docKurier 2012 - Strona główna | Parada Gdynia
download 
Reklamacja Transkrypt
Kurier 2012 - Strona główna | Parada Gdynia
Wydanie specjalne z okazji 94. Gdyńskich Urodzin Niepodległej 11 listopada 2012 GDYŃSKI KURIER NIEPODLEGŁEJ WOLNOŚĆ! WOLNOŚĆ! WOLNOŚĆ! Jak Polska odzyskała niepodległość Dla Europy 11 listopada 1918 roku zakończyła się I Wojna Światowa. Dla Polski rozpoczęła era nowego państwa, wolności, na którą czekano od przeszło stulecia. Ale choć Polacy widzą w tej dacie rocznicę odzyskania niepodległości, to warto uświadomić sobie, iż jest to raczej symbol niż rocznica konkretnego wydarzenia historycznego. Na akt odzyskania niepodległości złożyło się bowiem kilka dat i zdarzeń. Stwierdzenie, iż 11 listopada Polska odzyskała wolność, choć zakorzenione w świadomości Polaków, nie ma historycznego uzasadnienia. Nie ogłoszono tego dnia uroczystej „proklamacji niepodległości”, było to zresztą niemożliwe, bo Polska jako niezależne państwo, nie istniała jeszcze w tym dniu. Cofnijmy się o kilka dni i spójrzmy jakie wydarzenia poprzedziły symboliczną dziś datę. W Królestwie Polskim, 7 października 1918 roku, Rada Regencyjna wydała manifest do narodu polskiego formułując zasadę niepodległości kraju na podstawie 13 punktu z orędzia prezydenta Stanów Zjednoczonych - W. Th. Wilsona, a 23 października Rada powołała rząd Józefa Świerzyńskiego. W zaborze pruskim działacze niepodległościowi Władysław Seyda i Wojciech Korfanty wystąpili w parlamencie niemieckim z hasłami pełnej wolności dla Polski. 10 listopada utworzono komitet wykonawczy, nazwany Naczelną Radą Ludową. W Galicji, 28 października polscy posłowie do parlamentu austriackiego, na czele z Wincentym Witosem, zorganizowali Polską Komisję Likwidacyjną, która trzy dni później stała się oficjalną władzą w Krakowie. Usunięto z miasta wojska austriackie, rozbrojono garnizony w innych miastach galicyjskich. W Lublinie, kilka dni później, w nocy z 6 na 7 listopada powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Na czele, obejmując stanowisko premiera i ministra spraw zagranicznych stanął Ignacy Daszyński. W Manifeście do narodu polskiego, wydanym 7 listopada 1918 roku, rząd lubelski proklamował objęcie władzy w całym kraju, aż do zwołania Sejmu Ustawodawczego i zapowiadał liczne reformy w duchu haseł socjalist ycznych. Listopad roku 1918 przyniósł klęskę militarną dwóm zaborcom państwa polskiego, Niemcom i Austrii. W Niemczech zapanował zupełny chaos, rozpoczęta w październiku fala strajków, przerodziła się w zamieszki. W Kilonii doszło do buntu marynarzy, prokla- mowano Bawarską Republikę Rad, a w Berlinie wybuchła prawdziwa rewolucja. Strajk sparaliżował także Wiedeń. Niemieckie dowództwo w Warszawie, podobnie jak w innych miastach, nie otrzymywało żadnych rozkazów. Wynikiem czego stacjonujący żołnierze zaczęli tworzyć zręby rewolucyjnych struktur, na wzór rady rewolucyjnej w Rosji. Dołączali do nich robotnicy, którzy tworzyli Komitety Robotnicze. Taka sytuacja była dla polskich aspiracji niepodległościowych zarówno zbawienna, jak i groźna. Będąca namiastką najwyższej władzy państwowej Rada Regencyjna Królestwa Polskiego nie wiedziała, w jaki sposób ustosunkować się do zaistniałej sytuacji. Pojawiający się na ulicach miast chaos groził anarchią. Kilka ośrodków władzy, w każdym z zaborów, mogło ów chaos podtrzymywać. Jednak wówczas, 10 