Przeczytaj fragment - Wydawnictwo UMCS

W świecie kryzysu wartości. Fraszki refleksyjne, Jan Fiedurek,
Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016
Od Autora
We wstępie do pierwszego wydania zbioru fraszek
Drogowskazy, opublikowanego w 2012 roku, podkreśliłem,
że pierwotną inspiracją do ich powstania były tragiczne wydarzenia z okresu stanu wojennego, które wpisały się w najtragiczniejsze rozdziały naszej historii najnowszej. Za zasadne przyjmuję, aby źródło tamtego niepokoju podkreślić
w niniejszej publikacji. W istocie, noc grudniowa zrodziła
potężny wewnętrzny bunt. Nie chcąc pozostać biernym, gorączkowo rozpocząłem szukać przestrzeni konkretyzującej
ów sprzeciw. W głębi duszy czułem konieczność artykułowania braku akceptacji na rozlewające się zło. W trudnym
okresie pojawiły się fraszki, stając się wyrazem poszukiwań,
braku mojej zgody na zaistniałą wówczas sytuację polityczną w Polsce. W tamtym czasie mogło wydawać się, że rozbudzone marzenia Polaków, wprzęgnięte w ideały „Solidarności”, legły w gruzach, że noc grudniowa wszystko zniszczy.
Jednak podjęty – przez podziemne społeczeństwo – wysiłek
podtrzymywał nadzieje na odrodzenie suwerenności i budowę struktur demokratycznych. Owa głęboka wiara okazała się silniejsza od niszczącego wszelką niezależność aparatu
przemocy totalitarnego państwa. Zatem fraszki z tamtego
okresu są zarówno zapisem historycznym, swoistym źródłem, jak i głęboką potrzebą moich duchowych poszukiwań.
Rozumiałem, że jedynym punktem odniesienia pozostają
wartości wpisane w ponadczasowy porządek. Z niego wyłaniał się również sposób budowania ducha patriotyzmu,
tak bardzo potrzebnego w odczytywaniu znaków czasu.
5
Wybicie się Polski na niepodległość, wprowadzanie
zmian makrosystemowych i makrostrukturalnych nie
uwolniło życia narodowego od nowych niebezpieczeństw,
nowych zagrożeń. Z niepokojem patrzyłem na nie w dobie
transformacji ustrojowej (okresie przełomu), ale i w kolejnych latach. Autentycznie cieszyły mnie sukcesy, których
nie można nie zauważać. Analizowałem pojawiające się
szanse historyczne, których podjęcie czyniłoby z naszego
kraju organizm dynamicznie rozwijający się, budujący czytelne, wydolne struktury państwa. Musimy pogodzić się
z konstatacją – i nie jest to wyrazem narzekania, a wymogiem obiektywnego osądu – że jako naród nie podjęliśmy
wielu dziejowych wyzwań. Jako nauczyciel akademicki
z nadzieją patrzyłem na możliwość stworzenia szans startu życiowego młodemu pokoleniu Polaków. Niestety, moje
nadzieje coraz bardziej zaczęły rozbijać się o rafy interesów
partyjnych, niejasnych układów, a przede wszystkim braku
myślenia racjami stanu narodu. Na to wszystko zaczęły nakładać się rozdzierające, niszczące spory. Moralny marazm
W świecie kryzysu wartości. Fraszki, Jan Fiedurek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016
przenikał przez wszystkie szczeble władzy, zarażając całe
społeczeństwo. Niepokoić musi proces ogólnej demoralizacji, pogłębiany przez środki masowego przekazu, głównie
telewizję publiczną i prasę promującą relatywizm: moralny,
estetyczny, poznawczy, religijny. Przyczynia się to do zacierania różnicy pomiędzy kłamstwem a prawdą, mądrością
a jej pozorami, uczciwością a jej brakiem, przyzwoitością
a wulgarnością itp. Dlatego też podstawą wszelkich poszukiwań musi być oparcie rozwoju Polski na wartościach ponadczasowych, których depozytariuszem stało się chrześcijaństwo, głównie zaś na chrześcijańskiej wizji świata i człowieka. We wszelkiego rodzaju aktywnościach powinniśmy
korzystać ze wskazań naszego Wielkiego Rodaka – Ojca
Świętego Jana Pawła II, który w swym Magisterium zawarł
podstawowy drogowskaz naszego postępowania.
Po latach nastał kolejny trudny czas, znaki tragicznych
wydarzeń w Smoleńsku i próby ich zafałszowania. Musiały
one budzić kolejny szeroki sprzeciw społeczny. Ten bagaż
6
nowych doświadczeń, obserwacji, niepokojów przelewałem w kolejne fraszki, jakże często pisane in statu nascendi.
