Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Tomaszowie Mazowieckim
Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego
powiatu tomaszowskiego w roku 2012
Tomaszów Mazowiecki, luty 2013 r.
SPIS TREŚCI
str.
Wstęp
3
I. Sekcja Nadzoru Epidemiologii
1.
2.
3.
4.
Wprowadzenie
Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej
Analiza zachorowań na choroby zakaźne
Wykonanie szczepień ochronnych
II. Higiena Komunalna
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Wprowadzenie
Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
Nadzorowane obiekty użyteczności publicznej
Ocena stanu sanitarno-technicznego obiektów użyteczności publicznej
Stan sanitarny basenów i miejsca wykorzystywanego do kąpieli
Jakość wody do spożycia na terenie powiatu tomaszowskiego
Podsumowanie
III. Higiena Pracy
1.
2.
3.
4.
Wprowadzenie
Zagrożenia w środowisku pracy
Choroby zawodowe
Podsumowanie
IV. Higiena Dzieci i Młodzieży
1.
2.
3.
4.
5.
Wprowadzenie
Stan sanitarny placówek oświatowych
Dożywianie w placówkach oświatowych
Wypoczynek zimowy dzieci i młodzieży
Wypoczynek letni dzieci i młodzieży
V. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Wprowadzenie
Jakość zdrowotna środków spożywczych
Ocena sposobu żywienia
Terminowość realizacji zaplanowanych zadań
Dodatkowe zadania
Współpraca z Inspekcjami
Współpraca z Sekcjami PSSE w Tomaszowie Maz.
Interwencje
Podsumowanie
VI. Oświata i Promocja Zdrowia
1.
2.
3.
4.
5.
Wprowadzenie
Programy edukacyjne
Działania akcyjne
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży (badania ankietowe)
Współpraca z mediami i instytucjami
VII. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
1.
2.
Wprowadzenie
Podjęte działania
VIII. Zakończenie
2
4
4
4
5
7
8
8
8
9
10
12
13
14
16
16
16
17
17
17
17
18
19
19
20
26
26
26
27
27
27
30
31
31
32
33
33
33
38
43
44
44
44
45
46
Wstęp
Do zadań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Tomaszowie Mazowieckim w 2012 r. należała realizacja zadań
z zakresu zdrowia publicznego, mająca na celu ochronę zdrowia
mieszkańców powiatu tomaszowskiego przed niekorzystnym wpływem
szkodliwych lub uciążliwych czynników środowiskowych,
zapobieganiu
chorób, w tym chorób zakaźnych, zawodowych i innych chorób
cywilizacyjnych,
a
także
na
kształtowaniu
odpowiednich
postaw
i zachowań zdrowotnych. Cele te były realizowane, między innymi, poprzez
inicjowanie działań promujących zdrowie, a także działań mających za
zadanie
identyfikację
jednoczesnym
zagrożeń
bezpieczeństwa
przeciwdziałaniu
powstawania
zdrowotnego,
tych
przy
zagrożeń.
Dla kształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych
organizowano, koordynowano i nadzorowano działalność oświatowozdrowotną oraz sprawowano nadzór nad warunkami: higieny środowiska,
zwłaszcza wody do spożycia, higieny pracy w zakładach pracy, higieny
nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi
żywności, żywienia i przedmiotów użytku, a także warunkami higieniczno sanitarnymi w miejscach udzielania świadczeń zdrowotnych. W dziedzinie
bieżącego
i
zapobiegawczego
nadzoru
sanitarnego
kontrolowano
przestrzeganie przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne
w nadzorowanych obiektach. W celu uzyskania jak najlepszych wyników
pracy inspekcji sanitarnej, systematycznie doskonalono metody nadzoru
i kontroli w systemie zarządzania jakością.
3
I. Sekcja Nadzoru Epidemiologii
1. Wprowadzenie
W 2012 r. Sekcja Nadzoru Epidemiologii nadzorowała 175 obiektów na terenie powiatu
tomaszowskiego,
w
których
przeprowadzono
224
kontrole.
Wydano
38
decyzji
administracyjnych, w tym 32. umożliwiające prowadzenie działalności leczniczej i 6
dotyczących programów dostosowania obiektów do wymogów zawartych w obowiązujących
przepisach. Mandatów karnych nie nakładano.
2. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej
Nadzorowi podlegały placówki lecznictwa zamkniętego, otwartego oraz prywatne gabinety
lekarskie. W 2012 r. skontrolowano wszystkie nadzorowane obiekty. W ramach lecznictwa
zamkniętego usługi medyczne świadczyła Klinika Kardiologii Allenort w Tomaszowie Maz.,
ul. Jana Pawła II 35, której stan sanitarno-techniczny oceniono jako bardzo dobry. Placówki
lecznictwa otwartego, to w 90% niepubliczne zakłady lecznicze. Ich stan sanitarno-techniczny
był
dobry
i
systematycznie
ulegał
poprawie.
Przeprowadzono
generalny
remont
i zmodernizowano Gminny Ośrodek Zdrowia w Będkowie, co spowodowało poprawę warunków
udzielania świadczeń leczniczych (zdjęcia).
Zmodernizowany gabinet stomatologiczny
Aparat RTG w gabinecie stomatologicznym
4
Urządzenia do hydromasażu
Pomieszczenie Poradni rehabilitacyjnej
W Smardzewicach rozpoczęło działalność nowe Centrum Medyczne „KRYBART”,
zlokalizowane w budynku wybudowanym specjalnie na ten cel. Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej
co wpłynęło
„DAGMED”
na
w
poprawę
Smardzewicach
przeniesiono
do
nowych
warunków przyjmowania pacjentów.
pomieszczeń,
Wszystkie
gabinety
indywidualnych praktyk lekarskich spełniały wymagania, jakim powinny odpowiadać
pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą określone
w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26.06.2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 739).
Stan sanitarny i porządkowy tych placówek nie budził zastrzeżeń.
Wszystkie placówki świadczące usługi medyczne zaopatrzone były w wodę z wodociągów
sieciowych odpowiadającą normom sanitarnym.
Dezynfekcję
prowadzono
prawidłowo,
Leczniczych, Wyrobów Medycznych i
środkami
wpisanymi
do
Produktów Biobójczych.
Rejestru
Produktów
Procesy sterylizacji
wykonywano wyłącznie w autoklawach, które kontrolowane były, zgodnie z wymaganiami,
wskaźnikami biologicznymi i chemicznymi.
Gospodarka odpadami prowadzona była prawidłowo. Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowego
użytku, środki dezynfekcyjne i środki czystości było wystarczające.
3. Analiza zachorowań na choroby zakaźne
W 2012 r., na terenie powiatu tomaszowskiego, zarejestrowano ogółem 1277 przypadków
chorób zakaźnych. W porównaniu do 2011 r. (zarejestrowano wówczas 772 przypadki), nastąpił
wzrost o 505 zachorowań.
Podobnie jak w 2011 r., nie zarejestrowano zachorowań na grypę.
W tabeli 1 przedstawiono tylko niektóre choroby zakaźne rejestrowane przez tut. Stację na
przestrzeni 6. ostatnich lat.
5
Tabela 1. Wybrane choroby zakaźne w latach 2007 – 2012
Jednostka chorobowa
Pokąsania przez zwierzęta/osoby
szczepione
Zatrucia Salmonellą
WZW A (pokarmowe)
WZW B
WZW C
WZW B + C
Dur brzuszny i czerwonka
2007
204/16
2008
215/14
2009
230/20
2010
226/16
2011
203/17
2012
193/22
31
6
-
31
3
10
-
41
3
3
6
-
32
4
4
1
-
36
2
3
-
43
7
8
-
Krztusiec
Płonica
Róża
Zapalenie opon mózgowych
7
14
29
24
5
47
32
10
9
40
22
3
3
35
30
7
2
42
39
1
25
26
28
38
Ospa wietrzna
Różyczka
Odra
Świnka
Borelioza
Gruźlica
723
59
11
9
40
490
632
13
15
32
693
3
7
16
42
602
1
9
8
29
545
5
7
14
23
779
12
4
7
30
Tak jak w latach ubiegłych, nie rejestrowano zachorowań na dur brzuszny i czerwonkę.
PSSE prowadzi rejestr nosicieli pałeczek duru brzusznego i durów rzekomych. Na terenie
powiatu tomaszowskiego jest ich obecnie 5.
Nie zanotowano ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella.
Wystąpiły 2 ogniska zbiorowego zatrucia, prawdopodobnie o wirusowej etiologii, któremu
uległo łącznie 30 osób. Według danych Głównego Inspektora Sanitarnego czynnik wirusowy
(najczęściej rota- lub norowirusy) stanowi przyczynę większości zbiorowych zatruć
pokarmowych.
W 2012 r. zanotowano 38 przypadków wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Zachorowania odnotowano w miesiącach od czerwca do października. Najwięcej przypadków
wystąpiło w gminie Żelechlinek, gdzie zapadalność wyniosła 31,8/10 tys. ludności.
Nie wykryto czynnika etiologicznego zakażeń, jednak z uwagi na objawy, stosunkowo lekki
przebieg i czas wystąpienia choroby (lato, wczesna wiosna) można przypuszczać, że były to
zakażenia enterowirusowe, które rozprzestrzeniały się przez kontakt z osobami zakażonymi
bezobjawowo lub skąpoobjawowo.
6
Zarejestrowano 1. przypadek bakteryjnego zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych
spowodowany Streptococcus pneumoniae.
Zgłoszono 8 przypadków nowo wykrytych zakażeń HCV (wirusowe zapalenie wątroby typu C –
brak szczepionki) oraz 7 przypadków zakażenia wirusem HBV (wzw typu B). W związku
z wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych wśród dzieci i młodzieży przyjmuje
się, że osoby do 25. roku życia są uodpornione na zakażenie wirusem HBV. W przyszłości
prawdziwy problem mogą stanowić zakażenia HCV, ponieważ ich wykrywalność jest znacznie
zaniżona z uwagi na długi okres wylęgania wirusa i często bezobjawowy przebieg choroby.
Badania w kierunku obecności wirusa we krwi prowadzi się jedynie u osób chorujących
objawowo lub u nielicznych zdrowych, na przykład krwiodawców.
W grupie chorób zakaźnych wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się systematyczne
szczepienia ochronne, utrzymuje się dobra sytuacja epidemiologiczna. Nie stwierdzono u dzieci
zachorowań na błonicę, poliomyelitis, odrę i tężec.
Liczba zachorowań na świnkę i różyczkę utrzymuje się na niskim poziomie, co jest
spowodowane prowadzeniem od 2004 r. szczepień ochronnych przeciwko tym chorobom
u dzieci w 13. - 15. miesiącu życia.
Wzrost zachorowań na różyczkę zanotowano w 2008 r. – chorowali wówczas głównie nie
zaszczepieni chłopcy.
W 2012 r. zanotowano wzrost zachorowań na ospę wietrzną, co należy tłumaczyć cyklicznym
występowaniem tej choroby.
Liczba wykrytych przypadków gruźlicy w powiecie tomaszowskim wzrosła z 23 przypadków
w 2011 r. do 30. w 2012 r. Województwo łódzkie znajduje się wśród 3. województw w Polsce
z najwyższą zapadalnością na tę chorobę. Powiat tomaszowski plasuje się w środku,
ze współczynnikiem zapadalności w 2011 r. równym 19,18. Dla porównania, współczynnik ten
w powiecie radomszczańskim, był najwyższy w województwie łódzkim i wynosił 68,29.
Dane porównawcze dotyczące 2012 r. są w trakcie opracowania.
Od wielu lat rejestruje się dużą liczbę pokąsań ludzi przez zwierzęta (głównie przez psy
i koty). W 2012 r. liczba ta nieznacznie spadła. Mimo to ilość osób, u których wykonano
szczepienia przeciw wściekliźnie, wzrosła. Świadczy to o tym, że nadal poważny problem
stanowią bezpańskie zwierzęta, u których nie można wykonać obserwacji weterynaryjnej
w kierunku wścieklizny. Tylko w takich przypadkach podejmuje się bowiem szczepienia.
4. Wykonanie szczepień ochronnych
Podległe do szczepień dzieci zaszczepiono w 91,5%. Pozostałe 8,5% stanowiły dzieci
z przeciwwskazaniami zdrowotnymi oraz dzieci, które wraz z rodzicami, wyemigrowały z kraju.
7
Osoby dziewiętnastoletnie zaszczepiono szczepionką tężcowo-błoniczą (Td-Pur) w 91,4%, tj.
o 2,4% więcej niż w roku 2011.
Dzieci od 2. miesiąca życia do 5. roku życia, w sposób szczególny narażone są na zakażenia.
W 2012 r. 275. dzieci otrzymało bezpłatnie szczepionkę przeciw Streptococcus pneumoniae.
Ponadto 70. dzieci, do ukończenia 12. roku życia, zaszczepiono bezpłatnie szczepionką
przeciwko ospie wietrznej.
W ramach szczepień obowiązkowych, cała populacja dzieci otrzymała szczepionkę przeciw
Haemophilus influenzae typu b, zapobiegającą
zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych
i posocznicy.
Świadczeniodawcy przeprowadzali także szczepienia zalecane przez Ministerstwo Zdrowia
(odpłatne). W 2012 r. przeciw grypie zaszczepiono na terenie powiatu tomaszowskiego 1964
osoby (o 304 mniej niż w 2011 r.), przeciw Streptococcus pneumoniae – 393. dzieci (w 2011 r.
– 329), przeciw ospie wietrznej – 81 osób (w 2011 r. – 50), przeciw kleszczowemu zapaleniu
mózgu – 65 osób (w 2011 r. – 11). Spadek ilości osób zaszczepionych szczepionkami płatnymi
przeciwko grypie budzi niepokój i powinien mobilizować pracodawców i władze samorządowe
do
włączenia
się
w
propagowanie
szczepień
przeciw
tej
chorobie.
W 2012 r. przeciw zakażeniu Neisseria meningitidis (dwoinka zapalenia opon mózgowo –
rdzeniowych) zaszczepiono 47 osób (w 2011 r. – 131) a przeciw biegunce rotawirusowej 211.
dzieci, to jest o 202. więcej niż w roku 2011. Można to tłumaczyć szeroką akcją edukacyjną
dotyczącą tego zagadnienia w prasie, radiu i telewizji.
II. Higiena Komunalna
1. Wprowadzenie
W 2012 r., na terenie powiatu tomaszowskiego, nadzorem sanitarnym objęto ogółem 436
obiektów, w tym 358 obiektów użyteczności publicznej (pozostałe obiekty to urządzenia do
zaopatrzenia w wodę oraz zakłady opieki zdrowotnej). Kontroli sanitarnej w mieście podlegało
236 obiektów natomiast na wsiach 200. Przeprowadzono 782. kontrole, nałożono 2 mandaty
karne na łączną kwotę 200 zł (po 100 zł. każdy).
2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
Liczbę obiektów nadzorowanych w latach 2008 - 2012 i odsetek obiektów ze złym stanem
sanitarnym przedstawia Tabela 1. Liczbę i wysokość nałożonych mandatów w latach 2008 –
2012 przedstawia Tabela 2.
8
Tabela 1. Zły stan sanitarny w nadzorowanych obiektach (w %) w latach 2008– 2012
Lata
Liczba obiektów
Zły stan sanitarny (%)
2008
442
2,5
2009
449
0,9
2010
435
0,2
2011
436
0,0
2012
436
0,5
Na spadek liczby obiektów ze złym stanem sanitarnym, a tym samym obniżenie się liczby
nałożonych mandatów karnych w kolejnych latach na pewno miał wpływ obowiązek
powiadamiania
podmiotów gospodarczych o planowanej kontroli w obiekcie, zgodnie
z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej.
Tabela 2. Ilość i kwota nałożonych mandatów za zły stan sanitarny w latach 2008 – 2012
Lata
Ilość mandatów
Kwota (zł)
2008
12
1750
2009
4
600
2010
1
100
2011
0
0
2012
2
200
Na koniec 2012 r., do złych obiektów użyteczności publicznej, pod względem technicznym,
zaliczono jeden obiekt, tj:
1. Aptekę w Tomaszowie Mazowieckim, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3.
Na koniec 2012 r. odsetek obiektów ze złym stanem technicznym, w stosunku do ogólnej
liczby nadzorowanych obiektów, wynosił 0,2 %.
3. Nadzorowane obiekty użyteczności publicznej

zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej,

hotele, domy wycieczkowe oraz inne obiekty świadczące usługi hotelarskie,

ustępy publiczne,

domy pomocy społecznej,

noclegownia,
9

obiekty komunikacji publicznej (dworzec autobusowy, dworzec PKP, stacje kolejowe,
środki transportu publicznego, samochody do przewozu chorych oraz do przewozu
zwłok i szczątków ludzkich),

tereny rekreacyjne,

inne obiekty użyteczności publicznej, np. apteki, cmentarze, domy przedpogrzebowe,
kluby sportowe, kina, ośrodki kultury, pralnie.
4. Ocena stanu sanitarno – technicznego obiektów użyteczności publicznej
W 2012 r., poprawił się stan sanitarno-techniczny następujących obiektów:

Noclegowni w Tomaszowie Maz. (zdjęcie): przeprowadzono remont dachu,
wymieniono stolarkę okienną i drzwiową, położono nową wykładzinę podłogową,
wyremontowano pomieszczenia kuchni oraz zakupiono nowe łóżka do sal sypialnych
i brakujące wyposażenie.
Decyzjami administracyjnymi wyegzekwowano poprawę stanu sanitarno-technicznego
następujących obiektów użyteczności publicznej:

Poczekalni dla podróżnych na dworcu PKP w Tomaszowie Maz.,

Domu Wycieczkowego „Wenus” w Niewiadowie,

Kina „Włókniarz” w Tomaszowie Maz.,

Apteki w Ujeździe, ul. Parkowa 2,
 Apteki w Tomaszowie Maz., Pl. Narutowicza 7.
Pomieszczenia noclegowni
Stwierdzone uchybienia techniczne, na podstawie których zostały wydane decyzje
administracyjne, przedstawia tabela 3.
10
Tabela 3. Ocena stanu technicznego obiektów użyteczności publicznej w 2012 r.
L.p.
Obiekty wykazane jako
złe (nazwa, adres).
Zły stan sanitarno – techniczny (decyzje).
Termin wydania, termin wykonania, powód wydania
(uchybienia).
Decyzja wydana 06.02.2012 r. Termin wykonania 31.08.2012 r.
Dotycząca:
- odmalowania wszystkich pomieszczeń apteki.
Uwagi
Decyzja
wykonana
1.
Apteka
Tomaszów Maz.
Pl. Narutowicza 7
2.
Apteka
Ujazd
ul. Parkowa 2
Decyzja wydana 23.02.2012 r.
Termin wykonania 31.07.2012 r.
Dotycząca:
- odmalowania wszystkich pomieszczeń apteki
- wymiany lub naprawy stolarki okiennej w
pomieszczeniach apteki
- doprowadzenia do dobrego stanu technicznego schodów
przy wejściu do apteki.
Decyzja przedłużająca z terminem wykonania 30.09.2012 r.
upomnienie 5.10.2012 r.
sprawdzenie 24.10.2012 r.
Decyzja
wykonana
3.
Dworzec PKP
Tomaszów Maz.
ul. Dworcowa 1/15
Decyzja
wykonana
4.
Dom Wycieczkowy
„Wenus”
Niewiadów 44
97-215 Ujazd
Decyzja wydana 19.10.2011r.
Termin wykonania 30.03.2012 r.
Dotycząca:
- odmalowania pomieszczenia poczekalni dla podróżnych.
Decyzja przedłużająca – termin wykonania 30.05.2012r.
Kolejna decyzja zmieniająca, nie wyrażająca zgody na
zmianę terminu.
PWIS w Łodzi, po rozpatrzeniu odwołania złożonego
przez stronę, uchylił zaskarżoną decyzję i na wniosek
strony przedłużył termin jej wykonania do 31.08.2012 r.
Decyzja wydana 14.02.2012 r.
Termin wykonania 30.04.2012 r.
Dotycząca:
- doprowadzenia do dobrego stanu sanitarnego
i technicznego wykładziny dywanowej na klatce
schodowej i na korytarzu na pierwszym piętrze,
- doprowadzenia do dobrego stanu sanitarno-technicznego
sufitu na korytarzu na pierwszym piętrze,
-odmalowania ścian w pralni.
5.
6.
Kino „Włókniarz”
Tomaszów Maz.
ul. I. Mościckiego 6
Apteka „Dbam
o zdrowie”
Tomaszów Maz.
ul. Konstytucji 3
Maja 1/3
Decyzja wydana 07.05.2012 r.
Termin wykonania 31.07.2012 r.
Dotycząca :
- doprowadzenia do dobrego stanu sanitarnego
i technicznego ścian w sali kinowej.
Decyzja wydana 12.09.2012 r.
Termin wykonania 31.12.2012 r.
Dotycząca:
- odmalowania wszystkich pomieszczeń apteki
- uzupełnienia brakujących płytek przypodłogowych przy
schodach i w komorze przyjęć
- wymiany pozalewanych kasetonów sufitowych
w komorze przyjęć,
- wyposażenia pomieszczenia ze sprzętem i środkami do
utrzymania czystości.
Decyzja przedłużająca do 31.03.2013 r.
11
Decyzja
wykonana
Decyzja
wykonana
Decyzja
w trakcie
realizacji
W obiektach hotelarskich, wczasowo – turystycznych i agroturystycznych nie stwierdzono
nieprawidłowości.
Należy zwrócić uwagę na wyższy standard nowo otwieranych zakładów kosmetycznych, które
świadczą profesjonalne zabiegi (zdjęcia).
Pomieszczenia w nowo uruchomionym zakładzie kosmetycznym w Tomaszowie Maz.
5. Stan sanitarny basenów i miejsca zwyczajowo wykorzystywanego do kąpieli
W 2012 r., na terenie powiatu tomaszowskiego, czynne były 4 baseny całoroczne, tj. w Spale
(w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich), w Szkole Podstawowej Nr 12 w Tomaszowie Maz.,
przy Zespole Szkół nr 4 w Tomaszowie Maz. oraz przy Sali „Vilanów” w Tomaszowie Maz.,
ul. Piaskowa 126. Wydano 1. decyzję na zamknięcie basenu kąpielowego w Tomaszowie
Mazowieckim przy ul. Piaskowej 126 z uwagi na zanieczyszczenie bakteriologiczne wody
(gronkowce koagulazo-dodatnie). Basen został ponownie uruchomiony dopiero pod koniec
listopada 2012 r. (pozytywny wynik badania wody). W 2012 roku zakwestionowano w 6.
badaniach skład bakteriologiczny wody w basenie przy Zespole Szkół nr 4, ul. Ostrowskiego 14
w Tomaszowie Maz. Powtórzone badania próbek wody nie wykazały zanieczyszczeń
bakteriologicznych. Zanieczyszczenie wody w basenie
było
skutkiem
niedostatecznej
dezynfekcji wody w dniu kontroli.
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Tomaszowie Maz. prowadzi nadzór nad
jakością wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli, w ramach kontroli urzędowej, a także
odpowiada za prawidłowy nadzór
organizatora nad tym miejscem, w ramach kontroli
wewnętrznej. W 2012 r., na terenie powiatu tomaszowskiego, zarejestrowane było 1. takie
miejsce, na rzece Pilicy w Tomaszowie Maz., ul. PCK 2/4. Woda w tym miejscu została
oceniona negatywnie z uwagi na zakwit sinic, które wystąpiły w połowie lipca i utrzymywały się
do końca trwania sezonu kapielowego (zdjęcie).
12
Miejsce wykorzystywane do kąpieli w Tomaszowie Maz., ul PCK (zakwit sinic)
6. Jakość wody do spożycia na terenie powiatu tomaszowskiego
Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym
w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U.Nr 61, poz.417 z późn. zm.). PSSE w Tomaszowie
Maz. nadzoruje 41 wodociągów: 11 o produkcji poniżej 100 m³/dobę, 28 wodociągów
produkujących wodę w zakresie od 101 do 1000 m³/dobę, 2 wodociągi o produkcji od 1001 do
10 000 m³/dobę.
Należy nadmienić, że 3 wodociągi lokalne w Tomaszowie Maz. o produkcji ≤ 100 m ³/d, których
organem założycielskim jest starosta tomaszowski, są pod nadzorem Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi. W 2012 r. Sekcja Higieny Środowiska Higiena Komunalna pobierała tylko do badania próbki wody w tych wodociągach. W powiecie
tomaszowskim woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodzi z ujęć
podziemnych (39 wodociągów), z ujęcia powierzchniowego, z którego zaopatrywany jest
wodociąg sieciowy w Tomaszowie Maz. oraz z wody mieszanej (głębinowej i powierzchniowej)
w miejscowości Rokiciny Kolonia.
W 2012 r.
Powiatowa
skontrolowała wszystkie,
Stacja
Sanitarno
