Selacid® Green Growth

PROMOCJA
Wycofanie antybiotykowych
stymulatorów wzrostu - (AGP),
jest faktem. Faktem jest też
konieczność dokonania wyboru,
albo lepiej oddając dzisiejszą
rzeczywistość, dopracowania się
przez producentów pasz rozwiązań,
które dałyby gwarancje pełnego
sukcesu zaproponowanych
rozwiązań. Lawina propozycji
i produktów może oszołamiać
a na pewno wprowadza chaos
do wielu umysłów.
Dr inż. Andrzej Wróbel
®
Selacid
Green Growth
- jest i Waszym wyborem
W dalszym ciągu słychać pytanie „ Czy? a jeżeli tak to czym
można skutecznie zastąpić np. Avilamycynę?” Z wypowiedzi
wielu specjalistów wynika, że skuteczne zastosowanie wielu proponowanych rozwiązań nie wchodzi w grę w przypadku brojlerów
z racji ich stosunkowo krótkiego przewodu pokarmowego. Znacznie więcej możliwości mamy u gatunków charakteryzujących się
długim przewodem pokarmowym, jak świnie i indyki. Wśród wielu
możliwych a jednocześnie uniwersalnych ( możliwość stosowania
u wszystkich gatunków) rozwiązań, czołowe miejsce zajmuje koncepcja oparta na wykorzystaniu kompozycji krótko i średnio
łańcuchowych kwasów tłuszczowych -SCFA i MCFA. Taką,
dokładnie przebadaną in vitro i in vivo, i opatentowaną mieszaninę
stanowi Selacid® Green Growth produkcji Selko.
Kwasy organiczne są szeroko rozpowszechnione w przyrodzie
jako naturalne składniki roślin i tkanek zwierzęcych. Powstają
również na skutek fermentacji węglowodanów, przez drobnoustroje. U drobiu proces ten występuje głównie w jelicie grubym.
Dotychczas, kwasy organiczne były znane bardziej jako
konserwanty środków spożywczych a mniej jako zakwaszacze do
pasz. Ich aktywność antybakteryjna i antygrzybowa (selektywne
w stosunku do konkretnych ras patogenów, blokowanie lub spowolnianie ich wzrostu) dokonuje się przez obniżanie pH paszy lub
wody do picia. Działając bezpośrednio - „w komórce” patogena,
ograniczają jego populację a pośrednio, redukując pojemność
buforową paszy wpływają na fizjologię przedżołądka.
Ważnym elementem działania kwasów jest zakwaszenie
przewodu pokarmowego z uwzględnieniem korzystnego wpływu na konwersję pepsynogenu w pepsynę. Jednakże, znacznie
ważniejszym od ww. jest zdolność kwasów organicznych do
przechodzenia z formy niezdysocjowanej do formy zdysocjowanej, w zależności od poziomu pH środowiska. Zdolność ta
czyni z kwasów organicznych związki mające właściwości
bakterio- i grzybobójcze. Kwas, w stanie niezdysocjowanym
może swobodnie dyfundować/przenikać przez półprzepuszczalną
membranę komórek mikroorganizmu do cytoplazmy. Znajdując
się w komórce, gdzie utrzymuję się środowisko neutralne - pH 7,
kwas podlega dysocjacji blokując funkcje enzymów oraz system
12
transportu składników pokarmowych. Schematyczne działanie
zdysocjowanego kwasu przedstawia rys. 1. My będziemy wracać
do niego przy charakterystyce SCFA i MCFA.
Rys. 1.
Skuteczność kwasów w hamowaniu rozwoju mikroorganizmów jest uzależniona od wielkości współczynnika pKa, wyraża
on poziom pH przy którym dysocjacji ulega 50% cząsteczek
kwasu. Kwasy organiczne z wysokim współczynnikiem pKa
są bardziej skuteczne jako konserwanty, a ich efektywność
w zwalczaniu mikroorganizmów wzrasta wraz ze wzrostem
długości łańcucha i poziomu nienasycenia.
