Uchwała Nr XXX / 171 / 2008 Rady Miasta Lubań z dnia 30 grudnia

Uchwała Nr XXX / 171 / 2008
Rady Miasta Lubań
z dnia 30 grudnia 2008 roku
w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta
Lubań na lata 2009 - 2015.
Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy
społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 115, poz. 728 z późn. zm.) oraz art.
18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym
(tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) Rada Miasta Lubań
uchwala, co następuje:
§1
Przyjmuje się do realizacji Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych dla
Miasta Lubań na lata 2009 – 2015 w brzmieniu określonym w załączniku do
uchwały.
§2
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Lubań.
§3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega podaniu do publicznej
wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty.
Załącznik do Uchwały Nr XXX / 171 / 2008
Rady Miasta Lubań
z dnia 30 grudnia 2008 roku
STRATEGIA
ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH
DLA MIASTA LUBAŃ
NA LATA 2009-2015
LUBAŃ, grudzień 2008
2
WPROWADZENIE
Problemy społeczne mogą być postrzegane jako konsekwencja szczególnie
gwałtownych zmian społecznych. Większość problemów, z jakimi borykają się mieszkańcy
miasta uznawana jest za problemy społeczne, będące konsekwencją zakłóceń organizacji życia
zbiorowego. Ich przykładem jest w szczególności bezrobocie , ubóstwo i uzależnienia. Problemy
społeczne mają wielowymiarowy charakter i ich rozwiązanie wymaga systemowych rozstrzygnięć, zintegrowanej współpracy instytucjonalnej , angażującej sferę polityczną, gospodarczą i
społeczną.
Przedmiotowa strategia:
•Wskazuje na kluczowe kwestie społeczne i niezaspokojone potrzeby, z jakimi borykają się
mieszkańcy Lubania,
•Wytycza kierunki niwelowania problemów społecznych
•Stara się tworzyć mechanizmy wzmacniające efektywność podejmowanych działań i
dokonywanych zmian.
Obowiązek opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych wynika
wprost z art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /tekst jednolity z 2008
r. Dz. U. Nr 115, poz.728 z późn. zm./. Różnorodność problemów społecznych występujących w
gminie powoduje konieczność wzięcia pod uwagę, obok ustawy o pomocy społecznej, także
innych aktów prawnych, które mają istotny wpływ na konstrukcję dokumentu i rozwiązywanie
zadań społecznych w przyszłości.
Są to m.in.:
1.ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.),
2.ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz.
1493)
3.ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485),
4.ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu ”Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”( Dz. U. Nr 267, poz.2259).
5.ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst
jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.),
3
6.ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (tekst jednolity z 2008r. Dz. U. Nr 14, poz. 92),
7. ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity z 2006r. Dz.
U. Nr 139, poz. 992.),
8. ustawa z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz
zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 85, poz.732 ze zm.),
9.ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U.
Nr192, poz.1378 ze zm.)
10. ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz. 1143 ze
zm.),
11. ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. Nr 94, poz.651),
12.ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.
U. Nr 96, poz. 873 ze zm.),
Oprócz wspomnianych aktów prawnych przy realizacji strategii może zachodzić
potrzeba odwołania się również do ustaw i aktów wykonawczych z zakresu ochrony zdrowia,
oświaty i edukacji publicznej, budownictwa socjalnego.
“Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla miasta Lubań na lata 20092015” koreluje z dokumentami strategicznymi o randze wojewódzkiej oraz powiatowej, czerpie
z nich niektóre dane niezbędne do diagnozy.
Przedmiotowy dokument wpisuje się także w “Strategię zrównoważonego rozwoju
Miasta Lubania", w której cel nadrzędny został sformułowany następująco:
“Lubań miastem o czystym środowisku, zadbanym i uporządkowanym przestrzennie, ważnym
ośrodkiem gospodarczym i administracyjnym, o wysokim standardzie życia zdrowych, aktywnych
i bardziej zamożnych mieszkańców.”
Przyjęcie w drodze uchwały Rady Miasta do realizacji “Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych dla miasta Lubań na lata 2009-2015” umożliwi nie tylko zbudowanie
zintegrowanego systemu pomocy społecznej na terenie miasta, ale również pozwoli na pozykiwanie środków z budżetu państwa i z funduszy pomocowych na realizację poszczególnych
zadań.
4
Dokumenty programowe uszczegóławiające zakres polityki społecznej samorządu
lokalnego powinny być zgodne z wytyczonymi w “Strategii Rozwiązywania Problemów
Społecznych dla miasta Lubań na lata 2009-2015” celami strategicznymi i kierunkami działań.
Diagnoza problemów społecznych sporządzona została głównie w oparciu o badania
ankietowe, dane Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lubaniu, Powiatowego Urzędu
Pracy, Komendy Powiatowej Policji, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i Zespołu Służby
Kuratorskiej Sądu Rejonowego oraz Straży Miejskiej i Miejskiej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych. Podstawowym narzędziem badawczym, za pomocą którego
identyfikowano problemy społeczne gminy, była ankieta rozesłana do osób mających wpływ na
kształt lokalnej polityki społecznej, między innymi do radnych gminnych i powiatowych.
Ankieta ta została również zamieszczona w lokalnej prasie oraz wyłożona do wypełnienia w
większości jednostek organizacyjnych Gminy Miejskiej Lubań.
I. CHARAKTERYSTYKA MIASTA
Ze względu na swoje położenie Lubań ma charakter przygraniczny. Jako miasto powiatowe pełni również rolę ośrodka administracyjno-gospodarczego, bowiem to tu zlokalizowane są instytucje administracji publicznej, ochrony zdrowia i oświaty. W mieście bardzo
dobrze rozwinięta jest sieć oświatowa bowiem funkcjonują tu 4 przedszkola , 4 szkoły podstawowe, 3 gimnazja, Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy , 4 szkoły ponadgimnazjalne
o szerokim profilu kształcenia i Szkoła Muzyczna I-go Stopnia. Świadczenia zdrowotne dla
mieszkańców Lubania w zakresie opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej, w zakresie podstawowej i
specjalistycznej opieki lekarskiej oraz pomocy doraźnej zapewnia Łużyckie Centrum Medyczne
w Lubaniu Sp. z o.o. oraz sześć Praktyk Lekarzy Rodzinnych.
W wyniku gwałtownych przemian, jakie miały miejsce w latach 90-tych XX wieku,
Lubań stał się miastem o strukturalnym bezrobociu spowodowanym upadkiem kilku dużych
przedsiębiorstw państwowych. Od tej pory z miasta przemysłowego stał się miastem o rozwiniętej funkcji handlowej i drobnej, przeważnie sprywatyzowanej przedsiębiorczości .
W związku z tym, że miasto leży na tzw. ”Ziemiach Odzyskanych” ludność charakteryzuje się różnym pochodzeniem etnicznym, kulturowym i społecznym. Po drugiej wojnie
światowej osiedlili się tutaj przesiedleńcy z terenów zaburzańskich, przesiedleńcy ze wschodniej
5
i środkowej Polski, Polacy z rumuńskiej Bukowiny, reemigranci z zachodnich Niemiec i
Jugosławii, Grecy i Macedończycy. Dość liczną grupę stanowi społeczność Romska.
II. DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
2.1 Badania ankietowe
W badaniach ankietowych przeprowadzanych na potrzeby niniejszego opracowania
wzięło udział 97 osób. Formularz ankiety składał się z czterech pytań. W pierwszym pytaniu
ankietowani mieli możliwość zakreślenia, spośród 15 możliwych odpowiedzi, problemy społeczne występujące na terenie Lubania. Odpowiedzi respondentów przedstawiają się następująco:
Problem
Ilość odpowiedzi
1.Bezrobocie
2.Przemoc w rodzinie
3.Alkoholizm
4.Narkomania
5.Przestępczość nieletnich /rozboje, kradzieże,
włamania/
6.Patologia zachowań młodzieży/agresja,
wandalizm/
7.Brak poczucia bezpieczeństwa
8.Niewydolność wychowawcza rodzin
9.Zubożenie rodzin
10.Nietolerancja wobec mniejszości narodowych
11.Bariery w funkcjonowaniu osób
niepełnosprawnych
12.Osamotnienie osób starszych i
niepełnosprawnych
13.Bezdomność
14.Brak wystarczającej ilości mieszkań
15.Brak ofert na spędzanie czasu wolnego
96
77
88
73
% ogółu
ankietowanych
98,97
79,38
90,72
75,26
81
83,50
82
81,3
63
82
30
40
64,95
84,54
66,3
30,93
55
56,70
50
51,55
50
76
51,55
78,35
50,51
49
Istniała możliwość wymienienia innych niż w/w problemów społecznych, jednak żaden z
ankietowanych ich nie wskazał.
Jako następne zadano ankietowanym pytanie: Którymi problemami powinien w pierwszej
kolejności zająć się samorząd lokalny ? Należało wskazać pięć najważniejszych problemów.
Wyniki ankiety wykazały, że w pierwszej kolejności samorząd lokalny powinien
zająć się problemem bezrobocia. Za taką opcją opowiedziało się 83,5% ogółu ankietowanych.
6
Następnie należałoby zająć się kolejno: przestępczością nieletnich /58,8 %/, patologią zachowań
młodzieży /52,6 %/, alkoholizmem /49,5%/, przemocą w rodzinie/38,1%/, narkomanią / 30,9%/.
Na pytanie: ”Kto w środowisku lokalnym najbardziej odczuwa skutki problemów
społecznych?” Według respondentów skutki występowania problemów społecznych dotykają
całą społeczność naszej gminy, w szczególności rodziny, dzieci i młodzież oraz osoby starsze.
