Kadra kierownicza i decyzje
Transkrypt
Kadra kierownicza i decyzje
Kadra kierownicza. Decyzje kierownicze dr Błażej Balewski PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com ”Zapytaj menedżera co robi, a z dużym prawdopodobieństwem, powie ci, że planuje, organizuje, koordynuje i kontroluje. Potem obserwuj co robi w rzeczywistości. Nie bądź zaskoczony, jeśli tego co zobaczysz, w żaden sposób nie będziesz mógł odnieść do tych czterech słów” Mintzberg H., The menager’s job: Folclore and fact. In Harvard Business Review 47,1969,Nr 6, s.49 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Charakterystyczne cechy pracy kierownika • Praca menedżera nie ma jednoznacznie określonego początku, ani jasno określonego końca • dzień pracy jest rozczłonkowany • większość czasu spędza się na rozmowach • występuje przewaga słuchania nad wydawaniem poleceń Carlson S., Executive behavior: A study of work load and the working methods of managing directors, Stckholm,1951 i Guest R.H., Of time and the foreman. In: Personnel 32,1955/56,s.478486 • problemy pojawiające się przed kierownikiem wymagają reakcji szybszej niż potrzeba na pozyskanie optymalnej wiedzy • W procesie zarządzania są zarówno źródłem impulsów jak i osobami reagującymi i adaptującymi się do zmiennej rzeczywistości 1. Steinmann H., Schreyögg G., Zarządzanie... , Wrocław 1992 r , s.22 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Pola reakcji i akcji kierowniczej - przymus działania - restrykcje - własna twórczość PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Oczekiwania odniesień pól akcji i reakcji kierowniczej 1. Stosunki międzyludzkie (kierownik pełni rolę: reprezentanta, przełożonego i organizatora ) 2. Wiedza /informacja/ (kierownik pełni rolę odbiornika, nadajnika i rzecznika 3. Decyzje (kierownik pełni rolę: innowatora, rozwiązujcego problemy, przydzielającego zasoby i prowadzącego rokowania Mintzberg H.,The Manager’s Job: Folklore and fact. In Harvard Business Review, 1975, July-August PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Typy umiejętności kierowniczych § Umiejętności koncepcyjne § Umiejętności techniczne § Umiejętności społeczne Stoner J.A., Kierowanie... , Warszawa 1992 r.,s36 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Umiejętności kierownicze potrzebne do skutecznego działania na różnych szczeblach kierownictwa Źródło : Stoner J.A., Kierowanie... , Warszawa 1992 r.,s36 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Skuteczny kierownik J. Szaban uważa, że model skutecznego kierownika współtworzą następujące czynniki: zdolność wprowadzania zmian, duch przedsiębiorczości oraz zdolność porozumiewania się i zdolności interpersonalne G. Bartkowiak natomiast uważa, że na sylwetkę skutecznego kierownika wpływają; funkcjonowanie moralne, kompetencje kierownicze, postawa wobec własnego rozwoju i uczenia się oraz schematy poznawcze i autokoncepcja wraz z poczuciem tożsamości a także klimat i kultura organizacyjna. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Model skutecznego kierownika. Źródło: Bartkowiak G., Skuteczny kierownik. Model i jego empiryczna weryfikacja, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań,2002r.,s.106 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Style kierowania Styl kierowania /styl przywództwa/ - wszystkie kategorie ujmujące łącznie pracę kierownika Styl kierowania jednowymiarowy styl kierowania dwuwymiarowy styl kierowania -styl autorytarny, - demokratyczny - ukierunkowany na zadania - ukierunkowany na osoby identyfikują dwa niezależne, główne - wymiary zachowań kierowników np.: stosunek przełożonego i inicjowanie - struktury PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Istota problematyki decyzji kierowniczych Problematyka decyzji kierowniczych Ujęcie racjonalistyczno-normatywne Ujęcie opisowe (behawioralne) Przedstawia logicznie wywiedzione, z apriorycznie przyjętych norm racjonalności warunki, reguły i zalecenia, jakich należy przestrzegać, aby decyzje były podejmowane w pełni świadomie i rozumnie przedstawia rzeczywiście występujące zachowania decydentów, „ich możliwości i ograniczenia” PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Decyzja kierownicza ? Podział definicji decyzji kierowniczych Odnoszące się do przedmiotu decyzji Odnoszące się do osoby decydującej Ujęcie racjonalistyczno-normatywne Ujęcie opisowe (behawioralne) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Istota decyzji kierowniczej w ujęciu odnoszącym się do osoby decydującej 1. decyzje kierownicze to złożony proces intelektualny 2. decyzje kierownicze mogą podejmować wszyscy członkowie organizacji 3. decyzja jest poczuciem decydenta, że proces został zakończony i że w skutek tego wie on już jak działać, aby osiągnąć cel PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Determinanty zachowania decydenta Nęcka E., Psychologia poznawcza,PWN, Warszawa 2006r.,s.585 