D - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

Sygn.akt III AUa 55/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 czerwca 2014r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Bohdan Bieniek (spr.)
Sędziowie: SO del. Marzanna Rogowska
SA Piotr Prusinowski
Protokolant: Agnieszka Charkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 czerwca 2014 r. w B.
sprawy z odwołania E. B.
przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
o przywrócenie terminu do złożenia zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego
na skutek apelacji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 listopada 2013
r. sygn. akt V U 1552/12
I. oddala apelację,
II. zasądza od Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w B. na rzecz E. B. kwotę
120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.
Sygn. akt III AUa 55/14
UZASADNIENIE
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 13.07.2012r. odmówił E. B. przywrócenia
terminu do złożenia zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o nie przekroczeniu kwoty należnego podatku
dochodowego od przychodów z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej za 2011 rok, ponieważ w ocenie
organu rentowego wnioskodawca nie wykazał, że nie ponosi winy w uchybieniu terminu.
W odwołaniu E. B. domagał się zmiany zaskarżonej decyzji organu rentowego i przywrócenia terminu twierdząc, że
opóźnienie w złożeniu zaświadczenia spowodowane było chorobą.
Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 6 listopada 2013 roku zmienił zaskarżoną decyzję i przywrócił E.
B. termin do złożenia zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o nie przekroczeniu kwoty należnego podatku
dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok 2011 r. oraz zasądził od Prezesa
Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz E. B. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego.
Sąd I instancji ustalił, że decyzją z dnia 31 maja 2012 roku organ rentowy stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego
rolników odwołującego od dnia 15 maja 2012 roku, ponieważ wznawiając prowadzenie działalności gospodarczej
od dnia 15.05.2012 roku nie udokumentował kwoty podatku należnego za 2011 rok. W dniu 15 czerwca 2012 roku
odwołujący złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia zaświadczenia.
Nadto Sąd ustalił, że wznowienie działalności gospodarczej przez odwołującego nastąpiło z dniem 15 maja 2012
roku. Stosownie do art. 5a ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 3 E. B. zobowiązany był do złożenia w Kasie oświadczenia
o kontynuowaniu tego ubezpieczenia wraz z zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego lub oświadczeniem,
że nie została przekroczona kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów
z pozarolniczej działalności gospodarczej w terminie 14 dni od wznowienia działalności. Termin do złożenia tego
zaświadczenia upłynął więc z dniem 29 maja 2012 roku.
Z dalszych ustaleń wynika, że odwołujący wymagane ustawą zaświadczenie przedłożył organowi rentowemu z dniem
31 maja 2012 roku, co uzasadnił chorobą uniemożliwiającą poruszanie się i złożeniem informacji o należnym podatku
dochodowym.
Sąd I instancji wskazał, że z informacji udzielonej przez Naczelnika Drugiego urzędu Skarbowego w B. z dnia
06.09.2012 roku wynika, że odwołujący w dniu 31 maja 2012 roku złożył wniosek o wydanie zaświadczenia oraz
osobiście je odebrał tego samego dnia. Organ rentowy utrzymywał, że odwołujący był poinformowany o obowiązku
składania zaświadczeń, bowiem decyzja z dnia 27.06.2011 roku w pkt 3 informacji zawierała stosowne pouczenie.
Przesłuchani w sprawie świadkowie oraz w charakterze strony E. B. zeznali, że pod koniec maja 2012 roku odwołujący
miał silną biegunkę i wymioty przebywając czasowo na K. K., gdzie położone jest gospodarstwo rolne.
W ocenie Sądu Okręgowego wbrew odmiennemu stanowisku organu rentowego należało dać wiarę odwołującemu, że
uchybienie terminu nastąpiło w wyniku zdarzeń losowych – choroby, która uniemożliwiła mu swobodne poruszanie
się. W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd Okręgow uznał odwołanie za uzasadnione. Mając powyższe na uwadze
na mocy art. 47714 § 2 kpc orzeczono jak w sentencji wyroku.
Organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucił mu:
I. naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności:
1.art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego poprzez:
- nie zebranie pełnego materiału dowodowego na skutek oddalenia wniosku dowodowego pełnomocnika organu
rentowego w przedmiocie zażądania pełnej dokumentacji odwołującego z Urzędu Skarbowego,
- dokonanie błędnych i sprzecznych z materiałem dowodowym ustaleń, iż E. B. nie złożył z powodów losowych
– choroby, zaświadczenia, że nie została przekroczona kwota należnego podatku za poprzedni rok podatkowy od
przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej,
2.art. 236 kpc w związku z § 99 regulaminu urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2007 r. nr 38, poz. 249 z
późn. Zmianami ) poprzez sprzeczne z treścią tych przepisów zobowiązanie Sądu I instancji do złożenia listy pytań do
świadków, słuchanych w drodze pomocy sądowej przez Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim ,
3. 57 §2 i 3 kodeksu postępowania administracyjnego poprzez przywrócenie odwołującemu w/w terminu, mimo
iż wniosek o jego przywrócenie został złożony po upływie siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia, a więc
przywrócenie terminu jest niedopuszczalne.
II. naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:
1.art. 5a ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz.
U. 2013 r. 1403 j.t.) przez błędną wykładnię tego przepisu polegająca na tym, że Sąd I instancji błędnie przyjął , że w
oparciu o ten przepis można przywrócić odwołującemu termin do złożenia zaświadczenia urzędu skarbowego o nie
przekroczeniu kwoty należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za
rok 2011,
2. art. 5a ust. 7 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników w związku z art. 57 § 2 i 3
k.p.a. przez błędne zastosowanie tych przepisów i przywrócenie odwołującemu terminu do złożenia zaświadczenia o
nie przekroczeniu kwoty podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok 2011
r., mimo iż wniosek o przywrócenie tego terminu został złożony z uchybieniem 7 dniowego terminu do jego złożenia ,
wynikającego z w/w art. 57 § 2 i 3 k.p.a., a ponadto, nie można przyjąć w świetle zebranego materiału dowodowego,
że odwołujący udowodnił, że niezachowanie tego terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych,
3. art. 5a ustęp 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników przez błędne niezastosowanie tego przepisu, mimo iż
odwołujący nie złożył w terminie 14 dni od wznowienia działalności gospodarczej ani zaświadczenia, ani oświadczenia,
że nie została przekroczona kwota podatku za poprzedni rok kalendarzowy.
Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania w całości.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd I instancji dokonał w sprawie prawidłowych ustaleń faktycznych. Istota niniejszego procesu koncentrowała się
wokół zagadnienia związanego z wykładnią terminu „zdarzenie losowe” o którym mowa w treści art. 5 a ust. 7 ustawy
z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie z treścią przytoczonego przepisu terminy
określone w ust. 1 pkt 1 i ust. 4 mogą zostać przywrócone na wniosek zainteresowanego rolnika lub domownika, jeżeli
ten rolnik lub domownik udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.
Hipotezą omawianej normy objęte są dwa stany faktyczne. Pierwszy dotyczy sytuacji, w której rolnik podejmuje
po przerwie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. W takim wypadku powinien złożyć w Kasie
oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej
działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności [art.5 a ust.1 pkt 1]. Drugi przypadek dotyczy rolnika,
który prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do złożenia w Kasie do 31 maja każdego roku
podatkowego zaświadczenia albo oświadczenia, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego, o której
mowa w ust. 1 pkt 5. W sprawie mamy do czynienia z pierwszym z wyżej opisanych zdarzeń. W każdym wypadku
terminy mogą zostać przywrócone jedynie w wypadku wystąpienia zdarzeń losowych.
