne wszystkich stosownych krajowych organów
zaangażowanych w proces odnoszenia kwalifikacji, w tym
Krajowego Punktu Koordynacyjnego.

Odpowiedzialność za budowę i za funkcjonowanie KRK ponoszą
władze państwa;
–
–
–



KPK jak ciało eksperckie i wdrażające reprezentujące wszystkich
interesariuszy
„Rejestr kwalifikacji” jako instytucja nadzorująca system kwalifikacji
Często przemiana KPK w RK
Polska: KPK a Komitet Sterujący KRK – zmieszanie kompetencji
Uzurpacje (krajowe i międzynarodowe)
Rejestr kwalifikacji: różne modele w różnych krajach – co
zaproponuje IBE? Kształt instytucjonalny konieczny do RR.
Kryterium 2: poziomy
Należy wykazać, że istnieje wyraźne, oczywiste powiązanie
pomiędzy poziomami kwalifikacji określonymi w krajowych
ramach lub systemie kwalifikacji a Europejskimi Ramami
Kwalifikacji.
System czy ramy? – oczywiście system
Ile poziomów?
Problem deskryptorów poziomów
–
–
–
Jakie? Jeden rodzaj, czy zróżnicowanie?
Który rodzaj edukacji wyróżniamy jako źródłowy dla
deskryptorów – podstawowe narzędzie odniesienia?
Przykład austriacki
Kryterium 3:
opis i walidacja efektów uczenia się
Krajowe ramy lub system kwalifikacji jak również kwalifikacje na nie składające się są określone
zgodnie z zasadą efektów uczenia się, a także są powiązane z mechanizmami walidacji
efektów uczenia się osiągniętych w czasie uczenia się pozaformalnego i nieformalnego i,
jeśli jest taka możliwość, z systemem punktowym przenoszenia osiągnięć.
Efekty uczenia się jako podstawa opisu kwalifikacji

Opis kwalifikacji w głównych działach edukacji – czy jest w języku LO? Jakie korekty
potrzebne: patrz przykład szkolnictwa wyższego w Polsce

Jakie opisy poza nimi?
Walidacja efektów

Edukacja formalna – sprawa prosta (?)

Edukacja poza- i nieformalna – największe wyzwanie?

Patrz podprojekty WAF i WAFN w IBE
Punktacja
–
–
–
ECTSy (konieczna korekta)
ECVETy (czekamy?)
co z SATO? (przegląd krajów, które taką punktację wprowadziły?)
Kryterium 4: przejrzystość
Należy zadbać o to aby procedury przypisywania kwalifikacji do
krajowych ram kwalifikacji lub określania ich miejsca w
krajowym systemie kwalifikacji były przejrzyste.
Przejrzystość sprawą oczywistą i z pozoru wyłącznie „budującą zaufanie”
W rzeczywistości: najsilniejsze narzędzie kontroli
Procedury „przypisywania kwalifikacji do NQF” – najbardziej dramatyczny
moment implementacji ram



–
–
–
–
Ochrona własnych interesów przez kraje (UK)
Ponownie „EE brand”
Zakres przejrzystości w tym względzie (wszystkie programy edukacyjne?
Tylko przykładowe (które?)
Kryterium 5: zapewnianie jakości
Krajowy system zapewniania jakości/krajowe systemy zapewniania
jakości/ kształcenia i szkoleń odwołują się do krajowych ram lub
systemu kwalifikacji i są spójne z odpowiednimi europejskimi
wskazówkami i zasadami (tak jak to wskazano w aneksie 3
Rekomendacji).


