Raport na temat potrzeby udzielania pomocy logopedycznej

Stowarzyszenie Fajna Szkoła
62-800 Kalisz, ul. Polna 17
email: [email protected]
Zgodnie ze Statutem Stowarzyszenia jednym z jego celów jest:
„Podejmowanie wszelkiej działalności wspomagającej oświatę, edukację i wychowanie”
Raport
na temat potrzeby udzielania pomocy
logopedycznej dzieciom
w wieku przedszkolnym mieszkającym na
terenie miasta Kalisza
Zebranie danych i analiza – Jolanta Świniarska
Konsultacja logopedyczna – Justyna Leszka
Kalisz 2009
1. Wstęp
Poniższe badania zostały przeprowadzone w wyniku napływania do
Stowarzyszenia niepokojących informacji od nauczycieli szkół podstawowych.
Informacje dotyczyły problemów z opanowaniem przez uczniów klas młodszych
umiejętności czytania i pisania. Nauczyciele ci uważają, że u podłoża tych
problemów leżą nie korygowane, bądź zbyt późno korygowane wady wymowy.
Uważają, że z roku na rok trafia do szkół coraz liczniejsza grupa dzieci, które mają
zaburzoną mowę.
2. Cele przeprowadzonych badań
Zarząd Stowarzyszenia Fajna Szkoła podjął się zadania przeprowadzenia badań
i określenia:
- ile dzieci uczęszczających do kaliskich przedszkoli ma zaburzenia mowy
- ile z nich korzysta z pomocy logopedycznej na terenie przedszkola
- ile z nich korzysta z takiej pomocy poza placówką przedszkolną
- jaką grupę stanowią chłopcy, a jaką dziewczynki
- czy poziom materialny rodziny ma wpływ na możliwość udzielania pomocy
3. Przebieg badań
W czerwcu 2009 roku Stowarzyszenie Fajna Szkoła przeprowadziło na terenie
kaliskich przedszkoli badania ankietowe dotyczące udzielania dzieciom pomocy
logopedycznej. Rozesłano kwestionariusze ankiet do 25 placówek na terenie miasta
Kalisza. Informacje zwrotne uzyskano z 16 przedszkoli (64%).
Procentowy udział kaliskich przedszkoli
w przeprowadzonych badaniach
[]
[]
przedszkola uczestniczące w badanich
przedszkola nie uczestniczące w badanich
36%
64%
4. Wyniki badań
Z przeprowadzonych badań wynika, że u 31% dzieci w wieku 3-6 lat (421dzieci)
uczęszczających do kaliskich przedszkoli stwierdza się różne dysharmonie
i nieprawidłowości w zakresie kompetencji językowej i komunikacyjnej, ze
szczególnym uwzględnieniem opóźnień w rozwoju artykulacji.
Procentowy wskaźnik dzieci w kaliskich
przedszkolach z zaburzeniami mowy
[] dzieci w ymagające pomocy logopedycznej
[] dzieci z normą mów ienia
31%
69%
Z zebranych danych wynika, iż co trzecie dziecko w kaliskich placówkach
wymaga pomocy logopedycznej, której czas trwania będzie uzależniony od rodzaju i
nasilenia trudności. Najliczniejszą grupę stanowią chłopcy – 57%, dziewczęta to
43%.
Legenda do wykresu: 1 - chłopcy
2 - dziewczęta
Liczba dzieci wymagającyh pomocy
logopedycznej
- podział na płeć -
liczba dzieci
250
200
150
100
50
0
1
2
płeć
Tylko nieliczni z nich (19%) korzystają z terapii logopedycznej na terenie
przedszkola (są to 5-6latki). Taki stan rzeczy wynika z faktu, że przedszkola nie
zatrudniają na etatach logopedów i nie mają gabinetów terapeutycznych. Logopedzi
pracujący na terenie przedszkoli na godziny obejmują pomocą tylko dzieci
z najstarszej grupy wiekowej. Z badań wynika także, że tylko 21% dzieci uczęszcza
na zajęcia logopedyczne poza przedszkolem, korzystając z płatnych gabinetów
prywatnych. Jednak nie każdego rodzica stać na taki wydatek. W badaniach
stwierdzono także, że 15proc. dzieci wymagających objęcia terapią pochodzi
z rodzin o niskim statusie finansowym, a 4 proc. z rodzin zagrożonych patologią.