Nie budzi wątpliwości, że wspomniany termin jest terminem zawitym prawa materialnego, a jego niedochowanie
powoduje ustanie ubezpieczenia z dniem, do którego rolnik lub domownik obowiązany był złożyć zaświadczenie. W
tym wypadku zasada, że terminy prawa materialnego nie podlegają przywróceniu została wyłączona przez wyjątek
uregulowany w treści art. 5 ust. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Tego rodzaju regulację należy
potraktować jako wyraz zgody - ze względu na nieproporcjonalność przyczyny do skutku - na reasumpcję decyzji
deklarującej wyłączenie z ubezpieczenia rolniczego przez wykazanie stanu rzeczy uzasadniającego istnienie przesłanek
pozostania w ubezpieczeniu rolniczym. [ por. wyrok SN z dnia 6.03.2012r. w sprawie I UK 330/11]
W judykaturze Sądu Najwyższego zwrócono uwagę, że art. 5a ust. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników
stanowi samodzielną podstawę przywracania terminów określonych w tym przepisie, wyłączając możliwość i potrzebę
powoływania art. 58 k.p.a. i art. 168 k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2010 r., I UK 49/10, OSNP
2011 nr 23-24, poz. 304 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 12 września 2007 r., (...) SA/Wa
(...), z dnia 9 stycznia 2008 r., (...) SA/Wa (...) i z dnia 7 listopada 2007 r., (...) SA/Wa (...), niepublikowane).
Z drugiej strony nie ma w sprawie przesłanek, by oceniać przywrócenie terminu w kontekście braku winy rolnika, gdyż
jedyną okolicznością podlegającą badaniu jest występowanie przesłanki obiektywnej w postaci zdarzenia losowego,
czyli okoliczności nadzwyczajnej i nieprzewidzianej, której nie można było przezwyciężyć w określonym momencie.
Zatem zdarzenie losowe należy klasyfikować jako zdarzenie nieprzewidziane i nieuchronne, które uniemożliwiło
stronie dopełnienie w terminie czynności. Chodzi o każdy przypadek siły wyższej, zachodzący w sposób
nieprzewidywalny i nieuchronny, a także o inne zdarzenia "przypadkowe" (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 11
lipca 1930 r., III. 2 C. 167/30, PS 1931, poz. 498, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1952 r., CR 962/51, OSN
1954 Nr I, poz. 2; z dnia 7 lutego 1953 r., I С. 60/53, OSN 1954 nr 2, poz. 35; z dnia 9 lipca 1962 r., I CR 54/62, OSNCP
1963 nr 12, poz. 262; z dnia 28 września 1971 r., II CR 388/71, OSNCP 1972 Nr 3, poz. 58; z dnia 18 grudnia 2002 r.,
I PK 12/02, OSNP 2004 Nr 12, poz. 206 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów z dnia 12 października 1995 r., III AZP
19/95, OSNAPiUS 1996 nr 10, poz. 133). Zgodnie z ustalonym w nauce prawa poglądem, przez siłę wyższą - według
teorii obiektywnej, która została przyjęta w orzecznictwie - należy rozumieć przyczynę zdarzeń, których nie można
było uniknąć ani też uczynić nieszkodliwymi przez użycie środków leżących w granicach zwyczajnej zapobiegliwości.
"Zdarzenie losowe" w rozumieniu art. 5a ust. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oznacza spowodowane
zarówno działaniem sił przyrody, jak i działaniem innego człowieka, zdarzenie nieprzewidywalne, niemożliwe do
uniknięcia i niezależne od woli osoby wywodzącej z niego skutki prawne. [tak SN w wyroku z dnia 10.06.2010r.
w sprawie I UK 49/10]. W pisemnych motywach powołanego orzeczenia wskazano także, że przywrócenie
przekroczonego terminu do złożenia przez rolnika w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zaświadczenia o
wysokości należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni
rok podatkowy następuje jedynie na wniosek zainteresowanego. Zważywszy na podobieństwo regulacji art. 5a ust.
7 powołanej ustawy do art. 265 § 1 k.p., można uznać za aktualny pogląd wyrażany na gruncie tego ostatniego
przepisu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2007 r., II PK 224/06, LEX nr 375697), iż dokonanie spóźnionej
czynności (w tym przypadku - złożenie wymaganego dokumentu) należy uznać jako zawierające implicite wniosek o
przywrócenie terminu, a rygorystyczne traktowanie konieczności uzasadnienia wniosku zgłoszonego na podstawie art.
5a ust. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników zaprzeczałoby funkcji, jaką pełni to unormowanie. Omawiany
przepis nie ustanawia przy tym żadnego terminu do złożenia tej treści wniosku. W konsekwencji tegoż wniosek może
być złożony zarówno przed wydaniem przez organ rentowy decyzji o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników, jak
i po wydaniu takiej decyzji, w toku postępowania odwoławczego od niej.