Epidemiologiczna w Tomaszowie Maz.
będące pod nadzorem, 41 wodociągi sieciowe, w tym
3 w mieście i 38 na wsi. Na koniec 2012 r. woda w 41. wodociągach sieciowych, na
terenie miasta i powiatu, spełniała wymagania sanitarne zawarte w Rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
W 2012 r. przeprowadzono modernizację stacji uzdatniania wody w miejscowości
Lubochnia. W zautomatyzowanym układzie technologicznym wprowadzono dodatkowo
13
filtrację II stopnia na złożu kwarcowym i katalitycznym. Uzyskane parametry jakości
wody w tym wodociągu odpowiadają wymaganiom sanitarnym (zdjęcia).
Pomieszczenia stacji uzdatniania wody w Lubochni, po modernizacji.
W 2012 r. nie wydawano decyzji na poprawę jakości wody w nadzorowanych wodociągach.
Ilość decyzji wydanych w ostatnich latach na poprawę jakości wody w wodociągach sieciowych
na terenie powiatu tomaszowskiego przedstawia Tabela 4.
Tabela 4. Ilość decyzji wydanych na poprawę jakości wody do spożycia w latach 2008-2012
Lata
Ilość wodociągów sieciowych ogółem
Ilość decyzji
2008
48
2
2009
48
1
2010
44
3
2011
43
1 przedłużająca
2012
41
0
Na terenie Tomaszowa Maz., przy ul. Chemików,
czynna jest 1. studnia publiczna
(awaryjna), w dobrym stanie sanitarnym i technicznym, z dobrą oceną sanitarną wody.
7. Podsumowanie
W ciągu okresu sprawozdawczego 2012 r. wydano ogółem 112 decyzji merytorycznych
(Tabela 5). Należy nadmienić, że niektóre nieprawidłowości dotyczące stanu technicznego
obiektów zostały usunięte zaleceniami doraźnymi, wydawanymi podczas kontroli.
Tabela 5 Ilość wydanych decyzji merytorycznych w latach 2008 - 2012
Lata
Ilość decyzji
2008
62
2009
81
2010
89 *
2011
110*
2012
112*
14
* Z ogólnej
liczby 112. decyzji, 6 z nich dotyczyło poprawy stanu sanitarno - technicznego
w obiekcie, 17 dotyczyło pozwoleń na ekshumację, 88 stanowiły oceny jakości wody oraz
1. decyzja dotyczyła zatwierdzenia systemu jakości badań w laboratorium.
W 2012 roku stan sanitarny nadzorowanych obiektów użyteczności publicznej nie budził
większych zastrzeżeń.
Stan sanitarny miejscowości, tras i obiektów turystyczno - wypoczynkowych na terenie powiatu
tomaszowskiego, w sezonie letnim 2012 r., również nie budził większych zastrzeżeń.
Stwierdzone podczas kontroli uchybienia zostały usunięte.
Ponadto pracownicy Sekcji Nadzoru Higieny Środowiska - Higieny Komunalnej, kontrolowali
stan sanitarny terenu podczas imprez masowych „Lato z Radiem” w Tomaszowie Mazowieckim
oraz Dożynki Prezydenckie w Spale. Przeprowadzali wspólne kontrole z administracją
budynków mieszkalnych i władzami samorządowymi. Sporadycznie przeprowadzano kontrole
czystości
parków,
osiedli
mieszkaniowych,
ciągów
komunikacyjnych,
przystanków
autobusowych.
Pracownicy Sekcji HŚHK sprawowali nadzór sanitarny nad przeprowadzaniem ekshumacji – 17
razy. W 2012 r. kontrolowano stan sanitarno-techniczny placów zabaw, w tym piaskownic na
terenach osiedli mieszkaniowych oraz terenach rekreacyjnych. Nastąpiła znaczna poprawa stanu
sanitarnego piaskownic poprzez zabezpieczenie większości z nich przed dostępem zwierząt.
Kontynuowano badanie wody w kierunku obecności bakterii z rodzaju Legionella sp. Pobrano
próbki wody ciepłej w 3. Domach Pomocy Społecznej, tj: w Tomaszowie Maz. ul. Polna 56,
ul. Farbiarska 27/29, ul. Jana Pawła II 37 (obiekty pod nadzorem PWIS w Łodzi), w Hotelu
„Mazowiecki” w Tomaszowie Maz., ul. Św.Antoniego 19, w Leśnym Ośrodku „Nagórzyce”
w Swolszewicach Małych, ul. Leśna 1, Ośrodku Szkoleniowym „Kolporter” w Smardzewicach,
ul. Klonowa 14, w NZOZ TCZ w Tomaszowie Maz., ul. J. Pawła II 35 oraz w dwóch Bursach
w Tomaszowie Maz. przy ul. Św.Antoniego 47 oraz ul. Legionów 47, której organem
założycielskim jest starosta tomaszowski. W NZOZ TCZ w Tomaszowie Maz. (obiekt pod
nadzorem PWIS w Łodzi), w 1. punkcie, (Poradnie Specjalistyczne) stwierdzono
ponadnormatywną zawartość bakterii legionella sp. Badanie zostało powtórzone - wynik dobry.
W pozostałych obiektach wyniki badań odpowiadały wymaganiom sanitarnym, za wyjątkiem
DPS w Tomaszowie Maz., ul. J.Pawła II 37, w którym po przeprowadzonych działaniach
naprawczych, próbki wody ciepłej zostały pobrane powtórnie, a wyniki badań odpowiadały
wymaganiom sanitarnym. Sekcja Higieny Komunalnej w związku z EURO - 2012 wzmożonym
nadzorem objęła
4
obiekty noclegowe goszczące kibiców
uczestniczących w Turnieju.
W obiektach tych, w celu potwierdzenia pozytywnej oceny jakości wody do spożycia,
15
dodatkowo zostały pobrane próbki wody do badań. Na terenie powiatu tomaszowskiego,
w okresie Turnieju EURO 2012, nie było sytuacji mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia
gości uczestniczących w TURNIEJU. Zapewnione było bezpieczeństwo zdrowotne wody do
spożycia, ciepłej wody użytkowej, wody w basenach i miejscu wykorzystywanym do kąpieli, jak
również zapewniono właściwy stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej.
III. Higiena Pracy
1. Wprowadzenie
W roku 2012 pion higieny pracy obejmował bieżącym nadzorem sanitarnym 341 zakładów
pracy na terenie powiatu tomaszowskiego, zatrudniających ogółem 9473 pracowników
(w 2011 r. odpowiednio 283 i 9151). Ogółem wydano 27 decyzji administracyjnych. Mandatów
karnych nie nakładano.
Największą liczbę zatrudnionych, objętych ewidencją pionu higieny pracy, odnotowano
w działalności ujętej w:
1) PKD 10 produkcja artykułów spożywczych - 2308 zatrudnionych.
2) PKD 23 produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, np.
produkcja ceramicznych materiałów budowlanych, produkcja wyrobów z betonu,
cementu i gipsu - 971 zatrudnionych.
3) PKD 49 transport lądowy – 733. zatrudnionych.
Większość
zewidencjonowanych
podmiotów
gospodarczych
(136)
stanowiły
zakłady
zatrudniające do 5. pracowników – 40% podmiotów objętych ewidencją.
Pracownicy pionu higieny pracy przeprowadzili 187 kontroli w 143. zakładach, zatrudniających
łącznie 1883 pracowników. W 2012 r. nadzorem sanitarnym objęto 42% zewidencjonowanych
podmiotów.
Wydano 18 decyzji administracyjnych.
2. Zagrożenia w środowisku pracy
W 2012 r. szczególny nacisk położono na nadzór nad warunkami pracy i wypełnianiem
przez pracodawców obowiązków wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników
zatrudnionych w warsztatach samochodowych i w zakładach poligraficznych.
Ponadto prowadzono nadzór nad obiektami, biorąc pod uwagę następujące kryteria:
- wprowadzanie do obrotu i stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin,
- wprowadzanie do obrotu produktów biobójczych,
- występowanie w środowisku pracy czynników biologicznych.
Stwierdzono następujące nieprawidłowości w skontrolowanych zakładach pracy:
16

brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
(30 zakładów).

Brak rejestru czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy (3 zakłady).

Brak lub nieprawidłowa ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy (4 zakłady).

Uchybienia w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin (1 zakład).

Zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń higienicznosanitarnych (1 zakład).
3. Choroby zawodowe
W 2012 r. wpłynęło 9 zgłoszeń podejrzenia chorób zawodowych. Przeprowadzono
9 postępowań administracyjnych w tym zakresie. Wydano 9 decyzji, w tym 2. o stwierdzeniu
choroby zawodowej i 7 o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
W porównaniu do roku 2011, liczba stwierdzonych chorób zawodowych uległa zmniejszeniu
o 2.
W 2012 r. stwierdzono następujące choroby zawodowe:
 przewlekłą chorobę narządu głosu spowodowaną nadmiernym wysiłkiem głosowym
u nauczyciela,
 boreliozę u pracownika służby leśnej, który miał kontakt z zakażonymi kleszczami.
4. Podsumowanie
1. W porównaniu do roku 2011, zwiększyła się liczba zakładów objętych nadzorem.
2. Zmniejsza się liczba stwierdzonych chorób zawodowych.
3. Ze względu na
zmniejszyła
się
prowadzone postępowanie,
liczba
osób
pracujących
w związku z kontrolą
w
warunkach
warunków pracy,
niezgodnych z ogólnymi
wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy.
IV. Higiena Dzieci i Młodzieży
1. Wprowadzenie
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Tomaszowie Mazowieckim, w zakresie
działania Higieny Dzieci i Młodzieży w 2012 roku, objął nadzorem sanitarnym następujące typy
placówek: żłobki, przedszkola, małe przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, zespoły szkół,
liceum ogólnokształcące, szkołę policealną, internat, bursę, świetlice środowiskowe, salę zabaw
dla dzieci oraz placówki sezonowe wypoczynku zimowego i letniego.
Nadzorem sanitarnym objęto 80 stałych placówek oświatowo – wychowawczych oraz 16
turnusów wypoczynku zimowego, który zorganizowano
14. placówkach
i 25 turnusów
wypoczynku letniego dzieci i młodzieży zorganizowanego w 16. placówkach.
Ogółem przeprowadzono 142. kontrole sanitarne, karania mandatowego nie stosowano.
17
2. Stan sanitarny placówek oświatowych
Tabela 1. Ilość wydanych decyzji merytorycznych w latach 2008 – 2012
Lata
Ilość decyzji
2008
27
2009
32
2010
25
2011
25
2012
31
W 2012 r., w celu poprawy stanu techniczno – sanitarnego w placówkach oświatowych,
wydano 31 decyzji administracyjnych na poprawę stanu techniczno-sanitarnego, w tym 15
decyzji zmieniających termin ich realizacji, wydanych przed 2012 r.
Wydane decyzje dotyczyły zapewnienia właściwej powierzchni podłóg oraz ścian i sufitów
w pracowniach lekcyjnych, salach zajęć i zabaw dla dzieci przedszkolnych oraz ciągach
komunikacyjnych, zapewnienia ciepłej bieżącej wody oraz zapewnienia centralnej regulacji
ciepłej wody w pomieszczeniach sanitarnych, dostosowania mebli przedszkolnych do zasad
ergonomii, zapewniania właściwej powierzchni wybiegów szkolnych, jak również bezpiecznego
dojścia do szkoły, ogrodzenia terenu szkoły, wymiany drzwi wejściowych.
W minionym roku zrealizowano, w całości, decyzje w 9. placówkach oświatowych, w tym
6 decyzji z lat ubiegłych.
W 2012 roku, uchwałą Rady Gminy Inowłódz,
zlikwidowana została placówka
oświatowa, tj. Publiczna Szkoła Podstawowa w Królowej Woli, w jej miejsce powstała
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Królowej Woli, funkcjonująca na prawach szkoły
publicznej. Placówka prowadzona jest przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Królowej Woli
„Przyjazna Wieś”.
Uchwałą Rady Gminy Rzeczyca przekształcone zostały 2. Szkoły Podstawowe w Sadykierzu
i Luboczy w Filie Szkoły Podstawowej w Rzeczycy.
W 2012 roku, oddano do użytkowania rozbudowaną część budynku Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Smardzewicach z przeznaczeniem na przedszkole. Zakończono także
rozbudowę części budynku Szkoły Podstawowej w Lipiu, gm. Czerniewice. Przy Gimnazjum
w Popielawch oddano do użytkowania nowo wybudowaną salę gimnastyczną z zapleczem
18
sportowym (przebieralnie, pomieszczenia sanitarne, magazyn sprzętu sportowego). W dalszym
ciągu, w powiecie tomaszowskim, istnieją placówki, w których nie ma warunków do
prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, zwłaszcza w okresie zimowym (Szkoła Podstawowa
w Jankowie, gm. Rokiciny i Szkoła Podstawowa w Chorzęcinie, gm. Tomaszów Maz.).
3. Dożywianie w placówkach oświatowych
Tabela 2. Liczba placówek oświatowych prowadzących żywienie dla dzieci
i młodzieży (obiady) w latach 2008 – 2012
Rok
Liczba
obiektów
Liczba
uczniów
ogółem
Liczba
uczniów
korzystających
z obiadów
%
uczniów
korzystających
z obiadów
2008
2009
2010
2011
2012
85
80
70
73
73
20.515
19.182
11.507
12.118
11.529
6.861
7.327
5.453
6.516
6.754
33%
38%
47%
53%
58%
Liczba
placówek
wydających
obiady
66
67
52
50
50
%
placówek
wydających
obiady
77%
83%
74%
68%
68%
W liczbie placówek wydających obiady ujęte zostały placówki, które posiadają własne
stołówki szkolne lub stołówki prowadzone przez osoby fizyczne. W niektórych placówkach,
jedna stołówka wydaje obiady dla dzieci i młodzieży z dwóch szkół funkcjonujących w tym
samym budynku, np. stołówka szkolna w Lubochni, prowadzona przez ajenta, wydaje obiady dla
dzieci i młodzieży z Zespołu Szkolno - Przedszkolnego oraz Gimnazjum. Podobne sytuacje mają
miejsce w Rzeczycy oraz w Inowłodzu.
Z danych zawartych w Tabeli 2 wynika, że w porównaniu do lat ubiegłych, liczba uczniów
uczęszczających do placówek oświatowych zmniejszyła się, natomiast zwiększyła się ilość
dzieci spożywających obiady w szkołach i przedszkolach.
W 12. placówkach oświatowych (Niepubliczny Żłobek „Domisiowo”, 4 prywatne
przedszkola, 1. przedszkole gminne,
prywatna szkoła podstawowa, 4 szkoły podstawowe
funkcjonujące w gminach oraz 1. gimnazjum) prowadzony jest catering.
W placówkach oświatowych, na terenie Tomaszowa Mazowieckiego, prowadzone jest żywienie
w formie obiadów dwudaniowych, natomiast w szkołach gminnych wydawane są głównie
obiady jednodaniowe.
4. Wypoczynek zimowy dzieci i młodzieży
W powiecie tomaszowskim, od wielu lat, organizowany jest wypoczynek letni i zimowy
dla dzieci i młodzieży, zarówno z naszego, jak i spoza naszego terenu.
19
W okresie ferii zimowych, w 2012 r., na terenie powiatu tomaszowskiego odpoczywało 364.
uczniów spoza naszego powiatu w 3. przygotowanych do tego celu obiektach stałych, tj.
w Ośrodku Konferencyjno-Wypoczynkowym „Zacisze” w Spale”, w Ośrodku FWP w Spale
oraz w Ośrodku Wczasowym Chrześcijańskiego Centrum Fundacji PROEM w Zakościelu.
W półkoloniach, zorganizowanych podczas ferii w 11. placówkach dla uczniów szkół
tomaszowskich, uczestniczyło 1955. młodych ludzi.
Wypoczynek w miejscu zamieszkania, na półkoloniach zimowych, zorganizowany był w 10.
placówkach oświatowych na terenie miasta Tomaszowa Maz. Przebiegał pod hasłem „Powrót
do przeszłości”. Półkolonia w okresie ferii zimowych zorganizowana była również w Zespole
Placówek Wychowania Pozaszkolnego – Młodzieżowym Domu Kultury w Tomaszowie Maz.
Zajęcia na półkoloniach prowadzone były w placówkach na miejscu, a także poza nimi, tj. na
basenach Szkoły Podstawowej Nr 12 i Zespołu Szkół Nr 4 oraz w Ośrodku Sportu i Rekreacji
w skład którego wchodzą: tor łyżwiarski, kręgielnia, hala sportowa. Dla dzieci i młodzieży
korzystających z tej formy wypoczynku, zorganizowano także wycieczki piesze krajoznawcze
do pobliskich Grot i Rezerwatu Niebieskie Źródła. Dla wszystkich uczestników wypoczynku
zimowego, zorganizowanego w formie półkolonii, zapewniony był posiłek – obiad.
Wypoczynek zimowy przebiegł bez zastrzeżeń. Nie odnotowano wypadków oraz zatruć
pokarmowych.
Ogółem, w czasie trwania ferii zimowych, na terenie powiatu tomaszowskiego, zorganizowany
był wypoczynek dla 2319. uczniów.
5. Wypoczynek letni dzieci i młodzieży
W dniach 29.06 – 31.08.2012 r., na terenie powiatu tomaszowskiego, zorganizowane były
półkolonie dla dzieci i młodzieży z naszego terenu, głównie z Tomaszowa Maz.
Półkolonie zorganizowano także w jednej gminie powiatu tomaszowskiego, tj. w gminie
Lubochnia, w miejscowości Brenica. Na terenie powiatu tomaszowskiego wypoczywali również
uczniowie spoza powiatu tomaszowskiego.
Wypoczynek dla dzieci i młodzieży spoza naszego powiatu,
zorganizowany został w 6.
obiektach stałych, tj. w Spale, Nagórzycach i Zakościelu oraz na 1. obozie harcerskim ZHP
nad Zalewem Sulejowskim, pod namiotami. Obóz ten został rozbity na terenie Nadleśnictwa
Smardzewice. Podzielony był na podobozy: żeński, męski i zuchowy. Podobozy były bardzo
dobrze zorganizowane, uwzględniały część mieszkalną, sanitarną, kuchnię oraz jadalnię. Woda
do celów spożywczych i sanitarnych do obozu dostarczana była z wodociągu sieciowego
20
w Zarzęcinie. W zorganizowanej formie wypoczynku dzieci i młodzieży, spoza powiatu
tomaszowskiego, czyli na koloniach, warsztatach artystycznych oraz obozie pod namiotami,
uczestniczyło ogółem 2120. dzieci i młodzieży w przedziale wiekowym 7 – 19 lat. Uczestnicy
wypoczynku zakwaterowani byli
w pokojach 2-5 osobowych z sanitariatami, w domkach
wolnostojących oraz w namiotach. W czasie trwania wypoczynku prowadzone były zajęcia
taneczne, językowe, żeglarskie i sportowe. Ponadto dla uczestników wypoczynku organizowano
autokarowe wycieczki krajoznawcze, zarówno po terenie powiatu tomaszowskiego, jak i poza
jego terenem.
Półkolonie letnie w Tomaszowie Maz. zorganizowane były: w 6. szkołach podstawowych,
w 1. Zespole Szkół (Nr 4), w Zespole Placówek Wychowania Pozaszkolnego i w Miejskim
Ośrodku Kultury w Tomaszowie Maz.
W Brenicy, gm. Lubochnia, półkolonie zorganizowano w Świetlicy Środowiskowej.
Ogółem półkolonie zorganizowane były w 10. obiektach stałych. Z półkolonii skorzystało
1659. dzieci i młodzieży. Zajęcia dla uczestników tej formy wypoczynku prowadzone były
głównie poza placówkami oświatowymi, tj. w Ośrodku Sportu i Rekreacji w Tomaszowie
Mazowieckim (tor rolkowy, boisko, kręgielnia), na basenie przy Szkole Podstawowej Nr 12 oraz
przy Zespole Szkół Nr 4. Ponadto opiekunowie organizowali dzieciom i młodzieży wyjścia do
kina, do biblioteki, sali zabaw, a także piesze wycieczki, m.in. do Grot Nagórzyckich, Rezerwatu
Niebieskie Źródła, Skansenu Rzeki Pilicy. W czasie trwania półkolonii uczestnicy odwiedzili
Komendę Powiatową Policji i Państwową Straż Pożarną. Dla dzieci i młodzieży korzystających
z półkolonii zapewniony był dwudaniowy obiad. Ogółem na naszym terenie wypoczywało
3.779. dzieci i młodzieży. Wszystkie obiekty zostały skontrolowane. Ogółem przeprowadzono
25 kontroli.
Wypoczynek letni dla dzieci i młodzieży w 2012 roku, na terenie powiatu
tomaszowskiego, przebiegał bez zastrzeżeń. Wypadków, ani zatruć pokarmowych, nie
stwierdzono.
21
Zdjęcia z obozu pod namiotami, nad Zalewem Sulejowskim, na terenie powiatu
tomaszowskiego
Wejście do podobozów
22
Namioty mieszkalne – półki na rzeczy osobiste
Stanowisko p/poż.
Miejsce do segregacji śmieci
23
Magazyn produktów spożywczych
Kuchnia
Stołówka
24
Latryna
Natryski
Umywalnia
Izolatka
25
V. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
1. Wprowadzenie
W roku 2012 pod nadzorem Sekcji Nadzoru Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku,
na terenie powiatu tomaszowskiego, znajdowało się 1137 zakładów, skontrolowano 1002,
zatwierdzono 125. Ogółem przeprowadzono 1818 kontroli sanitarnych, w tym 597 kontroli
interwencyjnych.
Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 683 zakłady. Niezgodnych
z obowiązującą regulacją prawną nie stwierdzono.
Ogółem wydano 67. decyzji administracyjnych, w tym 1. decyzję unieruchomienia/
przerwania działalności całego lub części zakładu. Nie wydawano decyzji zakazującej
wprowadzania produktu do obrotu. Nałożono ogółem 70 mandatów karnych na sumę 14.850 zł.
Do Sądu i Prokuratury nie kierowano wniosków o ukaranie, natomiast do Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego skierowano 2 wnioski o nałożenie kary pieniężnej.
Stan sanitarno-techniczny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku utrzymywał
się na podobnym poziomie, jak w latach ubiegłych. Część obiektów żywnościowo żywieniowych zostało zmodernizowanych, rozbudowanych i dostosowanych
do aktualnych
wymogów sanitarno – technicznych. Właściwy stan techniczny obiektu, w razie potrzeby,
egzekwowany był na bieżąco decyzjami administracyjnymi.
2. Jakość zdrowotna środków spożywczych
W roku 2012 r. przeprowadzono badania laboratoryjne krajowych środków spożywczych
produkowanych w nadzorowanych przez tut. Stację zakładach oraz znajdujących się w obrocie,
w obiektach zlokalizowanych na terenie powiatu tomaszowskiego. Ilość pobranych próbek do
badań i zakres badania przedstawia się następująco:

ogółem zbadano 214 próbek. Wszystkie zbadane próbki odpowiadały normom
(w roku 2011 odsetek próbek zdyskwalifikowanych wyniósł 3,75%),
 pod względem parametrów mikrobiologicznych zbadano 137 próbek. Wszystkie
zbadane próbki odpowiadały normom (w 2011r. zdyskwalifikowano 2,67% próbek za
parametry mikrobiologiczne),
 pod względem parametrów chemicznych zbadano 75 próbek. Wszystkie zbadane próbki
odpowiadały normom (w 2011r. zdyskwalifikowano 5% próbek za parametry
chemiczne),
 pod względem znakowania oceniono 2 próbki, które nie były kwestionowane.
26
Z ogólnej liczby 214. próbek, pod względem znakowania, oceniono 98. Aktualnym przepisom
dotyczącym znakowania środków spożywczych odpowiadały wszystkie próbki (w 2011 r.
zdyskwalifikowano 1. próbkę).
W 2012 r. nie kwestionowano krajowych środków spożywczych.
W 2012 r. zbadano ogółem 41 próbek środków spożywczych z importu. Wszystkie zbadane
próbki odpowiadały aktualnym normom (w roku 2011 odsetek próbek zdyskwalifikowanych
wyniósł 6,25%):

pod względem parametrów mikrobiologicznych zbadano 7 próbek, których nie
zakwestionowano (w 2011r. zbadane w tym zakresie próbki również odpowiadały
normom),
pod

względem
parametrów
chemicznych
zbadano
34
próbki,
których
nie
zakwestionowano (w 2011r. zbadane w tym zakresie próbki również nie były
zdyskwalifikowane).
Oceniono 12 próbek środków spożywczych importowanych pod względem znakowania.
Aktualnym przepisom dotyczącym znakowania środków spożywczych odpowiadały wszystkie
próbki.
3. Ocena sposobu żywienia
W 2012 r. dokonano oceny sposobu żywienia na podstawie jadłospisów dekadowych w 44.
zamkniętych zakładach żywienia zbiorowego, w tym:
21. stołówkach szkolnych (4 jadłospisy oceniono jako nieprawidłowe),
21. w przedszkolach (5 jadłospisów oceniono jako nieprawidłowe),
2. żłobkach (jadłospisy prawidłowe).
4. Terminowość realizacji zaplanowanych zadań
Zgodnie z harmonogramem, w 2012 r. zaplanowano przeprowadzenie 726. kontroli
w zakładach nadzorowanych przez pracowników Sekcji HŻŻiPU. W ciągu roku uległo
likwidacji lub zawiesiło działalność 75 zakładów, w których kontrole zaplanowano
w harmonogramie. W stosunku do liczby zaplanowanych kontroli przeprowadzono, po
wyznaczonym w harmonogramie terminie, 125 kontroli.
W 2012 r. wykonano dodatkowo, poza planem, 1092 kontrole.
5. Dodatkowe zadania
Oprócz kontroli wynikających z harmonogramu, przeprowadzono szereg kontroli
związanych z toczącymi się postępowaniami administracyjnymi oraz w ramach prowadzenia
27
stałego nadzoru, a także kontrole związane z funkcjonującymi systemami RASFF (szybkie
ostrzeganie o niebezpiecznych produktach żywnościowych) i RAPEX (szybkie ostrzeganie
o niebezpiecznych produktach, innych niż żywnościowe), tj.

63 powiadomienia w ramach systemu RASFF, w tym:

39 powiadomień alarmowych,

16 powiadomień informacyjnych,

8 powiadomień typu News oraz

8 informacji w następujących sprawach:
 wydania przez odpowiednie władze Japonii instrukcji dotyczącej ograniczenia
dystrybucji ryżu oraz kiwi z niektórych części prefektury Fukushima;
 wprowadzenia do obrotu soli technicznej jako soli spożywczej i stosowania jej
w zakładach przetwórstwa spożywczego;
 nielegalnej produkcji suszu jajecznego, wykorzystywanego w zakładach przemysłu
spożywczego;
 wydania przez odpowiednie władze Japonii instrukcji dotyczącej ograniczenia
dystrybucji grzybów shitake produkowanych w niektórych regionach prefektury
Tochigi;
 wydania przez odpowiednie władze Japonii instrukcji dotyczącej ograniczenia dystrybucji
grzybów shitake produkowanych w niektórych regionach prefektury Miyagi;
 uaktualnionej listy urzędów w Japonii uprawnionych do podpisywania oświadczenia,
o którym mowa w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 284/2012 z dnia
29 marca 2012 r;
 formularza zawierającego dane oraz wzór podpisu Elmera Quchiz Romero,
Inspektora Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia Środowiskowego Peru;
 decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczącej wstrzymania wytwarzania oraz
wprowadzania do obrotu, a także nakazu wycofania z obrotu, suplementów diety pod
nazwą „BeMAN” oraz „NoEND” z terminem natychmiastowej wykonalności.
W 2012 roku zgłoszono:
1. powiadomienie alarmowe w
sprawie wyrobu do kontaktu z żywnością szklanki
z uchwytem pn. „Artykuł kuchenny”, z uwagi na przekroczenie najwyższego
dopuszczalnego poziomu ilości ołowiu i kadmu uwalnianych z obrzeża wyrobu.
Po uzyskaniu wyników badań fizykochemicznych, Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Tomaszowie Maz. przekazał powiadomienia alarmowe do WSSE w Łodzi,
28
zgodnie z zachowaniem drogi służbowej, a także monitorował działania związane
z wycofaniem zakwestionowanych szklanek z obrotu.
W związku z otrzymanymi powiadomieniami RASFF, przeprowadzono 403 kontrole
w obiektach żywieniowo-żywnościowych oraz w aptekach. W przypadku stwierdzenia obecności
produktu o niewłaściwej jakości zdrowotnej zabezpieczano ten wyrób, monitorowano zwrot do
magazynów zlokalizowanych na terenie działalności PSSE w Tomaszowie Maz. oraz
prowadzono
dalsze
działania
dotyczące
sposobu
jego
wycofania
z
obrotu
oraz
unieszkodliwienia.
W ramach systemu RAPEX otrzymano 2 powiadomienia. Przeprowadzono 14 kontroli
w obiektach prowadzących sprzedaż, między innymi, kosmetyków. Nie stwierdzono w obrocie
wskazanych w notyfikacjach niebezpiecznych kosmetyków.
W związku z odbywającymi się imprezami masowymi (np. Lato z Radiem, Dożynki
Prezydenckie), zabezpieczano odpowiednie warunki sanitarne sprzedaży i przyrządzania potraw
na tych imprezach. Uczestniczono w opiniowaniu warunków, jakie powinny spełniać obiekty
handlu obwoźnego i małej gastronomii, a także kontrolowano te obiekty w trakcie prowadzenia
działalności.
Podczas
imprez
masowych
skontrolowano
12
obiektów
ruchomych
i tymczasowych, podejmując działania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości.
Przeprowadzono 12 kontroli sanitarnych w sklepach wielkopowierzchniowych, tj. hiper
i supermarketach oraz dużych sklepach samoobsługowych. Podczas kontroli, większych uwag
do stanu sanitarnego, nie było.
Podczas zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego turnieju UEFA – EURO 2012
w Polsce, dotyczącego obiektów zlokalizowanych na szlakach przemieszczania się turystów,
przeprowadzono 50 kontroli, podejmując działania w zakresie wyegzekwowania właściwego
stanu sanitarno-technicznego zakładów. Pobrano 18 próbek wymazów sanitarnych oraz 4 próbki
tłuszczów smażalniczych. Z uwagi na otrzymane niewłaściwe wyniki 5. próbek sanitarnych
pobranych w 4. zakładach żywienia zbiorowego (stwierdzono przekroczenie ogólnej liczby
drobnoustrojów na powierzchniach badanych), polecono zwiększyć nadzór sanitarny w procesie
przygotowywania potraw od surowca, podawanych w naczyniach wielokrotnego użytku.
W ramach kontroli wewnętrznej zobowiązano przedsiębiorców do wprowadzenia działań
korygujących i naprawczych, w tym zapewnienia środków dezynfekcyjnych do rąk
pracowników wykonujących prace w kontakcie z żywnością.
Po otrzymaniu informacji o bezprawnym stosowaniu, przez przedsiębiorców branży
spożywczej, olejów mineralnych, jako środków smarujących w maszynach i urządzeniach
przemysłu spożywczego bez zabezpieczenia ich przed ewentualnym kontaktem z produkowaną
29
żywnością, przeprowadzono kontrole w 2 zakładach cukierniczych, 4 piekarniach i 1. zakładzie
garmażeryjnym. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
Podejmowano działania kontrolne w placówkach wypoczynku letniego zlokalizowanych
na terenie powiatu tomaszowskiego. Przeprowadzono 16 kontroli, nieprawidłowości nie
stwierdzono.
Prowadzono również postępowania w sprawie wycofania produktów, nieujętych
w zakresie funkcjonujących systemów RASFF i RAPEX. Przeprowadzono 3 takie postępowania
dotyczące:

produktu “Helio Słoneczne Owoce Śliwki Kalifornijskie” z uwagi na zmienione cechy
organoleptyczne,

obecności żywych szkodników w produkcie pn. “Ryż brązowy naturalny”,

decyzji PPIS w Krakowie nakazującej wycofanie z obrotu wskazanych produktów, nie
nadających się do spożycia przez ludzi.
W
wyniku
prowadzonych
postępowań
nie
stwierdzano
na
terenie
powiatu
tomaszowskiego obecności wskazanego produktu w obrocie.
6. Współpraca z Inspekcjami
W
2012
r.
współpraca
z
Inspekcją
Weterynaryjną
prowadzona
była
w
oparciu
o Porozumienie Ramowe z dnia 15.01.2008 r., zawarte pomiędzy Państwowym Powiatowym
Inspektorem Sanitarnym w Tomaszowie Maz. i Powiatowym Lekarzem Weterynarii
w Tomaszowie Maz. o współdziałaniu i współpracy organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej
i organów Inspekcji Weterynaryjnej. Współpraca obejmowała, między innymi: przekazywanie
list zakładów nadzorowanych przez PIS i WIS, przesyłanie interwencji dotyczących zakładów
znajdujących się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej, przekazywanie informacji
w sprawach: wprowadzenia do obrotu soli technicznej jako soli spożywczej i stosowania jej
w zakładach przetwórstwa spożywczego, produkcji środków spożywczych z udziałem suszu
jajecznego, pochodzącego z nielegalnej produkcji lub w związku nieprawidłowościami
w produkcji suszu jajecznego, stosowanego w zakładach produkcyjnych, podlegających
kontrolom wykonywanym przez organy PIS.
W ramach dodatkowych działań prowadzono współpracę z:

Głównym Inspektorem Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Głównym Inspektorem
Sanitarnym, Głównym Inspektorem Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych
w
sprawie
współpracy
Państwowej
Inspekcji
Ochrony
Roślin
i Nasiennictwa, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Jakości Handlowej
30
Artykułów Rolno-Spożywczych przy kontroli produktów roślinnych przeznaczonych do
spożycia przez ludzi i wywożonych z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej do Federacji
Rosyjskiej, w zakresie przesyłania danych dotyczących firm prowadzących eksport do
Federacji Rosyjskiej.

Inspekcją Handlową w ramach porozumienia ramowego pomiędzy Głównym
Inspektorem Sanitarnym i Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o współdziałaniu i współpracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Handlowej.

Inspekcją Farmaceutyczną w ramach porozumienia ramowego o współpracy Państwowej
Inspekcji Farmaceutycznej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej .
7. Współpraca z Sekcjami PSSE w Tomaszowie Maz.
W 2012 r. sekcja higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku współpracowała z:

z
nadzorem
zapobiegawczym
przy
opiniowaniu
planów
zakładów
żywieniowo-
żywnościowych oraz przy odbiorze nowych obiektów,

z oświatą zdrowotną w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu w zakładach
gastronomicznych oraz zakładach pracy,

z sekcją higieny dzieci i młodzieży w ramach prowadzenia nadzoru sanitarnego na
koloniach, obozach i zimowiskach.

z sekcją epidemiologii w sprawach dotyczących zatruć pokarmowych.
8. Interwencje
W 2012 r. zarejestrowano i rozpatrzono 48 interwencji.
Interwencji zasadnych było 23, co stanowi 47,9% wszystkich zgłoszonych. W ramach
współpracy z Państwowym Lekarzem Weterynarii w Tomaszowie Maz., przekazano pisemnie
Inspekcji Weterynaryjnej 5 interwencji, w tym: na zanieczyszczenia i niewłaściwą jakość
wyrobów podrobowych, działalność dotyczącą zagospodarowywania odpadów pochodzenia
zwierzęcego,
nieprawidłowego
użytkowania
odpadów
poprodukcyjnych,
nielegalnego
przetwórstwa mięsnego i sprzedaży wędlin niewiadomego pochodzenia - do wykorzystania
zgodnie z kompetencjami.
Nałożono 20 mandatów karnych na sumę 4400 zł. Pobrano 53 próbki żywności do badań
laboratoryjnych (próbek nie kwestionowano).
Konsumenci najczęściej składali skargi na następujące grupy obiektów: sklepy, kioski,
zakłady żywienia zbiorowego otwarte, ciastkarnie, punkty wydawania posiłków i żywności.
Interwencje dotyczyły, między innymi:
31

niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów,

niewłaściwej jakości zdrowotnej artykułów spożywczych (artykuły o zmienionych
cechach organoleptycznych - smak, zapach, obecność ciał obcych, owadów, pleśni),

artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia lub dacie
minimalnej trwałości,

braku zachowanej higieny podczas wydawania posiłków,

braku odzieży ochronnej personelu na stanowisku pracy,

nieprawidłowe rozmrażanie półfabrykatów,

napoje podawane w niedomytych naczyniach,

sprzedaży artykułów spożywczych z samochodów nie spełniających wymagań
higieniczno - sanitarnych,

sprzedaży wędlin
niewiadomego pochodzenia. W związku z tą interwencją
przeprowadzono 6 kontroli o wyznaczonej godzinie jednego dnia. Podczas kontroli
jednego obiektu stwierdzono obecność 13. pojemników transportowych z przetworami
mięsnymi bez oznakowania. Produkty zostały przeważone przez pracowników PSSE
i zabezpieczone do wyjaśnienia sprawy. Z uwagi na brak możliwości identyfikacji
producenta wędlin - polecono zwrócić dostawę do wytwórcy. Właściciel sklepu
przekazał całość zakwestionowanych produktów, w ilości 239,41kg, do schroniska
dla zwierząt, za zgodą Powiatowego Lekarza Weterynarii w Tomaszowie Maz.
Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazywały poprawę stanu sanitarnego zakładów.
9. Podsumowanie
Kontrole sanitarne przeprowadzano, w miarę możliwości, zgodnie z harmonogramem
oraz w miarę potrzeb wynikających z prowadzonych postępowań w odniesieniu do zakładów,
na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, bez wcześniejszego
uprzedzenia podmiotów kontrolowanych. Z każdym rokiem zwiększa się ilość dodatkowych
zadań nakładanych na pracowników PSSE. W 2012 r., znaczna część działań Sekcji HŻŻiPU
PSSE w Tomaszowie Maz., została skierowana do realizacji zadań nie ujętych
w rocznym harmonogramie, a których natychmiastowe podjęcie było niezbędne z uwagi na
możliwość wystąpienia zagrożenia zdrowia i życia konsumentów. Dotyczyło to, między
innymi, nadzoru nad wyrobami spirytusowymi pochodzącymi z Czech, stosowania soli
technicznej, jako soli spożywczej, czy też afer związanych z produkcją i wykorzystaniem
suszu jajecznego.
32
VI. Oświata i Promocja Zdrowia
1. Wprowadzenie
Kierunki działań oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia wynikają z założeń Narodowego
Programu Zdrowia, wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia i dostosowane są do potrzeb
zdrowotnych ludności.
W ramach tych działań, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Tomaszowie
Mazowieckim w 2012 r. inicjował, prowadził, koordynował i nadzorował działalność oświatowo zdrowotną w celu ukształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych wśród
mieszkańców powiatu tomaszowskiego. Realizując te zadania współpracował, między innymi,
z placówkami oświatowo - wychowawczymi, lokalnymi mediami (prasą, radiem i telewizją),
zakładami opieki zdrowotnej i innymi
instytucjami. Ponadto realizował zadania programowe
i nieprogramowe w placówkach oświatowo - wychowawczych oraz wśród społeczeństwa
dorosłego, pozyskując nowych partnerów do współpracy propagującej zachowania prozdrowotne.
Działalność inspekcji sanitarnej
związana jest ściśle z aktualnymi problemami i potrzebami
zdrowotnymi społeczności lokalnej, wynika ona także z aktualnej sytuacji epidemiologicznej
w Polsce.
2. Programy edukacyjne
W ramach nałożonych zadań realizowane były następujące programy edukacyjne:

,,Trzymaj formę”.
Z badań prowadzonych w naszym kraju wynika, iż około 10% dzieci i młodzieży
w wieku szkolnym ma nadwagę i otyłość. Zaledwie 30% młodzieży uczestniczy w zajęciach
poprawiających sprawność fizyczną w czasie wolnym od zajęć.
Istnieje zatem konieczność
realizacji działań promujących zdrowe żywienie w domu, w szkole i w środowisku pozaszkolnym.
Zasadne stają się długofalowe i konsekwentne działania promujące wzrost aktywności fizycznej,
prowadzące do poprawy zdrowia dzieci i młodzieży. Program zyskał pozytywną opinię nauczycieli
i uczniów.
Główny Inspektor Sanitarny powołał Zespół ds. Opracowania i Wdrożenia "Krajowego
Programu Zapobiegania Nadwadze, Otyłości i Chorobom Przewlekłym". W wyniku pracy zespołu
powstał program „Trzymaj Formę”.
W roku 2012, w powiecie tomaszowskim,
program realizowano w 25. placówkach
oświatowych (w gimnazjach klasy I - III, w szkołach podstawowych klasy V-VI). Koordynatorami
szkolnymi tego programu
byli nauczyciele w-f, biologii oraz pedagodzy szkolni. Program
33
realizowany
jest
według
ustalonych
indywidualnie
harmonogramów.
Najczęściej
wykorzystywanymi formami jest projekt badawczy, edukacyjny, społeczny i medialny.
Oto przykłady realizacji programu w Gimnazjum nr 3 i w Szkole Podstawowej nr 13
w Tomaszowie Maz.
październik i listopad 2012r.
„Jedz smacznie i zdrowo” –
wykład o witaminach i test
przygotowany przez uczniów
Gimnazjum nr 3 z Tomaszowa
Maz. oraz wystawa związana
z ćwiczeniami
fizycznymi,
przygotowana przez uczniów
pod kierunkiem Pani Izabeli
Kolanko.
Szkoła Podstawowa nr 13 w Tomaszowie Maz. realizuje corocznie cele programu „Trzymaj
Formę!”. W szkole odbywają się lekcje, podczas których nauczyciele promują aktywny styl życia
w oparciu o zbilansowaną dietę. Zarówno w klasach edukacji wczesnoszkolnej, jak i klasach IV-VI,
odbywają się zajęcia z wykorzystaniem materiałów przekazanych szkole przez tut. Stację.
Zespoły klasowe pod bacznym okiem ekspertów
oraz nauczycieli przygotowywały zdrowe posiłki
podczas szkolnej akcji „Jesienią zdrowo
i kolorowo”.
Podczas
zajęć
dzieci
wykorzystywały w praktyce wiedzę na temat
higienicznego
i
zdrowego
przyrządzania
posiłków. Każde zajęcia poprzedzane były
przedstawieniem priorytetów płynących ze
spożywania owoców i warzyw. Najbardziej
popularnymi stały się krajowe owoce i warzywa,
takie jak marchew, por, seler i jabłko.
34
Głównym celem tych działań jest trwała zmiana
nawyków
żywieniowych
dzieci
poprzez
zwiększenie
udziału
owoców
i
warzyw
w codziennej diecie, polegająca na regularnym ich
spożywaniu. Podniesienie świadomości dotyczącej
zdrowego odżywiania realizowane jest poprzez
działania edukacyjne realizowane w placówce.
W tym celu w świetlicy szkolnej wykonano
tematyczną gazetkę ścienną.
W ramach programu, w dniu 19.11.2012 r.,
odbyła się I Wojewódzka Olimpiada Wiedzy
o Racjonalnym Żywieniu w Urzędzie Miasta Tomaszowa Maz. Na szczeblu powiatowym,
w Olimpiadzie, udział wzięło 17. uczniów z 9. szkół gimnazjalnych, tj. z Gimnazjów nr 2, 3, 4, 6, 7
i 8 z Tomaszowa Maz. oraz Gimnazjów z Rzeczycy, Czerniewic oraz Popielaw.
Uczennica Antonina Kryszewska, z Gimnazjum nr 4, reprezentowała powiat tomaszowski na
Olimpiadzie etapu wojewódzkiego.
35