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Istota decyzji kierowniczej w ujęciu odnoszącym się do przedmiotu decyzji 1. Wybór polega na przyporządkowaniu założonego arbitralnie kryterium 2. Wybór jest zaledwie elementem podejmowania decyzji 3. Istotą decyzji jest ogół przedsięwzięć związanych z wyszukaniem i wdrożeniem kierunku działania prowadzącego do redukcji niezadowalającej sytuacji 4. Decyzja kierownicza jest działaniem wieloaspektowym (aspekt poznawczy, aksjologiczny, wolicjonalny) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Podział decyzji kierowniczych w ujęciu odnoszącym się do przedmiotu decyzji 1. Klasyfikacja H.Simon’a - decyzje programowalne i decyzje nieprogramowalne 2. Klasyfikacja Bolesty-Kukułki - decyzje selekcyjne, alokacyjne i rankingowe 3. Klasyfikacja H. Mintzberga - decyzji przedsiębiorcze, adaptacyjne, i decyzje planistyczne PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Istota sytuacji decyzyjnej Sytuacja decyzyjna problem decyzyjny U uwarunkowania obiektywne U RYZYKO PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com uwarunkowania subiektywne Różnorodność odniesień terminu ryzyko § możliwość, prawdopodobieństwo, że coś się nie uda, że sprawy przybiorą zły obrót § Prawnicze -prawdopodobieństwo powstania szkody obciążające osobę poszkodowaną niezależnie od jej winy, jeśli umowa lub przepis prawny nie zobowiązały innej osoby do wyrównania szkody» § Ekonom-społ - działanie związane z jakimś niebezpieczeństwem (uwarunkowaniami), mogące przynieść niepożądane skutki; także podejmowanie takich działań PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Istota ryzyka § Wybory są związane ściśle z pełnym dostępem do informacji nt. zachowań konkurencji. § W praktyce taka idealna informacja jest niedostępna. W związku z czym powstaje ryzyko i niepewność § Ryzyko można w pewien sposób oszacować § Ryzyko związane jest ze zmiennością zdarzeń PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Formy ryzyka RYZYKO CAŁKOWITE – (najczęściej występujące w praktyce) RYZYKO CZYSTE Występuje wówczas, kiedy Zdarzenie przynosi wyłącznie stratę, nie dając możliwości pojawienia się korzyści (np. kradzież ) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com RYZYKO SPEKULACYJNE Może powstać strata, ale również korzyść (przykładem jest np. gra hazardowa) Formy ryzyka RYZYKO RYZYKO OBIEKTYWNE Występuje wówczas , kiedy potrafimy je zmierzyć Przy pomocy prawdopodobieństwa, za pomocą obiektywnie wyznaczonej PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com RYZYKO SUBIEKTYWNE polega na tym, że prawdopodobieństwo musimy określić samodzielnie z dużą dozą miary przypuszczalności weryfikowanej w perspektywie czasowej Piramida poziomu ryzyka – niepewności • Ryzyko można zmierzyć poprzez dywersyfikację ( rozczłonkowanie ) • Przy poziomie II należy skupić się nad sposobem określenia poziomu ryzyka. Najczęściej określa się to przy pomocy prawdopodobieństwa statystycznego, czyli zweryfikowanego na podstawie prób reprezentatywnych prawdopodobieństwa klasycznego PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Menedżer a ograniczanie ryzyka Kierownik w związku z wypełnianiem swoich ról w organizacji zobowiązany jest do powzięcia działań zmierzających do ograniczania ryzyka: Dzieje się to m.in.. Poprzez: 1. Stosowanie metod ekonomii menedżerskiej 2. Wykorzystywanie założeń teorii perspektywy PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Istota teorii perspektywy § Twórcami teorii perspektywy są D. Kahneman i A. Tverski (1979r.0 § Podejmowanie decyzji uwarunkowane jest wartością (kategoria potencjalnych zysków i strat ) i prawdopodobieństwem ( idea wag decyzyjnych stanowiąca funkcję sumy funkcji wag decyzyjnych i funkcji wartości) § Uzależnienie podjęcia decyzji od tzw. efektu pewności będącego pochodną efektu obramowania PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Subiektywna wartość zysku i straty Po stronie zysków obserwujemy tendencje szybkiego spłaszczania się krzywej, po stronie strat ma ona tendencję do pozostawania stromą. Oznacza to, że wraz ze wzrostem zysków coraz trudniej ludzi zadowolić, a wraz ze wzrostem strat coraz łatwiej ich sfrustrować. Poziom frustracji jest nierówny. Frustracja jest największa zaraz po stracie. Potem w punkcie B jest mniej więcej równa poziomowi poniesionej straty Kahneman, Tversky, ‘Prospect” theory: An analysis of decision under risk, Econometrica, 47,263-293 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Decyzja dobra to taka, która odpowiada potrzebom ludzi, których dotyczą jej skutki oraz taka, która uwzględnia finansowe, społeczne, czasowe i inne ograniczenia istniejące w danej sytuacji Gordon J.R.,A Diagnostic Approach to Organizational Behavior, Allyn Allyn and Bacon, Boston, 1991 ,s.242 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Dziękuję za uwagę PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com