Sektor bankowy partnerem w rozwoju innowacyjności

Krzysztof Pietraszkiewicz
Prezes
Związku Banków Polskich
„Sektor bankowy
partnerem w rozwoju
innowacyjności
przedsiębiorstw”
„Wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw
– nowe perspektywy”
26 maja 2010 r.
1
II SME WEEK. POLAND
STAN SEKTORA
2
System Finansowy w Polsce
Wynik finansowy netto oraz podatek dochodowy
sektora bankowego w latach 1993 - 2008
Nieprzyjazne rozwiązania podatkowe przyczyną trudności w oferowaniu klientom
banków niektórych produktów, problemy z oczyszczaniem sektora
Mln zł
16000
14748
15000
14000
12988
13000
10650
12000
9203,8
11000
10000
8708
9000
8000
7000
6000
3369
5000
4000
1852 2354 2898
3000
2007
2000 1328
1000
0
-1000 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
-2000-401
Wynik finansowy netto
Podatek dochodowy
4
Źródło: NBP, 2009
Jakość portfela kredytowego
– naleŜności zagroŜone w latach 1993-2009
Slajd odzwierciedla kondycję gospodarki i stan obrotu gospodarczego. Wysoki
udział naleŜności zagroŜonych jest przyczyną niŜszej rentowności w niektórych
okresach i trudności w oferowaniu bardziej atrakcyjnych warunków świadczenia
usług.
5
Źródło: NBP, 2009
WZROST RYZYKA
MarŜa odsetkowa i koszty ryzyka kredytowego Banki komercyjne
Źródło: Raport o stabilności systemu finansowego . NBP, 2009 r.
Dług publiczny do PKB
2009 – Wyniki wstępne
Źródło: GUS, 2009
Liczba Banków
Banki komercyjne
100 87
90
80
70
60
50
40
30
Banki spółdzielcze
1 6531 612
81
81
83
82
1 510 81
77
73
1 394
70 69
69
1 295
63 63
1 189
61
59 58 57
1 800
1 600
1 400
1 200
1 000
781
680
800
642 605 600
596
600
588 584 582 579 578
20
400
10
200
0
0
19931994199519961997199819992000200120022003200420052006200720082009
Fundusze własne sektora bankowego w latach 19932009 (w mln zł.)
Przewidywany stały wzrost funduszy, w związku z rosnącymi potrzebami gospodarczymi
Źródło: KNF, dane. 2009r.
9
Aktywa polskiego sektora bankowego
Źródło: KNF, 2009r.
10
Aktywa sektora bankowego do PKB w UE 27 (2007r.)
Źródło: ECB, 2008r., dane w %. PKB
11
Finansowanie rozwoju gospodarczego
kraju - uwarunkowania
•Niska baza depozytowa:
12
Źródło: NBP, 2010.
Zobowiązania/NaleŜności wobec sektora
niefinansowego %
Źródło: KNF, 2009r.
Finansowanie rozwoju gospodarczego
kraju - uwarunkowania
•Ograniczenie akcji kredytowej:
14
Źródło: NBP, 2010r.
Bankowość Internetowa (dane kwartalne)
16 000 000
14 258 896
13
354
818
14 000 000
12 765 289
11 959 244
11 278 114
12 000 000
10 852 998
9 838 917
10 000 000
8 430 513
7
681
997
7 401 001
8 000 000
6 810 245
6
548
736
5 632 8776 071 034
6 000 000
4 000 000
2 000 000
0
IV 2007
I 2008
II 2008
Liczba podpisanych umów BI
Źródło ZBP
III 2008
IV2008
I 2009
III 2009
Liczba aktywnych klientów BI
15
Karty płatnicze w Polsce w tys. sztuk
40 000,0
35 000,0
33 401
30 275
30 000,0
26 496
25 000,0
20 370
16 916
20 000,0
14 389
15 000,0
11 291
8 290
10 000,0
5 000,0
15 130
21 989
20 456
16 911
15 080
13 316
12 741
23 848
16 944
15 369
14 283
11 046
9 906
9 405
7 813
7 280
3 876
3 342
443
91
18 255
6 354
829
180
1 010
376
1 047
601
1 029
808
1 173
642
1 996
4 384
632
618
550
428
415
373
2004
2005
2006
2007
2008
2009
0,0
1998
1999
2000
2001
Karty płatnicze ogółem
Źródło: NBP, 2009
2002
2003
Karty debetowe
Karty obciąŜeniowe
Karty kredytowe
FINANSOWANIE
PRZEDSIĘBIORCÓW
PRZEZ BANKI W 2010R.
