Planowanie zajęć w JCJ a efekty kształcenia

''Planowanie zajęć a efekty kształcenia.
Walidacja efektów kształcenia, testowanie i
dlaczego to wszystko robimy?''
Jadwiga Mirecka
Kraków 23.09.2015
Plan prezentacji
1. Definiowanie efektów kształcenia
2. Planowanie zajęć
3. Ocena studentów pod kątem osiągnięcia efektów
kształcenia
4. Walidacja i certyfikacja
5. Dlaczego? (Po co?)
1
Efekty kształcenia i efekty uczenia się:
- „18c) efekty kształcenia – zasób wiedzy, umiejętności i
kompetencji społecznych uzyskiwanych w procesie
kształcenia w systemie studiów;”,
18n) efekty uczenia się – zasób wiedzy, umiejętności i
kompetencji społecznych uzyskiwanych w procesie
uczenia się poza systemem studiów;
Efekty kształcenia
• Dla poziomu studiów (KRK)
• Dla obszaru
• Dla programu (Standardy, wzorcowe efekty,
efekty uczelniane)
• Dla modułów kształcenia
• Dla poszczególnych zajęć
2
„Program kształcenia to opis określonych przez uczelnię
spójnych efektów kształcenia zgodny z Krajowymi Ramami
Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego oraz opis procesu
kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów,
wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego
procesu punktami ECTS”
18 d) punkty ECTS - punkty zdefiniowane w
europejskim systemie akumulacji i transferu
punktów zaliczeniowych jako miara średniego
nakładu pracy osoby uczącej się,
niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów
kształcenia;
3
Cele kształcenia vs efekty kształcenia :
Cele:
Efekty :
Ogólne
Bardziej szczegółowe
Perspektywa nauczyciela
Intencje nauczyciela
(niemierzalne)
Informacja o ofercie
Wyjaśnienie miejsca i
znaczenia kursu
Benchmark dla instytucji
oceniających
Perspektywa studenta
Mierzalne wyniki
Informacja o uzyskanych
kompetencjach (wobec
standardów)
Benchmark dla zaliczenia
kursu
Efekty kształcenia:
Mogą być:
• Specyficzne dla dyscypliny
• Generyczne (przenoszalne)
Powinny:
•wynikać z analizy potrzeb
•koncentrować się na tych cechach uczących się, które
należy zmienić
4
Formułowanie efektów kształcenia
youthpass.eu
Dla programów sformułowania ogólne ( ma wiedzę,
wykazuje, ma umiejętność, potrafi)
Dla modułów – czasowniki akcji: wymienia, wyjaśnia,
demonstruje, potrafi
Unikamy niejednoznacznych czasowników takich jak:
rozumie, wie, jest świadom
Efekty z zakresu zastosowania wiedzy (potrafi
zastosować, interpretuje) mogą być w grupie U
Planowane efekty kształcenia winny :
-obejmować wiedzę (W), umiejętności (U) i kompetencje
personalno- społeczne (K) ale niekoniecznie w każdym module
- być: zrozumiałe
realne (osiągalne)
mierzalne
istotne dla absolwenta
niezbyt liczne, ale dotyczące spraw ważnych (8 ?)
- określać minimalny poziom wymagań
5
Przykłady definiowanie efektów:
-
Uczestnicy nauczą się zrozumienia dla różnorodności
kulturowej w środowisku pracy
+
Uczestnicy przedstawią na piśmie swoje opinie na temat
różnorodności kulturowej w środowisku pracy
Macierz efektów dla programu kształcenia
Efekt kształcenia
A
Efekt I W.1
Efekt I U.16
B
Przedmiot (moduł)
C
D
E
F
G
+
+
Efekt II K 1
I
J
+++
+
++
+
+
+++
Efekt….
Efekt….
H
++
++
+
++
+
Punkty ECTS z naucz
w sumie
efekt kształtowany w stopniu znacznym +++, umiarkowanym ++, znikomym +
6
Znaczenie efektów kształcenia dla
nauczycieli:
• Określają treść tego co ma być nauczane i nauczone
• Determinują strategie nauczania i potrzebne
doświadczenia studentów
• Określają co i jak winno być oceniane
• Stanowią podstawę do oceny jednostki uczącej
Znaczenie efektów kształcenia dla
studentów
• Ułatwiają zorientowanie się na czym mają się
skoncentrować w trakcie studiów
• Określają atrybuty właściwe dla absolwenta studiów w
danej dziedzinie
7
„Ważne jest nie to czego uczymy, ale to
czego studenci się ostatecznie nauczą”
Planowanie zajęć
8
Planowanie zajęć
Zacząć od opisu efektów dla programu
Zaplanować program – moduły, kolejność
Rozdzielić efekty programu pomiędzy moduły
Sporządzić macierz efektów
Doprecyzować (uzupełnić) efekty dla modułu
Planowanie zajęć cd.