W tym ujęciu oczywiste jest, że pojęcie „zdarzenie losowe” abstrahuje od kategorii zjawisk psychicznych, takich jak
wiedza, wola, zamiar, czy wina. W rezultacie przy jego wykładni nieuprawnione będzie odwoływanie się do elementów
subiektywnych.
Nie odchodząc od głównego nurtu rozważań, warto podkreślić, że między zdarzeniem losowym a naruszeniem
terminu musi istnieć związek przyczynowy. Jego charakter nie przedstawia się klarownie. Pomiędzy niezachowaniem
terminu a zdarzeniem losowym powinna istnieć relacja temporalna. Znaczy to tyle, że zdarzenie to powinno wystąpić
przynajmniej przed ekspiracją terminu. Wydaje się jednak, że istotniejsze są powiązania funkcjonalne zachodzące
między niezachowaniem terminu a zdarzeniem losowym. W tym ujęciu zrozumiałe jest, że przy kwalifikacji spełnienia
przesłanki z art. 5a ust 7 ustawy, nie można całkowicie pominąć uwarunkowań indywidualnych dotyczących
ubezpieczonego. Oznacza to, że o ile wystąpienie zdarzenia losowego pozostaje poza sferą przeżyć ubezpieczonego,
to jednak relacja zachodząca pomiędzy nim a bezskutecznym upływem terminu podlega wartościowaniu de casu
ad casum. Odnosząc się do indywidualnych okoliczności niniejszej sprawy należy podkreślić, iż choroba rolnika
plasuje się w katalogu przyczyn typowych dla zdarzeń losowych. Jednocześnie udokumentowanie tej choroby na
potrzeby udowodnienia istnienia zdarzenia losowego nie wymaga określonej procedury formalnej, w szczególności
legitymowania się zaświadczeniem lekarskim o niezdolności do pracy. Wykazanie przyczyny uniemożliwiającej
dokonanie czynności może mieć miejsce za pomocą dowolnego środka dowodowego, a jego ocena mieści się w
granicach swobodnej oceny dowodów.
W nieniniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia treści art. 233 §1 kpc. W myśl wyrażonej w
tym przepisie zasady swobodnej oceny dowodów, Sąd ocenia ich wiarygodność stosownie do własnego przekonania.
Jednocześnie powinien dokonać wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. Przy tej
ostatniej czynności Sąd jest zobligowany uwzględnić wszystkie dowody przeprowadzone w postępowaniu, jak też
uwzględnić wszelkie okoliczności towarzyszące ich przeprowadzaniu [vide wyrok SN z dnia 11.07.2002r. w sprawie
IV CKN 1218/00]. Granice swobodnej oceny dowodów winny być wyznaczone wymogami prawa procesowego,
doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia. W myśl powyższych dyrektyw Sąd I instancji rozważa
w sposób racjonalny i wszechstronny materiał dowodowy, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych, a
wiążąc ich moc i wiarygodność odnosi do pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie [zob. wyrok
SN z dnia 10.06.1999r. w sprawie II UK 685/98]
W związku z powyższym o naruszeniu art. 233 § 1 kpc można mówić w sytuacji wykazania Sądowi I instancji uchybienia
podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego
rozumowania, zasadom doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów.
W przedmiotowej sprawie stanowisko Sądu pierwszej instancji zostało należycie umotywowane i odpowiada wyżej
wymienionym dyrektywom. Po pierwsze, nie było przesłanek do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego
w przedmiocie zażądania dodatkowej dokumentacji z Urzędu Skarbowego. Na karcie 97 akt pozwanego znajduje się
zaświadczenie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 31 maja 2012r., z którego wynika kwota należnego
podatku za rok 2011. Wymieniona tam suma [539zł] nie przekracza pułapu określonego w treści art. 5 a ust. 1 pkt 5
ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Na marginesie można zauważyć, że wnioskodawca nie kwestionował faktu odnośnie świadomości i obowiązku
przedłożenia przedmiotowego zaświadczenia w terminie 14 dni od daty wznowienia pozarolniczej działalności
gospodarczej. Stąd też wnioski dowodowe w tym kierunku nie zmierzały do wyjaśnienia okoliczności spornych.
