pobierz artykuł w formacie pdf

Światowy Dzień Dbania
o Zdrowie Układu Trawiennego
(World Digestive Health Day)
Coraz większa liczba zachorowań na schorzenia układu trawiennego martwi specjalistów na całym świecie. Zwłaszcza,
że wiele z nich to efekt zaniedbań dietetycznych bądź zbyt
późnego zwrócenia się o poradę do specjalisty. Dlatego Światowa Organizacja Gastroenterologiczna (WGO) postanowiła
uznać 2008 Rokiem Dbania o Zdrowie Układu Trawiennego.
Kulminacyjnym momentem obchodów tegoż roku jest Światowy Dzień Dbania o Zdrowie Układu Trawiennego, 29 maja.
W związku z jego obchodami Światowa Organizacja Gastroenterologiczna opracowała szereg materiałów dotyczących
najczęstszych schorzeń układu trawiennego oraz ich profilaktyki. Do jednych z nich należą:
NOWE ZALECENIA DOTYCZĄCE ZACHOWANIA
ZDROWIA UKŁADU TRAWIENNEGO
Zalecenia te dotyczą sposobu odżywiania oraz stylu życia.
Aby układ trawienny funkcjonował prawidłowo, a także aby
uniknąć pewnych zaburzeń i złagodzić już istniejące, należy
przede wszystkim:
• zwiększyć spożycie pokarmów pochodzenia roślinnego (warzywa, owoce, zboża), będących źródłem błonnika roślinnego oraz ryb.
• Zmniejszyć spożycie tłuszczów (szczególnie nasyconych oraz
tłuszczów trans), potraw smażonych i tłustego mięsa.
• Jeść fermentowane produkty mleczne, w szczególności probiotyczne, których dobry wpływ na układ trawiennych został potwierdzony naukowo.
• Zwiększyć spożycie płynów do 2 litrów dziennie, ale przy ograniczeniu kawy, alkoholu oraz napojów wysokosłodzonych.
• Spożywać lekkie posiłki, jedząc wolno i dokładnie przeżuwając: 5 niedużych, regularnych posiłków dziennie.
• Zadbać o zdrowszy tryb życia poprzez zwiększenie aktywności fizycznej, ograniczenie stresu, rzucenie palenia.
• Utrzymywać wagę ciała na odpowiednim poziomie.
Komentarz dr Anny Cybulskiej do zaleceń WGO
dotyczących ochrony układu trawiennego
dr Anna Cybulska – specjalista gastroenterolog, Ordynator Oddziału
Chorób Wewnętrznych szpitala św. Anny w Warszawie
Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego są powszechne wśród pacjentów z zaburzeniami odżywiania. Należy podkreślić, że często stanowią one pierwszą przyczynę zgłaszania
się do lekarza.
Brak dbania o układ trawienny może prowadzić do wielu poważnych i przewlekłych chorób, jak choćby nowotworów jelita
grubego, przełyku, trzustki, chorób zapalnych jelit, choroby
refluksowej żołądkowo-przełykowej, chorób częściowo zależnych od diety. Epidemiolodzy zwracają uwagę na zależność
między stosowaniem niewłaściwej diety, tzn. małym spożywaniem warzyw i owoców, spożywaniem potraw grillowanych,
a zapadalnością na nowotwory przewodu pokarmowego. Dlatego też troska o jelita powinna stać się zdrowym nawykiem
każdego człowieka. Zgodnie z zaleceniami WGO, dbanie o nasze jelita powinno przejawiać się poprzez właściwe odżywianie
oraz odpowiedni tryb życia.
Warto wprowadzić do codziennej diety kilka ważnych elementów, które korzystnie wpłyną na pracę jelit. Przede wszystkim
należy zwiększyć spożycie warzyw i owoców, niezwykle bogatych w witaminy, minerały oraz błonnik, który korzystnie wpływa na perystaltykę jelit. Zalecana zawartość błonnika wynosi
20–35 g na dobę. Współczesna dieta w krajach zachodnich jest
uboga w błonnik i dostarcza średnio 15 g błonnika na dobę.
Błonnik wpływa na zwiększenie masy stolca i częstości defekacji. Za pojawienie się skłonności do zaparć może być odpowiedzialna również niedostateczna ilość płynów w diecie oraz
siedzący tryb życia. Dlatego należy jeść najlepiej 5 porcji warzyw i owoców dziennie. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre warzywa – jak np. kapusta, warzywa strączkowe, kalafior
czy brokuły – mogą powodować wzdęcia i dlatego powinny
być spożywane z umiarem.
Nadmierna konsumpcja tłuszczy zwierzęcych szczególnie mięsa wieprzowego, jego przetworów, smażonych potraw, prowadzi do zaburzeń gospodarki tłuszczowej, a w jej następstwie
do stłuszczeniowej choroby wątroby, będącej w konsekwencji
przyczyną marskości wątroby. Spożycie zbyt dużej ilości cukru,
„czerwonego” mięsa, to jeden z czynników sprzyjających nowotworom jelita grubego i trzustki.
Dlatego w codziennej diecie winno znaleźć się mięso o niskiej zawartości tłuszczu, np.: drób, cielęcina, jagnięcina. Warto pamiętać,
że nawet – wydawałoby się – chude mięso wieprzowe – schab
środkowy, chuda szynka, to też ładunek niekorzystnych tłuszczy.
Do jadłospisu warto włączyć też ryby, które powinny znaleźć się
w codziennej diecie od 3 do 5 razy w tygodniu. Zamiast 2–3 dużych posiłków w ciągu dnia należy jeść regularne małe i lekkie
posiłki, przede wszystkim śniadania, unikać jedzenia w pośpiechu.
Wskazanym dla prawidłowej pracy jelit nawykiem jest picie min.
2 litrów wody dziennie (chyba że taka objętość jest niewskazana
z powodu chorób towarzyszących np. chorób układu krążenia,
nerek). Kakao, herbata zwiększają skłonność do zaparcia. Pozytywnie na układ trawienny wpływają także regularne ćwiczenia
fizyczne, szeroko pojęty ruch na świeżym powietrzu (jazda na rowerze, bieg) przyspiesza pasaż przez przewód pokarmowy i dzięki temu może odgrywać istotną rolę w leczeniu m.in. zaparć. Bardzo ważna jest także umiejętność odpowiedniego reagowania
na stres. Stres uruchamia oś przysadka, podwzgórze, nadnercza,
co w konsekwencji zaburza prawidłową przepuszczalność błony
śluzowej jelita, która w warunkach fizjologicznych stanowi barierę
przed szkodliwymi substancjami, w tym pokarmowymi i infekcyjnymi. Błona śluzowa jelit styka się z niezliczoną ilością toksycznych
substancji. Według nowoczesnych koncepcji, początek procesu
zapalnego jelit inicjuje właśnie kontakt z tymi substancjami. Dlatego też ważna jest dbałość o naszą integralność jelit.
Żywność dla zdrowia
biuletyn nr 8_12. KOR 05.indd 3
3
2008-05-28 13:38:32