dr hab. Piotr Wójcik Instytut Zootechniki

EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE
INFORMACJI O AKTYWNOŚCI DOBOWEJ
KRÓW W STADACH PRODUKCYJNYCH
Piotr Wójcik
Instytut Zootechniki PIB
Aktywność dobowa
Czynność
Leżenie – odpoczynek
Czas trwania (godz.)
Krotność czynności
10-14
15-20
Pobieranie paszy
4-6
6-12
Przeżuwania
7-10
15-20
Picie
0,5
10-15
Stanie i przemieszczanie to 8-12% doby
Dój to 11-15% doby
Leżenie to 40-50% doby
Wzrost wydajności mleka (kg) u krów jako rezultat
wzrostu długości czasu leżenia z 7 h do 14 h na dobę
(Grant, 2003 za Guliński i wsp., 2014)
Potencjalne skutki wzrostu czasu
Szacowany wzrost wydajności mleka na
leżenia
dobę
Wzrost przepływu krwi do wymion
0,7-1 kg
Wzrost intensywności przeżuwania/
0,9 kg
Skuteczność trawienia
Zmniejszenie stresy związanego z
1,4 kg
uszkodzeniami nóg i racic
Obniżenie stresu zmęczeniowego
0,9 kg
Większy pobór paszy
2,2 kg
Rozród – wykrywanie rui
• Efektywność sytemu I określono na poziomie
93,5% na 62 ruje u badanych 20 sztuk, co daje
rozkład 89,7% wśród jałówek i 96,7% wśród
krów.
• W systemie II efektywność
sytemu określono na poziomie
95,2% w rozkładzie
89,7% u jałówek i 100% u krów.
Aktywność dobowa krów w zależności od ich wieku
wg. systemu japońskiego GYUHO
250
230
godziny doju
210
Aktywność - kroki
190
I laktacja
170
II laktacja
150
III laktacja
130
110
90
70
50
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Aktywność dobowa krów w zależności od fazy
laktacji wg. systemy japońskiego GYUHO
250
godziny doju
230
210
Aktywność - kroki
190
0-100 dni
170
101-200 dni
150
130
110
90
70
50
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Przewaga jałówek aktywnych nad średnią grupy
500
450
godziny „doju”
Średnia
grupy
145,87/h
400
Aktywność - kroki
350
300
Przewaga
+24,76/h
250
średnia
200
jałówki aktywne
150
100
50
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Przewaga jałówek nieaktywnych nad średnią grupy
450
400
godziny „doju”
Średnia
grupy
145,87/h
350
Aktywność - kroki
300
250
Przewaga
-27,46/h
200
średnia
150
jałówki nieaktywne
100
50
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Przewaga krów aktywnych nad średnią grupy
250
230
godziny doju
210
Średnia
grupy
106,33/h
Aktywność - kroki
190
170
Przewaga
+14,85/h
150
130
średnia
110
krowy aktywne
90
70
50
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Przewaga krów nieaktywnych nad średnią grupy
250
godziny doju
Aktywność - kroki
200
Średnia
grupy
106,33/h
150
Przewaga
- 15,98/h
100
średnia
50
krowy nieaktywne
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Aktywność dobowa krów w zależności od poziomu produkcji
mleka w laktacji wg. systemu japońskiego GYUHO
250
230
godziny doju
210
0-20 kg
Aktywność - kroki
190
21-30 kg
170
31-40 kg
41 i więcej
150
130
110
90
70
50
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Aktywność
Przewaga krów najaktywniejszych na średnią grupy - aktyność
140
Średnia grupy :
101,11
Przewaga : +17,21
130
Aktywnosć kroki
120
110
średnia
krowy aktywne
100
90
80
1
2
Sesja
3
Przewaga najaktywniejszej krowy nad średnią grupy –
krowy nadmiernie pobudzone
300
godziny doju
Aktywność - kroki
250
Średnia
grupy
106,33/h
200
Przewaga
+31,50/h
150
średnia
najaktywniejsza krowa
100
50
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Przewaga najaktywniejszej jałówki nad średnią stada –
jałówki nadmiernie pobudzone
500
450
godziny „doju”
Średnia grupy
145,87/h
400
Aktywność - kroki
350
Przewaga
+26,09/h
300
250
200
średnia
150
najaktywniejsza jałówka
100
50
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Anomalie behawioralne
najaktywniejszej jałówki
Odchylenia od średniej jałówek
250
Aktywność - kroki
200
150
średnia
najaktywniejsza jałówka
100
50
0
0
1
2
3
4
5
6
8
9
10
11
12
Czas
13
14
15
16
18
19
20
21
22
23
PASTWISKO
Aktywność dobowa krów w zależności od
temperatury na pastwisku w systemie AfiAct.
