A w ogóle, to czym jest prawda?

Kartki z Duchowości Komunii • Seria VII, nr 127 –Sierpień 2010
A w ogóle, to czym jest prawda?
ODWOŁAJMY SIĘ DO RZECZYWISTOŚCI
BURKA (Francja 2009)
We Francji po wielomiesięcznym studiowania kwestii welonu całkowicie
zasłaniającego twarz muzułmanek
komisja 32 parlamentarzystów ze
wszystkich ugrupowań doszła do
pewnych konkluzji, uzgadniając stanowiska wszystkich ugrupowań politycznych i społecznych. Postanowiono więc uregulować tę sprawę normą
parlamentarną.
Zaproponowano zakaz używania welonu całkowicie zasłaniającego twarz
(tzw. burki) w urzędach administracji
publicznej, szczególnie w publicznych
środkach transportu, w szpitalach
i szkołach. Zakazano też kierowania
pojazdami przez osoby noszące taką
burkę.
Pluralizm religijny
Tematy tegorocznych refleksji
Wiele religii w naszym globalnym
domu (Wyzwania)
Wrogowi podasz kubek wody
(Hermeneutyka podejrzeń)
Wyjątkowi, obojętni, tolerancyjni…
- czy jacy?
Co mogą nam dać inne religie?
(Objawienie)
Wybrani, czy uprzywilejowani ?
Co Jezus mówi o innych religiach?
Pluralizm wyzwaniem dla Kościoła
Co to jest prawda ?
Różne drogi do Boga
Wieczernik religii
(Duchowość pluralizmu religijnego)
Jak dzisiaj być misjonarzem?
(Poczucie misyjności)
Żyjemy w dialogu
2
Zwyciężyło więc rozwiązanie pośrednie: między całkowitym zakazem, którego domagało się 65 % Francuzów, a dotychczasową dowolnością. Warto
zaznaczyć, że kilka tygodni wcześniej jeden z francuskich imamów domagał się wręcz całkowitego zakazu tego stroju, jako wcale nie nakazywanego przez proroka Mahometa, a ponadto ograniczającego godność kobiety.
Chyba nie warto, by burka, zwana też niqabem, stała się symbolem muzułmańskiego męczeństwa. Używana jest tylko przez jedną z mniejszości
islamskich. Zakaz jej używania w miejscach publicznych staje się wyraźnym sygnałem, że nie tylko jest sprzeczna z europejską kulturą, ale jest też
zamachem na godność kobiety, choćby akceptowały ją dobrowolnie.
PRZEMYŚLMY…
Prawda jako potwierdzenie
Prawda jest tylko jedna – nie można uznawać dwóch nawzajem sprzecznych ze sobą prawd. Coś zdarza się w taki sposób, gdyż nie zdarza się inaczej. Jestem sobą, gdyż nie jestem tobą. A ty jesteś sobą, bo nie jesteś mną.
Prawda rzeczy jest oddzielona i określona, jak rzeczy, które różnią się
między sobą. Poznawanie prawdy polega więc na dostrzeżeniu tych granic, oddzielających i wyróżniających jedną prawdę od drugiej. «Definicja –
określenie» prawdy to oddzielenie tego, co jest, od tego, czego nie ma, zaznaczając, że dana rzecz jest taka, gdyż nie jest inna. Wszystko reguluje zasada wykluczania: «albo ta, albo inna, nigdy obie naraz». Prawda jest jedna
i wyłączna. Wyklucza inne prawdy. Jest określona i precyzyjnie uściślona.
3
Dlatego szuka się prawdy «jasnej i wyraźnej», widocznej i nie budzącej
wątpliwości.
Pomimo to…
Oświecenie i nadejście czasów nowożytnych
“Prawda
łączyło się z upadkiem scholastycznego porządku średniowiecza, w którym chrześcisię uzupełnia
jaństwo czuło się tak dobrze. Wielu określa
dzięki swojej
to jako czas przyjścia na świat wolności i historii wraz odejściem świata konieczności– relacji z innymi
przymusu i natury. Byt ludzki odkrył siebie
prawdami
jako kogoś, kto należy do świata wolności i
kreatywności, a nie do prostego porządku natury, poddanego niezmiennym prawom, którym trzeba być posłusznym. Uznaje się więc, że porządek świata ludzkiego nie jest już ustanowionym porządkiem «naturalnym»,
któremu trzeba się podporządkować, lecz porządkiem historycznym, zależnym od wolności. Ten porządek jednak należy dopiero stworzyć, gdyż
sam z siebie nie istnieje.
