Jak Motywować - Hufiec ZHP Szczecin

Michał Dusza
Jak Motywować??
Czyli sztuka skutecznego zachęcania ludzi do pracy.
Szczecin 2003
Zebrał i opracował w ramach próby podharcmistrzowskiej
pwd. Michał Dusza [opiekun hm. Rafał Raniowski].
Materiał do użytku wewnątrzorganizacyjnego.
Konsultacja:
KSI Hufca Szczecin-Pogodno;
Motywacja - co to jest?
Cóż to takiego ta "motywacja"? Otóż jest to
wewnętrzny impuls, potrzeba czy pragnienie
wykonania jakiegoś postawionego sobie zadania.
Bibliografia:
hm. Robert Bokacki, Motywacja, czyli co robić, aby instruktorzy
chcieli pracować lepiej, „W kręgu” marzec1998
Jacek Bartkowiak, Sztuka motywacji, materiały AIESEC
CSI ZHP, System motywowania Kadry w Zespole Kształceniowym Gawędy- zasłyszane
Abraham Maslow uważa, że ludzie dążą do zaspakajania
swoich potrzeb w ściśle określonej kolejności. Wszystkie
działania człowieka są wynikiem dążeń do zaspokojenia
potrzeb, które Maslow podporządkował ze względu na
siłę oraz kolejność ich zaspokajania.
Potrzeby fizjologiczne (zwane popędami): pojawiają się
bez woli człowieka i domagają się natychmiastowego
zaspokojenia, należą do nich: m.in. pragnienie,
zmęczenie, głód, ochrona organizmu przed szkodliwym
działaniem czynników zewnętrznych, odpoczynek. Te
potrzeby są podstawą piramidy.
Ważne reguły w karaniu i nagradzaniu.
-
Potrzeba bezpieczeństwa (zarówno fizycznego jak
i psychicznego). Są to: potrzeba opieki, oparcia,
zależności, protekcji, unikanie zagrożenia, wolności od
lęku, niepokoju, chaosu, przestrzegania określonych
praw.
Potrzeby społeczne: potrzeba łączenia się z innymi
ludźmi w grupy, potrzeba życzliwości, miłości,
organizacji, poczucia wspólnoty, niesienia pomocy
słabszym.
Potrzeba prestiżu i uznania: są to dwie grupy dążeń
ludzkich:
– potrzeba potęgi, wyczynu, wolności,
– potrzeba respektu i uznania ze strony innych,
ludzi, dobrego statutu społecznego, sławy,
dominacji,
Potrzeba
samorealizacji:
potrzeba
identyfikacji
i rozwoju Ja, głód wiedzy, poczucie własnej wartości,
godności osobistej, dążenie do rozwoju.
-
-
-
Opracuj system kar i nagród w swojej drużynie
niech wszyscy harcerze o nim wiedzą.
Nie nagradzamy pod wpływem impulsu i nigdy nie
karzemy w chwili złości.
Kary i nagrody muszą być dostosowane do wieku
dziecka.
Liczą się chęci- nagradzamy nie tylko czyny, ale
szczególnie w przypadku młodszych również
starania.
Harcerz zawsze musi wiedzieć, za co dostaje karę
Nie karzemy, jeśli dziecko zrobiło coś niechcący
albo nieświadomie.
Jesteśmy konsekwentni, ale i elastyczni. Raz
ustalonych reguł nie można dowolnie zmieniać
i lekceważyć, ale w nadzwyczajnych sytuacjach
możliwe jest ustępstwo.
Starajmy
się
pokazywać
harcerzowi,
że
dostrzegamy jego dobre zachowanie. Karzemy złe
uczynki, ale nie traktujmy grzeczności jak coś
naturalnego.
Nagradzanie i karanie:
Karanie zanim wymierzymy karę powinniśmy się chwile
zastanowić.
Dlaczego
nasz
podopieczny
coś
przeskrobał? Z nudów, z niewiedzy, głupoty?
Za nim nałożymy karę musimy porozmawiać z naszym
harcerzem, może zamiast kary potrzeba go pocieszyć?
Zawsze musimy pamiętać, że postępowanie dziecka
może być naszą winą. Co innego, jeżeli harcerz kłamie,
dokucza innym, wymiguje się od obowiązków.
Za kłamstwo po rozmowie z podopiecznym powinnyśmy
karać. Kara musi być jednak przemyślana i adekwatna
do winy. Nie może być śmiesznie niska, ani też
drastycznie wysoka. Niewłaściwe jest karanie pracą,
zmywaniem naczyń albo dodatkową wartą, taka kara
uczy złego podejścia do obowiązków. Dyscypliny
harcerze nie nauczą się przemocą, tylko mądrością,
konsekwencją i stanowczością. To nie sama kara, ale jej
nieuchronność ma powstrzymać od złego zachowania.
