Polskie plany w zakresie energetyki jądrowej
Transkrypt
Polskie plany w zakresie energetyki jądrowej
MINISTERSTWO GOSPODARKI Polskie plany w zakresie energetyki jądrowej Elektrownia jądrowa w województwie pomorskim 19 maja 2011 r. Gdańsk Mirosław Lewiński Departament Energii Jądrowej MINISTERSTWO GOSPODARKI Struktura produkcji energii elektrycznej w podziale na paliwa w 2008 roku Świat, Unia Europejska Polska Świat; 29% 17% UE; 30% 14% 4% 3%3% Węgiel Polska; 90% Ropa naftowa 19% 16% Gaz ziemny Polska 2030 56% Energetyka jądrowa 7% 32% 2% 6% 8% 3% OZE 18% 3% Źródła : Bilanse paliw i energii, ARE 2009 Energy Yearly Statistics 2007, Eurostat 2009 Key World Energy Statistics, IEA 2009 Polityka energetyczna Polski do 2030 roku/ Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku MINISTER GOSPODARKI Produkcja energii elektrycznej netto w podziale na rodzaj paliwa 2009 r. Energia odnaw ialna 6,1% 2030 r. Pozostałe paliw a (w tym produkty naftow e) 2,6% Gaz ziemny 3,1% Energia odnawialna 18,8% Pozostałe paliwa (w tym produkty naftowe) 1,9% Węgiel kamienny 36% Paliwa jadrowe 15,7% Węgiel brunatny 33,5% Węgiel kamienny 54,7% Gaz ziemny 6,6% Węgiel brunatny 21% MINISTERSTWO GOSPODARKI Porównanie uśrednionych kosztów wytwarzania energii elektrycznej i ich struktury dla źródeł przewidzianych do uruchomienia około 2020 r. 140 Koszt rezerwy mocy Koszt emisji CO2 120 Koszt paliwa Koszt O&M Koszt wytwarzania [€/MWh] Koszt kapitałowy 100 80 60 40 20 0 PC PL FC Źródło: ARE, grudzień 2009 FL Nuclear PWR GTCC IGCC_C IGCC_L BM BMF Wind on- Wind off- Wind on- Wind offshore shore shore acc shore acc 4 MINISTERSTWO GOSPODARKI Porównanie uśrednionych kosztów wytwarzania energii elektrycznej i ich struktury dla źródeł przewidzianych do uruchomienia około 2030 r. 1 40 K os zt rezerw y m o cy K os zt em isji C O 2 1 20 K os zt paliw a K os zt k a pitałow y 1 00 80 60 40 20 W of f- in d on in d ac c ac c sh or e e re of f-s ho in d W W Źródło: ARE, grudzień 2009 -s ho r re F on -s ho BM d W in BM C C S C C _L + IG C C _L IG C C _C IG C C _C +C C S IG S C +C C TC C G TC G R PW FL N uc le ar FC +C C S PL PL 0 PC PC +C C S Koszt wytwarzania [€/MWh] K os zt O & M MINISTERSTWO GOSPODARKI Krzywa kosztów redukcji emisji CO2 dla Polski do 2030r. W przedziale wytwarzania energii elektrycznej najbardziej opłacalną droga redukcji emisji CO2 jest wykorzystanie energetycznych źródeł jądrowych Uwarunkowania wdroŜenia energetyki jądrowej NajwaŜniejszą i realizowaną bez Ŝadnych kompromisów zasadą jest pierwszeństwo i nadrzędność bezpieczeństwa wobec wszystkich innych aspektów energetyki jądrowej (szczególnie jej ekonomicznego uzasadnienia) Konieczność stworzenia podstawowej infrastruktury, to znaczy takiej, która umoŜliwi wyznaczonemu inwestorowi prowadzenie działań na rzecz przygotowania budowy pierwszej elektrowni jądrowej i prowadzenia tej inwestycji: wybór lokalizacji elektrowni jądrowej, technologii reaktora oraz modeli finansowania i realizacji projektu. Niezbędnym warunkiem realizacji projektów w dziedzinie energetyki jądrowej jest zaufanie inwestora do procesu podejmowania decyzji politycznych i dozorowych oraz do wyników konsultacji społecznych, będących uzupełnieniem decyzji rządu i stosownych władz krajowych. Problemy bezpieczeństwa jądrowego, kosztów i gospodarki odpadami radioaktywnymi powinny być dobrze znane opinii publicznej. Zwolennicy energetyki jądrowej będą musieli wykazać, Ŝe kwestie te są właściwie rozwiązane i Ŝe uwzględniono je w Programie Polskiej Energetyki Jądrowej. 