J. Krupanek - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

J. Krupanek - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

Dawna baza wojskowa w Szprotawie
jako modelowy przykład przekształceń
mega-obiektu
Janusz Krupanek, IETU
Konferencja
Zagospodarowanie dawnej bazy powojskowej szansą rozwoju Szprotawy
Szprotawa, 12 czerwca 2014r
Projekt TIMBRE uzyskał dofinansowanie
z Komisji Europejskiej – 7. Program Ramowy
Numer umowy 265364
Rewitalizacja Megaobiektów
Megaobiekty w Europie
Ostrożna ocena:
• 20 000 Megaobiektów
w Europie
• Problem będzie istniał
przez kolejne 100 lat
• Koszty remediacji:
> 100 bilionów €
2
Projekt Timbre
Podstawowe informacje
7. Program Ramowy
Okres realizacji 01/2011 – 06/2014
15 Partnerów i Międzynarodowy Komitet Doradczy
Budżet: 4.7 mln €, finansowanie KE: 3.4 mln €
3
Projekt timbre
Partnerzy
Helmholtz-Zentrum für Umweltforschung – UFZ – Niemcy
Eberhard Karls Universität Tübingen - Niemcy
Institute of Geonics CR – Republika Czeska
Universita ca’ Foscari Venezia - Włochy
SOLGEO AG - Szwajcaria
Fugro Consult GmbH - Niemcy
GeoExperts Dr. Kühne & Partner - Niemcy
Zabar Group Holding Sarl - Niemcy
Universite de Franche-Comte - Francja
Jena-Geos® Ingenieurbüro GmbH - Niemcy
Danmarks Tekniske Universitet - Dania
GESA Gesellschaft zur Entwicklung und
Sanierung von Altstandorten mbH - Niemcy
Universitatea Tehnica de Constructii Bucuresti - Rumunia
Agentia Nationala Pentru Protectia Mediului - Rumunia
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - Polska
4
Co powoduje, że megaobiekty są
megaobiektami ?
Złożoność źródeł zanieczyszczeń
Złożoność smug zanieczyszczeń
Złożoność możliwości remediacji
Złożoność funkcji kosztów i wartości
Złożoność interesów różnych podmiotów
Złożoność ponadregionalnych
oddziaływań
Jak podjąć dobrą decyzję?
Źródła: dr Nicolae Pacurar, Hunedoara, Rumunia
2. Projekt timbre
Cele i rezultaty
Zebranie, ocena informacji, programów, projektów i dostępnych
danych na temat rewitalizacji Megaobiektów
Rozwój wiedzy o technikach rozpoznania stanu środowiska i
technologiach remediacji terenów zdegradowanychin-situ” i “on-site”
Usprawnienie podejmowania decyzji w kontekście istniejących struktur
decyzyjnych i kultury lokalnej
Opracowanie narzędzi priorytetyzacji i klasyfikacji terenów
zdegradowanych
Opracowanie narzędzi oceny i planowania rozwiązań remediacyjnych
Stworzenie zintegrowanej platformy wymiany informacji
na temat rewitalizacji megaobiektów
6
Studia przypadku
Krampnitz,
Niemcy, Baza
poradziecka 120
ha
Solec Kujawski, Polska
Dawna nasycalnia
podkładów kolejowych
80ha
Szprotawa, Polska,
Dawna baza
poradziecka 200 ha
Ostrava, R
Czeska,
osadniki 7 ha
Brno, R. Czeska,
Odlewnia i fabryka
maszyn 2 ha
Hunedoara,
Rumunia
Koksowania i
stalowania
138 ha
TIMBRE teren badawczy: Szprotawa
Dawna baza
wojskowa wojsk
radzieckich
8
Mega-obiekt w Szprotawie
Teren o dużej powierzchni - ponad 1500 ha, w tym 500 ha
po działalności wojskowej
Długoletni okres przekształcania terenu – ponad 20 lat
Duże zanieczyszczenie ropopochodnymi, różnorodne
źródła zanieczyszczenia: baza paliwowa, rurociągi, pas
rozgrzewania silników, złożoność podejmowanych działań
remediacyjnych
Zróżnicowana infrastruktura wojskowa (zabudowa typowa i
unikalne budowle o znaczeniu wojskowym)
Złożoność uwarunkowania przekształcenia terenu zarówno
wewnętrzne, jak i zewnętrzne
Aktywność i zaangażowanie lokalnej społeczności
Duże znaczenie terenu dla przyszłego rozwoju gminy
Szprotawa
Wsparcie procesów uspołecznionego
podejmowania decyzji
Poznanie istniejących
barier kulturowych i niewykorzystanego
