Uchwała Nr 454/2013 dotycząca planu działalności Narodowego

Uchwała Nr 454/2013 dotycząca planu działalności Narodowego

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Uchwała Nr 454/2013 dotycząca planu działalności
Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na 2013 rok
Uchwała Nr 454/2013
Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 14 marca 2013 roku
dotycząca planu działalności Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na 2013 rok
Po rozpatrzeniu, na wniosek Sekretarza Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 marca
2013 r. (pismo DKN.WN.178.35.2013.2EP), planu działalności Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na 2013
rok (wersja z listopada 2012 r.), stosownie do art. 45, ust. 3 pkt. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku – Prawo o
szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164 poz. 1365, z późn. zm.), Rada Główna uchwala, co następuje.
I. Podstawa prawna opinii
Na podstawie art. 45 ust. 3 pkt. 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym RGNiSW „opiniuje plany i sprawozdania
z działalności Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju”.
Z zapisów art. 11 ustawy o NCBR wynika, że Dyrektor przygotowuje dwa rodzaje projektów planów rocznych:
plan finansowy Centrum i plan działalności Centrum, okresowe i końcowe sprawozdania z realizacji
strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych, roczne sprawozdanie z działalności Centrum
oraz roczne i kwartalne sprawozdania finansowe Centrum.
Literalna wykładnia przepisu ustawowego prowadzi do wniosku że Rada opiniuje tylko plany i sprawozdania z
działalności NCBR. Natomiast analiza ust. 3 art. 11 wskazywałaby na potrzebę zastosowania wykładni
celowościowej i przyjęcia, że opinia Rady dotyczy także innych planów związanych z działalnością NCBR. A
contrario trzeba by przyjąć, że minister nadzorujący NCBR otrzymuje do zatwierdzenia tylko plan działalności
bez planu finansowego, podobnie zresztą jak w przypadku sprawozdania z działalności.
II. Uwagi ogólne
1) Opinia Rady na temat przedłożonego Planu uwzględnia złożony charakter misji, celów, funkcji oraz
organizację i praktykę funkcjonowania NCBR, z uwzględnieniem znaczących dokonań Centrum w stosunkowo
krótkiej historii jego istnienia. Złożoność działalności NCBR wynika m.in. z uregulowań prawnych, statusu,
specyfiki i źródeł finansowania oraz braku ugruntowanych doświadczeń funkcjonowania tego typu instytucji w
Polsce.
2) Celem opinii Rady jest sformułowanie uwag, które mogą przyczynić się do doskonalenia działalności NCBR
oraz poprawy komunikatywności przedłożonego dokumentu dla szerokiego grona interesariuszy oraz dla
podmiotów nadzorujących działalność NCBR.
3) W opinii Rady plan działalności NCBR na 2013 rok został zaprezentowany w ujęciu, który utrudnia osobom
niezaznajomionym ze specyfiką funkcjonowania tej instytucji jednoznaczne ustosunkowanie się do zawartych w
nim informacji i danych. Dotyczy to zwłaszcza ich oceny w aspekcie zarządczym, szczególnie istotnym dla
ministra ustawowo nadzorującego tę instytucję.
4) W planie działalności wskazano 94 zadania podzielone na 39 nowych i 55 kontynuowanych, w ramach 7
obszarów. Najwięcej nowych zadań zainicjowano w obszarze współpracy międzynarodowej (20), a wśród
kontynuowanych w obszarze „Wsparcia badań stosowanych i prac rozwojowych” (19); najmniej nowych zadań
podjęto w obszarze „Wsparcie kadr B+R, ze szczególnym uwzględnieniem młodych naukowców i osób
rozpoczynających karierę naukową” oraz „Prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych, a wśród
kontynuowanych w obszarze „Wsparcie kadr B+R …”.
Proporcja liczby zadań nowych do kontynuowanych wynosi ok. 71%, co wskazuje na znaczący przyrost zadań
nowych. Natomiast zadania nowe w stosunku do ogółu stanowią ok. 42%. Ze względu na brak dodatkowych
informacji, nie można dokonać bardziej szczegółowej analizy i oceny struktury oraz dynamiki zadań NCBR i ich
wartości.
5) Rada zwraca uwagę na trudność ustosunkowania się do przekazanego dokumentu bez pełnych informacji o
działalności Centrum. Dotyczy to w szczególności informacji typowych dla planu finansowego, a zwłaszcza
dotyczących struktury i skali finansowania. Symetryczny układ informacji o zadaniach i środkach oraz rozwinięty
plan działalności odpowiadający sprawozdaniu z działalności, pozwalałyby odnosić plan rzeczowo-zadaniowy do
posiadanych funduszy i sposobu ich wykorzystania.
III. Uwagi szczegółowe
1) Plan przedstawia tylko część zadań wykonywanych przez NCBR, głównie zadań skierowanych na zewnątrz,
poprzez określenie tematów działań i czynności operacyjnych, natomiast brak w nim zadań wewnętrznych
związanych z funkcjonowaniem Centrum, w tym zwłaszcza przedsięwzięć własnych, zadań w zakresie
doskonalenia działalności, szczegółowych celów organizacyjnych itp.