7 MINISTERSTWO GOSPODARKI Jak Polacy oceniają dziś energetykę jądrową Wykonawca: Data realizacji: Typ próby: Metoda badawcza: Centrum Badania Opinii Społecznej 01 – 08 września 2010 ogólnopolska reprezentatywna PESEL (18+) bezpośredni wywiad ankieterski wspomagany komputerowo (CAPI) Liczebność zrealizowana: N = 1041 wywiadów Badanie zrealizowane po raz drugi w niemal niezmienionym kształcie – pierwszy pomiar we wrześniu 2009 roku. Celem niniejszego badania było uchwycenie zmian, jakie miały miejsce na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy w społecznej percepcji i poziomie akceptacji energetyki jądrowej. WNIOSKI: • zwolennicy budowy elektrowni jądrowej w Polsce wciąŜ przewaŜają nad przeciwnikami, ale zahamowany został trend wzrostowy, zwiększył się natomiast odsetek wahających się; zwolennicy energetyki jądrowej rekrutują się niezmiennie przede wszystkim spośród osób lepiej wykształconych; • brak wiedzy na temat energetyki jądrowej skutkuje lękiem; sprzeciw wobec budowy elektrowni czy lokalizacji składowiska odpadów radioaktywnych ma wciąŜ charakter emocjonalny, skoncentrowany na zastrzeŜeniach o charakterze irracjonalnym bądź ogólnikowym; 8 MINISTERSTWO GOSPODARKI Jak Polacy oceniają dziś energetykę jądrową WNIOSKI cd. • • • • składowisko odpadów radioaktywnych niezmiennie wzbudza większy sprzeciw niŜ elektrownia jądrowa; w okresie minionych 12 miesięcy odsetek dopuszczających pobliskie usytuowanie składowiska uległ dalszemu ograniczeniu, wzrósł odsetek sprzeciwu zdecydowanego; w ciągu ostatnich 12 miesięcy zmieniła się nieco struktura motywów akceptacji składowiska - nastąpił znaczący wzrost odsetka osób spontanicznie deklarujących brak obaw ze względu na przekonanie o bezpieczeństwie takiej inwestycji przy jednoczesnym ograniczeniu deklaracji poparcia warunkowego, uzaleŜniającego akceptację od spełnienia norm bezpieczeństwa; obecnie wśród argumentów „na tak” pojawiło się nieco więcej wypowiedzi odnoszących się do profitów, jakie z obecności takiej inwestycji odnieść mogą mieszkańcy i region; niezmienne jest szerokie poparcie społeczne dla rekompensat z uwagi na pobliską lokalizację elektrowni jądrowej – tak jak przed rokiem, preferowana jest wieloelementowa struktura ewentualnego zadośćuczynienia, ze szczególnym uwzględnieniem opieki zdrowotnej i ulg w opłatach za energię; w stosunku do roku ubiegłego wzrosło znaczenie rekompensat materialnych; określany na podstawie własnych ocen badanych stan społecznej wiedzy na temat energetyki jądrowej – niski juŜ rok temu – uległ dalszemu pogorszeniu; faktyczny brak jakiejkolwiek wiedzy na ten temat deklaruje obecnie blisko 2/5 dorosłych Polaków. 9 MINISTERSTWO GOSPODARKI Samoocena wiedzy Polaków na temat energetyki atomowej Jak ocenił(a)by Pan(i) swoją wiedzę na temat energetyki jądrowej, uŜywając starej skali ocen szkolnych, od 2 do 5? 2009 2,4% 2,4% 12,2% 55,1% 29% 1,3% 1,3% Badanie CBOS 09/2010 2010 2,3% 2,3% 13% 5 - bardzo dobra 45,2% 3 - dostateczna 37,6% 2 - niedostateczna, nie posiadam praktycznie Ŝadnej wiedzy na ten temat 1,9% 1,9% 4 - dobra Trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi MINISTERSTWO GOSPODARKI Społeczny stosunek do budowy elektrowni jądrowej Opowiadał(a)bym się za budową Sprzeciwiał(a)bym się budowie 30% 39% XI 1987 XI 1989 20% VI 2006 VII 2008 II 2009 IX 2009 IX 2010 Trudno powiedzieć 31% 36% 25% 34% 58% 38% 17% 17% 45% 48% 50% 46% 10% 42% 40% 39% 10% 15% 11 Badanie CBOS 09/2010 MINISTERSTWO GOSPODARKI Podstawowe dokumenty Programu polskiej energetyki jądrowej •Uchwała Nr 4 RM z 13.01.2009 w sprawie działań w zakresie rozwoju energetyki jądrowej •Rozporządzenie RM z 12.05.2009 o ustanowieniu Pełnomocnika Rządu ds. Polskiej Energetyki Jądrowej •„Ramowy Harmonogram działań dla energetyki jądrowej” przyjęty przez RM 11.08.2009 •„Polityka energetyczna Polski do 2030 roku” przyjęta przez RM 10.11.2009 •„Program Polskiej energetyki jądrowej” ma być przyjęty przez RM do końca czerwca 2011 roku MINISTERSTWO GOSPODARKI Podstawowe kierunki polityki energetycznej Polski do 2030 Poprawa efektywności energetycznej Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko 13 MINISTERSTWO GOSPODARKI 14 Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cele i harmonogram Programu PEJ Energetyka jądrowa w kontekście długoterminowej polityki energetycznej Analiza kosztów i ekonomicznego uzasadnienia rozwoju energetyki jądrowej Organizacja prac nad wdroŜeniem Programu PEJ Zapewnienie warunków bezpiecznego wykorzystania energetyki jądrowej Koszty realizacji i źródła finansowania Programu PEJ Wybór lokalizacji Przygotowanie i wymagane zmiany krajowego systemu przesyłowego Ochrona środowiska Zapewnienie podaŜy wyspecjalizowanych