Polskie plany w zakresie energetyki jądrowej

Transkrypt

Polskie plany w zakresie energetyki jądrowej
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polskie plany w zakresie energetyki
jądrowej
Elektrownia jądrowa w województwie pomorskim
19 maja 2011 r. Gdańsk
Mirosław Lewiński
Departament Energii Jądrowej
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Struktura produkcji energii elektrycznej w podziale
na paliwa w 2008 roku Świat, Unia Europejska
Polska
Świat; 29%
17%
UE; 30%
14%
4%
3%3%
Węgiel
Polska; 90%
Ropa
naftowa
19%
16%
Gaz ziemny
Polska 2030
56%
Energetyka
jądrowa
7%
32%
2%
6%
8%
3%
OZE
18%
3%
Źródła : Bilanse paliw i energii, ARE 2009
Energy Yearly Statistics 2007, Eurostat 2009
Key World Energy Statistics, IEA 2009
Polityka energetyczna Polski do 2030 roku/
Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku
MINISTER GOSPODARKI
Produkcja energii elektrycznej netto w podziale
na rodzaj paliwa
2009 r.
Energia
odnaw ialna
6,1%
2030 r.
Pozostałe paliw a
(w tym produkty
naftow e)
2,6%
Gaz ziemny
3,1%
Energia odnawialna
18,8%
Pozostałe paliwa (w
tym produkty naftowe)
1,9%
Węgiel kamienny
36%
Paliwa jadrowe
15,7%
Węgiel brunatny
33,5%
Węgiel kamienny
54,7%
Gaz ziemny
6,6%
Węgiel brunatny
21%
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Porównanie uśrednionych kosztów wytwarzania energii elektrycznej i
ich struktury dla źródeł przewidzianych do uruchomienia około 2020 r.
140
Koszt rezerwy mocy
Koszt emisji CO2
120
Koszt paliwa
Koszt O&M
Koszt wytwarzania [€/MWh]
Koszt kapitałowy
100
80
60
40
20
0
PC
PL
FC
Źródło: ARE, grudzień 2009
FL
Nuclear
PWR
GTCC
IGCC_C
IGCC_L
BM
BMF
Wind on- Wind off- Wind on- Wind offshore
shore
shore acc shore acc
4
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Porównanie uśrednionych kosztów wytwarzania energii elektrycznej i
ich struktury dla źródeł przewidzianych do uruchomienia około 2030 r.
1 40
K os zt rezerw y m o cy
K os zt em isji C O 2
1 20
K os zt paliw a
K os zt k a pitałow y
1 00
80
60
40
20
W
of
f-
in
d
on
in
d
ac
c
ac
c
sh
or
e
e
re
of
f-s
ho
in
d
W
W
Źródło: ARE, grudzień 2009
-s
ho
r
re
F
on
-s
ho
BM
d
W
in
BM
C
C
S
C
C
_L
+
IG
C
C
_L
IG
C
C
_C
IG
C
C
_C
+C
C
S
IG
S
C
+C
C
TC
C
G
TC
G
R
PW
FL
N
uc
le
ar
FC
+C
C
S
PL
PL
0
PC
PC
+C
C
S
Koszt wytwarzania [€/MWh]
K os zt O & M
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Krzywa kosztów redukcji emisji CO2 dla Polski do 2030r.
W przedziale wytwarzania energii elektrycznej najbardziej opłacalną droga
redukcji emisji CO2 jest wykorzystanie energetycznych źródeł jądrowych
Uwarunkowania wdroŜenia energetyki
jądrowej
NajwaŜniejszą i realizowaną bez Ŝadnych kompromisów zasadą jest
pierwszeństwo i nadrzędność bezpieczeństwa wobec wszystkich innych
aspektów
energetyki
jądrowej
(szczególnie
jej
ekonomicznego
uzasadnienia)
Konieczność stworzenia podstawowej infrastruktury, to znaczy takiej,
która umoŜliwi wyznaczonemu inwestorowi prowadzenie działań na rzecz
przygotowania budowy pierwszej elektrowni jądrowej i prowadzenia tej
inwestycji: wybór lokalizacji elektrowni jądrowej, technologii reaktora oraz
modeli finansowania i realizacji projektu.
Niezbędnym warunkiem realizacji projektów w dziedzinie energetyki
jądrowej jest zaufanie inwestora do procesu podejmowania decyzji
politycznych i dozorowych oraz do wyników konsultacji społecznych,
będących uzupełnieniem decyzji rządu i stosownych władz krajowych.
Problemy bezpieczeństwa jądrowego, kosztów i gospodarki odpadami
radioaktywnymi powinny być dobrze znane opinii publicznej. Zwolennicy
energetyki jądrowej będą musieli wykazać, Ŝe kwestie te są właściwie
rozwiązane i Ŝe uwzględniono je w Programie Polskiej Energetyki Jądrowej.