I tak kwas mrówkowy, przedstawiciel SCFA, mający najkrótszy łańcuch charakteryzuje współczynnik pKa = 3,75 a kwas
laurowy, przedstawiciel MCFA, charakteryzuje pKa = 4,96.
To co łączy kwasy tłuszczowe to ich budowa. Składają się
z grupy kwasowej (- COOH) i reszty kwasowej (R) zawierającej
atom/y węgla. Za wyjątkiem kwasu mrówkowego gdzie R=H.
Krótko łańcuchowe kwasy tłuszczowe -SCFA, charakteryzują
następujące cechy:
1. Są słabymi kwasami gdyż tylko niewielka część cząsteczek
dysocjuje w obojętnym środowisku jakim jest wnętrze mikroorganizmu. Można więc przyjąć, iż ich skuteczne działanie
Polskie Drobiarstwo LIPIEC 2009
PROMOCJA
wynika z tego iż dysocjują w środowisku otoczenia mikroorganizmu a pochodzące z tej dysocjacji kationy H+ przenikają
przez błonę cytoplazmatyczną patogena przyczyniając się do
jego śmierci lub ograniczając rozwój.
2. Działają selektywnie na patogeny - patrz rys. 2
Rys. 2.
Skuteczność zwalczania poszczególnych mikroorganizmów
przez kwasy organiczne uzależniona jest również od ich specyficznych dostosowań do życia w różnych środowiskach (kwaśnych,
zasadowych bądź obojętnych). Dobrą tego ilustracją jest rys. 3.
Rys. 3.
Generalnie, postrzegane są jako bezpieczne (GRAS - generalny recognized as safe) dlatego są dopuszczone do stosowania
w paszy i środkach spożywczych.
Efektami działania kwasów organicznych są:
1. W paszy:
- obniżenie pH oraz redukcja pojemności buforowej,
- ograniczenie rozwoju/zniszczenie bakterii np. Salmonella,
- ograniczenie rozwoju/zniszczenie grzybów pleśniowych
a tym samym obniżenie zagrożenia mykotoksynami.
2. W przewodzie pokarmowym:
- kationy H+
redukują pH żołądka,
poprawiają konwersję pepsynogenu w pepsynę,
zużywają energię metaboliczną patogenów
- aniony RCOO-,
hamują procesy życiowe w komórkach mikroorganizmów,
tworzą kompleksy z minerałami (Cu, Ca, Fe, Mg, Zn).
3. W procesach trawiennych są źródłem energii (węglowodany).
Krótko łańcuchowe kwasy tłuszczowe - SCFA, znajdują się
w handlu w formie pojedynczych kwasów lub ich blendów. Ich
właściwości różnicują się w zależności od formulacji.
Czyste kwasy są lotne, niezwykle agresywne, o wysokim
stopniu korozyjności. Dają silny efekt zakwaszenia.
Sole sodowe i wapniowe tych kwasów występują w formie
sypkiej. Nie mają właściwości zakwaszających. Charakteryzuje je
osłabione działanie na mikroorganizmy. Wynika to ze związania
anionów RCOO-.
Sole amonowe występują w formie płynnej i sypkiej. Są
niekorozyjne i nielotne. Działają silnie na mikroorganizmy. Mają
duże zdolności zakwaszające.
Formy sypkie zawierają co najmniej 33% nośnika i o tyle
powinna być wyższa dawka w stosunku do form płynnych.
Kwasy tłuszczowe zawierające w swoim łańcuchu od 6 do
12 atomów węgla są określane jako średnio łańcuchowe kwasy
tłuszczowe (MCFA). Należą do nich kwasy: kapronowy (C6),
kaprylowy (C8), kaprynowy (C10) i laurowy (C12). Kwasy te
są obecne w roślinnym oleju laurowym, oleju kokosowym, oleju
palmowym oraz w tłuszczu mleka , najczęściej w formie trójglicerydów. Po przejściu kilkustopniowej rafinacji ( oczyszczanie,
hydroliza, destylacja, oczyszczanie ) otrzymuje się MCFA. Stosowanie tych kwasów w paszy dla zwierząt jest chronione wieloma
patentami o zasięgu światowym. Ponieważ ich łańcuch węglowy
jest nieco dłuższy, kwasy te przejawiają więcej cech lipofilnych
aniżeli kwasy krótko łańcuchowe (SCFA). Z tego też powodu
MCFA charakteryzują się odmiennym mechanizmem absorpcji
oraz odmiennym działaniem antybakteryjnym.