5. Wnioski
Z zaprezentowanych danych można wywnioskować, że ponad połowa
maluchów
w kaliskich przedszkolach nie jest objęta żadnymi działaniami
logopedycznymi. Standardy postępowania logopedycznego stanowią, iż
wszelkie nieprawidłowości językowe należy niwelować w okresie
przedszkolnym, zanim dziecko rozpocznie naukę szkolną, gdyż wówczas mogą
one rzutować na problemy z nauką czytania , pisania i komunikacją
z otoczeniem. Doświadczenia z praktyki pedagogicznej dowodzą, że bardzo często
ma to miejsce. Dzieci nie objęte działaniami logopedycznymi w przedszkolu, to
w późniejszym okresie uczniowie z trudnościami w czytaniu i pisaniu (dysleksja
i dysgrafia). Często bowiem przyczyną występujących u nich trudności w nauce
szkolnej są nieukształtowane (niewykształcone) prawidłowe wzorce artykulacyjne
i/lub brzmieniowe stanowiące podstawę identyfikowania dźwięków mowy tworzących
system fonologiczny. Trudności w tym zakresie uniemożliwiają im prawidłowe
posługiwanie się literami jako graficznymi odpowiednikami głosek (dźwięków mowy).
To zaś w przyszłości będzie przyczyną ich niepowodzeń szkolnych (również
w
późniejszej
nauce
języków
obcych).
Z doświadczenia nauczycieli – praktyków wynika, że efekty pracy z dziećmi
dyslektycznymi objętymi w okresie szkolnym zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi
(w czasie których pracuje się przede wszystkim nad doskonaleniem percepcji
wzrokowej i słuchowej) są niewystarczające, uczniowie ci wymagają również
pomocy logopedycznej. Szkoły zapewniają godziny dla tych dzieci po wskazaniu
w opinii przez PPP, ale pamiętać należy, że nie wszystkie dzieci posiadają taką
opinię (starania o nią muszą podjąć rodzice, a oni nie zawsze widzą problem bądź
mają czas na wizytę w poradni).
6. Propozycje rozwiązania problemu
W oparciu o przeprowadzone badania Stowarzyszenie Fajna Szkoła
postuluje, aby stworzyć program pod hasłem „Uczymy dzieci mowy”
i objąć nim
dzieci z terenu Kalisza w wieku przedszkolnym (3-6 lat). Proponujemy zatrudnić na
terenie przedszkoli logopedów - specjalistów w zakresie profilaktyki, diagnozy i
terapii logopedycznej. Do zadań logopedy funkcjonującego na terenie przedszkola
należałoby w szczególności:
1. przeprowadzenie badań przesiewowych, których celem jest ustalenie stanu
rozwoju mowy uczniów, zwłaszcza pod względem artykulacyjnym; badaniami
tymi objąć już dzieci 3 letnie.
2. diagnozowanie logopedyczne oraz - odpowiednio do jego wyników
organizowanie pomocy logopedycznej na terenie przedszkoli, .
3. prowadzenie terapii logopedycznej indywidualnej i w grupach z dziećmi,
u których stwierdzono nieprawidłowości w rozwoju mowy,
4. udział w zespołach orzekających,
5. podejmowanie
działalności
profilaktyczno-wychowawczej
wynikającej
z programu wychowawczego w stosunku do dzieci, z udziałem rodziców
i nauczycieli.
Inna propozycja to uruchomienie dodatkowych punktów pomocy logopedycznej
na terenie przedszkoli i w poradni psychologiczno-pedagogicznej w godzinach
popołudniowych.