Poster w pdf - Wydział Chemii UJ

POSZUKIWANIE UNIWERSALNEGO ODCZYNNIKA DO EKSTRAKCJI
MATERIAŁÓW KRYJĄCYCH Z PAPIERU POD KĄTEM
KRYMINALISTYCZNYCH BADAŃ DOKUMENTÓW
Joanna Bis1, Joanna Mania1, Paweł Kościelniak1,2
1 Uniwersytet Jagielloński,Wydział Chemii, Pracownia Chemii Sądowej
2 Instytut Ekspertyz Sądowych im. J. Sehna w Krakowie
Pod nazwą materiały kryjące rozumiemy pasty długopisowe, atramenty,
tusze, żele, ołówki, kredki oraz tonery do drukarek i kserokopiarek.
Przedmiotem analiz kryminalistycznych są najczęściej testamenty, papiery
wartościowe, banknoty, anonimy, a także sygnatury i pieczątki.
Do pobierania próbek materiału kryjącego z badanych dokumentów stosuje się
specjalnie skonstruowane „narzędzie” ze stalową igłą o śred. 0,8 mm.
Procedura ekstrakcji
Badaniom poddane zostało 41 wypełnień wkładów do piór i
długopisów. Każdy materiał kryjący nanoszono na papier w formie
prostych linii graficznych o długości równej szerokości kartki w
odstępach 2 cm. Aby łatwiej było dokonać wizualnej oceny
efektywności ekstrakcji, zamiast wycinać igłą niewielkie krążki
papieru, użyto skalpela i z każdej z kartek wycięto cienkie paski o
dł. 2 cm. Następnie umieszczono je w fiolkach o pojemności 4 ml,
które napełniano kolejnymi rozpuszczalnikami tak, aby wycięte
fragmenty były całkowicie zanurzone w cieczy.
Tak przygotowane próbki umieszczano w płuczce ultradźwiękowej
na czas 5 i 10 minut. Obserwowano zmiany barwy ekstraktu zaraz
po zalaniu paska rozpuszczalnikiem, po 5 i po 10 minutach
ekstrakcji ultradźwiękowej.
Wyniki ekstrakcji materiałów kryjących odnoszące się do oceny
wyglądu papieru po 10 minutach ultrasonifikacji przedstawiono w
poniższej tabeli.
Pasty długopisowe
Atramenty
Żele
Rozpuszczalnik
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
5
6
7
8
skuteczność
ekstrakcji
Metanol
Acetonitryl
0%
MEE
DMF
Pirydyna
Pirydyna:Woda
100%
Pasta długopisowa nr 17
A
WNIOSKI
0,006
0,004
0,002
0
0
10
20
30
40
50
60
czas [min]
Przykładowy elektroferogram uzyskany w Pracowni Chemii Sądowej UJ dla
niebieskiej pasty długopisowej wyekstrahowanej z papieru przy użyciu
mieszaniny pirydyny z wodą (1 : 1). Próbka zawierała 6 krążków papieru
o średnicy ok. 0,8 mm, wyciętych z linii pisma.
Przeprowadzone eksperymenty dowiodły, że
różnorodność
składu materiałów
kryjących
spotykanych na polskim rynku uniemożliwia
stosowanie wyłącznie jednego rodzaju ekstrahenta.
Ponieważ
większość
materiału
badawczego
spotykanego
w
polskich
laboratoriach
kryminalistycznych to jednak pasty długopisowe i
atramenty, w dalszych badaniach postanowiono
używać mieszaninę pirydyny z wodą (1:1).