docPodstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (1)
download 
Reklamacja Transkrypt
Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (1)
STATYSTYKA PUBLICZNA Warsztaty, cz. I dr Kazimierz Kruszka [email protected] [email protected] www.stat.gov.pl I. Jak działa system polskiej statystyki publicznej? • Podstawy prawne i organizacja statystyki publicznej w Polsce. • Program badao statystycznych. • Europejski System Statystyczny. Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (1) - Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. 1995, nr 88, poz. 439 z późn. zmianami) http://www.stat.gov.pl/bip/56_PLK_PRINT.htm Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (2) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz. U. 1999 , nr 69, poz. 763 z późn. zm.) REGON http://www.stat.gov.pl/bip/regon_PLK_HTML.htm Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (3) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 1998 , nr 157, poz. 1031 z późn. zm.) TERYT http://www.stat.gov.pl/bip/36_PLK_HTML.htm Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (4) - Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 września 1999 r. w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych (Dz. U. 1999, nr 75, poz. 842) http://www.stat.gov.pl/bip/55_PLK_HTML.htm Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (1) • Statystyka publiczna - system zbierania danych statystycznych, gromadzenia, przechowywania i opracowywania zebranych danych oraz ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wyników badao statystycznych jako oficjalnych danych statystycznych. Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeostwa, organów paostwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego. Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (2) • Badania statystyczne - zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonanych obliczeo, opracowao i analiz, w tym podstawowych wielkości i wskaźników. Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (3) • Operat do badań statystycznych - wykaz wybranych, według określonych cech, osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie- mających osobowości prawnej oraz osób fizycznych będących podmiotem obserwacji statystycznej wraz z ich identyfikacją adresową. Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (4) • Dane jednostkowe - dane osobowe dające się powiązad z konkretną osobą fizyczną lub dane indywidualne dające się powiązad z podmiotem gospodarki narodowej albo inną osobą prawną bądź jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej. Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (5) • Podmiot gospodarki narodowej - osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna prowadząca działalnośd gospodarczą. Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (6) • Urzędowe rejestry - prowadzone na podstawie ustaw lub przepisów wydanych w wykonaniu ustaw przez sądy i organy administracji publicznej - rejestry i ewidencje zawierające informacje o osobach prawnych, jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej i osobach fizycznych oraz ich działalności, a także o innych zjawiskach, zdarzeniach i obiektach, a w szczególności rejestry: sądowe, ubezpieczeo społecznych, podatników, podmiotów gospodarki narodowej, podziału terytorialnego kraju oraz ewidencje: ludności, działalności gospodarczej, udzielonych zezwoleo i koncesji, gruntów, budynków, budowli i obiektów infrastruktury. Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (7) • Systemy informacyjne administracji publicznej systemy zbierania, gromadzenia i przetwarzania informacji przez organy administracji rządowej oraz jednostek samorządu terytorialnego, inne instytucje rządowe, organy rejestrowe i Narodowy Bank Polski, prowadzone w oparciu o przepisy kompetencyjne lub inne akty prawne związane bezpośrednio z wykonywaniem przez nie zadao statutowych. Organizacja statystyki publicznej w Polsce (1) • Służby statystyki publicznej stanowią Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), podlegli mu dyrektorzy urzędów statystycznych oraz inne jednostki statystyki, o których mowa w art. 27 i 29 ustawy o statystyce publicznej. • Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach statystyki jest Prezes GUS wykonujący swoje zadania przy pomocy służb statystyki publicznej. Organizacja statystyki publicznej w Polsce (2) • Nadzór nad Prezesem GUS sprawuje Prezes Rady Ministrów. • Prezesa GUS powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. • Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa GUS. • Prezes GUS pełni swoje obowiązki przy pomocy wiceprezesów, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prezes Rady Ministrów odwołuje wiceprezesów. Organizacja statystyki publicznej w Polsce (3) • Organizację Głównego Urzędu Statystycznego określa statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Ministrów. http://www.stat.gov.pl/bip/11_PLK_HTML.htm Organizacja statystyki publicznej w Polsce (4) W skład GUS wchodzą następujące komórki organizacyjne: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) Gabinet Prezesa Departament Analiz i Opracowao Zbiorczych Departament Badao Demograficznych Departament Badao Regionalnych i Środowiska Departament Badao Społecznych i Warunków Życia Departament Handlu i Usług Departament Informacji Departament Metodologii, Standardów i Rejestrów Organizacja statystyki publicznej w Polsce (4a) 9) Departament Pracy 10) Departament Produkcji 11) Departament Programowania i Koordynacji Badao 12) Departament Przedsiębiorstw 13) Departament Rolnictwa 14) Departament Rachunków Narodowych 15) Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów 16) Departament Współpracy Międzynarodowej 17) Biuro Administracyjno-Księgowe 18) Biuro Dyrektora Generalnego 