Na podstawie dotychczasowej wiedzy można powiedzieć,
że aktywność antybakteryjna MCFA opiera się co najmniej
na dwóch rodzajach działania. Po pierwsze, MCFA, podobnie
jak SCFA, działają w klasyczny sposób jak słabo kwasowe
konserwanty. Dyfundują w stanie nie zdysjonowanym poprzez
membrany plazmy komórkowej do wnętrza cytoplazmy patogena.
W tym miejscu napotykają środowisko z pH neutralnym, ulegają
dysocjacji wydzielając jon wodoru. Następujące w tej sytuacji
obniżanie się pH jest neutralizowane przez wewnątrzkomórkowy system buforowy przy aktywnym współudziale protonów
z wnętrza komórki. Proces ten zachodzi zużywając energię. Jeśli
komórka w tej sytuacji nie jest w stanie utrzymać swojego pH,
to organy i substancje, takie jak enzymy, DNA czy membrany
cytoplazmatyczne, niezbędne do zachowania procesów życiowych
komórki, ulegają zniszczeniu a komórka patogena ginie.
Po drugie, niektóre MCFA wydają się mieć tak zwany „efekt
rozszczepiania” (ang. „uncoupler-efect”). Efekt ten został dokładnie zbadany dla drożdży. Substancje rozszczepiające współdziałają
z membraną poprzez wsunięcie się do wnętrza o charakterze
Polskie Drobiarstwo LIPIEC 2009
13
PROMOCJA
hydrofobowym, zwiększając polaryzacje tego obszaru i osłabiając
w ten sposób hydrofobową barierę, uniemożliwiającą swobodny
przepływ jonów wodorowych H+. Dzięki temu bakteriobójcze
działanie MCFA rozszerza się na bakterie Gram pozytywne
w stosunku do których SCFA pozostają praktycznie nieskuteczne.
Skuteczność MCFA w zwalczaniu Clostridium perfingens (gram
pozytywne) przedstawia rys. 4.
Rys. 4.
„Efekt rozszczepiania” stanowi zasadniczą różnicą pomiędzy
MCFA i SCFA. Koncepcja stworzenia produktu Selacid® Green
Growth zasadza się na potwierdzeniu hipotezy, która zakładała specyficzny rodzaj działania średnio łańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCFA) jako czynnika synergistycznego i wspomagającego
dodatni efekt SCFA (krótko łańcuchowe kwasy tłuszczowe).
W powyższym doświadczeniu (rys. 5), 1152 brojlery zostały
podzielone na 96 grup. Zastosowano 4 kombinacje w 24 powtórzeniach: 1. Kontrola, 2. 33% SCFA blend, 3. 0,05% MCFA
w formie soli sodowej, 4. 0,33% SCFA + 0,05% MCFA. Przedstawione wyniki obejmują pierwsze trzy tygodnie tuczu. Zarówno
przyrosty dzienne jak i wykorzystanie paszy w kombinacji SCFA
+ MCFA znacznie odbiegały (in plus) od pozostałych.
Aktywność mikrobiologiczna Selacidu® Green Growth
była testowana w Drobiowym Centrum Badawczym Nutreco
w Hiszpanii. Testy prowadzono na czystych rasach Clostridium
perfringens wyizolowanych z treści jelita grubego brojlerów.