Cecha
do 10˚ C
/13,06m/s/
do 15˚ C
/10,05m/s/
do 20˚ C
/9,20m/s/
pow. 20˚ C
/7,46m/s/
x
sd
x
sd
x
sd
x
sd
141,82
56,5
157,34
146,3
176,95
149,1
155,62
53,7
Częstotliwość
odpoczynku
/n/24h/
9,77
9,1
10,04
2,1
10,44
1,4
10,70
2,1
Średni czas
spoczynku/1leżenie
72,26
35,3
68,68
4,2
65,85
0,7
56,96
23,3
Łączny czas
spoczynku
/min/24h/
664,87
110,3
628,57
180,3
602,09
108,1
567,47
95,4
Wskaźnik niepokoju
4,08
4,0
4,91
14,1
5,72
10,2
4,30
0,2
Średnia wydajność
10,54
1,9
11,30
1,6
11,45
1,3
11,44
1,3
Aktywność
Aktywność dobowa krów rasy HF i ZB w
zależności od temperatury na pastwisku.
180,00
160,00
140,00
120,00
Aktywność
czestotliwość odpoczynku
100,00
średni czas spoczynku
80,00
60,00
40,00
20,00
-
0
0,5
1
1,5
temp. do 16˚C
2
2,5
3
3,5
temp. pow. 16˚C
4
4,5
Aktywność dobowa krów w zależności od siły
wiatru w systemie AfiAct.
Cecha
do 10 m/s
/16,85˚C/
do 20 m/s
/14,53˚C/
x
sd
x
sd
Aktywność
166,00
77,0
160,98
77,0
Częstotliwość odpoczynku
/n/24h/
10,25
1,4
10,29
0,7
Średni czas odpoczynku/ 1
leżenie
65,16
1,4
68,05
4,2
Łączny czas odpoczynku
/min/24h/
594,90
42,4
644,03
95,4
Wskaźnik niepokoju
5,25
3,8
4,75
2,1
Średnia wydajność dzienna /kg/
11,37
1,2
11,16
7,0
Aktywność dobowa krów rasy HF i ZB w
zależności od siły wiatru
180,00
160,00
140,00
Aktywność
120,00
czestotliwość odpoczynku
100,00
średni czas spoczynku
80,00
60,00
40,00
20,00
-
0
0,5
1
1,5
Wiatr do 10 m/s
2
2,5
3
3,5
Wiatr pow. 10 m/s
4
4,5
Aktywność dobowa krów w zależności od ilości
opadów w systemie AfiAct.
Cecha
do 50 mm
/17,07˚C/
do 100 mm
/13,78˚C/
x
sd
x
sd
Aktywność
169,49
132,2
151,56
63,6
Częstotliwość odpoczynku
/n/24h/
10,31
3,53
10,21
3,5
Średni czas odpoczynku/ 1
leżenie
64,41
16,2
69,47
24,9
Łączny czas odpoczynku
/min/24h/
594,34
108,1
647,71
140,8
Wskaźnik niepokoju
5,42
7,0
4,36
8,6
Średnia wydajność dzienna /kg/
11,42
67,1
11,08
17,6
Aktywność dobowa krów rasy HF i ZB w zależności od
wielkości opadów
180,00
160,00
140,00
120,00
100,00
Aktywność
czestotliwośc odpoczynku
średni czas spoczynku
80,00
60,00
40,00
20,00
-
Opady do 25 mmm
Opady od 50-100mm
WNIOSKI
1. Aktywatory ruchu / pedometry/ pozwalają na szczegółową analizę dobowego
behawioru zwierząt dostarczając pełnych informacji o czasie aktywności jak i
spoczynku.
- Najaktywniejsze krowy są w II laktacji /średnio około 120 kroków na godzinę/,
natomiast najmniej w III laktacji /100 kroków/h/.
- Stadium laktacji bezpośrednio przekłada się na aktywność krów. Krowy w
laktacji /1-100 dni/ najsłabiej przejawiały aktywność na poziomie 112 kroków.
- Krowy o średniej dziennej produkcji mleka na poziomie 31-40 kg odznaczały się
najwyższą aktywnością dobową /121 kroków/h/.
WNIOSKI
2. Pedometry dostarczają informacji o wszelkich nieprawidłowościach jakie
zachodzą pomiędzy zwierzętami w obrębie badanych grup /czas spoczynku/, jak
również warunków panujących w oborze / np. częstotliwość ścielenia/.
- Najczęściej odpoczywały krowy będące w II laktacji /9,8 razy dziennie/, najmniej
w III /6,49/.
- Krowy w III laktacji charakteryzowały się najwyższym wskaźnikiem niepokoju
jak również, najwyższą wydajnością dzienną mleka.
- Krowy o najwyższej dobowej produkcji mleka /po 40 kg/ potrzebowały
zdecydowanie więcej cykli spoczynku /10,6/ a tym samym łącznego czasu
spoczynku /577 minut/
WNIOSKI
3. Aktywatory pozwalają na skuteczne wykrywanie rui zarówno u krów jak i
jałówek zwiększając tym wskaźnik inseminacji w stadzie /efektywność 93-95%/.
- System rejestracji dobowej aktywności zwierząt ze względu na rozkład
godzinowy jest znacznie dokładniejszy niż dostępne obecnie na rynku krajowym
podobne urządzenia.
- Badane systemy rejestracji aktywności wykazały wysoki poziom zbieżności
wysyłanych alertów stając się równorzędnymi i alternatywnymi metodami
wykrywania rui .