17
BANKI
OBSZARY WSPÓŁPRACY
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Akcja informacyjna i promocyjna
Doradztwo
Finansowanie:
•
Standardowe instrumenty finansowe (kredyt, leasing, emisja
obligacji, inne)
•
Współfinansowanie projektów z dotacją UE
•
Finansowanie z udziałem środków publicznych i partnerów
instytucjonalnych: EBI, EFI, EBOiR, BŚ, BGK;
•
Project Finance
•
Partnerstwo Publiczne-Prywatne
Zabezpieczenie ryzyk
Monitoring
Obsługa rozliczeń
Wymiana informacji gospodarczej
Stały dialog i współpraca: klient/beneficjent-bank oraz bank/ZBP19
inst. publ.
PERSPEKTYWY NA 2010R.
Generalnie:
•W 2009r. odnotowano znaczny spadek akcji kredytowej dla firm.
• W 2010.r Banki korzystniej oceniają perspektywy sytuacji gospodarczej
przy udzielaniu kredytów dla przedsiębiorstw – jest to główny czynnik
wpływający na łagodzenie polityki kredytowej wobec przedsiębiorstw.
•Pogorszyła się natomiast percepcja przyszłej sytuacji ekonomicznej
gospodarstw domowych.
•Główną przyczyną zaostrzania polityki kredytowej pozostaje
pogarszająca się jakość portfeli kredytowych banków.
Kredyty dla przedsiębiorstw
• Polityka kredytowa: nastąpiło złagodzenie kryteriów, z wyjątkiem
kredytów długoterminowych dla małych i średnich przedsiębiorstw.
• Popyt na kredyt: wzrósł popyt na kredyt ze strony małych i średnich
przedsiębiorstw, popyt na kredyty długoterminowe dla duŜych
przedsiębiorstw nie zmienił się, a na kredyty krótkoterminowe- spadł.
• Oczekiwania na II kwartał 2010 r.: banki spodziewają się złagodzenia
kryteriów przyznawania kredytów i wzrostu popytu na kredyt. Wzrost
popytu ma być szczególnie silny dla kredytów krótkoterminowych.
• Ok. 60 mld zł kredytu w 2010r udzielą banki przedsiębiorcom i
gospodarstwom domowym.
20
ŹRÓDŁO: NBP, KNF 2010r.
DOSTĘP DO KREDYTU W 2010R.
POPRAWI SIĘ
KREDYTY DLA PRZEDSIĘBIORSTW
Źródło: NBP, dane 2010 r.
21
DOSTĘP DO KREDYTU W 2010R.
POPRAWIA SIĘ
WARUNKI UDZIELANIA KREDYTÓW
Źródło: NBP, dane 2010 r.
22
PRZYCZYNY ZMIAN POLITYKI
KREDYTOWEJ
Źródło: NBP, dane 2010 r.
23
WSPÓLNE PROBLEMY
DO ROZWIĄZANIA DLA
ROZWOJU DOSTĘPU DO
FINANSOWANIA
24
WSPÓLNE PROBLEMY
1.
2.
3.
4.
Brak szerszej zachęty dla szerszego zaangaŜowania
sektora bankowego w finansowanie rozwoju
innowacji.
Konieczny większy nacisk na mikrofinansowanie i
większe wsparcie dla tzw. „małych technologii”.
Awersja do ryzyka moŜe częściowo ograniczać
zaangaŜowanie sektora bankowego. Potrzeba
realnego uruchomienia systemu poręczeń
kredytowych
Brak wystarczających środków do sfinansowania
wszystkich potrzeb. Selektywność wyboru
projektów. Cena pieniądza po kryzysie, rosnące
zadłuŜenie sektora publicznego.
WSPÓLNE PROBLEMY
8.
