Pozwolenie na wykorzystanie fińskiej strefy
Transkrypt
Pozwolenie na wykorzystanie fińskiej strefy
Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. MINISTERSTWO PRACY I GOSPODARKI ARBETS- OCH NÄRINGSMINISTERIET MINISTRY OF EMPLOYMENT AND THE ECONOMY 5.11.2009 678/601/2009 ZEZWOLENIE NA WYKORZYSTANIE FIŃSKIEJ STREFY EKONOMICZNEJ 1 Sprawa wpłynęła 09.03.2009 r. (TEM Dnro 678/601/2009) Ministerstwo Pracy i Gospodarki przyjęło od firmy Nord Stream AG wniosek o przyznanie przez rząd zgody na budowę systemu gazociągu przebiegającego przez fińską strefę ekonomiczną jako część przedsięwzięcia budowy gazociągu z Rosji do Niemiec, przebiegającego przez Zatokę Fińską i Morze Bałtyckie. W podaniu zostały zawarte dane kontaktowe wnioskodawcy, jego siedziba i obywatelstwo; rodzaj działalności i przeznaczenie; stosowane metody i środki; obszar geograficzny, na której miałaby być prowadzona działalność, oraz planowane rozpoczęcie i czas trwania działalności. Ministerstwo Pracy i Gospodarki uznało wniosek za zgodny z § 2 rozporządzenia rządu (1073/2004), dotyczącym strefy ekonomicznej Finlandii, oraz rozpatrzyło wniosek. Budowa dwóch linii gazociągu, zgodnych z przedstawionym wnioskiem, wymaga dodatkowo zezwolenia zgodnego z ustawą wodną (264/1961). Osoba odpowiedzialna za przedsięwzięcie złożyła dnia 08.06.2009 r. wniosek o pozwolenie na rozpoczęcie przedsięwzięcia mającego na celu budowę gazociągu do Urzędu Zezwoleń Środowiskowych w Zachodniej Finlandii (Länsi– Suomi). Podmiot odpowiedzialny za przedsięwzięcie otrzymał z Urzędu Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej dnia 02.10.2009 r. zezwolenie na wysadzenie sprzętu wojskowego w obszarze ekonomicznym Finlandii, zgodne z ustawą wodną, a także zezwolenie na bezzwłoczne rozpoczęcie prac. 2 Wniosek Nord Stream AG wnioskował o: 1. Zezwolenie rządu na budowę i położenie dwóch gazociągów o długości 375 km i średnicy 1,15 metra w strefie ekonomicznej Finlandii, zgodnie z § 6 ustawy (1058/2004) o strefie ekonomicznej Finlandii, oraz 2 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 2. zezwolenie rządu na niezwłoczne wdrożenie, niezależnie od możliwego odwołania, zgodnie z § 31 ustawy (586/1996) o postępowaniu administracyjnym. Zezwolenie rządu dotyczy dwóch tras przedstawionych poniżej w załączniku. Wniosek dotyczy położenia rurociągów, ich użytkowania, niezbędnego programu kontroli oraz serwisowania, naprawy, monitorowania i nadzoru, które zostały dokładniej opisane we wniosku oraz w dołączonej dokumentacji. Tolerancja montażowa rurociągów wynosi około 7,5 m, ale w trakcie instalacji może się pojawić potrzeba odstąpienia od zaplanowanej trasy z przyczyn technicznych i środowiskowych. Wnioskodawca prosi, aby rząd udzielił zezwolenia na wyznaczenie linii przebiegu gazociągów, tak jak to zostało określone w załączniku nr 2 do wniosku, i aby linie rurociągów można było położyć w korytarzach bezpieczeństwa dla tych rurociągów, tam gdzie został wysadzony sprzęt wojskowy, czyli w odległości +/-25 metrów od wspomnianego korytarza. Uzasadnienie wniosku. Wnioskodawca powołuje się na konwencję o prawie morza ONZ, zgodnie z którą państwo nie może zakłócać kładzenia i konserwacji rurociągów. Wnioskodawca stwierdza, że próbuje znaleźć najlepszą z punktu widzenia środowiska formę realizacji przedsięwzięcia. W załączniku do wniosku zamieszczono analizę wpływu na środowisko, według której trasa zgodna z wnioskiem jest rozwiązaniem najbardziej przyjaznym środowisku. Optymalizacja trasy opiera się na badaniach przeprowadzonych na Morzu Bałtyckim. Zdaniem wnioskodawcy trasa rurociągu i prace budowlane zostały zaplanowane tak, aby wpływ przedsięwzięcia na środowisko został ograniczony do minimum. Według wnioskodawcy – na podstawie ustawodawstwa państw nadmorskich dotyczącego zapobiegania, ograniczenia i monitoringu zanieczyszczenia wywołanego przez rurociąg – nie ma podstaw odmowy przyznania zezwolenia, zgodnie z § 6 ustawy o strefie ekonomicznej, na wykorzystywanie strefy ekonomicznej. Dodatkowo wnioskodawca zwraca uwagę urzędu przyznającego zezwolenie na to, że projekt wymaga zezwolenia gospodarki wodnej zgodnego z ustawą wodną, w którym z kolei należy określić szczególne warunki zezwolenia, w celu zminimalizowania ewentualnych szkód. Według wnioskodawcy, trasa rurociągu nie wpłynęłaby lub wpłynęłaby w niewielkim stopniu na obecne lub przyszłe wykorzystanie zasobów mineralnych znajdujących się na dnie morskim. Linie rurociągu nie przebiegałyby przez żadne z obecnie eksploatowanych złóż mineralnych. Według wnioskodawcy nie ma wpływu na budowane na rurociągach w przyszłości inne rurociągi i kable, ponieważ możliwe jest zbudowanie skrzyżowań przy użyciu ogólnie stosowanych rozwiązań technicznych. Technika wykorzystywana do odzyskiwania węglowodorów umożliwia wiercenie również pod rurociągami. W ten sposób rurociągi nie uniemożliwiałyby ani nie utrudniały niepotrzebnie budowy i użytkowania platform wiertniczych do pozyskiwania ropy naftowej lub gazu bądź też innych podmorskich konstrukcji w przypadku, gdyby taka działalność miała być w przyszłości prowadzona w strefie ekonomicznej Finlandii. Rurociągi nie przeszkadzałyby w budowie tunelu przebiegającego pod Zatoką Fińską, ponieważ materiał skalny między rurociągami i tunelem powinien zapewnić spójność obu struktur. Wnioskodawca powołuje się również na status projektu jako projektu TEN-E, mającego wpływ na interes publiczny Europy. Według wnioskodawcy projekt można uznać za kluczowe przedsięwzięcie z punktu widzenia pozyskiwania gazu przez Europę. Dodatkowo, w raporcie oceniającym wpływ na środowisko promuje się badanie środowiska poprzez opublikowanie informacji o warunkach panujących z Zatoce Fińskiej. Jako część całego przedsięwzięcia, wnioskodawca planuje wysadzenie sprzętu wojskowego na trasie rurociągu. Uwzględniono przy tym ogólne bezpieczeństwo żeglugi morskiej, rybołówstwa i innych rodzajów działalności. Projekt ma również wpływ na zatrudnienie fińskich podwykonawców. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 3 Wpływ budowy rurociągu na rybołówstwo ogranicza to, że wnioskodawca ma zamiar każdego tygodnia informować rybaków o dokładnych planowanych ruchach statku kładącego rurociąg oraz zobowiązuje się utrzymywać kontakt z organizacjami rybackimi, aby w przypadku nieoczekiwanych zdarzeń umożliwić podjęcie działań w jak najszybszym czasie. Wnioskodawca stara się przede wszystkim ustalić z rybakami możliwe odszkodowania, ale te zagadnienia zawsze są brane pod uwagę, również przez urząd, przy udzielaniu przyszłych zezwoleń gospodarki wodnej na podstawie ustawy wodnej. Wpływ projektu Nord Stream na tereny wojskowe w fazie budowy jest nieznaczny. W fazie użytkowania rurociągu projekt nie wpływa na tereny ani ćwiczenia wojskowe w Zatoce Fińskiej, ani też na działalność sił obronnych Finlandii. Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę z właścicielami kabli położonych na trasie rury przy dnie morza, na podstawie której zostaną opracowane plany skrzyżowań. Według wnioskodawcy nie ma wpływu na budowane w przyszłości na rurociągach rurociągi i kable, ponieważ możliwe jest zbudowanie skrzyżowań przy użyciu ogólnie stosowanych rozwiązań technicznych. Przy zastosowaniu obecnej technologii budowa parków wiatrowych nie jest ekonomicznie opłacalna na obszarach, gdzie głębokość przekracza 20 metrów. Głębokość wody na planowanych liniach rurociągu wynosi co najmniej 45 metrów. Nawet jeśli w przyszłości zbudowano by parki wiatrowe również w sąsiedztwie linii rurociągów, ogólne znaczenie skutków ubocznych rurociągów pozostaje niewielkie, ponieważ ograniczenia parku wiatrowego wywołane przez rurociąg są małe. Według wnioskodawcy jest jasne, że korzyści projektu są znacznie wyższe w porównaniu do strat, szkód i innej utraty zysków, a projekt nie oddziałuje w znaczący negatywny sposób, na podstawie którego można by odrzucić wniosek. Uzasadnienie natychmiastowego wdrożenia. Jako podstawę natychmiastowego wdrożenia wnioskodawca przywołuje § 21 konstytucji oraz kryteria dobrego zarządzania, zgodnie z którymi procedury administracyjne powinny zostać zrealizowane bez nieuzasadnionej zwłoki. Zezwolenie okresowe, w którym urząd wymaga dwóch odrębnych zezwoleń, z których jedno jest uzależnione od legalności drugiego, oznaczałoby, według wnioskodawcy, nadmierne nieuzasadnione przedłużenie całościowego rozpatrywania wniosku. Wnioskodawca twierdzi, że takiemu nieuzasadnionemu wydłużeniu można zapobiec, jeśli rząd przyznałby zezwolenie na natychmiastową egzekucję w takim zakresie, w jakim jest to potrzebne w celu uniknięcia przerwania procedury przyznania zezwolenia wodnego na podstawie ustawy o strefie ekonomicznej. Natychmiastowe wdrożenie zezwolenia wydanego na podstawie ustawy o strefie ekonomicznej nie miałoby rzeczywistego wpływu na środowisko ani na prawa osób trzecich, ponieważ rozpoczęcie prac budowlanych nie byłoby możliwe przed otrzymaniem zezwolenia wodnego. Niezwłoczne wdrożenie zezwolenia wydanego na podstawie ustawy o strefie ekonomicznej wspomogłoby ciągłość procedury zgodnej z prawem wodnym. Wydłużenie wnioskowania spowodowane przez cykliczną procedurę przyznawania zezwolenia doprowadziłoby do znacznej szkody materialnej i prawnej dla kluczowego dla Europy projektu tworzenia infrastruktury energetycznej. Opóźnianie wdrożenia decyzji byłoby sprzeczne z interesem publicznym. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 4 Wnioskodawca przypomina, że Unia Europejska potwierdziła, że projekt Nord Stream jest priorytetowy. W związku z tym Parlament Europejski i Rada podjęły decyzję wiążącą dla państw członkowskich. Dlatego Finlandia byłaby zobowiązana do działań mających na celu uniknięcie opóźnień i zakończenie niezbędnych procedur związanych z przyznaniem zezwolenia w krótkim czasie. W przypadku cyklicznej procedury przyznawania zezwoleń to żądanie można by spełnić jedynie przez nakazanie natychmiastowego wdrożenia zezwolenia zgodnego z ustawą o strefie ekonomicznej. Według wnioskodawcy ogólna korzyść, zgodna z fińskim ustawodawstwem, obejmuje również pojęcie interesu publicznego zgodne z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady. Wnioskodawca stwierdza, że zasada skuteczności zobowiązuje państwa członkowskie i ich organy władzy do dostosowania i interpretacji prawa wspólnotowego i odpowiedniego ustawodawstwa narodowego w taki sposób, aby cele prawa wspólnotowego były realizowane naprawdę efektywnie. Wnioskodawca powołuje się także na pogląd przedstawiony w literaturze prawniczej, zgodnie z którym wspomniana zasada skuteczności jest istotna przy dokonywaniu decyzji o tym, czy są spełnione kryteria wymienione w § 31 ustawy o postępowaniu administracyjnym. Wnioskodawca powołuje się na przepisy dyrektywy 123/2006/WE, zgodnie z którymi procedury przyznawania zezwolenia i formalności nie mogą wpływać na rozpoczęcie działalności ani sprawiać, że działalność usługowa stanie się bardziej skomplikowana lub zostanie niepotrzebnie opóźniona. Procedury i formalności powinny zapewniać wnioskodawcy najkrótszy możliwy czas rozpatrywania wniosków. Przy definiowaniu pojęcia interesu publicznego wnioskodawca powołuje się również na dotychczasowe orzecznictwo Najwyższego Sądu Administracyjnego. Najwyższy Sąd Administracyjny w dotychczasowym orzecznictwie uznał wymagane przez ogólną konieczność unormowanie jeziora w trakcie zawodów wioślarskich podniesienie poziomu wody w celu zbudowania przystani dla łodzi oraz podniesienie poziomu wody w celu poprawy walorów rekreacyjnych jeziora. Wnioskodawca stwierdził, że ma ograniczoną możliwość zarezerwowania do swoich celów jednego z trzech dostępnych na rynku światowym statków do kładzenia rurociągów, który jest pozycjonowany dynamicznie (nie korzysta z kotwicy). Korzystanie ze statku, który jest pozycjonowany dynamicznie, ma znaczne zalety w porównaniu ze statkiem wykorzystującym kotwiczenie. Według wnioskodawcy z przedstawionych zagadnień wynika, że projekt Nord Stream należy uznać za projekt dotyczący interesu publicznego w znaczeniu zgodnym z § 31 ustawy o postępowaniu administracyjnym. 3 Przygotowanie sprawy 3.1 Prośba do władz o wydanie oświadczenia W związku z wnioskiem Ministerstwo Pracy i Gospodarki poprosiło 01.04.2009 r. o dostarczenie do 31.08.2009 r. oświadczenia z Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Obrony, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa ds. Transportu i Komunikacji, z Fińskiej Agencji Ochrony Środowiska, z Regionalnego Centrum Ochrony Środowiska w Uusimaa, Sztabu Głównego, ze Straży Granicznej, z Agencji Żeglugi Morskiej i z Centrum Badań Geologicznych. Prośba o oświadczenie została spełniona 07.07.2009 r. z inicjatywy urzędu kontaktowego przygotowującego ocenę oddziaływania na środowisko w oświadczeniu przekazanym 02.07.2009 r. oraz w przedstawionym przez wnioskodawcę uzupełnieniu do wniosku. Uzupełniająca dokumentacja została wysłana również do wiadomości ministerstwa rolnictwa i leśnictwa. Dodatkowo, udzielający oświadczenia otrzymali w tym samym liście uzupełniającym informację, że wnioskodawca odpowie na oświadczenie zawierające ocenę oddziaływania na środowisko między 03.08.2009 r. a 31.08.2009 r. 5 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 3.2 Publiczne obwieszczenie dla zainteresowanych stron Ministerstwo Pracy i Gospodarki opublikowało 23.04.2009 r. w Helsingin Sanomat, Hufvudstadsbladet, Turun Sanomat, Åbo underrättelser, Kymen Sanomat, Ålandstidningen oraz 24.04.2009 r. w Dzienniku Urzędowym ogłoszenie, w którym stwierdzono, że dokumentacja wniosku jest dostępna w rejestrze Ministerstwa Pracy i Gospodarki do 31.08.2009 r. oraz że zainteresowani muszą przedstawić swoje wymagania i wyjaśnienia związane ze sprawą do 31.08.2009 r., pod groźbą nieuwzględnienia opóźnionych wymagań i wyjaśnień w procesie podejmowania decyzji. Forma publicznego obwieszczenia została uzupełniona informacją o przygotowaniu oświadczenia zawierającego ocenę oddziaływania na środowisko i o dokumenty uzupełniające dostarczone przez wnioskodawcę 16.07.2009 r. w Helsingin Sanomat, Hufvudstadsbladet, Turun Sanomat, Åbo underrättelser, Kymen Sanomat, Ålandstidningen, a także 17.07.2009 r. w dzienniku urzędowym. Zgodnie z publicznym obwieszczeniem, uzupełniającym pierwsze ogłoszenie, oświadczenie dotyczące oceny oddziaływania na środowisko oraz dokumentacja uzupełniająca do wniosku były dostępne w biurze rejestracyjnym Ministerstwa Pracy i Gospodarki do 31.08.2009 r. i zainteresowane strony mogły przedstawić swoje żądania i wyjaśnienia dotyczące sprawy do 31.08.2009 r., pod groźbą nieuwzględnienia w procesie podejmowania decyzji spóźnionych żądań i wyjaśnień. Według uzupełniającego obwieszczenia publicznego, odpowiedź wnioskodawcy na oświadczenie zawierające ocenę oddziaływania na środowisko była dostępna między 03.08.2009 a 31.08.2009 r. Formę publicznego obwieszczenia wybrano dlatego, że rząd nie miał dokładnej informacji o zainteresowanych stronach ani o ich liczbie. Uznano, że umieszczenie ogłoszenia o sprawie w dzienniku urzędowym umożliwi poinformowanie wszystkich. 