Opis zadania „Opracowanie wytycznych organizacji bezpiecznego

Opis zadania
„Opracowanie wytycznych organizacji bezpiecznego ruchu rowerowego.”
I.
Uzasadnienie realizacji zdania:
Obecnie w Polsce obserwuje się coraz większą popularność wykorzystania roweru jako środka
transportu, głównie w obszarach miejskich. Wyrazem tego są m.in. realizowane w coraz większej
liczbie polskich miast projekty wypożyczalni rowerów miejskich. Należy przy tym zauważyć, że
1
promowanie komunikacji rowerowej jest jednym z celów polityki Państwa ze względu na szereg
korzyści jakie niesie za sobą ruch rowerowy, takich jak np. pozytywny wpływ na środowisko,
aktywność fizyczną społeczeństwa, lepsze wykorzystanie przestrzeni, mniejsze zużycie sieci
drogowej, ograniczenie zatorów drogowych, czy oszczędność czasu rowerzystów na trasach
krótkodystansowych. Duży udział w popularyzacji ruchu rowerowego w Polsce mają
stowarzyszenia aktywistów rowerowych oraz wprowadzone w ostatnich latach przepisy mające
na celu ułatwienie rowerzystom poruszania się w ruchu drogowym. Niemniej rokrocznie ma
miejsce ok. 4500 wypadków z udziałem rowerzystów, a rowerzyści stanowią ok. 10% ofiar
śmiertelnych wypadków drogowych w Polsce. Wybrane jednostki samorządu terytorialnego,
celem poprawy warunków ruchu rowerowego i bezpieczeństwa rowerzystów opracowują,
niezależnie od siebie, wytyczne kształtowania ruchu rowerowego. Wytyczne te nie są jednak
ujednolicone i często nie uwzględniają wyników badań w zakresie wpływu wdrażanych rozwiązań
na redukcję liczby wypadków i ich skutków. Przy tym znaczna część, w szczególności małych
samorządów, nie posiada środków na tworzenie własnych opracowań w tym zakresie. Zachodzi
więc konieczność dokonania pogłębionej, szczegółowej analizy wypadków z udziałem
rowerzystów oraz wybranych aspektów poprawy bezpieczeństwa tej grupy niechronionych
uczestników ruchu drogowego, ewaluacji dotychczas realizowanych działań, oraz opracowania
ogólnokrajowych, jednolitych wytycznych kształtowania bezpiecznego ruchu rowerowego,
zwierających skuteczne rozwiązania do wdrożenia w przyszłości, w celu zmniejszenia liczby ofiar
wypadków z udziałem rowerzystów. Ponadto opracowanie, w formie podręcznika – wytycznych
organizacji bezpiecznego ruchu rowerowego, stanowi zadanie ujęte w Programie Realizacyjnym
na lata 2015-2016 do Narodowego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013-2020
(NPBRD). Przyjęty w dniu 6 maja 2015 r., zmieniony w dniu 3 czerwca 2015 r., przez Krajową
Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Program Realizacyjny na lata 2015-2016 jest zbiorem
zadań, których realizacja ma służyć wykonaniu strategicznych priorytetów, zdefiniowanych w
NPBRD. Przedmiotowe zadania przewidziane są do realizacji przez Sekretariat Krajowej Rady
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (SKRBRD). Dotychczas zadanie, ujęte w w/w Programie, w
postaci przedmiotowego podręcznika nie zostało zrealizowane.
II.
Cele:
Opracowanie, w formie podręcznika – wytycznych organizacji bezpiecznego ruchu rowerowego,
to rekomendacje/promowanie prawidłowych i skutecznych rozwiązań w zakresie projektowania
infrastruktury rowerowej oraz przybliżenie związanego z tymi zagadnieniami aktualnego stanu
prawnego.
III.
Zakres zadania:
Zadanie składać się będzie z następujących elementów/ części:
A. Przeprowadzenie badań skuteczności stosowania w Polsce wybranych urządzeń/
rozwiązań inżynieryjnych z zakresu ruchu rowerowego oraz procedura doboru ww.
urządzeń/rozwiązań.
1
Np. Strategia Rozwoju Transportu w Polsce do 2020 r., Krajowa Polityka Miejska 2023, Program Rozwoju
Sportu do roku 2020
1. Przeprowadzenie badań skuteczności stosowania w Polsce wybranych urządzeń/
rozwiązań inżynieryjnych z zakresu ruchu rowerowego:
a) w wyniku badań oszacowana zostanie skuteczność wybranych urządzeń/rozwiązań
inżynieryjnych z zakresu ruchu rowerowego, rozumiana jako wpływ na redukcję liczby
2
kolizji, wypadków i ofiar tych wypadków (śmiertelnych, ciężko i lekko rannych) po
zastosowaniu danego środka (metod) lub zestawu środków (metod);
b) Badanie podzielone zostanie na 2 części:
- cz. A – urządzenia/rozwiązania dopuszczone do zastosowania w aktualnym
krajowym stanie prawnym;
- cz. B – urządzenia/rozwiązania możliwe do zastosowania po dokonaniu ew.