Nagradzanie jest oczywiście milsze od karania, ale i ono
nie jest łatwą sztuką. Przede wszystkim jako osoby
kierujące zespołami ludzi powinniśmy opracować system
nagród. Na jego początku powinna znaleźć się zwykła
pochwała. Słów uznania z ust drużynowego nigdy
za wiele. Niby zwyczajne słowa, ale budują w naszym
podopiecznym wiarę w jego możliwości i dopingują do
dalszych starań. Ważne by dobre słowa słyszał również
dostając inną nagrodę. Miłym zwyczajem może być
podsumowanie dnia gdzie każdy będzie miał okazje
podziękować lub przeprosić kogoś za coś, co się stało
w danym dniu.
Maslow twierdzi, że jeżeli zostają zaspokojone
potrzeby niższego rzędu i przestają służyć jako
czynnik motywujący, do głosu dochodzą potrzeby
wyższego rzędu oraz potrzeby dodatkowe.
Przez potrzeby dodatkowe należy rozumieć takie, które
mogą ujawniać się tylko u niektórych ludzi. Dla przykładu
mogą to być potrzeby wiedzy, czy też potrzeby
estetyczne.
Pracując z drużyną czy innym zespołem
harcerskim musimy nauczyć się wykorzystywać
hierarchię potrzeb do motywowania naszych dzieci. Dla
nas najważniejsze do wykorzystania są potrzeby
społeczne, prestiżu, uznania oraz samorealizacji.
Pamiętajmy, że mamy dużo różnych narzędzi
metodycznych, które nam to ułatwiają. Kolejny zdobyty
stopień czy też sprawność są powodem do dumy
i zachęcają do dalszych starań. System kar i nagród dobre i rozsądne ich stosowanie również wpłynie na
poziom motywacji. Współzawodnictwo to dobry sposób
na przyspieszenie podkręcenie tempa pracy, należy
jednak uważać by współzawodnictwo nie przerodziło się
w rywalizację. Pamiętajmy, że poziom motywacji nie jest
stały musimy ciągle go podsycać inaczej zgaśnie.
SKĄPSTWO
MŁODZIEŃCY
Do rabina przychodzi strzec znany ze skąpstwa, który się
skarży, że pomimo to, iż całe życie ciężko pracował
dbając o rodzinę, to na starość wszyscy się od niego
odwrócili. Rabin pomyślał chwilkę i zawołał go żeby
podszedł do okna. Zapukał w szybę i zapytał: - Powiedz
mi, co to jest? - To jest szyba. No dobrze, powiedział
rabin, ale jak patrzysz na nią, to, co widzisz? - No, widzę
ulicę i innych ludzi. Dobrze, powiedział rabin
i zaprowadził go w kierunku lustra. Zapukał palcem
w szkło pytając: - A co to jest? - Lustro, powiedział stary.
- Tak, ale, z czego zrobione? - W zasadzie też z szyby,
powiedział skąpiec. - A co w niej widzisz? - Widzę siebie,
mówi stary. - No widzisz, mówi rabin, to jest szyba
i tamto. A wiesz, czym różni się szyba okienna od
lustrzanej? Tym, że lustrzana jest powleczona srebrem.
Tam jak patrzysz to widzisz przez nią innych ludzi, a tutaj
jak w grę weszło tylko kilka gram srebra to widzisz tylko
siebie!
Dwaj młodzieńcy mieszkali w pewnej wiosce, w której
również mieszkał człowiek, słynący ze swej mądrości. Ze
wszystkich okolic zjeżdżali się do niego ludzie z prośbą
o rady i każdemu umiał pomóc. Pewnego dnia chłopcy
postanowili
sobie
z
niego
zażartować.
Zadamy mu zagadkę, na którą mimo swojej mądrości,
nie będzie umiał odpowiedzieć. Złapiemy ptaka i
zapytamy go czy ten ptak jest żywy, czy martwy. Jeżeli
powie, że martwy, to pokażemy, że jest żywy. Jeżeli
powie, że żywy, to ściskając go w dłoni zabijemy go i
pokażemy, że jest martwy. Tak też zrobili. Przyszli do
mędrca i trzymając ptaka za plecami, zadali mu pytanie: "Mądry człowieku, czy możesz powiedzieć, co mamy w
ręku". Starzec popatrzył na nich przenikliwie i
odpowiedział: - "Macie ptaka". - "A czy ten ptak jest żywy
czy martwy"? - "To już jest w waszych rękach".