7
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Jak Polacy oceniają dziś energetykę jądrową
Wykonawca:
Data realizacji:
Typ próby:
Metoda badawcza:
Centrum Badania Opinii Społecznej
01 – 08 września 2010
ogólnopolska reprezentatywna PESEL (18+)
bezpośredni wywiad ankieterski wspomagany
komputerowo (CAPI)
Liczebność zrealizowana:
N = 1041 wywiadów
Badanie zrealizowane po raz drugi w niemal niezmienionym kształcie – pierwszy pomiar we
wrześniu 2009 roku. Celem niniejszego badania było uchwycenie zmian, jakie miały miejsce na
przestrzeni ostatnich 12 miesięcy w społecznej percepcji i poziomie akceptacji energetyki
jądrowej.
WNIOSKI:
•
zwolennicy budowy elektrowni jądrowej w Polsce wciąŜ przewaŜają nad
przeciwnikami, ale zahamowany został trend wzrostowy, zwiększył się natomiast
odsetek wahających się; zwolennicy energetyki jądrowej rekrutują się niezmiennie
przede wszystkim spośród osób lepiej wykształconych;
•
brak wiedzy na temat energetyki jądrowej skutkuje lękiem; sprzeciw wobec
budowy elektrowni czy lokalizacji składowiska odpadów radioaktywnych ma wciąŜ
charakter emocjonalny, skoncentrowany na zastrzeŜeniach o charakterze
irracjonalnym bądź ogólnikowym;
8
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Jak Polacy oceniają dziś energetykę jądrową
WNIOSKI cd.
•
•
•
•
składowisko odpadów radioaktywnych niezmiennie wzbudza większy sprzeciw niŜ
elektrownia jądrowa; w okresie minionych 12 miesięcy odsetek dopuszczających
pobliskie usytuowanie składowiska uległ dalszemu ograniczeniu, wzrósł odsetek
sprzeciwu zdecydowanego;
w ciągu ostatnich 12 miesięcy zmieniła się nieco struktura motywów akceptacji
składowiska - nastąpił znaczący wzrost odsetka osób spontanicznie deklarujących
brak obaw ze względu na przekonanie o bezpieczeństwie takiej inwestycji przy
jednoczesnym ograniczeniu deklaracji poparcia warunkowego, uzaleŜniającego
akceptację od spełnienia norm bezpieczeństwa; obecnie wśród argumentów „na
tak” pojawiło się nieco więcej wypowiedzi odnoszących się do profitów, jakie z
obecności takiej inwestycji odnieść mogą mieszkańcy i region;
niezmienne jest szerokie poparcie społeczne dla rekompensat z uwagi na pobliską
lokalizację elektrowni jądrowej – tak jak przed rokiem, preferowana jest
wieloelementowa struktura ewentualnego zadośćuczynienia, ze szczególnym
uwzględnieniem opieki zdrowotnej i ulg w opłatach za energię; w stosunku do
roku ubiegłego wzrosło znaczenie rekompensat materialnych;
określany na podstawie własnych ocen badanych stan społecznej wiedzy na temat
energetyki jądrowej – niski juŜ rok temu – uległ dalszemu pogorszeniu; faktyczny
brak jakiejkolwiek wiedzy na ten temat deklaruje obecnie blisko 2/5 dorosłych
Polaków.
9
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Samoocena wiedzy Polaków na temat energetyki
atomowej
Jak ocenił(a)by Pan(i) swoją wiedzę na temat energetyki jądrowej,
uŜywając starej skali ocen szkolnych, od 2 do 5?
