Emigracja: dziedzictwo archiwalne czy dziedzictwo kultury

ARCHIWA I KOLEKCJE PRYWATNE - DZIEDZICTWO ARCHIWALNE, DZIEDZICTWO KULTURY
Mirosław A. Supruniuk, Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu
EMIGRACJA:
DZIEDZICTWO ARCHIWALNE CZY DZIEDZICTWO KULTURY.
PROBLEMY
METODOLOGICZNE
Po 20 latach od zmian ustrojowych w Polsce i przejęciu przez krajowe instytucje
archiwalne, muzealne i biblioteczne obowiązku opieki nad dorobkiem kulturowym polskiego
wychodźstwa XX wieku, brak jakichkolwiek unormowań prawnych w sprawie ochrony
dziedzictwa archiwalnego polskiej emigracji. Obserwujemy natomiast „radosną” działalność
coraz liczniejszych instytucji archiwalnych i para-archiwalnych, państwowych i prywatnych,
istniejących i w „stanie tworzenia”, których pracownicy podróżują po świecie poszukując
eksponatów dla swoich muzeów i galerii lub porządkując wszelkiego rodzaju „zbiory
papierów”, udając, że nadają im rangę archiwum. Obserwujemy także wielkie dotacje
państwowe dla instytucji emigracyjnych (najczęściej prywatnych) na ochronę archiwaliów i
budynków. Efektów tych „porządkowań” i dotacji nikt nie kontroluje i nie rozlicza. Tym
samym państwo udaje, że chroni dziedzictwo archiwalne i narodowe, pozbywając się
odpowiedzialności za stan wielkiej spuścizny archiwalnej polskiego wychodźstwa.