listopada, na dworcu kolejowym w Warszawie pojawił się, zwolniony z twierdzy w Magdeburgu, Józef Piłsudski. Jego przyjazd stał się początkiem normowania się sytuacji w kraju. Był jedynym człowiekiem, którego reputacja stwarzała nadzieję na opanowanie niebezpiecznego bezładu wielu władz. Jego socjalistyczne sympatie pozwalały na wpływy wśród lewicowo nastawio- Powitanie J. Piłsudskiego na dworcu kolejowym w Warszawie dn. 11.XI.1918 r. nych robotników, zaś doświadczenia militarne stwarzały szanse na opanowanie stacjonującego w Warszawie wojska niemieckiego. 11 listopada 1918 roku, działając na prośbę Rady Regencyjnej, Józef Piłsudski objął dowództwo nad Polską Siłą Wojskową. Objąwszy stanowisko głównodowodzącego, przyszły Marszałek Polski przystąpił do energicznych działań. Stacjonującym w Warszawie niemieckim władzom wojskowym zaproponował, by złożyły broń i wyjechały pierwszym pociągiem, zanim w mieście wybuchną rozruchy. Na zgłoszoną przez Piłsudskiego propozycję Niemcy zgodzili się bez wahania i wykonali ją w ciągu kilku następnych godzin. Do 14 listopada wojska niemieckie w pełni opuściły tereny dawnego Królestwa Polskiego. Tego dnia rozwiązała się Rada Regencyjna przekazując Józefowi Piłsudskiemu całą władzę nad tworzącym się aparatem państwa. Daszyński ustąpił ze stanowiska premiera, a nową misję tworzenia gabinetu powierzył Piłsudski Jędrzejowi Moraczewskiemu. 22 listopada Piłsudski i premier podpisali dekret ogłaszający Polskę republiką. W myśl jego ustaleń do zwołania sejmu najwyższą władzę sprawował w Polsce Józef Piłsudski, jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. Niepodległość Polski stała się faktem. opracowała: Elżbieta Żukowska GDYNIA WOLNA! GDYNIA W BUDOWIE! Wiadomości z wybranych lat pomiędzy 1918-2012 PO I WOJNIE ŚWIATOWEJ - ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI, MIASTO W BUDOWIE Tutaj jest gwarancja wolnego oddechu dla całego narodu, całkowitej niezależności naszego gospodarstwa narodowego i jego rozkwitu. Z tego wybrzeża musimy sobie zrobić przestronną bramę dla wolnego komunikowania się z całym światem... Morze, nr 1, 11.1924 Rozwój portu gdyńskiego Dwa nowe dźwigi motorowe […] zostaną już na początku przyszłego tygodnia oddane do użytku publicznego, tj. do przeładunku węg la. Obecnie podejmowane są ćwiczenia z personelem obsługującym […] Już w przyszłym roku rozpocznie się budowa elewatorów zbożowych w wielkim stylu, które miały być urządzone w roku 1929. Do Gdyni sprowadza się nie tylko z kraju, lecz także z Gdańska coraz więcej przedsiębiorstw kupieckich i przemysłowych. Gazeta Gdańska, 28.10.1926 Ruch budowlany... z nastaniem ciepłych dni ruszył w całej pełni. Budowa szkoły postępuje raźno naprzód. [...] Dom przy Banku Gospodarstwa Krajowego już też podnosi się ponad poziom ulicy. [...] Bank Polski rozpocznie już w najbliższych tygodniach budowę własnego gmachu przy ul. 10 Lutego. Przy ulicy Portowej naprzeciw domu Vogta projektuje się budowę wielkiego domu handlowego [...] Szkoła Morska i Obserwatorium mają także stanąć jeszcze w tym roku. Gazeta Gdańska, 12.03.1927 Praca nad portem rybackim... wre w całej pełni. Obecnie już wy- kończono część falochronu wschodniego. […] Przeciw wiatrom południowym na razie niestety nie ma jeszcze falochronu, tenże jednak w bieżącym roku ma być wykończony. Gazeta Gdańska, 24.04.1927 gruncie ówczesnej gminy Gdynia. Żaden