Zagadnienia na kolokwia

ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA
RACJONALIZM XVII WIEKU [COPLESTON]
A. KARTEZJUSZ:
1. metoda matematyczna
i) cel metody
ii) 4 reguły
iii) na czym polega matematyczność metody
2. wątpienie metodyczne
i) cel wątpienia [jego metodyczność]
ii) 3 argumenty sceptyczne i obszary wiedzy, jakich dotyczą
3. systemowa rola Cogito
4. koncepcja idei
i) reprezentacjonizm
ii) podział idei
iii) natywizm
*5. dowody istnienia Boga [przede wszystkim III Medytacja]
*6. wyjaśnienie błędu w poznaniu
7. dowód istnienia świata
*8. koncepcja substancji
i) definicja substancji
ii) atrybuty
iii) modyfikacje
9. dualizm duszy i ciała
i) definicja dualizmu Kartezjusza
ii) argumentacja Kartezjusza za dualizmem
iii) konsekwencje dualizmu
B. PASCAL:
*1. zakres metody geometrycznej
*2. koncepcja „serca”
3. zakład Pascala
C. SPINOZA:
1. koncepcja substancji
2. główne tezy (monizm, panteizm, determinizm, naturalizm, paralelizm)
3. relacja umysłu do ciała
4. conatus essendi
5. teoria emocji
i) definicja emocji
ii) emocje podstawowe (pożądanie, radość, smutek)
iii) emocje pasywne i aktywne
iv) emocje a moralność (cnota)
6. koncepcja wolności
*7. intelektualna miłość Boga
*8. stopnie poznania
E. LEIBNIZ
1. logika:
i) prawdy rozumowe i prawdy faktyczne
ii) koncepcja prawdy [zawieranie się orzecznika w podmiocie]
2. koncepcja substancji [monady]
i) definicja substancji [pojęcie zupełne]
ii) monizm spirytualistyczny
iii) percepcje i apercepcje; dążność
iv) „brak okien” i harmonia wprzód ustanowiona
iv) ciała – przestrzeń – czas
3. główne zasady (racji dostatecznej, tożsamości rzeczy nierozróżnialnych, ciągłości)
4. koncepcja światów możliwych
i) czym są i jak istnieją światy możliwe
*ii) teodycea [problem zła]
*5. zagadnienie wolności
i) kompatybilizm
ii) 3 warunki wolności [poznanie adekwatne, spontaniczność, przygodność]
iii) wolność Boga w stwarzaniu świata
EMPIRYZM XVII I XVIII WIEKU [COPLESTON]
A. LOCKE
1. epistemologia:
a) empiryzm [dwa źródła idei]
b) krytyka natywizmu
c) idee proste i złożone
2. metafizyka
a) cechy pierwotne i wtórne
b) krytyka pojęcia substancji
*3. filozofia polityczna
a) stan natury i uprawnienia naturalne
b) umowa społeczna
c) rząd obywatelski i jego rozwiązanie
*B. BERKELEY
1. znaczenie słowa ‘istnieć’ dla rzeczy zmysłowych
2. istnienie Boga i porządek przyrody
C. HUME
1. zagadnienia epistemologiczne
i) impresje i idee
ii) wiedza o stosunkach między ideami [matematyka] i wiedza o faktach
2. krytyka koncepcji filozoficznych
i) krytyka pojęcia przyczynowości
ii) krytyka pojęcia substancji
*2. etyka
a) analiza działania
i) definicja woli i koncepcja wolności
iii) rola rozumu i uczuć w motywowaniu działania
b) podstawa rozróżnień moralnych
i) gilotyna Hume’a
ii) zmysł moralny
KANT (XVIII WIEK) [COPLESTON]
A. KRYTYKA CZYSTEGO ROZUMU
1. główne pytanie transcendentalne [Copleston, Kant (2)]
a) znaczenie nazwy „transcendentalny”
b) 3 części pytania transcendentalnego
c) czemu to pytanie wygląda inaczej w przypadku metafizyki, a inaczej w przypadku
matematyki i przyrodoznawstwa
2. główne terminy w myśli Kanta [Kant (2)]
a) przewrót kopernikański [jaki to rodzaj idealizmu?]
b) zmysłowość – intelekt – rozum
c) dwa pnie poznania
d) rzeczy same w sobie i rzeczy dla nas [zjawiska]
3. zagadnienie wiedzy [Kant (2)]
a) podział sądów [analityczne – syntetyczne]
b) zagadnienie sądów syntetycznych a priori
4. estetyka transcendentalna [Kant (3)]
a) której części pytania transcendentalnego dotyczy
b) struktura zmysłowości: materia i forma zjawisk
c) czas i przestrzeń jako formy zmysłowości
d) czym się różnią formy od kategorii (pojęć)
5. analityka transcendentalna [Kant (3)]
a) której części pytania transcendentalnego dotyczy
b) czym jest czyste przyrodoznawstwo
c) kategorie – czyste pojęcia intelektu
i) powiązanie kategorii z tablicą sądów
ii) cztery grupy kategorii [umieć wymienić te grupy oraz podać kilka
przykładów kategorii]
6. metafizyka [Kant (4)]
a) idee czystego rozumu teoretycznego
i) jak powstają i jaka jest ich funkcja
ii) czym idee różnią się od kategorii
b) skąd się bierze metafizyka
c) błędy metafizyki
i) paralogizmy psychologii
ii) antynomie kosmologii: matematyczne i dynamiczne
iii) niemożliwość dowodów istnienia Boga
B. KRYTYKA PRAKTYCZNEGO ROZUMU [KANT (5)]
1. znaczenia terminów
a) rozum teoretyczny a rozum praktyczny
b) zasady praktyczne
c) maksymy a prawa
d) imperatyw hipotetyczny a imperatyw kategoryczny
e) materia i forma prawa
2. imperatyw kategoryczny jako zasada formalna
a) czemu imperatyw kategoryczny nie może być zasadą materialną
b) sformułowania imperatywu kategorycznego
3. heteronomia i autonomia
a) zagadnienie wolności woli i jej determinacji
b) rola uczuć w etyce Kanta
c) rola skutków w etyce Kanta
4. państwo celów
a) wola święta jako idea praktyczna
b) państwo celów – podobieństwo do państwa przyrody
5. postulaty praktycznego rozumu
a) wolność – nieśmiertelność – Bóg
b) postulaty a idee rozumu teoretycznego
PODSTAWOWE ZAGADNIENIA PRZEKROJOWE
A. ZAGADNIENIE WIEDZY (KARTEZJUSZ, LOCKE, HUME, KANT)
1. źródła wiedzy
2. rodzaje wiedzy
3. zakres i pochodzenie wiedzy koniecznej
B. ZAGADNIENIE RELACJI UMYSŁU DO CIAŁA
1. dualizm
i) interakcjonizm
ii) okazjonalizm
2. monizm
i) paralelizm
ii) spirytualizm