Dobrać metody dydaktyczne do efektów
Zaplanować sposoby sprawdzania osiągnięcia efektów
przez studentów
Określić kryteria osiągnięcia efektów
Napisać sylabusy
Sprawdzić osiągniecie poszczególnych efektow
efekty dla modułu
Wprowadzić korekty
9
Zdefiniowanie efektów uczenia się
ę oznacza:
•
•
•
•
Zmianę koncepcji programu (odchodzenie od opisu w
oparciu o czas i treści)
Konieczność doboru form dydaktycznych do
zamierzonych efektów
Konieczność opracowania sposobów pomiaru osiągnięcia
efektów
Zwię
ększenie odpowiedzialnoś
ści studentów
Metody nauczania (formy dydaktyczne) to środek
do osiągnięcia efektów kształcenia
O wyborze metody nauczania winna decydować jej
przydatność dla określonego efektu a nie chęć
zamieniania metody uznanej za gorszą przez lepszą
10
Dobór form dydaktycznych do planowanych
efektów
Wykład
E-learning
Praca z podręcznikiem
Pisanie Wikipedii
Referat
Napisanie artykułu
Odgrywanie ról
Symulacja laboratoryjna
Dyskusja, burza mózgów
Debata
Praca zbiorowa
Identyfikacja błędów
Praktyki
Macierz form dydaktycznych w
odniesieniu do efektów kształcenia
Formy
dydaktyczne
Efekt
Wykł
Sem
X
Efekt
Prak
Inne
X
Efekt
Efekt
Lab
X
X
X
X
X = kompetencja jest nabywana
11
Ocena studentów pod
kątem osiągnięcia
efektów kształcenia
Ocena możliwości osiągnięcia efektów
kształcenia
„Warunkiem uzyskania kwalifikacji (dyplomu) jest
osiągnięcie wszystkich założonych w programie
efektów kształcenia”
•
•
Efekty winny być definiowane pod kątem możliwości
najsłabszego studenta, który ma szansę uzyskać
dyplom
Zdefiniowanie efektów stanowi nie tyle zamierzenie, ile
egzekwowalne zobowiązanie
12
Ocena osiągnięcia efektów kształcenia
a ocena osiągnięć studenta
Efekty
kształcenia
Osiągnięcia
studenta
Na poziomie instytucji/
kursu
Na poziomie
określonej osoby
Bez oceny
Z oceną (suma osiągnięć)
Ocena osiągnięcia efektów kształcenia (LO)
a ocena osiągnięć studenta
Student
Efekt A Efekt B
Efekt C
Efekt D
Efekt E
Efekt F
Wyniki
studentów
1
1
0
1
1
1
1
84%
2
0
1
1
1
1
1
84%
3
1
1
1
1
0
1
84%
4
0
0
1
1
1
1
67%
5
1
1
1
1
1
1
100%
6
1
0
1
1
1
1
84%
7
1
1
0
1
1
1
84%
8
1
0
1
1
1
1
84%
9
1
1
1
1
1
1
100%
10
1
1
1
1
1
1
100%
80%
60%
90%
100%
90%
Wynik
dla LO
100%
13
Ocenianie studentów pod kątem
osiągnięcia założonych efektów:
Oceniamy nie samo uczenie się ale jego
manifestację (coś co da się zauważyć)
Stosujemy zróżnicowane sposoby
oceniania
Sprawdzian (egzamin) to wycinkowa biopsja
wiedzy studenta
Ocena studenta jest tym pełniejsza im więcej źródeł
informacji możemy wykorzystać
14
Koncepcja oceniania studentów w
aspekcie efektów kształcenia.
•Oceniać wszystkie efekty
•Stosować metody adekwatne dla efektów
•Łączyć ocenianie formatywne z podsumowującym
• Oceniać osiągnięcie efektów w oparciu o kryteria
• Standaryzować metody oceniania
• Nie kompensować braku jednego efektu znakomitym
osiągnięciem innego
•Dokumentować przebieg i wynik sprawdzianów
• Pomyśleć o egzaminatorach zewnętrznych
Sprawdziany formatywne (kształtujące)
Ocena dla uczenia się
- Ukierunkowują uczenie się
-
Upewniają co do skuteczności uczenia się
-
W miarę często (> 1 na semestr)?