kadr/kapitału ludzkiego Zaplecze techniczne i naukowo-badawcze polskiej energetyki jądrowej Bezpieczeństwo dostaw paliwa jądrowego Gospodarka i zarządzanie materiałami promieniotwórczymi na róŜnych etapach cyklu paliwowego Udział przemysłu krajowego w Programie PEJ Konsultacje społeczne i proces informowania społeczeństwa o przygotowaniach i realizacji Programu PEJ MINISTERSTWO GOSPODARKI 15 Program Polskiej Energetyki Jądrowej Harmonogram Programu obejmuje następujące etapy: Etap I - do 30.06.2011: opracowanie i przyjęcie przez Radę Ministrów Programu Polskiej energetyki jądrowej,[1], uchwalenie i wejście w Ŝycie przepisów prawnych niezbędnych dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej; Etap II - 1.07.2011 - 31.12.2013: ustalenie lokalizacji i zawarcie kontraktu na budowę pierwszej elektrowni jądrowej; Etap III - 1.01.2014 - 31.12.2015: wykonanie projektu technicznego i uzyskanie wymaganych prawem uzgodnień; Etap IV - 1.01.2016 - 31.12.2020: pozwolenie na budowę i budowa pierwszego bloku pierwszej elektrowni jądrowej, rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych; Etap V - 1.01.2021 - 31.12.2030: konsytuacja i rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych. [1] Jako programu wieloletniego w rozumieniu ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. MINISTERSTWO GOSPODARKI 16 Główne podmioty sektora polskiej energetyki jądrowej NiezaleŜny organ administracji państwowej pełniący rolę dozoru jądrowego – PAA (od 2014 r. Komisja Dozoru Jądrowego (KDJ). Departament Energii Jądrowej w Ministerstwie Gospodarki (MG DEJ) podległy ministrowi gospodarki; jego głównym zadaniem będzie wspomaganie MG w tworzeniu i koordynacji realizacji strategii rozwoju energetyki jądrowej. Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP) –wiodąca instytucja wykonawcza w zakresie postępowania z odpadami promieniotwórczymi. Znaczącą część kosztów związanych z gospodarką OPiWPJ z elektrowni jądrowej pokrywać będzie operator (inwestor). Inwestorami OEJ, a po rozpoczęciu ich eksploatacji operatorami będą podmioty posiadające doświadczenie i wiedzę niezbędną do budowy i eksploatacji takich obiektów oraz odpowiednie zasoby finansowe. MINISTERSTWO GOSPODARKI 17 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej 25 stycznia 2011 roku Rada Ministrów przyjęła załoŜenia do projektów, a 22 lutego 2011 roku przyjęła projekty ustaw : 1. Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących 2. Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe I czytanie (druk 3939) w Sejmie – 30 marca 2011 r. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej z 20 kwietnia 2011 r. (druk 4109). II czytanie - 11 maja 2011 r. III czytanie i przyjęcie ustawy – 13 maja 2011 r. (głosowało – 410: Za - 407 Przeciw - 1 Wstrzymało się 2 Nie głosowało – 50) MINISTERSTWO GOSPODARKI 18 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących •Obiekty energetyki jądrowej: elektrownie jądrowe, zakłady wzbogacania izotopowego, zakłady wytwarzania paliwa jądrowego, zakłady przerobu wypalonego paliwa jądrowego, przechowalniki tego paliwa, obiekty do przechowywania odpadów promieniotwórczych oraz obiekty do wydobywania rud uranu i toru •Inwestycje towarzyszące: przedsięwzięcia słuŜące wyprowadzaniu mocy z elektrowni jądrowych, infrastruktura komunikacyjna (drogi, koleje), wodociągi i zaplecze socjalne, •szczegóły wydawania: decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej, decyzji zasadniczej oraz pozwolenia na budowę elektrowni, Wydanie decyzji o lokalizacji nie będzie uzaleŜnione od przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Decyzja ta oznaczać będzie zezwolenie na lokalizację inwestycji na określonym terenie. Będzie ją wydawać – na wniosek inwestora – właściwy miejscowo wojewoda. W sytuacji, gdy elektrownia zlokalizowana będzie na obszarze więcej niŜ jednego województwa, decyzję ma podejmować ten wojewoda, na którego obszarze znajduje się największa część nieruchomości pod inwestycję energetyki jądrowej. MINISTERSTWO GOSPODARKI 19 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących cd. •Po uzyskaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji, a przed wystąpieniem o pozwolenie na budowę, inwestor musi otrzymać decyzję zasadniczą. Oznacza ona akceptację państwa na budowę elektrowni jądrowej w określonej lokalizacji, przez określonego inwestora, z wykorzystaniem konkretnej technologii. Decyzję tę ma wydawać minister gospodarki. Jej wydanie poprzedzi opinia szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. •Inne decyzje: decyzja o wskazaniu lokalizacji inwestycji energetyki jądrowej, zezwolenie na wejście na teren nieruchomości i pozwolenie na prace przygotowawcze (decyzja fakultatywna), •uregulowano kwestie związane m.in. z: przejściem na własność Skarbu Państwa z mocy prawa nieruchomości, do których inwestor nie posiadał tytułu własności, zatwierdzeniem podziału nieruchomości zgodnie z wnioskiem inwestora, wygaśnięciem trwałego zarządu na nieruchomościach Skarbu Państwa czy wygaśnięciem uŜytkowania wieczystego lub umów najmu, MINISTERSTWO GOSPODARKI 20 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących cd. •uregulowano zasady ustalania odszkodowań oraz wskazano organy właściwe w sprawie wydawania decyzji o odszkodowaniach (wojewoda), •Inwestycje dotyczące budowy obiektów energetyki jądrowej otrzymają status realizacji celu publicznego. W związku z tym, grunty oraz inne nieruchomości (wcześniej naleŜące do Skarbu Państwa) objęte decyzją o ustaleniu lokalizacji zostaną przekazane inwestorowi w uŜytkowanie wieczyste. Na inwestora zostanie przeniesione takŜe prawo własności budynków i lokali trwale związanych z gruntem. Ustanowienie uŜytkowania wieczystego na rzecz inwestora ma następować bez przetargu, po uzyskaniu decyzji zasadniczej. Wojewoda zawrze z inwestorem umowę o oddanie nieruchomości w uŜytkowanie wieczyste w terminie 30 dni id daty złoŜenia wniosku o zawarcie umowy, •określono szczególne zasady udzielania zamówień na realizację inwestycji związanych z budową obiektów energetyki jądrowej, które zapewnią sprawne i skuteczne przeprowadzenie postępowań, MINISTERSTWO GOSPODARKI 21 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących cd. •Wprowadzona zostanie opłata na rzecz gmin ościennych (zlokalizowanych w pobliŜu elektrowni). Opłata ta ma być dzielona w równych częściach pomiędzy gminy graniczące z tą, na której terenie znajdować się będzie elektrownia jądrowa. Ma ona wynosić 50 proc. wartości podatku od nieruchomości, który inwestor, a następnie podmiot eksploatujący elektrownię, będzie uiszczać gminie, na terenie której znajduje się elektrownia. Opłata będzie dochodem własnym gmin ościennych. •przepisy dotyczące inwestycji towarzyszących. MINISTERSTWO GOSPODARKI 22 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe Obowiązująca ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276, z późn. zm.), reguluje zagadnienia dotyczące: 1. ochrony radiologicznej (pracowników, ludności i pacjentów); bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego, w tym • bezpieczeństwa obiektów jądrowych, • postępowania z materiałami jądrowymi i źródłami promieniowania jonizującego, • dotyczące odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, • związane z transportem materiałów i źródeł promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych, 2.oceny sytuacji radiacyjnej i postępowania awaryjnego; 3.ochrony fizycznej (obiektów jądrowych i materiałów jądrowych); 4.nieproliferacji materiałów i technologii jądrowych (zabezpieczeń); 5.odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe. MINISTERSTWO GOSPODARKI 23 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. Projektowana nowelizacja ustawy - Prawo atomowe zawiera uregulowania dotyczące: • zasad bezpieczeństwa jądrowego, • szczegółowych wymagań bezpieczeństwa jądrowego w odniesieniu do poszczególnych etapów: lokalizacji, projektowania, budowy, rozruchu, eksploatacji i likwidacji obiektów jądrowych, ze szczególnym uwzględnieniem elektrowni jądrowej, • zasad nadawania uprawnień do wykonywania czynności istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w elektrowni jądrowej. A takŜe MINISTERSTWO GOSPODARKI 24 