tkich Stanowisko Górna granica Podstawa prawna wynagrodzenia

24-10-RZ-1-F-004-KO
4 lista płac
Piątek | 24 października 2008
Menedżerowie samorządów otrzymują wynagrodzenia
w różnej wysokości
KADRA ZARZĄDCZA | Pensje wszystkich kierowników
jednostek samorządowych są limitowane. Niektóre jednak
podlegają drastycznym cięciom na podstawie ustawy
kominowej, a inne znacznie łagodniejszym
JADWIGA SZTABIŃSKA
Najostrzejsze rygory płacowe
przewiduje ustawa z 3 marca
2000 r. o wynagrodzeniu osób
kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (DzU nr 26,
poz. 306 ze zm.; dalej kominówka). Nie dotyczy ona jednak
wszystkich szefów samorządów. To powoduje, że jedni
otrzymują trzynastkę, nagrody
z zysku itp. i jest to zgodne z prawem. Tymczasem wypłata takich świadczeń tym innym naruszałaby prawo. Czas wyjaśnić,
kto należy do jakiej grupy i co z
tego wynika.
# Kogo obejmują
kominy
# Listy podmiotów i osób, których wynagrodzenia są ograniczone kominówką, są dość długie. Ale nie wszyscy menedżerowie z samorządów się tu odnajdą. Ustawa dotyczy bowiem:
∑ samorządowych jednostek
# organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie spółkami prawa handlowego utworzonymi przez te jednostki lub
z ich większościowym pakietem udziałów albo akcji;
∑ jednoosobowych spółek pra# wa handlowego utworzonych
przez jednostki samorządu
terytorialnego;
∑ spółek prawa handlowego,
# gdzie udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50 proc. kapitału zakładowego lub liczby akcji;
∑ spółek prawa handlowego,
# gdzie udział spółek samorządowych przekracza 50 proc.
kapitału zakładowego lub liczby akcji.
Ograniczone w tym trybie
wynagrodzenia dostają zatem
kierownicy tych podmiotów, a w
szczególności dyrektorzy, prezesi, tymczasowi kierownicy, zarządcy komisaryczni i osoby zarządzające nimi na podstawie
umów cywilnych, ich zastępcy,
główni księgowi i likwidatorzy.
To samo dotyczy członków organów zarządzających wymienionych jednostek organizacyjnych (zwłaszcza członków zarządów) oraz członków organów nadzorczych spółek prawa
handlowego, a przede wszystkim rad nadzorczych i komisji
rewizyjnych.
# Nowela z 13 czerwca 2008 r.
miała wyłączyć szefów spółek
samorządowych lub z udziałem
samorządu spod działania kominówki. Zawetował ją jednak
prezydent, a Sejm jeszcze się do
tego nie ustosunkował.
# Bez gospodarstw
pomocniczych
# Na przedstawionej liście nie
ma gospodarstw pomocniczych
i zakładów budżetowych. Występują one w pełnym wykazie
podmiotów podlegających kominówce, ale chodzi tu wyłącznie o państwowe zakłady i gospodarstwa państwowych jednostek budżetowych (por. art. 1
pkt 12 – 13 kominówki). A że te
samorządowe nie mają osobowości prawnej ani statusu spółek prawa handlowego, ich szefowie nie są objęci limitami z kominówki w zakresie wynagradzania. Nie znaczy to jednak, że
w ogóle nie mają żadnych ograniczeń. Mają, określone w art. 20
ust. 4 ustawy z 22 marca 1990 r. o
pracownikach samorządowych
(DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1593 ze
zm.). Przepis ten odnosi się wyłącznie do kierowników i ich zastępców, ale nie do głównych
księgowych. Ich gratyfikujemy
według przyznanej kategorii zaszeregowania i rozporządzeń
Rady Ministrów z 2 sierpnia
2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w:
∑ jednostkach organizacyjnych
# jednostek samorządu terytorialnego (DzU nr 146, poz.
1222 ze zm.),
∑ w urzędach gmin, starostwach
# powiatowych i urzędach marszałkowskich (DzU nr 146,
poz. 1223 ze zm.).
Od 1 maja br. limity kwotowe
wynagradzania głównych księgowych wszystkich jednostek
samorządowych (nie tylko gospodarstw pomocniczych i zakładów budżetowych) zostały
zastąpione systemem kategorii
zaszeregowania.
