O Andrzeju Mrozku - Teatr Polski we Wrocławiu

232
233
] Krzysztof Kucharski
Berek Joselewicz
wg Zenona Parviego i Jakuba Waksmana
fot. Bartosz Maz
Mrozio z krainy Oz
]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..Andrzej
.........................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..Mrozek
.........................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
...............................................................................................................
Mrozio był przynajmniej przez ćwierć wieku jedną z najbarwniejszych postaci teatralnego
Wrocławia, również towarzyską ozdobą najróżniejszych miejsc, że się nie wyrażę – salonów,
w których spotykała się artystyczna bohema. W czasach, kiedy takie miejsca jeszcze były. Andrzej
Mrozek, nazywany przez przyjaciół właśnie Mroziem, z wrocławskimi scenami związał się w roku
1963, do Teatru Polskiego (dalej TP) zaangażował go sam legendarny Zygmunt Hübner, który
krótko był dyrektorem przy ulicy Zapolskiej 3. Aktorski dyplom wystawiła mu w roku 1962 łódzka
„Filmówka”, a też i zagrał sobie w sześćdziesięciu pięciu filmach. Na razie ma jednak na koncie
o sześć premier teatralnych (!) więcej.
Pierwszą rolą, w której oglądałem go na dużej scenie TP, był wszędobylski i nadgorliwy Puk
we Śnie nocy letniej w reżyserii Jana Biczyckiego. To było późną jesienią roku pańskiego 1963.
A potem jakoś poleciało. Nie widziałem może kilkunastu jego ról. Z tego pierwszego spotkania z artystą Mrozkiem zapamiętałem też, a jakże, Igora Przegrodzkiego jako Tezeusza i Erwina
Nowiaszaka, który grał Lizandra.
Na początku ten Puk chyba sprawił, ale też osobowość mojego bohatera, że był najczęściej
obsadzany w rolach komediowych. Andrzej niemal zawsze prowokował zabawne sytuacje. Dawno temu wracał samolotem z Moskwy razem z Sylwestrem Chęcińskim. Ponieważ samoloty krajów socjalistycznych były chętnie porywane, pojawili się w nich po cywilnemu przedstawiciele
służb specjalnych. Za każdym takim nadawano komunikat, że nad naszym bezpieczeństwem
czuwa antyterrorysta. Mrozio, gdy to usłyszał, wstał i się ukłonił. Po wylądowaniu został, oczywiście, przez owe służby zatrzymany.
Miał i ma bardzo specyficzne poczucie humoru, mocno doprawione autoironią i ironią z łyżką
dobrodusznej złośliwości oraz mnóstwem surrealistycznych skojarzeń. Nic dziwnego, że w rolach
wesołków i błaznów widywało się go głównie w teatrze i trafiał też obowiązkowo do najróżniejszych projektów kabaretowych, na czele z Dreptakami pióra Andrzeja Waligórskiego. Szalona
rodzina dworowała sobie w różnych „przebraniach” z tego, co niosła rzeczywistość, w nieistniejącym już Klubie Dziennikarza, który mieścił się naprzeciwko dzisiejszego Centrum Handlowego Renoma. W trakcie swojego artystycznego stacjonowania przy ulicy Rzeźniczej w Teatrze
Współczesnym we Wrocławiu (1982–1987) Andrzej pojawił się na kabaretowej scence i tego
teatru. Rozśmieszał nas w programie Lekcja autorstwa Jana Kaczmarka. Co ciekawe, reżyserem
i animatorem tego przedsięwzięcia był dzisiejszy wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jacek Weksler.
Następną po Puku świetną i ważną rolą był błazen Probierczyk w komedii Jak wam się podoba (1966), który miał chronić Rozalindę i Celię w ich eskapadzie do Lasu Ardeńskiego. Błazen
Mrozka był tak samo momentami przebiegły, jak tchórzliwy i rubaszny prostak. Dominował
jednak inteligencją i wszechstronnością na tyle, żeby panować nad sytuacją. Tą rolą obdarzyła
go Krystyna Skuszanka, reżyserka i nowa wówczas dyrektorka (wspólnie z Jerzym Krasowskim)
największej dolnośląskiej sceny, a sama premiera stała się głośna w całej Polsce.
Na tej samej fali wznoszonej zagrał dwie klasyczne postacie commedii dell’arte: Pantalo­ne’a
w Błękitnym Potworze Carla Gozziego i Truffaldina w Momolu Carla Goldoniego – obie sztuki
wyreżyserował Giovanni Pampiglione (1971), który wtedy podjeżdżał swoim fiatem multipla
pod kawiarnię U Dreptaków przy ulicy Ofiar Oświęcimskich, gdzie spotykało się na kawie i winie
234 andrzej mrozek
środowisko nie tylko teatralne na początku lat 70. ubiegłego wieku. Od godziny 22:00, żeby tam
się dostać, trzeba było mieć specjalną kartę albo znać dobrze właścicielki. Kawiarnię prowadziły
od początku małżonki dwóch wrocławskich aktorów: Krystyna (żona Witka Pyrkosza) i Teresa
(druga połowa Pawła Galii). Późnym wieczorem po spektaklach i zdjęciach na różnych filmowych
planach zjawiali się aktorzy, reżyserzy, plastycy i reszta śmietanki. Wszyscy się doskonale znali.
