Lek. Karolina Kopeć-Pyciarz Katedra i Klinika Dermatologii

Lek. Karolina Kopeć-Pyciarz
Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii UMW
„Zastosowanie autofluorescencji skórnej w ocenie ryzyka sercowo-naczyniowego
u chorych na łuszczycę”
Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Promotor:
Dr hab. Wojciech Baran
Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii UMW
Recenzenci:
Dr hab. Magdalena Lange
Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego UM
Dr hab. Rafał Czajkowski
Klinika Dermatologii, Chorób Przenoszonych Drogą Płciową i Immunodermatologii
Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy
Wrocław, 30 stycznia 2015
ŻYCIORYS:
Imię i nazwisko: Karolina Kopeć-Pyciarz
Data i miejsce urodzenia: 09.01.1983 r., Wrocław
WYKSZTAŁCENIE:
2002-2008 studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu
2011-2015 studia doktoranckie na Wydziale Lekarskim Kształcenia Podyplomowego
UM we Wrocławiu
2010-2011 studia podyplomowe „Kosmetologia z elementami medycyny estetycznej” na
Śląskim Uniwersytecie Medycznym
2009
ukończenie
kursu
zaawansowanych
zabiegów
resuscytacyjnych
(ALS)
Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC)
DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE:
2009-2014 szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Dermatologii i Wenerologii, Katedra
i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii UM we Wrocławiu
2009 staż podyplomowy w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu
2009-2011 Pogotowie Ratunkowe we Wrocławiu
2006 staż studencki na Oddziale Laryngologicznym Szpitala Uniwersyteckiego w Oslo
2005 staż studencki na Oddziale Urologicznym St George’s Hospital w Londynie
2004 staż studencki w Klinice Urologicznej Uniwersytetu Medycznego we Lwowie
DOROBEK NAUKOWY:
1. Iwona Kuczborska, Karolina Kopeć, Joanna Maj.: Program edukacyjny dermatologia : Jałowa osutka krostkowa Med.Dypl. 2010 Vol.19 nr 9 s.77-78
2. Iwona Kuczborska, Karolina Kopeć, Joanna Maj.: Program edukacyjny dermatologia : Rumienie o owalnym kształcie
Med.Dypl. 2010 Vol.19 nr 10 s.117-118 .
3. Karolina Kopeć, Iwona Kuczborska, Joanna Maj.: Program edukacyjny dermatologia : Współistnienie choroby pęcherzowej i hipereozynofilii Med.Dypl.
2010 Vol.19 nr 3 s.87-89
4. Karolina Kopeć, Iwona Kuczborska, Joanna Maj.: Program edukacyjny dermatologia : Zmiany bliznowaciejące na twarzy Med.Dypl. 2010 Vol.19 nr 7
s.51-52
5. Iwona Kuczborska, Karolina Kopeć, Joanna Maj.: Program edukacyjny dermatologia: Swędzące rumienie, pęcherze i nadżerki
Med.Dypl. 2010 Vol.19 nr 12 s.105-106
6. Karolina Kopeć, Eugeniusz Baran.: Program edukacyjny - dermatologia : Skupione
zmiany guzkowe pokryte drobną łuską
Med.Dypl. 2011 Vol.20 nr 6 s.86, 88
7. Karolina Kopeć, Anna Jagas, Alina Jankowska-Konsur, Joanna Maj.: Erytrodermia
łuszczycowa po ogólnym zastosowaniu kortykosteroidów -opis przypadku
Przegl.Dermatol. 2011 T.98 nr 5; s.405-409
8. Karolina Kopeć.: Sprawozdanie z 91. Dorocznego Spotkania Brytyjskiego
Towarzystwa Dermatologicznego. Londyn, 4-7 lipca 2011 roku
Przegl.Dermatol. 2011 T.98 nr 5; s.452-453
9. Karolina Kopeć, Alina Jankowska-Konsur, Joanna Maj.: Skin changes in the course
of inflammatory bowel disease Post.Dermatol.Alergol. 2012 T.29 nr 1; s.35-39
10. Karolina Kopeć.: Sprawozdanie z XX Kongresu Europejskiej Akademii
Dermatologii i Wenerologii - stypendium wyjazdowe, grant edukacyjny Stiefel,
Spółka GSK. Lizbona (Portugalia), 20-24 października 2011 roku
Przegl.Dermatol. 2012 T.99 nr 1; s.80-81
11. Karolina Kopeć, Alina Jankowska-Konsur, Zdzisław Woźniak, Ewa PlomerNiezgoda, Joanna Maj.: Multiple disseminated keratoacanthoma-like nodules of
unknown primary origin W:10th EADV Spring Symposium "The burden of skin
diseases". Cracow, Poland, 23-26 May, 2013. Abstracts on CD-rom; poz.P167
12. pod red. Eugeniusza Barana: Dermatologia : przypadki z komentarzami. Cz.3
Warszawa : Medical Tribune Polska, 2013; 160 s.