Potrzeba rozwoju dotychczasowych katalogu
proinnowacyjnych instrumentów finansowych o
nowe rozwiązania (np. faktoring odwrócony)
9. Problemy administracji z oceną stosowania
zabezpieczeń kredytowych (cesji wierzytelności)
przy kredytowaniu
10. Nowe instrumenty- PPP/obligacje/etc.- nadal
konieczność edukacji.
11. Konieczne odblokowanie kredytu
technologicznego. Banki są gotowe do
kredytowania. Oczekują pilnej nowelizacji ustawy.
BARIERY
Podstawowe bariery zaangaŜowania
absorpcji
funduszy
zaanga owania bankó
banków w proces
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
strukturalnych
3,5
BANKI wskazują na :
słaba kondy cja f inansowa potencjalny ch benef icjentów
•
•
•
•
bariery wejścia na rynek
obsługi projektów
unijnych przez banki,
wysokie koszty
ponoszone przez bank
związanych z obsługą
projektów strukturalnych,
ryzyka ponoszonych
przez banki w związku z
obsługą projektów
strukturalnych i sposobów
ich pomiaru stosowanych
przez banki,
wysokie koszty obsługi
projektów strukturalnych
na tle innych wybranych
działalności kredytowych
banków.
ry zy ko niespłacenia kredy tu pomostowego w wy niku nie
dotrzy mania przez benef icjenta warunków umowy o dotację
ry zy ko wy nikające ze zmienności i niejednoznaczności
przepisów doty czący ch aplikowania i oceny wniosków
niska jakość składany ch przez benef icjentów wniosków o
dotację skutkująca wy sokim odsetkiem odrzucony ch
wniosków
konieczność znajomości przepisów doty czący ch aplikowania o
dotację oraz f inansowania i rozliczania projektów
strukturalny ch przez pracowników banku
inne, prosimy podać jakie. Opóźnienia we wdraŜaniu
programów
Konieczność posiadania specjalny ch procedur kredy towy ch
doty czący ch projektów strukturalny ch
niskie wy korzy stanie zabezpieczeń Funduszu Poręczeń
Unijny ch
nieopłacalność f inansowania projektów unijny ch
Rap ort Instytutu Badań
Badań nad Gospodarką
Gospodarką Rynkową
Rynkową w
zakresie projektu „Badanie barier zaangażowania
banków w proces absorpcji funduszy strukturalnych”
współfinansowanego ze środków27
Unii Europejskiej
realizowanego na zlecenie MRR, 2009r.
*średnia liczba punktów przyznana przez poszczególne banki (suma punktów przyznanych przez pojedynczy bank nie mogła przekroczyć 10)
NSS – PO IG 2007-2013
BANKI NADAL FINANSUJĄ INNOWACJE
Porównanie skuteczności wnioskowania o dotację w dz. 4.4 PO IG wg grup
wniosków z udziałem kredytu i bez finansowania zewnętrznego (wg
wybranych kategorii)
50,0%
49,2%
46,7%
48,8%
46,1%
45,6%
39,5%
40,0%
38,7%
38,0%
30,0%
Banki Spółdzielcze i
Zrzeszające
Wnioski bez
współfinansowania kredytem
21,0%
21,4%
20,0%
Krajowe Banki Komercyjne
16,4%
16,8%
16,7%
16,5%
18,1%
18,0%
Podmioty Zagraniczne
10,0%
28
0,0%
Źródlo: Opracowanie własne ZBP, na podstawie danych PARP
INNE PRZYDATNE
PRZEDSIĘBIORCY
INSTRUMENTY
INFRASTRUKTURA SEKTORA BANKOWEGO
• Związek Banków Polskich – informacje o charakterze wczesnego
ostrzegania przed ryzykiem transakcji oszukańczej; ochrona osób które
utraciły dokument toŜsamości (takŜe prowadzących działalność
gospodarczą oraz rolników)
• Biuro Informacji Kredytowej SA – dzdolności kredytowej ane i
narzędzia do zarządzania ryzykiem i oceny oraz wiarygodności
płatniczej klientów banków i SKOK-ów
• InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA – dane i narzędzia
do zarządzania ryzykiem w gospodarce; platforma wymiany informacji
