wolność granice moc szacunek

Informacja prasowa,
Warszawa, 4.05.2010
W 75 rocznicę śmierci Marszałka, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku
organizuje plenerową wystawę, której otwarcie zaplanowane jest na 12 maja, w
Warszawie. Oficjalne uroczystości rozpoczną się o godzinie 15.00, na skwerze J.
Giedroycia, przy pomniku Marszałka, gdzie umiejscowiona będzie wystawa.
1935 – 2010
75 rocznica śmierci Józefa Piłsudskiego
WOLNOŚĆ GRANICE MOC SZACUNEK
Wystawa ma charakter ogólnonarodowy. Odwiedzi 15 polskich miast, w każdym z nich
goszcząc po kilkanaście dni. Ekspresyjna forma i skala tego wydarzenia rocznicowego
niewątpliwie nikogo nie pozostawi obojętnym.
Cztery wieże – cztery pojęcia
Motywem przewodnim wystawy jest passus z przemówienia Ignacego Mościckiego,
wygłoszonego podczas uroczystości pogrzebowych Józefa Piłsudskiego: „Dał Polsce wolność,
granice, moc i szacunek”. Te cztery pojęcia opisują wartości, którymi kierował się Marszałek
przez całe życie, jako żołnierz, duchowy przywódca narodu, Naczelnik Państwa.
Owe znaczące słowa i sens w nich zawarty przedstawione są poprzez cztery wieże, z których
każda zbudowana jest z czterech kontenerów morskich. Widnieją na nich wizerunki Józefa
Piłsudskiego. Każda z wież dedykowana jest innemu pojęciu. Na najniższych kontenerach
umieszczono gabloty zawierające zdjęcia, cytaty z pism Marszałka, istotne fakty. Przybliżają
one także poglądy Piłsudskiego, do dziś zaskakujące swoją aktualnością. Porządek
prezentowanych treści opisuje komisarz wystawy, profesor Uniwersytetu Warszawskiego Rafał Habielski: - Wolność to listopad 1918 roku, społeczeństwo obywatelskie, demokracja-
parlamentaryzm i niepodległość; Granice to walka o nie, rok 1920, integralność, konsolidacja
państwa; Moc to państwo, armia, polityka zagraniczna, ale także duch i siła; wreszcie
Szacunek – dla Polski, dla państwa, dla odmienności i szacunek dla Piłsudskiego, jaki naród
polski wyraził podczas uroczystości pogrzebowych. Ekspozycja nie ma charakteru
biograficznego. Jest próbą przedstawienia koncepcji i sensu działań podejmowanych przez
Marszałka, również jego zasług, choć prezentowanych nie wprost. - Naszą intencją – mówi
profesor Habielski - jest zwrócenie uwagi na ponadczasowe przesłanie myśli męża stanu, czyli
takie kwestie, jak niezależność, sprawność i siła państwa, związki między obywatelem, a
państwem.
Jak podkreśla Krzysztof Jaraczewski, dyrektor muzeum jego imienia, wystawa nie ma być
związana li tylko z obchodami rocznicowymi. - Od śmierci Marszałka minęło 75 lat. Przez ten
czas nasza historia obfitowała w wiele dramatycznych wydarzeń, dlatego do tamtych czasów
możemy dzisiaj podejść z dystansem, refleksją, dając pod rozwagę słowa organizujące
wystawę. Pojęcia, które wypowiedział prezydent Mościcki, kiedy je przeanalizujemy, definiują
państwo twórcze. W tym momencie rozwoju naszego kraju – państwa i społeczeństwa - są
bardzo użyteczne.
Nie mając jeszcze swojego budynku muzealnego, wystawa ma objazdowy charakter i jest
hołdem, wyjściem naprzeciw postawy społeczeństwa, które po 1989 roku, oddolnie, wyniosło
postać Józefa Piłsudskiego, przywracając mu znaczenie jako symbolu narodowego. Bo to
społeczeństwo upomniało się o niego budując pomniki, nazywając jego imieniem szkoły, ulice,
place. - Tworząc ideę wystawy – mówi Krzysztof Jaraczewski – chcieliśmy dotrzeć do tych
ludzi, do nich się zwrócić i do nich ją skierować. Do tych, którzy pamiętali i odbudowali pamięć
po Marszałku. W związku z tym, że ludzie ci rozproszeni są po całym kraju, my również
będziemy jeździć po Polsce.
Pomysłodawcy wystawy chcą, by miała ona charakter jak najbardziej otwarty, nie
wymuszający obejrzenia jej w całości i konkretnej kolejności. Odbiorca zostaje postawiony
przed wyborem, zarówno co, jak i w jaki sposób odczytać jej przesłanie. - Chcemy, żeby
wystawa edukowała – podsumowuje prof. Habielski – mówiąc o swoim bohaterze i jego
dokonaniach, ale także inspirowała do myślenia o związkach przeszłości i teraźniejszości oraz o
powinnościach obywateli. Mamy nadzieję, że zostanie odebrana na dwóch poziomach –
zwykłym, opowiadającym o Józefie Piłsudskim i tym wyższym, skłaniającym do refleksji
bardziej uniwersalnych.
