boberröhrsdorf siedlęcin

BOBERRÖHRSDORF
SIEDLĘCIN
Der Wohnturm in Boberröhrsdorf, Foto: Paweł Lipiński, 2001
Wieża mieszkalna w Siedlęcinie, zdjęcie: Paweł Lipiński, 2001 r.
Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
Der Wohnturm in Boberröhrsdorf war
ursprünglich Bestandteil einer zur Sicherung des Bobertales angelegten befestigten Hofanlage. Er ist der bedeutendste mittelalterliche Profanbau des
Hirschberger Tales. Er gehörte vermutlich Herzogin Agnes, der Frau Bolkos II.
Der Ritter Hans von Redern erwarb
von ihr das Gut. Ihm ist vermutlich die
Wandmalerei im Wohnturm von Boberröhrsdorf
Malowidła ścienne w wieży mieszkalnej w Siedlęcinie
Studio Fotograficzne, Stanisław Klimek, Wrocław
Vollendung der in Seccotechnik geschaffenen Wandmalereien im Rittersaal des dritten Turmgeschosses zuzuschreiben, die, vermutlich von Herzog
Heinrich I. von Jauer in Auftrag gegeben, als die ältesten profanen Malereien Schlesiens gelten. Stilistisch werden sie in die Zeit zwischen 1320 und
1340 datiert. Der massive Wohnturm
war ursprünglich dreigeschossig. Ihn
umgab ein mit Wällen, Wassergraben
und Ringmauer befestigter Hof, der
1443 zerstört wurde. Im 15. Jahrhundert wurden die Zinnen vermauert, der
Wohnturm erhielt ein viertes Geschoß.
Darüber erhebt sich noch heute ein
vierseitiges steiles Walmdach.
Wieża rycerska w Siedlęcinie była początkowo elementem umocnionego
dworu założonego do obrony doliny
Bobru. Jest najważniejszą średniowieczną budowlą świecką w Kotlinie
Jeleniogórskiej. Prawdopodobnie należała do księżnej Agnieszki, żony Bolka
II. Rycerz Hans von Redern nabył od
niej tę posiadłość. Prawdopodobnie jemu należy przypisać ukończenie fresków w sali rycerskiej na trzecim
piętrze wieży w technice al secco, których wykonanie zlecił przypuszczalnie
książę jaworski Henryk I, a które są
uważane za najstarsze malarstwo
świeckie na Śląsku. Pod względem stylu są one przypisywane okresowi pomiędzy rokiem 1320 i 1340. Masywna
wieża była pierwotnie trzykondygnacyjna. Otaczał ją dwór umocniony
wałami, fosą i murem obronnym, który
został zburzony w roku 1433. W XV
wieku blanki wieży zostały zamurowane, a wieża otrzymała czwarte piętro.
Powyżej wznosi się jeszcze dzisiaj czterospadowy stromy dach.
W XVIII wieku teren starego muru
zamkowego został zabudowany budynkami folwarcznymi, a pozostałości muru obronnego usunięto. Przed rokiem
1888 odkryto przypadkowo malarstwo
ścienne, już wtedy doceniano ich znaczenie dla historii sztuki. W latach
1936–1938 malowidła ścienne zostały
odnowione.
Im 18. Jahrhundert wurde die ehemalige Umfassungsmauer der Burg mit Vorwerksgebäuden überbaut und die Reste der einstigen Wehrmauer beseitigt.
Vor 1888 entdeckte man zufällig die
Wandmalereien, deren kunstgeschichtlicher Bedeutung man sich zu dieser
Zeit bereits bewußt war. 1936–38 wurden die Wandmalereien restauriert.
Nach dem Zweiten Weltkrieg integrierte man die den Wohnturm umgebenden barocken Gebäude in eine bis
1990 betriebene landwirtschaftliche
Produktionsgenossenschaft. Während
das Haupthaus noch heute bewohnt
ist, verfallen die großzügigen Wirtschaftsgebäude. Der nur als museales
Objekt genutzte Wohnturm selbst ist
mehrmals restauriert worden, gut erhalten und der interessierten Öffentlichkeit zugänglich.
Boberröhrsdorf. Ansicht des Wohnturms um 1850 nach
F. Schroller
Siedlęcin. Widok wieży mieszkalnej w połowie XIX w. wg
F. Schrollera
Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
Po drugej wojnie światowej budynki
barokowe otaczające wieże włączono
do terenów spółdzielni rolniczej prowadzonej do roku 1990. Podczas, gdy
budynek główny jest jeszcze dzisiaj zamieszkiwany, obszerne zabudowania
gospodarcze stoją zaniedbane. Sama
wieża wykorzystywana jako obiekt muzealny była kilkakrotnie restaurowana,
jest dobrze zachowana i dostępna dla
publiczności.