z żołnierzy, uczestników ówczesnej radosnej chwili nie poznałby dziś tej dawnej wioszczyny r ybackiej. Gazeta Gdańska, 12.02.1928 Wybrukowanie ul. Świętojańskiej W magistracie został ogłoszony konkurs na oddanie prac budowlanych przy wykonaniu planu budowy ul. św. Jana. Jest to zatem pierwsza ulica, która, poza ulicami prowadzącymi w kierunku morza zostanie wybrukowana i urządzona ściśle według nowego planu regulacyjnego miasta. Gazeta Gdańska, 15.05.1927 Minister przemysłu i handlu przyjeżdża do Gdyni W dniu 1 maja przybywa do Gdyni minister Kwiatkowski w celu wzięcia udziału w uroczystości p oświęcenia gmachu Marynarki Wojennej oraz nowego gmachu i zabudowań fabrycznych łuszczarni ryżu. Gazeta Gdańska, 29.04.1928 Obchód rocznicy przejęcia Gdyni przez Polskę 7 lat minęło, jak pierwsza stopa żołnierza polskiego stanęła na Stała komunikacja okrętowa pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi przez Gdynię Podpisana została umowa między ministrem przemysłu i handlu oraz ministrem komunikacji z jednej strony a amerykańskim towarzystwem okrętowym „American Scentic Lines” z drugiej w sprawie ustalenia stałej komunikacji okrętowej pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi. Na podstawie umowy „American Scentic Lines” zobowiązało się uruchomić 9 statków dla przewozu ładunków i pasażerów. Statki będą kursowały co dwa tygodnie. Dziennik Gdyński, 23.05.1928 Rozbudowa miasta Z rozwojem portu ożywia się intensywnie ruch handlowy i przemysłowy. Ludność od 1921 roku w zrosła 10-krotnie. Przeciętnie w poszukiwaniu zarobków przybywa do miasta 700 osób miesięcznie. Dziennik Gdyński, 25.05.1928 Wydanie specjalne z okazji 94. Gdyńskich Urodzin Niepodległej 11 listopada 2012 GDYŃSKI KURIER NIEPODLEGŁEJ PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ - ŻEGLUGA I PORT OKNEM NA ŚWIAT przy ulicy Świętojańskiej 68. Lokal klubu zajmuje dwie kondygnacje. Na parterze mieści się księgarnia z ładnym hallem i kawiarnia, a na górze – czytelnia i sala imprez. Głos Wybrzeża, 17.03.1958 Eugeniusz Kwiatkowski Nie bez wielkiego wzruszenia znalazłem się dziś wśród Was, by dos łownie w pierwszych chwilach podjęcia przeze mnie urzędowania na Wybrzeżu powitać pierwszy statek polski, powracający do kraju. [...] Więc jaki apel mam do Was Marynarze, wystosować? Chyba ten sam co wtedy, w roku 1926, gdy święciliśmy pierwsze przybycie „Krakowa” do ukochanej Gdyni. Oto my sami jesteśmy obowiązani dźwigać życie na Wybrzeżu, podnieść do rozkwitu porty, wznieść dumną banderę polską na wielu, wielu statkach polskiej marynarki handlowej. Rzeczpospolita Polska niech żyje! Przemówienie inż. E. Kwiatkowskiego z okazji przybycia s/s „Kraków”, 1945 Otwarcie Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki Wczoraj otworzył swoje podwoje gdyński Klub Międzynarodowej Prasy i Książki. Mieści się on Gdyńska Stocznia Remontowa buduje dwa kutry dla Kuby Niecodzienny kontrakt podpisała w tych dniach Gdyńska Stocznia Remontowa. Oto na zlecenie „Centromoru” wybuduje ona dla Kuby dwa stalowe kutry 24-metrowe typu „B-25-S”. Są to pierwsze jednostki jakie Stocznia ta buduje na eksport a jednocześnie pierwsze, kierowane z Polski do Kuby. Dziennik Bałtycki, 5.01.1961 Kolosy ze zbożem W porcie gdyńskim odbywał się wczoraj przeładunek 17 statków. Amerykański zbożowiec „Thetis” znajduje się już pod elewatorem [...]. 