3.3 Oświadczenia urzędu związane z wnioskiem 3.3.1 Ministerstwa Ministerstwo Środowiska uważa, że rozpatrując zgodę rządu wobec wniosku, przyjęto zasadnicze stanowisko, według którego proponowany projekt jest oceniany również na podstawie międzynarodowych praw i obowiązków Finlandii i Agencja Ochrony Środowiska Zachodniej Finlandii (Länsi-Suomi) rozpatruje warunki realizacji projektu na podstawie ustawodawstwa dotyczącego ochrony zasobów wodnych i środowiska. Ministerstwo Środowiska uznało za ważne, aby, biorąc pod uwagę delikatną sytuację ekologiczną Morza Bałtyckiego i Zatoki Fińskiej i ich alarmująco zły stan, czynniki wpływające na projekt i jego realizację, które zostały przyjęte jako podstawa podejmowania decyzji przy w procesie udzielania zgody przez rząd powinny być znane możliwie jak najszerzej. W swoim oświadczeniu (z 02.07.2009 r.) urząd odpowiedzialny za procedurę oceny oddziaływania na środowisko w Centrum Środowiskowym w Uusimaa uznał, że wykonana ocena oddziaływania na środowisko jest w większości wystarczająca i spełnia wymagania określone w ustawie dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko. Kompetentny urząd stwierdził jednak niektóre przypadki, w których wnioskodawca powinien dostarczyć dodatkowych wyjaśnień, dotyczących zgody i procedury przyznawania zezwolenia. Wnioskodawca dostarczył rządowi 31.07.2009 r. dodatkowych wyjaśnień i stwierdził, że dokładniej wyjaśni przypadki, przy których potrzebna jest dodatkowa analiza w zgodnym z ustawą wodną wniosku skierowanym do Agencji Ochrony Środowiska Finlandii Zachodniej (Länsi-Suomi). Ministerstwo Środowiska uznało te wyjaśnienia za wyjątkowo istotne z punktu widzenia oceny całościowego wpływu projektu. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 6 Ministerstwo Środowiska uznało w swoim oświadczeniu, że zgodnie z obecnym stanem wiedzy alternatywna trasa na południe od wyspy Suursaari byłaby z punktu widzenia ochrony środowiska i bezpieczeństwa lepsza, ze względu na bardziej płaski profil dna morskiego, niż trasa przebiegająca na północ od Suursaari. Ministerstwo Środowiska uznało, że wnioskodawca musi wyjaśnić podstawy przebiegu trasy rurociągu. Ministerstwo Środowiska uznało, że przy rozpatrywaniu wniosku rząd weźmie pod uwagę bezpieczeństwo żeglugi morskiej i potrzebę minimalizacji zagrożeń dla ochrony morza oraz będzie wymagał od wnioskodawcy uzupełnienia wniosku w tym zakresie. Według rządu wnioskodawca powinien dodatkowo dostarczyć wystarczająco obszerne wyjaśnienie, dotyczące rekompensaty zniszczeń dokonanych w fazie budowy gazociągu oraz przez system gazociągu, a także na temat tego, jak będą wykonywane prace konserwacyjne i naprawy w trakcie eksploatacji gazociągu w strefie ekonomicznej Finlandii. Wnioskodawca będzie musiał przedstawić dodatkowo mechanizmy rynkowe, które będą stosowane w przypadku awarii lub po fazie operacyjnej gazociągu. Ministerstwo uznałoby za dobrą opcję stworzenie przez wnioskodawcę funduszu, który mógłby zagwarantować podjęcie odpowiednich działań np. w przypadku awarii, która może wystąpić po okresie operacyjnym gazociągu lub w trakcie jego funkcjonowania. Przy rozpatrywaniu zgody udzielonej przez rząd należałoby dodatkowo wziąć pod uwagę wpływ linii gazociągu na realizację celów zgodnych z wdrażaniem ustawodawstwa i strategii UE oraz z fińskimi celami ochrony Morza Bałtyckiego i ze wspólnymi celami ochrony Morza Bałtyckiego HELCOM. Ministerstwo Środowiska dostarczy rządowi informację, że sieć Natura 2000 w Finlandii miałaby zostać uzupełniona o obszar otwartego morza. W nawiązującej do tego propozycji zawarty jest, znajdujący się niedaleko od trasy rurociągu, południowy obszar morski Sandkallan (FI0100106). Ocenia się, że dotycząca go propozycja będzie rozpatrywana przez rząd pod koniec roku 2009. W związku z nakazem bezzwłocznego wdrożenia Ministerstwo Środowiska stwierdza, że pojęcie interesu publicznego zgodne z prawem dotyczącym procedury administracyjnej (586/1996) jest w tej kwestii jednoznaczne. Ministerstwo Środowiska uznało jednak, że nie ma szczególnych powodów, aby sprzeciwiać się prośbie wnioskodawcy o podjęcie decyzji o natychmiastowej egzekucji zgodnej z § 31 ustawy o postępowaniu administracyjnym, niezależnie od apelacji, jeśli bezzwłoczne wdrożenie oznacza rozpoczęcie zgodnej z prawem wodnym procedury przyznania zezwolenia środowiskowego, niezależnie od jakichkolwiek odwołań od decyzji rządu. Ministerstwo Środowiska uznaje, że rozpoczęcie procedury udzielenia zezwolenia przez urząd przyznający zezwolenia środowiskowe nie powoduje jeszcze nieodwracalnej zmiany stanu środowiska. Jednak z powodu natury projektu Ministerstwo Środowiska sprzeciwia się temu, aby w zakresie niezwłocznej egzekucji znalazły się jakiekolwiek działania związane z budową gazociągu. Ministerstwo Środowiska przedstawiło w swoim oświadczeniu, że planowany gazociąg oznaczałby dla rynku energetycznego Europy znaczne dodatkowe zwiększenie infrastruktury przesyłu, co jest potrzebne, gdyż własne zasoby gazu Europy zaczynają się wyczerpywać. Rurociąg jest również zgodny z celem dywersyfikacji tras przesyłu. Z punktu widzenia bezpieczeństwa Zatoka Fińska jest kluczowym obszarem morskim. W tym obszarze środowisko jest w złym stanie, występuje tam duże natężenie komunikacji i można oczekiwać jego dalszego wzrostu. Obserwatorzy morza troszczą się o współpracę z organami państw ościennych. Nadal niezbędne będzie zacieśnianie współpracy między innymi w ramach strategii Morza Bałtyckiego. Obserwacja wymaga działającej wymiany informacji i mechanizmów wczesnego ostrzegania między organami władzy a podmiotami komercyjnymi. Jeśli gazociągi zostałyby zbudowane, celem wszystkich stron byłoby czuwanie nad ich bezpieczną eksploatacją poprzez międzynarodową współpracę i śledzenie wpływu rurociągów na środowisko. Ministerstwo Spraw Zagranicznych uznało za pozytywne, że w podaniu oddzielono wpływ projektu na obecne i przyszłe wykorzystanie strefy gospodarczej. Ważne byłoby również, aby projekt gazociągu gazu ziemnego nie stał się przeszkodą dla innych, późniejszych przedsięwzięć infrastrukturalnych. Według Ministerstwa Spraw Zagranicznych należy wymagać od wnioskodawcy, aby wszelkie konserwacje, naprawy, nadzór i inne tego typu działania wymagały zgody organów władz fińskich i aby o takich działaniach poinformowano dostatecznie wcześnie, tak aby można było zadbać o uzgodnienie działań z innymi działaniami na terenie strefy ekonomicznej i aby Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 7 zapewnić spełnienie możliwych wymagań zawartych w ustawodawstwie Finlandii. Ministerstwo uważa, że rząd mógłby przyznać pozwolenie na budowę gazociągu, zgodne z ustawą o strefie ekonomicznej, pod warunkiem, że zgodna z wnioskiem trasa przebiegu zostałaby uznana za akceptowalną z punktu widzenia ochrony środowiska morskiego i innego wykorzystania strefy gospodarczej. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 8 Według Ministerstwa, przy rozważaniu, czy zgoda rządu powinna zostać niezwłocznie wyegzekwowana, należy się oprzeć na przepisach ustawy o postępowaniu administracyjnym. Wytyczna (decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1364/2006/WE) nie zawiera nic takiego, co nie wymagałoby uchylenia oceny opartej na ustawie o postępowaniu administracyjnym. Biorąc pod uwagę to, że projekt będący przedmiotem wniosku wymaga oprócz zgody rządu również zezwolenia zgodnego z ustawą wodną i że zgoda rządu nie zawiera jeszcze prawa do rozpoczęcia właściwych prac budowlanych, i że natychmiastowe wdrożenie decyzji nie wyeliminowałoby ani nie ograniczyłoby związanego z nim prawa do odwołania, według Ministerstwa Spraw Zagranicznych nie ma szczególnych podstaw do sprzeciwiania się wydaniu decyzji o natychmiastowej egzekucji, ale w taki sposób, który nie umożliwiałby natychmiastowego rozpoczęcia prac budowlanych. Ministerstwo Obrony stwierdziło we wspólnym oświadczeniu z administracją sił obronnych, że nie widzi przeszkód dla budowy dwóch podwodnych gazociągów Nord Stream AG w sposób przedstawiony we wniosku. Planowane linie gazociągów przechodzą przez obszar dwóch poligonów, ale nie stanowi to przeszkody dla ćwiczeń sił obronnych. Ministerstwo Obrony zwraca uwagę na to, że zgoda rządu nie zastępuje procedury przyznawania zezwolenia po wkroczeniu na obszar Finlandii, zgodnej z ustawą o ochronie integralności państwa (755/2000). Ministerstwo Spraw Wewnętrznych stwierdziło w swoim oświadczeniu, że projekt gazociągu to ważne międzynarodowe przedsięwzięcie, które może mieć wpływ również na kontynent. W takich sytuacjach policja działałaby zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem we współpracy z innymi podmiotami i organami władzy. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zwróciło uwagę na to, że niektóre przestępstwa popełnione w strefie ekonomicznej są postrzegane jako popełnione w Finlandii. Fińskie władze sprawują jurysdykcję w strefie gospodarczej jedynie w przypadku tych przestępstw oraz rodzajów działań wymagających zezwolenia według ustawy o strefie ekonomicznej budowli, zgodnych z tym samym § 7 tej ustawy. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 9 Ministerstwo ds. Transportu i Administracji zwróciło w swoim oświadczeniu uwagę na to, że będąca przedmiotem wniosku budowa gazociągu odbywałaby się w bardzo ruchliwym obszarze Zatoki Fińskiej. Stworzenie systemu raportowania (GOFREP) zostało zatwierdzone na posiedzeniu międzynarodowego komitetu ds. bezpieczeństwa Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) w roku 2003. System został wdrożony 01.07.2004 r. Gazociągi miałyby zostać zbudowane wewnątrz trzech systemów rozgraniczeń ruchu, znajdujących się wewnątrz obszaru GOFREP. Dookoła statków kładących rurociągi stworzono by obszary bezpieczeństwa w celu zapewnienia niezakłóconego ruchu statków. Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa stwierdziło w swoim oświadczeniu, że wnioskodawca w swoim wniosku przeanalizował możliwość spowodowania szkód dla rybołówstwa i populacji ryb w sposób niedostateczny i jednostronny z punktu widzenia wnioskodawcy. Nie zostały przedstawione wszystkie możliwości wykorzystania obszaru realizacji projektu dla celów rybołówstwa na terenie przedsięwzięcia i możliwych szkód dla populacji ryb i rybołówstwa w trakcie cyklu życiowego rurociągu. Dotyczące wniosku oświadczenie Fińskiego Instytutu Badawczego Łowiectwa i Rybołówstwa (RKTL) przedstawia wersję wpływu projektu gazociągu na rybołówstwo znacznie odbiegającą od wersji przedstawionej przez wnioskodawcę. RKTL stwierdza, że szkody byłyby wywołane głównie przez uniemożliwienie i utrudnienie połowu ryb w pobliżu linii gazociągu. Obszary trałowania w Zatoce Fińskiej są z natury wąskie, a w takim przypadku nawet niewielkie ograniczenie połowów może mieć znaczenie. Potencjał połowów śledzia bałtyckiego w Zatoce Fińskiej jest aktualnie większy niż obecne połowy. Przy zmianie warunków naturalnych i czynników wpływających na opłacalność połowów pojawiają się pozytywne warunki wzrostu połowu śledzia. W dłuższym okresie prawdopodobne jest powstanie populacji dorsza i jej rozprzestrzenienie na północną część Morza Bałtyckiego, na Zatokę Fińską. Obecność rurociągu mogłaby jednak spowodować w tych obszarach znaczące straty dla połowu dorsza, rozwijającego się i odbywającego blisko dna. W każdym razie jest prawdopodobne, że pojawiające się w pobliżu rurociągu naturalne zasoby ryb będą w dalszym ciągu wykorzystywane w dużym stopniu. Również niepoławiane do tej pory populacje ryb mogą stać się celem połowów. Z tego powodu należałoby zadbać o to, aby ograniczenia ich połowów były możliwie jak najmniejsze. Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa nie widzi w swoim zakresie administracyjnym żadnych przeszkód dla przyznania przez rząd zgody na projekt budowy gazociągu, pod warunkiem, że do zgody zostanie dołączona notatka dotycząca oceny szkód dla ogólnego rybołówstwa. Oprócz odszkodowań wypłacanych obecnym rybakom, szkody powodowane przez projekt – zarówno szacowane, jak i stwierdzone później – należałoby rozpatrywać w procedurze przyznawania zezwolenia, która jest zgodna z ustawą wodną. 