zmian w obowiązujących przepisach prawa (badania eksperymentalne) ;
c) w przypadku urządzeń/rozwiązań o których mowa w pkt. 1b tiret drugi oraz
urządzeń/rozwiązań, o których mowa w pkt. 1b tiret pierwszy, ale niestosowanych
w praktyce (bądź w stosunku, do których nie będzie możliwe uzyskanie dostatecznie
liczebnej próby), należy przeprowadzić badania eksperymentalne z uwzględnieniem
realizacji przedmiotowego urządzenia/rozwiązań;
d) analizie poddane zostaną w szczególności następujące urządzenia/rozwiązania:
 sygnalizatory dla rowerzystów;
 śluzy rowerowe;
 dwukierunkowy ruch rowerów w terenie zabudowanym, w tym bez podłużnego
oznakowania poziomego, po wszystkich ulicach jednokierunkowych, gdzie prędkość
jest ograniczona znakami do 30 km/godz., a w przypadku pozostałych ulic
jednokierunkowych – z uwzględnieniem oznakowania poziomego (tzw.
kontrapasów);
 czas ewakuacji na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną;
 urządzenia umożliwiające separację ruchu rowerowego;
 ścieżki rowerowe z których mogą korzystać piesi;
 lokalizacja przejazdów dla rowerzystów na płytowych progach zwalniających;
 lokalizacja przejazdów dla rowerzystów w przedłużeniu drogi dla rowerów
na drogach zamiejskich;
 azyl zlokalizowany w obrębie jezdni, umożliwiający kierującemu rowerem
bezpieczny zjazd z drogi dla rowerów na pas ruchu dla rowerów, skręt w lewo,
w kierunku np. drogi dla rowerów, itp;
 urządzenia uspokajające ruch na drodze dla rowerów (np. na dojazdach do
przejazdów dla rowerzystów);
 detektory ruchu rowerowego;
 poprawność i czytelność oznakowania dla kierujących rowerami;
 wpływ infrastruktury zlokalizowanej w obrębie drogi dla rowerów na warunki
widoczności rowerzysty (znaki drogowe, słupy, banery, elementy małej architektury
oraz elementy rozpraszające kierowcę);
 inne zaproponowane przez wykonawcę (co najmniej 1);
e) analiza zostanie przeprowadzona z uwzględnieniem zróżnicowanych parametrów
i typów urządzeń/rozwiązań oraz zróżnicowania warunków ruchu w miejscu ich
zastosowania (np. prędkość pojazdu, natężenie ruchu pojazdów, warunki
widoczności).
2. w odniesieniu do wszystkich analizowanych urządzeń/rozwiązań, w wyniku badań
opracowana zostanie procedura doboru ww. urządzeń, określająca:
a) schematy;
b) warunki stosowania;
c) przykłady zastosowania (zdjęcia – także z praktyki innych krajów);
d) szacunkowe koszty realizacji (wdrożenia);
e) aspekty pozytywne i negatywne wdrożenia;
f) propozycje zmian legislacyjnych umożliwiających wdrożenie do polskiego porządku
prawnego (dot. cz. B badania).
2
Zarówno wypadków z udziałem rowerzystów jak i wypadków z udziałem innych uczestników ruchu
B. Opracowanie, w formie podręcznika, wytycznych organizacji bezpiecznego ruchu
rowerowego
1. Odbiorcami wytycznych będą: decydenci i praktycy zajmujący się bezpieczeństwem
ruchu drogowego, w szczególności zarządzający ruchem oraz zarządcy dróg wszystkich
kategorii, administracja drogowa, osoby zajmujące się planowaniem przestrzennym,
projektanci dróg i organizacji ruchu, a także przedstawiciele środowiska naukowego.
2. W opracowaniu zawarte zostaną co najmniej następujące zagadnienia/elementy:
a) ogólna charakterystyka ruchu rowerowego, w tym: udział ruchu rowerowego w ruchu
ogólnym; wielkość ruchu rowerowego; charakterystyka użytkowników rowerów i
wykorzystywanych rodzajów rowerów (w tym rowerów o napędzie elektrycznym);
b) ogólny opis zagrożeń bezpieczeństwa rowerzystów i sposobów ich diagnozowania;
c) ogólne zasady organizacji ruchu rowerowego: planowanie i projektowanie
infrastruktury rowerowej, sposób prowadzenia ruchu rowerowego, stopień separacji;
d) zasady usytuowania infrastruktury rowerowej;
e) wymagania
techniczne/standardy
projektowania
infrastruktury
rowerowej,
określające parametry dopuszczane obowiązującymi przepisami prawa i normami;
f) oznakowanie, organizacja ruchu rowerowego;
g) zalecenia projektowe dla: przejazdów dla rowerzystów; skrzyżowań, początku
i końca drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów, z uwzględnieniem m.in.