pomiędzy sektorem bankowym i innymi branŜami gospodarki
• Centrum Prawa Bankowego i Informacji sp. z o.o. – doradztwo w
zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i wykorzystania
informacji gospodarczych do zarządzania ryzykiem
• Centra Informacji Gospodarczej - ogólnopolska sieć regionalnych
punktów edukacyjno-doradczych dla przedsiębiorców m.in. w zakresie
zarządzania ryzykiem z wykorzystaniem dostępnych informacji
gospodarczych
• Krajowa Izba Rozliczeniowa SA – produkty z zakresu elektronicznych
form regulowania płatności, certyfikacji i podpisów kwalifikowanych,
elektronicznej archiwizacji dokumentów oraz elektronicznych faktur
MOśLIWOŚCI WYKORZYSTANIA PRODUKTÓW
•
Analizowanie i weryfikacja wartości nieruchomości
•
Analizowanie ryzyka branŜy z pomocą raportu o sytuacji
ekonomiczno-finansowej ESOR
•
Sprawdzenie kontrahenta w InfoMonitorze BIG – ocena
ryzyka za pomocą metod stosowanych w bankach
•
Wprowadzenie nierzetelnego dłuŜnika do InfoMonitora BIG
– najprostszy i najtańszy instrument windykacyjny poprzez
powiadomienie banków i innych uczestników obrotu
gospodarczego
•
Weryfikacja w Systemie DOKUMENTY ZASTRZEśONE ograniczenie ryzyka transakcji z uŜyciem cudzej toŜsamości
•
Pełniejsze wykorzystanie mechanizmów e-gospodarki
•
Elektroniczna archiwizacja dokumentów
Związek Banków Polskich
Krajowa Izba Rozliczeniowa
Biuro Informacji Kredytowej
BIG Infomonitor
AMRON
CIG
Centrum Prawa Bankowego
i Informacji
ENTRUM PRAWA BANKOWEGO I INFORMACJI
32
MODEL WSPÓŁPRACY
Wsparcie dla procesów:
• oceny wniosków o dofinansowanie
• monitoring realizacji inwestycji
• badania wiarygodności kontrahentów
Inne sektory gospodarki
oraz
Jednostki Samorządu Terytorialnego
Wsparcie dla procesów:
• badania wiarygodności kontrahentów
• eliminowania zatorów płatniczych
BANKI
oraz instytucje
uprawnione z ustawy
Prawo bankowe
PRZEDSIĘBIORCA
Wsparcie dla procesów:
•oceny ryzyka w procesie
kredytowym
•monitoringu realizacji
inwestycji
Kontrahent
Kontrahent
BANKOWE SYSTEMY
WYMIANY INFORMACJI
Kontrahent
Raporty BIK w mln sztuk
28,4
19,9
15,5
11,7
9,1
7,6
6,3
2004
2005
2006
2007
2008
2009
I kw 2010
34
Raporty InfoMonitor SA
35
Bankowy Rejestr
Dokumenty ZastrzeŜone
AMRON – ANALIZA ZASOBÓW BAZY DANYCH
przyrost danych - stan na dzień 31 grudnia 2009r.
CIG umoŜliwia łatwy i szybki dostęp do szerokiej
gamy usług w jednym miejscu:
Dla Konsumentów:
• Raporty o zobowiązaniach osobistych
• Zastrzeganie skradzionych lub zagubionych
dokumentów
Dla Przedsiębiorców:
• Raporty o zobowiązaniach własnych
• Raporty o zobowiązaniach obecnych lub potencjalnych
partnerów w biznesie
• Raporty z zakresu oceny ryzyka, obejmujące
wiarygodność przedsiębiorcy i kondycję finansową na tle
branŜy
• Wsparcie w zakresie prewencji zatorów płatniczych i
windykacji naleŜności
• Weryfikacja dokumentów toŜsamości klientów i partnerów
Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. –
podstawowe informacje
• Misją KIR S.A. jest wspieranie kreowania
nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki,
poprzez
realizację
bezpiecznej
i
niezawodnej
elektronicznej
wymiany
informacji, w tym w zakresie rozliczeń
międzybankowych
• Produkty:
–
–
–
–
BILIX
PayByNet
ELIXIR
EuroELIXIR
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Krzysztof Pietraszkiewicz
Prezes Związku Banków Polskich
Kontakt:
[email protected]