-
Oceniane w stosunku do normy
-
Bez stopni ( i konsekwencji)
- Połączone z informacją zwrotną
15
Sprawdziany podsumowujące
Ocena uczenia się
- Na koniec kursu (studiów)
- Oceniane w oparciu o kryteria
- Mogą być z oceną
- Wymagają (rygorystycznej) standaryzacji
- Nie muszą być powiązane z informacja zwrotną (ale i tak
wpływają na uczenie się przez studentów)
Ocena w odniesieniu do normy
Odnosi się do wyników osiągniętych
przez zdających (porównanie)
Ocena w odniesieniu do kryteriów
Odnosi się do ustalonych efektów kształcenia,
niezależnie od poziomu grupy (próg zdania
określony z góry)
16
Ocena w odniesieniu do normy
W oparciu o wyniki osiągnięte przez studentów
Dla testu: - wg. krzywej Gausa
- średni wynik testu +/- odchylenie
standardowe
- założony % osób nie zdających
Dla egzaminów ustnych i esejów - porównanie
z innymi
Ocena w stosunku do normy
Stosowana w celu
- porównania studentów
- selekcji
Nie nadaje się do:
- określania osiągnięcia efektywności kształcenia
- diagnozowania kompetencji indywidualnego studenta
Wynik może skrywać b. niski poziom wiedzy
Obniża motywację do nauki
17
Ocena w odniesieniu do kryteriów
W oparciu o z góry ustalony poziom wymagań
Dla testu (krótkich pytań ) % odpowiedzi
poprawnych
Dla esejów : klucz odpowiedzi (lista kontrolna)
Dla egzaminów ustnych: klucz + punktacja
Dla egzaminu praktycznego: lista kontrolna i
skala oceny całościowej
Wymagane cechy sprawdzianu:
• Trafność
– stopień w jaki mierzy to co jest celem
pomiaru
• Rzetelność
– stałość z jaką mierzy daną zmienną
(powtarzalność)
• Obiektywizm
– zakres, w którym niezależni
egzaminatorzy są zgodni co do dobrej
odpowiedzi
• Praktyczność
– prostota zastosowania testu
18
Walidacja i certyfikacja
Walidacja (potwierdzanie) efektów uczenia się
•
Proces potwierdzania, że określone, poddane ocenie
osiągnięcia w uczeniu się, uzyskane przez uczącego się,
odpowiadają efektom wymaganym dla uzyskania danej
kwalifikacji
•
Proces stwierdzania przez uprawnioną instytucję, czy dana
osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z odpowiednimi
wymaganiami
słownik przyjęty przez Komitet Sterujący ds. KRK w lipcu 2011 r., a w sierpniu 2012
r. przez Międzyresortowy zespół do spraw uczenia się przez całe życie, w tym
Krajowych Ram Kwalifikacji
19
Certyfikowanie
Proces, w którego wyniku uczący się otrzymuje od
upoważnionej instytucji formalny dokument,
stwierdzający, że osiągnął określoną kwalifikację.
Certyfikacja następuje po walidacji.
słownik podstawowych terminów dotyczących krajowego systemu kwalifikacji,
IBE Warszawa 2014
Za Jolą Urbanikową 2014
„każdy poziom kwalifikacji powinien być
zasadniczo osiągalny przez osoby podążające
różnymi ścieżkami edukacji i kariery”
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie
ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (EQF)
20
Kształcenie w kontekście LLL
Trzy podstawowe kategorie uczenia się:
Formalne: Uczenie się w instytucjach edukacyjnych i
szkoleniowych, prowadzące do uznanych dyplomów i
kwalifikacji
Nie-formalne: Uczenie się w poza systemem szkolnictwa,
zorganizowane przez specjalne instytucje, organizacje
młodzieżowe, związki zawodowe (także korepetycje)
Poza-formalne: Uczenie się w oparciu o doświadczenie
życiowe, niekoniecznie uświadomione
Walidacja efektów uczenia się
Proces walidacji obejmuje następujące etapy:
Identyfikację osiągniętych efektów uczenia
Dokumentację osiągnięć
Formalną ocenę tych osiągnięć ( w stosunku do
standardów)
Formalne poświadczenie tych osiągnięć (certyfikację,
która może prowadzić do częściowej, lub pełnej
kwalifikacji
21
Walidacja efektów uczenia się
Proces walidacji winien :
Przebiegać zgodnie ze wskazówkami zawartymi w
odpowiednich dokumentach europejskich
Być oddzielony od procesu nauczania
Być wsparty mechanizmami zapewniania jakości
Być realizowany profesjonalnie przez ekspertów z
danej dziedziny oraz ekspertów od walidacji
Europejskie dokumenty określające zasady
procesu walidacji