Akcja zbierania pamiątek
Przy okazji wystawy i wydarzeń rocznicowych organizatorzy zwrócą się do społeczeństwa z
prośbą o przekazywanie pamiątek z czasów Józefa Piłsudskiego. Znajdą one swoje miejsce w
muzeum, które zostanie wybudowane w Sulejówku. Idea jest podobna, jak w przypadku
Muzeum Powstania Warszawskiego, które wypełnione zostało podarowanymi przez ludzi
dokumentami, zdjęciami, przedmiotami. - Symbol, jakim stał się Józef Piłsudski, jest
niematerialny, jednak w społeczeństwie stabilnym zawsze szuka się dla niego materialnego,
namacalnego odwołania – mówi Krzysztof Jaraczewski. - Chcemy, by nasze zbiory rodzinne,
uzupełnione zostały o pamiątki innych ludzi, rodzin. Marszałek nie żył w próżni. By odtworzyć
jego czasy, potrzeba szerokiego, społecznego kontekstu. Liczymy, że Polacy zechcą wspólnie z
nami oddać obraz epoki. W muzeum znaleźć się mają nie tylko buława, mundury, szable i
dokumenty Marszałka, ale też rzeczy codziennego użytku pochodzące z tamtych czasów:
gazety, bilety tramwajowe, plakaty, zdjęcia rodzinne, pamiątki wojskowe, słowem – wszystko,
co jest nośnikiem pamięci tamtych czasów.
Muzeum w Sulejówku
W 2008 roku, w 90 rocznicę odzyskania niepodległości, Fundacja Rodziny Józefa Piłsudskiego
wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, powołały Muzeum Józefa
Piłsudskiego w Sulejówku. Nie wiadomo jeszcze kiedy konkretnie otworzy ono swoje podwoje.
Na pewno umiejscowione będzie w pobliżu dworku Piłsudskiego, w którym mieszkał wraz z
rodziną, w okresie, gdy wycofał się z życia publicznego ciesząc się spokojem w gronie
rodzinnym. - Muzeum w Sulejówku będzie gościło ludzi z całej Polski, zapewniając
kilkugodzinny pobyt związany nie tylko z oglądaniem eksponatów, ale z możliwością wypicia
kawy, przeczytania gazety - zrelaksowania się, oderwania od codzienności – mówi Krzysztof
Jaraczewski.
75 lat temu
Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 roku, w Belwederze. Prezydent Ignacy Mościcki ogłosił
wówczas sześciotygodniową żałobę narodową. 15 maja wieczorem kondukt prowadzony przez
kardynała Aleksandra Kakowskiego przeszedł do Katedry Warszawskiej, gdzie późnym
wieczorem biskup polowy Józef Gawlina odprawił egzekwie. Przez dwa dni przed Zmarłym
przeszły setki tysięcy mieszkańców Warszawy oraz osoby przybyłe z całej Polski. 17 maja na
Polu Mokotowskim Wojsko Polskie, podczas „ostatniej defilady”, oddało honory Pierwszemu
Żołnierzowi Rzeczypospolitej. Przejazdowi pociągu żałobnego z Warszawy do Krakowa
towarzyszyły zgromadzenia mieszkańców okolicznych miejscowości, oczekujących w blasku
ognisk na możliwość okazania czci i szacunku.
18 maja w Krakowie kondukt żałobny prowadzony przez metropolitę krakowskiego,
arcybiskupa Adama Sapiehę, przy dźwiękach dzwonu Zygmunta, przemierzył drogę na Wawel,
szlakiem triumfów i pogrzebów władców Rzeczypospolitej. Przed głównym wejściem do Katedry
Wawelskiej Prezydent Rzeczypospolitej wygłosił mowę pogrzebową, po czym trumna spoczęła
w krypcie Św. Leonarda.
Zgodnie z ostatnią wolą Marszałka, jego serce spoczęło na cmentarzu na Rossie w Wilnie, u
stóp jego matki. Pod napisem „Matka i serce syna”, wyryto słowa pochodzące z poematu
Juliusza Słowackiego:
„Kto mogąc wybrać, wybrał zamiast domu
Gniazdo na skałach orła: niechaj umie
Spać, gdy źrenice czerwone od gromu
I słychać jęk szatanów w sosen szumie.
Tak żyłem.”
Sponsorem wystawy jest Mostostal Warszawa S.A.
Patroni medialni: Gazeta Wyborcza, TVP1, Rzeczpospolita, Gazeta.pl, Polskie Radio Jedynka,
Rp.pl, Cogito, Victor.
Więcej informacji
Agnieszka Krzysztoń
Unicorn Group
t. 516 020 580
e. [email protected]