Oczekiwane sposoby rozwiązywania wskazanych problemów społecznych zostały
zdefiniowane po otrzymaniu odpowiedzi na pytanie: Jakie działania powinno się podjąć w celu
rozwiązania w/w problemów? Przedstawiają się one następująco:
Problem
Bezrobocie
Proponowane kierunki działania
•stworzenie nowych miejsc pracy
•szkolenia dla bezrobotnych
•wprowadzenie strefy ekonomicznej wolnej od podatków
•organizowanie prac dorywczych/interwencyjnych
•uruchomienie systemu samozatrudniania się w małych
spółdzielniach
•tworzenie spotkań integracyjnych dla osób bezrobotnych
•zwiększenie liczby inwestycji
•otwarcie ośrodka wsparcia dla rodzin
•objęcie systemową opieką rodzin oraz dzieci i młodzieży z grup
ryzyka niedostosowania społecznego
•przeprowadzanie w szkołach programów profilaktycznych
dotyczących danych problemów
•szeroko rozumiane działania profilaktyczne i prewencyjne
•monitoring miasta
•zwiększenie liczby pracowników policji i straży miejskiej
•zapewnienie bogatej oferty spędzania czasu wolnego
•likwidacja barier architektonicznych
Pozostałe
W 2006 roku na zlecenie Urzędu Miasta Lubań przeprowadzone zostały badania
uliczne wśród 113 mieszkańców Lubania dotyczące diagnozy problemów społecznych na terenie
naszego miasta. Z badań tych wynika, że najważniejszymi problemami w Lubaniu są kolejno:
•
•
•
•
•
•
przemoc i agresja
bezrobocie
spadek stopy życiowej
alkoholizm
przestępczość pospolita
narkomania
7
Zapytano również ankietowanych o to czy spotkali na terenie Lubania narkomanów; 72%
respondentów odpowiedziało, że nie; 28% dało odpowiedź potwierdzającą takie okoliczności;
21% ankietowanych zna osobiście, co najmniej jednego narkomana z Lubania.
Podsumowanie badań ankietowych
Ankietowani twierdzą, że na terenie miasta Lubań dominującym problemem jest bezrobocie,
przemoc i agresja. W związku czym samorząd rozwiązaniem tych problemów powinien zająć
się w pierwszej kolejności. Następnie działania powinny być ukierunkowane na :
•przestępczość nieletnich / rozboje, kradzieże, włamania/
•patologie zachowań młodzieży /agresja, wandalizm, przejawy przemocy/
•alkoholizm.
2.2 Problemy społeczne z perspektywy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lubaniu
Z różnych form świadczeń pomocy społecznej w 2007 r. w ramach zadań własnych i
zleconych skorzystało 1.893 osób z 820 rodzin. Stanowiło to 8,23 % ogółu mieszkańców Lubania. Ze świadczeń rodzinnych skorzystało 1778 rodzin.
MOPS w Lubaniu zajmuje się także realizacją postanowień ustawy o postępowaniu
wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. W 2007 roku 3.240 zaliczek
wypłacono dla 189 rodzin.
MOPS prowadzi również pomocą w postaci poradnictwa specjalistycznego, w szczególności prawnego. W 2007 r. 110 osób miało możliwość uzyskania bezpłatnych porad prawnych
udzielanych przez radcę prawnego.
Szczegółowe dane dotyczące struktury demograficznej świadczeniobiorców objętych
pomocą społeczną obrazuje niżej poniższa tabela:
L.p.
Typ gospodarstwa domowego
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinach
1
Jednoosobowe
342
342
2
Emerytów i rencistów
291
608
3
Rodziny z dziećmi
303
1108
4
Rodziny niepełne
142
547
820
1.893
Ogółem *
*liczba rodzin w kolumnach nie sumuje się, ponieważ jedna rodzina może być ujęta w kilku
pozycjach
8
Ustawa o pomocy społecznej warunkuje przyznanie świadczeń pieniężnych i niepieniężnych spełnieniem przesłanek do ich przyznania. W art. 7 tejże ustawy wymienione zostały powody udzielania pomocy. Powody przyznania mieszkańcom Lubania pomocy
społecznej obrazuje poniższa tabela:
Powód trudnej
sytuacji życiowej
Liczba
Ubóstwo
402
1004
Bezdomność
9
9
Potrzeba ochrony macierzyństwa
3
19
Bezrobocie
380
1125
Niepełnosprawność
305
706
Długotrwała lub ciężka choroba
320
634
Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i
prowadzenia gospodarstwa domowego
Przemoc w rodzinie
233
689
18
59
Alkoholizm
85
173
Narkomania
7
24
Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu
zakładu karnego
4
6
Ogółem*
820
1893
rodzin
Liczba osób
w rodzinach
*liczba rodzin w kolumnach nie sumuje się, ponieważ uwzględniane są wszystkie problemy jakie
występują w jednej rodzinie, co oznacza, że jedna rodzina może korzystać z pomocy z powodu
kilku przesłanek.
Najczęstszymi powodami korzystania z pomocy społecznej w 2007 r. było:
a)ubóstwo
b)bezrobocie
c)długotrwała lub ciężka choroba
d)niepełnosprawność
e)bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
domowego
f)alkoholizm.
9
Sytuacja materialna osób dotkniętych bezrobociem zależy od ich standardu życia w
czasie trwania zatrudnienia, a zwłaszcza od posiadanych dóbr trwałego użytku, oszczędności i
długów. W najtrudniejszej sytuacji są rodziny , które od wielu lat korzystały z systemu wsparcia
socjalnego z powodu na przykład niskich dochodów, wielodzietności, inwalidztwa. Trudności
finansowe w tych rodzinach prowadzą do drastycznych ograniczeń wydatków, nawet na
podstawowe potrzeby bytowe. Sytuacja ta ma bezpośredni wpływ na utrwalanie się ubóstwa.
Przyczyny ubóstwa podopiecznych pomocy społecznej można podzielić na następujące grupy:
•zdrowotne (długotrwała choroba, upośledzenie fizyczne lub umysłowe, choroby),
•psychiczne ( inwalidztwo, alkoholizm, narkomania),
•rodzinne (sieroctwo, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, niepełność
rodziny, wielodzietność, samotność, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu więzienia),
•brak stałego zatrudnienia (bezrobocie, brak możliwości podjęcia pracy, trudnienie się pracą
dorywczą lub „na czarno”).
Z diagnozy środowiska wynika, że podopieczni bez własnych źródeł dochodu to
przeważnie osoby niepełnosprawne, osoby w podeszłym wieku lub długotrwale bezrobotne, niejednokrotnie mające problemy z przystosowaniem się do realiów życia codziennego z powodu
niekorzystnych procesów społecznych następujących w okresie transformacji ustrojowej. Osoby
te żyją poniżej minimum egzystencji, mają kłopoty z zabezpieczeniem podstawowych potrzeb
życiowych .W związku z czym zamieszkują w bardzo dawno nie remontowanych mieszkaniach,
nie posiadają środków finansowych na partycypowanie w remoncie ich budynku, bardzo często
nie regulują opłat mieszkaniowych.
Bardzo niepokojącym zjawiskiem społecznym jest popadanie w ubóstwo
rodzin, które pracują, lecz osiągają małe dochody.
Najliczniejsza grupę rodzin podopiecznych pomocy społecznej stanowią rodziny
charakteryzujące się bezradnością w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, czyli żyjących w ubóstwie z powodu długotrwale niskich dochodów,
wyuczonej bezradności. Są to rodziny mało aktywne lub bierne, o niskim poziomie wykształcenia, które nie umieją i na ogół nie chcą zmienić swojej sytuacji.
Nasilające się problemy społeczne najdotkliwiej odczuwają dzieci. W rodzinach
zastępczych w 2007 roku na terenie Lubania przebywało 44 dzieci, w tym 36 dzieci w 30
10
rodzinach spokrewnionych i 8 dzieci w 3 rodzinach nie spokrewnionych.
Problem ubóstwa dotyka również ludzi starszych, posiadających często własną
rentę lub emeryturę, która jest dość niska lub też stanowi jedyne źródło utrzymania kilkuosobowej rodziny.
Niezwykle skuteczną formą pomocy są usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi
opiekuńcze. Świadczenie tych usług zlecane jest Polskiemu Komitetowi Pomocy Społecznej w
Lubaniu. Podstawowe usługi opiekuńcze adresowane są do osób niepełnosprawnych lub w podeszłym wieku i obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych /np. zakupy,
przygotowywanie posiłków, opiekę higieniczną zleconą przez lekarza/ oraz zapewnienie w miarę
możliwości kontaktów z otoczeniem. Tą formą pomocy w 2007 objętych było 46 osób.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone były w 2007 roku u 18 osób z zaburzeniami
psychicznymi. Jak wskazuje analiza danych statystycznych z roku na rok wzrasta liczba osób
potrzebujących pomocy osoby drugiej.
W przypadku braku możliwości zapewnienia odpowiednich usług opiekuńczych w
miejscu zamieszkania danej osoby gmina zobowiązana jest do kierowania do domu pomocy
społecznej i ponoszenia odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu. W 2004 r. MOPS
opłacał pobyt w domach pomocy społecznej za 5 osób, w 2005 r.- 7 osób, w 2006r.- 10 osób, w
2007r. -14 osób. Nie ma osób oczekujących na umieszczenie w domu pomocy społecznej.
Funkcjonujące na terenie sąsiednich powiatów placówki zabezpieczają potrzeby mieszkańców
miasta na tego typu usługi, choć trzeba tutaj zauważyć, że po reformie służby zdrowia, daje się
zauważyć zjawisko chęci umieszczenia osób w domu pomocy społecznej z powodu braku możliwości długotrwałego pobytu w szpitalu lub braku miejsc w zakładzie opiekuńczo- leczniczym.
Zauważalnym jest również fakt zbyt małej ilości miejsc w okolicznych zakładach opiekuńczoleczniczych , co niejednokrotnie powoduje frustracje całych rodzin i pozostawianie osób starszych czy niepełnosprawnych bez właściwej opieki.