Niejednokrotnie powstawały one jako mój komentarz, gdy
pojawiały się bulwersujące artykuły publikowane w prasie
codziennej lub zamieszczane na stronie internetowej. Problematyka życia politycznego, społecznego czy obyczajowego stawała się zatem coraz częściej podejmowaną. Mam
świadomość, że na ich odbiór ma wpływ system wartości
czytelnika, a przez to i przyjmowana postawa polityczna.
Przyznaję, pisanie fraszek stało się moją – coraz bardziej
pogłębianą – pasją, egzemplifikacją wnętrza, a nie tylko zabawą w składnię czy rozbiór według określonego porządku. Z tych racji można znaleźć w nich wiele emocji. W dobie
szumu informacyjnego, ucieczki od odpowiedzialności za
słowo, kiedy liczba informacji przekracza możliwość jego
percepcji i zrozumienia, fraszki mogą odegrać ważną rolę.
Przemawia za tym ich lapidarność, rodząca refleksję, budząca nadzieję w świecie programowo wręcz wprowadzanego relatywizmu – poznawczego, etycznego, estetycznego
W świecie kryzysu wartości. Fraszki, Jan Fiedurek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016
– praktycznie podważającego wszystkie sfery życia.
We wczesnym etapie mojej twórczości najwięcej zawdzięczam Panu redaktorowi dr. hab. Eugeniuszowi Wilkowskiemu, który utwierdził mnie w przekonaniu o konieczności wydania tych fraszek w formie tomiku. Także
kolejne zbiory moich fraszek zamieszczał na łamach „Powinności. Pisma Kulturalno-Społecznego Ziemi Chełmskiej”, począwszy od numeru 6 (2011) do chwili obecnej,
nadal pozostając otwartym na nie. Dzięki pośrednictwu
Pana red. Wilkowskiego mogłem poznać mojego pierwszego Mentora trudnej sztuki pisania fraszek, Pana Longina Jana Okonia, znanego prozaika, poetę, eseistę i krytyka
literackiego z Chełma, który dokonał profesjonalnej oceny
i selekcji moich fraszek. Bardzo cenię sobie bezpośrednie
spotkanie z Panem L. Okoniem i prawdziwą lekcję „fraszkopisania”, z której korzystam do dziś.
Moje zatapianie się w pisaniu otrzymywało kolejne
bodźce, inspiracje, zachęty. Ważnym odniesieniem stało się
7
pozytywne przyjęcie pierwszego zbioru fraszek Drogowskazy, a przede wszystkim poznanie mojego drugiego Mentora
– Pani Prof. dr hab. Władysławy Bryły, która – co jawi się
jako bezsporne – otworzyła przede mną nowy, bardziej intensywny rozdział w trudnej sztuce „fraszkopisania”. Pozytywna ocena zgromadzonych nowych utworów przyśpieszyła decyzję o wydaniu tomów: W poszukiwaniu wartości,
Świat na zakręcie, W hołdzie św. Janowi Pawłowi II (w druku)
oraz przedkładanego zbioru fraszek refleksyjnych W świecie kryzysu wartości, który jest moim komentarzem skandalizujących wydarzeń i bulwersujących artykułów zamieszczanych na łamach prasy codziennej, a także wyrazem
niepokoju wynikającego z niewłaściwego biegu spraw publicznych w naszej ojczyźnie, głębokiego sprzeciwu wobec
niszczenia podstawowych wartości moralnych, estetycznych, religijnych i narodowych, relatywizowania prawdy,
uporczywego lansowania wzorów obcych nam kulturowo.
Mam świadomość, że w procesach dziejowych zmieniają się hierarchie wartości, akty oceniania, ale względność
W świecie kryzysu wartości. Fraszki, Jan Fiedurek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016
i zmienność cech nie może implikować względności wartości. One istnieją obiektywnie, pozostają realnymi bytami.
Za znak naszych czasów przyjmuję potrzebę uczestniczenia
w dyskursie upominającym się o takie postrzeganie wartości, o taką antropologię człowieka. Zamieszczone w zbiorze
fraszki podzieliłem na pięć grup: pamięci św. Jana Pawła
II, moralny nihilizm, akademickie standardy, refleksje na co
dzień oraz znaki czasu.
Wyrażam głęboką wdzięczność Pani Profesor za podjęty
trud przygotowania posłowia, recenzji wydawniczej, inspirację, a przede wszystkim za otrzymany kolejny strumień
duchowego wsparcia. To wszystko przyjmuję jako wskazanie, że podejmowany przeze mnie wysiłek zmagania się
z tworzywem słowa posiada sens i utwierdza w przekonaniu, że podjęte prace powinny być kontynuowane.
Jan Fiedurek
8