2009
2,4%
2,4%
12,2%
55,1%
29%
1,3%
1,3%
Badanie CBOS 09/2010
2010
2,3%
2,3%
13%
5 - bardzo dobra
45,2%
3 - dostateczna
37,6%
2 - niedostateczna, nie posiadam praktycznie
Ŝadnej wiedzy na ten temat
1,9%
1,9%
4 - dobra
Trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Społeczny stosunek do budowy elektrowni jądrowej
Opowiadał(a)bym
się za budową
Sprzeciwiał(a)bym się
budowie
30%
39%
XI 1987
XI 1989
20%
VI 2006
VII 2008
II 2009
IX 2009
IX 2010
Trudno powiedzieć
31%
36%
25%
34%
58%
38%
17%
17%
45%
48%
50%
46%
10%
42%
40%
39%
10%
15%
11
Badanie CBOS 09/2010
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Podstawowe dokumenty Programu
polskiej energetyki jądrowej
•Uchwała Nr 4 RM z 13.01.2009 w sprawie działań
w zakresie rozwoju energetyki jądrowej
•Rozporządzenie RM z 12.05.2009 o ustanowieniu
Pełnomocnika Rządu ds. Polskiej Energetyki
Jądrowej
•„Ramowy Harmonogram działań dla energetyki
jądrowej” przyjęty przez RM 11.08.2009
•„Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”
przyjęta przez RM 10.11.2009
•„Program Polskiej energetyki jądrowej” ma być
przyjęty przez RM do końca czerwca 2011 roku
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Podstawowe kierunki polityki energetycznej Polski do 2030
Poprawa efektywności energetycznej
Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii
Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii
elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki
jądrowej
Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł
energii, w tym biopaliw
Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii
Ograniczenie oddziaływania energetyki na
środowisko
13
MINISTERSTWO GOSPODARKI
14
Program Polskiej Energetyki Jądrowej
Cele i harmonogram Programu PEJ
Energetyka jądrowa w kontekście długoterminowej polityki energetycznej
Analiza kosztów i ekonomicznego uzasadnienia rozwoju energetyki jądrowej
Organizacja prac nad wdroŜeniem Programu PEJ
Zapewnienie warunków bezpiecznego wykorzystania energetyki jądrowej
Koszty realizacji i źródła finansowania Programu PEJ
Wybór lokalizacji
Przygotowanie i wymagane zmiany krajowego systemu przesyłowego
Ochrona środowiska
Zapewnienie podaŜy wyspecjalizowanych kadr/kapitału ludzkiego
Zaplecze techniczne i naukowo-badawcze polskiej energetyki jądrowej
Bezpieczeństwo dostaw paliwa jądrowego
Gospodarka i zarządzanie materiałami promieniotwórczymi na róŜnych etapach cyklu
paliwowego
Udział przemysłu krajowego w Programie PEJ
Konsultacje społeczne i proces informowania społeczeństwa o przygotowaniach i realizacji
Programu PEJ
MINISTERSTWO GOSPODARKI
15
Program Polskiej Energetyki Jądrowej
Harmonogram Programu obejmuje następujące etapy:
Etap I - do 30.06.2011:
opracowanie i przyjęcie przez Radę Ministrów Programu Polskiej
energetyki jądrowej,[1],
uchwalenie i wejście w Ŝycie przepisów prawnych niezbędnych dla rozwoju i
funkcjonowania energetyki jądrowej;
Etap II - 1.07.2011 - 31.12.2013:
ustalenie lokalizacji i zawarcie kontraktu na budowę pierwszej elektrowni
jądrowej;
Etap III - 1.01.2014 - 31.12.2015:
wykonanie projektu technicznego i uzyskanie wymaganych prawem
uzgodnień;
Etap IV - 1.01.2016 - 31.12.2020:
pozwolenie na budowę i budowa pierwszego bloku pierwszej elektrowni
jądrowej, rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych;
Etap V - 1.01.2021 - 31.12.2030:
konsytuacja i rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych.
[1] Jako programu wieloletniego w rozumieniu ustawy o zasadach prowadzenia polityki
rozwoju.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
16
Główne podmioty sektora polskiej energetyki
jądrowej
NiezaleŜny organ administracji państwowej pełniący rolę dozoru jądrowego – PAA (od
2014 r. Komisja Dozoru Jądrowego (KDJ).
Departament Energii Jądrowej w Ministerstwie Gospodarki (MG DEJ) podległy
ministrowi gospodarki; jego głównym zadaniem będzie wspomaganie MG w tworzeniu i
koordynacji realizacji strategii rozwoju energetyki jądrowej.
Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP) –wiodąca
instytucja wykonawcza w zakresie postępowania z odpadami promieniotwórczymi.
Znaczącą część kosztów związanych z gospodarką OPiWPJ z elektrowni jądrowej
pokrywać będzie operator (inwestor).
Inwestorami OEJ, a po rozpoczęciu ich eksploatacji operatorami będą podmioty
posiadające doświadczenie i wiedzę niezbędną do budowy i eksploatacji takich obiektów
oraz odpowiednie zasoby finansowe.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
17
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
25 stycznia 2011 roku Rada Ministrów
przyjęła załoŜenia do projektów, a 22 lutego
2011 roku przyjęła projekty ustaw :
1. Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w
zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz
inwestycji towarzyszących
2. Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe
I czytanie (druk 3939) w Sejmie – 30 marca 2011 r. Sprawozdanie
Komisji Nadzwyczajnej z 20 kwietnia 2011 r. (druk 4109). II
czytanie - 11 maja 2011 r. III czytanie i przyjęcie ustawy – 13 maja
2011 r. (głosowało – 410: Za - 407 Przeciw - 1 Wstrzymało się 2 Nie głosowało – 50)
MINISTERSTWO GOSPODARKI
18
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów
energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących
•Obiekty energetyki jądrowej: elektrownie jądrowe, zakłady wzbogacania izotopowego,
zakłady wytwarzania paliwa jądrowego, zakłady przerobu wypalonego paliwa
jądrowego, przechowalniki tego paliwa, obiekty do przechowywania odpadów
promieniotwórczych oraz obiekty do wydobywania rud uranu i toru
•Inwestycje towarzyszące: przedsięwzięcia słuŜące wyprowadzaniu mocy z elektrowni
jądrowych, infrastruktura komunikacyjna (drogi, koleje), wodociągi i zaplecze socjalne,
•szczegóły wydawania: decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy
obiektu energetyki jądrowej, decyzji zasadniczej oraz pozwolenia na budowę elektrowni,
Wydanie decyzji o lokalizacji nie będzie uzaleŜnione od przepisów ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym. Decyzja ta oznaczać będzie zezwolenie na
lokalizację inwestycji na określonym terenie. Będzie ją wydawać – na wniosek inwestora
– właściwy miejscowo wojewoda. W sytuacji, gdy elektrownia zlokalizowana będzie na
obszarze więcej niŜ jednego województwa, decyzję ma podejmować ten wojewoda, na
którego obszarze znajduje się największa część nieruchomości pod inwestycję
energetyki jądrowej.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
19
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów
energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących cd.