Według danych MOPS na terenie miasta Lubań w okresie zimowym było 9 osób
bezdomnych. 6 spośród nich wyraziło zgodę na umieszczeniu w schronisku dla bezdomnych.
Pozostali traktują bezdomność jako sposób na życie, z którego nie mają zamiaru zrezygnować.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Lubaniu ma podpisane porozumienia ze Schroniskiem
Dla Bezdomnych Mężczyzn w Leśnej i Domem Samotnej Matki w Pobiednej, w ramach których
11
każda osoba wymagająca schronienie ma możliwość natychmiastowego umieszczenia w jednej z
tych placówek. Potrzeby w zakresie zapewnienia schronienia są wobec tego w pełni zaspokajane.
2.3 Bezrobocie
W Powiatowym Urzędzie Pracy w Lubaniu w 2007 roku zarejestrowanych było 1.302 mieszkańców Lubania, co stanowi 5,66 % ogółu mieszkańców naszego miasta. W 2001 roku bezrobotni
stanowili 11,09% ogółu mieszkańców Lubania, a w 2006 roku 6,91%. Analiza ilości osób zarejestrowanych w urzędzie pracy na przestrzeni lat 2001-2007 pozwala na stwierdzenie, że z roku
na rok maleje liczba osób bezrobotnych.
Sytuację tą obrazuje niżej umieszczona tabela.
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007- 2001 2007 - 2006
POWIAT
LUBAŃSKI
LUBAŃ MIASTO
7145 6599 6371 6100 5579 4753 3985
-3160
-768
2655 2480 2338 2200 1969 1581 1302
-1353
-279
Zdecydowana większość to osoby długotrwale bezrobotne /23,8%/, najmniej jest osób, które
tylko krótkotrwale, tj. do miesiąca czasu, figurowały w ewidencji PUP Lubań.
Okres pozostawania w rejestrze LUBAŃ MIASTO
PUP
OSOBY % UDZIAŁ
DO 1 MIESIĄCA
152
11,5
OD 1 DO 3
253
19,4
OD 3 DO 6
224
17,2
OD 6 DO 12
200
15,4
OD 12 DO 24
174
13,4
POWYŻEJ 24
299
23,8
OGÓŁEM BEZROBOTNI
1 302
100,0
Bezrobocie mieszkańców Lubania według wybranych kategorii kształtowało się następująco:
LUBAŃ MIASTO
KATEGORIA
DO 24 LAT
WIEK
25 – 34
35 – 44
OSOBY %UDZIAŁ
196
15,1
337
229
25,9
17,6
12
45 – 54
55 – 59
60 – 64
OGÓŁEM BEZROBOTNI
WYŻSZE
401
120
19
30,8
9,2
1,5
1302
100,0
55
4,2
334
25,7
64
4,9
POLICEALNE I ŚREDNIE
ZAWODOWE
WYKSZTAŁCENIE ŚREDNIE OGÓLNE
ZASADNICZE
ZAWODOWE
GIMNAZJALNE I PONIZEJ
387
29,7
462
35,5
OGÓŁEM BEZROBOTNI
1302
100,0
BEZ STAŻU
179
13,7
DO 1 ROKU
OD 1 DO 5
OD 5 DO 10
OD 10 DO 20
OD 20 DO 30
30 LAT I WIĘCEJ
128
288
165
300
207
35
9,8
22,1
12,7
23,0
15,9
2,7
OGÓŁEM BEZROBOTNI
1302
100,0
w tym kobiety
756
58,1
STAŻ PRACY
Najwięcej bezrobotnych to osoby w wieku 45-54 lat. Dominującą grupą są osoby posiadające wykształcenie gimnazjalne i poniżej oraz zasadnicze zawodowe. Najmniej jest osób posiadających wykształcenie wyższe oraz średnie ogólne. Najliczniejszą grupę stanowią ponadto osoby
posiadające staż pracy od 10 do 20 lat i od 1 do 5 lat. Należy jednak pamiętać o tym, że statystyki
dotyczące bezrobocia w znacznym stopniu zniekształcają obraz zjawiska ze względu na duży
stopień, tzw. bezrobocia utajonego oraz powszechności pracy „na czarno”.
2.4.Przemoc
W Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Lubaniu na 2008 rok podaje się, że w Lubaniu mieszka 1160 osób ofiar przemocy w
rodzinie (dorośli i dzieci).
13
Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy w 2007 roku udzielił 1097 porad dla 477 osób. W grupie
terapeutycznej pod nazwą „Przemocy – STOP” działającej przy tym punkcie- wzięło udział 37
osób, które wykazały się dużym poziomem lęku i wyuczonej bezradności.
Z informacji uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Lubaniu wynika, że na
terenie miasta Lubania w 2007 roku zarejestrowano 130 interwencji dotyczących przemocy domowej oraz sporządzono 61 „Niebieskich Kart” / dla porównania należy dodać, że w 2006 roku
takich Kart było 120/.
2.5.Uzależnienia
Alkoholizm
Jak wskazano w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Lubaniu na 2008 rok mieszka około:
•740 osób uzależnionych od alkoholu,
•900 osób współuzależnionych, czyli wspólnie żyjących z alkoholikiem
•1205 osób dorosłych żyjących w otoczeniu alkoholika (małżonkowie, rodzice),
•826 dzieci wychowujących się w rodzinach alkoholowych,
•607 osób pijących szkodliwie.
W programie tym czytamy również, że: co czwarty mieszkaniec naszego miasta uwikłany jest w problemy uzależnień. Ważnym problemem jest zjawisko picia alkoholu przez dzieci i
młodzież.67% uczniów miało kontakt z piwem, w tym 27% wielokrotnie. Wiek inicjacji alkoholowej to 11 rok życia.
W Poradni Terapii Uzależnień zarejestrowanych jest 740 osób, w tym 527 z miasta
Lubań. Są to mężczyźni w wieku 16-65 lat oraz kobiety od 20 do 60 lat. W 2007 r. Poradnia
udzieliła 4.108 porad, z tego dla osób z miasta Lubania 2.341, porady psychologa ogółem 1.216
z tego dla osób z Lubania 701, porady specjalisty terapii uzależnień i instruktora terapii ogółem
3.019, z tego dla osób z Lubania 1.643, porady lekarza psychiatry 611, z tego dla osób z Lubania
490.
Do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2007 roku
wpłynęło 88 wniosków o zastosowanie leczenia odwykowego/w 2006 roku było ich 68/. Zmalała
jednak ilość osób skierowanych do biegłego w dziedzinie uzależnienia od alkoholu - z 53 w 2006
roku do 42 w 2007 roku.
14
Narkomania
Według danych zawartych w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Lubaniu na 2008 rok 12% uczniów przyznaje się do
kontaktów z narkotykami, które najłatwiej zdobyć na dyskotekach i prywatkach; 40 uczniów
uważa siebie za uzależnionych, w tym:1 ze szkoły podstawowej, 25 z gimnazjum, 14 ze szkół
ponadgimnazjalnych. W 2007 roku Komenda Powiatowa Policji w Lubaniu wszczęła 32 postępowania z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
W Punkcie Konsultacyjnym ds. Narkomanii przy Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Lubaniu w ramach działalności terapeutycznej odbyło się 335 spotkań indywidualnych, w tym 176 spotkań terapeutycznych, które dotyczyły terapii długoterminowej /17/ i
krótkoterminowej /23/ oraz 79 spotkań o charakterze terapeutyczno - konsultacyjnym.
W ramach codziennych dyżurów podjęto 23 interwencje ze skierowaniem na terapię w Poradni,
udzielono 46 porad telefonicznych osobom wymagającym wsparcia „tu i teraz”.
2.6.Niepełnosprawność
Niestety żadna instytucja nie posiada informacji na temat ilości osób niepełnosprawnych zamieszkujących na terenie miasta Lubań. Według danych zawartych w Powiatowym Programie Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych i Przeciwdziałania ich
Wykluczeniu Społecznemu oraz Pomocy w Realizacji Zadań na rzecz Zatrudnienia Osób
Niepełnosprawnych 14,05% ogółu ludności powiatu lubańskiego to osoby niepełnosprawne.
Szacuje się, że skala tego problemu na terenie miasta Lubań ma podobny wymiar.
Z informacji uzyskanej od Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lubaniu
wynika, że na terenie naszego powiatu zamieszkuje 8 .000 osób posiadających orzeczenia o
niepełnosprawności.
W zajęciach organizowanych dla osób niepełnosprawnych w Warsztatach Terapii
Zajęciowej w Lubaniu bierze udział 30 osób, w tym 21 mieszkańców Lubania.
W Lubaniu istnieją dwa zakłady pracy chronionej – Spółdzielnia UsługowoHandlowa ”Chromex” i Spółdzielnia Inwalidów ”Lubamet”. Według stanu na dzień 30.06.2006r.
„Chromex” zatrudniał 90 osób / w tym 71 niepełnosprawnych/, natomiast w „Lubamecie”
zatrudnionych było 56 osób /w tym 51 niepełnosprawnych/.
15
2.7 Osoby starsze
Osoby starsze, tj. kobiety powyżej 60 roku życia /2.435 osób/ i mężczyźni powyżej 65 lat /978 osób/ , stanowią 14,88 % ogółu mieszkańców Lubania. Zachodzące procesy demograficzne powodują starzenie się populacji. Prognozy demograficzne wskazują na tendencję
wzrostową w kwestii udziału ludzi starszych w populacji Polski, a tym samymi naszego miasta.
W latach 2006/2007 wśród mieszkańców Dolnego Śląska w wieku powyżej 60 lat
przeprowadzone zostały badania, czego rezultatem jest publikacja pt. ”Kondycja życiowa dolnośląskich seniorów. Raport z badań” / Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego,
Wrocław 2007/. Badania te zostały przeprowadzone wśród 1118 osób, w tym 492 zamieszkujących w mieście, wobec czego można wnioskować, że wyniki badań dot. mieszkańców miast
będą odzwierciedlały również problemy lubańskich seniorów.