Council recommendation on the validation of non-formal and
informal learning (EC) 20 December 2012
European Guidelines for validating non-formal and informal
learning (CEDEFOP- Centre for Development of Vocational
Training) 2009
Common validation of non-formal and informal learning
(European Association for Education of Adults) 2004
Guidelines on the accreditation of prior learning
Quality Assurance Agency for Higher Education, 2004
Standards and Guidelines for Quality Assurance in Higher
Education, 2005
22
Cel walidacji
• Walidacja efektów uczenia się (bez względu na
miejsce ich osiągnięcia) służy uwidocznieniu wiedzy i
kompetencji danej osoby
• Walidacja wspiera LLL, zatrudnialność i aktywne
uczestnictwo w społeczeństwie
• W. może mieć charakter podsumowujący i prowadzić
do dyplomu, lub certyfikatu
• W. może mieć charakter kształtujący (bez
natychmiastowego potwierdzenia efektów)
Common European principles for validation of non-formal and informal
learning draft proposal dated Feb 19, 2004
Indywidualne uprawnienia
• W. jest w zasadzie dobrowolna
•
Gdy jest obowiązkowa należy zapewnić przejrzystość,
sprawiedliwość oraz ochronę prywatności
• Gdy obowiązkowa winna być oparta na społecznym
dialogu
• Osoba oceniana ma prawo do apelacji
• Specjalne warunki powinny być stworzone dla osób
o szczególnych potrzebach
• Wyniki walidacji są własnością osoby ocenianej
Common European principles for validation of non-formal and
informal learning draft proposal dated Feb 19, 2004
23
Odpowiedzialność instytucji
• Przestrzeganie prywatności
•
Dostarczenia informacji, wskazówek i wsparcia
•
•
•
Instytucje edukacyjne powinny stworzyć prawne i
praktyczne podstawy do walidacji
Inne instytucje powinny stworzyć podstawy praktyczne
W powinna stanowić element doskonalenia kadry w
przemyśle, instytucja publicznych
Common European principles for validation of non-formal and
informal learning draft proposal dated Feb 19, 2004
Przejrzystość
Procedur:
• W. musi zapewnić, że osoba oceniana osiągnęła
wymagane kompetencje (trafność musi być zapewniona)
• Metodologia walidacji musi być jasno określona, a
informacja udostępniona
• Informacje o terminach i kosztach muszą być podane
Kryteriów:
1. Wymagania muszą być jasno określone (aby ocena 2
ciał oceniających była zgodna)
2. Kryteria stosowane przez oceniających muszą być
maksymalnie klarowne
Common European principles for validation of non-formal and informal learning
draft proposal dated Feb 19, 2004
24
Bezstronność
• Osoby oceniające nie powinny łączyć ról nie do
pogodzenia (unikać konfliktu interesów)
•
Osoby oceniające muszą być kompetentne oraz
mieć dostęp do szkolenia tak wstępnego jak i
stałego
Common European principles for validation of non-formal and
informal learning draft proposal dated Feb 19, 2004
Wiarygodność i legalność
• Rozwój, wdrażanie i finansowanie systemu walidacji
musi uwzględniać udział różnych
zainteresowanychpodmiotow
Common European principles for validation of non-formal and
informal learning draft proposal dated Feb 19, 2004
25
.”.Najpóźniej w 2018 roku w każdym kraju członkowskim
powinny zostać wypracowane rozwiązania dotyczące
walidacji efektów uczenia się, pozwalające osobom
indywidualnym uzyskać w wyniku procesu walidacji
potwierdzenie wiedzy, umiejętności i kompetencji
społecznych zdobytych poza systemem formalnym.
Rozwiązania dotyczące walidacji mają być powiązane z
krajowymi ramami kwalifikacji i zgodne z europejskimi
ramami kwalifikacji.”
Zalecenie Rady w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i
nieformalnegowydane 20 grudnia 2012 roku (2012/C 398/01).
Certyfikacja biegłości językowej
Potwierdzanie nabytych przez uczącego
się kompetencji językowych w
odniesieniu do uznanego,
powszechnie rozpoznawalnego
standardu: („Europejski system opisu
kształcenia językowego: uczenie się,
nauczanie, ocenianie”- ESOKJ), Rada
Europy 2001
oraz wydanie odpowiedniego dokumentu
na dowód.
26
Co oceniamy?