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. • modyfikacja systemu wydawanych przez Prezesa PAA zezwoleń w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w odniesieniu do obiektów jądrowych, • modyfikacja trybu wydawania tych zezwoleń, • wprowadzenie obowiązku i określenie trybu komunikowania przez Prezesa PAA społeczeństwu decyzji dozorowych dotyczących obiektów jądrowych tak, Ŝeby tryb podejmowania decyzji dozorowych i same decyzje, a w szczególności zezwolenia były jawne dla społeczeństwa, a dodatkowo, • zapewnienie społeczeństwu moŜliwości aktywnego udziału w toczących się przed Prezesem PAA postępowaniach w sprawie wydawania zezwoleń na budowę obiektu jądrowego, • zmiana przepisów dotyczących trybu wykonywania nadzoru i kontroli przez organy dozoru jądrowego nad działalnością związaną z naraŜeniem na działanie promieniowania jonizującego, MINISTERSTWO GOSPODARKI 25 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. • zmiana katalogu środków egzekucyjnych stosowanych przez organy dozoru jądrowego w ramach nadzoru nad wykonywaniem działalności związanej z naraŜeniem, w szczególności w ramach nadzoru nad bezpieczeństwem obiektów jądrowych, • rozbudowanie przepisów dotyczących systemu kształcenia ustawicznego osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jądrowe w obiektach jądrowych, • wprowadzenie obowiązku wykazania przez posiadaczy zezwoleń odpowiednich środków finansowych na bezpieczeństwo jądrowe obiektu jądrowego, jego zamknięcie i likwidację, • wprowadzenie do ustawy – Prawo atomowe obowiązku poddawania się przez dozór jądrowy regularnej samoocenie oraz międzynarodowym przeglądom. oraz MINISTERSTWO GOSPODARKI 26 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. Odpowiedzialność cywilna za szkodę jądrową Ratyfikacja przez Polskę Protokołu zmieniającego Konwencję wiedeńską (14 maja 2010 r. , Protokół wszedł w Ŝycie 21 grudnia 2010) oraz planowany rozwój energetyki jądrowej powodują konieczność rewizji dotychczasowej regulacji odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową (rozdz. 12 ustawy – Prawo Atomowe). Nowe rozwiązania w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową będą uzupełniać istniejące uregulowania poprzez: 1) zwiększenie granicy odpowiedzialności osoby eksploatującej za szkodę jądrową do kwoty stanowiącej równowartość 300 mln SDR, 2) wprowadzenie bardziej rozbudowanych rozwiązań dotyczących szkody jądrowej powstałej w transporcie, 3) zmianę upowaŜnienia ustawowego do wydania rozporządzenia na podstawie art. 103 ust. 4 w postaci upowaŜnienia do jego wydania ministra do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i zmianie zakresu spraw odesłanych do uregulowania w drodze rozporządzenia, 4) ograniczeniu udziału państwa w indemnizacji szkody jądrowej do wysokości wynikającej z przepisów Konwencji Wiedeńskiej i Protokołu zmieniającego. MINISTERSTWO GOSPODARKI 27 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. Program Polskiej Energetyki Jądrowej (Program PEJ) Minister właściwy do spraw gospodarki opracowuje i cyklicznie aktualizuje Program PEJ, który w szczególności będzie określać: • • • • cele w zakresie rozwoju energetyki jądrowej w Polsce; zadania w zakresie rozwoju energetyki jądrowej w Polsce; plan prowadzenia działań związanych z informacją społeczną, edukacją i popularyzacją oraz informacją naukową, techniczną i prawną w zakresie energetyki jądrowej; plan współpracy w sprawach badań naukowych w dziedzinie energetyki jądrowej. Program PEJ będzie opracowywany zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju i będzie zawierać: • • • ocenę realizacji Programu PEJ za poprzedni okres; część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niŜ 20 lat; program działań wykonawczych na okres 12 lat zawierający instrumenty jego realizacji. Inne regulacje: • • • Program PEJ będzie opracowywany co 4 lata, równocześnie z opracowywaniem nowej polityki energetycznej państwa, Minister gospodarki będzie odpowiedzialny za koordynację realizacji Programu PEJ Minister gospodarki przy pomocy AEJ będzie opracowywał co dwa lata, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku, raport