Przedmiotowe badania wykazały, że 96,99 % seniorów to osoby samodzielne
finansowo, utrzymujące się głównie z emerytur i rent. Najwięcej pieniędzy wydają na opłaty,
żywność i leki. O pomoc w sytuacji trudności życiowych zwróciliby się w pierwszej kolejności
do rodziny, ośrodka pomocy społecznej i przyjaciół.
W miejscu zamieszkania brakuje seniorom miejsc spotkań towarzyskich, ośrodków zdrowia,
domów pomocy społecznej i pomocy domowej.
2.8. Przestępczość i patologia zachowań
Według danych miejscowej Policji w 2007 roku na terenie miasta Lubań stwierdzono przestępczości rozbójniczej-15, kradzież rzeczy cudzej-143, kradzież samochodów-19.
Wykrywalność przestępstw była na poziomie 71,7%.
Wzrasta przestępczość nieletnich. W 2007 roku nieletni popełnili na terenie miasta
Lubań 258 czynów karalnych /w 2006 r.-123/. Nieletni popełniali przede wszystkim kradzieże i
kradzieże z włamaniem.
W 2007 roku Straż Miejska w Lubaniu wykonała 705 patroli, w wyniku których
podjęto 4.629 interwencji. Analizując tematyczny zakres podejmowanych interwencji należy
stwierdzić, że w 2007 roku największa ich ilość przypadała na wykroczenia dot. zakłócania
spokoju, stosowania przepisów prawa miejscowego, działalności gospodarczej, zabezpieczania
miejsc niebezpiecznych, warunków trzymania zwierząt, oświetlenia miejsc publicznych, opieki
16
nad małoletnimi, handlu okrężnego i warunków sanitarnych, utrzymania czystości i porządku w
mieście, zagadnień p. poż., plakatowania.
Prokuratura Rejonowa w Lubaniu podaje, że stale wzrasta liczba przestępstw przeciwko mieniu, zwłaszcza o dużej wartości, co niesie za sobą brak poczucia bezpieczeństwa oraz
wzbudza nieufność do skuteczności i efektywności działania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Przyczynia się do tego między innymi szczególnie widoczny w ostatnim okresie
nihilizm i znieczulenie samego społeczeństwa – tolerowanie jawnych działań przestępczych,
bierne przyglądanie się wybrykom chuligańskim bądź wręcz odwracanie się od takich zdarzeń,
notoryczne odmawianie pomocy organom ścigania w dostarczaniu osobowych źródeł dowodowych i składania zeznań.
W roku 2007 akty wandalizmu i kradzieży mienia komunalnego kosztowały Miasto
Lubań co najmniej 76.000 zł, bowiem zniszczono m.in. 6 tablic informacyjnych, jeden słup
oświetleniowy, 6 opraw latarni, 9 ławek ulicznych, uszkodzono kilkakrotnie linie zasilające
oświetlenie uliczne, niszczone (przy użyciu ognia) były kubły na odpady.
Aktywni byli również złodzieje. Pozbawili miasto 35 wkładów blaszanych do koszy
ulicznych, 1 ławki, 45 koszy ulicznych oraz 14 kratek ściekowych. Kradziono też przewody linii
oświetlenia ulicznego.
Szczególnym „zainteresowaniem” wandali cieszą się znaki drogowe. Nieznani najczęściej
sprawcy dokonują przekręcenia tarcz znaków drogowych, kradną i zamalowują je farbami, łamią
bądź zginają słupki. roku 2007 lubańscy wandale:
− Przekręcili siłą 301 znaków drogowych, często uszkadzając bądź niszcząc ich
mocowania,
− Zgięli 52 słupki znaków drogowych, które dały się wyprostować,
− Zgięli 15 słupków tak, że ich wyprostowanie nie było możliwe,
− Uszkodzili bądź skradli 26 tarcz znaków.
2.9. Budownictwo mieszkaniowe
W stan zasobów mieszkaniowych gminy wchodzi 1269 lokali komunalnych i 86
lokali socjalnych. Większość budynków mieszkalnych miasta to budynki wzniesione przed
wojną, które cechuje wysoki stopień zużycia.
17
Na przydział lokalu mieszkalnego oczekują 164 osoby, w tym na:
•
•
lokale mieszkalne - 78
lokale socjalne
- 86.
Na terenie miasta znajduje się 50 budynków spółdzielczych liczących 1454 lokale mieszkalne.
Na mieszkanie spółdzielcze oczekuje 142 członków.
W kilku ostatnich latach nie oddano do użytku ani jednego nowego lokalu komunalnego. Natomiast uzbrojono kilkanaście działek budowlanych na przedłużeniu ul. Oficerskiej.
Oprócz inwestorów prywatnych, jedynie Towarzystwo Budownictwa Społecznego w Lubaniu w ubiegłym roku oddało do użytku 7 nowych lokali mieszkalnych. Obecnie
dysponuje ono 47 mieszkaniami. W zasobach Towarzystwa Budownictwa Społecznego znajduje
się również mieszkanie chronione. Jest ono prowadzone przez Ognisko Wychowawcze dla
Dziewcząt przy Zgromadzeniu Sióstr Świętej Marii Magdaleny od Pokuty z siedzibą w Lubaniu.
Mieszkanie to zajmowane jest przez pełnoletnie wychowanki tejże placówki.
2.10. Mniejszości narodowe
Żadna instytucja nie posiada dokładnych danych na temat ilości osób z mniejszości narodowych zamieszkujących w Lubaniu.
W mieście mieszka około 126 Romów pochodzących z 36 rodzin. Większość z nich
mieszka w lokalach o bardzo niskim standardzie, nie posiada stałego źródła utrzymania i ma
bardzo małe możliwości podjęcia zatrudnienia z uwagi na niski poziom wykształcenia, a tym
samym nie nabywa praw do świadczeń emerytalnych, rentowych itp. Taka sytuacja skutkuje tym,
że niemal wszystkie rodziny romskie notorycznie objęte są pomocą społeczną.
2.11.Podsumowanie - identyfikacja najważniejszych problemów społecznych
Najpoważniejszym problemem społecznym na terenie miasta Lubań jest bezrobocie. Jest
to kwestia, którą samorząd powinien zająć się w pierwszej kolejności, ponieważ powoduje ona
obniżenie standardu życia wielu ludzi, co skutkuje tym, że poszerza się obszar ubóstwa i patologii społecznej. Problem bezrobocia dotyczy nie tylko osoby nim dotkniętej, lecz całej rodziny.
Wywiera znaczny wpływ na więzi emocjonalne i relacje pomiędzy członkami rodziny. Pogorszenie stanu funkcjonowania rodziny przejawia się problemami opiekuńczo-wychowawczymi,
przemocą czy zanikiem autorytetu rodzicielskiego. Pojawia się również groźba przyjmowania
18
przez dzieci negatywnych wzorów osobowych, a w konsekwencji dziedziczenia statusu bezrobotnego. Przymusowa bezczynność zawodowa i nieuregulowany tryb życia stymuluje procesy
dezintegracji życia rodzinnego, wyzwala zachowania dewiacyjne, skierowane na rodzinę i lokalne środowisko społeczne. Negatywne emocje związane z sytuacją bezrobocia przenoszone są
na najbliższych – ofiarami przemocy i złego traktowania są najczęściej kobiety i dzieci.
Bezrobocie niesie za sobą konsekwencje w postaci ograniczenia konsumpcji czy niemożności
pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, znacznie ogranicza dostęp do dóbr kultury, wielu
imprez artystycznych i wypoczynku.
Wśród objętych pomocą MOPS rodzin daje się zauważyć, że skutki bezrobocia dotykają
również młodzież. Bezrobocie obniża ich aspiracje edukacyjne, osłabia zdolność do podejmowania wysiłku w celu pozyskania zarobkowego źródła utrzymania. Bezczynność i nieuregulowany
tryb życia wyzwalają w młodzieży zachowania dewiacyjne i patologiczne. Dość częstym zjawiskiem jest tworzenie się subkultur. Ich rozrywką jest głównie dewastowanie obiektów i mienia.
Wielu młodocianych z powodu braku pozytywnych wzorców popada w konflikt z prawem. Do
MOPS zgłasza się coraz więcej osób młodych, mających problemy z prawidłowych funkcjonowaniem w życiu codziennym. Jest to wynik negatywnych wzorców wyniesionych z domu rodzinnego oraz brak motywacji i warunków do dalszej nauki i rozwoju. Obserwacje pracowników
socjalnych wskazują na wciąż narastające przenoszenie z pokolenia na pokolenie negatywnych
wzorców społecznych, polegających na:
•
Braku jakichkolwiek aspiracji życiowych
•
Roszczeniowej postawy wobec instytucji pomocowych
•
Powielaniu negatywnych wzorców.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że obecnie szczególnej troski samorządu
terytorialnego wymaga rodzina. Długotrwałe bezrobocie i ubóstwo z ich negatywnymi konsekwencjami psychospołecznymi wymaga stosowania odpowiednich form oddziaływań.
Problemy społeczne będą się pogłębiać na skutek braku zabezpieczenia finansowego prowadzącego do braku zabezpieczenia podstawowych potrzeb życiowych. Spowoduje to zwiększenie
ilości osób zgłaszających się o wsparcie do ośrodka pomocy społecznej. Sytuacja taka wymusza
również konieczność dostosowania form działania do nowych potrzeb. MOPS prowadzi szereg
form pomocowych i w wielu wypadkach udało się osiągnąć pożądany efekt, lecz bardziej
skuteczne działania w tym zakresie wymagają zwiększenia kadry pracowników socjalnych,
19
psychologów i terapeutów. Dlatego też konieczne jest zapewnienie z budżetu gminy środków na
udzielanie pomocy finansowej i usługowej oraz podjęcie działań w celu pozyskiwania funduszy
pozabudżetowych, np. unijnych oraz wspieranie działań gminy przez organizacje pozarządowe,
kościoły i związki wyznaniowe. Obok pomocy finansowej konieczne jest rozwijanie form pozamaterialnych w szczególności poradnictwa i wsparcia psychologicznego oraz grup samopomocy.