# Limity dla wszystkich
# Bez względu na to, czy chodzi o szefostwo jednostek samorządowych objętych kominówką, czy nie, wysokość ich
wynagrodzenia miesięcznego
jest ograniczona. Wynika to z
art. 20 ust. 3 i 4 ustawy z 22
marca 1990 r. Przepisy te ustawiają maksymalny poziom wynagrodzenia miesięcznego na
wysokości
czterokrotności
kwoty bazowej określonej w
ustawie budżetowej dla osób
zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie ustawy z 23 grudnia 1999 r.
o kształtowaniu wynagrodzeń
w państwowej sferze budżetowej (DzU nr 110, poz. 1255 ze
zm.). Ten górny limit wynosi
7065,84 zł, gdyż kwota bazowa
na rok bieżący to 1766,46 zł.
Maksymalny pułap dla menedżerów podlegających kominówce równa się natomiast
czterokrotności i sześciokrotności (dla szefów spółek) przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z
zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego
przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wynagrodzenie to za czwarty kwartał
2007 r. wyniosło 2897,35 zł.
Ani ustawa z 22 marca 1990 r.,
ani kominówka nie definiują
pojęcia „miesięczne wynagrodzenie”. Wykładni dokonał Sąd
Najwyższy, stwierdzając, że
chodzi tu o wszystkie składniki
wynagrodzenia za pracę: wynagrodzenie zasadnicze, dodatek
funkcyjny, dodatek stażowy (za
wieloletnią pracę) i premie, jeśli
takie są wypłacane (wyrok z 2
września 2003 r.; I PK 290/02). Z
kolei w załącznikach do rozporządzeń zostały wskazane maksymalne wysokości wynagrodzenia zasadniczego i dodatku
funkcyjnego (patrz tabela).
# Dodatkowe świadczenia
# Jeśli szefowie jednostek samorządowych podlegają kominówce, przysługuje im wyłącznie wynagrodzenie miesięczne. Nagroda roczna i
świadczenia dodatkowe należą im się tylko na warunkach i
w wysokości ustalonej w kominówce i w rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów z 21
stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowego wykazu świadczeń dodatkowych, które mogą być przyznane osobom kierującym niektórymi podmiotami prawnymi, oraz trybu ich
przyznawania (DzU nr 14, poz.
139). Absolutnie nie możemy
im wypłacić nagrody z zysku,
trzynastki czy pieniędzy z tytułu udziału w zysku lub nad-
wyżce bilansowej. Według wyroku SN z 16 marca 2005 r. (I
PK 199/04) do pracowników
podlegających kominówce nie
stosujemy ustawy z 12 grudnia
1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Wypłata nagrody rocznej zależy od osiągniętych wyników finansowych lub stopnia realizacji innych zadań. Jej przyznanie następuje na podstawie wniosku, a wysokość nie może przekraczać trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
osoby, której ma być wypłacona, w
roku poprzedzającym przyznanie
nagrody (art. 10 kominówki). Ponieważ ma ona charakter
uznaniowy, możemy ją przyznać, ale nie musimy, co potwierdził SN z 25 listopada
2005 r. (I PK 86/05). Oznacza
to, że szefowie nie mogą się jej
domagać tylko z tego powodu,
że jednostka wypracowała
zysk.
# Wedle uznania
zatrudniającego
# Uznaniowy charakter mają
także świadczenia dodatkowe z
tytułu zatrudnienia, w tym bytowe, socjalne, komunikacyjne,
oraz ubezpieczenia majątkowe i
osobowe. Z art. 5 ust. 2 kominówki wynika bowiem, że mogą
(nie muszą) być przyznane. A
więc menedżer może otrzymać:
∑ nagrodę jubileuszową (nie
# częściej niż co pięć lat),
∑ odprawę emerytalną lub ren# tową,
∑ zwrot częściowych kosztów
# użytkowania udostępnionego
lokalu mieszkalnego, w tym
mieszkania służbowego,
∑świadczenia związane z korzy# staniem z częściowo odpłatnych
usług telekomunikacyjnych,
∑ świadczenia z tytułu dodatko# wego ubezpieczenia zdrowotnego, majątkowego oraz osobowego.