3.3.2 Inne organy władzy Fiński Instytut Ochrony Środowiska stwierdził w swoim oświadczeniu, że opis realizacji technicznej projektu przedstawiony we wniosku jest kompletny, a dostarczone uzupełnienia są znaczące. Na podstawie przedstawionej dokumentacji nie można wszechstronnie ocenić wpływu planowanych na obszarze Rosji działań na fińską strefę gospodarczą. Instytut SYKE uważa, że umieszczenie trasy na południe od Suursaari zmniejszyłoby możliwy wpływ na obszary objęte ochroną. Skutki budowy i eksploatacji rurociągu zostały ocenione w szerokim i różnorodnym zakresie. Ocena jest ogólnie wszechstronna, a analiza materiałów dodatkowych i badawczych oraz oparty na nich osąd jest wystarczający do oceny głównych skutków sprawdzanych alternatyw. Ocena rozproszenia w wodzie osadów dennych i wywołane tym skutki wydają się realne, pod warunkiem, że zakres planowanych działań nie zmieni się znacznie. Wydający oświadczenie podmiot podkreśla, że ważne jest, żeby budowa oraz serwis i konserwacja zostały zaplanowane tak, aby nie powodowały niepotrzebnych szkód dla flory i fauny oraz aby skutki budowy były kontrolowane w czasie jej trwania i dostatecznie długo po jej zakończeniu. Ponieważ linie rurociągu mogą wpływać na żyjące na dnie organizmy, należałoby zbadać możliwość przeniesienia stacji kontrolnych w nowe miejsca. SYKE proponuje, aby wnioskodawca przygotował w tej sprawie odpowiedni plan. 10 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. Agencja Ochrony Środowiska Uusimaa nie przedstawiła oświadczenia, aby – jako urząd państwowy przewidziany do kontaktów – zachować bezstronne stanowisko. Sztab Główny Straży Granicznej stwierdza, że z punktu widzenia czynności Straży Granicznej wniosek o zezwolenie został w głównej mierze rozpatrzony wszechstronnie, biorąc pod uwagę skutki projektu, i próbowano znaleźć mechanizmy podnoszące bezpieczeństwo. W przypadku możliwej realizacji projektu budowlanego aktywna wymiana informacji zarówno między wnioskodawcą a władzami nadzorującymi, jak i między organami nadzorującymi a organami odpowiedzialnymi ma największe znaczenie dla nadzoru działania i dla zachowania bezpieczeństwa. We wniosku dobrze przedstawiono współpracę między wnioskodawcą a Agencją Żeglugi na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa żeglugi morskiej. Należy jednak uwzględnić także potrzebę współpracy innych organów władzy. Agencja Żeglugi Morskiej stwierdziła, że w zawartej we wniosku ocenie ryzyka oceniono ryzyko dotknięcia przez statki dna tylko z punktu widzenia statków, które uczestniczą w budowie. Jednak z punktu widzenia głębokości wody Zatoka Fińska jest bardzo ograniczonym obszarem, w którym płycizny rozciągają się daleko w otwarte morze dookoła najdalej wysuniętych wysp, tak że obszaru tego nie można uznać za podlegające swobodnemu wykorzystaniu otwarte morze, na którym statki mogą swobodnie unikać statków kładących rurociąg. Gdy statki wpłyną na płytsze obszary morza, pojawia się bezpośrednie ryzyko dotknięcia dna, a co za tym idzie – ryzyko dużej katastrofy ekologicznej. Dlatego Agencja Żeglugi Morskiej uważa, że istotne jest uzupełnienie analizy ryzyka o ocenę ryzyka dotknięcia dna dotyczącą żeglugi innych statków. W razie potrzeby należałoby poprawić pomiary morza w taki sposób, aby zapewnić bezpieczeństwo żeglugi przy budowie gazociągu. Należałoby dalej sprecyzować prognozy dotyczące ruchu we współpracy z organami władzy. W trakcie kładzenia gazociągu należałoby tymczasowo zmienić system rozgraniczenia ruchu. Zmiany należy zgłosić do międzynarodowej organizacji żeglugi morskiej przynajmniej na 4 miesiące przed wejściem zmian w życie. Należy to wziąć pod uwagę przy dalszych pracach. Agencja Żeglugi Morskiej uważa, że propozycja wnioskodawcy dotycząca niezwłocznej egzekucji może się odnosić wyłącznie do uruchomienia procedury przyznania zezwolenia na projekt zgodnej z ustawą wodną. Według Agencji Żeglugi Morskiej można się na to zgodzić, gdy wnioskodawca spełni wymagania dotyczące pomiarów morskich, prognoz ruchu, harmonogramu prac oraz planowania, informowania i szacowania ryzyka. Centrum Badań Geologicznych stwierdziło, że realizacja projektu budowy gazociągu miałaby znaczący wpływ na redukcję obciążenia środowiska naturalnego w Europie. Dynamicznie pozycjonowany statek do kładzenia rurociągu powoduje znacznie mniejsze zmiany dna morskiego niż statki pozycjonowane za pomocą kotwic. W procesie przyznawania zezwolenia należałoby wziąć pod uwagę trwałe szkody dna morskiego dla przyszłych projektów infrastrukturalnych; obecność rurociągu ograniczałaby realizację nowych projektów infrastrukturalnych. Również pobieranie surowców mineralnych i próbek gleby byłyby na stałe uniemożliwione lub ograniczone w obszarze umiejscowienia rurociągu i w jego strefie ochronnej. Materiał geologiczny, geotechniczny i geochemiczny pobrany w związku z projektem w celu analizy powinien być bez problemu dostępny i zapisany w krajowych bazach danych. Według Centrum Badań Geologicznych wniosek jest obszerny i dobrze prezentuje projekt. Ogólnie rzecz biorąc, jest dobrze wykonany. Z punktu widzenia Centrum Badań Geologicznych nie ma przeszkód do realizacji projektu. 11 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 3.4. Wymagania i wyjaśnienia przedstawione przez innych Firma Elisa Oyj zwróciła uwagę rządu na to, jak ważne jest niezakłócone funkcjonowanie podwodnej infrastruktury telekomunikacyjnej. Firma ta jest właścicielem dwóch podwodnych kabli telekomunikacyjnych łączących Finlandię z Estonią. Trasa dwóch gazociągów wymienionych we wniosku Nord Stream AG przecinałaby trasę obu kabli, będących własnością firmy Elisa. Elisa i Nord Stream AG prowadziły negocjacje w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie przecinających się tras kabli i gazociągów, ale porozumienia takiego nie udało się do tej pory osiągnąć. Strony nie zdołały jeszcze ustalić wszystkich warunków. Elisa prosi o wzięcie pod uwagę faktu, że gazociągi mogą zaburzyć funkcjonowanie infrastruktury telekomunikacyjnej. Wspomniane kable są bardzo ważne dla funkcjonowania infrastruktury telekomunikacyjnej zarówno w Finlandii, jak i w Estonii. Wszystkie bałtyckie połączenia służące do przesyłania danych przez fińskich klientów instytucjonalnych i operatorów obsługiwanych przez firmę Elisa są realizowane za pomocą tych kabli. Służą one również do obsługi wszelkich międzynarodowych przesyłów danych oraz całego ruchu internetowego Elisa Eesti AS. Dodatkowo, łączenie rozmów telefonicznych niektórych abonentów firmy Elisa Eesti wymaga podłączenia do systemów znajdujących się w Finlandii. Elisa uważa, że w przypadku udzielenia przez rząd zgody na położenie gazociągów zgoda taka powinna być warunkowa: prace powinny zostać przerwane, jeżeli Elisa będzie mogła korzystać tylko z jednego kabla telekomunikacyjnego łączącego Finlandię z Estonią. Wnioskodawca mógłby kontynuować pracę jedynie wtedy, kiedy nie będzie już istniało zagrożenie jednoczesnego wyłączenia obydwu kabli z użycia. Elisa oświadcza, że wnioskodawca powinien zrekompensować jej wszelkie koszty powstałe w związku w pracami przygotowawczymi lub poniesionymi stratami oraz że wnioskodawca powinien na własny koszt pomóc (i uczestniczyć) w naprawie należących do niej kabli telekomunikacyjnych oraz w położeniu nowych kabli, tak aby mogła ona uniknąć dodatkowych kosztów spowodowanych przez nowe gazociągi. Zdaniem Elisa, prośba wnioskodawcy o natychmiastowe wdrożenie powinna zostać odrzucona, aby uniknąć nieuzasadnionego ograniczenia środków odwoławczych. Fińskie Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Przyrody – Grupa Uusimaa na Rzecz Ochrony Przyrody (FANC) oświadczyło, że niepokojące wydają się niedociągnięcia w ocenie oddziaływania na środowisko, jak również ograniczony punkt widzenia ustawy wodnej. Zdaniem stowarzyszenia FANC, kwestia zgody nie może być omawiana przed dołączeniem dodatkowych wyjaśnień do sprawozdania OOŚ. Towarzystwo uważa, że w czasie procedury udzielania zezwolenia zgodnie z ustawą o wyłącznej strefie ekonomicznej należy zwrócić uwagę między innymi na fazę następującą po wycofaniu gazociągu z eksploatacji, alternatywne rozwiązania naziemne, kwestie związane z urabianiem skał i oddziaływaniem tej operacji na środowisko, a także na oddziaływanie przechowywania rur gazociągu i związanego z tym ruchu. Stowarzyszenie FANC uważa również, że nie należy przyznawać prawa do natychmiastowego wdrożenia, ponieważ wywołałoby to naciski na procedurę decyzyjną Urzędu Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej, w czasie trwania procesu zgodnego z ustawą wodną. FANC zwrócił również uwagę na fakt, że natychmiastowe wdrożenie decyzji osłabiłoby stanowisko stron, a wnioskodawca nie może rozpocząć prac przed uzyskaniem zezwolenia wodnego. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 12 Firma Baltirail ry poprosiła, aby rząd wziął pod uwagę plany przyszłej budowy tunelu kolejowego w skale macierzystej Zatoki Fińskiej, tak aby położenie gazociągów nie wpłynęło niekorzystnie pod względem technicznym bądź innym na możliwość budowy tunelu lub jego wykorzystania. B nie uważa, aby gazociągi mogły zagrozić tunelowi lub go uszkodzić – i vice versa – na tym etapie. OT zwrócił uwagę Ministerstwa Zatrudnienia i Gospodarki na niektóre kwestie związane z wnioskiem i dołączonymi do niego dokumentami. Według OT, wnioskodawca przedstawił niewłaściwe uogólnienia dotyczące głębokości trasy gazociągu, obszaru zajmowanego przez gazociągi, Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza oraz przestrzegania postanowień porozumienia OOŚ i ustawy OOŚ. IK poprosił, aby oświadczenie, które przedłożył w Regionalnym Centrum Ochrony Środowiska w Uusimaa, zostało wzięte pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o udzieleniu zgody. Według wspomnianego oświadczenia, nie należy udzielać zgody na położenie planowanych gazociągów, ponieważ najlepszym rozwiązaniem alternatywnym w związku z ochroną środowiska Zatoki Fińskiej byłaby budowa nowego naziemnego systemu gazociągów. ES, reprezentowany przez pełnomocnika KS, oświadczył, że projekt nie bierze pod uwagę interesu publicznego, a jedynie interes wnioskodawcy. Wydający oświadczenie stwierdził, że wniosek mija się z prawdą w zakresie, w którym korzyść firmy została przedstawiona jako interes publiczny. Stwierdzenie wnioskodawcy, że ryzyko możliwego nakazu wdrożenia dotyczą tylko wnioskodawcy, nie są prawdziwe. ES uważa, że ryzyko związane z projektem dotyczy również jego, jako strony posiadającej uprawnienia do prowadzenia prac wydobywczych. ES oświadcza, że znajduje się w uprzywilejowanej sytuacji w stosunku do innych wniosków w związku z długoletnim wykorzystywaniem przedmiotowego obszaru, a wniosek przedłożony przez wnioskodawcę należy odrzucić w stopniu, w jakim wpływa on na korzystanie z obszaru, do którego ES posiada uprawnienia wydobywcze. ES uważa, że udzielenie zgody oznaczałoby utratę przez Finlandię suwerenności na obszarze 1100 kilometrów kwadratowych. Kwestionuje również kompetencje rządu do podejmowania podobnych decyzji, wskazując parlament jako organ kompetentny. Zdaniem ES, udzielenie zgody oznaczałoby ponadto zgodę na stałą obecność rosyjskich sił zbrojnych oraz prywatnych jednostek wojskowych na terytorium fińskim, a co za tym idzie – ograniczenie zakresu działań sił obronnych Finlandii. Przedstawiający oświadczenie uważa, że Finlandia zrezygnowałaby praktycznie z obrony morskiej. MS oświadczył, że nie należy udzielać zgody na projekt, o którym mowa we wniosku, ponieważ nie przyniesie on Finlandii żadnych korzyści – a przeciwnie, spowoduje poważne szkody. Według MS, szkody takie wiążą się między innymi z możliwością obserwowania Zatoki Fińskiej przez obce okręty wojenne. MS oświadcza, że sprawa ta może również okazać się decydująca przy powoływaniu przyszłego rządu fińskiego. W swoim oświadczeniu MS wzywa rząd do podjęcia działań prowadzących do rozpoczęcia negocjacji dotyczących obszarów przymusowo przekazanych Rosji. 13 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 3.5 Uwagi organu kontaktowego OOŚ (ocena oddziaływania na środowisko) 14 listopada 2006 r. spółka Nord Stream AG wszczęła procedurę oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), przedstawiając program OOŚ związany z projektem Regionalnemu Centrum Ochrony Środowiska w Uusimaa. Potrzeba przeprowadzenia procedury OOŚ oceniającej projekt wynika z fińskiej ustawy w kwestii procedury przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko (ustawa OOŚ, 468/1994) oraz rozporządzenia w sprawie procedury przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko (rozporządzenie OOŚ, 713/2006). Zgodnie z art. 4 ustawy OOŚ, ustawa dotyczy fińskiej strefy ekonomicznej, o której mowa w art. 1 fińskiej ustawy w sprawie wyłącznej strefy ekonomicznej (1058/2004). Według listy projektów zawartej w art. 6 ust. 8 rozporządzenia OOŚ, procedura OOŚ dotyczy gazociągów o średnicy przekraczającej 800 milimetrów i długości większej niż 40 kilometrów. Co więcej, konwencja ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (konwencja z Espoo, seria 67/1997) również ma zastosowanie do projektu. Finlandia i Estonia podpisały także dwustronny traktat w sprawie OOŚ (seria 51/2002). Regionalne Centrum Ochrony Środowiska z Uusimaa uważa, że w ujęciu ogólnym projekt został opisany na tyle szczegółowo, że można było rozpoznać oddziaływanie na środowisko i dokonać jego oceny. Wyłączenia dotyczące ocenianego projektu były uzasadnione. W toku dalszych prac należy jednak bardziej szczegółowo opracować plany usunięcia amunicji i wykorzystania kotwic. Dodatkowo, należy w szerszym zakresie opisać alternatywne rozwiązania dotyczące wycofania rurociągu z eksploatacji. Regionalne Centrum Ochrony Środowiska w Uusimaa uważa, że ocena jest ogólnie wystarczająca i spełnia wymagania określone w ustawie OOŚ. Uwagi organu kontaktowego dotyczące programu oceny zostały w zasadniczym względzie ocenione pozytywnie. Należy jednak dalsze badania przedłożyć do rozważenia podczas procedur udzielania zgody i zezwoleń organom udzielającym zezwolenie, zgodnie z oświadczeniem. Podsumowanie dalszych badań wymaganych przez Regionalne Centrum Ochrony Środowiska w Uusimaa znajduje się poniżej: 1. Bardziej szczegółowa ocena oddziaływania oraz środki ograniczenia ryzyka związanego z żeglugą, zgodne z wymaganiami właściwych urzędów morskich. W szczególności dotyczy to przedstawienia oceny ryzyka dotyczącego żeglugi w Zatoce Fińskiej oraz szkód powodowanych przez ropę naftową i chemikalia wprowadzane do środowiska na skutek żeglugi. 