Niezbędny jest w przyszłości rozwój taniego mieszkalnictwa socjalnego dzięki któremu ubogie
rodziny byłyby w stanie regulować opłaty mieszkaniowe nie rezygnując lub redukując do minimum zaspokojenie innych podstawowych potrzeb życiowych. Celem tych wszystkich działań ma
być doprowadzenie do usamodzielnienia się osób i rodzin, a tym samym zapobieganie ich marginalizacji.
W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabiera działalność profilaktyczna – prowadzona
już wobec najmłodszych członków naszego społeczeństwa; w przedszkolach, szkołach czy też
różnego rodzaju instytucjach młodzieżowych i społecznych. Wpajanie od najmłodszych lat zasad
etycznych, moralnych, religijnych i prawnych stanowiących podwaliny państwa prawnego. Od
rodziców, nauczycieli, wychowawców, działaczy młodzieżowych, przedstawicieli organów
ścigania i wymiaru sprawiedliwości zależy świadomość prawna naszego społeczeństwa, a co za
tym idzie pewność i zaufanie do obowiązującego prawa oraz poczucia bezpieczeństwa. Wszyscy
zatem winniśmy dołożyć maksymalnie staranności, aby wypełnić spoczywające na nas w tym
zakresie obowiązki.
Analiza uzyskanych informacji wskazuje na rozbieżność w danych dotyczących kwestii
osób niepełnosprawnych i starszych. Mała ilość ankietowanych za znaczący problem społeczny
w Lubaniu uznała osamotnienie osób starszych i niepełnosprawnych. Zupełnie inne spostrzeżenia
na ten temat wynikają z danych MOPS- tu liczba podopiecznych z obu grup społecznych z roku
na rok wzrasta.
Należy zauważyć, że gwałtowne przemiany naukowo -techniczne oraz polityczne powodują, że ludzie starsi są wobec nich bezradni i zagubieni. Co raz częściej człowiek stary przedstawia wartość, gdy jest użyteczny w rodzinie, np. przy wychowywaniu wnuków, pomocy w prowadzeniu gospodarstwa domowego, partycypacji w kosztach utrzymania mieszkania.
Agresja wobec ludzi starszych, rozluźnienie więzi rodzinnych, niskie świadczenia emerytalne
lub rentowe powodują to, że osoby te mają silnie zaburzoną potrzebę bezpieczeństwa, która w
życiu ludzi starszych, szczególnie tych z ograniczoną sprawnością, odgrywa ogromną rolę. Do
20
najważniejszych problemów ludzi starszych można również zaliczyć samotność, chorobę,
inwalidztwo, życie w ubóstwie, poczucie nieprzydatności. Pracownicy socjalni zauważają
również, że coraz bardziej nasila się zjawisko wykluczenia osób starszych. Widoczne jest ono w
wielu dziedzinach życia: w miejscu pracy / oczekiwanie na zwolnienie stanowiska pracy dla
młodszych, niższe płace/, w dostępie do służby zdrowia/ brak środków finansowych na cele
lecznicze/, edukacji, dóbr i usług. Osoby starsze zamieszkują przeważnie w obiektach niedostosowanych do potrzeb ludzi z ograniczonymi możliwościami poruszania się, ich mieszkania z
powodu braku środków finansowych są dawno nie remontowane i wyposażone w przestarzałe
instalacje. Dotychczasowe potrzeby tych osób były marginalizowane. Ewentualne działania na
rzecz osób starszych koncentrowały się na zaspokajaniu potrzeb tych osób starszych, którzy
stracili samodzielność /np. usługi opiekuńcze/, nie zaś na aktywizacji osób w podeszłym wieku
sprzyjającej samodzielności tych osób.
Wydaje się, że skutecznym sposobem na rozwiązanie tych problemów jest zagwarantowanie
ludziom starszym należytego miejsca w społeczeństwie i stworzenie im warunków godziwego
życia. Należy im pomagać w poszerzaniu i pogłębianiu kontaktów społecznych, np. poprzez
kluby seniorów, ośrodki wsparcia oraz różnorodne formy organizacji czasu wolnego w środowisku zamieszkania. Polityka społeczne na szczeblu naszej gminy powinna zmierzać do tworzenia korzystnej atmosfery wokół problemów starości i podejmowania inicjatyw na rzecz
integracji ludzi starszych w środowisku.
Niepełnosprawność obejmuje wszystkie aspekty funkcjonowania dotkniętego nią człowieka, wpływa na rozwój i jakość życia. Poważnymi problemami z jakimi borykają się te osoby
to między innymi trudności w uzyskaniu zatrudnienia oraz rehabilitacji, bariery architektoniczne,
utrudniony dostęp do usług medycznych oraz korzystania z transportu i komunikacji, trudne
warunki socjalno-bytowe, niewielka możliwość uczestnictwa w imprezach wypoczynkowych,
turystycznych i rozrywkowych. Osoby niepełnosprawne stanowią grupę obywateli szczególnie
podatną na wykluczenie społeczne, na marginalizację w życiu zawodowym. Inwalidzi są na ogół
“niewidzialni”, odosobnieni w nieprzystosowanych mieszkaniach, odcięci od świata barierą
nieprzekraczalnych schodów. Bardzo często żyją w świecie równoległym do świata powszechnego, w którym system barier architektonicznych i urbanistycznych utrudnia lub wręcz uniemożliwia im uczestnictwo. Rodzina, w której zjawia się osoba niepełnosprawna przeżywa kryzys,
bowiem musi zmienić swój styl życia, podział pracy w gospodarstwie domowym, sprawni
21
członkowie rodziny musza zrezygnować z części dotychczasowych praw, przyzwyczajeń, muszą
zmienić swoje plany życiowe, podejmować nowe czynności opiekuńcze, zaspokajać potrzeby
osoby niepełnosprawnej. Wiele rodzin nie potrafi sobie poradzić z taką sytuacją z powodu braku
wiedzy, umiejętności oraz środków finansowych. Rozwiązanie tych trudności i napięć wymaga
wielostronnych działań.
Pracownicy socjalni nie potwierdzają wypowiedzi osób ankietowanych, że bezdomność
stanowi w Lubaniu duży problem społeczny. Zdaniem pracowników MOPS zjawisko to jest
marginalne. Być może rozbieżność w postrzeganiu tego zjawiska wynika z różnego spojrzenia
na problem bezdomności. Pracownicy socjalni posługują się definicją osoby bezdomnej wynikająca z ustawy o pomocy społecznej i w oparciu o wiedzę fachową definiują nakreślony problem, natomiast ankietowani prawdopodobnie mieli na uwadze osoby nie posiadające własnego
mieszkania lub przebywające niemal cały dzień w miejskich parkach. Biorąc pod uwagę takie
założenia należy przyjąć, że w naszym mieście bezdomność nie stanowi problemu społecznego.
Na podstawie zebranych materiałów należy stwierdzić, że w Lubaniu nietolerancja
wobec mniejszości narodowych nie ma charakteru problemu społecznego, jednak przy planowaniu działań należy pamiętać o podjęciu działań wobec społeczności romskiej, z uwagi na ich
szczególną sytuację bytową.
2.12. Analiza strategiczna mocnych i słabych stron lokalnego systemu pomocy społecznej
Silne i słabe strony sytuacji społecznej w Gminie Miejskiej Lubań
Silne strony
1. Wysoko wykwalifikowana kadra instytucji
w obszarze polityki społecznej Miasta:
2. Duża ilość oraz znaczna aktywność
funkcjonujących na terenie Miasta
organizacji pozarządowych i kościelnych .
3. Duża liczba organizacji pozarządowych
Słabe strony
1. Istniejące bariery architektoniczne w
części budynków użyteczności publicznej
oraz w komunikacji publicznej.
2. Niewystarczająca ilość miejsc w placówkach opiekuńczo – wychowawczych
wsparcia dziennego.
aktywizujących środowiska emerytów i
3. Niewystarczające wsparcie dla rodziny.
rencistów.
4. Niewystarczający poziom wymiany
4. Wzrost zasobów materialnych i rosnący
doświadczeń, informacji, wypracowania
22
stopień informatyzacji instytucji funkcjonu-
wspólnych projektów przez instytucje i
jących w obszarze polityki społecznej.
organizacje realizujące politykę społeczną
5. Istniejąca sieć placówek pomocy
społecznej.
6. Rozbudowana sieć placówek edukacyjnych.
7. Stale rozszerzająca się oferta imprez
kulturalnych i sportowo-rekreacyjnych.
Miasta.
5. Niewystarczająca ilość lokali socjalnych
dla wszystkich potrzebujących.
6. Brak całodobowego domu pomocy
społecznej.
8. Spadek bezrobocia, wzrost liczy ofert pracy. 7. Niewystarczająca ilość miejsc w zakładzie
9. Spadek liczby osób i rodzin korzystających
opiekuńczo-leczniczym.
z pomocy społecznej.
8. Odpływ ludzi młodych i wykształconych.
10. Spadek liczby przestępstw.
9. Wzrost liczby ludności powyżej 60 roku
11. Istniejąca baza zakładów opieki zdrowotnej.
życia.
12.Posiadanie Kamiennogórskiej Strefy
Ekonomicznej.
12.Korzystne położenie geograficzne.