19) Biuro Organizacji i Kadr Urzędy statystyczne • Szczegółowy zakres zadao i organizację urzędu statystycznego określa statut nadany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. • Urzędem statystycznym kieruje dyrektor, będący organem administracji niezespolonej w województwie, powoływany i odwoływany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prezes GUS powierza obowiązki zastępcy bądź zastępcom dyrektora urzędu. • Dyrektor urzędu może powoływad stałe komisje lub zespoły robocze, określając ich nazwę, skład, zakres i tryb działania. • Do zadao każdego urzędu należy również wykonywanie specjalistycznych zadao ogólnopaostwowych, realizowanych w ramach prac prowadzonych na rzecz statystyki publicznej jako całości. SCHEMAT ORGANIZACYJNY URZĘDU STATYSTYCZNEGO W POZNANIU Program badao statystycznych (1) • Program badao statystycznych statystyki publicznej - uchwalony przez Radę Ministrów wykaz ustalający zakres tematyczny, przedmiotowy i podmiotowy badao statystycznych oraz związane z nimi obowiązki. http://www.stat.gov.pl/bip/4768_PLK_HTML.htm • Badania statystyczne statystyki publicznej mogą dotyczyd każdej dziedziny życia społecznego i gospodarczego oraz występujących w nim zjawisk dających się obserwowad i analizowad z wykorzystaniem metod statystycznych. Program badao statystycznych (2) • Rada Ministrów zapewnia ujęcie w programach badao statystycznych statystyki publicznej badao mających podstawowe znaczenie dla obserwacji procesów społecznych i gospodarczych. • Rada Statystyki - organ opiniodawczo-doradczy w sprawach statystyki działający przy Prezesie Rady Ministrów. Zadania Rady Statystyki 1. Ustalanie, na podstawie propozycji przygotowanej przez Prezesa, corocznie, na każdy następny rok projektu programu badao statystycznych; 2. Przedstawianie Radzie Ministrów, nie później niż do dnia 30 czerwca każdego roku, projektu programu badao statystycznych statystyki publicznej; 3. Rekomendowanie przeprowadzenia badao nowych i badao cyklicznych o szerokim zasięgu obserwacji statystycznej oraz związanych z nimi prac metodologicznych i przygotowawczych, projektowanych na okres najbliższych dziesięciu lat; 4. Ocena realizacji programu badao statystycznych statystyki publicznej oraz formułowanie opinii w innych sprawach mających istotne znaczenie dla rozwoju statystyki publicznej, 5 Opiniowanie projektu wydatków budżetowych na badania statystyczne. Program badao statystycznych (3) Dla każdego badania określane są: 1) temat i organ prowadzący badanie, 2) rodzaj badania, 3) zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz źródła zbieranych danych statystycznych, 4) podmioty gospodarki narodowej i osoby fizyczne nie-prowadzące działalności gospodarczej zobowiązane do udzielania informacji i przekazywania danych statystycznych lub uczestniczące w badaniu na zasadzie dobrowolności, 5) formy, częstotliwośd, terminy i miejsce przekazywania danych statystycznych, 6) rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy ich udostępnienia, 7) koszty i sposób finansowania. Europejski System Statystyczny (1) • Eurostat- Europejski Urząd Statystyczny (European Statistical Office) urząd Komisji Europejskiejz siedzibą w Luksemburgu. Powstał w 1972 r. Zastąpił wcześniejsze Statistical Office of the European Community (SOEC), które funkcjonowało od 1959 r. Zajmuje się sporządzaniem prognoz i analiz statystycznych dotyczących obszaru UE i EFTA, istotnych dla podejmowania decyzji przez organy wspólnotowe, oraz koordynowaniem i monitorowaniem prac narodowych urzędów statystycznych w celu unifikacji stosowanych przez nie metod badao, a także konsolidowaniem statystyk krajowych paostw członkowskich. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/about_eu rostat/corporate/introduction Europejski System Statystyczny (2) • Europejski System Statystyczny (ESS) - oznacza partnerstwo wiążące Eurostat, krajowe instytuty statystyczne oraz inne organy odpowiedzialne w każdym paostwie członkowskim UE za tworzenie i upowszechnianie statystyk europejskich. • Misja Europejskiego Systemu Statystycznego Dostarczanie UE i światu wysokiej jakości informacji dotyczących gospodarki i społeczeostwa na poziomie europejskim, narodowym oraz regionalnym i zapewnienie dostępności tych informacji każdemu, komu mogą one służyd do celów podejmowania decyzji, prowadzenia badao i dyskusji. Europejski System Statystyczny (3) • Wizja Europejskiego Systemu Statystycznego ESS ma byd najważniejszym światowym liderem w usługach dostarczania informacji statystycznych dla UE i paostw członkowskich. W oparciu o naukowe zasady i metody, ESS będzie oferowad i stale ulepszad program zharmonizowanej statystyki europejskiej, tworząc podstawy dla procesów demokratycznych i postępu społeczeostwa. Europejski System Statystyczny (4) • Współpraca w ramach ESS http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/POZ_sds_wspolpraca_w_ESS. pdf http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/about_eurostat/ european_framework/ESS http://www.ons.gov.uk/about/what-we-do/relationshipsabroad/european-statistical-system--ess- ********** Koniec cz. I ANEKS (1) Pytania kontrolne 1. Ile jest w Polsce urzędów statystycznych , jak się nazywają, gdzie mają swoje siedziby i oddziały? 2. Ile agencji statystycznych działa w ramach polskiej statystyki publicznej? 3. Jak nazywają się aktualni: prezes i wiceprezesi GUS? ANEKS (2) Tematyka II części warsztatów • Charakterystyka zasobów publicznej informacji statystycznej i zasady dostępu do nich. • Tajemnica statystyczna. • Agregacja i dezagregacja danych. ANEKS (3) Tematyka III części warsztatów • Dane wynikowe i ich opracowanie. • Wybrane metody graficzne. • Geograficzne Systemy Informacyjne (GIS). • Publikowanie wyników badao statystycznych (tematyka, formy, nośniki).