2. Bardziej szczegółowe badanie oddziaływania projektu na połowy ryb w całym czasie jego trwania, włączając w to oddziaływanie transgraniczne. Dodatkowo, należy przedstawić ocenę konieczności, rozmiaru oraz warunków wstępnych ustanowienia ewentualnych ograniczonych obszarów połowowych. Należy określić ryzyko związane z trałowaniem dennym. 3. Badanie alternatywnych rozwiązań w zakresie wycofania gazociągu z eksploatacji oraz oddziaływania na środowisko i możliwości realizacji różnych rozwiązań alternatywnych. 4. Bardziej kompleksowe studia wykonalności środowiskowej projektu, szczególnie z punktu widzenia ewentualnych nowych obszarów Natura 2000 oraz propozycji ochrony Morza Bałtyckiego przyjętych przez rząd. 14 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 5. Ocena pod kątem programu Natura, jeżeli rząd postanowi wnioskować o włączenie obszaru morskiego na południe od Sandkallan do sieci obszarów Natura 2000. 6. Bardziej szczegółowe badanie rozmieszczenia osadu oraz późniejszego uwalniania substancji odżywczych, a także substancji szkodliwych, włączając w to oddziaływanie transgraniczne wspomnianych substancji. Dodatkowo, należy w sposób bardziej kompleksowy ocenić przedostawanie się substancji szkodliwych do wód powierzchniowych i morskich sieci pokarmowych. 7. Bardziej szczegółowe badanie warunków wstępnych ustanawiania różnych obszarów ochronnych i obszarów zamkniętych związanych z projektem. 8. Bardziej szczegółowe badanie korytarza kotwiczenia. W szczególności opisanie wykrytych w czasie prowadzonych badań obiektów wojskowych oraz obiektów dziedzictwa kulturalnego, a także szczegółowy plan postępowania z nimi. 9. Bardziej szczegółowe badania nad oddziaływaniem cieplnym gazociągu. 10. Bardziej szczegółowe badania innej infrastruktury znajdującej się na przedmiotowym obszarze morskim oraz opis sposobu, w jaki zostanie ona uwzględniona. 11. Bardziej szczegółowe badania oddziaływania projektu na naukowe stacje pobierania próbek wykorzystywanych do monitorowania stanu Morza Bałtyckiego. 12. Badanie poboru wody używanej do prób ciśnieniowych w fińskiej wyłącznej strefie ekonomicznej oraz zrzucania jej do wód rosyjskich, a także badanie chemikaliów, które ewentualnie będą wykorzystywane do tej procedury. 13. Odnośnie do zmniejszenia negatywnego oddziaływania, należy przeprowadzić badanie dotyczące postępowania z obiektami stwarzającymi ewentualne ryzyko chemiczne (beczki znajdujące się pod wodą), ochrony obiektów dziedzictwa kulturalnego podczas fazy budowy, oddziaływania dynamicznie pozycjonowanych statków układających rurociągi, postępowania z kotwicami oraz harmonogramu prac budowlanych, tak aby ograniczyć oddziaływanie na środowisko. Należy również zbadać środki zapobiegania szkodom w populacji fok. 14. Bardziej konkretny program monitorujący, który musi zostać przygotowany we współpracy z władzami i instytucjami eksperckimi. 15. Dalsza ocena oddziaływania transgranicznego, zgodnie z wymaganiami krajów trzecich. 3.6 Uwzględnienie uwag innych państw nadbrzeżnych, zgodnie z konwencją z Espoo. Na mocy art. 15 ustawy OOŚ, władze i opinia publiczna państwa będącego stroną konwencji Espoo muszą mieć szansę wzięcia udziału w procedurze oceny, jeżeli jest prawdopodobne, że oddziaływanie środowiskowe projektu obejmie terytorium danego państwa. Zgodnie z konwencją, 14 listopada 2006 r. Finlandia, jako Strona Pochodzenia, przekazała Stronom Narażonym powiadomienie o rozpoczęciu procedury OOŚ, dając im szansę uczestniczenia w procedurze OOŚ. Powiadomienie przekazano Szwecji, Danii, Estonii, Łotwie, Litwie, Polsce oraz Rosji. Wszystkie państwa wyraziły chęć wzięcia udziału w procedurze OOŚ prowadzonej przez Finlandię. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 15 W piśmie z 9 marca 2009 r. Finlandia poinformowała wszystkie państwa nadbrzeżne o transgranicznym wpływie środowiskowym działań, jakie mają zostać podjęte na jej terytorium. Uwagi w tej sprawie przekazały Estonia, Łotwa, Litwa, Dania, Niemcy i Szwecja. Estonia poprosiła o spotkanie konsultacyjne. Zgodnie z tą prośbą, 25 czerwca 2009 r. odbyły się negocjacje w Finlandii. Po tym jak Regionalne Centrum Ochrony Środowiska z Uusimaa zażądało w oświadczeniu z 2 lipca 2009 r., aby wnioskodawca udostępnił również odpowiedź na uwagi innych państw, 15 września 2009 r. wnioskodawca przedłożył dodatkowe dokumenty w fińskim Ministerstwie Środowiska, tak aby mogły być one przekazane innym państwom. Te dodatkowe informacje przekazano Estonii, Łotwie, Litwie, Polsce oraz Szwecji, jako że państwa te o to prosiły. Termin zgłoszenia uwag do informacji dodatkowych upłynął 7 października 2009 r. Estonia udzieliła wstępnej odpowiedzi i zapowiedziała, że oficjalne uwagi zostaną przekazane 20 października 2009 r. Następnie oświadczyła, że uwagi zostaną przekazane po dwustronnych negocjacjach, mających się odbyć 26 października 2009 r. Oficjalną odpowiedź Estonia przedłożyła 2 listopada 2009 r., a Finlandia odpowiedziała Estonii 3 listopada 2009 r., stwierdzając, że opinie wyrażone w przedłożonych uwagach zostaną uwzględnione przy podejmowaniu decyzji i w ten sposób kończą proces konsultacji zgodnie z konwencją z Espoo. Szwecja, Litwa i Polska przesłały odpowiedź w przewidzianym czasie. Na tym etapie w przesłanych odpowiedziach nie poproszono Finlandii o żadne dodatkowe informacje. Podkreśla się jednak w nich wagę monitoringu i oceny ex post. Informacje zwrotne otrzymane od innych państw dotyczą takich samych tematów, jak te poruszone w oświadczeniach i uwagach przedłożonych w czasie krajowej procedury przesłuchań w Finlandii. Istotne kwestie dotyczyły niedociągnięć oceny tras alternatywnych (co w szczególności dotyczy alternatywnych rozwiązań naziemnych), niepełnych badań (na przykład badania korytarza kotwiczenia), niedociągnięć i niepewności dotyczących oceny oddziaływania na jakość wody (co w szczególności dotyczy badań osadów i substancji odżywczych oraz znajdujących się w nich substancji szkodliwych, a także modelowania dyspersji), akumulacji substancji szkodliwych w łańcuchu pokarmowym oraz w pożywieniu ludzkim, badań związanych z bronią chemiczną, bezpieczeństwa żeglugi morskiej oraz ryzyka wypadków, wpływu aktywności sejsmicznej i tektonicznej na rurociąg, wpływu na połowy ryb, wpływu na przyszłe budowy na Morzu Bałtyckim lub na inną znajdującą się tam infrastrukturę, wycofania rurociągu z eksploatacji oraz monitoringu oddziaływania na środowisko. 3.7 Odpowiedź wnioskodawcy oświadczeń 3.7.1 Oświadczenia krajowe Ministerstwo Zatrudnienia i Gospodarki zostawiło wnioskodawcy możliwość zgłoszenia uwag do przedstawionych oświadczeń, roszczeń i wyjaśnień do 4 października 2009 r. Wnioskodawca przedłożył w Ministerstwie Zatrudnienia i Gospodarki odpowiedź w przewidzianym terminie. Poza tym, wnioskodawca przedłożył dodatkowe dokumenty do odpowiedzi z 2 listopada 2009 r. Na opinie wyrażone w oświadczeniu wnioskodawca odpowiedział w następujący sposób. Bezpieczeństwo operacyjne. Opinie przedstawione przez państwa nadbrzeżne zostaną uwzględnione w planie bezpieczeństwa, który zostanie przygotowany we współpracy z Fińską Strażą Graniczną oraz innymi właściwymi organami. Programy monitoringu zostaną przygotowane we współpracy z regionalnymi ośrodkami ochrony środowiska, ośrodkami rozwoju zatrudnienia i gospodarki, Fińskim Instytutem Środowiskowym (SYKE), Fińską Służbą Geologiczną, Fińskim Instytutem Meteorologicznym oraz Fińską Strażą Graniczną. Ocena ryzyka zostanie opracowana bardziej szczegółowo dzięki nowym badaniom, które mają być zakończone w roku 2009 i przekazane urzędom morskim, kiedy tylko będą gotowe. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 16 Oddziaływanie na środowisko zostało uwzględnione w czasie fazy planowania projektu. Oceniono również wpływ projektu na innych użytkowników obszaru. Właściwe władze uznały, że w swoim zasadniczym zakresie ocena oddziaływania została przeprowadzona wystarczająco dokładnie i uzupełniono ją zgodnie z wymogami właściwych władz. Projekt nie oddziałuje w żaden sposób na stacje monitorujące HELCOM. Najbliższa długoterminowa stacja monitorująca znajduje się w odległości 3,1 kilometra od rurociągu oraz 3,5 kilometra od amunicji, która ma zostać usunięta. Bezpieczeństwo na morzu. Wyjaśnienia, o które poproszono w sprawie warunków wstępnych ustanowienia różnych obszarów ochronnych lub ograniczonych w związku z projektem, zostały przedłożone latem 2009 roku jako część badań ram legislacyjnych dotyczących żeglugi morskiej oraz związanych z nią praktyk. Ograniczenia są oparte na dobrej praktyce morskiej oraz zasadzie, zgodnie z którą prace budowlane i konserwacyjne powinny być prowadzone bez przerwy. Ruch statków na przedmiotowym obszarze może zatem zostać przekierowany. Zasady postępowania w takich przypadkach zostały uzgodnione z Fińskim Urzędem Morskim. Statki układające rurociąg poruszają się na tyle wolno, że, z punku widzenia żeglugi, można je uznać za nieruchome. Nie istnieją żadne ograniczenia dotyczące sterowania statkami pomocniczymi – można nimi jednak normalnie nawigować. Działania podejmowane przez statki używane podczas prac konserwacyjnych można uznać za równoznaczne z normalną żeglugą statków o ograniczonej możliwości manewrowania na przedmiotowym obszarze. Odpowiedzialność dodatkowa. Wnioskodawca uznaje wszelkie formy odpowiedzialności oparte na normach prawa krajowego lub międzynarodowego. Ograniczanie negatywnego oddziaływania projektu. Dynamicznie pozycjonowany statek układający rurociąg byłby wykorzystywany na granicy pomiędzy wyłącznymi strefami ekonomicznymi Finlandii i Rosji (w przybliżeniu od punktu kilometrowego 123) do punktu kilometrowego 300, na zachód od Hankoniemi. Wnioskodawca zachowuje jednak prawo wykorzystania statku z użyciem kotwic od punktu kilometrowego 270 w kierunku zachodnim. Oddziaływania transgraniczne. Oddziaływanie transgraniczne oceniono w ramach tak zwanego procesu Espoo, a wyjaśnienia, o które prosiły inne państwa, zostały zebrane w połączonym oświadczeniu. Oddziaływanie transgraniczne na Finlandię zostało uwzględnione w osobnej procedurze uzyskania zezwolenia każdego państwa, do której Finlandia mogła zgłosić uwagi. Przykładowo, ocena alternatywnej trasy Gogland nie jest częścią fińskiej procedury uzyskania zezwolenia, ale Finlandia ma możliwość wpłynięcia na rosyjską procedurę uzyskania zezwolenia poprzez swoje uwagi. Wdrożenie decyzji. Podczas podejmowania decyzji na poziomie krajowym, należy uwzględnić zobowiązania wynikające z prawa Unii Europejskiej. Znaczenie projektu dla interesu publicznego pokreślono również w decyzji podjętej przez Urząd Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej 2 października 2009 r., dotyczącej usunięcia amunicji z fińskiej wyłącznej strefy ekonomicznej. Wysadzanie sprzętu wojskowego. Plan i harmonogram usunięcia amunicji zostanie przedłożony Fińskiemu Urzędowi Morskiemu dla celów monitoringu. Oddziaływanie na środowisko i inne rodzaje oddziaływania czynności podejmowanych w celu usunięcia amunicji zostały ocenione przez Urząd Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej w ramach osobnej procedury uzyskiwania zezwolenia. Urząd wydający zezwolenia zgodził się na usunięcie amunicji, pozwalając na natychmiastowe wdrożenie decyzji, a 2 października 2009 r. zatwierdził program monitoringu prac z tym związanych. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 17 Dziedzictwo kulturalne. Fińska Krajowa Rada Zabytków oceniła, że historyczna wartość jednego wraku i jednej części wraku, znajdujących się w pobliżu planowanej trasy rurociągu, jest niewielka. Procedury uzgodnione z Fińską Krajową Radą Zabytków zostaną zastosowane w przypadku innych wraków o historycznej wartości znajdujących się blisko rurociągów. Miejsca dziedzictwa kulturalnego o wartości historycznej będą omijane podczas fazy budowy, a wokół nich zostaną ustanowione osobne obszary ograniczone. Sprawozdanie na temat korytarza kotwiczenia zostanie dokończone jesienią 2009 oraz przekazane Urzędowi Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej do rozważenia w ramach wodnych procedur udzielania zezwolenia, zgodnie z ustawą wodną. Wpływ na strony trzecie. Wnioskodawca wykupił ubezpieczenia na wypadek powstania szkód materialnych lub uszkodzeń ciała stron trzecich, pociągających za sobą prawną odpowiedzialność odszkodowawczą. Dotyczy to głównie rybaków i właścicieli kabli podwodnych. Umowy o rekompensatę zostały zawarte lub będą zawarte jesienią 2009 roku z tymi zawodowymi rybakami, na których działalność projekt może mieć wpływ. We wspomnianych umowach wzięto również pod uwagę kwestie związane z odpowiedzialnością odszkodowawczą. Zapisy ustawy wodnej oraz ustawy o ochronie środowiska mają zastosowanie także w przypadku ewentualnych nieprzewidzianych szkód. Wnioskodawca i podwykonawcy wykupili kompleksowe ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na wypadek ewentualnych szkód umownych lub pozaumownych poniesionych przez strony trzecie. Wpływ na przyszłe projekty infrastrukturalne został bardziej szczegółowo omówiony w załączniku do wniosku. Wpływ na interes publiczny związany z połowem ryb oraz konieczność rekompensaty zostały ocenione z urzędu przez Urząd Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej zgodnie z zapisami ustawy wodnej. Obecnie nie istnieją żadne aktualne zezwolenia na eksploatację fińskiej wyłącznej strefy ekonomicznej. Fundusz kompensacyjny. Obowiązujące normy prawa nie wymagają ustanowienia funduszu pozwalającego na rekompensatę nieprzewidzianych szkód środowiskowych. Statki wykorzystywane w czasie działań. Podczas trwania projektu nie będą wykorzystywane żadne statki pływające pod zagraniczną banderą. 