spis treści - Instytut Kaszubski
Transkrypt
spis treści - Instytut Kaszubski
Słownik kaszubsko-polski SPIS TREŚCI Józef Borzyszkowski Czasopismo „Klëka” – Wejherowo 1937-1939 a grono związanych z nim twórców literatury kaszubskiej ............................................................. V Adela Kuik-Kalinowska Patriotyczne przesłanie niesione wierszem ........................................... XXXIII Hanna Makurat Cechy języka utworów poetyckich klëkowców ....................................... LXIX POEZJA KLËKOWCÓW – wersja autorska JÓZEF CEYNOWA Z tatczëznë Rok zgubiony ............................................................................................. 3 Dąb a lëpa ................................................................................................... 4 Gardze pucczi ............................................................................................. 5 Jastrzëbóg wëgóniô zëmę ........................................................................... 6 Móże jesz długo ostónę z wama ................................................................. 8 W Swôrzewie na odpusce .......................................................................... 9 Pôłczëno drodżié ...................................................................................... 12 Z domôcëch strón Mój dodóm ............................................................................................... Nasz ogródk ............................................................................................. Nasz orzech .............................................................................................. Krëszka ..................................................................................................... Stodoła ..................................................................................................... - 407 - 14 15 16 17 18 Biblioteka Pisarzy Kaszubskich, t. 10 – Poezja twórców z kręgu „Klëki” Môl przë stedni ........................................................................................ Pokora e picha .......................................................................................... Na żłobowy łączce ................................................................................... Błota Płutnicczi ........................................................................................ Płutnicczi most ......................................................................................... Kużnica .................................................................................................... W zëmowy dôce przë Libeku .................................................................. Jastarnicczi koscółk ................................................................................. Jastarnia ................................................................................................... Mieskô Rewa ........................................................................................... Bliza Rózewskô ....................................................................................... Miéwiô Réwa ........................................................................................... Méchowskô jama ..................................................................................... Ostrowo ................................................................................................... Barabónë .................................................................................................. Noc w piosnicczim lese ........................................................................... Żniwny wieczór ....................................................................................... Słoniszko ................................................................................................. Cziwutka .................................................................................................. Skowronuszk ............................................................................................ Tusk ......................................................................................................... Kot ........................................................................................................... Wróbéłk ................................................................................................... Lës ........................................................................................................... Kur ........................................................................................................... Pamiętlewi dnie ë nocë ............................................................................ Wędrowczek ............................................................................................ Ruchna ..................................................................................................... W dôce ..................................................................................................... Dnia szkoda ............................................................................................. Szpëcownik we dworze ........................................................................... Dôka, dôka a dzé dodom? ........................................................................ Jiwer ......................................................................................................... Na smętôrzu ............................................................................................. Przódkowie a naszô lëchota ..................................................................... 19 20 21 22 23 24 25 26 27 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 37 39 40 42 43 44 44 46 47 48 48 49 50 51 52 Wiersze rozproszone w czasopismach i antologiach oraz z maszynopisów Zôrno jem podniósł... ............................................................................... Kaplëczka ................................................................................................ Domocy pola ............................................................................................ Mulku mój ............................................................................................... 54 55 56 57 - 408 - Słownik kaszubsko-polski Rebacczi bot ............................................................................................. 58 Jędrzni nowi rok ....................................................................................... 59 Do Betlejem ............................................................................................. 60 Dziw nad dzëwë ....................................................................................... 62 Biéj drëhu w las szpęgawsczi ................................................................... 63 Robocy jêrk .............................................................................................. 64 Gôdka morza ............................................................................................ 65 Moje stronë .............................................................................................. 