Program Ograniczenia Następstw Palenia Tytoniu i Wyrobów Tytoniowych
w Polsce
Cele i Zadania Programu nakreślone przez Rząd RP na lata 2010 – 2013 wynikają
z treści art. 4 ustawy o ochronie zdrowia przed szkodliwymi następstwami używania tytoniu
i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.). Rada Ministrów, na
wniosek Ministra Zdrowia, przyjęła Program na posiedzeniu w dniu 16 lutego 2010 r. Program
ma zapewnić efektywne propagowanie zdrowego stylu życia, wolnego od dymu tytoniowego.
Zadania programu są zgodne z programem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i polityką
zdrowotną Unii Europejskiej.
W ramach realizacji programu, podejmowane były działania zmierzające do zmiany postaw
i zachowań społeczności lokalnej poprzez:

realizację programów edukacji antytytoniowej dla dzieci i młodzieży,

realizację kampanii antytytoniowych w ramach Światowego Dnia Rzucania Palenia,

eksponowania i dystrybucji materiałów edukacyjnych w zakładach pracy, szkołach,
przychodniach i innych obiektach użyteczności publicznej.
Pracownik oświaty zdrowotnej prowadził comiesięczny monitoring, w zakresie przestrzegania
zakazu palenia, na podstawie kontroli sanitarnych przeprowadzanych przez pracowników PSSE,
sprawujących bieżący nadzór sanitarny w podległych jednostkach. W tym zakresie przeprowadzono
w 2012 r. 1067 kontroli sanitarnych w obiektach użyteczności publicznej powiatu tomaszowskiego.
 „Czyste powietrze wokół nas”
Program adresowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym (pięcio- i sześciolatków),
dzieci w oddziałach „0” szkół podstawowych oraz ich rodziców lub opiekunów. Głównym celem
programu jest pogłębienie wiedzy rodziców w zakresie ochrony zdrowia dzieci przed narażeniem
ich na działanie dymu tytoniowego, poprzez kształtowanie u dzieci świadomych, asertywnych
postaw. Wdrożenie programu powinno przynieść zmianę postaw i zachowań ludzi dorosłych
wobec problemu palenia tytoniu i przyczynić się do lepszych wyników w leczeniu uzależnienia od
nikotyny. W roku szkolnym 2011/2012 (IV edycja) programem objętych było 21 przedszkoli,
natomiast w 2012/13 (w V edycji) objęte zostaną 24 przedszkola i 4 oddziały „0” w szkołach
podstawowych. Z relacji koordynatorów przedszkolnych wynika, że dzieci chętnie uczestniczą
w realizacji programu, potrafią stanowczo reagować, gdy ktoś w ich otoczeniu pali papierosy.
36
Program
zrealizowany
przez
przedszkolaków
z gr. Plastusie,
z Przedszkola
nr 2
w Tomaszowie
Maz., pod
kierunkiem Pani
Ewy Dębińskiej.
Teatrzyk kukiełkowy z Dinusiem.
Wycieczka - poszukiwanie źródeł dymu.
Rozdawanie wykonanych przez dzieci
znaczków z zakazem palenia na pobliskim
osiedlu.

,,Znajdź właściwe rozwiązanie”
Jest to program profilaktyki palenia tytoniu przeznaczony dla uczniów starszych klas szkół
podstawowych oraz gimnazjów. W roku szkolnym 2011/2012 (II edycja) programem objętych było
5 gimnazjów w powiecie tomaszowskim. W III edycji, w roku szkolnym 2012/2013, program
będzie realizowany w 10. placówkach oświatowych. Nauczyciele wdrażają program w oparciu
o poradnik dla koordynatorów, w którym zawarte są główne założenia i cele oraz scenariusze zajęć
z młodzieżą. W opinii koordynatorów, program był dobrze skorelowany ze szkolnym programem
profilaktyki i dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów. Najważniejszym
celem jest nauczenie młodych ludzi zachowań asertywnych, odpowiedzialności za własne zdrowie,
a także pokazanie im, że mogą nieść pomoc i wspierać te osoby, które pragną zerwać z nałogiem.
37

,, Nie pal przy mnie, proszę”
Program edukacji antytytoniowej „Nie pal przy mnie, proszę” skierowany jest do uczniów
klas I–III szkół podstawowych i obejmuje 5 zajęć warsztatowych. Głównym celem programu jest
ochrona dzieci przed biernym paleniem tytoniu. W roku szkolnym 2011/2012 programem objętych
było 7 szkół podstawowych, w roku szkolnym 2012/2013 program będzie realizowało 9 placówek
oświatowych. Koordynatorami szkolnymi programu byli wychowawcy klasowi, którzy otrzymali
od PSSE specjalny poradnik. Z opinii koordynatorów szkolnych wynika, że realizacja programu
uporządkowała i poszerzyła wiadomości uczniów na temat zdrowia. Dzieci zostały poinformowane
o szkodliwości palenia tytoniu oraz negatywnego wpływu dymu papierosowego na ich zdrowie.
Program ten miał na celu wykształcenie u dzieci asertywności oraz umiejętności radzenia sobie
w sytuacjach, gdy inni przy nich palą.

,, Zadbaj o swoje płuca”
Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy adresowany do uczniów szkół podstawowych,
którego celem była edukacja dzieci i młodzieży w zakresie profilaktyki gruźlicy i chorób płuc oraz
uświadomienie zagrożeń, jakie niosą te choroby. Program realizowany w 3. szkołach.
Koordynatorami szkolnymi programu byli głównie nauczyciele przyrody (biologii). Materiały
edukacyjne otrzymane z PSSE stanowiły dla nich poradniki (plakaty, ulotki i zakładki z logo
programu).
3. Działania akcyjne
Obejmowały tematykę antytytoniową, profilaktykę HIV i AIDS oraz
inne działania,
propagujące tematykę prozdrowotną.

,,Światowy Dzień Rzucania Palenia”
W związku z obchodzonym Światowym Dniem Rzucania Palenia, który przypada
zawsze w trzeci czwartek listopada (w 2012 r. był to dzień 15 listopada), odbył się happening
ulicami Tomaszowa Maz.. Święto stanowiło okazję do zwrócenia uwagi na powszechność
nałogu palenia papierosów i jego negatywne skutki zdrowotne. W akcji udział wzięli uczniowie
6. klasy Szkoły Podstawowej nr 14 z Tomaszowa Maz. Grupa młodzieży z wychowawczynią,
patrolem Straży Miejskiej i pracownikami PSSE przeszła ulicami Słowackiego, Legionów,
38
Al. Piłsudskiego - do Pl. Kościuszki. Podczas happeningu rozdawane były ulotki, naklejki ze
znakiem "wyłącz palenie" oraz inne materiały edukacyjne.
W dniach 12-18 listopada 2012 roku do akcji Światowego Dnia Rzucania Palenia włączył się
Miejski Zakład Komunikacji Miejskiej. Na szybach autobusów pracownicy MZK umieścili
plakaty promujące niepalenie, które były wyeksponowane przez okres tygodnia.
W związku z obchodami Światowego Dnia Rzucania Palenia, PSSE w Tomaszowie Maz.
przekazała do wszystkich Szkół Ponadgimnazjalnych w powiecie tomaszowskim materiały
edukacyjne (plakaty, ulotki, naklejki). Uczniowie wraz z nauczycielami przygotowali stoiska
informacyjne i pogadanki.
39
W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Tomaszowie Maz. zorganizowano konkurs
plastyczny i wystawę
o
tematyce
antytytoniowej.
Uczniowie
ubrani
w
czarne
podkoszulki z napisem „paleNIE", przeszli do wszystkich klas rozdając ulotki. Akcję
antytytoniową zorganizowała Pani Ewa Nockoska, nauczycielka biologii.
W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6 w Tomaszowie Maz. uczniowie wraz
z nauczycielami, Kingą Remisz - Szewczyk i Joanną Kobyłecką, przygotowali wystawę prac
o tematyce antytytoniowej.

Ogólnopolska edycja projektu ,,Odświeżamy nasze miasta” TOB3CIT
Projekt finansowany przez Międzynarodową Unię ds. Walki z Gruźlicą i Chorobami Płuc,
we współpracy ze Światową Fundacją ds. Walki z Chorobami Płuc. Obie te organizacje zrzeszone
są w ramach Inicjatywy Bloomberga, burmistrza Nowego Jorku. Projekt realizowany będzie do
30 września 2013 r. Jego nadrzędnym celem jest spowodowanie przestrzegania przepisów ustawy
40
o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, poprzez ich
egzekucję
w zakresie dotyczącym zakazu palenia oraz oznakowania stref bezdymnych,
prowadzoną w ramach nadzoru bieżącego przez pracowników Inspekcji Sanitarnej. Grupą
docelową objętą działaniami projektu są wyłącznie osoby dorosłe.
Do współpracy, na rzecz realizacji projektu ,,Odświeżamy nasze miasta”, zaproszono
Komendę Powiatową Policji oraz Straż Miejską w Tomaszowie Maz.
W dniu 20.09.2012 r., wspólnie z funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji, została
przeprowadzona akcja antytytoniową. Głównym jej celem było egzekwowanie i przestrzeganie
postanowień ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych, a także zapoznanie osób uczestniczących w akcji ze szkodliwymi
skutkami zdrowotnymi dymu tytoniowego dla czynnych i biernych palaczy. Temat akcji: "Nie pal
w czasie jazdy - jedziesz? nie pal!". Miejsce przeprowadzonego projektu zostało wybrane przez
funkcjonariuszy Policji. Był to teren przy przystanku autobusowym na ul. Wysokiej. W akcji
uczestniczyło 46. kierujących pojazdami oraz pasażerowie.
 W dniu 03.11.2012 r. w Tomaszowie Maz., w Stowarzyszeniu Abstynenckim "Azyl",
ul. Hallera 2, odbyła się akcja antytytoniowa, w której udział wzięło 200 osób. Byli to mieszkańcy
Tomaszowa Maz., Opoczna, Zgierza, Łowicza, Radomska, Rawy Maz., Piotrkowa Tryb., Koluszek,
Głowna, Jastrowia i Gdyni. Dołączając się do XV rocznicy powstania Klubu, Powiatowa Stacja
Sanitarno - Epidemiologiczna w Tomaszowie Maz. promowała ogólnopolski projekt "Odświeżamy
nasze miasta. TOB3CIT. Tobacco Free Cities". Przy wejściu do głównej Sali Klubu znajdował się
punkt informacyjny, w którym można było odbierać ulotki. Osoby palące tytoń mogły skorzystać
z badania na zawartość tlenku węgla w wydychanym powietrzu (120 osób skorzystało z badania).
41

W październiku i listopadzie 2012 r. wyemitowany został, przez Biuro Ogłoszeń na
Targowisku Miejskim, spot radiowy promujący przestrzeganie ustawy antytytoniowej o ochronie
zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Przygotowany przez Stację
spot był emitowany 3 dni w tygodniu, po 10 emisji dziennie, w okresie 2. miesięcy.