3.7.2 Oświadczenia międzynarodowe Wnioskodawca przedłożył również swoją opinię na temat uwag przekazanych w czasie procesu konsultacji, zgodnie z konwencją z Espoo. Szwecja. Dla fińskiej wyłącznej strefy ekonomicznej nie określono żadnych ograniczeń kotwiczenia, ponieważ w przeprowadzonej ocenie ryzyka nie uznano tego za stosowne. Jeżeli władze morskie uznają, że wprowadzenie takich ograniczeń jest potrzebne, wnioskodawca nie będzie się im przeciwstawiał. Z powodu dużego stopnia narażenia środowiska morskiego, IMO sklasyfikowała Morze Bałtyckie jako obszar PSSA (Morski Obszar o Szczególnej Wrażliwości). W związku z tym, podczas fazy planowania podkreślano potrzebę oceny ryzyka i jego ograniczenia. Poza oceną ryzyka budowy i eksploatacji, wnioskodawca przeprowadzi dodatkowe oceny związane z ryzykiem kontaktu z rurociągiem stron trzecich, ryzykiem kolizji w żegludze morskiej oraz lokalnych zaburzeń systemu rozgraniczania ruchu, które należy uzgodnić z władzami morskimi Finlandii, Estonii i Rosji. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 18 Estonia. Aby zapobiec korozji, przygotowana zostanie woda morska w celu oczyszczenia rurociągu i przeprowadzenia na nim prób ciśnieniowych. Związki chemiczne użyte do przygotowania wody nie są sklasyfikowane jako niebezpieczne dla środowiska. Wodorosiarczan sodu znajduje się na liście OSPAR PLONOR (ryzyko żadne lub niewielkie), a wodorotlenek sodu, środek zwiększający pH, został określony jako substancja klasy E („przyjazna dla środowiska”) w klasyfikacji chemikaliów stosowanych na polach naftowych (Oilfield Chemical Notification Scheme). Wszelkie chemikalia wykorzystane w fazie odbioru wstępnego do eksploatacji, są substancjami znajdującymi się w naturalnym środowisku morskim i nie szkodzą mu, jeżeli występują w naturalnych ilościach. Na punkcie kilometrowym 300 nie będą przeprowadzane zrzuty wody. Woda testowa zostanie zrzucona w stacji Portovaya w Rosji. Uzdatniona woda, powstała na skutek użycia urządzenia monitorującego, zostanie przeniesiona na statek obsługujący urządzenie, a następnie zostanie przetworzona na lądzie w odpowiednim miejscu zrzutu. Oceniając możliwe zwiększenie wartości pH, uwzględni się możliwość zmieszania z wodą morską, jak również naturalną zdolność buforową wody morskiej. W podobny sposób zostanie oceniony ewentualny wpływ zmniejszonej zawartości tlenu. Modelowanie rozpuszczalności wykazało, że rozpuszczenie wody używanej do prób ciśnieniowych jest wystarczające w pobliżu punktu zrzutu. Na Morzu Bałtyckim występują piknokliny, które mogą spowodować powstanie fal wewnętrznych. Biorąc pod uwagę znaczenie fal wewnętrznych dla technologii środowiskowej i przybrzeżnej, cechy takie należy wykryć w czasie monitoringu i umieścić w sprawozdaniu. Na podstawie nowych programów mierzenia przepływów prowadzonych na Morzu Bałtyckim można stwierdzić, że wewnętrzne fale mogą istnieć, ale występują rzadko i są niewielkie. Fale załamane i niezałamane mają znikomy wpływ na planowanie rurociągu oraz na jego oddziaływanie hydrodynamiczne i morfologiczne oraz, co za tym idzie, na rozmieszczenie osadu i substancji szkodliwych. Celem modelowania osadu było określenie pionowego rozprzestrzeniania się substancji szkodliwych, a w szczególności pojawiania się dioksyn, tak aby ocenić oddziaływanie projektu na środowisko. Próbki były pobierane na obszarach osadowych w miejscu budowy rurociągu. Kwestia występowania osadów niosących ze sobą dioksyny i rtęć z rzeki Kymijoki została już wcześniej ujęta w sprawozdaniu OOŚ. Dioksyny występujące w rzece Kymijoki składają się głównie z heptachlorfuranów, które rozpuszczają się z substancji stałych bardzo wolno oraz gromadzą się w małych ilościach w rybach. Pomimo bardzo wysokiego poziomu koncentracji dioksyn w przemieszczającym się osadzie, nie udowodniono, aby jedzenie ryb z rzeki Kymijoki stanowiło potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Analiza profilów próbek osadu pokazała, że, z wyjątkiem obszarów w pobliżu delty rzeki Kymijoki, największe stężenie substancji szkodliwych występuje w powierzchniowej warstwie osadu. Zagrożenie zdrowia oceniono zgodnie z zasadą zapobiegawczości, a poziom narażenia został obliczony dla najgorszego z możliwych scenariuszy. Stężenie dioksyn w mleku matki zależy od stopnia narażenia matki przez całe jej życie. Takiego narażenia nie można obliczyć na podstawie krótkoterminowego narażenia, jak przedstawiono to w uwagach Estonii. Źródło naukowych danych dotyczących aktywności sejsmicznej, o której mowa w oświadczeniu Estonii, zostanie sprawdzone. Biorąc pod uwagę fakt, że odstępstwa dotyczą dwóch incydentów z materiałem na całkowitą liczbę dwudziestu incydentów oraz są one niewielkie, ocena możliwego ryzyka sejsmicznej pozostaje w mocy. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 19 Według danych statystycznych dotyczących wypadków na morzu, w całej Zatoce Fińskiej odnotowano 27 wypadków w ciągu ostatnich 18 lat. Liczba wypadków, które miały miejsce w pobliżu planowanej trasy rurociągu, jest znacznie mniejsza. Nie wszystkie wypadki na powierzchni prowadziłyby do kolizji z podwodnym rurociągiem. Obliczenia te są oparte na modelu geometrycznym uwzględniającym czas, jaki statek spędza nad rurociągiem lub w jego pobliżu, a także rozmiar obiektu, kotwicy i statku. Szacunki przedstawione w oświadczeniu Estonii opierają się na założeniu, według którego każdy wypadek na powierzchni nad planowaną trasą doprowadzi do kolizji z podwodnym rurociągiem. Takie szacunki są niepotrzebnie zachowawcze, ponieważ rurociąg jest wprawdzie długi, ale jednocześnie wąski, a obszar żeglugi jest znacznie większy niż obszar zajmowany przez rurociąg. Szacowana liczba ofiar przedstawiona w oświadczeniu jest obliczona na podstawie średniej liczby osób narażonych na nagły wybuch na frachtowcach lub statkach pasażerskich. Wyciek gazu doprowadziłby do powstania chmury w wodzie morskiej i wybuchających chmur w atmosferze. W przypadku opóźnionego zapłonu następuje gwałtowny wybuch prowadzący do narażenia na działanie wysokich temperatur. Chmury wybuchowe pozostałyby w pobliżu uszkodzenia rurociągu, co znaczy, że nie naraziłyby one osób na lądzie. Spalanie się rurociągu nie może być rozważane jako scenariusz realistyczny w przypadku rurociągu podwodnego. Spalanie na otwartym powietrzu nie jest również realistyczne z powodu występowania gwałtownych wybuchów. Wyciek gazu pod pokrywą lodową należy uznać za wysoce nieprawdopodobny. Jedyną możliwością powstania wycieku jest ryzyko kolizji ze statkiem przecinającym trasę rurociągu zimą. W takim przypadku dryfujący lód zostałby złamany, a gaz mógłby pozostać w niektórych miejscach pod dryfującym lodem, tuż pod powierzchnią. Następnie gaz rozprzestrzeniałby się poziomo od krawędzi lodu, a w przypadku zapłonu doszłoby do gwałtownego spalania. Estonia nie ma praw połowowych na wodach nad rurociągiem w podobszarze ICES 32 (Zatoka Fińska), wyłączając część podobszaru położoną najbardziej na zachód. Prawa połowowe Estonii obejmują podobszar ICES 29 (Morze Archipelagowe), w tym obszar nad rurociągiem. Połowy denne przy użyciu włoków pelagicznych nie są dozwolone w Zatoce Fińskiej wzdłuż planowanej trasy rurociągu. Trawlery estońskie pracują w okolicach przybrzeżnych. Teoretycznie, trałowanie blisko dna jest możliwe we wschodniej części Morza Archipelagowego. Rurociąg będzie zaznaczony na mapach morskich, a rybacy zostaną poinformowani o lokalizacji odcinków bezprzęsłowych. Prawa połowowe z czasów Związku Radzieckiego oraz dane statystyczne zebrane w ciągu 60 lat na temat archaicznych typów statków nie mają zastosowania w kontekście projektu. Odnowa zasobów dorsza nie doprowadziła do znaczącego wzrostu połowów tego gatunku wzdłuż planowanej trasy rurociągu w Zatoce Fińskiej i na Morzu Archipelagowym. Dane statystyczne przedstawione przez Estonię dotyczą trałowania dennego w pobliżu linii brzegowej i nie zawierają żadnych informacji na temat byłych radzieckich stref połowowych lub fińskiej wyłącznej strefy ekonomicznej. Rurociąg nie będzie miał żadnego wpływu na działalność gospodarczą estońskich rybaków lub na bezpieczeństwo żywnościowe Estonii. Jeżeli jednak projekt miałby wpływ na działalność rybaków estońskich, wpływ ten mógłby być ograniczony stosownymi umowami. Dodatkowo, Urząd Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej oceni z urzędu, czy projekt ma jakikolwiek wpływ na pracę rybaków estońskich oraz ustali wysokość rekompensaty za wszelkie straty spowodowane przez projekt. Niedokładności w ocenie połowów są związane z informacjami nieudostępnionymi przez Estonię. Łotwa i Litwa. Wnioskodawca zobowiązał się do regularnego i publicznego przedstawiania sprawozdań na temat rezultatów monitoringu prowadzonego w fińskiej wyłącznej strefie ekonomicznej. W tym celu wykorzystana zostanie strona internetowa Nord Stream AG. Rezultaty monitoringu zostaną przedstawione władzom fińskim w dwóch różnych sprawozdaniach: osobne sprawozdania z monitoringu zostaną przygotowane w ciągu 2–3 miesięcy po zakończeniu każdej budowy lub monitoringu. Nieoczekiwane wydarzenia lub ustalenia będą niezwłocznie zgłaszane właściwym władzom, zgodnie z procedurami określonymi w programie monitoringu. Co więcej, wszelkie dane związane z monitoringiem prowadzonym w fińskiej wyłącznej strefie ekonomicznej w ciągu całego roku będą zebrane w jednym rocznym sprawozdaniu, które zostanie przedłożone władzom pod koniec każdego roku w czasie całego okresu monitorowania. Sprawozdania te zostaną przekazane właściwym Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 20 władzom w języku fińskim. Wnioskodawca zaproponował również publikację sprawozdań po angielsku. 21 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 3.8 Status strony zainteresowanej Ministerstwo Pracy i Gospodarki oświadcza, że oświadczenia, wyjaśnienia i roszczenia otrzymane w związku z przedmiotową sprawą muszą zostać zbadane, jeśli zostaną zgłoszone przez zainteresowaną stronę. Status strony zainteresowanej jest ustalany poprzez ocenę interesów prawnych każdej strony wysuwającej roszczenia lub składającej oświadczenia co do wpływu projektu, w szczególności w znaczeniu paragrafu 11 ustawy o postępowaniu administracyjnym (434/2003). Jednakże biorąc pod uwagę to, że cały projekt i jego prawne skutki są uwarunkowane wpływem projektu na środowisko, status strony zainteresowanej należy też przeanalizować w świetle tego, jak pojęcie strony zainteresowanej rozumiane jest w ustawodawstwie dotyczącym ochrony środowiska. Zgodnie z rozdziałem 16 § 7 ustawy wodnej, mieszkańcy obszaru narażonego, na których warunki zamieszkania, pracy oraz inne warunki życiowe realizacja inwestycji może mieć wpływ, a także reprezentujące ich stowarzyszenia, mają prawo do wyrażania swojej opinii na temat wniosku. Zgodnie z § 37 ustawy o ochronie środowiska (86/2000), organ wydający zezwolenie zapewni osobom, których praw lub interesów sprawa może dotyczyć (strona zainteresowana), możliwość wnoszenia skarg związanych ze sprawą, a osobom innym niż strony zainteresowane – możliwość wyrażenia opinii. OT, IK i MS nie wykazały, że przedmiot obecnego zezwolenia byłby w ich interesie w rozumieniu wyżej wspomnianego paragrafu 11 ustawy o postępowaniu administracyjnym. Nawet przyjmując to pojęcie w szerszym rozumieniu, w świetle przepisów ustawy wodnej i ustawy o ochronie środowiska naturalnego, OT, IK i MS nie zdołały przedstawić w swoich oświadczeniach niczego, co mogłoby dowieść ich statusu strony zainteresowanej w przedmiotowej sprawie – i z tej przyczyny ich roszczenia nie zostały poddane dalszemu badaniu. Ze względu na charakter działalności, inwestycja może dotyczyć działalności Fińskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody oraz Baltirail ry (stowarzyszenie rejestrowe). Stowarzyszenie Baltirail ry nie zgłosiło jednak sprzeciwu wobec wniosku. W piśmie z dnia 31 sierpnia 2009 r., stowarzyszenie Baltirail ry oświadczyło, że nie uważa, że gazociągi stanowią zagrożenie ani że mogłyby spowodować szkodę dla tunelu (ani tunel dla gazociągów), ponieważ tunel byłby położony około 50 metrów poniżej dna. Przy rozpatrywaniu sprawy Ministerstwo Pracy i Gospodarki wzięło pod uwagę opinie Fińskiego Stowarzyszenia Ochrony Przyrody. Warto też zaznaczyć, że swoje opinie na te same tematy co Fińskie Stowarzyszenie Ochrony Przyrody wyraziły także różne organy władzy, ale opinie te w pewnym zakresie odbiegały od wniosków wyciągniętych przez to stowarzyszenie. Wniosek ES o skorzystanie z strefy ekonomicznej Finlandii w celu zastrzeżenia roszczenia zgodnie z ustawą górniczą (503/1965) dla obszaru częściowo nakładającego się na planowaną trasę gazociągu, został odrzucony 24 września 2009 r. decyzją rządu podczas jego sesji plenarnej. Decyzja ta nie jest jeszcze ostateczna. Nawet gdyby na skutek odwołania przyznano ES żądane prawo do tego obszaru, przedmiotowe prawo nie wyłączałoby możliwości działania na tym obszarze na podstawie ustawy górniczej stronom innym niż operatorzy zaangażowani w poszukiwanie lub eksploatację rud. 22 Interes prawny Elisa Oyj w sprawie tego zezwolenia nie podlega dyskusji. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 4 Ustawodawstwo 4.1 Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza Finlandia ratyfikowała konwencję NZ o prawie morza (Fińska Seria Traktatów 49-50/1996) i wprowadziła ją w życie ustawą (ustawa nr 524/1996, Fińska Seria Traktatów 49/1996) oraz rozporządzeniem (rozporządzenie nr 525/1996, Fińska Seria Traktatów 50/1996) z datą wejścia w życie 21 lipca 1996 r. Ponadto Szwajcaria, gdzie wnioskodawca ma siedzibę, ratyfikowała konwencję; weszła ona w życie 31 maja 2009 r. (C.N.344.2009.TREATIES-5 (Depositary Notification)). Strefa ekonomiczna. Zgodnie z art. 57 konwencji NZ o prawie morza, strefa ekonomiczna nie może wykraczać poza 200 mil morskich, licząc od linii podstawowych, od których jest mierzona szerokość morza terytorialnego. Delimitacja strefy ekonomicznej między państwami, których wybrzeża leżą naprzeciw siebie lub sąsiadują ze sobą, następuje w drodze umowy (art. 74). Strefa ekonomiczna Finlandii nie jest częścią terytorium fińskiego, ale jest częścią wód międzynarodowych, na których prawa Finlandii i innych państw są określone przepisami konwencji o prawie morza. Prawa państwa nadbrzeżnego. W swojej strefie ekonomicznej Finlandia sprawuje jurysdykcję należącą do państwa nadbrzeżnego, zgodnie z prawem międzynarodowym. Zgodnie z art. 56 konwencji, w strefie ekonomicznej państwu nadbrzeżnemu przysługują suwerenne prawa w celu badania, eksploatacji i ochrony zasobów naturalnych, zarówno żywych, jak i nieożywionych, wód morskich pokrywających dno, a także dna morskiego i jego podziemia oraz w celu gospodarowania tymi zasobami, jak również w odniesieniu do innych przedsięwzięć w zakresie gospodarczego badania i eksploatacji strefy. Zgodnie z konwencją o prawie morza, w swojej strefie ekonomicznej Finlandia ma między innymi jurysdykcję w zakresie ochrony i zachowania morskiego środowiska naturalnego. Prawa i obowiązki wszystkich państw. Zgodnie z art. 58 konwencji, wszystkie państwa, zarówno nadbrzeżne, jak i śródlądowe, korzystają w strefie ekonomicznej z wolności żeglugi i przelotu, układania podmorskich kabli i rurociągów oraz innych, zgodnych z prawem międzynarodowym, sposobów korzystania z morza, jakie wiążą się z tymi wolnościami w związku z używaniem statków morskich i powietrznych oraz podmorskich kabli i rurociągów, o ile jest to zgodne z innymi postanowieniami konwencji. Zgodnie z art. 58 (3) konwencji, państwa w należyty sposób uwzględniają prawa i obowiązki państwa nadbrzeżnego oraz przestrzegają ustaw i innych przepisów prawnych, wydanych przez państwa nadbrzeżne zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji i innymi normami prawa międzynarodowego, o ile nie są one sprzeczne z częścią konwencji, dotyczącą strefy ekonomicznej. Według art. 79(1) stosującego się do strefy ekonomicznej na podstawie art. 56(3), wszystkie państwa mają prawo do układania na szelfie kontynentalnym podmorskich kabli i rurociągów. W przypadku Finlandii, szelf kontynentalny w Zatoce Fińskiej obejmuje ten sam obszar co strefa ekonomiczna. Zgodnie z art. 79(2), z zastrzeżeniem prawa państwa nadbrzeżnego do stosowania racjonalnych środków w celu badania szelfu kontynentalnego, eksploatacji jego zasobów naturalnych oraz zapobiegania, zmniejszania i kontrolowania zanieczyszczenia powodowanego przez rurociągi, państwo to nie może utrudniać układania lub konserwowania takich kabli lub rurociągów. Zgodnie z art. 79(3), wytyczenie trasy dla układania takich rurociągów na szelfie kontynentalnym wymaga zgody państwa nadbrzeżnego. Na podstawie art. 192 konwencji, państwa są zobowiązane do ochrony i zachowania środowiska morskiego. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 23 Obowiązek wypłaty odszkodowania. Zgodnie z art. 113, stosowanym do wyłącznej strefy ekonomicznej na podstawie art. 58(2), każde państwo wydaje niezbędne ustawy i inne przepisy prawne, przewidujące karalność działań polegających na zerwaniu lub uszkodzeniu, umyślnie albo w skutek zawinionego niedbalstwa, przez statek podnoszący banderę tego państwa lub przez osobę podlegającą jego jurysdykcji, kabla elektrycznego wysokiego napięcia lub podmorskiego rurociągu na pełnym morzu, jak również podmorskiego kabla telegraficznego lub telefonicznego, co może doprowadzić do przerwania lub utrudnienia łączności telegraficznej albo telefonicznej. To postanowienie ma również zastosowanie do wszelkich działań, których celem jest zerwanie lub uszkodzenie albo które mogą do niego doprowadzić. Zgodnie z art. 114, każde państwo wydaje niezbędne ustawy i inne przepisy prawne dla zapewnienia, by osoby podlegające jego jurysdykcji, które są właścicielami podmorskiego kabla lub rurociągu pod pełnym morzem i które zerwą lub uszkodzą inny kabel lub rurociąg podczas układania lub naprawy swojego kabla lub rurociągu, poniosły koszty napraw. Obowiązki państw graniczących z zamkniętym lub półzamkniętym obszarem morskim. Morze Bałtyckie jest morzem półzamkniętym w rozumieniu artykułów 122 i 123 konwencji, ponieważ jest otoczone dwoma lub więcej państwami i składa się całkowicie z mórz terytorialnych i stref ekonomicznych dwóch lub większej liczby państw nadbrzeżnych. Konwencja zobowiązuje państwa przylegające do morza zamkniętego lub półzamkniętego do wzajemnej współpracy w wykonywaniu swoich praw i obowiązków przewidzianych przez konwencję. Zobowiązanie to dotyczy m.in. koordynacji wykonywania swoich praw i obowiązków w zakresie ochrony i zachowania środowiska morskiego. Jako strona konwencji z Espoo, Finlandia uczestniczy w międzynarodowym procesie oceny wpływu na środowisko, zarówno w roli strony pochodzenia, jak i strony narażonej. Finlandia zastrzegła stronom narażonym możliwość przedłożenia dodatkowych pytań i przekazała odpowiedzi wnioskodawcy pozostałym państwom nadbrzeżnym oraz uwzględniła przy podejmowaniu decyzji uwagi otrzymane od pozostałych państw nadbrzeżnych. 4.2 Ustawa o strefie ekonomicznej Finlandii Korzystanie z praw związanych z strefą ekonomiczną należących do państwa nadbrzeżnego uregulowane jest w ustawie o strefie ekonomicznej Finlandii (1058/2004). Zgodnie z § 6 tej ustawy, rząd może, na wniosek, wydać zgodę na prowadzenie w strefie ekonomicznej innej działalności mającej na celu gospodarczą eksploatację strefy. Zgodnie z rządową propozycją dotyczącą ustawy o strefie ekonomicznej Finlandii (HE 53/2004 vp), o sprawach dotyczących zezwolenia związanych z paragrafem 6 rozstrzyga się na posiedzeniu plenarnym rządu, na wniosek Ministerstwa Pracy i Gospodarki. Zgoda na eksploatację może zostać wydana na określony czas lub do momentu wypowiedzenia. Decyzja o wydaniu zgody ma określać wszelkie warunki uznane za niezbędne dla bezpieczeństwa lub dla ochrony wszelkich praw państwa, wynikających z tej ustawy. Decyzja o udzieleniu zgody może zostać zmieniona lub może zostać wydany nakaz zawieszenia prowadzenia czynności jeżeli czynności te nie spełniają warunków podanych w decyzji. Decyzja o udzieleniu zgody może zostać odwołana, jeżeli czynności te naruszają w sposób zasadniczy warunki ustalone w decyzji. 24 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 4.3 Przepisy dotyczące uszkodzenia kabli podmorskich oraz innego ewentualnego uszkodzenia W Finlandii obowiązuje ustawa o ochronie niektórych podmorskich kabli i rurociągów (145/1965, zmieniona ustawami nr 597/1995 i 1071/2004). Zgodnie z § 3 tej ustawy, jeżeli w trakcie układania, budowy lub naprawy podmorskiego kabla lub rurociągu uszkodzony zostanie inny kabel lub rurociąg, właściciel tego pierwszego kabla lub rurociągu, nawet jeśli nie może być karany za spowodowanie uszkodzenia, jest zobowiązany do odszkodowania w postaci pokrycia kosztu naprawy uszkodzenia właścicielowi uszkodzonego kabla lub rurociągu. Poza wodami fińskiego morza terytorialnego ustawa ta stosuje się tylko do statków pływających pod banderą fińską oraz do obywateli i przedsiębiorstw fińskich. Odszkodowanie na mocy ustawy wodnej. Kwestię odszkodowań uregulowano w rozdziale 11 ustawy wodnej (264/1961). Rozdział 11 § 3 ustawy wodnej zawiera listę szkód, które mogą być objęte odszkodowaniem na mocy ustawy wodnej. O odszkodowaniu za szkodę wynikłą z budowy i eksploatacji gazociągów postanawia Zachodniofiński Urząd Zezwoleń Środowiskowych Finlandii Zachodniej w drodze postępowania zezwoleniowego na podstawie ustawy wodnej. Jeśli urząd zezwoleń środowiskowych postanowi udzielić zezwolenia, z urzędu nakaże odszkodowanie z tytułu znanych, jak i nieprzewidzianych szkód. Ustawa wodna przewiduje także możliwość odrębnego uzgodnienia odszkodowania z poszkodowanym. Ponadto, jeżeli zostanie udzielone zezwolenie, decyzja o udzieleniu zezwolenia nałoży obowiązek przeprowadzenia prac budowlanych w taki sposób, by uniknąć uszkodzenia kabli, oraz obowiązek naprawy wszelkich uszkodzeń. Można również uzgodnić z właścicielem kabla kwestie krzyżowania się gazociągów i kabli. Zgodnie z wnioskiem, wnioskodawca zamierza zawrzeć umowy w sprawie odszkodowań ze wszystkimi właścicielami kabli podmorskich. 4.4 Bezpieczeństwo morskie Odpowiednie przepisy dotyczące bezpieczeństwa morskiego, zabezpieczenia ruchu morskiego innego niż żegluga jako taka, są zawarte w konwencji w sprawie międzynarodowych przepisów o zapobieganiu zderzeniom na morzu (Fińska Seria Traktatów 30/1977) z późniejszymi zmianami. Przepisy te, jak również przepisy ustawy morskiej (647/1994), dają raczej szeroki zakres wymagań bezpieczeństwa morskiego dotyczących prac budowlanych i innych prac prowadzonych na morzu niezbędnych dla inwestycji gazociągu bałtyckiego. Według rozdziału 6 § 9 ustawy morskiej, kapitan musi zapewnić sterowanie i obsługę statku zgodnie z zasadami sztuki żeglarskiej. Zgodnie z rozdziałem 6 § 10, kapitan ma obowiązek uzyskania informacji na temat przepisów obowiązujących w miejscach przebywania statku podczas rejsu. Zgodnie z międzynarodowymi przepisami o zapobieganiu zderzeniom na morzu, statki muszą mijać się w bezpiecznej odległości. Statek o ograniczonej zdolności manewrowej może określić bezpieczną odległość z przyczyn wynikających z prowadzonych czynności. Fińskie władze morskie informują żeglarzy, m.in. w publikacji „Zawiadomienia dla żeglarzy”, o znanych im pracach, które mogą utrudniać ruch morski. Żeglarze otrzymują informacje również poprzez ośrodki VTS. W tym przypadku władze morskie udzielają statkom, które mają wpłynąć na obszar prac, informacji m.in. o bezpiecznych odległościach przejścia. 25 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 4.5 Ustawodawstwo dotyczące natychmiastowej wykonalności oraz decyzja nr 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Przepisy ogólne dotyczące wykonalności decyzji administracyjnej zawarte są w artykule 31(2) ustawy o postępowaniu sądowo-administracyjnym (586/1996). Zgodnie z tym przepisem, decyzja administracyjna może być wykonana przed uprawomocnieniem, gdy przewiduje tak ustawa lub rozporządzenie, jeżeli decyzja taka ma charakter wymagający natychmiastowego wykonania lub jeżeli jej wykonanie nie może zostać opóźnione z powodu interesu publicznego. Okoliczności opisane w tym przepisie są wyjątkiem od zasady, zgodnie z którą decyzja jest niewykonalna, zanim nie stanie się prawomocna. Dwa ostatnie warunki podane w tym przepisie mogą być trudne do określenia jako odrębne przypadki. Pierwszy z wymienionych przypadków dotyczy decyzji, która straciłaby swoje znaczenie, jeśli nie zostałaby wykonana natychmiast. W przypadku ostatniego powodu rozstrzygające jest pojęcie interesu publicznego. Interes publiczny jako pojęcie jest klauzulą generalną, zastrzegającą dla organu administracyjnego swobodę decyzji. Uzasadnienie natychmiastowej wykonalności decyzji ze względu na charakter decyzji pozostawia także miejsce na uwzględnienie interesów prywatnych. W ten sposób interes publiczny porównywany jest z interesem prywatnym i podlegają one ocenie co do znaczenia. Według niektórych poglądów prezentowanych w literaturze prawniczej, może się to odnosić do udzielenia zezwolenia na czynność, która musi być wykonana w pewnych ramach czasowych. W literaturze twierdzi się także, że skuteczne wdrażanie prawa unijnego może być istotnym aspektem przy ocenie takich przypadków. Decyzja nr 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, ustanawiająca wytyczne dla transeuropejskich sieci energetycznych, określa projekty wspólnego zainteresowania z zakresu sieci elektroenergetycznych i gazowych jak również projekty o najwyższym priorytecie, również leżące w zakresie zainteresowania Europy. Zgodnie z art. 6(5), państwa członkowskie podejmują wszelkie środki, jakie uznają za niezbędne dla ułatwienia i przyspieszenia ukończenia projektów leżących we wspólnym zainteresowaniu i zminimalizowania opóźnień, przestrzegając prawa wspólnotowego i konwencji międzynarodowych dotyczących środowiska naturalnego, w szczególności co do projektów określonych jako leżące w zainteresowaniu europejskim. W szczególności należy szybko wykonywać niezbędne procedury. Celem Decyzji jest uzupełnienie i rozwinięcie europejskiej infrastruktury energetycznej w celu zwiększenia efektywności wewnętrznego rynku energii. 4.6 Dyrektywa 2006/123/WE Dnia 12 grudnia 2006 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęły dyrektywę 2006/123/WE dotyczącą usług na rynku wewnętrznym. Dyrektywa ma wspierać swobodę przedsiębiorczości dla usługodawców oraz swobodny przepływ usług w państwach członkowskich. Artykuł 5 dyrektywy dotyczy uproszczenia procedur. Zasady dotyczące procedur administracyjnych powinny mieć na celu usunięcie nadmiernie obciążających autoryzacji, procedur i formalności stanowiących przeszkodę dla swobody przedsiębiorczości i tworzenia nowych przedsięwzięć usługowych. Wnioskodawca podniósł argument zobowiązań nałożonych na państwa członkowskie w tej dyrektywie jako jednej z przyczyn dla natychmiastowej wykonalności decyzji. 