z realizacji Programu PEJ MINISTERSTWO GOSPODARKI 28 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. Informacja społeczna Lokalne Centrum Informacji (LCI) KaŜdy inwestor zobowiązany będzie do utworzenia przy kaŜdym obiekcie jądrowym (OJ), najpóźniej z dniem uzyskania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu jądrowego LCI. Do zadań inwestora/operatora prowadzącego LCI będzie naleŜała: • • • • publikacja bieŜących informacji nt. pracy OJ; publikacja bieŜących danych nt. stanu bjior wokół OJ; współpraca z MG w zakresie rozpowszechniania w społeczeństwie rzetelnej wiedzy nt. energetyki jądrowej w kraju i na świecie; współpraca z Prezesem PAA w zakresie udostępniania informacji i danych dotyczących bjior oraz edukacji społecznej w tym zakresie. Lokalny Komitet Informacyjny (LKI) W celu zapewnienia właściwego poziomu wiedzy na temat realizacji inwestycji oraz bieŜącej eksploatacji OJ, społeczność lokalna ma prawo powołać LKI, który będzie pełnić rolę łącznika pomiędzy nią, a inwestorem/operatorem OJ. W skład komitetu będą wchodzić przedstawiciele władz samorządowych społeczności lokalnej i przedstawiciele społeczności lokalnej. Obsługę administracyjnoorganizacyjną LKI oraz finansowanie jego działalności zapewnia gmina właściwa MINISTERSTWO GOSPODARKI 29 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd. Informacja społeczna cd. Gminny Punkt Informacyjny (GPI) Rada Gminy, na terenie której planowana będzie budowa, będzie budowany lub będzie funkcjonował OJ, będzie miała prawo do utworzenia GPI, w którym będzie realizowała gminną strategię informacyjną, edukacyjną i promocyjną w zakresie energetyki jądrowej. LCI będzie zobowiązane do udostępniania GPI danych i informacji na zasadach niniejszej ustawy. Rada Gminy określi szczegółowe zadania oraz sposób funkcjonowania GPI. KaŜdy inwestor zobowiązany będzie do utworzenia przy kaŜdym obiekcie jądrowym (OJ), najpóźniej z dniem uzyskania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu jądrowego LCI. MINISTERSTWO GOSPODARKI 30 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1. Rozporządzenie RM w sprawie szczegółowego zakresu przeprowadzania oceny terenu przeznaczonego pod lokalizację obiektu jądrowego, oraz w sprawie wymagań dotyczących raportu lokalizacyjnego dla obiektu jądrowego. 2. Rozporządzenie RM w sprawie wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, jakie ma uwzględniać projekt obiektu jądrowego. 3. Rozporządzenie RM w sprawie wymagań dotyczących rozruchu i eksploatacji obiektów jądrowych. 4. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wzoru legitymacji słuŜbowej inspektora dozoru jądrowego. 5. Rozporządzenie RM w sprawie okresowej oceny bezpieczeństwa jądrowego. 6. Rozporządzenie RM w sprawie wzoru kwartalnego sprawozdania o wysokości uiszczonej wpłaty na fundusz likwidacyjny. 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie Rady do Spraw Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej. 8. Rozporządzenie RM w sprawie dotacji celowej udzielanej w celu zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej kraju przy stosowaniu promieniowania. MINISTERSTWO GOSPODARKI 31 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw cd. 9. Rozporządzenie RM w sprawie stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz inspektorów ochrony radiologicznej. 10. Rozporządzenie RM w sprawie inspektorów dozoru jądrowego. 11. Rozporządzenie RM w sprawie czynności mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność polegającą na rozruchu, eksploatacji lub likwidacji elektrowni jądrowej. 12. Rozporządzenie RM w sprawie wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla etapu likwidacji obiektów jądrowych oraz zawartości raportu z likwidacji obiektu jądrowego. 13. Rozporządzenie RM w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania analiz bezpieczeństwa, przeprowadzanych przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie zezwolenia na budowę obiektu jądrowego, oraz zakresu wstępnego raportu bezpieczeństwa dla obiektu jądrowego. 