Osiągnięcia (assessment of achievements)
• sprawdzanie stopnia osiągnięcia konkretnych celów
nauczania
• ocena dokonywana z perspektywy konkretnego kursu
Biegłość (assessment of proficiency)
• sprawdzanie kompetencji, pod kątem zastosowania
wiedzy i umiejętności w świecie rzeczywistym
• ocena dokonywana z perspektywy zewnętrznej w stosunku
do danego kursu
Za Jolą Urbanikową 2014,
zmodyfikowane
W zakresie uznawania kompetencji językowych i
informatycznych
funkcjonuje „walidacja uznaniowa” ze strony
dziekanów, kierowników studiów, nauczycieli
akademickich
Marek Frankowicz
27
Europejskie dokumenty określające zasady
walidacji kompetencji językowych
ESOKJ, Rada Europy, CODN, 2003.
Association of Language Testers in Europe: User’s
Guide for Examiners, 2001
Manual for Relating Language Examinations to the
CEFR, 2003
Manual for Language Test Development and Examining,
ALTE 2011
EALTA guidelines for good practice in language testing
and assessment
Principles of Good Practice, quality management and
validation in language assessment, Cambridge English
2013
Za Jolą Urbanikową 2014,
Status i zadania instytucji certyfikującej
• Odpowiedni status (prawny i kompetencyjny)
• Odpowiednie umocowanie certyfikacji
• Uznanie (wykaz osiągnięć lub punkty ECTS)
• Uwzględnienie certyfikacji w wewnętrznym systemie
zapewniania jakości
• Dokumentowanie i archiwizacja
• Zapewnienie stosownych zasobów
• Zapewnienie ciągłości procesu certyfikacji
• Oddzielenie procesu kształcenia i certyfikacji
• Zabieganie o akredytację
• Wydanie odpowiedniego dokumentu/certyfikatu
• Informowanie i doradztwo
28
Skuteczność funkcjonowania systemu
walidacji
Zależy od:
- Fachowego wkładu doradców
- Osób przeprowadzających ocenę
- Osób zarządzających procesem
- Współpracy i wymiany doświadczeń z innymi
Oczekiwania wobec doradców:
Osoby pełniące rolę doradców winny:
- gruntownie znać system edukacji proces walidacji
- gruntownie znać system walidacji
- posiadać wiedzę o rynku pracy (oczekiwane standardy i
porady po zakończeniu oceny)
- dysponować listą ekspertów, którzy odpowiadali by na
konkretne pytania
29
Oczekiwania wobec osób oceniających:
Osoby oceniające winny:
- znać proces walidacji ( zasadność, rzetelność)
- pełnić tę rolę wyłącznie wtedy, gdy nie są osobiście
zainteresowane wynikiem walidacji
- znać różne metodologie oceny
- wzbudzać zaufanie i umieć stworzyć odpowiednią atmosferę
psychologiczną dla kandydatów
- przekazywać informację zwrotną o zgodności pomiędzy
efektami uczenia się a standardami
- odbyć przeszkolenie w zakresie procesów oceny i walidacji
oraz znać mechanizmy zapewniania jakości
- (podlegać okresowej weryfikacji kompetencji)
Oczekiwania wobec osób kierujących
procesem:
Osoby kierujące procesem winny:
- kierować procesem, ludźmi i ewentualnie ośrodkiem
(instytucją)
- odpowiadać za publiczny wizerunek ośrodka walidacji i jego
kontakty z otoczeniem
- zapewniać równy dostęp do walidacji
- kierować procesem odwołań
- organizować ocenę zewnętrzną
- zabezpieczyć finansowanie
30
Dlaczego? (Po co?)
Dlaczego to wszystko robimy?
Dlatego żee
1. Takie są zalecenia instytucji i organizacji europejskich:
(Rada Europy, LERU, EUA, CEDEFOP (Europejskie
Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) i inn.
2. Takie wymagania nakłada Ustawa Prawo o Szkolnictwie
Wyższym
3. Jest to element rządowej „Średniookresowej Strategii
Rozwoju Kapitału Ludzkiego” wraz z „Perspektywą uczenia
się przez całe życie”(2011)
31
Dlaczego to wszystko robimy? Cd.
Dlatego żee
4. Tak robią inni (m.inn. UW, UMCS, Wyższa Szkoła
Zawodowa w Gorzowie)
5. Realizujemy w ten sposób rolę społeczną uczelni
6. Podnosimy jakość kształcenia i budujemy prestiż instytucji
7. Ułatwiamy wejście na rynek pracy
8. To może być opłacalne
Dziękuj
Dzi kuję
kuj
za
uwagę
uwag
32