13.Istniejące uregulowania dot. usług opiekuńczych, ekonomicznego usamodzielnienia i
pomocy w regulowaniu opłat za mieszkania
Otoczenie – szanse i zagrożenia
Szanse, możliwości
Zagrożenia, trudności
1. Możliwość pozyskiwania środków unijnych. 1. Brak stabilności prawa dotyczącego poli2. Współdziałanie i współpraca pomiędzy
tyki społecznej, niespójność przepisów,
instytucjami i organizacjami realizującymi
trudność w interpretacji przepisów praw-
politykę społeczną.
nych, częste zmiany prawa, oderwanie
3. Ruch woluntarystyczny, rosnąca aktywność
obywatelska.
4. Wzrost świadomości społecznej w zakresie
prawa od rzeczywistości.
2. Znaczna biurokratyzacja w działaniu instytucji polityki społecznej.
ochrony środowiska, kształcenia i podno-
3. Starzejące się społeczeństwo.
szenia kwalifikacji,
4. Nasilający się niż demograficzny.
5. Promowanie zdrowego stylu życia.
5. Częste zmiany sytuacji politycznej w kraju23
6. Tendencje wzrostowe gospodarki - spadająca
stopa bezrobocia.
nowe propozycje rozwiązań systemowych.
6. Skomplikowane procedury pozyskiwania
7. Rozwój technologii komunikacji i informacji,
zewnętrznych środków finansowych.
możliwość wykorzystania w lecznictwie i
7. Niewysoki prestiż zawodowy kadr służb
usługach społecznych.
społecznych i niskie wynagrodzenia.
8. Rozwój budownictwa mieszkaniowego.
8. Nasilający się problem uzależnień.
9. Możliwość przekazywania 1% podatku od
9. Nasilający się problem sieroctwa
osób fizycznych na działalność pożytku
publicznego.
10. Przełamywanie stereotypów społecznych
społecznego - emigracja zarobkowa.
10.Pogłębiające się zróżnicowanie poziomu
życia, rosnąca dysproporcja dochodów.
dotyczących osób niepełnosprawnych, ofiar
przemocy.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że rozwiązywanie problemów społecznych
w Gminie Miejskiej Lubań należy zaprogramować dla następujących kwestii:
Ø
dysfunkcje opiekuńczo - wychowawcze w rodzinach,
Ø
problemy związane z bezrobociem,
Ø
zwiększająca się liczba osób starszych i niepełnosprawnych,
Ø
negatywne skutki uzależnień, w szczególności od alkoholu,
Ø
brak poczucia bezpieczeństwa publicznego,
Ø
właściwa ocena możliwości lokalnego systemu wsparcia dla osób i grup marginalizowanych.
III. ZASOBY UMOŻLIWIAJĄCE ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH.
Zasobami umożliwiającymi rozwiązywanie problemów społecznych są instytucje
obejmujące zasięgiem swej działalności mieszkańców miasta Lubań i starające się rozwiązywać
dane problemy.
Rozwiązywanie problemów społecznych, które zostały zdefiniowane w niniejszej
strategii należy nie tylko do samorządu gminnego. Jest wiele instytucji samorządu powiatowego,
których głównym zadaniem jest podejmowanie działań w sferze problemów społecznych. Należy
24
do nich chociażby Powiatowy Urząd Pracy w Lubaniu, którego głównym zdaniem jest łagodzenie skutków bezrobocia i przeciwdziałanie bezrobociu. Profesjonalne poradnictwo, specjalistyczna pomoc i diagnostyka w odniesieniu do osób niedostosowanych społecznie to domena Poradni
Psychologiczno - Pedagogicznej. Szeroko pojętymi problemami osób niepełnosprawnych i rodzin
dysfunkcyjnych zajmuje się Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.
Ponieważ rozwiązanie problemów społecznych, które dotykają mieszkańców Lubania
jest niezmiernie ważne, samorząd gminny przy wykorzystaniu własnych zasobów organizacyjnych podejmuje działania w tejże sferze. Instytucje powiatowe natomiast będą pozyskiwane
jako ważni partnerzy do realizacji wyznaczonych kierunków działań.
Głównym realizatorem polityki społecznej z zakresu pomocy społecznej w Gminie
Miejskiej Lubań jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Oprócz dobrze wykształconej kadry i
bazy lokalowej na potencjał pomocy społecznej składają się:
Ø Dom Dziennego Pobytu zapewniający opiekę dzienną, pomoc w utrzymaniu higieny,
całodzienne wyżywienie i możliwość spędzenia wolnego czasu osobom starszym,
samotnym, niepełnosprawnym wymagającym pomocy ze strony osób drugich,
Ø Wypożyczalnia Sprzętu Rehabilitacyjnego.
Do jednostek, które mogą mieć duże znaczenie przy realizacji strategii zaliczyć
można w szczególności:
Ø Świetlica Socjoterapeutyczna Centrum Pomocy Dziecku i Rodzinie przy Zakładzie Budżetowym pn. ”Stołówki Szkolne” w Lubaniu. Mogą do niej uczęszczać dzieci ze szkół
podstawowych oraz gimnazjów z terenu miasta Lubania z rodzin patologicznych, niewydolnych wychowawczo i biednych, wytypowane przez pedagogów szkół lub na wniosek
kuratora sądowego, a także na prośbę rodziców. Celem tej placówki jest zapewnienie opieki
wychowawczej po zajęciach lekcyjnych, organizowanie czasu wolnego, tworzenie warunków do nauki własnej, pomoc w odrabianiu zadań domowych, łagodzenie niedostatków
wychowawczych w rodzinie, eliminowanie zaburzeń zachowania, przyzwyczajanie do
samodzielnej pracy nad sobą, tworzenie warunków do nauki własnej, łagodzenie niedostatków wychowawczych w rodzinie, pomoc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych,
prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych, zabaw i zajęć sportowych, zapewnienie spożycia
gorącego posiłku i podwieczorku. współpraca z pedagogami szkół, wychowawcami klas i
rodzicami.
25
Ø Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy, który zajmuje się udzielaniem wszechstronnej informacji na temat istniejącego systemu pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, opracowaniem planów adekwatnych do potrzeb i oczekiwań klientów, umożliwieniem korzystania z porad radcy prawnego, tj. edukacja prawna i pomoc w rozwiązywania problemów związanych z prawem a głównie: zawiadomienie o przestępstwie, pisanie pism
rozwodowych i odpowiedzi na pozwy, wnioski o alimenty i inne pisma procesowe,
przygotowaniem klientek do reprezentowania swoich interesów w sądzie, edukacją o tym
co może być dowodem w sprawie o znęcanie się, pisaniem wniosków o eksmisję sprawców przemocy domowej, wyprowadzaniem z długoletnich procesów poprzez racjonalne
formułowanie żądań, umożliwieniem bezpiecznego odreagowania napięć związanych z
przemocą domową, dokonywaniem prawidłowej diagnozy problemu korzystając z arkuszy diagnostycznych opracowanych przez Niebieską Linię, opracowanie strategii wychodzenia z kryzysu, monitorowanie losów ofiary do chwili wyjścia z kryzysu, zapewnieniem opieki psychologicznej rodzinom dotkniętym problemem przemocy głównie rodzinom z problemem alkoholowym, motywowaniem i inspirowaniem do dalszej edukacji
poprzez udział w grupie terapeutycznej pn. „Przemocy – STOP”. W ramach punktu konsultacyjnego realizowany jest również program „Zatrzymać przemoc” pomoc on-line.
Przy Punkcie działa zespół interdyscyplinarny składający się z przedstawicieli instytucji
i służb o różnych, wzajemnie uzupełniających się kompetencjach, z terenu miasta, który
działa w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W skład zespołu wchodzi 16
osób.
Ø
Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która ma kompetencje do
podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia przez sąd o zastosowaniu wobec
osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa
odwykowego, kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia na
sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży, wydawanie opinii, dla organu zezwalającego, o zgodności lokalizacji
punktu sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami Rady Miasta w sprawie limitu
punktów sprzedaży oraz zasad ich usytuowania, o których mowa w art. 12 ust.1 i 2
ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, współdziała z
innymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się problemami alkoholowymi,
26
Ø Łużyckie Centrum Rozwoju w ramach działalności Gminnego Centrum Informacji
Zawodowej podejmuje działania w celu łagodzenia skutków bezrobocia oraz ożywienia
lokalnego rynku pracy poprzez :
- nauczanie bezrobotnych, w tym młodzież uczącą się, aktywnego poszukiwania pracy.
- organizowanie zajęć edukacyjno – treningowych, prelekcji, spotkań z zakresu:
- pozytywny wizerunek,
- aktywne i nowoczesne metody poszukiwania zatrudnienia,
- profesjonalne CV i list motywacyjny,
- mała przedsiębiorczość „krok po kroku jak założyć własną firmę”
- jak pozyskać fundusze na własny biznes,
- rynek pracy w UE.
- profesjonalne i nowoczesne wejście na rynek pracy,
- legalna praca i nauka za granicą.
Realizuje kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe, ABC komputeropisania, obsługi
urządzeń biurowych, Internetu, poczty elektronicznej, językowe, zawodowe( małej księgowości, kurs licencji I i II stopnia pracownika ochrony).