potencjału rewitalizacji terenu w Szprotawie
Poznanie poglądów różnych interesariuszy
na temat rewitalizacji terenu
Zachęcanie do prowadzenia dialogu,
aby zrozumieć zmieniające się
potrzeby, priorytety i interesy
Dr. Alena Bleicher | Helmholtz Centre for Environmental Research – UFZ | [email protected]
10
Rozpoznanie i remediacja terenu
Opracowano i sprawdzono w praktyce nowe strategie efektywnego
rozpoznania terenu, monitoringu stanu zanieczyszczenia w gruncie z
wykorzystaniem:
a) badania zawartości pierwiastków w próbkach rdzeni drewna,
b) metod sondowania próbnego oraz próbkowania płytkiego
wspierane przez analizę przestrzenną i modelowanie numeryczne
Opracowano strategie postępowania z
zanieczyszczeniem resztkowym (strefa
żródeł zanieczyszczenia) z wykorzystaniem
różnych podejść i technik: fitoremediacja,
naturalna regeneracja
Dr. Arno Rein | Danmarks Tekniske Universitet | [email protected]
11
Gospodarowanie istniejącą
infrastrukturą
Opracowano i zastosowano systemowe i przestrzenne podejście do
zarządzania istniejącą infrastrukturą
Sprawdzenie metod i procedur rozpoznania stanu infrastruktury i
planowania gospodarowania istniejącą infrastrukturą
Środowiskowa i ekonomiczna ocena rozwiązań:
Ponowne
wykorzystanie
Rozbiórka
Opracowano rekomendacje w zakresie gospodarowania odpadami w tym
materiałem użytecznym oraz odpadami niebezpiecznymi
Opracowano wskazania dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy i
ochrony przed emisjami
Peter Hagemann | GeoExperts Dr. Kühne & Partner | [email protected]
12
Ocena i optymalizacja planów
rewitalizacji
Opracowano modelowy przykład planowania dla terenu w Szprotawie
z wykorzystaniem narzędzi wspomagających zintegrowane
planowanie nowych funkcji i sposobów zagospodarowania
Przeprowadzono modelową ocenę ryzyka, ocenę kosztów i korzyści
możliwych sposobów wykorzystania terenu w przyszłości dla różnych
scenariuszy przyszłego zagospodarowania
Dr. Michael Finkel | University of Tübingen | [email protected]
13
Rewitalizacja mega-obiektu – rezultaty
Ulepszone podejście oraz sprawdzone narzędzie analizy
przestrzennej w procesie planowania rewitalizacji mega-obiektu
Wiedza, umiejętności oraz rozwiązane sprawdzone na
konkretnych przykładach
Procedury i dobra praktyka zarządzania
Procedury i procesy uspołecznionego podejmowania decyzji
Modelowy przykład zrealizowanych w projekcie Timbre dla terenu
dawnej bazy wojskowej w Szprotawie
14
Rezultaty projektu
Upowszechnianie informacji o Szprotawie przez:
• Stronę internetową
• Internetowe narzędzia planowania
• Platformę internetową projektu Timbre na temat
rewitalizacji terenów zdegradowanych
• Materiały projektu timbre
(książki, artykuły, prezentacje, poradniki)
Helmholtz Centre for Environmental Research – UFZ: [email protected]
15
Podsumowanie
Przeprowadzone badania w projekcie TIMBRE na terenie dawnej bazy
wojskowej w Szprotawie dały możliwość poprawy zarządzania
procesem rewitalizacji w zintegrowany oraz dopasowany do charakteru
tego terenu sposób
Dobre rozpoznanie problemów i możliwości remediacji i rewitalizacji jest
kluczem do udanego przekształcenia tego terenu
Tworzenie kompleksowych scenariuszy rewitalizacji uwzględniających
różne rodzaje ryzyka, uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne ułatwia
dyskusję, organizację procesu decyzyjnego oraz podejmowanie decyzji
prowadząc do zrównoważonej rewitalizacji mega-obiektu
Dziękuję za uwagę!
www.timbre-project.eu
Contact: [email protected]
TIMBRE acknowledges the co-financing from
the European Commission – Framework Program 7
Grant number 265364