•Po uzyskaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji, a przed wystąpieniem o
pozwolenie na budowę, inwestor musi otrzymać decyzję zasadniczą. Oznacza
ona akceptację państwa na budowę elektrowni jądrowej w określonej
lokalizacji, przez określonego inwestora, z wykorzystaniem konkretnej
technologii. Decyzję tę ma wydawać minister gospodarki. Jej wydanie
poprzedzi opinia szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
•Inne decyzje: decyzja o wskazaniu lokalizacji inwestycji energetyki jądrowej,
zezwolenie na wejście na teren nieruchomości i pozwolenie na prace
przygotowawcze (decyzja fakultatywna),
•uregulowano kwestie związane m.in. z: przejściem na własność Skarbu
Państwa z mocy prawa nieruchomości, do których inwestor nie posiadał tytułu
własności, zatwierdzeniem podziału nieruchomości zgodnie z wnioskiem
inwestora, wygaśnięciem trwałego zarządu na nieruchomościach Skarbu
Państwa czy wygaśnięciem uŜytkowania wieczystego lub umów najmu,
MINISTERSTWO GOSPODARKI
20
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów
energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących cd.
•uregulowano zasady ustalania odszkodowań oraz wskazano organy właściwe
w sprawie wydawania decyzji o odszkodowaniach (wojewoda),
•Inwestycje dotyczące budowy obiektów energetyki jądrowej otrzymają status
realizacji celu publicznego. W związku z tym, grunty oraz inne nieruchomości
(wcześniej naleŜące do Skarbu Państwa) objęte decyzją o ustaleniu lokalizacji
zostaną przekazane inwestorowi w uŜytkowanie wieczyste. Na inwestora
zostanie przeniesione takŜe prawo własności budynków i lokali trwale
związanych z gruntem. Ustanowienie uŜytkowania wieczystego na rzecz
inwestora ma następować bez przetargu, po uzyskaniu decyzji zasadniczej.
Wojewoda zawrze z inwestorem umowę o oddanie nieruchomości w
uŜytkowanie wieczyste w terminie 30 dni id daty złoŜenia wniosku o zawarcie
umowy,
•określono szczególne zasady udzielania zamówień na realizację inwestycji
związanych z budową obiektów energetyki jądrowej, które zapewnią sprawne i
skuteczne przeprowadzenie postępowań,
MINISTERSTWO GOSPODARKI
21
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów
energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących cd.
•Wprowadzona zostanie opłata na rzecz gmin ościennych
(zlokalizowanych w pobliŜu elektrowni). Opłata ta ma być dzielona w
równych częściach pomiędzy gminy graniczące z tą, na której terenie
znajdować się będzie elektrownia jądrowa. Ma ona wynosić 50 proc.
wartości podatku od nieruchomości, który inwestor, a następnie podmiot
eksploatujący elektrownię, będzie uiszczać gminie, na terenie której
znajduje się elektrownia. Opłata będzie dochodem własnym gmin
ościennych.
•przepisy dotyczące inwestycji towarzyszących.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
22
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe
Obowiązująca ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe
(Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276, z późn. zm.), reguluje zagadnienia
dotyczące:
1. ochrony radiologicznej (pracowników, ludności i pacjentów);
bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego, w tym
• bezpieczeństwa obiektów jądrowych,
• postępowania z materiałami jądrowymi i źródłami
promieniowania jonizującego,
• dotyczące odpadów promieniotwórczych i wypalonego
paliwa jądrowego,
• związane z transportem materiałów i źródeł
promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego i
odpadów promieniotwórczych,
2.oceny sytuacji radiacyjnej i postępowania awaryjnego;
3.ochrony fizycznej (obiektów jądrowych i materiałów jądrowych);
4.nieproliferacji materiałów i technologii jądrowych (zabezpieczeń);
5.odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
23
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
Projektowana nowelizacja ustawy - Prawo atomowe zawiera
uregulowania dotyczące:
• zasad bezpieczeństwa jądrowego,
• szczegółowych wymagań bezpieczeństwa jądrowego w odniesieniu
do poszczególnych etapów: lokalizacji, projektowania, budowy,
rozruchu, eksploatacji i likwidacji obiektów jądrowych, ze
szczególnym uwzględnieniem elektrowni jądrowej,
• zasad nadawania uprawnień do wykonywania czynności istotnych z
punktu widzenia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej
w elektrowni jądrowej.