14. Rozporządzenie RM w sprawie wysokości opłaty na pokrycie kosztów końcowego postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz na pokrycie kosztów likwidacji elektrowni jądrowej. MINISTERSTWO GOSPODARKI 32 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw cd. 1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych warunków i trybu nadawania przez Głównego Inspektora Sanitarnego uprawnień inspektora ochrony radiologicznej w pracowniach stosujących aparaty rentgenowskie do celów diagnostyki medycznej, radiologii zabiegowej, radioterapii powierzchniowej i radioterapii schorzeń nienowotworowych (na podstawie art. 12b ust. 2 ustawy Prawo atomowe). 2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu badań psychiatrycznych i psychologicznych, koniecznych do uzyskania zaświadczenia, o którym mowa w art. 12c ust. 3 pkt 3 ustawy Prawo atomowe, wykazu istotnych zaburzeń funkcjonowania psychologicznego uniemoŜliwiających uzyskanie uprawnień do wykonywania czynności mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, a takŜe kwalifikacje lekarzy i psychologów, upowaŜnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o nadanie takich uprawnień (na podstawie art. 12d ust. 9 ustawy Prawo atomowe). MINISTERSTWO GOSPODARKI 33 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw cd. 3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad tworzenia i działania Lokalnych Komitetów Informacyjnych oraz współpracy tych komitetów z inwestorami obiektów energetyki jądrowej lub kierownikami jednostek organizacyjnych prowadzących działalność związaną z naraŜeniem (na podstawie art. 39n ust. 9 ustawy Prawo atomowe). 4. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wysokości minimalnej sumy gwarancyjnej ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną szkodę jądrową (na podstawie art. 103 ust. 10 ustawy Prawo atomowe). MINISTERSTWO GOSPODARKI 34 Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw cd. Akty wykonawcze do ustawy o dozorze technicznym: 1. Rozporządzenie RM w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu, z wyłączeniem urządzeń technicznych w elektrowniach jądrowych (na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym). 2. Rozporządzenie RM w sprawie rodzajów urządzeń technicznych lub urządzeń mogących stwarzać inne niŜ określone w art. 4 pkt 1 ustawy dozorze technicznym zagroŜenia dla Ŝycia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska, podlegające dozorowi technicznemu w elektrowni jądrowej (na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o dozorze technicznym). 3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego dla urządzeń technicznych lub urządzeń, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o dozorze technicznym (na podstawie art. 8 ust. 5a ustawy o dozorze technicznym). MINISTERSTWO GOSPODARKI Analizy lokalizacyjne dla elektrowni jądrowych W 2009 roku wytypowano 28 potencjalnych lokalizacji dla elektrowni jądrowych. W 2010 roku sporządzona została na zlecenie Ministerstwa Gospodarki lista kryteriów wyboru potencjalnych lokalizacji elektrowni jądrowej oraz w oparciu o te kryteria i załoŜenia metodologiczne do badań i procedur, wykonany ranking zgłoszonych 27 lokalizacji MINISTERSTWO GOSPODARKI Źródło: „Energoprojekt” SA Warszawa, marzec 2010 MINISTERSTWO GOSPODARKI EKSPERCKA OCENA PROPONOWANYCH LOKALIZACJI PIERWSZEJ ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE RANKING LOKALIZACJI 70,0 65,6 Lokalizacja moŜliwa po likwidacji najstarszych bloków istniejącej Elektrowni 60,0 50,0 55,8 55,3 53,1 52,0 51,8 51,0 49,7 49,6 49,1 49,0 48,8 48,2 48,0 47,9 47,9 47,2 46,2 45,3 45,3 45,2 44,8 44,8 43,6 42,2 39,6 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 śa rn ar ow ta ie -K c le m pi cz K N ow opa ń e M ia st B eł o ch at ów N ie sz aw a Tc ze C w ho cz ew o Po ła ni ec C ho tc za M ał ki ni K rz a yw ie K c rz ym ó K oz w ie ni c W ys e zk ów Pn Pn Lu ie ie w bi o- wo at ow Kra jn oi K op k al in D ęb o og ó St ep ra ni St ca1 ep ni c aW 2 ie ch o Ka wo ro le w o Li G s o oś w ci o er ad ów Po C he dl łm as n ie br Pą o ak tn ów w sk az an ia 0,0 W Ilość uzyskanych punków w ocenie 