20 bm. wejdzie do portu […] kolejny kolos amerykański „Transeastern”. Dziennik Bałtycki, 14.01.1961 Pierwszy transport bananów Długo oczekiwany statek „Henry Horn” z ładunkiem bananów wreszcie przybył. […] Statek wzbudzał zrozumiałą sensację – banany przecież przywieziono do Polski po raz pierwszy po wojnie. Ładunek wynosi około 160 ton, pochodzi z Cancary w Gwinei. Wspaniałe, dorodne banany będziemy więc mogli wreszcie kupić w „Delikatesach”. Głos Wybrzeża, 14.03.1961 Największy Statek amerykański „Manhattan” wszedł do Gdyni Wczorajszy dzień był pełen emocji dla portowców. W nocy na redzie portu stanął kolos oceaniczny – zbiornikowiec „Manhattan” wiozący […] ponad 66 tysięcy ton zboża [...] Pilotaż powierzono starszemu pilotowi Kemczyńskiemu i st. pilotowi Ryterskiemu. Głos Wybrzeża, 16.04.1963 nomicznych przeznacza się 60 kg (z tego „Polonia” 10kg). Dziennik Bałtycki, 4.06.1965 Seria królewska rozpoczęta W porcie gdyńskim podniesiono bandery na m/s „Mieszko” Seria królewskich statków PLO, budowana specjalnie do obsługi portów wschodniej Ameryki Południowej, ma już swego pierwszego przedstawiciela. Wczoraj przy nabrzeżu Rumuńskim podniesiono banderę na motorowcu „Mieszko I”, otwierającym serię 7 jednostek. Dziennik Bałtycki, 12.07.1967 Dziś cytryny w Gdyni Dzisiaj z hurtowni gdyńskiej otrzymają cytryny do sprzedaży następujące przedsiębiorstwa: „Delikatesy” – 500kg, PSS – 400 kg, Warzywa i Owoce – 600 kg. Dla konsumpcji w zakładach gastro- LATA 1970-1989 - KOLEJNY ETAP WALKI O WOLNOŚĆ Tragiczne skutki W wyniku tragicznych zajść, do jakich doszło w Gdańsku, Gdyni i Elblągu, śmierć poniosło 21 osób. Do szpitali skierowano 232 rannych, w tym 4 osoby w stanie ciężkim. Głos Wybrzeża, 19,20.12.1970 Ostatnia podróż „Batory”- jak dawniej - spod gdyńskiego Dworca Morskiego wyruszy w daleką podróż. Jak dawniej była orkiestra i były holowniki, był potrójny ryk syren, był tłum żegnających i były łzy. Nie było tylko żadnego pasażera na puściutkich pokładach.[...] Dobiegło kresu piękne życie pięknego statku. Morze, maj 1971 Sparaliżowana komunikacja Na Wybrzeżu wczoraj nadal utrzymywała się sytuacja strajkowa. W dalszym ciągu nie kursują tramwaje, autobusy i trolejbusy. Coraz mniej na ulicach samochodów, gdyż z dnia na dzień kończą się zapasy paliwa Dziennik Bałtycki, 26.08.80 Unieruchomione porty Dziennik Bałtycki, 22.08.80 W 10 rocznicę wydarzeń grudniowych w Gdyni.Odsłonięcie pomnika w pobliżu „Komuny” To tu, w tym mieście, w pamiętny czwartek 17 grudnia 1970 roku rozegrała się tragedia , podczas której w ciągu zaledwie kilku godzin śmierć zebrała najobfitsze żniwo. [...]Rocznicowe uroczystości zaczęły się wczoraj w Gdyni o godz. 4.45 nad ranem. Ogromne tłumy miesz- kańców miasta , liczne delegacje z całego kraju przybyły w rejon ul. Czechosłowackiej, koło Stoczni im Komuny Paryskiej, gdzie przed 10 laty odegrał się pierwszy akt gdyńskiej tragedii. Skwer u zbieg ulic Świętojańskiej i Czołgistów był wczoraj miejscem drugiej, popołudniowej części gdyńskich uroczystości rocznicowych. Rozpoczęła się ona o godz. 17 biciem dzwonów we wszystkich kościołach Gdyni, Wybrzeża, całego kraju [...] Dziennik Bałtycki, 18.12.80 Kto żyw - do strefy Wolny Obszar Celny w Gdyni ma 34 wspólników Dziennik Bałtycki, 6.01.89 Franciszka Cegielska prezydentem Gdyni Głos Wybrzeża, 15.06.90 W rocznicę porozumień sierpniowych Wiązanki i kwiaty