Zasady udzielania konstruktywnej krytyki.
12 zasad wydobywania z ludzi to, co najcenniejsze.
1. Przeanalizuj motywy- zastanów się, co chcesz przez
krytykę osiągnąć.
2. Mów zawsze w pierwszej osobie.
3. Unikaj stereotypów: „jesteś jak dziecko”, „no tak
blondynka”.
4. Nie używaj argumentów personalnych, krytykuj
zachowanie, nie osobę.
5. Nie krytykuj wielu rzeczy na raz. Jeżeli chcesz
wpłynąć na zachowanie rób to stopniowo.
6. Bądź konstruktywny i pomocny. Proponuj pożądane
kierunki zmiany zachowania.
7. Mów konkretnie o danej sytuacji.
8. Unikaj dobrych rad.
9. Krytyka ma służyć osobie krytykowanej.
1. Od ludzi, którymi kierujesz oczekuj tego, co
najlepsze.
2. Zauważaj potrzeby drugiego człowieka.
3. Wysoko stawiaj poprzeczkę doskonałości.
4. Stwórz środowisko gdzie niepowodzenie nie oznacza
przegranej.
5. Jeżeli ktoś zdąża tam gdzie ty dołącz do niego.
6. Wykorzystuj wzorce by zachęcać do sukcesu.
7. Okazuj uznanie chwal osiągnięcia.
8. Stosuj
mieszankę
wzmacniania
pozytywnego
i negatywnego.
9. Potrzebę
współzawodnictwa
wykorzystuj
w sposób umiarkowany.
10. Nagradzaj współpracę.
11. Pozwalaj, by w grupie zdarzały się burze.
Staraj się własną motywację utrzymać na wysokim
poziomie!!!
Przekazuj informacje w następującej kolejności:
- Wiadomość o charakterze pochwalno –pouczającym
- Wiadomość o charakterze korygująco –pouczającym
- Wiadomość o charakterze pochwalno –pouczającym
Motywacja zespołu – pracując w zespole, czy też
kierując nim musimy pamiętać o kilku sprawach
wpływających na poziom motywacji tego zespołu. Aby
zespół pracował lepiej pamiętaj o:
-
Atmosferze
w
zespole,
kontaktach
społecznych.
Urozmaiconej pracy.
Możliwości
samodoskonalenia
członków
zespołu.
Stylu kierowania zespołem.
Nadaniu sensu wykonywanej pracy.
Udzieleniu informacji zwrotnej - ocenie
wyników pracy.
Dobrej organizacji.
Partnerskiej komunikacji.
Jeżeli weźmiesz pod uwagę te czynniki zespół będzie
dobrze pracował. Nawet, jeżeli będą zdarzały się
konflikty to dobrze świadczy to o tym, że zespół pracuje,
a odpowiednio wykorzystany konflikt może przynieść
pozytywne w znamionach skutki.
CHŁOPIEC
Był sobie pewnego razu chłopiec o „złym” charakterze.
Jego ojciec dał mu woreczek gwoździ i kazał wbijać po
jednym w płot za każdym razem, kiedy straci cierpliwość
i pokłóci się z kimś. Pierwszego dnia chłopiec wbił w płot
37 gwoździ. W następnych tygodniach nauczył się
panować nad sobą i liczba wbijanych gwoździ malała
z dnia na dzień Odkrył, że łatwiej jest panować nad sobą
niż wbijać gwoździe. Wreszcie nadszedł dzień, w którym
chłopiec nie wbił w płot żadnego gwoździa. Poszedł wiec
do ojca i powiedział mu to. Wtedy ojciec kazał mu
wyciągać z płotu jeden gwoźdź każdego dnia, kiedy nie
straci cierpliwości i nie pokłóci się z nikim. Mijały dni
i w końcu chłopiec mógł powiedzieć ojcu, że wyciągnął
z płotu wszystkie gwoździe. Ojciec zaprowadził chłopca
do płotu i powiedział: "Synu, zachowałeś się dobrze, ale
spójrz, ile w płocie jest dziur. Płot nigdy już nie będzie
taki, jak dawniej. Kiedy się z kimś kłócisz i mówisz mu
coś złego, zostawiasz w nim ranę. Możesz wbić
człowiekowi nóż, a potem go wyciągnąć, ale rana
pozostanie. Nieważne, ile razy będziesz przepraszał,
rana pozostanie.