59,9 Proponowana lokalizacja Źródło: „Energoprojekt” SA Warszawa, marzec 2010 MINISTERSTWO GOSPODARKI Polityka energetyczna – działania Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii informacyjnej i edukacyjnej, dotyczącej programu polskiej energetyki jądrowej • Na zlecenie Ministerstwa Gospodarki opracowany został w 2009 roku projekt Kampanii informacyjnej, z uwzględnieniem przeprowadzonego przez Centrum Badań Opinii Społecznych, badania poziomu akceptacji energetyki jądrowej wśród społeczeństwa. Badanie to potwierdziło wzrastające poparcie społeczne dla rozwoju w Polsce energetyki jądrowej. Trwa wybór firmy do przygotowania i realizacji Kampanii informacyjnej. Będzie ona realizowana od 2011 roku przez kilka najbliŜszych lat. MINISTERSTWO GOSPODARKI Polityka energetyczna – działania Analizy lokalizacyjne dla składowiska odpadów promieniotwórczych wraz z projektem składowiska i przygotowaniem jego budowy • Zarządzeniem Ministra Gospodarki z 27 sierpnia 2009 r. powołano Zespół do spraw opracowania Krajowego planu postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. W jego skład weszli przedstawiciele urzędów i instytucji związanych z gospodarką odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. Zespół rozpoczął juŜ pracę. Oprócz przygotowania Krajowego planu jego zadaniem jest takŜe przygotowanie informacji i propozycji rozwiązań na potrzeby Programu polskiej energetyki jądrowej MINISTERSTWO GOSPODARKI Polityka energetyczna – działania Budowa zaplecza naukowobadawczego • • W ramach wzmacniania zaplecza naukowobadawczego, trwają prace przygotowawcze do powołania Narodowego Centrum Badań Jądrowych Realizowany jest przez NCBR projekt strategiczny z obszary energetyki jądrowej zawierający 6 podprojektów MINISTERSTWO GOSPODARKI Polityka energetyczna – działania Przygotowanie planów dostosowania sieci przesyłowej dla elektrowni jądrowych • PSE Operator – operator systemu przesyłowego przygotował „Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2010-2025” i „Informacja o planach działań dotyczących inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. Uwzględniają one rozwój w Polsce energetyki jądrowej. Przewiduje się dalsze uczestnictwo PSE Operatora w wyborze lokalizacji dla elektrowni jądrowych MINISTERSTWO GOSPODARKI Polityka energetyczna – działania Rozpoznawanie zasobów uranu na terytorium Polski • Stosowna analiza, finansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej została zrealizowana w 2010 roku. Konieczne dalsze analizy MINISTERSTWO GOSPODARKI Zapewnienie udziału polskiego przemysłu w programie energetyki jądrowej • Celem tego działania jest zapewnienie jak największego udziału polskiego przemysłu w dostawach urządzeń dla energetyki jądrowej oraz polskich firm w budowie elektrowni jądrowych w Polsce. Polski przemysł moŜe i powinien w jak największym stopniu uczestniczyć w pracach związanych z budową polskich elektrowni jądrowych. Jego zaangaŜowanie w ten proces oznacza nie tylko utrzymanie juŜ istniejących i stworzenie nowych miejsc pracy, ale takŜe moŜliwość istotnego postępu technologicznego. Takie podejście w pełni wpisuje się w długoterminową strategię rozwoju gospodarczego kraju. MINISTERSTWO GOSPODARKI Zapewnienie udziału polskiego przemysłu w programie energetyki jądrowej Analiza moŜliwości zaangaŜowania polskich przedsiębiorstw w budowę elektrowni jądrowych w Polsce została wykonana przez potencjalnych dostawców technologii: - Areva, - Westinghouse, - Inni vendorzy. MINISTERSTWO GOSPODARKI Współpraca międzynarodowa 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Prace przygotowawcze do wdroŜenia PEJ – zgodnie z obowiązującymi regulacjami UE i prawem międzynarodowym – zgodnie z wytycznymi i rekomendacjami MAEA; misje INIR i IRRS w Polsce Rola Agencji Energii Jądrowej (NEA) przy OECD; – Pełne wykorzystanie członkostwa przez Polskę Uczestnictwo Polski w inicjatywach międzynarodowych IFNEC (d. GNEP) i GTRI Współpraca bilateralna z CEA/AFNI Perspektywy współpracy PAA (KDJ) z US NRC MoU z Japonią, USA i Koreą Kolejne inicjatywy współpracy bilateralnej MINISTERSTWO GOSPODARKI 47