A takŜe
MINISTERSTWO GOSPODARKI
24
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
• modyfikacja systemu wydawanych przez Prezesa PAA zezwoleń w
zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w
odniesieniu do obiektów jądrowych,
• modyfikacja trybu wydawania tych zezwoleń,
• wprowadzenie obowiązku i określenie trybu komunikowania przez
Prezesa PAA społeczeństwu decyzji dozorowych dotyczących
obiektów jądrowych tak, Ŝeby tryb podejmowania decyzji dozorowych i
same decyzje, a w szczególności zezwolenia były jawne dla
społeczeństwa, a dodatkowo,
• zapewnienie społeczeństwu moŜliwości aktywnego udziału w
toczących się przed Prezesem PAA postępowaniach w sprawie
wydawania zezwoleń na budowę obiektu jądrowego,
• zmiana przepisów dotyczących trybu wykonywania nadzoru i kontroli
przez organy dozoru jądrowego nad działalnością związaną z
naraŜeniem na działanie promieniowania jonizującego,
MINISTERSTWO GOSPODARKI
25
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
• zmiana katalogu środków egzekucyjnych stosowanych przez
organy dozoru jądrowego w ramach nadzoru nad
wykonywaniem działalności związanej z naraŜeniem, w
szczególności w ramach nadzoru nad bezpieczeństwem
obiektów jądrowych,
• rozbudowanie przepisów dotyczących systemu kształcenia
ustawicznego osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo
jądrowe w obiektach jądrowych,
• wprowadzenie obowiązku wykazania przez posiadaczy zezwoleń
odpowiednich środków finansowych na bezpieczeństwo
jądrowe obiektu jądrowego, jego zamknięcie i likwidację,
• wprowadzenie do ustawy – Prawo atomowe obowiązku
poddawania się przez dozór jądrowy regularnej samoocenie
oraz międzynarodowym przeglądom.
oraz
MINISTERSTWO GOSPODARKI
26
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
Odpowiedzialność cywilna za szkodę jądrową
Ratyfikacja przez Polskę Protokołu zmieniającego Konwencję wiedeńską (14 maja 2010
r. , Protokół wszedł w Ŝycie 21 grudnia 2010) oraz planowany rozwój energetyki
jądrowej powodują konieczność rewizji dotychczasowej regulacji odpowiedzialności
cywilnej za szkodę jądrową (rozdz. 12 ustawy – Prawo Atomowe).
Nowe rozwiązania w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową będą
uzupełniać istniejące uregulowania poprzez:
1) zwiększenie granicy odpowiedzialności osoby eksploatującej za szkodę jądrową do
kwoty stanowiącej równowartość 300 mln SDR,
2) wprowadzenie bardziej rozbudowanych rozwiązań dotyczących szkody jądrowej
powstałej w transporcie,
3) zmianę upowaŜnienia ustawowego do wydania rozporządzenia na podstawie art. 103
ust. 4 w postaci upowaŜnienia do jego wydania ministra do spraw instytucji
finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i zmianie
zakresu spraw odesłanych do uregulowania w drodze rozporządzenia,
4) ograniczeniu udziału państwa w indemnizacji szkody jądrowej do wysokości
wynikającej z przepisów Konwencji Wiedeńskiej i Protokołu zmieniającego.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
27
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
Program Polskiej Energetyki Jądrowej (Program PEJ)
Minister właściwy do spraw gospodarki opracowuje i cyklicznie aktualizuje
Program PEJ, który w szczególności będzie określać:
•
•
•
•
cele w zakresie rozwoju energetyki jądrowej w Polsce;
zadania w zakresie rozwoju energetyki jądrowej w Polsce;
plan prowadzenia działań związanych z informacją społeczną, edukacją i popularyzacją
oraz informacją naukową, techniczną i prawną w zakresie energetyki jądrowej;
plan współpracy w sprawach badań naukowych w dziedzinie energetyki jądrowej.
Program PEJ będzie opracowywany zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju i
będzie zawierać:
•
•
•
ocenę realizacji Programu PEJ za poprzedni okres;
część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niŜ 20 lat;
program działań wykonawczych na okres 12 lat zawierający instrumenty jego realizacji.