67 Zôrenko żëtka ........................................................................................... 69 Dalej, dresze, pod sztorem ....................................................................... 70 Deszcz majowy ........................................................................................ 72 Puck sztotno zdrzi .................................................................................... 72 Nasza pszenica ......................................................................................... 74 Powrót z morza ........................................................................................ 74 Port widem zdrzi w mroku ....................................................................... 76 Brzozowy lëst ........................................................................................... 76 Wojna doma i buten ................................................................................. 77 Drëżon ...................................................................................................... 78 Stolem i krosniôk ..................................................................................... 80 Morze – rëbackô ksęga ............................................................................. 80 Ciéj nóm wicher... /Rëbackô spiewa/ ....................................................... 81 Piesniô rëbôków ....................................................................................... 82 Miéjskô Rewa .......................................................................................... 84 Chto potrzébny – ten dobry... ................................................................... 89 Dôwniej a dzisô ........................................................................................ 89 Pszczoła i trzmiel ..................................................................................... 91 Pułkownik Dąbek ..................................................................................... 92 Story rebok do knopa ............................................................................... 94 Pamiętny dzéń .......................................................................................... 95 Zbłądzony bôt .......................................................................................... 95 Ksądz Rozczynialsczié ostôł .................................................................... 96 Miesczié gospodôrz Bolduan ................................................................... 97 Pułkownik Dąbek ..................................................................................... 98 Piôsznica .................................................................................................. 99 Co to za żniwo ........................................................................................ 100 Zédrze chustę z oczy .............................................................................. 102 Stremień mierzy czas ............................................................................. 103 Tajemnice Rzucéwa ............................................................................... 104 Miónczi Fosa z traktora .......................................................................... 105 - 409 - Biblioteka Pisarzy Kaszubskich, t. 10 – Poezja twórców z kręgu „Klëki” LEON ROPPEL Wiersze rozproszone w czasopismach i antologiach oraz z maszynopisów Godë znad wodë .................................................................................... Usmiéchnij sę, moja mileńko! ............................................................... Morsczi diôbeł ....................................................................................... Wietrznici nie wzeszłë... ........................................................................ Z piesnią do Cebie jidzema, Mateńko .................................................... Gôsk ....................................................................................................... Skotarczyk ............................................................................................. Łebianie w niebie ................................................................................... Rëbackô dumka ..................................................................................... O morsciëch wiatrach ............................................................................ Zakochónô secarka ................................................................................ Bosman Leszczyna z „Daru Pomorza” .................................................. Ciéj mie zdradzy ukochónô... ................................................................ Jürg Beukel ............................................................................................ Chytry Jóst ............................................................................................. Môły jôżdż ............................................................................................. Mewa – smiészka ................................................................................... Marzenia Bosmana Leszczynë ............................................................... Wesołi ptôszkowie ................................................................................. Nowô piesniô rëbackô ........................................................................... Dzéwczę przë sterze ............................................................................... Rada Stôrego owczarza .......................................................................... Hau-hau!... Hau-hau!... Frantóweczka ................................................... Nad Redunią .......................................................................................... Nôuka z literackiégo wieczorku ............................................................. Frantóweczka ......................................................................................... Wile, wile wita... .................................................................................... Rum omnium fundamenta ..................................................................... Gduński Żuraw i Gduńczón ................................................................... Zabawa we Dworze Artusa .................................................................... Pegaz ujarzmiony ................................................................................... Grëby Kaszëba ....................................................................................... Ahoj, Janeczku! ..................................................................................... Od błotka ............................................................................................... Séwca ..................................................................................................... Sekrete ................................................................................................... Të miā jes przyńc... ................................................................................ - 410 - 107 108 110 111 112 114 115 116 118 118 123 125 127 129 130 131 132 134 136 137 138 139 141 141 142 143 144 145 146 147 148 149 151 152 152 153 154 Słownik kaszubsko-polski Swiąteczny rëbôk ................................................................................... Wejerowsczi walôszk ............................................................................. Bibi, Synku, bi.. ...................................................................................... Nad morzem, północą ............................................................................ 155 156 157 158 KLEMENS DERC Na kaszëbsczi ôrt oraz wiersze z czasopism, antologii i maszynopisów Zdrzëta na Gryfa (Pomorańcë!) .............................................................. Żôle morscziëch piôsków ....................................................................... Mulk z Gniéżdżewa ................................................................................ Jak u nenczi doma .................................................................................. Podsłëchónô gôdka Guczowégo Macka ................................................. Kamrôcë ................................................................................................. Na kaszëbsczi ôrt .................................................................................... Ùtracydëtk .............................................................................................. Kózka ..................................................................................................... Zakochône òczë Zofijki .......................................................................... Mój môły ptôszku .................................................................................. Dëgusë .................................................................................................... Deje mimi-sukenczi ............................................................................... Moja Krëstynka ...................................................................................... Szëmi cëcho kaszëbsczi bór ................................................................... Kulczi u mojij Julczi .............................................................................. Niewiernô Ludwika ................................................................................ Kolęda swôrzewskô ............................................................................... Zawitôł nóm dzéń łaskawy ..................................................................... Pokoju daj nóm Jezu .............................................................................. Tcza pasturków ...................................................................................... Przëszła nóm noc pożądônô ................................................................... Radosno biją koscelné zwónë ................................................................ Weselnô żeczba ...................................................................................... Ten ë nen gôdô że: ................................................................................. Wastce Roswicie i Wasce Tadeuszowi Bistramom w dniu ich małżeńskich ślubów ............................................................. Moje słúniszko ....................................................................................... - 411 - 159 160 162 163 164 165 167 168 169 169 170 171 171 173 173 174 175 176 177 178 179 179 180 181 182 183 183 Biblioteka Pisarzy Kaszubskich, t. 10 – Poezja twórców z kręgu „Klëki” JAN BIANGA Wiersze rozproszone w czasopismach oraz z maszynopisów i rękopisów Morze ..................................................................................................... Kleka ...................................................................................................... Babski zort ............................................................................................. Biołkło............... .................................................................................... Feliks ..................................................................................................... Feliks dowo slub .................................................................................... Jakłez te robisz ....................................................................................... Skrale chmure slynce jasny –. ................................................................ Na wieczy płestrodu ............................................................................... Jidze „Wiosna” ...................................................................................... Ave Maryja ............................................................................................ Przeszłe pora lat ..................................................................................... 185 186 187 188 190 191 193 194 195 196 197 197 PAWEŁ SZEFKA Wiersze rozproszone w czasopismach i antologiach oraz z rękopisów Darë od rëbôków .................................................................................... Morskô cëszba nad Rewą ...................................................................... Morze, chto të jes ................................................................................... Jedna le je tako w swiece ....................................................................... Wieżeca i Ostrzeca ................................................................................. Rëbôce ................................................................................................... Jô jem muzykantem ............................................................................... Muzykant ............................................................................................... Nie żałuj pani w bóciku piańt ................................................................ 199 200 201 203 204 208 208 209 211 FRANCISZEK SCHROEDER Wiersz z czasopisma Swjęcmé Njiedzlę .................................................................................. 212 - 412 - Słownik kaszubsko-polski POEZJA KLËKOWCÓW – wersja znormalizowana JÓZEF CEYNOWA Z tatczëznë Rok zgùbiony ......................................................................................... Dąb a lëpa ............................................................................................... Gardze pùcczi ......................................................................................... Jastrzëbóg wëgóniô zëmã ....................................................................... Mòże jesz długò òstónã z wama ............................................................. W Swôrzewie na òdpùsce ...................................................................... Pôłczëno drodżé ..................................................................................... 