Owe spotkania najczęściej kończyły się bladym świtem. W lecie, kiedy okolice Rynku zmywały
polewaczki, to był sygnał między innymi dla Mrozia, który wtedy odrywał się od baru i ruszał
w stronę domu. Na ramieniu miał piękną torbę z prawdziwej skóry kupioną w sklepie myśliwskim. Na wewnętrznej stronie klapy owej torby miał starannie wykaligrafowany adres. Stawał
przed polewaczką, milicyjnym radiowozem albo śmieciarką, pokazywał, gdzie chce jechać, i bez
słowa wsiadał. Nie zdarzyło się, żeby któryś tych służbowych pojazdów nie odwiózł go do domu.
Taksówek wtedy było jak na lekarstwo i kwitło się, czekając na nie godzinami na postoju.
Zaraz po tych dell’artowskich rolach z teatrem Krystyny Skuszanki żegnał się rolą Sir Andrzeja
Chudogęby w komediowym Wieczorze Trzech Króli (1972). Ta premiera już nie odniosła takiego sukcesu jak wcześniejsze propozycje duetu Skuszanka-Krasowski, który powoli zbierał się
i pakował bagaże, by się przenieść do Krakowa. Mrozek zagrał po swojemu, bez szarży i mrugania do publiczności, co było zresztą w tym teatrze niemożliwe. On swoje komediowe role zawsze
budował na naturalności, nie próbował granych przez siebie postaci „udowcipnić”. Wchodził
w rolę na tyle, by postać „przyjęła” jego ciało, sposób poruszania się. A znakomity komediowy
efekt uzyskiwał właśnie przez tę prostotę środków.
Oderwijmy się na chwilę od Mrozka rozbawiającego wszystkich, bo chciałem przypomnieć
jego Iwana Bezdomnego w ciekawej adaptacji Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa, którą
pod tytułem Czy pan widział Poncjusza Piłata? wyreżyserował Piotr Paradowski (1974). Tytułową
rolę grał Przegrodzki, Berlioza – Eliasz Kuziemski, a Jeszuę – Jan Peszek. Mrozek swoją postać
zbudował na przewrotności w pojedynkach na słowa z Berliozem-Kuziemskim i bezradności
człowieka, który coraz bardziej wikła się w konfliktowe sytuacje. Trochę właśnie przez pryzmat
postaci poety Iwana Bezdomnego oglądałem ładnych parę lat później jego doktora Bernarda
Rieux w Dżumie według Alberta Camusa (1983). Tyle że owo poczucie bezradności, które pokazywał w postaci poety z powieści Bułhakowa, tutaj podszyte było na początku strachem, który
stara się ukryć przed otoczeniem. Na tym próbuje zbudować swoją misję, ale ma świadomość,
że niewiele może zrobić. Mrozek starał się pokazywać, że siła doktora tkwi w konsekwentnym
działaniu. Spektakl w reżyserii Kazimierza Brauna zagrał pod firmą wrocławskiego Teatru Współczesnego.
Do Teatru Polskiego wrócił, by pojawić się na Scenie Kameralnej jako Estragon w Czekając
na Godota Samuela Becketta w reżyserii Andrzeja Makowieckiego (1988). W większości realizacji
sztuki ta postać przypomina trochę wiejskiego głupka. Mrozek dał jej sporo ciepła i poczucia
humoru, dzięki czemu Estragon był trochę barwniejszy i nie tak schematyczny. Nawet to jego
wspólne czekanie z Vladimirem nabrało innego wymiaru albo może głębszej tajemnicy.
W roku 1991 zagrał w Mein Kampf George’a Taboriego na Scenie Kameralnej poczciwego Żyda
i nędzarza Schloma Herzla, domorosłego filozofa, domokrążcę, sprzedawcę książek egzystującego w wiedeńskim przytułku, do którego trafia prostak, młody marny malarzyna z Braunau
235
bez grosza przy duszy – Adolf Hitler (Krzysztof Dracz), aspirujący do studiów w Akademii Sztuk
Pięknych. Herzl Andrzeja Mrozka razem z byłym kucharzem koszernym Lobkowitzem (Zygmunt
Bielawski) obnażają w dowcipnych dialogach wszystkie wady i kompleksy oraz prymitywny
antysemityzm przyszłego Führera. Właśnie Herzl podsuwa mu pomysł, by zajął się polityką.
To była bardzo subtelnie zagrana rola, bardzo wyrazista, ale lekko poprowadzona i bez tych
semickich schematów, które skostniały w naszej kulturze. Był w niej jakby ofiarą, która bawi się
katem, dworując z niego, bo nie przeczuwa, jak los potrafi być przewrotny.
Każdy widzi, że trochę się tylko „prześlizgnąłem” po Mrozku, który na razie zawiesił swój
teatralny życiorys na postaci Amstera w Berku Joselewiczu (2010), ale wrócić mi wypada
do tytułu. Andrzej ma w sobie cechy całego kwartetu bohaterów tej pięknej baśni Lymana Franka Bauma o wędrówce do krainy czarodzieja Oza. Jest osobą szalenie skromną, trochę wycofaną,
niezwykle wrażliwą, subtelną i bywa, że w siebie niewierzącą. Czarownika Oz zagrał w telewizyjnym widowisku wyreżyserowanym przez Jurka Bielunasa w roku 1995. Zdrowia i wiary,
Czarowniku...
]
Krzysztof Kucharski
ANDRZEJ
mROZEK
}
William Shakespeare
Juliusz Cezar
fot. Bartosz Maz