Inne regulacje:
•
•
•
Program PEJ będzie opracowywany co 4 lata, równocześnie z opracowywaniem nowej
polityki energetycznej państwa,
Minister gospodarki będzie odpowiedzialny za koordynację realizacji Programu PEJ
Minister gospodarki przy pomocy AEJ będzie opracowywał co dwa lata, w terminie do
dnia 30 czerwca danego roku, raport z realizacji Programu PEJ
MINISTERSTWO GOSPODARKI
28
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
Informacja społeczna
Lokalne Centrum Informacji (LCI)
KaŜdy inwestor zobowiązany będzie do utworzenia przy kaŜdym obiekcie jądrowym
(OJ), najpóźniej z dniem uzyskania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w
zakresie budowy obiektu jądrowego LCI.
Do zadań inwestora/operatora prowadzącego LCI będzie naleŜała:
•
•
•
•
publikacja bieŜących informacji nt. pracy OJ;
publikacja bieŜących danych nt. stanu bjior wokół OJ;
współpraca z MG w zakresie rozpowszechniania w społeczeństwie rzetelnej wiedzy
nt. energetyki jądrowej w kraju i na świecie;
współpraca z Prezesem PAA w zakresie udostępniania informacji i danych dotyczących bjior
oraz edukacji społecznej w tym zakresie.
Lokalny Komitet Informacyjny (LKI)
W celu zapewnienia właściwego poziomu wiedzy na temat realizacji inwestycji oraz
bieŜącej eksploatacji OJ, społeczność lokalna ma prawo powołać LKI, który będzie
pełnić rolę łącznika pomiędzy nią, a inwestorem/operatorem OJ.
W skład komitetu będą wchodzić przedstawiciele władz samorządowych społeczności
lokalnej i przedstawiciele społeczności lokalnej. Obsługę administracyjnoorganizacyjną LKI oraz finansowanie jego działalności zapewnia gmina właściwa
MINISTERSTWO GOSPODARKI
29
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo atomowe cd.
Informacja społeczna cd.
Gminny Punkt Informacyjny (GPI)
Rada Gminy, na terenie której planowana będzie budowa, będzie budowany lub będzie
funkcjonował OJ, będzie miała prawo do utworzenia GPI, w którym będzie
realizowała gminną strategię informacyjną, edukacyjną i promocyjną w zakresie
energetyki jądrowej.
LCI będzie zobowiązane do udostępniania GPI danych i informacji na zasadach
niniejszej ustawy.
Rada Gminy określi szczegółowe zadania oraz sposób funkcjonowania GPI. KaŜdy
inwestor zobowiązany będzie do utworzenia przy kaŜdym obiekcie jądrowym (OJ),
najpóźniej z dniem uzyskania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie
budowy obiektu jądrowego LCI.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
30
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z
uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie
niektórych innych ustaw
1. Rozporządzenie RM w sprawie szczegółowego zakresu przeprowadzania oceny
terenu przeznaczonego pod lokalizację obiektu jądrowego, oraz w sprawie wymagań
dotyczących raportu lokalizacyjnego dla obiektu jądrowego.
2. Rozporządzenie RM w sprawie wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej, jakie ma uwzględniać projekt obiektu jądrowego.
3. Rozporządzenie RM w sprawie wymagań dotyczących rozruchu i eksploatacji
obiektów jądrowych.
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wzoru legitymacji słuŜbowej
inspektora dozoru jądrowego.
5. Rozporządzenie RM w sprawie okresowej oceny bezpieczeństwa jądrowego.
6. Rozporządzenie RM w sprawie wzoru kwartalnego sprawozdania o wysokości
uiszczonej wpłaty na fundusz likwidacyjny.
7. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie Rady do Spraw Bezpieczeństwa
Jądrowego i Ochrony Radiologicznej.
8. Rozporządzenie RM w sprawie dotacji celowej udzielanej w celu zapewnienia
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej kraju przy stosowaniu
promieniowania.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
31
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z
uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie
niektórych innych ustaw cd.
9. Rozporządzenie RM w sprawie stanowisk mających istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz inspektorów
ochrony radiologicznej.
10. Rozporządzenie RM w sprawie inspektorów dozoru jądrowego.
11. Rozporządzenie RM w sprawie czynności mających istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce
organizacyjnej wykonującej działalność polegającą na rozruchu, eksploatacji lub
likwidacji elektrowni jądrowej.
12. Rozporządzenie RM w sprawie wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej dla etapu likwidacji obiektów jądrowych oraz zawartości raportu z
likwidacji obiektu jądrowego.
13. Rozporządzenie RM w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania analiz
bezpieczeństwa, przeprowadzanych przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie
zezwolenia na budowę obiektu jądrowego, oraz zakresu wstępnego raportu
bezpieczeństwa dla obiektu jądrowego.