2) Definicja zadań kontynuowanych jest węższa niż treści działań operacyjnych opisanych w zestawieniu na
stronach 3-6; mało komunikatywna jest także definicja nowych zadań.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
3) Sześć obszarów działalności wyróżniono ze względu na ich merytoryczny charakter związany z misją Centrum
i finansowaniem programów, zaś siódmy dotyczy jakby działalności wewnętrznej i obejmuje działalność
informacyjno-promocyjną. Przyjęcie takiej konwencji struktury obszarów wymagałoby uzupełnienia Planu o inne
obszary działalności Centrum, np. obszary zarządzania zasobami ludzkimi, gospodarki finansowej i
informatyzacji.
4) Rodzaje i liczba konkursów wskazana w Planie jest nietożsama z harmonogramem konkursów podanych na
stronie internetowej NCBR (wg stanu na 09-03-2013), do której Plan się odwołuje.
5) Niejasny jest zapis ostatniego akapitu na stronie 2 wskazujący, że „Plan działalności NCBR stanowi
samodzielny dokument, odrębny od pozostałych dokumentów, jak np. plan finansowy, określających działalność
Centrum w 2013”. Wyłączywszy plan finansowy, inne powinny stanowić integralną część planu działalności, a
plan finansowy być z nim ściśle skorelowany. Jakkolwiek w dyspozycji ustawowej dotyczącej opinii Rady nie ma
mowy literalnie o planie finansowym, to kontrowersyjne jest opiniowanie planu działalności bez uwzględniania
aspektów finansowych.
6) Na podstawie informacji zawartych w zestawieniu na stronach 3-5, a w szczególności w kolumnach:
„Działanie” i „Działania operacyjne”, nie można ocenić ich celowości czy zasadności, a tym bardziej
efektywności (brak informacji o przesłankach zadań planowych, zaangażowania osób zatrudnionych w Centrum,
pracochłonności powierzonych zadań, nakładach wewnętrznych i zewnętrznych itp.). W działaniach
kontynuowanych dominuje „nadzór nad wykonaniem projektów, rozliczanie projektów” (39 na 55), w tym
dodatkowo w 8 przypadkach „ewaluacja w ramach osi priorytetowej”. Rada nie posiada informacji o
procedurach nadzoru stosowanych w praktyce Centrum i nie może ocenić syntetycznych zapisów w części
„Działania operacyjne”.
7) W Planie niekonsekwentnie stosuje się podziały obszarów i zadań. Na przykład we wprowadzeniu i
zestawieniu na s. 3 występuje obszar „programów strategicznych”, a na wykresie i w tabeli na s. 6, gdzie mowa
o indykatywnych wydatkach, brak takiej kategorii.
8) Z tabeli na s. 6 wynika, że w 2013 r. NCBR będzie dysponował funduszami wynoszącymi 4.373.769.000 zł, z
tego 91% będą stanowić środki na zobowiązania, a tylko 9% to wolne środki przeznaczone na finansowanie
nowych zadań, w tym ok. 222 mln zł na finansowanie badań stosowanych, 33 mln zł na finansowanie prac B+R
oraz komercjalizacji, 70 mln zł na wsparcie B+R w zakresie obronności oraz 64,5 mln zł na Norweski Mechanizm
Finansowy. Proporcja „zobowiązań” i „wolnych środków” wydaje się niewłaściwa w stosunku do ich liczby (brak
innych informacji pozwalających szerzej rozpatrywać ten aspekt).
9) Załącznik nr 1 pkt.1 (i dalsze) odwołuje się do Rozporządzenia MNiSW w sprawie sprawozdania, podczas gdy
ten punkt Planu dotyczy planowanej liczby konkursów, zresztą pogrupowanych według innego porządku niż w
wyróżnionych obszarach działalności we wstępie do dokumentu. Nie wiadomo dlaczego taka a nie inna liczba
konkursów jest planowana, jakie kwoty środków przewidziano na te konkursy itp. Harmonogram konkursów na
www.ncbr.gov.pl nie pokrywa się z informacjami w załączniku nr 1. Ponadto nie wyjaśniono dlaczego niektóre
mają charakter okresowy (kilka miesięcy) a inne terminowy.
10) W pkt. 2 Załącznika nr 1 podział programów łączy kryteria obszarowe z działaniami. Nie wiadomo dlaczego
następuje takie połączenie, prowadzące do dużego zróżnicowania wartościowego oraz niejednolitej agregacji.
11) Informacja o zatrudnieniu jest zbyt syntetyczna, bowiem ogranicza się do podania średniorocznego poziomu
zatrudnienia, bez wskazania struktury rodzajowej czy tendencji. Nie podano informacji o działaniach w zakresie
motywowania, oceniania czy szkolenia pracowników, a także o ryzyku kadrowym.
12) Plan działalności nie informuje o celach, procesach lub procedurach wewnętrznego doskonalenia
funkcjonowania, sposobach zarządzania, ekonomice (gospodarowaniu środkami finansowymi), doskonaleniu
procedur nadzorczych i rozliczania, a także o przedsięwzięciach w zakresie informatyzacji działalności.
Uchwałę otrzymuje Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Prof. Józef Lubacz
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)