Ułatwia osobom bezrobotnym i zagrożonym bezrobociem dostęp do nowoczesnych technologii przekazu informacji w ilości10 nieodpłatnych godzin miesięcznie na przeglądanie
stron internetowych z ofertami pracy. Pomaga w poszukiwaniu ofert pracy w serwisach
internetowych, w prowadzeniu serwisu wolnych miejsc pracy i bazy osób pozostających
bez pracy. GCIZ udostępnia swoim klientom wzory życiorysów, podań, listów motywacyjnych, informatory i poradniki zawierające wskazówki dotyczące ubiegania się o pracę,
literaturę specjalistyczną z zakresu prawa pracy, działalności gospodarczej, Polską
Klasyfikację Działalności,
Ø Zakład budżetowy „Stołówki Szkolne” zajmujący się produkcją i sprzedażą posiłków dla
gminnych placówek oświatowych. Stanowiska do wydawania posiłków znajdują się w siedzibie zakładu oraz w pomieszczeniach Szkoły Podstawowej nr 2,3 i 4 oraz Gimnazjum nr 3,
Do jednostek, które mogą mieć duże znaczenie przy realizacji strategii zaliczyć
można w szczególności:
Ø Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną z jej działalnością diagnostyczno – terapeutyczno doradczą dla placówek oświatowych z miasta i powiatu lubańskiego oraz organizowanymi
27
zajęciami dla uczniów w ramach pomocy bezpośredniej, tj. zajęcia terapii pedagogicznej,
socjoterapeutyczne, terapię dla zagrożonych uzależnieniem, z zaburzeniami emocjonalnymi,
zajęcia aktywizujące wybór zawodu i zajęcia warsztatowe dla pedagogów i psychologów
szkolnych. W Poradni działa Zespół Orzekający, który na mocy decyzji Dolnośląskiego
Kuratora Oświaty kieruje do właściwych form kształcenia specjalnego uczniów
niewidomych i niedowidzących, głuchych i słabo słyszących, uczniów z autyzmem .
Ø Punkt Konsultacyjny ds. Uzależnień przy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, który
udziela pomocy potrzebującej młodzieży i rodzinom, prowadzi terapię krótkoterminową,
kieruje na leczenie w ośrodkach stacjonarnych, konsultuje problemy uczniów w ramach
indywidualnych spotkań. Punkt współpracuje z Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania
Narkomanii,
Ø Powiatowe Centrum Edukacyjne organizujące szkolenia, warsztaty, kursy doskonalenia
zawodowego, kursy kwalifikacyjne.
Ważnymi partnerami działającymi w Lubaniu na polu polityki społecznej mogą być:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Poradnia Terapii Uzależnień i Współzależnień.
Wśród instytucji i firm działających na polu kultury można wyróżnić m.in.:
a) Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną im. Marii Konopnickiej, Muzeum Regionalne, Miejski
Dom Kultury, Młodzieżowy Dom Kultury , ,,Kino „Wawel”.
b) środki masowego przekazu: dwutygodnik „Ziemia Lubańska”, interaktywny miesięcznik
„Przegląd Lubański”, telewizja „Łużyce”, telewizja kablowa „Komsat”.
Mieszkańcy Lubania są bardzo aktywni, gdyż liczba organizacji pozarządowych działających na terenie Lubania wynosi około 60. Szeroko rozumianą polityką społeczną zajmują się
w szczególności:
Ø Polski Komitet Pomocy Społecznej zajmujący się niesieniem pomocy osobom
potrzebującym głównie w postaci odzieży, obuwia, mebli, artykułów gospodarstwa
domowego, produktów żywnościowych. Organizacja ta zajmuje się również świadczeniem usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych,
Ø Polski Czerwony Krzyż dostarcza ubogim odzież, produkty żywnościowe, świadczy
pomoc w ratowaniu życia i mienia w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof,
28
Ø Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - zajmuje się organizacją imprez integracyjnych dla
dzieci niepełnosprawnych oraz wypoczynkiem dzieci,
Ø Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów-organizuje życie kulturalne emerytów,
rencistów i inwalidów, niesie pomoc samotnym i chorym,
Ø Lubańskie Stowarzyszenie Abstynentów „ODNOWA” to miejsce, w którym ludzie
uzależnieni oraz ich rodziny uczą się nowego życia, życia na trzeźwo; uczą się
radzić sobie w każdej nowej sytuacji i z każdym problemem. Jest to także miejsce
spotkań towarzyskich, wspólnych zabaw, można tam spędzić czas przy kawie lub
herbacie, pograć w szachy, warcaby, tenisa stołowego, poczytać i potańczyć,
Ø Związek Harcerstwa Polskiego zajmuje się organizacją czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz kształtowaniem ich postaw moralnych,
Ø Łużycki Oddział Towarzystwa Walki z Kalectwem organizacja społeczno-naukowa
stawiająca sobie za zadanie krzewienie w społeczeństwie idei rehabilitacyjnych i
wiedzy o osobach niepełnosprawnych, rozwój nauki rehabilitacji oraz włączanie
osób niepełnosprawnych w nurt życia społecznego,
Ø Społeczny Komitet Obrony Bezrobotnych -organizacja pozarządowa zajmująca się
dążeniem do zmniejszenia biedy i bezrobocia. Zajmuje się między innymi zbiórkami żywności i wydawaniem dla osób ubogich produktów spożywczych z Unii
Europejskiej,
Ø Ognisko Wychowawcze Dla Dziewcząt im. Św. Jadwigi Śląskiej w Lubaniu prowadzi Grupę Autonomiczną, która funkcjonuje w mieszkaniu chronionym. Grupa Autonomiczna zapewnia warunki lokalowe i bytowe dla młodzieży opuszczającej
ognisko wychowawcze .Jej celem jest przygotowanie wychowanek do samodzielnego życia poprzez aktywny udział w społeczności środowiskowej i lokalnej.
Wypoczynek letni - kolonie i obozy dla dzieci połączone z profilaktyką,
finansowane z budżetu miasta, corocznie organizowane są przez: ZHP, TPD, stowarzyszenia rodzin katolickich przy parafiach, parafie, Ognisko Wychowawcze dla
Dziewcząt im. Św. Jadwigi Śląskiej.
29
IV. WIZJA MIASTA:
Lubań - miastem
ze sprawnie funkcjonującym systemem
umożliwiającym wspomaganie potrzebujących
i zagrożonych wykluczeniem społecznym.
V. MISJA MIASTA:
Zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa socjalnego,
pełnego uczestnictwa w życiu społecznym
oraz przeciwdziałanie marginalizacji społecznej .
V. CELE STRATEGICZNE:
5.1.Doskonalenie systemu zapobiegania i rozwiązywania problemów społecznych
Cele szczegółowe:
a)zapewnienie osobom i rodzinom profesjonalnego i skutecznego wsparcia umożliwiającego im
przezwyciężenie trudności,
b)umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie są
w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia oraz zapobieganie
powstawaniu takich sytuacji,
c)wykorzystanie lokalnego potencjału w celu zintegrowania działań samorządu i organizacji
pozarządowych,
d)zwiększenie zasobów organizacyjnych niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi
problemami,
e)zwiększenie efektywności działań instytucji i organizacji zajmujących się rozwiązywaniem
problemów społecznych,
f)udzielenie wielopłaszczyznowej pomocy osobom i rodzinom doświadczającym skutków
problemów społecznych,
g)wspieranie społeczności romskiej i zapobieganie ich wykluczeniu społecznemu.
Kierunki działań:
30
•
systematyczny monitoring problemów społecznych,
•
przeprowadzenie badań na poziomie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w celu całościowego zdiagnozowania problemu alkoholizmu i narkomanii
wśród dzieci i młodzieży,
•
nasilenie kontroli punktów sprzedaży alkoholu,
•
zajęcia profilaktyczne i wykłady edukacyjne dotyczące uzależnień skierowane do
uczniów, nauczycieli i rodziców,
•
zwiększenie świadomości osób młodych co do zagrożeń wynikających ze stosowania
używek,
•
rozwój sieci świetlic środowiskowych oferujących pomoc dzieciom z rodzin z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi poprzez: dożywianie, właściwą opiekę pedagogiczną,
pomoc w rozwiązywaniu trudności szkolnych, możliwość konstruktywnego spędzania
czasu wolnego, nabywanie przez dzieci różnych umiejętności społecznych koniecznych
do samodzielnego funkcjonowania w dorosłym życiu,
•
organizowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży,
•
zwiększenie skuteczności pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie,
•
wspieranie działalności grup wsparcia dla rodziców z rodzin z problemem uzależnienia,
•
wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służących rozwiązaniu problemów społecznych,
•
stworzenie Forum Organizacji Pozarządowych zajmujących się problemami społecznymi
w celu:
o systematycznego przepływu informacji o podejmowanych inicjatywach,
o regularnych spotkań,
o wymiany doświadczeń,
•
ciągłe podnoszenie kwalifikacji przez kadrę pomocy społecznej, dostosowanie do
obowiązujących standardów liczby osób zajmujących się pomocą społeczną,
umożliwienie pracownikom socjalnym wzięcia udziału w superwizji lub innych
działaniach zmierzających do niwelowania zjawiska wypalenia zawodowego,
•
podjęcie działań w kierunku zmiany zachowań i postaw mieszkańców w sytuacjach
związanych z uzależnieniami i wszelkimi formami przemocy, agresji i przestępczości,
31
•
pozyskiwanie społeczności lokalnych dla działań samopomocowych oraz pozyskiwanie
środków z funduszy pomocowych,
•
rozszerzenie działalności kulturalno-sportowej,
•
współuczestnictwo w kampaniach i akcjach dotyczących rozwiązywania problemów
społecznych,
•
zdiagnozowanie środowiska romskiego,
•
udzielanie wszechstronnej pomocy osobom z mniejszości narodowych, dbanie o rozwój i
zachowanie ich obyczajów, tradycji i kultury.
Odpowiedzialni za realizację kierunków działań:
Rada Miasta, Burmistrz Miasta Lubań, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne jednostki
organizacyjne samorządu gminnego, Pełnomocnik d/s Uzależnień i Patologii Społecznych,
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, pracownik Urzędu Miasta Lubań
odpowiedzialny za współpracę z organizacjami pozarządowymi
Środki Finansowe:
Budżet samorządu lokalnego, środki pozyskane z funduszy zewnętrznych: rządowych,
pozarządowych, programów celowych.
Partnerzy:
Instytucje rządowe, naukowe, samorządowe, organizacje społeczne ze szczególnym
uwzględnieniem organizacji pożytku publicznego.