14. Rozporządzenie RM w sprawie wysokości opłaty na pokrycie kosztów końcowego
postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz
na pokrycie kosztów likwidacji elektrowni jądrowej.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
32
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z
uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie
niektórych innych ustaw cd.
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych warunków i trybu
nadawania przez Głównego Inspektora Sanitarnego uprawnień inspektora
ochrony radiologicznej w pracowniach stosujących aparaty rentgenowskie do
celów diagnostyki medycznej, radiologii zabiegowej, radioterapii
powierzchniowej i radioterapii schorzeń nienowotworowych (na podstawie art.
12b ust. 2 ustawy Prawo atomowe).
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu badań psychiatrycznych i
psychologicznych, koniecznych do uzyskania zaświadczenia, o którym mowa
w art. 12c ust. 3 pkt 3 ustawy Prawo atomowe, wykazu istotnych zaburzeń
funkcjonowania psychologicznego uniemoŜliwiających uzyskanie uprawnień
do wykonywania czynności mających istotne znaczenie dla zapewnienia
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, a takŜe kwalifikacje
lekarzy i psychologów, upowaŜnionych do przeprowadzania badań lekarskich
i psychologicznych osób ubiegających się o nadanie takich uprawnień (na
podstawie art. 12d ust. 9 ustawy Prawo atomowe).
MINISTERSTWO GOSPODARKI
33
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z
uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie
niektórych innych ustaw cd.
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad
tworzenia i działania Lokalnych Komitetów Informacyjnych oraz współpracy
tych komitetów z inwestorami obiektów energetyki jądrowej lub kierownikami
jednostek organizacyjnych prowadzących działalność związaną z naraŜeniem
(na podstawie art. 39n ust. 9 ustawy Prawo atomowe).
4. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wysokości minimalnej sumy
gwarancyjnej ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej za
wyrządzoną szkodę jądrową (na podstawie art. 103 ust. 10 ustawy Prawo
atomowe).
MINISTERSTWO GOSPODARKI
34
Regulacje prawne sektora energetyki jądrowej
Wykaz aktów wykonawczych, których konieczność wydania wyniknie z
uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie
niektórych innych ustaw cd.
Akty wykonawcze do ustawy o dozorze technicznym:
1. Rozporządzenie RM w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających
dozorowi technicznemu, z wyłączeniem urządzeń technicznych w
elektrowniach jądrowych (na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze
technicznym).
2. Rozporządzenie RM w sprawie rodzajów urządzeń technicznych lub urządzeń
mogących stwarzać inne niŜ określone w art. 4 pkt 1 ustawy dozorze
technicznym zagroŜenia dla Ŝycia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia
i środowiska, podlegające dozorowi technicznemu w elektrowni jądrowej (na
podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o dozorze technicznym).
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych dozoru
technicznego dla urządzeń technicznych lub urządzeń, o których mowa w
przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o
dozorze technicznym (na podstawie art. 8 ust. 5a ustawy o dozorze
technicznym).
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Analizy lokalizacyjne dla elektrowni
jądrowych
W 2009 roku wytypowano 28 potencjalnych
lokalizacji dla elektrowni jądrowych. W 2010
roku sporządzona została na zlecenie
Ministerstwa Gospodarki lista kryteriów
wyboru potencjalnych lokalizacji elektrowni
jądrowej oraz w oparciu o te kryteria i
załoŜenia metodologiczne do badań i procedur,
wykonany ranking zgłoszonych 27 lokalizacji
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Źródło: „Energoprojekt” SA Warszawa, marzec 2010
MINISTERSTWO GOSPODARKI
EKSPERCKA OCENA PROPONOWANYCH LOKALIZACJI
PIERWSZEJ ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE
RANKING LOKALIZACJI
70,0
65,6
Lokalizacja moŜliwa po likwidacji najstarszych
bloków istniejącej Elektrowni
60,0
50,0
55,8 55,3
53,1 52,0
51,8 51,0
49,7 49,6 49,1 49,0 48,8
48,2 48,0 47,9 47,9 47,2
46,2 45,3 45,3 45,2
44,8 44,8 43,6
42,2
39,6
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
śa
rn
ar
ow
ta
ie
-K
c
le
m
pi
cz
K
N
ow opa
ń
e
M
ia
st
B
eł
o
ch
at
ów
N
ie
sz
aw
a
Tc
ze
C
w
ho
cz
ew
o
Po
ła
ni
ec
C
ho
tc
za
M
ał
ki
ni
K
rz a
yw
ie
K
c
rz
ym
ó
K
oz w
ie
ni
c
W
ys e
zk
ów
Pn
Pn
Lu
ie
ie
w
bi
o- wo
at
ow Kra
jn
oi
K
op k
al
in
D
ęb o
og
ó
St
ep ra
ni
St ca1
ep
ni
c
aW
2
ie
ch
o
Ka wo
ro
le
w
o
Li
G
s
o
oś
w
ci
o
er
ad
ów
Po
C
he
dl
łm
as
n
ie
br
Pą o
ak
tn
ów
w
sk
az
an
ia
0,0
W
Ilość uzyskanych punków w ocenie
59,9
Proponowana lokalizacja
Źródło: „Energoprojekt” SA Warszawa, marzec 2010
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polityka energetyczna – działania
Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii
informacyjnej i edukacyjnej, dotyczącej
programu polskiej energetyki jądrowej
•
Na zlecenie Ministerstwa Gospodarki opracowany został w 2009
roku projekt Kampanii informacyjnej, z uwzględnieniem
przeprowadzonego przez Centrum Badań Opinii Społecznych,
badania poziomu akceptacji energetyki jądrowej wśród
społeczeństwa. Badanie to potwierdziło wzrastające poparcie
społeczne dla rozwoju w Polsce energetyki jądrowej. Trwa wybór
firmy do przygotowania i realizacji Kampanii informacyjnej.