Także poza sporem pozostawał termin złożenia przez wnioskodawcę rocznego zeznania podatkowego. Wiadomym
pozostaje, iż stosowne zeznanie podatkowe powinno być złożone do 30 kwietnia danego roku kalendarzowego.
Złożenie zeznania pozwala oczywiście na ustalenie należności podatkowej z tytułu prowadzenia pozarolniczej
działalności gospodarczej.
W apelacji organ rentowy podnosi, że wnioskodawca posiadając informacje o konieczności złożenia przedmiotowego
zaświadczenia powinien wcześniej dokonać powyższej czynności nie zostawiając jej na ostanie dni biegnącego
terminu. Abstrahując w tym miejscu od okoliczności, że w realiach niniejszej sprawy nie badamy zawinienia
odwołującego się, to w ocenie Sądu Apelacyjnego fakt, iż wnioskodawca pozostawił czynność wniesienia odwołania na
ostatnie dni ustawowego terminu nie stanowi przesłanki do uznania, iż w ten sposób zniwelowana została możliwość
odwoływania się do pojęcia zdarzenia losowego. Nawet przy badaniu zawinienia w orzecznictwie przyjmuję się, że
zwlekanie z dokonaniem czynności do ostatniego dnia terminu nie może być oceniane jako działanie zawinione
przez stronę. Jeżeli więc, zdarzenie uniemożliwiające jej dokonanie nastąpiło dopiero w ostatnim dniu terminu niedokonanie czynności jest niezawinione. (postanowienie SN z dnia 20 maja 1970 r., II CR 184/70, wyrok WSA z
dnia 13 stycznia 2006 r., (...) SA/Wa (...)).
Podkreślić należy, że zarzut sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego
może tylko wówczas wzruszyć zaskarżony wyrok, gdy istnieje dysharmonia między materiałem zgromadzonym
w sprawie a konkluzją, do jakiej doszedł Sąd na jego podstawie. To natomiast, że określone dowody ocenione
zostały niezgodnie z intencją strony skarżącej nie oznacza jeszcze, iż Sąd dopuścił się naruszenia art.233 § 1kpc.
Odnosząc się do zarzutu dokonania błędnych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, iż wbrew
apelującemu, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że E. B. nie złożył z powodów losowych - choroby wymaganego
zaświadczenia. Świadczy o tym zebrany w sprawie materiał dowodowy. W szczególności zeznania świadków oraz
samego odwołującego wskazują, że wnioskodawca w dniach 28-31 maja 2012 r. chorował na grypę żołądkową.
Zeznania te są spójne i logiczne, zarówno co do okresu choroby jak i charakteru zauważonych objawów choroby. Za
zgodne z doświadczeniem życiowym należy uznać argumenty odwołującego, że powyższa choroba uniemożliwiła mu
swobodne poruszanie się i załatwienie spraw urzędowych. Nie ulega wątpliwości, że grypa żołądkowa dotyka osoby w
sposób szybki i nieprzewidywalny, a jej objawy są dotkliwe, uniemożliwiające powodujące w większości przypadków
wyjście poza miejsce zamieszkania. W tym miejscu warto podkreślić, iż w chwili zachorowania wnioskodawca
znajdował się poza swoim stałym miejscem zamieszkania w K. K., 50 km od B., a w odległości 2km do najbliższego
przystanku autobusowego. Ówczesne miejsce pobytu uniemożliwiało mu udanie się do lekarza rodzinnego i uzyskanie
stosownego dokumentu potwierdzającego chorobę. Z drugiej strony należy zgodzić się z Sądem I instancji, że powyższe
schorzenie nie wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej pogotowia ratunkowego. Zazwyczaj osoby takie leczone są
w poradni lekarza rodzinnego. Za uzasadnione należy uznać twierdzenia odwołującego, że nie miał możliwości udania
się do lekarza rodzinnego, a pomoc w postaci zakupu leków otrzymał od sąsiada, co w tych okolicznościach należy
uznać za zgodne z zasadami doświadczenia życiowego.