5.2.Przeciwdziałanie skutkom społecznym wynikającym z bezrobocia
Cele szczegółowe:
a) rozwijanie aktywnych form pomocy osobom bezrobotnym, w tym w szczególności
długotrwale bezrobotnym,
b) ograniczenie skutków ubóstwa,
c) poprawa jakości życia oraz zwiększenie możliwości udziału w życiu społecznym osób
bezrobotnych i ich rodzin,
d) wspieranie, odbudowa i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności
lokalnej i pełnieniu ról społecznych,
e) zapewnienie pomocy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym,
f) zwiększenie szans na podjęcie pracy zarobkowej
32
Kierunki działań:
•stwarzanie warunków do powstawania nowych miejsc pracy,
•tworzenie grup wsparcia dla osób dotkniętych długotrwałym bezrobociem,
•prowadzenie bezpłatnych szkoleń oraz poradnictwa prawnego i psychologicznego,
•wymiana informacji pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką
rynku pracy takich jak Powiatowy Urząd Pracy, stowarzyszenia i przedstawiciele
pracodawców,
•zorganizowanie Klubu Integracji Społecznej,
•kontynuacja zatrudnienia w ramach prac społecznie użytecznych,
•ułatwianie rozpoczęcia działalności gospodarczej, w szczególności w postaci wprowadzenia
ulg,
• prowadzenie doradztwa w zakresie samodzielnego tworzenia miejsc pracy i ekonomicznego
usamodzielnienia,
•udzielanie osobom bezrobotnym i ich rodzinom wsparcia finansowego, pomocy rzeczowej i
usługowej.
Odpowiedzialni za realizację kierunków działań:
Rada Miasta, Burmistrz Miasta Lubań, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne jednostki
organizacyjne samorządu gminnego
Środki Finansowe:
Budżet samorządu lokalnego, środki pozyskane z funduszy zewnętrznych: rządowych,
pozarządowych, programów celowych.
Partnerzy:
Instytucje rządowe, naukowe, samorządowe, organizacje społeczne ze szczególnym
uwzględnieniem organizacji pożytku publicznego.
5.3.Wspieranie rodzin w sytuacji kryzysowej, w szczególności w zakresie potrzeb dzieci
i młodzieży.
Cele szczegółowe:
a) pomoc w likwidacji przyczyn dysfunkcji rodziny,
b) usprawnienie systemu wsparcia rodziny,
c)zapewnienie dzieciom i młodzieży odpowiednich warunków życia i rozwoju,
33
d)współpraca z instytucjami i organizacjami zajmującymi się opieką i pomocą rodzinie,
e) przeciwdziałanie uzależnieniom i przemocy w rodzinie,
f) uruchamianie i stymulacja własnych zasobów i możliwości rodzin,
g) wykorzystanie lokalnego potencjału w procesie zapobiegania marginalizacji.
Kierunki działań:
•
wspieranie rodzin świadczeniami z systemu pomocy społecznej,
•
rozwój poradnictwa rodzinnego, w szczególności psychologicznego, pedagogicznego i
prawnego,
•
intensyfikacja i rozwój różnych form pracy socjalnej skierowanych szczególnie do rodzin
dysfunkcyjnych,
•
tworzenie warunków do realizacji programów terapeutycznych, socjoterapeutycznych i
profilaktycznych,
•
rozwój działań osłonowo-aktywizujących,
•
rozwój poradnictwa dla dzieci i młodzieży zapobiegającego narkomanii i alkoholizmowi,
•
tworzenie grup samopomocowych,
•
zintegrowanie działań na rzecz dziecka i rodziny ze środowiskiem lokalnym,
w szczególności z jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, sądami i ich
organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, zakładami opieki zdrowotnej,
kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi.
•
rozwój zespołów interdyscyplinarnych działających na polu pomocy dziecku i rodzinie,
•
podjęcie działań w kierunku organizacji różnych form spędzania przez rodziny, dzieci i
młodzież czasu wolnego, w tym budowa nowych placów zabaw i boisk sportowych,
•
wspieranie różnych form integracji rodzin ze społecznością, w szczególności wspieranie
inicjatyw organizacji pozarządowych zmierzających do organizacji imprez rodzinnych,
festynów, spartakiad, kolonii,
•
upowszechnianie informacji o podmiotach świadczących pomoc dziecku i rodzinie,
•
organizowanie zbiórek żywności, artykułów gospodarstwa domowego, mebli itp.
Odpowiedzialni za realizację kierunków działań:
Rada Miasta, Burmistrz Miasta Lubań, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne jednostki
organizacyjne samorządu gminnego
34
Środki Finansowe:
Budżet samorządu lokalnego, środki pozyskane z funduszy zewnętrznych: rządowych,
pozarządowych, programów celowych.
Partnerzy:
Instytucje rządowe, naukowe, samorządowe, organizacje społeczne ze szczególnym
uwzględnieniem organizacji pożytku publicznego.
5.4.Budowa systemu wsparcia osób starszych i niepełnosprawnych
Cele szczegółowe:
a) poprawa jakości życia ,
b) zwiększenie możliwości udziału w życiu społecznym seniorów i osób chorych,
c) integracja ze środowiskiem ,
d) aktywizacja rodzin na rzecz zapewnienia opieki osobom najbliższym,
e)wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych,
f) rozwój infrastruktury niezbędnej w zaspokajaniu potrzeb opiekuńczych i bytowych,
g) aktywizacja osób niepełnosprawnych i w podeszłym wieku,
h) kształtowanie właściwych postaw wobec osób starszych i niepełnosprawnych,
i) stopniowa likwidacja barier architektonicznych.
Kierunki działań:
•
zdiagnozowanie środowiska osób niepełnosprawnych i ludzi w podeszłym wieku,
•
utrzymanie osób starszych i niepełnosprawnych wymagających opieki w środowisku
zamieszkania poprzez rozwinięty system usług opiekuńczych,
•
stworzenie warunków do powstania sieci instytucji i organizacji oferujących
środowiskowe formy pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych,
•
wsparcie rodzin opiekujących się osobami zniedołężniałymi /poradnictwo psychologiczne
i prawne, grupy samopomocy/,
•
prowadzenie działalności informacyjnej i poradnictwa dla osób starszych i
niepełnosprawnych,
•
podejmowanie działań w zakresie ochrony osób starszych i niepełnosprawnych przed
nadużyciami, oszustwami i przemocą,
35
•
tworzenie i realizowanie programów profilaktycznych oraz propagowanie zachowań
prozdrowotnych,
•
podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat potrzeb i możliwości osób starszych i
niepełnosprawnych, ich praw i uprawnień,
•
rozszerzenie oferty usług rehabilitacyjnych i kulturalno-oświatowych w Domu Dziennego
Pobytu i samorządowych instytucjach kultury,
•
organizowanie wspólnych spotkań, imprez i działań instytucji samorządowych z
organizacjami pozarządowymi na rzecz osób niepełnosprawnych i starszych,
•
podejmowanie działań w celu likwidacji barier architektonicznych i w komunikowaniu
się, w szczególności w instytucjach samorządowych,
•
rozwój oferty rehabilitacyjnej, kulturalnej i rekreacyjno-turystycznej aktywizującej osoby
starsze i niepełnosprawne,
•
dążenie do zwiększenia ilości miejsc w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym w Lubaniu,
•
powstanie domu pomocy społecznej,
•
monitorowanie stopnia zaspokojenia potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych.
Odpowiedzialni za realizację kierunków działań:
Rada Miasta, Burmistrz Miasta Lubań, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne jednostki
organizacyjne samorządu gminnego
Środki Finansowe:
Budżet samorządu lokalnego, środki pozyskane z funduszy zewnętrznych: rządowych, pozarządowych, programów celowych.
Partnerzy:
Instytucje rządowe, naukowe, samorządowe, organizacje społeczne ze szczególnym uwzględnieniem organizacji pożytku publicznego.
5.5.Podniesienie poziomu bezpieczeństwa publicznego
Cele szczegółowe:
a) zmniejszenie zjawiska demoralizacji , w szczególności wśród dzieci i młodzieży,
b) ograniczenie tempa wzrostu przestępczości,
c) poprawa funkcjonowania służb zapewniających bezpieczeństwo publiczne.
Kierunki działań:
36
•
realizowanie programów profilaktyczno-prewencyjnych,
•
poradnictwo edukacyjno-profilaktyczne w środowisku lokalnym,
•
wprowadzanie systemu monitoringu miejsc zagrożonych przestępczością,
•
inspirowanie i upowszechnianie nowych metod zabezpieczenia osób i mienia.
Odpowiedzialni za realizację kierunków działań:
Rada Miasta, Burmistrz Miasta Lubań, Straż Miejska i inne jednostki organizacyjne samorządu
gminnego
Środki Finansowe:
Budżet samorządu lokalnego, środki pozyskane z funduszy zewnętrznych: rządowych,
pozarządowych, programów celowych.
Partnerzy:
Instytucje rządowe, naukowe, samorządowe, organizacje społeczne ze szczególnym
uwzględnieniem organizacji pożytku publicznego.
VII. ZARZĄDZANIE STRATEGIĄ
Oceny stopnia realizacji strategii dokonuje raz w roku, do końca I kwartału Komisja
Infrastruktury Społecznej Rady Miasta Lubań na podstawie informacji przedstawionej przez
Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Ocena przekazywana jest w formie raportów
Radzie Miasta. Komisja ma uprawnienia do podejmowania działań korygujących w przypadku
stwierdzenia odchyleń od zamierzonych celów.
Forum do Spraw Realizacji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych stanowi
reprezentację zaangażowanych w rozwiązywanie problemów społecznych instytucji i organizacji
pozarządowych. Forum w postaci wniosków z dyskusji:
- opiniuje projekty realizacyjne,
- opiniuje zaawansowanie wdrażania strategii na podstawie oceny raportów okresowych z
realizacji strategii,
- wskazuje konieczność aktualizacji strategii.
Forum jest zwoływane przez Burmistrza Miasta Lubań co najmniej raz na pół roku.
37
38