Bilans i „białe plamy” systemów zapewniania jakości w Polsce
Relacja pomiędzy walidacją a zapewnianiem jakości
–
–
–

Czy jest możliwa walidacja bez procedury zapewniania jakości?
a także przypisanie kwalifikacji do poziomu?
Czy zewnętrzne komisje egzaminacyjne można uznać za agendy QA?
Dostosowanie standardów i procedur QA istniejących do KRK –
gigantyczna praca
–
Patrz podzespół WAA w IBE
Kryterium 6: zapewnianie jakości cd
W procesie odnoszenia należy uwzględnić potwierdzenie (aprobatę) wyrażone
przez odpowiednie ciała odpowiedzialne za zapewnianie jakości




Odpowiedź na pytania
„czy możliwa walidacja bez oceny jakości?” – NIE
Czy możliwe przypisanie kwalifiacji do poziomów bez oceny jakości?” - NIE
Lista agencji zapewniania jakości w Polsce
–
–




kto ma je uznawać za wiarygodne?
właściwych dla sektorów
Ich obecność w projekcie IBE?
Ich świadomość, że powinny dostosować swą działalność do KRK
Sposób „wyrażenia aprobaty” – dostosowanie właśnie? (przykład PKA)
Co z obszarami nieobjętymi zapewnianiem jakości ?
Kryterium 7:
umiędzynarodowienie odnoszenia
W procesie odnoszenia winni brać udział eksperci zagraniczni


Współpraca międzynarodowa – warunek konieczny projektu
Recenzowanie RR:
–
–
Władze państwa ponoszą odpowiedzialność za RR
Ale RR będzie oceniony: rola Advisory Group


–

–

Jak zabezpieczyć
Problem: kim jest „ekspert zagraniczny”? Na czym powinien się znać?
–

Dziś
kiedy ustanie jej działalność i w co się przekształci?
Problem oceny ponadnarodowej z narodowej perspektywy
Czy jest inna perspektywa niż „narodowa?
Przykład chorwacki
Rekomendacja dla IBE:
–
–
formować międzynarodowy zespół referencyjny
Pokazywać i konsultować rezultaty cząstkowe
Kryterium 8: uznanie ram
Odniesienie krajowych ram lub systemów kwalifikacji do Europejskich Ram
Kwalifikacji winno być poświadczone przez odpowiednie organy krajowe.
Organy krajowe, w tym Krajowy Punkt Koordynacyjny, winny opublikować
jeden wspólny raport wyznaczający proces odnoszenia oraz określający
dowody przemawiające za przyjęciem wskazanych rozwiązań. W raporcie
należy odnieść się oddzielnie do każdego z kryteriów.
Ponownie: władze państwa ponoszą odpowiedzialność za RR
Rama musi być „ponadsektorowa”
Kto w Polsce będzie ciałem formalnie odpowiedzialnym za RR? (Komitet
Sterujący?)
Problem „dowodów”




–
–
–
zaawansowania wdrażania KRK
Wiarygodności systemu kwalifikacji
Problem szczególny EE: KRK jako narzędzie reform a nie opisu
Kryterium 9:
międzynarodowa przejrzystość ram krajowych
Na oficjalnej platformie Europejskich Ram Kwalifikacji
zostanie umieszczona informacja dotycząca
państw, które potwierdziły fakty zakończenia
procesu odnoszenia oraz powiązania do krajowych
raportów referencyjnych.


Platforma europejska i platformy krajowe
Założenie:
–
–
Automatyczne odniesienia poziomów
Wgląd w rzeczywiście realizowane programy kształcenia i
możliwość oceny ich przypisania do poziomów
Kryterium 10: zapisy w dokumentach
Po zakończeniu procesu odnoszenia, zgodnie z harmonogramem
wyznaczonym w Rekomendacji, wszystkie nowe dyplomy,
świadectwa oraz dokumenty Europass wydawane przez
odpowiednie władze winny zawierać jasne, wyraźne odwołanie,
poprzez krajowe ramy kwalifikacji, do odpowiedniego poziomu
Europejskich Ram kwalifikacji.



Kiedy „zakończenie procesu odnoszenia?” – ogłoszenie RR
Co uznać za dostatecznie zaawansowane wdrożenie ram?
Zmiana dokumentów – trzeba przygotować wzorce.
Podsumowanie

Jak traktować referencję?
–
–
–

Zabieg formalny?
Istotne badanie odniesienia?
Budowa zaufania czy obnażenie słabości?
Kto na co może sobie pozwolić?
–
Zyski i straty
Dziękuję za uwagę!