Okoliczność, iż w księgach pracy pogotowia ratunkowego oraz księgach ambulatoryjnych nie stwierdzono, aby świadek
K. zwracał się z prośbą o pomoc dla wnioskodawcy nie oznacza, że definitywnie, że takiego telefonu nie wykonano. Sąd
odmówił przesłuchania nagrania i tego rodzaju decyzja w okolicznościach niniejszej sprawy jest zasadna. Po pierwsze,
już z zeznań samej dyspozytorki pogotowania wynika, że nie każdy dzwoniący przedstawia się z imienia i nazwiska,
zwłaszcza gdy dzwoni w sprawie pomocy sąsiedzkiej związanej z takim schorzeniem, na które cierpiał odwołujący.
Zwykle taki telefon w takim wypadku spełnia rolę porady telefonicznej. Po wtóre, trzeba oceniać relację przyczyny do
skutku. I tak osobowe źródła dowodowe zostały uznane przez Sąd Okręgowy za wiarygodne. Już w oparciu o nie można
z całą stanowczością stwierdzić zaistnienie zdarzenia losowego, a ich dodatkowa weryfikacja poprzez sprawdzanie
księgi telefonicznej zasadnie została uznana za zbędną.
Zgodnie z art. 236 kpc w postanowieniu o przeprowadzeniu dowodu sąd oznaczy fakty podlegające stwierdzeniu,
środek dowodowy i stosownie do okoliczności - stosownie do okoliczności - sędziego lub sąd, który ma dowód
przeprowadzić, a ponadto, jeżeli to jest możliwe, termin i miejsce przeprowadzenia dowodu. Natomiast w myśl § 99
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 roku - Regulamin urzędowania sądów powszechnych
(Dz.U. z 2007 r. nr 38, poz. 249 z późn. zm.), w zleceniu przeprowadzenia dowodu w ramach pomocy sądowej
należy dokładnie określić, jakie czynności mają być dokonane, oznaczyć wyczerpująco fakty i okoliczności podlegające
stwierdzeniu przez poszczególne osoby, a w razie potrzeby przytoczyć też fakty i okoliczności, na które należy
zwrócić szczególną uwagę. Przepisy powyższe zawierają wymagania, jakim powinno odpowiadać postanowienie o
przeprowadzeniu dowodu.
Tak też postąpiono w przedmiotowej sprawie. Za akceptowalną praktykę należy uznać sformułowanie pytań do
świadków, czy też stron, biegłych, a taki sposób procedowania nie narusza przepisów postępowania. O terminie
czynności zawiadomione są strony, które mają prawo wziąć udział w czynności, a zatem mogą reagować na treść pytań
zadanych świadkowi, czy też dookreślić kwestię w nich poruszoną. Dodatkowo podkreślić trzeba, że sąd w zakresie
zleconego postępowania dowodowego może każde pytanie uchylić, zmienić lub zadać inne dodatkowe[ art.239 kpc].
Nie można zaakceptować zarzutu naruszenia art. 57 § 2 i 3 kpa. [ de facto skarżący ma na myśli art. 58 § 2 i 3
kpc]. W postępowaniu odwoławczym od decyzji organu rentowego zasady prowadzenia procesu określają przepisy
postępowania cywilnego. Odnosząc się do powyższego zarzutu wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie znajduje
zastosowania art. 58 kpa, ponieważ art. 5a ust. 7 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym
rolników (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), stanowi samodzielną podstawę przywracania terminów
określonych w tym przepisie, wyłączając możliwość i potrzebę powoływania art. 58 kpa. [tak Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 6 marca 2012 r. sygn. akt I UK 330/11.]
Reasumując powyższe rozważania Sąd Apelacyjny uznał podniesione w apelacji zarzuty za nietrafne i podzielił wnioski
Sądu Okręgowego, iż podnoszone przez odwołującego powody – nagła choroba, dla których uchybił terminowi do
złożenia wniosku o przywrócenie mu terminu do złożenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego
rolników wraz z zaświadczeniem z Urzędu Skarbowego po wznowieniu wykonywania pozarolniczej działalności
gospodarczej, jest zdarzeniem losowym, o którym mowa w art. 5a ust. 7 w/w ustawy, co dawało podstawę do
przywrócenia odwołującemu terminu do złożenia stosownego zaświadczenia.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.