ISBN 978-83-62597-86-4 Zbiór opisów przypadków z komentarzami z programu
edukacyjnego - dermatologia, opublikowanych w "Medycynie po Dyplomie
STRESZCZENIE:
Wprowadzenie: AGEs (z ang. advanced glycation end products), czyli zaawansowane
produkty glikacji białek i lipidów, w świetle najnowszych badań, wykazują znaczącą rolę
w rozwoju zmian miażdżycowych. Patomechanizm tego zjawiska polega na
bezpośrednim wpływie AGEs na białka ścian naczyń oraz aktywacji prozapalnych
szlaków za pośrednictwem komórkowego receptora RAGE (z ang. receptor for AGE,
RAGE). AGEs mogą powstawać w przebiegu hiperlipidemii, hiperglikemii i stresu
oksydacyjnego - czyli zaburzeń powszechnie spotykanych u chorych na łuszczycę.
W ostatnim czasie pojawiła się możliwość nieinwazyjnego oszacowania stężenia AGEs
w tkankach za pomocą skórnej autofluorescencji (SAF). Nieinwazyjne pomiary
wykonuje się za pomocą specjalistycznego urządzenia (AGE-Reader Systems, Groningen,
Holandia). Do chwili obecnej wykazano tą metodą podwyższone wartości AGEs
u chorych na cukrzycę, przewlekłe choroby nerek, chorobę niedokrwienną serca,
chorobę tętnic obwodowych, zapalne choroby stawów oraz w otyłości. Nie oceniano
skórnej autofluorescencji u chorych na łuszczycę.
Cel pracy: Celem pracy było określenie wartości autofluorescencji skórnej u chorych na
łuszczycę w porównaniu do populacji zdrowej oraz próba znalezienia zależności między
wskaźnikiem autofluorescencji skórnej a: typem łuszczycy, postacią kliniczną,
zaawansowaniem
choroby
ocenianym
za
pomocą
łuszczycowego
wskaźnika
powierzchni i ciężkości (z ang. psoriasis area and severity index, PASI) i zajęcia
powierzchni ciała (z ang. body surface area, BSA), wykładnikami stanu zapalnego
i cechami zespołu metabolicznego (parametry laboratoryjne – CRP, leukocytoza,
glukoza, glikozylowana hemoglobina, lipidogram).
Materiał i metody:Badanie przeprowadzono u 70 pacjentów chorych na łuszczycę
zwykłą w wieku od 18 do 92 lat (średnia wieku 49,33±17,95 lat), bez współistniejących
schorzeń internistycznych, w latach 2012-2014. Grupa badana złożona była z 35
mężczyzn w wieku od 22 do 84 lat (średnia wieku 48,31±17,19) oraz 35 kobiet w wieku
od 18 do 92 lat (średnia wieku 50,34±18,87). W grupie badanej 49 osób było chorych na
typ I łuszczycy zwykłej (25 kobiet i 24 mężczyzn), a 21 na typ II łuszczycy zwykłej (10
kobiet i 11 mężczyzn). Wskaźnik PASI (z ang.- psoriasis area and severity index)
wyrażający nasilenie i rozległość zmian skórnych w badanej grupie wynosił od 1,4 do
42,4 punktów (od 1,4 do 28,2 punktów u mężczyzn i od 2,4 do 42,4 punktów u kobiet).
Średnia wartość wskaźnika PASI dla całej grupy wyniosła 10,85±7,07 (9,28±5,51
punktów u mężczyzn i 12,42±8,13 punktów u kobiet). Rozległość zmian skórnych
w badanej grupie wyrażona wskaźnikiem BSA (z ang.-body surface area) wyniosła od 2
do 80% (od 2 do 59% u mężczyzn i od 3,3 do 80% u kobiet). Średnia wartość wskaźnika
BSA wyniosła 23,39±15,94% (21,36±14,42% u mężczyzn i 25,42±17,30% u kobiet).