26 5 Decyzja rządu Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 5.1 Zgoda na eksploatację strefy ekonomicznej Finlandii i wykonanie decyzji Rząd udziela zgody na plan Nord Stream AG budowy pełnomorskiego systemu gazociągów opisanego w dokumentach wniosku złożonego 9 marca 2009 r. oraz dokumentacji uzupełniającej załączonej do wniosku. Wnioskodawca lub następca, który wejdzie w prawa wnioskodawcy, musi przestrzegać warunków podanych w rozdziale 5.2. Zgoda udzielona przez rząd jest ważna przez okres 50 lat od dnia decyzji, a po tym okresie może być odnowiona na wniosek. Decyzja jest wykonalna natychmiast, niezależnie od wszelkiego postępowania odwoławczego. 5.2 Warunki 1. Projekt powinien być realizowany zgodnie z zasadą ostrożności, zwłaszcza z uwzględnieniem wrażliwości i delikatności Morza Bałtyckiego. Wnioskodawca musi podjąć wszelkie możliwe środki, aby zabezpieczyć i zminimalizować wszelkie szkody. W związku z tym, wnioskodawca musi przedstawić w trakcie postępowania o wydanie zezwolenia zgodnie z ustawą wodną dostateczną dokumentację dotyczącą budowy rurociągu. 2. Inwestycja musi być realizowana w taki sposób, aby nie przeszkodzić wszelkim ewentualnym kolejnym inwestycjom energetycznym, telekomunikacyjnym i innym inwestycjom infrastrukturalnym, obejmującym budowę kabli, rurociągów lub budowli krzyżujących się z gazociągami. 3. Posiadacz zezwolenia musi dostarczyć do Kwatery Głównej Straży Morskiej Zatoki Fińskiej następujące informacje, wymagane dla zachowania bezpieczeństwa morskiego i ochrony granic: a. Ogólny plan przeprowadzenia inwestycji: harmonogram wraz z mapą, szczegółowy plan ułożenia rurociągów, użyte statki morskie i powietrzne, ogólne informacje o nich, w tym informacje o armatorze, państwie bandery, dane kontaktowe, plany zapewnienia bezpieczeństwa i sprzęt ochronny, plan ratowniczy dla czynności nurkowych, sprzęt łączności oraz zezwolenia dla państwowych statków morskich / statków powietrznych. b. Plan miesięczny: uściślenie danych przedstawionych w planie ogólnym. c. plan tygodniowy: zmiany (jeśli są) do planu miesięcznego, szczegółowy plan robót na dany tydzień, zezwolenia na czynności podlegające odrębnym zezwoleniom, liczba załogi statków morskich / statków powietrznych, zmiany w załodze, uzupełnienia zapasów oraz nadzwyczajne przesunięcia, np. uzupełnienia części zamiennych. Plan tygodniowy musi być zgłoszony do godziny 12:00 (południe) w piątek poprzedniego tygodnia. d. Plan dzienny: plan tygodniowy dalej uszczegółowiony dla danego dnia, rozpoczęcie i zakończenie prac opartych na zezwoleniu, w tym informacje na temat próbnego użycia sprzętu podwodnego. Plan dzienny musi być zgłoszony poprzedniego dnia do godziny 16:00. Zmiany załogi należy zgłaszać nie później niż na 48 godzin przed zmianą, a w przypadku zmiany załogi na małej łodzi zgłoszenie musi nastąpić w chwili odpłynięcia łodzi. Zgłoszenie takie musi zawierać następujące informacje: dane osób oraz informacje zawarte w dokumencie podróży (numer paszportu, obywatelstwo), dane agenta / armatora oraz informacje o trasie. 27 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. Centrum kontroli Straży Morskiej Zatoki Fińskiej prześle otrzymane zgłoszenia, uwzględniając zasady dotyczące ujawniania informacji, innym organom państwowym i estońskim władzom kontroli granic. Przy składaniu zgłoszenia czasu, miejsca i strefy ochronnej dla stosowanych środków, jak również wypadków, niesprawności, odstępstw od planu i wszelkich innych zdarzeń stanowiących zagrożenie dla środowiska morskiego, należy przestrzegać międzynarodowe przepisy w zakresie łączności nawigacyjnej w zakresie bezpieczeństwa i przypadków nagłych, jak również instrukcji podanych przez Fińską Straż Graniczną oraz Fińską Administrację Morską. 4. Konieczność czasowej zmiany Planów Separacji Ruchu musi zostać zgłoszona Fińskiej Administracji Morskiej co najmniej na cztery miesiące przed rozpoczęciem prac na terenie objętym Planami Separacji Ruchu. 5. Wszelkie koszty wynikłe z robót budowlanych oraz procedur wyznaczania tras i kontroli ruchu a także procedur mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa statków wymagane przez prace budowlane, muszą zostać zwrócone Fińskiej Administracji Morskiej, zgodnie z ustawą o kryteriach opłat dla państwa (150/1992); 6. Wnioskodawca musi także spełnić wymagania złożenia dalszych wyjaśnień zgodnie z oświadczeniem Regionalnego Centrum Ochrony Środowiska w Uusimaa i podać informacje wymagane do rozpatrzenia w postępowaniu o wydanie zezwolenia, zgodnie z przepisami ustawy wodnej. 7. Wnioskodawca musi także spełniać warunki wejścia na terytorium Finlandii w zakresie, w jakim prace prowadzone są na fińskich wodach terytorialnych; 8. Wnioskodawca musi stosować pozycjonowany dynamicznie statek do układania rurociągów na zachód od granicy między strefami ekonomicznymi fińską i rosyjską, przynajmniej do 270. kilometra; 9. Wnioskodawca musi przedłożyć organowi zezwalającemu o którym mowa w ustawie wodnej, plan konserwacji systemu rurociągów. 10.Wnioskodawca musi przedłożyć organowi zezwalającemu, o którym mowa w ustawie wodnej, plan awaryjny dotyczący zakłóceń, zarówno podczas fazy budowy, jak i eksploatacji. 11.Ponadto wnioskodawca musi przestrzegać przepisów innych właściwych ustaw. Dozwolone są drobne zmiany w przebiegu trasy z powodów technicznych. 5.3 Uzasadnienie 5.3.1 Zgoda Przedsiębiorstwo Nord Stream AG rozpoczęło swoją działalność w 2005 r. pod nazwą North European Gas Pipeline Company (NEGP), stanowiąc własność spółek OAO Gazprom, BASF AG i E.ON AG. W późniejszym czasie również holenderskie przedsiębiorstwo N.V. Nederlandse Gasunie przyłączyło się do projektu. Struktura własności wygląda obecnie następująco: Gazprom 51%, BASF 20%, E.ON 20% i Gasunie 9%. Centrala Nord Stream AG znajduje się w szwajcarskim Zug. Celem Nord Stream AG jest budowa systemu gazociągowego przecinającego Morze Bałtyckie oraz występowanie w roli jego operatora. Projekt składa się z dwóch równoległych nitek o długości około 1220 kilometrów każda, które mają prowadzić z obszaru Vyborg–Sankt Petersburg w Rosji do Lubminu (w rejonie Greifswaldu) w Niemczech, a także przecinać fińską strefę ekonomiczną (dalej jako „strefa ekonomiczna”) na odcinku o łącznej długości 375 kilometrów. Rurociąg ma połączyć część zasobów gazu ziemnego znajdujących się na terenie Rosji z europejską siecią gazową. Z Niemiec gaz ma być przesyłany dalej m.in. do Danii, Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Francji, Polski i Czech. 28 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. Punktem wyjściowym konwencji o prawie morza jest swoboda wszystkich krajów w układaniu rur i kabli w strefie ekonomicznej. Fińska ustawa o strefie ekonomicznej („talousvyöhykelaki”) oprócz działalności państw reguluje również działania podmiotów prywatnych. Punkt wyjścia stanowi zapewnienie swobody należnej również innym podmiotom poza krajami przybrzeżnymi. Kraje przybrzeżne mają prawo do podporządkowania trasy przebiegu rur krajowej procedurze zatwierdzającej, która w ustawodawstwie fińskim podlega realizacji zgodnie z zapisami § 6 ustawy o strefie ekonomicznej. Niemniej jednak ani konwencja o prawie morza, ani ustawa o strefie ekonomicznej nie określają analogicznych kryteriów i nie odpowiadają na pytanie, przy spełnieniu jakich warunków zgody należałoby udzielić lub jej odmówić. Obydwa akty wspominają o ochronie, utrzymaniu i opiece nad środowiskiem, a także o komercyjnym korzystaniu ze strefy jako prawie należnym państwu przybrzeżnemu. W trakcie rozpatrywania zezwolenia trzeba będzie zastanowić się nad oddziaływaniem projektu na te prawa. Przy takiej ocenie istotną sprawą jest uwzględnienie oddziaływania projektu z punktu widzenia stanu środowiska, bezpieczeństwa morskiego, wpływu na inne projekty, szkód poniesionych przez strony trzecie oraz kwestii związanych z bezpieczeństwem dostaw energii. Stanowiska innych krajów w odniesieniu do tych zagadnień również mają znaczenie. Przy rozpatrywaniu decyzji uwzględniono także inne istniejące, planowane lub znane projekty i oddziaływania projektowe zlokalizowane w fińskiej strefie ekonomicznej oraz komentarze dostarczone przez inne kraje. Z drugiej strony, w ramach porównania interesów wchodzącego w skład procesu decyzyjnego, nie jest możliwe uwzględnienie wszelkich możliwych do wyobrażenia projektów zlokalizowanych w strefie ekonomicznej i ewentualnie przeznaczonych do realizacji w przyszłości. Środowisko. Oddziaływanie środowiskowe projektu zostanie szczegółowo oszacowane w procesie aplikacyjnym dotyczącym zezwolenia na budowę w rozumieniu ustawy o gospodarce wodnej („vesilaki”) w Zachodniofińskim Inspektoracie Środowiska. Rząd uznaje mimo wszystko, że wrażliwość i możliwość naruszenia substancji Morza Bałtyckiego należy uwzględnić w przypadku każdej działalności, a wykonawca projektu będzie musiał przestrzegać ogólnej zasady ostrożności w zakresie środków mających na celu zapobieżenie szkodom lub ich minimalizację. Również materiały dotyczące oceny oddziaływania na środowisko znajdowały się w dyspozycji rządu. W zakresie procesu decyzyjnego rządu znaczenie ma to, że Instytut Środowiska regionu Uusimaa, występujący w roli urzędu pośredniczącego w procesie oceny oddziaływania na środowisko, stwierdził w swoim oświadczeniu, że z ekologicznego punktu widzenia projekt jest możliwy do realizacji w sposób zrównoważony, zakładając dostarczenie określonych wyjaśnień dodatkowych oraz wykonanie żądanych czynności. Owe wyjaśnienia dodatkowe, o których wspomniano w punkcie 3.5 niniejszej decyzji, podlegają – z wyjątkiem punktów 1, 7 i 10 – uwzględnieniu w pierwszej kolejności przez Zachodniofiński Inspektorat Środowiska w ramach procesu wydawania zezwoleń. Punktami 1, 7 i 10 zajmuje się niniejsza decyzja rządu. Wnioskodawca dostarczył rządowi wymagane w oświadczeniu wyjaśnienia dodatkowe, dotyczące punktów 1, 7 i 10, które można uznać za pełne i wyczerpujące. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 29 Bezpieczeństwo na morzu. Władze odpowiedzialne za bezpieczeństwo morskie sporządziły we współpracy z wnioskodawcą plan operacyjny, z pomocą którego będą się starać o minimalizację zagrożeń bezpieczeństwa morskiego spowodowanych realizacją projektu. Rząd zakłada, że przy budowie rurociągu zminimalizowane zostaną zagrożenia wobec bezpieczeństwa żeglugi oraz środowiska morskiego. Oddziaływanie na inne projekty i ewentualne szkody stron trzecich. W strefie ekonomicznej nie występują obiekty lądowe lub wodne będące własnością prywatną. Niemniej jednak na dnie Zatoki Fińskiej znajduje się infrastruktura telekomunikacyjna i energetyczna, przez co interesy jej właścicieli należy uwzględnić przy wydawaniu zezwolenia. Istniejące struktury są objęte ryzykiem uszkodzenia w czasie układania, naprawy i konserwacji rurociągu. Należy również założyć, że konserwacja kabli ulegnie utrudnieniu w razie osadzenia na nich gazociągu. Przy ocenianiu uprawnień różnych podmiotów działających w strefie ekonomicznej właściciele istniejącej już infrastruktury posiadają pierwszeństwo, wynikające z priorytetu czasowego. Również w rozumieniu ogólnej umowy o prawie morskim podmiot układający rury i kable musi uwzględnić prawa innych podmiotów korzystających z tego samego obszaru. W tym samym czasie co niniejszy projekt budowy gazociągu przy silnym wsparciu Unii Europejskiej realizowany jest również fińsko-estoński projekt instalacji kabla elektrycznego. Uwzględniając powyższe zagadnienia, zgodę można udzielić pod takim warunkiem, że wnioskodawca nie będzie przeciwdziałał ewentualnym późniejszym projektom związanym z infrastrukturą energetyczną lub telekomunikacyjną, oznaczającym instalację kabli lub rur przecinających trasę gazociągu. Wnioskodawca jest zobowiązany zezwalać na wzajemne przecinanie się kabli elektrycznych i rurociągu za pomocą konstrukcji możliwie najkorzystniejszej ekonomicznie. W wyniku jednoczesnej realizacji projektów, ich wykonawcy muszą pozostawać w ścisłej współpracy dotyczącej planowania i wykonania skrzyżowania gazociągu i kabla elektrycznego. Strefa ekonomiczna jest również przedmiotem różnych praw związanych z możliwością korzystania z żywych zasobów naturalnych, które mogą z kolei ulec zagrożeniu w wyniku oddziaływania projektu. Wnioskodawca zawarł z podmiotami zajmującymi się rybołówstwem lub reprezentującymi ich organizacjami, a także z właścicielami kabli, odpowiednie umowy dotyczące kompensacji strat na obszarze oddziaływania projektu. Zachodniofiński Urząd Zezwoleń Środowiskowych oceni z urzędu, czy istnieją strony objęte oddziaływaniem projektu niezidentyfikowane przez wnioskodawcę, a także określi z urzędu odszkodowania z tytułu szkód wyrządzonych przez projekt wobec tychże stron. Bezpieczeństwo dostaw energii. Na terenie Finlandii projekt nie będzie bezpośrednio oddziaływał na bezpieczeństwo dostaw energii. Projekt jest jednak zgodny ze wspólnym europejskim dążeniem do przejścia na korzystanie z ekologicznie zrównoważonych nośników energii zarówno w odniesieniu do źródła energii, jak i metody jego transportu, a także z zamiarem dywersyfikacji energetycznych szlaków zaopatrzeniowych. Z tego względu realizacja projektu może być istotna również dla samej Finlandii. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 30 Stanowiska innych krajów wobec Finlandii. W ramach procesu konsultacyjnego przeprowadzonego zgodnie umową z Espoo te kraje, których terytoria lub strefy ekonomiczne są objęte oddziaływaniem projektu, otrzymały możliwość wydania oświadczeń na temat wniosku. W dokumencie „Transboundary answers”, dostarczonym jako załącznik nr 22 do wniosku, Finlandia odpowiedziała na pytania i oświadczenia przedłożone przez inne kraje w ramach wspólnotowego procesu oceny oddziaływania na środowisko. Oprócz tego Finlandia udzieliła osobnej odpowiedzi Łotwie, Polsce i Szwecji (15.09.2009 r.), Litwie (15.09.2009 r.) i Estonii (15.09.2009 r.). Przedmiotowe kraje miały możliwość przekazania Finlandii dodatkowej informacji zwrotnej w nawiązaniu do otrzymanych odpowiedzi. Państwa te dostarczyły takie oświadczenia, które następnie uwzględniono w procesie decyzyjnym. Odpowiedzi uzyskane przez Finlandię od pozostałych krajów. Odpowiedzi Danii, Szwecji i Rosji na pytania przedstawione przez Finlandię zostały Finlandii dostarczone, po czym fińskie Ministerstwo Środowiska zorganizowało w tej sprawie oficjalne konsultacje. Szwecja dostarczyła odpowiedź na wnioskowane przez Finlandię informacje dodatkowe w piśmie datowanym na 23.09.2009 r. Informacje dodatkowe były dostępne w dniach 29.09–12.10.2009 r., po czym Finlandia odpowiedziała Szwecji dnia 13.10.2009 r. Informacje dodatkowe dostarczone przez Danię w piśmie z datą 07.08.2009 r. dotarły do Finlandii w okresie 14.08– 01.09.2009 r., po czym Finlandia odpowiedziała Danii dnia 07.09.2009 r. Odpowiedź Rosji datowaną na 28.09.2009 r. upubliczniono z dniem 02.10.2009 r., a okres składania oświadczeń i opinii upłynął 12.10.2009 r. Finlandia odpowiedziała Rosji dnia 16.10.2009 r. Powyższe konsultacje mogą być istotne z punktu widzenia procedur wydawania zezwoleń we wspomnianych krajach, lecz niekoniecznie z bezpośredniej perspektywy fińskiego procesu decyzyjnego. Obszary chronione Natura 2000. W procesie badania oddziaływania na środowisko oszacowano wpływy operacji planowanych do realizacji w fińskiej strefie ekonomicznej w ramach wszystkich projektów zarówno na istniejące, jak i planowane obszary Natura 2000. Oddziaływanie działalności budowlanej oceniono jako miejscowe i niskie pod względem klasy wielkości. Ze względu na odległość (3–30 km) pomiędzy trasą rurociągu a obszarami Natura 2000 zawierającymi cenne organizmy i ekosystemy, nie oczekuje się, aby wartości ochronne jakiegokolwiek z istniejących lub planowanych obszarów Natura 2000 zostały dotknięte znaczącymi oddziaływaniami lub zmianami. Szacuje się, że ptaki i ssaki są potencjalnie narażone szczególnie na rozproszenie osadu i hałas, o ile będą się poruszać po obszarze budowy. Nie oczekuje się wystąpienia znaczących oddziaływań, ponieważ prawdopodobieństwo tego, że na obszarze budowy faktycznie przebywałyby ptaki lub ssaki jest niskie, a szacowana wartość rozproszonego osadu oraz okres jego utrzymywania się jest nieznaczny; ocenia się, że wartości graniczne nie zostaną przekroczone na okres dłuższy niż kilka dni. W związku z tym, że zgodnie z oczekiwaniami projekt nie zmniejszy wartości naturalnej obecnych lub planowanych obszarów chronionych, nie ma potrzeby jego oddzielnej oceny zgodnie z § 65 ustawy o ochronie środowiska naturalnego („luonnonsuojelulaki”). 31 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 5.3.2 Egzekucja decyzji Projekt TEN-E. Wnioskodawca odwołał się do okoliczności powszechnego interesu w rozumieniu § 31 kodeksu postępowania administracyjnego (hallintolainkäyttölaki) jako uzasadnienia możliwości bezpośredniego wdrożenia rzeczowej decyzji. Wnioskodawca niniejszym wskazuje na zaistnienie okoliczności powszechnego interesu będącego warunkiem bezpośredniego wdrożenia poprzez status projektu TEN-E: Projekt gazociągu jest zgodnie z decyzją nr 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady projektem energetycznym o pierwszorzędnym znaczeniu, zgodnie ze wspólnym interesem europejskim. Zgodnie z rzeczową decyzją, projekty dotyczące interesu Europy należy realizować w szybkim trybie, a kraje członkowskie są zobowiązane do wypełnienia wszelkich uznanych za konieczne czynności mających na celu ułatwienie i przyspieszenie realizacji projektu oraz uniknięcie jego opóźnienia. Zgodnie z zasadą równouprawnienia i proporcjonalności, kraj członkowski musi przyznać prawu opierającemu się na prawie EU takie same środki ochronne i związane z nimi wymogi traktowania, jak to ma miejsce w przypadku prawa opierającego się na ustawodawstwie krajowym. Zasada skuteczności zobowiązuje władze kraju członkowskiego do stosowania i interpretowania prawa wspólnotowego, a także odpowiedniego ustawodawstwa krajowego w taki sposób, aby cele prawa wspólnotowego zostały zrealizowane w rzeczywistości w skuteczny sposób. Zasada obowiązku lojalności i współpracy w świetle wspólnotowej praktyki sądowej oznacza, że władze muszą w ramach swojej działalności ułatwiać skuteczną realizację celów decyzji nr 1364/2006/WE, o ile nie jest to sprzeczne z ustawodawstwem krajowym. Zgodnie § 7 kodeksu postępowania administracyjnego (586/1996) od decyzji rządu można się odwołać w Najwyższym Sądzie Administracyjnym na podstawie okoliczności sprzeczności tejże decyzji z obowiązującym prawem. System apelacyjny jest istotną częścią fińskiego prawa procesowego, podobnie jak nadrzędna zasada zakresu obowiązywania kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którą warunkiem możliwości wyegzekwowania danej decyzji jest jej zgodność z obowiązującym prawem. Egzekucja decyzji bez względu na ewentualną apelację stanowi okoliczność wyjątkową, a przesłanką do jej zastosowania jest wskazanie na wymóg interesu powszechnego. Samego statusu TEN-E nie można uznawać za taką przesłankę spełniającą kryteria interesu powszechnego w rozumieniu § 31 kodeksu postępowania administracyjnego. Jednak projekt ma pozytywny wpływ na bezpieczeństwo zaopatrzenia energetycznego UE. Można uznać, że bezpieczeństwo dostaw energii w UE jest zgodne również z interesem Finlandii. Dyrektywa 2006/123/WE. Znaczenie zobowiązań nałożonych na kraje członkowskie na mocy tejże dyrektywy ma odniesienie do niniejszego wniosku. Termin na lokalne wdrożenie powyższej dyrektywy upływa z dniem 28.12.2009 r. Zgodność krajowych systemów wydawania zezwoleń z rzeczową dyrektywą będzie można ocenić dopiero po upłynięciu terminu jej egzekucji. Podmioty podlegające ochronie prawnej bezpośrednio zagrożone bezpośrednią egzekucją decyzji. Sama zgoda rządu nie uprawnia wnioskodawcy do podjęcia rzeczywistych operacji budowlanych i instalacyjnych w strefie ekonomicznej. Na mocy decyzji wnioskodawca otrzyma możliwość postąpienia do przodu w procesie udzielania zezwolenia na budowę zgodnym z ustawą o gospodarce wodnej („vesilaki”). W związku z powyższym egzekucja zgody rządu nie wpływa bezpośrednio na status prawny stron trzecich, środowisko morskie w strefie ekonomicznej lub bezpieczeństwo morskie. Z tego względu również bezpośrednia egzekucja nie wyklucza możliwości ewentualnej apelacji. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 32 Techniczna metoda układania rurociągu. Przy ocenie znaczenia bezpośredniej egzekucji decyzji można również podkreślić znaczenie tego, że w razie gdyby procedury zezwoleniowe na rozpoczęcie układania rurociągu zostałyby sfinalizowane w możliwie najszybszym czasie, wnioskodawca miałby możliwość zarezerwowania do swojej dyspozycji i dla potrzeb układania rurociągu dynamicznie pozycjonowanego statku instalacyjnego. Dynamicznie pozycjonowany okręt powoduje przy okazji analogicznej operacji znacznie mniejsze oddziaływanie na środowisko morskie niż okręt kotwiczony metodą tradycyjną. W niniejszej sprawie ocenienie tego, czy przychylenie się do żądania bezpośredniej egzekucji wnoszonego przez wnioskodawcę sprawdzi się w odniesieniu do analizy, w ramach której rozważeniu ulegają kwestie wymagane interesem powszechnym w zakresie utraty lub zagrożenia praw stron trzecich. Należy zauważyć, że zgodność decyzji z prawem jako wymóg jej egzekucji jest zasadą nadrzędną, a odstąpienie od niej wymaga zaistnienia szczególnych przesłanek. Uwzględniając znaczenie projektu dla bezpieczeństwa dostaw energetycznych w Europie, znaczenie zastosowania instalacyjnego okrętu bezkotwicowego dla środowiska oraz faktyczne oddziaływanie wyegzekwowania zgody rządu wobec stron trzecich, można w odniesieniu do bezpośredniej egzekucji decyzji ocenić je jako przesłanki związane z powszechnym interesem w rozumieniu § 31 kodeksu postępowania administracyjnego. 6 Stosowne przepisy prawne Konwencja ONZ o prawie morza (Fińska Seria Traktatów 49-50/1996) Ustawa o fińskiej wyłącznej strefie ekonomicznej Finlandii (1058/2004) Rozporządzenie rządu o fińskiej wyłącznej strefie ekonomicznej (1073/2004) Ustawa o gospodarce wodnej (264/1961) Rozporządzenie rządu (262/2003) Kodeks administracyjny (434/2003) Kodeks postępowania administracyjnego (586/1996) Ustawa o odszkodowaniach (412/1974) Ustawa morska (647/1994) Konwencja o międzynarodowych zasadach zapobiegania kolizjom morskim (Fińska Seria Traktatów 30/1977) Ustawa o postępowaniu oceniającym oddziaływanie na środowisko (468/1994) Rozporządzenie rządu na temat postępowania oceniającego oddziaływanie na środowisko (713/2006) 33 Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. Konwencja Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej o ocenie transgranicznego oddziaływania na środowisko (Fińska Seria Traktatów 67/1997) Umowa pomiędzy rządem Republiki Finlandii a rządem Republiki Estonii o ocenie transgranicznego oddziaływania na środowisko (Fińska Seria Traktatów 435/2002) 7 Apelacja Od niniejszej decyzji można składać apelacje do Najwyższego Sądu Administracyjnego zgodnie z adresem apelacyjnym podanym w załączniku do decyzji. Decyzję należy poddać egzekucji bez względu na apelację, o ile organ apelacyjny nie postanowi inaczej. ////Podpis//// Mauri Pekkarinen Minister Gospodarki ////Podpis//// Teija Miller Sekretarz rządu Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. ////Mapa//// ///Tekst mapy//// Kilometry Trasa rurociągu Granica wód terytorialnych Granica okręgu alandzkiego Granica wyłącznej strefy ekonomicznej Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. Załącznik 3 ADRES SKŁADANIA APELACJI Organ apelacyjny Strona nieusatysfakcjonowana niniejszą decyzją może się od niej odwołać na piśmie w Najwyższym Sądzie Administracyjnym. Apelację należy składać na podstawie argumentu niezgodności rzeczowej decyzji z obowiązującym prawem. Pismo apelacyjne należy zaadresować zgodnie z adresem organu apelacyjnego i przesłać do kancelarii Najwyższego Sądu Administracyjnego w okresie apelacyjnym. Okres apelacyjny Apelacje należy składać w ciągu 30 dni od otrzymania powiadomienia na temat decyzji. Data otrzymania powiadomienia nie wchodzi w skład okresu apelacyjnego. Jeśli ostatni dzień okresu apelacyjnego przypada na dzień świąteczny, sobotę, Święto Niepodległości, Święto Pracy, wigilię Bożego Narodzenia lub Noc Św. Jana, okres apelacyjny podlega przedłużeniu do następnego dnia roboczego. Data otrzymania powiadomienia widnieje na zaświadczeniu o powiadomieniu lub otrzymaniu. Jeśli powiadomienie dostarczono odbiorcy za pomocą zwyczajnego pocztowego powiadomienia listowego, uznaje się, że otrzymał on takie powiadomienie siódmego dnia po wysłaniu listu, o ile nie poświadczono inaczej. W razie udzielenia powiadomienia zastępczego uznaje się, że otrzymanie powiadomienia miało miejsce trzeciego dnia, licząc od daty widniejącej na odpowiednim zaświadczeniu powiadamiającym. W przypadku władz za datę otrzymania uznaje się datę nadejścia listu. Zawartość apelacji W piśmie apelacyjnym należy podać: – decyzję, której dotyczy apelacja – punkty, których dotyczy apelacja, wraz z odpowiednimi wniesionymi poprawkami – przesłanki dla wniesienia apelacji – nazwa i miejscowość apelanta – adres korespondencyjny i numer telefonu, pod które należy przesyłać powiadomienia dotyczące sprawy Please note: This is an unofficial translation for courtesy purposes only. As such, Nord Stream disclaims any and all responsibility for the accuracy of such translation, including but not limited to any damage which may derive from its use. 2 Jeśli apelanta reprezentuje prawny pełnomocnik lub adwokat, albo też apelację sporządziła inna osoba, należy podać również personalia i miejscowość zamieszkania takiej osoby. Apelant oraz jego prawny pełnomocnik lub adwokat musi podpisać pismo apelacyjne. Załączniki do apelacji Do pisma apelacyjnego należy załączyć: – decyzję, której dotyczy apelacja, w oryginale lub kopii – zaświadczenie o dacie powiadomienia o decyzji lub inne wyjaśnienie dotyczące daty rozpoczęcia okresu apelacyjnego – dokumenty, do których odwołuje się apelant w celu poparcia swoich roszczeń, o ile nie dostarczono ich uprzednio do organu – pełnomocnictwo adwokata Dostarczenie pisma apelacyjnego pod wskazany adres Pismo apelacyjne może zostać dostarczone przez samego apelanta lub upoważnionego przez niego adwokata. Na własną odpowiedzialność może on również wysłać je pocztą lub dostarczyć za pośrednictwem kuriera. Pismo apelacyjne należy nadać odpowiednio wcześnie, aby dotarło najpóźniej ostatniego dnia okresu apelacyjnego, w godzinach otwarcia urzędu. Kancelaria Najwyższego Sądu Administracyjnego jest czynna w godzinach 8:00–16:15. Od apelanta pobiera się opłatę z tytułu postępowania sądowego w Najwyższym Sądzie Administracyjnym w wysokości 223 euro. W ustawie o opłatach pobieranych przez sądy i odpowiednie władze administracyjne z tytułu podejmowanych czynności prawnych („Laki tuomioistuinten ja eräiden oikeushallintoviranomaisten suoritteista perittävistä maksuista”) (701/1993) określono odpowiednio różne przypadki zwolnienia z poboru opłaty. Najwyższy Sąd Administracyjny adres korespondencyjny adres siedziby centrala faks PL 180, 00131 Helsinki Unioninkatu 16, 00130 Helsinki 010 364 0200 010 3640382