Celem było określenie wskaźnika minimalnej dawki produktu
powodującej zahamowanie rozwoju patogena - MIC (minimum inhibitory concentration). Oceniano wzrost C. perfringens
na podłożu agarowym przy zastosowaniu Selacidu® Green Growth
w dawkach od 0,5 do 4,0 kg/tonę paszy. Kontrolę stanowiła pasza
bez Selacidu® GG. Najniższą dawką Selacidu GG powodującą
całkowite, wizualnie, zahamowanie wzrostu C. perfringens była
dawka 1,5 kg/tonę paszy. Tak więc dawka równa lub wyższa
od 1,5 kg powinna pomagać w utrzymaniu optymalnego pH
w przewodzie pokarmowym (żołądek i jelita) oraz lepszego bilansu
flory jelitowej. Odbywa się to przez redukcję rozprzestrzeniania
się takich jak C. perfringens patogenów. C. perfringens jest
obecne w treści jelit w małych ilościach. W sytuacji zakłócenia
równowagi w jelitowej mikroflorze, to właśnie C. perfringens
jest czynnikiem powodującym nekrotyczne zapalenie jelit.
Słabą stroną wielu ofert, kierowanych do polskich i nie tylko
polskich producentów, jest brak określonego wskaźnika MIC albo
ukrywanie jego poziomu przed producentami pasz i hodowcami.
Odpowiadając na pytanie postawione we wstępie, a dotyczące
możliwości zastąpienia Avilamycyny posłużę się wynikami kolejnego doświadczenia. Doświadczenie przeprowadzono w Centrum
Nutreco w Hiszpanii na 4400 brojlerach, w dobrych warunkach
środowiskowych i przy zdrowym wstawieniu. Kontrolę pozytywną
stanowiła pasza z Avilamycyną w dawce 10 ppm. Testowano wpływ
Selacidu® GG na poziom przyrostów dziennych i pobieranie paszy.
Stosowano: 50%, 100%, 150% i 200% dawek rekomendowanych
- 2, 1,5 i 1 kg/t odpowiednio dla startera, growera i finiszera. Wyniki
przedstawione są na rysunku 6 i 7.
Rys. 6.
Rys. 5.
Stwierdzono, pozytywny efekt liniowy rosnących dawek
Selacidu GG zarówno w przyrostach dziennych jak i w dziennym
pobieraniu paszy. Wszystkie dawki, nawet te o połowę mniejsze
od zalecanych, dawały wyniki lepsze od wyników osiąganych przy
stosowaniu Avilamycyny. W odniesieniu do dobrych warunków
w jakich prowadzono doświadczenie należy podkreślić, że nawet
w dobrych warunkach hodowlanych Selacid® GG daje poprawę
parametrów produkcyjnych.
Wyniki doświadczeń prowadzonych w Centrum Badawczym
znalazły potwierdzenie w wielu testach na fermach produkcyjnych.
Rezultaty jednego z nich przedstawia rys. 8.
14
Polskie Drobiarstwo LIPIEC 2009
PROMOCJA
Rys. 7.
i mieszanki typu DKA Grower (od 15 do 42 dnia). Kontrolę pozytywną stanowiła pasza z Avilamycyną (10 ppm). Selacid® Green
Growth podawano w dawkach: 3 kg/t - Starter i 2 kg/t - Grower
w jednej kombinacji oraz 2 kg/t + 1 kg/t Betain™ - Starter oraz
1,5 kg/t + 1 kg/t Betain™ - Grower w drugiej kombinacji.
Brak statystycznie istotnych różnic pomiędzy kontrolą
pozytywną (Avilamycyna) a kombinacjami z Selacidem® GG
potwierdza w pełni możliwość zastąpienia antybiotykowych
stymulatorów wzrostu, przez Selacid® Green Growth. Szczególną
kombinacją był Selacid® GG z dodatkiem produktu Betain™
zawierającego betainę - doskonały osmoregulator i idealny dawca
grup metylowych. Efekty produkcyjne tej kombinacji były najlepsze co w połączeniu z brakiem upadków pozwoliło na uzyskanie
najwyższego Europejskiego Indeksu Produkcyjnego (EPI) który
wyniósł 340 i był o 15 pkt. wyższy od kombinacji z Avilamycyną.