Grupę kontrolną stanowiło 59 osób w wieku od 22 do 77
lat (średnia wieku
47,41±14,11 lat). W skład grupy wchodziło 29 mężczyzn w wieku od 26 do 71 lat
(średnio 46,03±12,29 lat) oraz 30 kobiet w wieku od 22 do 77 lat (średnio 48,73±15,76
lat). Grupa kontrolna była dobrana odpowiednio pod względem płci i wieku do grupy
chorych. Badania laboratoryjne (morfologia krwi, lipidogram, stężenie glukozy na czczo,
stężenie hemoglobiny glikozylowanej, OB, CRP) przeprowadzono stosując standardowe
metody oznaczeń . Nieinwazyjnych pomiarów skórnej autofluorescencji (SAF) dokonano
za aparatem AGE Reader firmy DiagnOptics BV (Groningen, Holandia), według
wytycznych z piśmiennictwa. Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej
z wykorzystaniem programu komputerowego Statistica 10.0 (System Windows 8.1).
Wyniki: Analiza statystyczna otrzymanych wyników wykazała ujemną korelację SAF ze
wskaźnikiem PASI i BSA w badanej grupie chorych (R= - 0,268; p= 0,0255 i R= - 0,272;
p= 0,0235). Nie obserwowano statystycznie istotnej różnicy pomiędzy wartościami SAF
w grupie chorych i zdrowych osób. Wykazano również ujemną korelację skórnej
autofluorescencji ze wskaźnikiem PASI i BSA w całej grupie chorych na typ II łuszczycy
zwykłej (R= - 0,485; p= 0,0255 i R= -0,554; p= 0,0090), w grupie kobiet chorych na typ II
łuszczycy (R= - 0,644; p= 0,0443 i R= - 0,745; p= 0,0133) oraz ujemną zależność SAF i
PASI w grupie chorych mężczyzn (R= - 0,383; p= 0,0229). W przeprowadzonym badaniu
wykazano dodatnią korelację autofluorescencji skórnej (SAF) ze wskaźnikiem BMI w
całej grupie badanej (R= 0,297; p= 0,0129), w grupie chorych kobiet (R= 0,385; p=
0,0220) i w grupie kobiet z typem I łuszczycy (R= 0,487; p= 0,0134). Wykazano również
dodatnią korelację pomiędzy wartością SAF a odczynem Biernackiego (OB) w grupie
chorych na typ I łuszczycy zwykłej (R= 0,313; p= 0,0281), natomiast w całej grupie
chorych
na
łuszczycę
zależność
ta
była
na
granicy
istotności
(p=0,05).
W przeprowadzonym przez nas badaniu wykazano dodatnią korelację skórnej SAF
z wiekiem chorych na łuszczycę w większości wyodrębnionych grup, która jest taka
sama jak u osób zdrowych. Są to wyniki typowe dla tej metody i były już opisywane
w innych pracach. Wykazano również istotną statystycznie dodatnią korelację pomiędzy
wartością SAF a stężeniem hemoglobiny glikozylowanej (HbA1c) w grupie mężczyzn
chorych na
łuszczycę (R= 0,389; p= 0,0208) oraz istotną statystycznie dodatnią
korelację pomiędzy wskaźnikiem SAF a stężeniem LDL w grupie chorych mężczyzn (R=
0,368; p= 0,0292). W badaniu własnym wykazano istotną statystycznie ujemną
korelację pomiędzy wartością SAF a liczbą leukocytów (WBC) (R= - 0,435; p= 0,0088) w
całej grupie chorych kobiet (n= 35) oraz w podgrupie kobiet chorych na typ
I (młodzieńczy) łuszczycy zwykłej (n= 25; R= - 0,502; p= 0,0105).
Wnioski: Autofluorescencja skórna może być przydatną, nieinwazyjną metodą badającą
zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej u chorych na łuszczycę. Dodatkowo
metoda ta może służyć do oceny ogólnoustrojowego
stanu zapalnego oraz
tzw.
czynników ryzyka sercowo-naczyniowego u tych chorych. Ujemna korelacja pomiędzy
skórną autofluorescencją i nasileniem łuszczycy ocenianym za pomocą BSA i PASI może
wskazywać na to, że zmiany skórne nie odzwierciedlają zaburzeń metabolicznych
zachodzących w organizmie osób chorych na łuszczycę zwykłą. Zwiększona tkankowa
akumulacja końcowych produktów zaawansowanej glikacji (AGEs) u chorych na
łuszczycę, badana za pomocą skórnej autofluorescencji może wskazywać na potrzebę
podjęcia profilaktyki zaburzeń metabolicznych u tych pacjentów. Zastosowana
metodyka pomiaru autofluorescencji skóry nie była jeszcze nigdy stosowana
w łuszczycy, więc przedstawione wnioski powinny być zachętą do dalszych badań,
zwłaszcza obejmujących chorych na łuszczycę z i bez stwierdzonych zaburzeń
metabolicznych.