Będzie ona realizowana od 2011 roku przez kilka najbliŜszych lat.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polityka energetyczna – działania
Analizy lokalizacyjne dla składowiska odpadów
promieniotwórczych wraz z projektem
składowiska i przygotowaniem jego budowy
•
Zarządzeniem Ministra Gospodarki z 27 sierpnia 2009 r. powołano Zespół
do spraw opracowania Krajowego planu postępowania z odpadami
promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. W jego skład
weszli przedstawiciele urzędów i instytucji związanych z gospodarką
odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. Zespół
rozpoczął juŜ pracę. Oprócz przygotowania Krajowego planu jego
zadaniem jest takŜe przygotowanie informacji i propozycji rozwiązań na
potrzeby Programu polskiej energetyki jądrowej
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polityka energetyczna – działania
Budowa zaplecza naukowobadawczego
•
•
W ramach wzmacniania zaplecza naukowobadawczego, trwają prace przygotowawcze do
powołania Narodowego Centrum Badań
Jądrowych
Realizowany jest przez NCBR projekt strategiczny
z obszary energetyki jądrowej zawierający 6
podprojektów
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polityka energetyczna – działania
Przygotowanie planów dostosowania sieci
przesyłowej dla elektrowni jądrowych
•
PSE Operator – operator systemu przesyłowego przygotował
„Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego
zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2010-2025” i
„Informacja o planach działań dotyczących inwestycji celu
publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. Uwzględniają one
rozwój w Polsce energetyki jądrowej. Przewiduje się dalsze
uczestnictwo PSE Operatora w wyborze lokalizacji dla elektrowni
jądrowych
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polityka energetyczna – działania
Rozpoznawanie zasobów uranu na
terytorium Polski
•
Stosowna analiza, finansowana ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej została zrealizowana w
2010 roku. Konieczne dalsze analizy
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Zapewnienie udziału polskiego przemysłu w programie
energetyki jądrowej
• Celem tego działania jest zapewnienie jak największego
udziału polskiego przemysłu w dostawach urządzeń dla
energetyki jądrowej oraz polskich firm w budowie
elektrowni jądrowych w Polsce. Polski przemysł moŜe i
powinien w jak największym stopniu uczestniczyć w
pracach związanych z budową polskich elektrowni
jądrowych. Jego zaangaŜowanie w ten proces oznacza
nie tylko utrzymanie juŜ istniejących i stworzenie
nowych miejsc pracy, ale takŜe moŜliwość istotnego
postępu technologicznego. Takie podejście w pełni
wpisuje się w długoterminową strategię rozwoju
gospodarczego kraju.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Zapewnienie udziału polskiego przemysłu w
programie energetyki jądrowej
Analiza moŜliwości zaangaŜowania polskich
przedsiębiorstw w budowę elektrowni
jądrowych w Polsce została wykonana przez
potencjalnych dostawców technologii:
- Areva,
- Westinghouse,
- Inni vendorzy.
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Współpraca międzynarodowa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Prace przygotowawcze do wdroŜenia PEJ
– zgodnie z obowiązującymi regulacjami UE i prawem
międzynarodowym
– zgodnie z wytycznymi i rekomendacjami MAEA; misje INIR i IRRS
w Polsce
Rola Agencji Energii Jądrowej (NEA) przy OECD;
– Pełne wykorzystanie członkostwa przez Polskę
Uczestnictwo Polski w inicjatywach międzynarodowych IFNEC (d.
GNEP) i GTRI
Współpraca bilateralna z CEA/AFNI
Perspektywy współpracy PAA (KDJ) z US NRC
MoU z Japonią, USA i Koreą
Kolejne inicjatywy współpracy bilateralnej
MINISTERSTWO GOSPODARKI
47