rejonów przystanków komunikacji publicznej, oraz pasów i zatok postojowych – wraz
ze schematami i przykładami zastosowania;
h) sposoby redukcji kolizji ruchu pieszego i rowerowego,
i) zalecenia dla ruchu rowerowego po drogach zamiejskich;
j) wykorzystanie urządzeń/rozwiązań dla poprawy bezpieczeństwa rowerzystów w
oparciu m.in. o wyniki badań, o których mowa w pkt. A 1b tiret pierwszy (urządzenia/
rozwiązania dopuszczone do stosowania w aktualnym na dzień realizacji
zamówienia stanie prawnym w kraju - cz. A badania);
k) podstawowy zakres modernizacji istniejących tras rowerowych/pasów drogowych,
rozumiany jako propozycje działań możliwych do realizacji na istniejących trasach
rowerowych/w pasach drogowych, pozwalających na poprawę bezpieczeństwa
rowerzystów przy użyciu niewielkich nakładów finansowych, wraz ze schematami
i przykładami zastosowania;
l) urządzenia do obsługi ruchu rowerowego i ich usytuowanie;
m) utrzymanie infrastruktury rowerowej;
n) przytoczone, dla poszczególnych zagadnień, związane z nimi obowiązujące przepisy
lub normy. W przypadku opisowych lub nieostrych (wyznaczonych w przedziale)
wymagań, należy wskazać najbardziej korzystne rozwiązania z punktu widzenia
bezpieczeństwa ruchu;
o) przykłady rozwiązań/studia przypadku, zawierające zdjęcia/ilustracje/grafiki/
schematy, warunki stosowania, cechy konstrukcyjne, przykłady zastosowania (np.
w formie przed wdrożeniem oraz po, wykaz/zakres modernizacji ciągów, itp), zasady
doboru urządzeń bezpieczeństwa ruchu, szacunkowe koszty realizacji (wdrożenia),
pozytywne i negatywne aspekty wdrożenia;
p) wyodrębnione najważniejsze tezy.
3.
Rozwiązania i informacje zawarte w podręczniku muszą być zgodne z aktualnym (na
dzień oddania pracy) stanem prawnym. Inne rozwiązania rekomendowane powinny
być uzupełnione opisem niezbędnych działań legislacyjnych, umożliwiających ich
wdrożenie.
4.
W ramach realizacji zadania Wykonawca przekaże Zamawiającemu opracowanie wraz
z załącznikami, w celu dalszego przekazania go do zaopiniowania przez wybranych
przedstawicieli docelowych odbiorców.
W terminie do 2 miesięcy od dnia przekazania Zamawiającemu przedmiotowego
opracowania do zaopiniowania przez wybranych przedstawicieli docelowych odbiorców,
Zamawiający
przekaże
Wykonawcy
wybrane
opinie
i
uwagi
zebrane
w trakcie opiniowania. Przekazane uwagi i opinie Wykonawca uwzględni w ostatecznej
wersji opracowania (o ile przekazane uwagi i opinie będą merytorycznie zasadne i nie będą
wykraczały poza zakres umowy).
5.
IV.
Informacje zawarte w opracowaniach mają być zaprezentowane w sposób przejrzysty
i przystępny
Przedstawienie wyników:
1. Wyniki pracy dostarczone zostaną Zamawiającemu, w postaci:
a) raportu graficzno-opisowego, w wersji elektronicznej na płycie CD lub DVD,
zawierającego analizę wyników badań (format pliku umożliwiający edycję w programie
MS Word 2007 lub Power Point 2007 lub nowszych wersjach tych programów oraz w
formacie .pdf):
- cz. A – urządzenia możliwe do zastosowania w aktualnym krajowym stanie prawnym
- cz. B – urządzenie możliwe do zastosowania po dokonaniu ew. zmian
w obowiązujących przepisach prawa,
b) barwnego wydruku 3 egz. wymienionego w punkcie a) raportu graficzno-opisowego,
c) opracowania pn. „Wytyczne organizacji bezpiecznego ruchu rowerowego”, w wersji
elektronicznej na płycie CD lub DVD (format pliku umożliwiający edycję w programie
MS Word 2007 lub nowszych wersjach tego oprogramowania oraz w formacie .pdf),
d)
barwnego wydruku 3 egz. opracowania pn. „Wytyczne organizacji bezpiecznego
ruchu rowerowego”
e)
danych zebranych w trakcie zadania (format plików MS Excel 2007 i nowsze lub
MS Access 2007 lub nowsze, w odniesieniu do dokumentów pisemnych – skany w plikach
.pdf).
2. Opracowania/ raporty, o których mowa w pkt 1a-c przygotowane zostaną przez Wykonawcę
wg księgi identyfikacji wizualnej Zamawiającego, która udostępniona zostanie Wykonawcy –
oraz w formie wydruku kolorowego – po 1 egzemplarzu.
3. Wszystkie autorskie wykresy / tabele i elementy graficzne lub dane użyte do ich opracowania
muszą zostać przekazane w plikach umożliwiających ich edycję w oprogramowaniu MS Office
2007 lub nowszej wersji tego oprogramowania.