Ich maksymalna wartość to
25 proc. wysokości ustalonej w
regulaminie wynagradzania, zakładowym i ponadzakładowym
układzie zbiorowym pracy oraz
w odrębnych przepisach. Natomiast najwyższa wartość roczna
to 12-krotność przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia
przyjętego dla ustalenia wynagrodzenia miesięcznego osoby,
której są przyznawane (art. 11
ust. 2 kominówki). Jest to wartość dodatkowa, ponad miesięczne wynagrodzenie.
# Warto także wspomnieć o zakazie wypłacania nagród (z wyjątkiem nagród jubileuszowych),
jaki został zapisany w art. 20 ust. 5
ustawy o pracownikach samorządowych. Dotyczy on wyłącznie członków zarządu jednostek
samorządu terytorialnego oraz
wójtów (burmistrzów, prezydentów miasta).
>MAKSYMALNE WYNAGRODZENIE MIESIĘCZNE W 2008 ROKU
Stanowisko
Górna granica
wynagrodzenia
Podstawa prawna
∑ członkowie zarządu jednostki samorządu
terytorialnego
∑ wójt, burmistrz, prezydent miasta
∑ kierownicy samorządowych jednostek
budżetowych posiadających osobowość prawną i ich zastępcy
∑ główni księgowi
∑ kierownicy samorządowych gospodarstw
pomocniczych i zakładów budżetowych jednostek
samorządu terytorialnego oraz ich zastępcy
∑ członkowie zarządów samorządowych spółek
prawa handlowego lub spółek z udziałem samorządów
na poziomie wyższym niż 50 proc.
∑ główni księgowi
∑ członkowie zarządów spółek prawa handlowego z udziałem
spółek samorządowych na poziomie wyższym niż 50 proc.
∑ główni księgowi
∑ członkowie organów nadzorczych podmiotów
samorządowych podlegających kominówce,
a zwłaszcza rad nadzorczych i komisji rewizyjnych
∑ likwidatorzy, syndycy i zarządcy masy upadłości podmiotów
12 365,22 zł (z dodatkiem
za wieloletnią pracę)
11 589,40 zł
7065,84 zł
art. 20 ust. 3 ustawy z 22 marca 1990 r.
art. 8 pkt 2 kominówki
art. 20 ust. 4 ustawy z 22 marca 1990 r.
11 589,40 zł
7065,84 zł
art. 8 pkt 2 kominówki
art. 20 ust. 4 ustawy z 22 marca 1990 r.
17 384,11 zł
art. 8 pkt 3 kominówki
11 589,40 zł
art. 8 pkt 4 kominówki
2897,35 zł
art. 8 pkt 8 kominówki
11 589,40 zł
art. 8 pkt 7 kominówki
> MAKSYMALNE WYNAGRODZENIE ZASADNICZE I DODATEK FUNKCYJNY
Stanowisko
prezydent m.st. Warszawy
prezydent miasta (miasta na prawach powiatu)
powyżej 300 tys. mieszkańców
prezydent miasta (miasta na prawach powiatu)
wójt, burmistrz w gminie powyżej 100 tys. mieszkańców
wójt, burmistrz w gminie powyżej 15 tys. do 100 tys. mieszkańców
wójt, burmistrz w gminie do 15 tys. mieszkańców
starosta w powiecie powyżej 120 tys. mieszkańców
starosta w powiecie powyżej 60 tys. do 120 tys. mieszkańców
starosta w powiecie do 60 tys. mieszkańców
marszałek województwa powyżej 2 mln mieszkańców
marszałek województwa do 2 mln mieszkańców
dyrektor (kierownik) jednostki, komendant straży
gminnej (miejskiej)
zastępca dyrektora (kierownika) jednostki,
zastępca komendanta straży gminnej (miejskiej)
Wysokość wynagrodzenia Wysokość dodatku
zasadniczego w zł
funkcyjnego w zł
6500
4800 – 6200
2500
2000 – 2500
4800 – 6200
4800 – 6200
4500 – 6000
4200 – 5900
4800 – 6200
4500 – 6000
4200 – 5900
5300 – 6500
5300 – 6200
5000
1600 – 2100
1600 – 2100
1600 – 2100
1500 – 1900
1600 – 2100
1600 – 2100
1500 – 1900
2000 – 2500
2000 – 2500
2000
4600
1700
◊ rp .pl