Prawda jako spotkanie
Każda prawda potrzebuje innej prawdy, która ją uzupełni i ubogaci przez
wzajemną relację. Jeśli jakaś prawda nie może być w relacji z innymi prawdami, należałoby wątpić w jej jakość, a zatem musi być poddana weryfikacji.
Odnosząc się do przykładu osoby: “ja jestem ja”, nie dlatego, że “nie jestem
ty”, lecz dlatego, że „ja” jestem w relacji z „ty”. “Ja jestem ja”, ponieważ istnieję wobec “ty”, z wzajemnością, będąc też częścią „ty”.
Nie zdołam osiągnąć osobowej jedności własnego „ja”, jak tylko w relacji
z jakimś „ty”. To prawda, która nie toleruje relatywizmu, gdyż żadna
z prawd nie jest w stanie tego zweryfikować i zmienić.
Prawda winna uzasadniać się sama, mocą samej prawdy, a nie przez triumfalne pokonanie innych prawd, przez nią zniszczonych, wykluczonych, zastąpionych lub wchłoniętych. Prawda bowiem powierza się i ubogaca w relacji z innymi, przenikając się z nimi i ukazując własne miejsce w sieci różnorodnego uniwersum. W.C. Smith podkreśla, że ostatnią instancją prawdy
nie jest kwestia, czy należy ona do «tego lub tamtego», ale to, że należy ona
do «obu» (“Faith of other men” [Wiara innych ludzi], str. 27).
Wierność sumieniu
O. Riccardo Lombardi, mówiąc o wyzwaniach stojących przed Kościołem
w świetle Królestwa Bożego, dostrzega potrzebę podjęcie tego, co Sobór
4
Watykański II przekazał w deklaracji o “Wolności religijnej”: «W naszych
czasach ludzie doznają różnego rodzaju ucisku i grozi im pozbawienie
możliwości postępowania według własnej woli. Z drugiej zaś strony wielu
zdaje się skłaniać do tego, by pod pozorem wolności odrzucić wszelką zależność i zlekceważyć konieczne zasady posłuszeństwa. Przeto obecny Sobór Watykański wzywa wszystkich, zwłaszcza zaś tych, do których należy
troska o wychowanie innych, aby starali się urabiać takich ludzi, co respektując ład moralny, byliby posłuszni prawowitej władzy i zarazem miłowali
autentyczną wolność, a zatem ludzi, którzy by własnym sądem rozstrzygali
problemy w świetle prawdy, działali z poczuciem odpowiedzialności i usiłowali podążać za wszystkim, co prawdziwe i sprawiedliwe, chętnie zespalając swój wysiłek z pracą innych» (DH 8).
(“Kościół i Królestwo Boże”, rozdz. IV, nr 19e)
POSTAWMY SOBIE PARĘ PYTAŃ
Co różni absolutyzm, relatywność i relatywizm? Co to ma wspólnego
z naszym zachowaniem? Jak to się objawia?
Historia narodów i religii wypełniona jest przypadkami nietolerancji,
potępień i przemocy aż do śmierci. Oczywiste, że takie zachowania były
powodowane różnorakimi czynnikami. Czy czasem jednak nie wynikało
to ze “sposobu rozumienia prawdy”? Co o tym myślę? Jak się to objawia?
Przyglądając się naszej przeszłości i czasom dzieciństwa, jakiego “obrazu prawdy” zostaliśmy wyuczeni, zwłaszcza w odniesieniu do religii?
Osobiście, czym dla mnie jest prawda? Jaki ma to wpływ na mój sposób
przeżywania relacji w Grupie, rodzinie, społeczeństwie i Kościele…?
Po lekturze zapraszamy do podzielenia się przemyśleniami na stronie internetowej międzynarodowej Grupy: www.4bw.org - W sekcji “W stronę Królestwa Bożego” na stronie głównej łatwo odnaleźć odpowiedni odnośnik.
PODZIELMY SIĘ śYCIEM
Dyrekcja Generalna
Słuzba Animacji Wspólnotowej
Via Monte Altissimo 23 • 00141 Roma
www.4bw.org