215 216 217 217 219 220 223 Z domôcëch strón Mój dodóm ............................................................................................. Nasz ògródk ........................................................................................... Nasz òrzech ............................................................................................ Krëszka ................................................................................................... Stodoła ................................................................................................... Môl przë stëdni ....................................................................................... Pòkòra ë picha ........................................................................................ Na żłobòwi łączce .................................................................................. Błota Płutnicczé ..................................................................................... Płutnicczi mòst ....................................................................................... Kùznica .................................................................................................. W zëmòwi dôce przë Libekù .................................................................. Jastarnicczi kòscółk ................................................................................ Jastarniô ................................................................................................. Mieskô Réwa .......................................................................................... Bliza Rózewskô ...................................................................................... Méwiô Réwa .......................................................................................... Mechòwskô jama ................................................................................... Òstrowò .................................................................................................. Barabónë ................................................................................................ Noc w piôsnicczim lese .......................................................................... Żniwny wieczór ...................................................................................... Słunëszkò ............................................................................................... Cziwùtka ................................................................................................ Skòwronuszk .......................................................................................... Tusk ........................................................................................................ 225 226 227 228 229 229 231 231 232 233 234 235 236 236 237 238 238 239 240 241 242 243 244 244 245 246 - 413 - Biblioteka Pisarzy Kaszubskich, t. 10 – Poezja twórców z kręgu „Klëki” Kòt ......................................................................................................... Wróbelk ................................................................................................. Lës ......................................................................................................... Kùr ......................................................................................................... Pamiãtlëwé dnie ë nocë .......................................................................... Wãdrowczëk .......................................................................................... Ruchna ................................................................................................... W dôce ................................................................................................... Dnia szkòda ........................................................................................... Szpëcownik we dwòrze ......................................................................... Dôka, dôka, a gdze dodóm? ................................................................... Jiwer ....................................................................................................... Na smãtôrzu ........................................................................................... Przódkòwie a nasza lëchòta ................................................................... 247 248 250 251 251 252 253 254 255 256 256 257 258 259 Wiersze rozproszone w czasopismach i antologiach oraz z maszynopisów Zôrno jem pòdniósł... ............................................................................. Kaplëczka .............................................................................................. Domôcé pòla .......................................................................................... Mùlkù mój ............................................................................................. Rëbacczi bôt ........................................................................................... Jãdrzny nowi rok .................................................................................... Do Betlejem ........................................................................................... Dzyw nad dzëwë .................................................................................... Biéj, drëchù, w las szpãgawsczi ............................................................. Robòcy jërk ............................................................................................ Gôdka mòrza .......................................................................................... Mòje stronë ............................................................................................ Zôrenkò żëtka ........................................................................................ Dali, drësze, pòd sztorëm ....................................................................... Deszcz majewi ....................................................................................... Pùck sztôtno zdrzi .................................................................................. Nasza pszénica ....................................................................................... Pòwrót z mòrza ...................................................................................... Pòrt widã zdrzi w mrokù ........................................................................ Brzozowi lëst ......................................................................................... Wòjna doma i bùten ............................................................................... Drëżón ................................................................................................... Stolëm i krosniôk ................................................................................... Mòrze – rëbackô ksãga .......................................................................... Czej nóm wicher... (Rëbackô spiéwa) .................................................... 260 261 262 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 273 274 275 276 277 277 278 279 280 281 - 414 - Słownik kaszubsko-polski Piesniô rëbôków ..................................................................................... Miejskô Réwa ........................................................................................ Chto pòtrzébny – ten dobri... .................................................................. Dôwni a dzysô ........................................................................................ Pszczoła i trzmiél ................................................................................... Pùłkòwnik Dąbk ..................................................................................... Stôri rëbôk do knôpa .............................................................................. Pamiãtny dzéń ........................................................................................ Zbłądzony bôt ........................................................................................ Ksądz Rozczinialsczi òstôł ..................................................................... Miesczi gòspòdôrz Bòlduan ................................................................... Pùłkòwnik Dąbk ..................................................................................... Piôsznica ................................................................................................ Co to za żniwò ........................................................................................ Zedrzë chùstã z òczu .............................................................................. Strëmiéń mierzi czas .............................................................................. Tajemnice Rzucewa ............................................................................... Miónczi Fòsa z traktorã .......................................................................... 281 282 285 285 286 288 289 290 291 291 292 293 294 296 297 299 299 300 LEON ROPPEL Wiersze rozproszone w czasopismach i antologiach oraz z maszynopisów Gòdë znad wòdë ..................................................................................... Ùsmiechni sã, mòja mileńkô! ................................................................. Mòrsczi diôbéł ........................................................................................ Wietrzniczi nie wzeszłë... ....................................................................... Z piesnią do Cebie jidzema, Mateńkò .................................................... Gôsk ....................................................................................................... Skòtarczik ............................................................................................... Łebianie w niebie ................................................................................... Rëbackô dumka ...................................................................................... Ò mòrsczich wiatrach ............................................................................. Zakòchónô sécarka ................................................................................. Bòsman Leszczëna z „Daru Pòmòrzô” ................................................... Czej mie zdradzy ùkòchónô... ................................................................ Jürg Beùkel ............................................................................................ Chitri Jóst ............................................................................................... Môłi jôżdż .............................................................................................. Méwa – smiészka ................................................................................... - 415 - 303 304 306 307 308 309 310 311 312 313 317 319 321 322 323 324 325 Biblioteka Pisarzy Kaszubskich, t. 10 – Poezja twórców z kręgu „Klëki” Marzenia bòsmóna Leszczënë ............................................................... Wiesołi ptôszkòwie ................................................................................ Nowô piesniô rëbackô ........................................................................... Dzéwczã przë sterze ............................................................................... Rada stôrégò òwczarza .......................................................................... Haù-haù!... Haù-haù!... .......................................................................... Nad Redunią .......................................................................................... Nôùka z lëteraczégò wieczórkù ............................................................. Frantóweczka ......................................................................................... Wile, wile wita... .................................................................................... Rum omnium fundamenta ..................................................................... Gduńsczi Żôrôw i Gduńczón ................................................................. Zabawa we Dwòrze Artusa .................................................................... Pegaz ùjarzmiony ................................................................................... Grëbi Kaszëba ........................................................................................ Ahòj, Janeczkù! ..................................................................................... Òd błotka ............................................................................................... Séwca ..................................................................................................... Sekretë ................................................................................................... Të mia jes przińc... ................................................................................. Swiąteczny rëbôk ................................................................................... Wejerowsczi walôszk ............................................................................ Bibi, Synkù, bi.. ..................................................................................... Nad mòrzã, północą ............................................................................... 327 329 329 330 331 332 333 334 334 335 336 338 339 340 341 343 344 344 345 345 346 347 348 349 KLEMENS DERC Na kaszëbsczi ôrt oraz wiersze z czasopism, antologii i maszynopisów Zdrzëta na Grifa (Pòmòrańcë!) .............................................................. Żale mòrsczich piôsków ........................................................................ Mùlk z Gniéżdżewa ............................................................................... Jak ù nënczi doma .................................................................................. Pòdsłëchónô gôdka Gùczowégò Macka ................................................ Kamrôcë ................................................................................................. Na kaszëbsczi ôrt ................................................................................... Ùtracydëtk .............................................................................................. Kózka ..................................................................................................... Zakòchóné òczë Zofijczi ........................................................................ Mój môłi ptôszkù ................................................................................... Dëgùsë ................................................................................................... - 416 - 351 352 354 355 356 357 358 359 360 360 361 362 Słownik kaszubsko-polski Deje mini-sëczenczi ............................................................................... Mòja Kristinka ....................................................................................... Szëmi cëchò kaszëbsczi bór ................................................................... Kùlczi ù mòji Julczi ............................................................................... Niewiérnô Ludwika ................................................................................ Kòlãda swôrzewskô ............................................................................... Zawitôł nóm dzéń łaskawi ...................................................................... Pòkòju dôj nóm, Jezu ............................................................................. Tcza pasturków ...................................................................................... Przëszła nóm noc pòżądónô ................................................................... Redosno biją kòscelné zwònë ................................................................ Wieselnô żëczba ..................................................................................... Ten ë nen gôdô że: ................................................................................. Wastce Roswice i Wasce Tadeùszowi Bistramóm w dniu jich małżeńsczich slëbów ........................................................... Mòje słunëszkò ....................................................................................... 362 364 364 365 366 367 368 369 370 370 371 372 373 373 374 JAN BIANGA Wiersze rozproszone w czasopismach oraz z maszynopisów i rękopisów Mòrze ..................................................................................................... 376 Klëka ...................................................................................................... 377 Babsczi zort ............................................................................................ 377 Białkò............... ...................................................................................... 379 Feliks ...................................................................................................... 380 Feliks dôwô slub .................................................................................... 382 Jakòż të robisz ........................................................................................ 383 Skrëłë chmùrë sluńce jasné – ................................................................. 385 Na wieczi pòstrôdôł ................................................................................ 385 Jidze „Wiosna” ....................................................................................... 386 Ave Marijô ............................................................................................. 387 Przeszłë pôrã lat ..................................................................................... 387 PAWEŁ SZEFKA Wiersze rozproszone w czasopismach i antologiach oraz z rękopisów Darë òd rëbôków .................................................................................... 389 Mòrskô cëszba nad Réwą ....................................................................... 390 Mòrze, chto të jes ................................................................................... 391 - 417 - Biblioteka Pisarzy Kaszubskich, t. 10 – Poezja twórców z kręgu „Klëki” Jedna le je takô w swiece ....................................................................... Wieżëca i Òstrzëca ................................................................................. Rëbôcë ................................................................................................... Jô jem mùzykantã .................................................................................. Mùzykant ............................................................................................... Nie żałuj pani w bócëkù piãt .................................................................. 393 394 397 398 399 400 FRANCISZEK SCHROEDER Wiersz z czasopisma Swiãcmë niedzelã ........................................................................................ 401 Słownik kaszubsko-polski ........................................................................... 403 - 418 - Słownik kaszubsko-polski Wydane tomy serii Biblioteka Pisarzy Kaszubskich 1. F.S. Ceynowa, Rozmòwa Pòlôcha z Kaszëbą. Rozmòwa Kaszëbë z Pòlôchã, oprac., wstęp i przypisy J. Treder, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 1, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2007. 2. H.J. Derdowski, Ò panu Czôrlińsczim co do Pùcka pò sécë jachôł. Zełgôł dlô swoich druchów kaszubsczich..., oprac. J. Samp, J. Treder, E. Gołąbek, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 2, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2007. 3. Dramaty Bernarda Sychty, t. I Dramaty obyczajowe, oprac., wstęp i przypisy J. Treder i J. Walkusz, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 3, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2008. 4. Jan Rompski, Dramaty kaszubskie, oprac., wstęp i przypisy A. Kuik-Kalinowska, D. Kalinowski, J. Treder, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 4, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2009. 5. Aleksander Majkowski, Żëcé i przigodë Remusa. Zvjercadło kaszubskji, oprac. i przypisy J. Treder; wstęp J. Borzyszkowski, A. Kuik-Kalinowska, J. Treder, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 5, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2010. 6. Jan Karnowski, Dramaty, oprac. i przypisy M. Cybulski; wstęp C. Obracht-Prondzyński, D. Kalinowski, M. Cybulski, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 6, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2011. 7. Aleksander Majkowski, Jan Karnowski, Leon Heyke, Poezja młodokaszubów, oprac. i przypisy H. Makurat; wstęp J. Borzyszkowski, A. Kuik-Kalinowska, H. Makurat, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 7, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2012. 8. Jan Trepczyk, Aleksander Labuda, Jan Rompski, Stefan Bieszk, Franciszek Grucza, Feliks Marszałkowski, Poezja zrzeszyńców, oprac. i przypisy H. Makurat; wstęp J. Borzyszkowski, D. Kalinowski, H. Makurat, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 8, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2013. 9. Franciszek Sędzicki, Utwory kaszubskie, oprac. i przypisy M. Cybulski; wstęp M. Cybulski, J. Schodzińska, D. Kalinowski, Biblioteka Pisarzy Kaszubskich. Tom 9, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2014. - 419 -