Kondycja banków w Europie i Polsce. Czy problemy finansowe

Kondycja banków w Europie i Polsce.
Czy problemy finansowe inwestorów strategicznych
wpłyną na zaostrzenie polityki kredytowej
w spółkach-córkach w Polsce
Warszawa, 8 marca 2012 r.
Samodzielność w ramach międzynarodowych grup
finansowych – wyzwania dla krajowych instytucji
Cezary Stypułkowski
prezes Zarządu Grupy BRE Banku
Samodzielność w ramach międzynarodowych grup
finansowych – wyzwania dla krajowych instytucji
Na ile procesy zarządcze w polskich bankach mają charakter lokalny?
Cezary Stypułkowski, Prezes Zarządu Grupy BRE Banku
Warszawa, 8 marca 2012 r.
Seminarium BRE-CASE
Od wielu lat istotna część aktywów polskiego sektora bankowego jest
kontrolowana przez zagraniczne instytucje finansowe
Udział w aktywach banków kontrolowanych z zagranicy w krajach UE (stan na koniec czerwca 2011)
89%
86%
80% 79% 78%
73%
*
66% 65%
61%
49%
średnia 46%
40%
24% 22%
20%
9%
8%
Hiszpania
Holandia
Dania
Grecja
Portugalia
Austria
Słowenia
Cypr
Wielka Brytania
Irlandia
Belgia
Węgry
Polska
Łotwa
Finlandia
Litwa
Bułgaria
Malta
Rumunia
Słowacja
Luxemburg
Czechy
Estonia
13% 12%
Włochy
30% 29%
27%
5%
4%
0%
Szwecja
92%
Francja
95%
Niemcy
98%
Źródło: Europejski Bank Centralny, Banki Centralne poszczególnych krajów
* w tym główny udział skandynawskich instytucji finansowych
[2]
Kapitał zagraniczny w istotny sposób przyczynił się do rozwoju polskiego
sektora bankowego (1/2)
Aktywa polskiego sektora bankowego (w mld zł)
Kredyty brutto sektora bankowego (w mld zł)
1 295
1 039
682
1 057
784
1 159
595
793
632
688
430
325
451
189
2000
%
2006
CAGR 2000-2011
Źródło: NBP, KNF
2007
2008
2009
2010
2011
2000
2006
2007
Kredyty mieszkaniowe
Kredyty dla przedsiębiorstw
%
2008
2009
2010
Kredyty konsumpcyjne
Pozostałe
2011
CAGR 2000-2011
Źródło: NBP
[3]
Kapitał zagraniczny w istotny sposób przyczynił się do rozwoju polskiego
sektora bankowego (2/2)
Bank
Główny akcjonariusz
Kredyty brutto
(w mld zł)
UniCredit Group (59%)
92,7
Commerzbank (70%)
70,2
ING Bank N.V. (75%)
43,4
Santander (96%)
39,4
Millennium BCP (65%)
42,6
Dynamika roczna kredytów brutto banków kontrolowanych
lokalnie i banków kontrolowanych przez zagraniczne grupy
kapitałowe
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
KBC Bank N.V. (80%)
30,5
Citibank (75%)
15,9
GE Investments (84%)
30,4
Nordea Bank AB (99%)
27,7
Fortis Bank (78%), Dominet (22%)
18,3
0,0%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
-10,0%
Największe banki kontrolowane przez zagraniczne grupy kapitałowe*
Największe banki kontrolowane lokalnie**
Źródło: skonsolidowane sprawozdania finansowe banków
Największe start-up’y bankowe ostatnich lat w Polsce finansowane kapitałem zagranicznym
* Pekao SA, BRE Bank, BZ WBK, ING Bank Śląski, Millennium, Citi Handlowy, Kredyt Bank, Nordea
** PKO BP, Getin Bank, Getin Noble Bank, Bank Ochrony Środowiska, Bank Pocztowy
Uwaga: Allianz Bank został przejęty przez Getin Holding w czerwcu 2011 r.
[4]
W wielu przypadkach kredyty od podmiotów dominujących stanowią
ważne źródło finansowania dla polskich banków
Finansowanie dostarczane przez podmioty dominujące (w mld zł)
54%
47%
27%
23%
11%
27,0
3,5
19,1
0,5
17,5
0,7
23,5
18,6
9,4
1,0
16,8
8,4
3,6
3,6
Nordea Bank
Bank BPH
Kredyty od podmiotów dominujących
%
BRE Bank
Kredyt Bank
BGŻ
Zobowiązania podporządkowane
Łącznie finansowanie od dominującej grupy kapitałowej do aktywów ogółem
Źródło: skonsolidowane sprawozdania finansowe banków wg stanu na koniec 2011 r.; (BGŻ wg stanu na koniec września 2011 r.)
W latach 2009-2010 kredyt sektora bankowego dla przedsiębiorstw obniżył się realnie o 6,3%, w tym samym czasie
bank PKO BP zwiększył portfel kredytu dla przedsiębiorstw realnie o 22,7%, a banki spółdzielcze aż o 36,5%.
Źródło: Stefan Kawalec, Udomowić Banki, Gazeta Wyborcza, 07.11.2011
[5]
Lokalność najważniejszych procesów zarządczych w polskich bankach to
uprawniony wymóg organów nadzorczych
Lokalność procesów zarządczych w polskich bankach – kluczowe determinanty
 Państwo polskie gwarantuje m.in. ok. 470 mld złotych depozytów gospodarstw domowych,
których znacząca część jest ulokowana w bankach-córkach międzynarodowych instytucji
finansowych
 System gwarancji depozytów w UE ma charakter lokalny a nie pan-Europejski
 Wszystkie duże banki kontrolowane przez kapitał zagraniczny są spółkami publicznymi z istotną
partycypacją inwestorów mniejszościowych w ich akcjonariacie
 Modele behawioralne
/ potrzeby polskich klientów różnią się od tych obserwowanych w innych
krajach
[6]
Polskie przepisy prawne stanowią podstawę relacji między bankiem-córką a
instytucją dominującą
Możliwe formy wpływania spółki dominującej
na spółkę zależną
Stosunki korporacyjne pomiędzy spółką a jej
akcjonariuszami