złożono pod pomnikiem Stoczniowców w Gdyni Głos Wybrzeża, 1.09.87 CZASY WSPÓŁCZESNE - GDYNIA WOLNA, INNOWACYJNA, OTWARTA Wojciech Szczurek Gdynia należy do takich miast, szczęśliwych miast, które budowały odwaga, myślenie, ale też budowała niezwykła cecha charakteru: odwaga wyobraźni, otwartość. To wszystko, co się działo w Gdyni, to nie tylko budowa miasta w sensie materialnym, budowa portu. To także budowanie specyficznej społeczności, która już od początku poczuła, że jest nie tylko dla siebie, ale też dla wszystkich Polaków. Jest nie tylko ważnym obszarem aktywności gospodarczej, ale też symbolem Polski wolnej i niepodległej. Symbolem tego, na co Polska niepodległa i wolna mogła się w tych trudnych czasach porwać. (...) Dzisiaj, gdy patrzymy na wyzwania współczesności, myślimy o przeszłości. Musimy pamiętać, że ta przeszłość jest też fundamentem, że ta historia mówi o tym, kim jes teśmy. Im bardziej chcemy patrzeć w przyszłość, im bardziej chcemy snuć plany dotyczące rozwoju, tym bardziej musimy, pamiętając o tym szczególnym duchu miasta, myśleć o tym, kim jesteśmy. Jaka jest tożsamość tego miasta. fragm. przemówienia, 2012 Wirtualna Gdynia Gdynia jest pierwszym miastem w Polsce, które udostępniło swój serwis informacyjny za pośrednictwem telefonicznych łączy internetowych [...] Od kilku lat Gdynia ma swoją stronę internetową www.gdynia.pl Gazeta Morska, 8.02.01 „Batory otwarty” Wczoraj w Gdyni uroczyście otwarto Dom Handlowo-Usługowy „Batory”. Budowa Batoreg trwała dwa lata. Na 22,5 tys. m kwadratowych mieści się 70 sklepów. Centrum handlowe w kształcie statku kosztowało około 14 milionów dolarów. Wieczór Wybrzeża, 5,6.12.98 Stena Line w Gdyni ...nową jakości przyniosło otwarcie linii promowej pomiędzy dwoma miastami obsługiwanymi przez szwedzkiego armatora Stena Line. [Gdyni i Karlskrony – przyp.red.] W Gdyni powstanie Muzeum Emigracji. Pomoże Unia Europejska Muzeum Emigracji, jedyna tego typu placówka w kraju i jedna z kilku na świecie, za dwa lata powstanie na terenie portu w Gdyni. Koszt całej inwestycji wyniesie prawie 50 mln zł, z czego prawie 24 mln zł stanowi wsparcie z programu UE Jessica. Muzeum zostanie utworzone w obiekcie Dworca Morskiego przy ul. Polskiej 1 na terenie portu w Gdyni. Dworzec był miejscem wykorzystywanym do obsługi setek tysięcy emigrantów. Dziennik Bałtycki, 14.09.2012 wyglądać budynki rozbudowywanego Pomorskiego Parku Naukowo -Technologicznego w Gdyni. W miejscu byłej zajezdni trolejbusowej ZKM Gdynia powstaną budynek biurowy, wystawienniczokonferencyjno-laboratoryjny, minipark i podziemny garaż na 500 samochodów. PPNT rozrośnie się 6-krotnie w stosunku do istniejącej bazy. Dziennik Bałtycki, 22.02.2012 Wielki remont dworca Gdynia Główna zakończony Zakończył się trwający niemal 2 lata remont dworca Gdynia Główna. Oficjalne otwarcie zaplanowano na środę, ale pierwsi podróżni do odnowionego budynku weszli już we wtorek wieczorem. Dworzec został gruntownie przebudowany. Remont kosztował 40,7 mln złotych, sfinansowany została został z unijnych funduszy. Budynek miał miał być gotowy dopiero w połowie czerwca, jednak udało się otworzyć gdyński dworzec jeszcze przed rozgrywkami Euro 2012. Dziennik Bałtycki, 5.06.2012 Gdynia: Powstaje Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Jak cumujące w porcie statki mają Opracowanie materiałów do gazety: Elżbieta Żukowska