,,Światowy Dzień Walki z AIDS”
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny realizuje Krajowy program Zwalczania AIDS
i Zapobiegania Zakażeniom HIV.
W związku z obchodami Światowego Dnia Walki z AIDS odbyła się, w dniu 6.11.2012 r.,
w Sali Konferencyjnej Starostwa Powiatowego, II Wojewódzka Olimpiada Wiedzy o HIV/AIDS
pod hasłem "Młodzież o HIV/AIDS". Patronat nad Olimpiadą objął Marszałek Województwa
Łódzkiego, Oddział Promocji Zdrowia, Biostatyki i Higieny Dzieci i Młodzieży Wojewódzkiej
Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi oraz Dyrektor Regionalnego Centrum Polityki
Społecznej w Łodzi. W Olimpiadzie udział wzięło 14 dwuosobowych zespołów z 5. szkół
ponadgimnazjalnych, tj. z II Liceum Ogólnokształcącego, III Liceum Ogólnokształcącego, Zespołu
Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 oraz Zespołu Szkół
42
Ponadgimnazjalnych nr 6. Celem Olimpiady było spopularyzowanie wiedzy młodzieży na temat
HIV/AIDS, a także WZW B i C. Finał Olimpiady odbył się 30 listopada 2012 r. w Sali Sejmiku
Województwa Łódzkiego Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Powiat tomaszowski reprezentowały
uczennice z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2.
W dniu 05 grudnia 2012 r., w bursie Samorządu Województwa Łódzkiego, odbyła się
prezentacja w ramach profilaktyki HIV/AIDS. Słuchaczami była młodzież mieszkająca w bursie.
Prezentacje przedstawiła Pani Mariola Pyziak, kierownik Sekcji Epidemiologii tut. Stacji. Młodzież
otrzymała ulotki i poradniki na temat profilaktyki i promocji zdrowia w zwalczaniu i zapobieganiu
HIV/AIDS.
4. Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży (badanie ankietowe)
Celem badania było poznanie ryzykownych zachowań zdrowotnych kobiet w ciąży. Badanie
to
miało posłużyć do przygotowania informacji o charakterze edukacyjno-prewencyjnym
skierowanej do kobiet w wieku prokreacyjnym. W sprawie tej wystosowano pismo do Dyrektora
Tomaszowskiego Centrum Zdrowia z prośbą o umożliwienie przeprowadzenia takich badań.
43
Po uzyskaniu zgody, odbyły się one w dniu 23.10.2012 r. w Oddziale GinekologicznoPołożniczym Szpitala. Badania były dobrowolne i anonimowe. Wzięło w nich udział 5 położnic.
5. Współpraca z mediami i instytucjami
Spoty reklamowe emitowano w Tomaszowskiej
Telewizji
Internetowej,
na Portalu
Internetowym, na stronie internetowej PSSE, stronie www.naszemiasto.pl, www.tomaszowmaz.pl,
stronach szkół, które włączyły się aktywnie do organizowanych akcji .
Spot radiowy emitowany na Targowisku Miejskim promował przestrzeganie ustawy
antytytoniowej.
Realizując
działania oświatowo – zdrowotne, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Tomaszowie Maz. współpracowała z następującymi mediami oraz instytucjami w powiecie
tomaszowskim:
1) Starostwem Powiatowym,
2) Urzędem Miasta,
3) Komendą Powiatową Policji,
4) Strażą Miejską,
5) Miejskim Zakładem Komunikacji,
6) Tomaszowskim Centrum Zdrowia,
7) Tomaszowską Telewizją Internetową,
8) Tomaszowskim Informatorem Tygodniowym,
9) Redakcją Dziennika Łódzkiego,
10) Lokalnym Radiem FAMA,
11) Stowarzyszeniem „Azyl”,
12) Biurem Ogłoszeń na Targowisku Miejskim,
13) Instytutem Medycyny Pracy w Łodzi.
VII. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
1. Wprowadzenie
Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej
polega na zapewnieniu, na etapie planowania zagospodarowania przestrzennego oraz planowania
i realizacji inwestycji, właściwego stanu sanitarno-technicznego w obiektach w taki sposób, aby
w trakcie ich eksploatacji nie powodowały one zagrożeń i uciążliwości dla zdrowia ludzi.
Działalność
zapobiegawczego
nadzoru
sanitarnego
Powiatowej
Epidemiologicznej w Tomaszowie Maz., w 2012 r. polegała na:
44
Stacji
Sanitarno-

Sprawowaniu nadzoru nad warunkami higieny środowiska przy uzgadnianiu projektów
miejscowych
i
planów
kierunków
zagospodarowania
zagospodarowania
przestrzennego,
przestrzennego
miasta
studiów
oraz
uwarunkowań
gmin
powiatu
tomaszowskiego.

Uczestniczeniu w ustalaniu uwarunkowań środowiskowych realizacji przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Sprawowaniu kontroli dotyczących spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych
w procesie inwestycyjnym, poprzez uzgadnianie projektów budowlanych przed
uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, a także zmiany sposobu użytkowania oraz
na etapie dopuszczenia inwestycji do użytkowania.
2. Podjęte działania
W 2012 r. rozpatrzono i wydano ogółem 158 opinii i uzgodnień, w liczbie i zakresie dotyczącym
takich zagadnień, jak:

17 opinii i uzgodnień wydanych na podstawie art. 48, art. 53 i art. 54, w związku
z art. 58 ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), w ramach strategicznej oceny
oddziaływania na
środowisko dla dokumentów wymienionych w art. 46 i 47 przywołanej
ustawy.

1
opinia
dotycząca
przestrzennego gminy
art. 11 pkt 6 lit. m
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
oraz projektów zagospodarowania przestrzennego gminy w trybie
i art. 17 pkt. 6 lit a ustawy z dnia 27 marca 2003 r., o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) i art. 3 pkt 1 ustawy
z dnia 14 marca 1985 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011r. Nr 212, poz. 1263
z późn. zm.).

78 opinii wydanych w ramach oceny oddziaływania na środowisko, na podstawie art. 64
ust.1, pkt 2, art. 70 ust. 1, pkt 2, art. 77 ust. 1, pkt 2, art. 90 ust. 2, pkt 2, w związku
z art. 78 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku
i jego ochronie,
udziale
społeczeństwa
w
ochronie
środowiska
oraz
o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.)

20 opinii dotyczących dokumentacji projektowych, na podstawie art. 3 pkt 2 ustawy
z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263
z późn. zm.).

40 opinii wydanych w związku z uczestniczeniemw
45
dopuszczeniu do użytkowania
obiektów budowlanych w trybie art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 14.03.1985 r. o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.).

2 uzgodnienia wydane w innej formie niż opinie i postanowienia.
Ponadto przeprowadzono 40 kontroli obiektów przed dopuszczeniem ich do użytkowania.
Potrzebę wykonania oceny oddziaływania na środowisko stwierdzono w 17. przypadkach
planowanych do realizacji inwestycji, takich jak:
- budynki inwentarskie przeznaczone do chowu bydła, trzody chlewnej i drobiu,
- oczyszczalnie ścieków,
- budowa i przebudowa stacji paliw płynnych i gazowych,
- elektrownie wiatrowe,
- wiaty i hale magazynowe niskiego i wysokiego składowania,
- hale produkcyjno-montażowe elementów dla budownictwa,
- stacje demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
- kopalnie kruszyw i piasków,
- urządzenia do odzysku odpadów.
VIII. Zakończenie
1. W 2012 r. utrzymywano i doskonalono system zarządzania jakością w nadzorze
sanitarnym PSSE.
2. Nadzorowano 2199 obiektów na terenie powiatu tomaszowskiego.
3. Przeprowadzono ogółem 3193 kontrole sanitarne.
4. Wydano 275 decyzji administracyjnych.
5. Nałożono 72 mandaty karne na sumę 15.050 zł.
6. Skierowano 2 wnioski do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej.
7. Efektem pracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zmniejszyła się w powiecie
tomaszowskim liczba osób pracujących w warunkach przekroczenia NDS i NDN,
poprawie uległy również warunki sanitarne w zakładach pracy.
8. Zmalała, w porównaniu do lat ubiegłych, liczba stwierdzonych chorób zawodowych.
9. Od wielu lat zastrzeżenia budzi stan techniczny Przedszkola Nr 16 w Tomaszowie Maz.
(termin wykonania 2. decyzji upływa z dniem 30.08.2013 r.).
10. Realizowano programy edukacyjne i działania akcyjne promujące zdrowy tryb życia, ze
szczególnym uwzględnieniem tematyki antytytoniowej, w związku z wejściem
46
w życie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych.
11. Współpracowano z władzami lokalnymi, instytucjami publicznymi oraz lokalną prasą,
radiem i telewizją.
12. Poprawił się stan techniczny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku
w wyniku modernizacji obiektów oraz stosowaniu zasad GMP/GHP oraz HACCP.
13. Prowadzony był konsekwentny nadzór nad wdrażaniem i stosowaniem zasad GHP/GMP
oraz HACCP w celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego
żywności.
14. Sprawowano nadzór nad znakowaniem środków spożywczych w celu zapewnienia
konsumentom rzetelnej o nich informacji.
15. Zwiększyła się ilość dodatkowych zadań realizowanych przez Sekcję Higieny Żywności,
Żywienia i Przedmiotów Użytku (np. wprowadzenie do obrotu alkoholu z Czech, soli
technicznej - jako spożywczej, niewłaściwej jakości suszu jajecznego, suplementów
diety zawierających niedozwolone substancje).
16. Opiniowano projekty techniczne oraz uczestniczono w odbiorach dopuszczających do
użytkowania obiekty budowlane.
17. Na koniec 2012 r., wszystkie wodociągi sieciowe, na terenie powiatu tomaszowskiego,
produkowały wodę odpowiadającą normom sanitarnym.
18. Woda w jednej czynnej studni publicznej w Tomaszowie Maz., ul. Chemików, spełniała
normy sanitarne.
19. Kontynuowano badania wody ciepłej w wybranych obiektach użyteczności publicznej
na obecność groźnej dla zdrowia bakterii Legionella sp.
20. Sporadycznie, w basenach kąpielowych i w brodziku, występowało zanieczyszczenie
bakteriologiczne wody (niewłaściwa dezynfekcja wody). Wyjątek stanowił basen przy
Sali Vilanów, który z powodu zanieczyszczenia bakteriologicznego wody nieczynny był
przez kilka miesięcy.
21. Jakość wody w jedynym miejscu wykorzystywanym do kąpieli, na terenie powiatu
tomaszowskiego, na rzece Pilicy w Tomaszowie Maz., ul. PCK, nie spełniała norm
sanitarnych z powodu zakwitu sinic.
22. Nadzorem sanitarnym objęto place zabaw i piaskownice ogólnodostępne pod względem
spełnienia wymagań sanitarnohigienicznych.
23. Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-higieniczny placówek lecznictwa otwartego nie
budził zastrzeżeń.
47
24. W 2012 r. nie zarejestrowano zachorowań na grypę.
25. Wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych, u dzieci i młodzieży, nie budziło
większych zastrzeżeń.
26. Problemem, od lat, są pokąsania ludzi przez bezpańskie psy i psy wyprowadzane bez
smyczy.
48