Podejmowanie decyzji na walnych zgromadzeniach

Zarządy spółek kapitałowych zobowiązane są kierować się
interesem spółki

Wpływ na skład organów spółki – rady nadzorczej
i zarządu


Zawieranie umów regulujących określone obszary współpracy z
zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z przepisów prawa np.
prawa bankowego w zakresie outsourcingu
W polskim prawie spółek nie wprowadzono do tej pory
instytucji, pozwalającej na kierowanie się interesem grupy
kapitałowej, jeżeli byłby on sprzeczny z interesem spółki

Walne zgromadzenie i rada nadzorcza nie mogą wydawać
zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw
spółki
Regulacje wynikające z Ustawy Prawo Bankowe

Wymóg ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem

Ograniczony dostęp podmiotu dominującego w zakresie danych prawnie chronionych banku krajowego
Poza dostępem do danych na warunkach takich samych jak dla innych akcjonariuszy czy podmiotów na rynku, podmiot dominujący ma
prawo do:


Danych objętych tajemnicą bankową w zakresie niezbędnym dla:
 wykonywania, obowiązujących podmiot dominujący, przepisów dotyczących nadzoru skonsolidowanego, w tym w szczególności
dla sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych,
 należytego wykonywania, określonych w przepisach prawa, obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz
finansowaniu terroryzmu
Innych danych – w zakresie niezbędnym do sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych
[7]
Procesy zarządcze w polskich bankach staną się bardziej lokalne również w
odniesieniu do długoterminowego finansowania działalności kredytowej
Możliwości samodzielnej dywersyfikacji źródeł finansowania polskich banków będą coraz większe
 Długoterminowe finansowanie na międzynarodowych rynkach hurtowych bez pośrednictwa
banku-matki:
 Emisja euro-obligacji na rynkach międzynarodowych (publiczna lub private placement)
 Źródło finansowania w Euro i CHF
 Długoterminowe finansowanie na krajowych rynkach hurtowych
 Rozwój krajowego rynku długoterminowych instrumentów dłużnych banków
 Źródło finansowania w PLN oraz źródło kapitału typu Tier II
 Emisje dla inwestorów instytucjonalnych jak i detalicznych
 Rozwój rynku listów zastawnych
[8]
Podsumowanie dyskusji
 Dynamiczny rozwój polskiego sektora bankowego w ostatnim dziesięcioleciu zawdzięczamy w
dużej stopniu zagranicznym instytucjom finansowym:
 Transfer wiedzy i nowoczesnych technologii
 Transfer kapitału
 Lokalne banki są beneficjentami istotnego finansowania otrzymanego od banków-matek
 Polski sektor bankowy odnotowuje rekordowe wyniki finansowe
Ale:
 Depozyty polskiego sektora bankowego są gwarantowane lokalnie
 Kluczowe banki w Polsce są spółkami publicznymi
Dlatego dziś:
 Istotne procesy zarządcze w polskich bankach są „ulokalnione” na mocy prawa
W przyszłości
 „Lokalność” zarządcza polskich banków będzie większa m.in. w zakresie pozyskiwania
długoterminowego finansowania
[9]
Dziękuję za uwagę