Rys. 8.
Rys. 9.
Efekty ekonomiczne wynikające z zastosowania Selacidu®
Green Growth w tym doświadczeniu przedstawia tabela 1.
W Zakładzie Doświadczalnym Żywienia Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przeprowadzono doświadczenie
z Selacidem® Green Growth w formie sypkiej w mieszankach dla
kurcząt rzeźnych. Zbiorcze wyniki tego doświadczenia przedstawia tabela 2. Doświadczenie trwało 42 dni, z podziałem na
okres podawania mieszanki typu DKA Starter (pierwsze 14 dni)
Również wiele doświadczeń produkcyjnych z udziałem Selacidu®
GG przeprowadzonych w Polsce, w warunkach produkcyjnych,
napawa optymizmem - tab. 3.
Przedstawione dane obejmują wyniki z kilkunastu ferm
- ponad 500 tys. brojlerów. Na uwagę zasługuje zdecydowana
redukcja upadków, średnio do 4,05%, podczas gdy nie stosowano Selacidu® GG, wskaźnik ten przekraczał na wielu fermach,
5,5%. Znacznie poprawiła się jakość ściółki, a co za tym idzie,
Tab. 1.
Rys. 10.
Polskie Drobiarstwo LIPIEC 2009
15
PROMOCJA
obniżyła się emisja amoniaku i dwutlenku węgla w kurnikach.
Wzrosła powtarzalność dobrych wyników zootechnicznych.
Średnia waga końcowa wyniosła, po 44 dniach tuczu, 2,24 kg.
Jednocześnie należy podkreślić, iż na fermach tych podawano
paszę sypką. Średni współczynnik wykorzystania paszy - 1,84
kg/kg m. c. - po rekalkulacji do wagi końcowej brojlerów równej
2 kg , wyniósł 1,74 kg/kg m. c. Godnym podkreślenia jest fakt,
iż w okresie stosowania Selacidu® Green Growth w warunkach
fermowych, nie odnotowano złych wyników. Potwierdza to pozytywne działanie dodatku zarówno na fermach o dobrym jak
i gorszym statusie zoohigienicznym.
Podobnie, bardzo dobre wyniki uzyskiwano przy stosowaniu
Selacidu® Green Growth w testach produkcyjnych na fermach
indyków (rys. 9 i 10).
W doświadczeniu oceniano przyrosty dzienne (ADG), pobieranie paszy i wody. Poprawa współczynnika wykorzystania paszy
(FCR) o 5% stanowiła zasadniczy element wysokiej opłacalności
zastosowania Selacidu® Green Growth.
Dodatkowo, w tym samym doświadczeniu, analizowano
jakość / wilgotność ściółki (rys. 10). Dzięki lepszemu trawieniu
paszy odchody były suchsze co skutkowało zmniejszoną wilgotnością ściółki.
Szczególnie interesujące wyniki uzyskał największy integrator
produkcji indyków na Węgrzech, Gallicoop, w doświadczeniu
wielkotowarowym. Grupy testowe, z 2 kg Selacidu® GG na tonę
paszy, stanowiły indyczki i indory po 4936 szt.Grupy kontrolne,
bez stymulatora, stanowiły indyczki - 8177 szt. i indory - 9106 szt.
Test trwał 6 tygodni. Paszę produkowano we własnej mieszalni.
Z powodu szczególnie dobrego i szybkiego wzrostu ptaków
w grupach z Selacidem® GG, już w 5 tygodniu część indyków
(2160) zostało przeniesionych do indyczników produkcyjnych.
W okresie 6 tygodni stwierdzono dużą różnicę w śmiertelności
ptaków, 2,29% w grupach testowych i aż 18,68% w grupach kontrolnych (szczególnie dużą różnicę w ilości upadków odnotowano
po pierwszym dniu). Podłoże w indycznikach z Selacidem® było
czystsze i suchsze, w porównaniu do kontroli. Obserwowano
również pozytywny wpływ Selacidu® na ogólny stan zdrowotny
stada i jego wyrównanie. Współczynnik wykorzystania paszy
dla kombinacji z Selacidem® GG był lepszy o 3,3% od kontroli
(odpowiednio 1,79 i 1,85).
Testy wykonane na różnych gatunkach zwierząt potwierdzają
przydatność Selacidu® Green Growth jako środka stabilizującego rozwój pożytecznej mikroflory przewodu pokarmowego
oraz poprawiającego wskaźniki produkcyjne poprzez wzajemne,
synergistyczne działanie SCFA i MCFA.
Analiza dostępnej literatury upoważnia mnie do jednoznacznego stwierdzenia, iż Selacid® Green Growth stanowi idealną
alternatywę dla antybiotykowych stymulatorów wzrostu. Tab. 2. Wyniki testów UP Poznań
Lp.
Kombinacja
Spożycie paszy
g/szt.
FCR
kg/kg
Masa ciała
g/szt.
Wydajność
rzeźna %
Śmiertelność
%
EPI
1
Avilamycyna 10 ppm
4276,6
1,75
2438,1
73,67
2,08
325
2
Selacid Green Growth
4251,2
1,79
2379,8
74,3
3,02
307
3
Selacid Green Growth+Betain™
4177,9
1,60
2441,9
74,87
0.00
340
Tab. 3. Wyniki tuczu brojlerów w oparciu o nowe rozwiązania żywieniowe - Selacid Green Growth
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
16
Data
wstawień
Dni
tuczu
Liczba
ptaków
2005.07.08
2005.07.08
2005.07.08
2005.07.12
2005.07.12
2005.07.12
2005.07.15
2005.07.15
2005.07.15
2005.07.15
2005.04.26
2005.04.26
2005.04.26
2005.04.26
2005.04.22
2005.04.22
2005.04.22
2005.04.22
2005.04.19
2005.04.19
2005.04.19
2005.04.19
2005.04.15
2005.04.15
2005.04.15
2005.07.29
2005.08.05
2005.07.09
Średnia
44
44
44
43
42
46
47
47
45
45
44
44
43
43
45
45
45
45
43
44
43
41
42
43
43
44
44
44
44
17605
17545
17300
17000
17185
16800
16805
17000
16900
16830
17100
17140
17090
17385
17150
17200
17290
17240
17170
17010
16965
17000
17100
17100
17100
25000
21000
28000
502010
Upadki
1 tydzień
3,14%
1,44%
0,80%
2,21%
2,86%
1,50%
3,09%
1,55%
0,54%
0,58%
0,77%
1,05%
0,87%
1,24%
1,37%
0,97%
1,59%
1,46%
2,38%
0,81%
0,86%
0,94%
1,07%
0,95%
0,91%
0,82%
0,52%
0,73%
1,32%
Waga
całość
4,53%
3,57%
2,55%
4,88%
5,61%
4,04%
5,16%
4,15%
2,44%
3,00%
4,31%
4,21%
4,87%
4,76%
4,50%
4,94%
4,64%
5,24%
5,12%
2,97%
3,48%
3,53%
3,03%
3,98%
4,15%
3,50%
2,80%
3,50%
4,05%
Polskie Drobiarstwo LIPIEC 2009
1 tydzień
106
150
164
128
146
120
115
122
149
151
127
143
135
148
154
137
161
133
140
161
158
165
157
148
158
149
168
175
145,3
końcowa
2,10
2,26
2,31
2,20
2,31
2,15
2,13
2,22
2,28
2,31
2,18
2,19
2,13
2,27
2,22
2,21
2,26
2,24
2,27
2,15
2,21
2,16
2,35
2,37
2,34
2,19
2,44
2,40
2,24
FCR
kg/kg
1,82
1,59
1,79
1,90
1,82
1,90
1,90
1,82
1,87
1,93
1,86
1,85
1,88
1,82
1,85
1,79
1,82
1,80
1,86
1,81
1,77
1,75
1,76
1,84
1,77
1,88
1,82
1,92
1,84